83ste Jaargang VRIJDAG 24 JULI 1942 Ho. 25251 Van de oorlogstooneelen Het Duitsdie initiatief De duikbootoorlog Verspreide Berichten DUITSCHLAND STRIJDT voor EUROPA Extra Duifsch Weermachtsbericht BINNENLAND De nieuwe bonnen Bij de Nederlandsche Boeren in Wit-Roethenie Rede van Huil Doodvonnissen voltrokken STADSNIEUWS Verduisteren: LEIDSCH DAGBLAD Directeur: J. W. Hennv Telet Directie en Administratie 25041 (2 lijnen) Gironummer 57055 DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Telef. Redactie 21507 Hoofdredacteur: B. W. Menkhorst, Lelden. Pl.verv.; K. Been. Leiden. De militaire correspondent van het D.N3, 6chryft o.a.: Bijna een maand na het begin van het groote offensief laten zich vier belangrijke punten onderscheiden. Zij liggen 1) in het Noorden van den offensief sector bij Woronesj, 2) in het Oosten van het operatiegebied, nauwelijks 100 K.M. van Stalingrad, 3) in het Zuidwesten in het gebied van Rostof en 4) in het Zuiden en wel reeds ten Zuiden van den Don, waar het gebied, waai- maarschalk Worosjilof het bevel voert-, reeds zeer dicht is komen te liggen bij het gewoel van den slag, voor het verhezen waarvan thans nog Timosjenko verantwoorde lijk is. Afgewacht moet worden, wat Timosjenko ten Zuiden van den Don zal doen. Doch ook voor zijn toekomstig handelen aldaar heeft de Duitsche legerleiding hem reeds de wet voor geschreven: verdediging. Bevoegde militaire in stanties in de Duitsche hoofdstad venvachten daar een tegenstand, waarvoor de vijand on getwijfeld het aderlaatste en uiterste zal geven. De toestand in Egypte ontwikkelt zich niet minder boeiend, waar Rommel voorloopig op eigen initiatief na den bliksemsnellen opmarsch van Tobroek tot kort voor de poorten van Alexandrië is blijven staan in de stelling van El Alamein. Hij achtte dezen maatregel nood zakelijk, niet 'wegens den Engelschen tegen stand, die hier zich voor het eerst weer dui delijk afteekende, doch omdat hij de voorhoede niet te ver van het gros van zijn troepen ver wijderen wilde. Ook hier heeft de vijand weer eens den toestand verkeerd beoordeeld. Hij zag een houding die in wezen sterkte uit beheer- sching is, voor zwakte aan. De A.N.P.-correspondent te Berlijn meldt: Bij hun jongste aanvallen op de stelling van El Alamein hebben de Engelschen, zooals in het weermachtbericht wordt meegedeeld, meer dan 1000 gevangenen en 131 pantserwagens verloren. Van militaire zijde wijst men erop, dat dit voor een front als het Egyptische, waar geheel an dere verhoudingen gelden dan b.v/in de sovjet unie, zeer hooge cijfers Zijn. Sedert eenigen tijd is de opmarsch der Duitsch-Italiaansche troepen aan het Noord- Afrikaansche front tot stilstand gekomen, doch, naar militaire kringen verklaren, is dit niet een gevolg van versterkten tegenstand van de En gelschen, doch meer een uitvloeisel van de overweging, dat de ravitailleering niet door den te overhaasten opmarsch in gevaar mag -worden gebracht. Generaal-veldmaarschalk Rommel is eenmaal door de stelling van El Alamein ge broken, doch blijkbaar heeft hij niet het ge vaar willen loopen, dat zijn voorhoeden van haar ravitailleeringsbasis werden afgesneden en er de voorkeur aan gegeven, zich van een zoo gunstig mogelijke uitgangsstelling voor een verderen opmarsch te verzekeren. Dat bij zich in de stelling van El Alamein heeft weten te nestelen en niet op Mersa Matroe heeft moe ten terugtrekken is voor het verdere verloop der operaties zeer gunstig. De beide tegenstanders versterken thans hun stellingen en in dit verband is de verklaring van militaire zijde interessant, dat Rommel voor honderd procent zeker is van zijn ravitail leering, waarbij een gunstige omstandigheid is, dat ook Mersa Matroe als aanvoerhaven kan wor den gebruikt, waardoor de weg naar de voorste stellingen aanzienlijk korter is geworden. In een gebied, waar iedere liter water en iedere liter benzine een groote waarde vertegenwoor digt, is dit een punt van het- grootste belang. LUCHTGEVECHTEN BOVEN HET KANAAL. 5ïaar het opperbevel van de Duitsche weer macht mededeelt, hebben Britsche jagers giste ren in den loop van den dag verscheidene ma len getracht de kust van de bezette gebieden in het Westen te naderen. Bij al deze pogingen werden zij door een succesvollen afweer van jagers en luchtdoelartillerie gehinderd en kon den zy by hun in scheervlucht uitgevoerde aan vallen met de boordwapens slechts onbeteeke- nenüe materieele schade aan militaire installa ties aan de kust aanrichten. Twee Spitfires, die in scheervlucht een luchtafweerstelling in het gebied van Boulogne aanvielen, werden door licht luchtafweergeschut hevig beschoten. Hier bij werd één Spitfire door verscheidene vol treffers in brand geschoten, waarna, het toestel in zee stortte. Duitsche jagers bonden den strijd aan met een formatie Britsche jagers, die boven het gebied van Lannion en Morlaix vloog. De for matie werd uiteengeslagen. De afzonderlijke naar het Noordwesten terugkeerende Britten werden tot ver boven zee achtervolgd, waarna zij op 50 meter boven zee in hevige luchtge vechten werden* gewikkeld. In een kwartier tijds werden vijf Britsche jagers van het type "Whirlwind en Spitfire neer geschoten. Een andere Spitfire geraakte na voltreffers van de luchtdoelartillerie in een vrille en stortte brandend in zee. De Britten verloren dus bij hun vergeefsche aanvallen van jagers op de Kanaalkust in den loop van gis teren 7 vliegtuigen. Alle Duitsche vliegtuigen keerden op hun steunpunten terug. (D.N.B.). DANK-TELEGRAM VAN ADMIRAAL RADER De Opperbevelhebber van de Duitsche ma rine. groofc-admiraal. Rader, heeft als waar-, deering voor de sedert een half jaar in de Amerikaansche wateren behaalde duikbootsuc cessen het volgende telegram gezonden aan den bevelhebber der duikbooten, admiraal Dönits: „Sedert een halfjaar bevinden zich onze duikbooten voor de Amerikaansche kust in taaien, succesvollen strijd met de vijandelijke ravitailleerlngsscheepvaart. In dien tijd zijn aan alle oorlogstooneelen in totaal 616 schepen van te zamen 3.843.200 ton tot zinken ge bracht, waarvan alleen in de Amerikaansche wateren 467 schepen van te zamen 2.917.600 ton. Met trotsche vreugde over de bereikte succes sen geef ik u, den commandant en den dap peren bemanningen voor ha-ar onvermoeibaren arbeid en geleverde prestaties mijn dank en bijzondere waardeering te kennen." (D.N.B.). PLAATSVERVANGER VAN RIJKSPERSCHEF DR. DIETRICH. Stabsleiter ties Reichspressechefs der N.S.D.A.P. en Reichshauptamtsleiter der N.S.D.AP., Hel mut Suendermann, is door den rijksperschef dr, Dietrich tot zijn plaatsvervanger benoemd. Deze is geen onbekende figuur in de wereld van de pers, zoowel door zijn journalistieke werkzaam heid als door de wijze, waarop hij stelling nam in vraagstukken der binnen- en buitenlandsche pers. Hi) werd in 1911 geboren, studeerde ge schiedenis, Zeitungswissenschaft. en economie te Muenchen. Als student kwam hij reeds in 1931 bij den rykspersdienst der N.S.DA.P., waarna hij, het volgende jaar, belast werd met de hoofdredactie van de „Nationalsozialistische ROSTOF GEVALLEN. Het opperbevel der Duitsche weermacht maakt bekend: Troepen van het Duitsche leger, de Waffen SS. en Slowaaksche formaties zijn met voor- treffelyken steun van de luchtmacht door de krachtig versterkte, diepe defensiestellingen van Rostof over het geheele front heen gebro ken en hebben na harde gevechten de als verkeers- en havencentTum belangrijke stad stormenderhand genomen. De zuivering der stad van de resten van den vijand is nog aan den gang. Parteikorrespondenz". Sedertdien was hij bij alle groote politieke gebeurtenissen als journa list aanwezig. Nadien heeft zich zijn carrière bij den rijkspersdienst verder ontwikkeld. Bo vendien heeft hij talrijke buitengewone op drachten gehad, hij legde zijn ervaringen neer in een werkje, dat van groote waarde is voor hen, die het pad der journalistiek willen be wandelen onder den titel: „Der Weg zum Deut- sc-hen Journalismus", terwijl hij de jongste ge beurtenissen van dezen tijd heeft beschreven in zijn „Die Grenzen fallen". (A.N.P.) LAGERHUIS BINNENKORT OP RECES. Volgens den Britschen berichtendienst, heeft sir Stafford Cripps in het Lagerhuis medege deeld, dat het parlement, te zijner tijd verdaagd zal worden en met vacantie gaan. De labour-afgevaardigde Bevan verlangde te weten, hoe het mogelijk was, dat het Huis op reces zou gaan bij de onrust, die in het land en in de pers bestaat met betrekking tot de mili taire plannen der regeering. Hij voegde er aan toe, dat „Cripps zich er rekenschap van moest geven, dat overal demonstraties worden gehou den, dat de arbeiders overal onrustig zijn en dat de propaganda in de bladen dagelijks ver der gaat." (A.NP,) DE OPHEFFING VAN HET VERBOD DER COMMUNISTISCHE PARTIJ IN BRITSCH-INDIË. De A.NP.-correspondent te Berlijn meldt: Het besluit tot opheffing van het verbod van de communistische party in Voor-Indië is, naar toonaangevende kringen verklaren, door de Britsch-Indische lees Engelsche regeering genomen, omdat Engeland "thans voor zijn poli tiek de communisten als werktuig wil gebruiken Het moet geenszins gezien worden als een tege moetkomend gebaar tegenover de sovjet-unie, doch als een bewijs, dat Engeland thans alle hoop heeft opgegeven, door een compromis met Gandhi en zijn congresparty en door het uit lokken van conflicten tusschen Hindoes en Mohammedanen zijn doel te bereiken. Het besluit, den communisten vrij spel te la ten, getuigt van zwakte, doch laat tevens zien, zoo verklaart men, met welke diabolische idealen Engeland zijn doel tracht te bereiken, Voor- Indië is steeds ëen bolwerk van de Komintern geweest, want in dit land, waar groote volks massa's in de diepste armoede leven, heeft het communisme een rijken voedingsbodem gevon den, terwijl een wijdvertakt net van agenten een buitengewoon krachtige propaganda voert. De communisten in Voor-Indië hebben als waar dige leerlingen van Stalin steeds het standpunt gehuldigd, dat het doel de middelen'heiligt en meer dan de helft van de communisten, die het Engelsche bestuur in de gevangenis heeft moeten zetten, zijn dan ook gewone misdadigers, die zich door diefstal of moord de middelen voor hun ondergrondsche actie hebben ver schaft. De Engelschen hebben het communis me in hun kroonkolonie dan ook als een ernstig gevaar beschouwd, waarvan ook hun maatregelen steeds getuigden. Zoo werden binnenkomende schepen steeds nauwlettend op communistisch propagandamateriaal onderzocht, verdachte per sonen werden gearresteerd en Russische diplo- 2naten werden niet op Indisch gebied toegela ten. Deze zelfde communisten heeft Engeland, nu het inziet, dat het met den nationalen vleu gel niet tot overeenstemming kan geraken, noodig om de onafhankelijkheidsbeweging in Indië in toom te houden. Thans wil het den duivel met Beëlzebub uitdrijven. Voor de volgende week zyn ter verkrijging van de gebruikelijke rantsoenen brood, vleesch en en rookartikelen (2 rantsoenen voor de mannen en 1 rantsoen sigaretten voor de dames) aange wezen de bonnummers 38. Voorts is voor het tijdvak van 27 Juli tot en met 7 Augustus bon 33 van de boter- en vet- kaart geldig verklaard voor het koopen van boter. „De eerste twee maanden zyn we in Riga geweest", zoo schrijft ergens in het Oosten, één der Nederlandsche Oostlandboeren in een uitvoerigen brief aan den heer Max Blokzijl, waaraan wij het volgende ontleenen: „Vrijdag voor Pinksteren zijn we allen uit Riga vertrokken, de onmetelijke ruimte in. Ik ben met mijn zoon doorgereisd naar Baranowitsche en we kwamen daar den tweeden Pinksterdag aan. Het was-een mooie reis en we hebben veel gezien. Daags na Pinksteren werden we met een auto afgehaald en naar Nowa-Mysch (nieu we muis) gebracht, een groot dorp 6 K.M. Zuidelijk van Baranowitsche, dat enkele hon derden K.M, ten Zuiden van Minsk ligt. Onze komst in Nowa-Mysch bleek niet onmiddellijk verwacht te worden door onze chefs, reden waarom ze ons nog 12 K.M. zuidelijker lieten brengen naar het landgoed „Proesinowa". Ook daar kwamen we geheel onverwacht, maar dat was daar geen bezwaar blijkbaar. Drie weken hebben we daar met zeer veel genoegen door gebracht totdat onze privéwoning in Nowa- Mysch ter beschikking was, waar we inmiddels reeds een week zijn. De tijd vliegt om. Onze Chefs, twee Sonder-Führers in den rang van luitenante, zijn prachtkerels, echte kameraden, n.l. twee boeren, de een uit Würtemberg en de ander uit Oldenburg, beiden met een bedrijf van 50 k 60 H A. Wij kunnen best met hen opschie ten; ze zijn eiken dag op kantoor om alle land- bouwaangelegenheden te verzorgen en hebben het heel druk. Het lijkt daar soms wel een bijenkorf van in- en uitgaan. Spoedig zullen wij wat arbeid kunnen overnemen op een voor ons passend terrein. Die drie weken moesten we maar gebruiken om op controle te gaan naar groote landgoederen (staatsbedrijven) en dien tijd hebben we ons zeer ten nutte gemaakt. We hebben veel gezien en gehoord, wat ook in ons vak te pas komt of kan komen, Laat ik begin nen met het bedrijf, waar we 3 weken zijn ge weest. Daar heeft zich ook als op zoo vele plaatsen een tragedie afgespeeld. Den echtge noot van de eigenaresse hebben de bolsjewie ken naar Siberië gesleept, haar vader, een oude man van 80 jaar. die bij haar is, hebben ze 9 maanden in. de gevangenis gezet en toen de straat opgeschopt; haar moeder, die Duitsche van afkomst is. hebben ze laten doodhongeren. Zoo is het bijna op alle staatsbedrijven, waar wij zijn geweest. Voordat de Duitschers de bol sjewieken op de hielen kwamen, hebben ze bij tijds de beenen genomen, maar zy hebben alles geroofd en gestolen, n.l. 30 koeien, 12 paarden, alle varkens, wagens, machinerie, werktuigen, huisraad en linnengoed, ja tot zelfs de bijen toe, zoodat onze Mevrouw, zooalswe haar noe men, die met haar dochter— thans 19 jaar naar Duitschland gevlucht was, weer terugkwam en niets, maar dan ook heelemaal niets meer terug vond. Het laat zich begrijpen in welk een desolaten toestand alles was, als men weet dat er in dien tusschentijd 13 bolsjewistische ge zinnen in haar 8 kamers hadden gewoond. In één van de kamers hebben ze de varkens on dergebracht, en toep Mevrouw terug kwam lag de mest er nog 2 voet hoog, om van alle onge dierte maar niet te spreken. We zijn ook nog op een landgoed geweest van 860 H.A., een erf van 18 HA., waarop de be drijfsgebouwen smaakvol zijn opgesteld met aan weerszijden hoog en laag hout, 4 H.A. boom gaard, ongeveer 10 H.A. prachtig vischwater. Maar voor het grootste deel uitstekende grond, had onze grootste belangstelling. Het kasteel is door de bolsjewieken afgebrand, terwijl overal dood en verderf gezaaid is. Tenslotte wil ik nog een staatsbedrijf in vo gelvlucht beschrijven. „Stara-Mysch" genaamd (oude muis). Een landgoed, bereikbaar door twee lanen met bosschen aan weerszijden. De Amerikaansche minister van buitenland sche zaken, Cordell Huil, heeft volgens den En gelschen nieuwsdienst in een radiorede tot het Amerikaansche volk o.a. gezegd, dat de Ver. Staten dezen oorlog slechts kunnen winnen, als men den vijand opzoekt en aanvalt. De Ver. Staten zullen den dapperen bondgenooten alle beschikbare hulp doen toekomen. Tijde lijke tegenslagen mogen geen aanleiding geven tot zwakheid en ontmoediging, want zij zijn voor alle ware soldaten en patriotten een toe ken om te harder toe te slaan. De Ver. Staten en hun bondgenooten zijn ge dwongen tot den oorlog, (met vele onware be weringen trachtte hij dit te bewijzen), aldus Huil. daar zij het zeer eenvoudige, maar funda- menteele feit negeerden, dat men ter hand having van vrede, recht en vrijheid interna tionale verantwoordelijkheid op zich moet nemen. De in het Atlantic Charter neergelegde be loften vormen een stelsel, waardoor ieder volk, klein of groot, een waarborg krijgt in een duur- zamen vrede de beste gelegenheid te - vinden zijn wenschen met betrekking tot de vrijheid en de grootste mogelijkheden tot materieelen voor uitgang te verwezenlijken. Geen natie kan tot bevredigenden vooruit gang komen, als haar burgers worden be- heerscht door voortdurende vrees voor inmen ging van andere landen. Derhalve--moet een internationale instelling in het aanzijn worden geroepen, die in de toekomst zoo noodig met geweld den vrede onder de volken in stand houdt. De Ver. Staten zullen in internationale samenwerking een mechanisme vormen, dat den vrede waarborgt en de nationale bewape ning van ieder volk bepaalt. Een andere instelling, die de Ver. Staten moeten oprichten en steunen, is een internatio naal gerechtshof. Tevens moet toezicht worden geoefend op de landen van het driemogend- hedenverdrag, totdat zij een bewijs hebben ge leverd van hun bereidwilligheid en bekwaam heid om met andere naties in vrede te leven. De duur van dit toezicht hangt volgens Huil af van de snelheid, waarmede de bevolking van Duitschland, Japan. Italië en hun aanhan gers aan de Ver. Staten het overtuigende be wijs leveren, dat zdj de monstrueuze philosophie van een superieur ras en van verovering door geweld hebben afgewezen en opgegeven en zich oprecht toeleggen op de lundament-eele begin selen van den vreedzamen vooruitgang. Huil noemde een der grootste beletselen uit het verleden voor den menschelijken vooruit gang het nationalisme. Overdreven beperkingen van den handel moeten worden afgeschaft en usances, die aan andere volken schade berok kenen en den handel afbrengen van zijn na tuurlijken, economischen loop, moeten worden vermeden. De Ver. Staten hebben behoefte aan een ap paraat om het kapitaal op draaglijke voorwaar den van de financieel sterkere naar de zwak kere landen te leiden. Hierbij kan de noodza kelijkheid aan het licht komen bijzondere han delsovereenkomsten en internationale afspraken te maken om het moeilijke vraagstuk der over schotten onder de knie te krijgen en behoorlijk rekening te houden met de bijzondere situatie in zekere1 gebieden. Zoodra de internationale vrede tot op zekere hoogte gewaarborgd en de politieke stabiliteit hersteld is en tevens de economische kluisters zijn afgeworpen, staan ieder volk geweldige middelen beschikbaar om de behoeften van den vooruitgang te bevredigen en aan alle burgers den overgang naar een hoogeren levensstan daard mogelijk te maken, De volken der wereld zullen dan in staat zijn te leven zooals de Ver. Staten zelf het begeeren en betere levensvoorwaarden scheppen dan hun ooit te voren mogelijk is geweest. Geen volk zal deze taak gemakkelijk ver vullen. Noch de overwinning der geallieerden, noch een andere vorm van „planning" voor den na-corlogstijd 'is op zichzelf in staat een duizend)arigen welstand in het aanzijn te roe pen, Om ten volle gebruik te maken van deze gelegenheid moeten de Ver. Staten besloten zijn niet alleen openlijk uit te spreken, welke zegeningen en weldaden zij voor zichzelf en de menschheid wenschen, maar zij moeten ook voor het apparaat zorgen, waarmee zij deze zegeningen op de snelste wijze en in den doel- treffendsten vorm kunnen waarborgen. Wat de onmiddellijke toekomst aangaat, zoo zei Huil aan het slot van zijn rede, is het de belangrijkste taak der Ver. Staten den oorlog definitief en zoo spoedig mogelijk tot een zegevierend einde te brengen. Om deze oogmer ken te bereiken moeten alle Amerikaansche burgers iederen dag hun uiterste best doen, totdat de overwinning is behaald. Deze oorlog heeft de geallieerden tot nieuwe toDpen van moed, vastberadenheid en geeste lijke kracht gebracht. De geestkracht zal den Ver. Staten de overwinning brengen. (A.NP.). Daar woonde nog*een Gravin van 70 jaar. ©ok hier is het kasteel verbrand, zoodat de gravin in het vorige jaar van de bolsjewieken bij gratie nog in de arbeiderswoning mocht wonen, en daar het kasteel verbrand is, nog in deze wo ning huist. Wat landbouw en veeteelt betreft, is het hier veelal allerbedroevendst. Koelen, je neemt er bij wijze van spreken, onder eiken arm een en loopt er mee weg. De hoeveelheden 'melk zyn minimaal, per koe 1 ét 2 liter per dag. Een heele stal geeft niet meer dan twee koeien in Hol land. Hoe kan het ook anders, als de dieren eiken dag worden gehoed door kinderen of oude menschen op braakland waar niets dan een beetje onkruid staat en verder langs wegen of in bosschen. Op den duur krijgt of houdt men een gedegenereerd ras over. Voor vakbe kwame Hollandsche fokkers ligt hier een ge heel terrein braak, een taak met toekomst. Dan dienen eerst goede kunstweiden te worden aan gelegd, want zoo gaat het niet. Hier is een ach terstand van 100 jaar in te halen. Duitschland heeft echter reeds een begin gemaakt op dit gebied door het zenden van 100 goede stieren, die we hebben aangetroffen op landgoederen. De akkerbouw is al precies hetzelfde. Men kent hier geen grondbewerking en ook geen gewas- senverpleging. Alles is zoo wanordeiyk en vol onkruid en meer dan een menschenleven ach terstand. Ook beschikt men niet over iets dat op een behoorlijk werktuig lijkt; nog vaak ziet men een eg met houten tanden, enz. Gereed schap voor „verpleging" van het gewas kennen we niet, dus zaaien en maaien. Echte roofbouw! Er zullen natuurlyk nog wel wat jaren over heen gaan eer het wat begint te ïyken. Men vindt hier zelfs geen behoorlyken weg. Ook met den akkerbouw heeft Duitschland met de ver betering een begin gemaakt door den Invoer van een zeer groot kwantum goede tweescharige ploegen en cultivatoren tegen ongeloofelyk lage pry zen. Maar he£ ontbreekt den meesten aan behoorlyke trekkracht. Als die menschen met hun systeem hier het leven houden, dan is er met ons systeem en met vakbekwame boeren hier een zeer groote toekomst. Maar eerst- ont sluiting van het gebied en handel, anders gaat het niet. Nu hebben we de opdracht een z.g.n. M.T.S. in te richten. Een M.T.S is een station, waar tractoren, machines en werktuigen kun nen worden gemonteerd en gerepareerd, wy zullen alles electrlsch inrichten in twee jood- sche kerken, die naast elkaar staan en gemak- kelyk aan elkaar kunnen worden gebouwd, we hebben dan een enorm groote hal. We hebben al heel wat personeel: monteurs en tractoristen, dus nu werk genoeg.Ook komt er binnenkort een 100-tal dorschmachines uit Duitschland. Met de verdeeling in ons rayon worden wy ook belast." VEREENIGING VAN SCHEEPSBEVRACHTERS De vereeniging van scheepsbevrachters hield te Utrecht haar jaarvergadering. Besloten werd de heer G. de Jong te Apel doorn, die sedert een reeks van jaren zitting had in het hoofdbestuur van de vereeniging, by zyn terugtreden uit het bedryf en daarmede uit het bestuur der vereeniging, te benoemen tot eerelid van de Vereeniging scheepsbevrachtei's, Met algemeene stemmen werd besloten, alle leden van de vereeniging te verplichten tot het afleggen van een eed als makelaar in scheeps- vrachten voor 31 December a.s., terwyl de leden, die op laatstgenoemden datum dezen eed niet mochten hebben afgelegd, naar de groep van adspirant-leden zullen worden teruggebracht. De secretaris van het hoofdbestuur wendde zich nu als voorzitter van het huldlgingscomite tot den heer H. G. J. m!. Drabbe en bood hem ter gelegenheid van zyn eerste lustrum als alge meen voorzitter een schilderij aan. Bij de verkiezing van leden voor het hoofd bestuur wegens periodiek aftreden van drie le den werden de heeren J. Kruize, secretaris van de afdeeling Groningen en Friesland, Jacq. Smout, lid der afd. Noord-Brabant en Zeeland herkozen. In de plaats van het aftredende lid, G, de Jong uit Apeldoorn, die niet herkiesbaar was, werd de heer A. R, Koekoek, secretaris van de afd. Zuid-Holland, benoemd. VERPLICHTING KOOLZAADBOUW. Men verzoekt ons nog de aandacht op het volgende te vestigen. Een ieder, die in 1942 meer dan 5 H.A. bouw land klaver en kunstweide inbegrepen op zand-, loess-dal- en veengronden in gebruik heeft, is thans wettehjk verplicht, zonder dat hy daarvoor een persoonlijke aanzegging be hoeft te ontvangen, straks 5 pCt. van zyn bouw land met winterkoolzaad of winterraapzaad te bebouwen. Voor de klei-, zavel- en roodoorngronden is het verplichte percentage 8 pCt,, bedryven met minder dan 1 H.A. bouwland op deze laatste gronden zyn vrij. By nalatigheid of mislukking moeten zomer- oliezaden worden verbouwd tot een oppervlakte welke IVz maal zoo groot is als met de genoem de percentages overeenkomt. Bovendien worden zij, die nalatig zijn, vervolgd en met zware boeten gestraft. De productiecommissaris, de rijkslandbouw- consulent en de assistenten geven op verzoek nadere inlichtingen. DE HEER W. ENGELBRECHT VOORZITTER VAN HET NED. ROODE KRUIS. Het Rykscommissariaat deelt mede: De Rykscommissaris voor het bezette Neder landsche gebied heeft op grond van art. 3 van zijn verordening 108/40 (4e verordening om trent byzondere bestuursrechtelyke maatrege len) den gezant ter beschikking, commissaris van de provincie Utrecht, W. B. Engelbrecht, benoemd tot voorzitter van het Nederlandsche Roode Kruis. DISTRIBUTIE KUNSTSCHILDERSBENOODIGDHEDEN. In verband met de in voorbereiding zynde distributie van artikelen, die door de in Neder land woonachtige kunstschilders ter vervaardi ging van him werken .worden gebezigd, ver zoekt de Nederlandsche Kultuurkamer iederen handelaar, die in deze distributie wenscht te worden ingeschakeld, hiervan, vóór 15 Aug. a.s. opgave te doen. Deze opgave dient onder duideiyke vermel ding van naam, volledig adres en woonplaats te worden gericht aai» de Nederlandsche Kul tuurkamer. afdeeling sociale zaken, bureau ma- terialenvoorziening, 2de Van den Boschstraat 44 te 's-Gravenhage. AANMELDING NEDERLANDSCHE KULTUURKAMER. De Nederlandsche Kultuurkamer deelt mede: De destyds in de dagbladen verschenen op roep tot aanmelding voor het lidmaatschap van de Nederlandsche Kultuurkamer behoeft de volgende aanvulling: Filmgilde Onder opgave van naam, adres en beroep (in blokletters) dienen zich aan te melden by de Kultuurkamer: personen en in stellingen. die films voor cinematografische doeleinden verkoopen; personen en Instellingen, die copieën van films verkoopen. bestemd voor projectie in be sloten kring. Officieel wordt bekend gemaakt: De door het Duitsche Obergericht in het Amsterdamsche distributieproces tegen Cornelis Nicolaas de Vries, Augustus Theodorus van Batum, Abraham Pots en Petrus Albcrtus van Dieren gevelde dood vonnissen zyn door fusilleering voltrok ken. De tegen Alexander Theodorus Thu- ring en Louis Kesseler gevelde doodvon nissen zijn door den Rijkscommissaris voor het bezette Nederlandsche gebied in den vorm van gratie gewijzigd in vijftien jaar tuchthuisstraf. Moge het bovenstaande nog eens een ernstige waarschuwing zyn voor allen, die deelnemen aan den z.g. zwarten handel en distributie-zwendel! Tegen de be drijvers daarvan moet krachtig worden opgetreden en men kan er van verzekerd zijn, dat in het algemeen volksbelang in de toekomst nog strenger zal worden ge handeld, Aan waarschuwingen heeft het niet ontbroken. HET ORGEL DER HOOGLANDSCHE KERK. Restauratie is voltooid. Het orgel der Hooglandsche Kerk dateert, wat zyn uiterlyke ordinantie betreft van 1637; wat zijn inwendige samenstelling aangaat ge deeltelijk van 1500. In den loop der eeuwen van zyn bestaan heeft men zich schynbdar. gezien den meer dan ergerlijken toestand, waarin dit orgel zich be vond, weinig om dit instrument bekommerd. Werd daarom in 1934 door middel van de in dat jaar ingestelde wekelyksche orgelavonden gedurende de zomermaanden, begonnen met het stichten van een orgelfonds, in 1941 was het mogeiyk, dat het inmiddels ontworpen plan voor een dringend noodzakelyke restauratie kon worden uitgevoerd. Door allerlei omstandigheden werd eerst in Januari 1942 met de werkzaamheden een aan vang genomen. Deze werkzaamheden bestonden o.m. uit het schoonmaken en de algeheele revisie van de windladen, het regeerwerk der registers, kla vieren en pedaal, alsmede het aanbrengen van nieuwe windkanalen. Herstellen, gedeeltebjk vernieuwen en op normale toonhoogte brengen van het pypwerk. Eenige nieuwe registers wer den bjjgebouwd, de cornet van 3 op 4 sterk ge bracht. terwijl de bestaande, doch vergane trompet van het hoofdklavier vervangen werd door een van prachtige kwaliteiten. Het behoeft zeker niet gezegd, dat al de ge noemde verbeteringen de waarde en de be tee kenis van dit historische orgel aanzieniyk heb ben vergroot. Toch ware het wenschelyk geweest, dat by deze herstelling tevens de noodzakelyke kla vieruitbreiding tot f i aangebracht was (of schoon de toetsen hiertoe aanwezig zyn, hebben de klavieren slechts den beperkten omvang van C tot ca!) en de twee nog open plaatsen op de pedaallade effect mochten gehad hebben door het aanbrengen van twee, voor de tegenwoor dige dispositie van het orgel thans onmisbaar geworden pedaalstemmen, ter name eener Bourdon 8 voet en een octaaf 4 voet. Thans prykt het orgel met de navolgende dispositie Manuaal I (hoofdklavier)Bourdon 16 voet; Prestant 8 voet; Roerfluit 3 voet; Prestant 4 voet; Gedekte fluit 4 voet; Octaaf 2 voet; Mix tuur 3 sterk; Scherp 3 sterk; Cornet 4 sterk; Trompet 8 voet. Manuaal n (bovenklavier)Prestant 8 voet; Holpyp 8 voet; Viola di Gamba 8 voet; Voix- Céleste 8 voet; Gemshoorn 4 voet; Woudfluit 2 voet; Quint 3 voet; Terts 13/5 voet; Dulciaan 3 voet. Pedaal: Subbas 16 voet: Prestant 8 voet; Ba zuin 16 voet. Voorts een tremulant voor het geheele orgel, alsmede de gebruikelyke ma nuaal- en pedaalkoppel. Bijzonder dank moet worden gebracht aan H.H. kerkvoogden die. door hun medewerking en toestemming te hebben verleend, het herstel van dit orgel mogeiyk maakten. Rest ons nog te vermelden, dat de werk zaamheden werden opgedragen aan en uitge voerd door de gerenommeerde orgelmakers firma G. van Leeuwen en Zonen te Leiderdorp, die deze restauratie met groote vakkennis ter hand nam en in allerlei arbeid aan dit orgel verricht, van zulk een toewijding en meester schap blijk gaf, niet het minst by de eindaf- werking en intonatie, waarvoor van al de ge meenteleden, orgelvrienden en -vereerders in deze stad, het meest dankbaar moet zyn: FEIKE ASMA. HANDELSREGISTER K. v. K. Wijziging: F. P. van Dyk, Noordeinde 43. Lel den. Handel in galanterieën, porcelein enz. De detailzaak Iva te Amsterdam. Javastraat 24 is met ingang van 1 Juli 1942 overgegaan aan W. P. C. van Dyk. De engros-verkoop wordt door bovengenoemde zaak aan het adres Java straat 24 Amsterdam voortgezet onder den naam F. P. van Dyk. Te 's-Gravenhage slaagde voor het prak- tyk-examen boekhouden onze stadgenoot, de heer W. van Es. van hedenavond 21.44 uur tot morgenochtend 5.49 uur De maan komt heden op te 18.18 uur en gaat vannacht te 3.21 uur onder. BURGEMEESTER VAN VELSEN ONTSLAGEN By besluit van den commissaris-generaatvoor bestuur en justitie is mr. M. M. Kwint met in gang van 11 Juli j.l. ontslagen als burgemeester van Velsen. VERSPREIDE BERICHTEN. - G. J. Kerlen, wonende te Voorburg, is be noemd tot commissaris van politie te Utrecht en tevens voorloopig belast met de waarneming van het ambt van hoofdcommissaris van po litie aldaar. - Te Wassenaar is op 62-jarigen leeftyd overleden de heer Th. Ruys, die lange jaren verbonden was aan de N.V. Ruys' Handelsver» eeniging, laatstelijk als commissaris der N.V.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1942 | | pagina 1