83ste Jaargang
VRIJDAG 24 JULI
1942
Ho. 25251
Van de oorlogstooneelen
Het Duitsdie initiatief
De duikbootoorlog
Verspreide Berichten
DUITSCHLAND STRIJDT voor EUROPA
Extra Duifsch Weermachtsbericht
BINNENLAND
De nieuwe bonnen
Bij de Nederlandsche Boeren in
Wit-Roethenie
Rede van Huil
Doodvonnissen voltrokken
STADSNIEUWS
Verduisteren:
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: J. W. Hennv
Telet Directie en Administratie
25041 (2 lijnen) Gironummer 57055
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Telef. Redactie 21507
Hoofdredacteur: B. W. Menkhorst, Lelden.
Pl.verv.; K. Been. Leiden.
De militaire correspondent van het D.N3,
6chryft o.a.:
Bijna een maand na het begin van het groote
offensief laten zich vier belangrijke punten
onderscheiden. Zij liggen 1) in het Noorden van
den offensief sector bij Woronesj, 2) in het
Oosten van het operatiegebied, nauwelijks 100
K.M. van Stalingrad, 3) in het Zuidwesten in
het gebied van Rostof en 4) in het Zuiden en
wel reeds ten Zuiden van den Don, waar het
gebied, waai- maarschalk Worosjilof het bevel
voert-, reeds zeer dicht is komen te liggen bij
het gewoel van den slag, voor het verhezen
waarvan thans nog Timosjenko verantwoorde
lijk is. Afgewacht moet worden, wat Timosjenko
ten Zuiden van den Don zal doen. Doch ook
voor zijn toekomstig handelen aldaar heeft de
Duitsche legerleiding hem reeds de wet voor
geschreven: verdediging. Bevoegde militaire in
stanties in de Duitsche hoofdstad venvachten
daar een tegenstand, waarvoor de vijand on
getwijfeld het aderlaatste en uiterste zal geven.
De toestand in Egypte ontwikkelt zich niet
minder boeiend, waar Rommel voorloopig op
eigen initiatief na den bliksemsnellen opmarsch
van Tobroek tot kort voor de poorten van
Alexandrië is blijven staan in de stelling van
El Alamein. Hij achtte dezen maatregel nood
zakelijk, niet 'wegens den Engelschen tegen
stand, die hier zich voor het eerst weer dui
delijk afteekende, doch omdat hij de voorhoede
niet te ver van het gros van zijn troepen ver
wijderen wilde. Ook hier heeft de vijand weer
eens den toestand verkeerd beoordeeld. Hij zag
een houding die in wezen sterkte uit beheer-
sching is, voor zwakte aan.
De A.N.P.-correspondent te Berlijn meldt:
Bij hun jongste aanvallen op de stelling van
El Alamein hebben de Engelschen, zooals in het
weermachtbericht wordt meegedeeld, meer dan
1000 gevangenen en 131 pantserwagens verloren.
Van militaire zijde wijst men erop, dat dit voor
een front als het Egyptische, waar geheel an
dere verhoudingen gelden dan b.v/in de sovjet
unie, zeer hooge cijfers Zijn.
Sedert eenigen tijd is de opmarsch der
Duitsch-Italiaansche troepen aan het Noord-
Afrikaansche front tot stilstand gekomen, doch,
naar militaire kringen verklaren, is dit niet een
gevolg van versterkten tegenstand van de En
gelschen, doch meer een uitvloeisel van de
overweging, dat de ravitailleering niet door den
te overhaasten opmarsch in gevaar mag -worden
gebracht. Generaal-veldmaarschalk Rommel is
eenmaal door de stelling van El Alamein ge
broken, doch blijkbaar heeft hij niet het ge
vaar willen loopen, dat zijn voorhoeden van
haar ravitailleeringsbasis werden afgesneden en
er de voorkeur aan gegeven, zich van een zoo
gunstig mogelijke uitgangsstelling voor een
verderen opmarsch te verzekeren. Dat bij zich
in de stelling van El Alamein heeft weten te
nestelen en niet op Mersa Matroe heeft moe
ten terugtrekken is voor het verdere verloop
der operaties zeer gunstig.
De beide tegenstanders versterken thans hun
stellingen en in dit verband is de verklaring
van militaire zijde interessant, dat Rommel
voor honderd procent zeker is van zijn ravitail
leering, waarbij een gunstige omstandigheid is, dat
ook Mersa Matroe als aanvoerhaven kan wor
den gebruikt, waardoor de weg naar de voorste
stellingen aanzienlijk korter is geworden. In
een gebied, waar iedere liter water en iedere
liter benzine een groote waarde vertegenwoor
digt, is dit een punt van het- grootste belang.
LUCHTGEVECHTEN BOVEN HET KANAAL.
5ïaar het opperbevel van de Duitsche weer
macht mededeelt, hebben Britsche jagers giste
ren in den loop van den dag verscheidene ma
len getracht de kust van de bezette gebieden
in het Westen te naderen. Bij al deze pogingen
werden zij door een succesvollen afweer van
jagers en luchtdoelartillerie gehinderd en kon
den zy by hun in scheervlucht uitgevoerde aan
vallen met de boordwapens slechts onbeteeke-
nenüe materieele schade aan militaire installa
ties aan de kust aanrichten. Twee Spitfires, die
in scheervlucht een luchtafweerstelling in het
gebied van Boulogne aanvielen, werden door
licht luchtafweergeschut hevig beschoten. Hier
bij werd één Spitfire door verscheidene vol
treffers in brand geschoten, waarna, het toestel
in zee stortte.
Duitsche jagers bonden den strijd aan met
een formatie Britsche jagers, die boven het
gebied van Lannion en Morlaix vloog. De for
matie werd uiteengeslagen. De afzonderlijke
naar het Noordwesten terugkeerende Britten
werden tot ver boven zee achtervolgd, waarna
zij op 50 meter boven zee in hevige luchtge
vechten werden* gewikkeld.
In een kwartier tijds werden vijf Britsche
jagers van het type "Whirlwind en Spitfire neer
geschoten. Een andere Spitfire geraakte na
voltreffers van de luchtdoelartillerie in een
vrille en stortte brandend in zee. De Britten
verloren dus bij hun vergeefsche aanvallen van
jagers op de Kanaalkust in den loop van gis
teren 7 vliegtuigen. Alle Duitsche vliegtuigen
keerden op hun steunpunten terug. (D.N.B.).
DANK-TELEGRAM VAN ADMIRAAL RADER
De Opperbevelhebber van de Duitsche ma
rine. groofc-admiraal. Rader, heeft als waar-,
deering voor de sedert een half jaar in de
Amerikaansche wateren behaalde duikbootsuc
cessen het volgende telegram gezonden aan den
bevelhebber der duikbooten, admiraal Dönits:
„Sedert een halfjaar bevinden zich onze
duikbooten voor de Amerikaansche kust in
taaien, succesvollen strijd met de vijandelijke
ravitailleerlngsscheepvaart. In dien tijd zijn
aan alle oorlogstooneelen in totaal 616 schepen
van te zamen 3.843.200 ton tot zinken ge
bracht, waarvan alleen in de Amerikaansche
wateren 467 schepen van te zamen 2.917.600 ton.
Met trotsche vreugde over de bereikte succes
sen geef ik u, den commandant en den dap
peren bemanningen voor ha-ar onvermoeibaren
arbeid en geleverde prestaties mijn dank en
bijzondere waardeering te kennen." (D.N.B.).
PLAATSVERVANGER VAN RIJKSPERSCHEF
DR. DIETRICH.
Stabsleiter ties Reichspressechefs der N.S.D.A.P.
en Reichshauptamtsleiter der N.S.D.AP., Hel
mut Suendermann, is door den rijksperschef dr,
Dietrich tot zijn plaatsvervanger benoemd. Deze
is geen onbekende figuur in de wereld van de
pers, zoowel door zijn journalistieke werkzaam
heid als door de wijze, waarop hij stelling nam
in vraagstukken der binnen- en buitenlandsche
pers. Hi) werd in 1911 geboren, studeerde ge
schiedenis, Zeitungswissenschaft. en economie
te Muenchen. Als student kwam hij reeds in
1931 bij den rykspersdienst der N.S.DA.P.,
waarna hij, het volgende jaar, belast werd met
de hoofdredactie van de „Nationalsozialistische
ROSTOF GEVALLEN.
Het opperbevel der Duitsche weermacht
maakt bekend:
Troepen van het Duitsche leger, de Waffen
SS. en Slowaaksche formaties zijn met voor-
treffelyken steun van de luchtmacht door de
krachtig versterkte, diepe defensiestellingen
van Rostof over het geheele front heen gebro
ken en hebben na harde gevechten de als
verkeers- en havencentTum belangrijke stad
stormenderhand genomen. De zuivering der
stad van de resten van den vijand is nog aan
den gang.
Parteikorrespondenz". Sedertdien was hij bij
alle groote politieke gebeurtenissen als journa
list aanwezig. Nadien heeft zich zijn carrière
bij den rijkspersdienst verder ontwikkeld. Bo
vendien heeft hij talrijke buitengewone op
drachten gehad, hij legde zijn ervaringen neer
in een werkje, dat van groote waarde is voor
hen, die het pad der journalistiek willen be
wandelen onder den titel: „Der Weg zum Deut-
sc-hen Journalismus", terwijl hij de jongste ge
beurtenissen van dezen tijd heeft beschreven in
zijn „Die Grenzen fallen". (A.N.P.)
LAGERHUIS BINNENKORT OP RECES.
Volgens den Britschen berichtendienst, heeft
sir Stafford Cripps in het Lagerhuis medege
deeld, dat het parlement, te zijner tijd verdaagd
zal worden en met vacantie gaan.
De labour-afgevaardigde Bevan verlangde te
weten, hoe het mogelijk was, dat het Huis op
reces zou gaan bij de onrust, die in het land en
in de pers bestaat met betrekking tot de mili
taire plannen der regeering. Hij voegde er aan
toe, dat „Cripps zich er rekenschap van moest
geven, dat overal demonstraties worden gehou
den, dat de arbeiders overal onrustig zijn en
dat de propaganda in de bladen dagelijks ver
der gaat." (A.NP,)
DE OPHEFFING VAN HET VERBOD DER
COMMUNISTISCHE PARTIJ IN
BRITSCH-INDIË.
De A.NP.-correspondent te Berlijn meldt:
Het besluit tot opheffing van het verbod van
de communistische party in Voor-Indië is, naar
toonaangevende kringen verklaren, door de
Britsch-Indische lees Engelsche regeering
genomen, omdat Engeland "thans voor zijn poli
tiek de communisten als werktuig wil gebruiken
Het moet geenszins gezien worden als een tege
moetkomend gebaar tegenover de sovjet-unie,
doch als een bewijs, dat Engeland thans alle
hoop heeft opgegeven, door een compromis met
Gandhi en zijn congresparty en door het uit
lokken van conflicten tusschen Hindoes en
Mohammedanen zijn doel te bereiken.
Het besluit, den communisten vrij spel te la
ten, getuigt van zwakte, doch laat tevens zien,
zoo verklaart men, met welke diabolische idealen
Engeland zijn doel tracht te bereiken, Voor-
Indië is steeds ëen bolwerk van de Komintern
geweest, want in dit land, waar groote volks
massa's in de diepste armoede leven, heeft het
communisme een rijken voedingsbodem gevon
den, terwijl een wijdvertakt net van agenten een
buitengewoon krachtige propaganda voert. De
communisten in Voor-Indië hebben als waar
dige leerlingen van Stalin steeds het standpunt
gehuldigd, dat het doel de middelen'heiligt en
meer dan de helft van de communisten, die
het Engelsche bestuur in de gevangenis heeft
moeten zetten, zijn dan ook gewone misdadigers,
die zich door diefstal of moord de middelen
voor hun ondergrondsche actie hebben ver
schaft. De Engelschen hebben het communis
me in hun kroonkolonie dan ook als een ernstig
gevaar beschouwd, waarvan ook hun maatregelen
steeds getuigden. Zoo werden binnenkomende
schepen steeds nauwlettend op communistisch
propagandamateriaal onderzocht, verdachte per
sonen werden gearresteerd en Russische diplo-
2naten werden niet op Indisch gebied toegela
ten. Deze zelfde communisten heeft Engeland,
nu het inziet, dat het met den nationalen vleu
gel niet tot overeenstemming kan geraken, noodig
om de onafhankelijkheidsbeweging in Indië in
toom te houden. Thans wil het den duivel met
Beëlzebub uitdrijven.
Voor de volgende week zyn ter verkrijging van
de gebruikelijke rantsoenen brood, vleesch en
en rookartikelen (2 rantsoenen voor de mannen
en 1 rantsoen sigaretten voor de dames) aange
wezen de bonnummers 38.
Voorts is voor het tijdvak van 27 Juli tot en
met 7 Augustus bon 33 van de boter- en vet-
kaart geldig verklaard voor het koopen van
boter.
„De eerste twee maanden zyn we in Riga
geweest", zoo schrijft ergens in het Oosten,
één der Nederlandsche Oostlandboeren in een
uitvoerigen brief aan den heer Max Blokzijl,
waaraan wij het volgende ontleenen:
„Vrijdag voor Pinksteren zijn we allen uit Riga
vertrokken, de onmetelijke ruimte in. Ik ben
met mijn zoon doorgereisd naar Baranowitsche
en we kwamen daar den tweeden Pinksterdag
aan. Het was-een mooie reis en we hebben veel
gezien. Daags na Pinksteren werden we met
een auto afgehaald en naar Nowa-Mysch (nieu
we muis) gebracht, een groot dorp 6 K.M.
Zuidelijk van Baranowitsche, dat enkele hon
derden K.M, ten Zuiden van Minsk ligt. Onze
komst in Nowa-Mysch bleek niet onmiddellijk
verwacht te worden door onze chefs, reden
waarom ze ons nog 12 K.M. zuidelijker lieten
brengen naar het landgoed „Proesinowa". Ook
daar kwamen we geheel onverwacht, maar dat
was daar geen bezwaar blijkbaar. Drie weken
hebben we daar met zeer veel genoegen door
gebracht totdat onze privéwoning in Nowa-
Mysch ter beschikking was, waar we inmiddels
reeds een week zijn. De tijd vliegt om. Onze
Chefs, twee Sonder-Führers in den rang van
luitenante, zijn prachtkerels, echte kameraden,
n.l. twee boeren, de een uit Würtemberg en de
ander uit Oldenburg, beiden met een bedrijf van
50 k 60 H A. Wij kunnen best met hen opschie
ten; ze zijn eiken dag op kantoor om alle land-
bouwaangelegenheden te verzorgen en hebben
het heel druk. Het lijkt daar soms wel een
bijenkorf van in- en uitgaan. Spoedig zullen wij
wat arbeid kunnen overnemen op een voor ons
passend terrein. Die drie weken moesten we
maar gebruiken om op controle te gaan naar
groote landgoederen (staatsbedrijven) en dien
tijd hebben we ons zeer ten nutte gemaakt. We
hebben veel gezien en gehoord, wat ook in ons
vak te pas komt of kan komen, Laat ik begin
nen met het bedrijf, waar we 3 weken zijn ge
weest. Daar heeft zich ook als op zoo vele
plaatsen een tragedie afgespeeld. Den echtge
noot van de eigenaresse hebben de bolsjewie
ken naar Siberië gesleept, haar vader, een oude
man van 80 jaar. die bij haar is, hebben ze 9
maanden in. de gevangenis gezet en toen de
straat opgeschopt; haar moeder, die Duitsche
van afkomst is. hebben ze laten doodhongeren.
Zoo is het bijna op alle staatsbedrijven, waar
wij zijn geweest. Voordat de Duitschers de bol
sjewieken op de hielen kwamen, hebben ze bij
tijds de beenen genomen, maar zy hebben alles
geroofd en gestolen, n.l. 30 koeien, 12 paarden,
alle varkens, wagens, machinerie, werktuigen,
huisraad en linnengoed, ja tot zelfs de bijen
toe, zoodat onze Mevrouw, zooalswe haar noe
men, die met haar dochter— thans 19 jaar
naar Duitschland gevlucht was, weer terugkwam
en niets, maar dan ook heelemaal niets meer
terug vond. Het laat zich begrijpen in welk een
desolaten toestand alles was, als men weet dat
er in dien tusschentijd 13 bolsjewistische ge
zinnen in haar 8 kamers hadden gewoond. In
één van de kamers hebben ze de varkens on
dergebracht, en toep Mevrouw terug kwam lag
de mest er nog 2 voet hoog, om van alle onge
dierte maar niet te spreken.
We zijn ook nog op een landgoed geweest van
860 H.A., een erf van 18 HA., waarop de be
drijfsgebouwen smaakvol zijn opgesteld met aan
weerszijden hoog en laag hout, 4 H.A. boom
gaard, ongeveer 10 H.A. prachtig vischwater.
Maar voor het grootste deel uitstekende grond,
had onze grootste belangstelling. Het kasteel is
door de bolsjewieken afgebrand, terwijl overal
dood en verderf gezaaid is.
Tenslotte wil ik nog een staatsbedrijf in vo
gelvlucht beschrijven. „Stara-Mysch" genaamd
(oude muis). Een landgoed, bereikbaar door
twee lanen met bosschen aan weerszijden.
De Amerikaansche minister van buitenland
sche zaken, Cordell Huil, heeft volgens den En
gelschen nieuwsdienst in een radiorede tot het
Amerikaansche volk o.a. gezegd, dat de Ver.
Staten dezen oorlog slechts kunnen winnen,
als men den vijand opzoekt en aanvalt. De
Ver. Staten zullen den dapperen bondgenooten
alle beschikbare hulp doen toekomen. Tijde
lijke tegenslagen mogen geen aanleiding geven
tot zwakheid en ontmoediging, want zij zijn
voor alle ware soldaten en patriotten een toe
ken om te harder toe te slaan.
De Ver. Staten en hun bondgenooten zijn ge
dwongen tot den oorlog, (met vele onware be
weringen trachtte hij dit te bewijzen), aldus
Huil. daar zij het zeer eenvoudige, maar funda-
menteele feit negeerden, dat men ter hand
having van vrede, recht en vrijheid interna
tionale verantwoordelijkheid op zich moet
nemen.
De in het Atlantic Charter neergelegde be
loften vormen een stelsel, waardoor ieder volk,
klein of groot, een waarborg krijgt in een duur-
zamen vrede de beste gelegenheid te - vinden
zijn wenschen met betrekking tot de vrijheid en
de grootste mogelijkheden tot materieelen voor
uitgang te verwezenlijken.
Geen natie kan tot bevredigenden vooruit
gang komen, als haar burgers worden be-
heerscht door voortdurende vrees voor inmen
ging van andere landen. Derhalve--moet een
internationale instelling in het aanzijn worden
geroepen, die in de toekomst zoo noodig met
geweld den vrede onder de volken in stand
houdt. De Ver. Staten zullen in internationale
samenwerking een mechanisme vormen, dat
den vrede waarborgt en de nationale bewape
ning van ieder volk bepaalt.
Een andere instelling, die de Ver. Staten
moeten oprichten en steunen, is een internatio
naal gerechtshof. Tevens moet toezicht worden
geoefend op de landen van het driemogend-
hedenverdrag, totdat zij een bewijs hebben ge
leverd van hun bereidwilligheid en bekwaam
heid om met andere naties in vrede te leven.
De duur van dit toezicht hangt volgens Huil
af van de snelheid, waarmede de bevolking
van Duitschland, Japan. Italië en hun aanhan
gers aan de Ver. Staten het overtuigende be
wijs leveren, dat zdj de monstrueuze philosophie
van een superieur ras en van verovering door
geweld hebben afgewezen en opgegeven en zich
oprecht toeleggen op de lundament-eele begin
selen van den vreedzamen vooruitgang.
Huil noemde een der grootste beletselen uit
het verleden voor den menschelijken vooruit
gang het nationalisme. Overdreven beperkingen
van den handel moeten worden afgeschaft en
usances, die aan andere volken schade berok
kenen en den handel afbrengen van zijn na
tuurlijken, economischen loop, moeten worden
vermeden.
De Ver. Staten hebben behoefte aan een ap
paraat om het kapitaal op draaglijke voorwaar
den van de financieel sterkere naar de zwak
kere landen te leiden. Hierbij kan de noodza
kelijkheid aan het licht komen bijzondere han
delsovereenkomsten en internationale afspraken
te maken om het moeilijke vraagstuk der over
schotten onder de knie te krijgen en behoorlijk
rekening te houden met de bijzondere situatie
in zekere1 gebieden.
Zoodra de internationale vrede tot op zekere
hoogte gewaarborgd en de politieke stabiliteit
hersteld is en tevens de economische kluisters
zijn afgeworpen, staan ieder volk geweldige
middelen beschikbaar om de behoeften van den
vooruitgang te bevredigen en aan alle burgers
den overgang naar een hoogeren levensstan
daard mogelijk te maken,
De volken der wereld zullen dan in staat zijn
te leven zooals de Ver. Staten zelf het begeeren
en betere levensvoorwaarden scheppen dan hun
ooit te voren mogelijk is geweest.
Geen volk zal deze taak gemakkelijk ver
vullen. Noch de overwinning der geallieerden,
noch een andere vorm van „planning" voor den
na-corlogstijd 'is op zichzelf in staat een
duizend)arigen welstand in het aanzijn te roe
pen, Om ten volle gebruik te maken van deze
gelegenheid moeten de Ver. Staten besloten
zijn niet alleen openlijk uit te spreken, welke
zegeningen en weldaden zij voor zichzelf en de
menschheid wenschen, maar zij moeten ook
voor het apparaat zorgen, waarmee zij deze
zegeningen op de snelste wijze en in den doel-
treffendsten vorm kunnen waarborgen.
Wat de onmiddellijke toekomst aangaat, zoo
zei Huil aan het slot van zijn rede, is het de
belangrijkste taak der Ver. Staten den oorlog
definitief en zoo spoedig mogelijk tot een
zegevierend einde te brengen. Om deze oogmer
ken te bereiken moeten alle Amerikaansche
burgers iederen dag hun uiterste best doen,
totdat de overwinning is behaald.
Deze oorlog heeft de geallieerden tot nieuwe
toDpen van moed, vastberadenheid en geeste
lijke kracht gebracht. De geestkracht zal den
Ver. Staten de overwinning brengen. (A.NP.).
Daar woonde nog*een Gravin van 70 jaar. ©ok
hier is het kasteel verbrand, zoodat de gravin
in het vorige jaar van de bolsjewieken bij gratie
nog in de arbeiderswoning mocht wonen, en
daar het kasteel verbrand is, nog in deze wo
ning huist.
Wat landbouw en veeteelt betreft, is het hier
veelal allerbedroevendst. Koelen, je neemt er
bij wijze van spreken, onder eiken arm een en
loopt er mee weg. De hoeveelheden 'melk zyn
minimaal, per koe 1 ét 2 liter per dag. Een heele
stal geeft niet meer dan twee koeien in Hol
land. Hoe kan het ook anders, als de dieren
eiken dag worden gehoed door kinderen of
oude menschen op braakland waar niets dan
een beetje onkruid staat en verder langs wegen
of in bosschen. Op den duur krijgt of houdt
men een gedegenereerd ras over. Voor vakbe
kwame Hollandsche fokkers ligt hier een ge
heel terrein braak, een taak met toekomst. Dan
dienen eerst goede kunstweiden te worden aan
gelegd, want zoo gaat het niet. Hier is een ach
terstand van 100 jaar in te halen. Duitschland
heeft echter reeds een begin gemaakt op dit
gebied door het zenden van 100 goede stieren,
die we hebben aangetroffen op landgoederen.
De akkerbouw is al precies hetzelfde. Men kent
hier geen grondbewerking en ook geen gewas-
senverpleging. Alles is zoo wanordeiyk en vol
onkruid en meer dan een menschenleven ach
terstand. Ook beschikt men niet over iets dat
op een behoorlijk werktuig lijkt; nog vaak ziet
men een eg met houten tanden, enz. Gereed
schap voor „verpleging" van het gewas kennen
we niet, dus zaaien en maaien. Echte roofbouw!
Er zullen natuurlyk nog wel wat jaren over
heen gaan eer het wat begint te ïyken. Men
vindt hier zelfs geen behoorlyken weg. Ook met
den akkerbouw heeft Duitschland met de ver
betering een begin gemaakt door den Invoer
van een zeer groot kwantum goede tweescharige
ploegen en cultivatoren tegen ongeloofelyk lage
pry zen. Maar he£ ontbreekt den meesten aan
behoorlyke trekkracht. Als die menschen met
hun systeem hier het leven houden, dan is er
met ons systeem en met vakbekwame boeren
hier een zeer groote toekomst. Maar eerst- ont
sluiting van het gebied en handel, anders gaat
het niet. Nu hebben we de opdracht een z.g.n.
M.T.S. in te richten. Een M.T.S is een station,
waar tractoren, machines en werktuigen kun
nen worden gemonteerd en gerepareerd, wy
zullen alles electrlsch inrichten in twee jood-
sche kerken, die naast elkaar staan en gemak-
kelyk aan elkaar kunnen worden gebouwd, we
hebben dan een enorm groote hal. We hebben
al heel wat personeel: monteurs en tractoristen,
dus nu werk genoeg.Ook komt er binnenkort
een 100-tal dorschmachines uit Duitschland.
Met de verdeeling in ons rayon worden wy ook
belast."
VEREENIGING VAN SCHEEPSBEVRACHTERS
De vereeniging van scheepsbevrachters hield
te Utrecht haar jaarvergadering.
Besloten werd de heer G. de Jong te Apel
doorn, die sedert een reeks van jaren zitting
had in het hoofdbestuur van de vereeniging, by
zyn terugtreden uit het bedryf en daarmede uit
het bestuur der vereeniging, te benoemen tot
eerelid van de Vereeniging scheepsbevrachtei's,
Met algemeene stemmen werd besloten, alle
leden van de vereeniging te verplichten tot het
afleggen van een eed als makelaar in scheeps-
vrachten voor 31 December a.s., terwyl de leden,
die op laatstgenoemden datum dezen eed niet
mochten hebben afgelegd, naar de groep van
adspirant-leden zullen worden teruggebracht.
De secretaris van het hoofdbestuur wendde
zich nu als voorzitter van het huldlgingscomite
tot den heer H. G. J. m!. Drabbe en bood hem
ter gelegenheid van zyn eerste lustrum als alge
meen voorzitter een schilderij aan.
Bij de verkiezing van leden voor het hoofd
bestuur wegens periodiek aftreden van drie le
den werden de heeren J. Kruize, secretaris van
de afdeeling Groningen en Friesland, Jacq.
Smout, lid der afd. Noord-Brabant en Zeeland
herkozen.
In de plaats van het aftredende lid, G, de Jong
uit Apeldoorn, die niet herkiesbaar was, werd
de heer A. R, Koekoek, secretaris van de afd.
Zuid-Holland, benoemd.
VERPLICHTING KOOLZAADBOUW.
Men verzoekt ons nog de aandacht op het
volgende te vestigen.
Een ieder, die in 1942 meer dan 5 H.A. bouw
land klaver en kunstweide inbegrepen op
zand-, loess-dal- en veengronden in gebruik
heeft, is thans wettehjk verplicht, zonder dat
hy daarvoor een persoonlijke aanzegging be
hoeft te ontvangen, straks 5 pCt. van zyn bouw
land met winterkoolzaad of winterraapzaad te
bebouwen.
Voor de klei-, zavel- en roodoorngronden is
het verplichte percentage 8 pCt,, bedryven met
minder dan 1 H.A. bouwland op deze laatste
gronden zyn vrij.
By nalatigheid of mislukking moeten zomer-
oliezaden worden verbouwd tot een oppervlakte
welke IVz maal zoo groot is als met de genoem
de percentages overeenkomt. Bovendien worden
zij, die nalatig zijn, vervolgd en met zware
boeten gestraft.
De productiecommissaris, de rijkslandbouw-
consulent en de assistenten geven op verzoek
nadere inlichtingen.
DE HEER W. ENGELBRECHT VOORZITTER
VAN HET NED. ROODE KRUIS.
Het Rykscommissariaat deelt mede:
De Rykscommissaris voor het bezette Neder
landsche gebied heeft op grond van art. 3 van
zijn verordening 108/40 (4e verordening om
trent byzondere bestuursrechtelyke maatrege
len) den gezant ter beschikking, commissaris
van de provincie Utrecht, W. B. Engelbrecht,
benoemd tot voorzitter van het Nederlandsche
Roode Kruis.
DISTRIBUTIE
KUNSTSCHILDERSBENOODIGDHEDEN.
In verband met de in voorbereiding zynde
distributie van artikelen, die door de in Neder
land woonachtige kunstschilders ter vervaardi
ging van him werken .worden gebezigd, ver
zoekt de Nederlandsche Kultuurkamer iederen
handelaar, die in deze distributie wenscht te
worden ingeschakeld, hiervan, vóór 15 Aug. a.s.
opgave te doen.
Deze opgave dient onder duideiyke vermel
ding van naam, volledig adres en woonplaats
te worden gericht aai» de Nederlandsche Kul
tuurkamer. afdeeling sociale zaken, bureau ma-
terialenvoorziening, 2de Van den Boschstraat
44 te 's-Gravenhage.
AANMELDING
NEDERLANDSCHE KULTUURKAMER.
De Nederlandsche Kultuurkamer deelt mede:
De destyds in de dagbladen verschenen op
roep tot aanmelding voor het lidmaatschap van
de Nederlandsche Kultuurkamer behoeft de
volgende aanvulling:
Filmgilde Onder opgave van naam, adres
en beroep (in blokletters) dienen zich aan te
melden by de Kultuurkamer: personen en in
stellingen. die films voor cinematografische
doeleinden verkoopen;
personen en Instellingen, die copieën van
films verkoopen. bestemd voor projectie in be
sloten kring.
Officieel wordt bekend gemaakt:
De door het Duitsche Obergericht in het
Amsterdamsche distributieproces tegen
Cornelis Nicolaas de Vries, Augustus
Theodorus van Batum, Abraham Pots en
Petrus Albcrtus van Dieren gevelde dood
vonnissen zyn door fusilleering voltrok
ken.
De tegen Alexander Theodorus Thu-
ring en Louis Kesseler gevelde doodvon
nissen zijn door den Rijkscommissaris
voor het bezette Nederlandsche gebied in
den vorm van gratie gewijzigd in vijftien
jaar tuchthuisstraf.
Moge het bovenstaande nog eens een
ernstige waarschuwing zyn voor allen, die
deelnemen aan den z.g. zwarten handel
en distributie-zwendel! Tegen de be
drijvers daarvan moet krachtig worden
opgetreden en men kan er van verzekerd
zijn, dat in het algemeen volksbelang in
de toekomst nog strenger zal worden ge
handeld, Aan waarschuwingen heeft het
niet ontbroken.
HET ORGEL DER HOOGLANDSCHE KERK.
Restauratie is voltooid.
Het orgel der Hooglandsche Kerk dateert,
wat zyn uiterlyke ordinantie betreft van 1637;
wat zijn inwendige samenstelling aangaat ge
deeltelijk van 1500.
In den loop der eeuwen van zyn bestaan
heeft men zich schynbdar. gezien den meer dan
ergerlijken toestand, waarin dit orgel zich be
vond, weinig om dit instrument bekommerd.
Werd daarom in 1934 door middel van de in
dat jaar ingestelde wekelyksche orgelavonden
gedurende de zomermaanden, begonnen met
het stichten van een orgelfonds, in 1941 was
het mogeiyk, dat het inmiddels ontworpen plan
voor een dringend noodzakelyke restauratie kon
worden uitgevoerd.
Door allerlei omstandigheden werd eerst in
Januari 1942 met de werkzaamheden een aan
vang genomen.
Deze werkzaamheden bestonden o.m. uit het
schoonmaken en de algeheele revisie van de
windladen, het regeerwerk der registers, kla
vieren en pedaal, alsmede het aanbrengen van
nieuwe windkanalen. Herstellen, gedeeltebjk
vernieuwen en op normale toonhoogte brengen
van het pypwerk. Eenige nieuwe registers wer
den bjjgebouwd, de cornet van 3 op 4 sterk ge
bracht. terwijl de bestaande, doch vergane
trompet van het hoofdklavier vervangen werd
door een van prachtige kwaliteiten.
Het behoeft zeker niet gezegd, dat al de ge
noemde verbeteringen de waarde en de be tee
kenis van dit historische orgel aanzieniyk heb
ben vergroot.
Toch ware het wenschelyk geweest, dat by
deze herstelling tevens de noodzakelyke kla
vieruitbreiding tot f i aangebracht was (of
schoon de toetsen hiertoe aanwezig zyn, hebben
de klavieren slechts den beperkten omvang van
C tot ca!) en de twee nog open plaatsen op de
pedaallade effect mochten gehad hebben door
het aanbrengen van twee, voor de tegenwoor
dige dispositie van het orgel thans onmisbaar
geworden pedaalstemmen, ter name eener
Bourdon 8 voet en een octaaf 4 voet.
Thans prykt het orgel met de navolgende
dispositie
Manuaal I (hoofdklavier)Bourdon 16 voet;
Prestant 8 voet; Roerfluit 3 voet; Prestant 4
voet; Gedekte fluit 4 voet; Octaaf 2 voet; Mix
tuur 3 sterk; Scherp 3 sterk; Cornet 4 sterk;
Trompet 8 voet.
Manuaal n (bovenklavier)Prestant 8 voet;
Holpyp 8 voet; Viola di Gamba 8 voet; Voix-
Céleste 8 voet; Gemshoorn 4 voet; Woudfluit
2 voet; Quint 3 voet; Terts 13/5 voet; Dulciaan
3 voet.
Pedaal: Subbas 16 voet: Prestant 8 voet; Ba
zuin 16 voet. Voorts een tremulant voor het
geheele orgel, alsmede de gebruikelyke ma
nuaal- en pedaalkoppel.
Bijzonder dank moet worden gebracht aan
H.H. kerkvoogden die. door hun medewerking
en toestemming te hebben verleend, het herstel
van dit orgel mogeiyk maakten.
Rest ons nog te vermelden, dat de werk
zaamheden werden opgedragen aan en uitge
voerd door de gerenommeerde orgelmakers
firma G. van Leeuwen en Zonen te Leiderdorp,
die deze restauratie met groote vakkennis ter
hand nam en in allerlei arbeid aan dit orgel
verricht, van zulk een toewijding en meester
schap blijk gaf, niet het minst by de eindaf-
werking en intonatie, waarvoor van al de ge
meenteleden, orgelvrienden en -vereerders in
deze stad, het meest dankbaar moet zyn:
FEIKE ASMA.
HANDELSREGISTER K. v. K.
Wijziging: F. P. van Dyk, Noordeinde 43. Lel
den. Handel in galanterieën, porcelein enz. De
detailzaak Iva te Amsterdam. Javastraat 24 is
met ingang van 1 Juli 1942 overgegaan aan
W. P. C. van Dyk. De engros-verkoop wordt
door bovengenoemde zaak aan het adres Java
straat 24 Amsterdam voortgezet onder den naam
F. P. van Dyk.
Te 's-Gravenhage slaagde voor het prak-
tyk-examen boekhouden onze stadgenoot, de
heer W. van Es.
van hedenavond 21.44 uur
tot morgenochtend 5.49 uur
De maan komt heden op te 18.18 uur en gaat
vannacht te 3.21 uur onder.
BURGEMEESTER VAN VELSEN ONTSLAGEN
By besluit van den commissaris-generaatvoor
bestuur en justitie is mr. M. M. Kwint met in
gang van 11 Juli j.l. ontslagen als burgemeester
van Velsen.
VERSPREIDE BERICHTEN.
- G. J. Kerlen, wonende te Voorburg, is be
noemd tot commissaris van politie te Utrecht
en tevens voorloopig belast met de waarneming
van het ambt van hoofdcommissaris van po
litie aldaar.
- Te Wassenaar is op 62-jarigen leeftyd
overleden de heer Th. Ruys, die lange jaren
verbonden was aan de N.V. Ruys' Handelsver»
eeniging, laatstelijk als commissaris der N.V.