VRIJDAG 19 JUNI 1942
No. 25221
Sterkste fort van Sebastopol
genomen
Moordenaars van Heydrich
gevonden
83ste Jaargang
Voortzetting succes in Noord-Afrika
Duifsch Weermachtsbericht
Churchill in de Vereenigde Staten
Bekanntmachung
Nederlandsche meisjes
in Duitschland aan den slag
Bij arrestatie in Praag doodgeschoten
BINNENLAND
De nieuwe bonnen
Bon „321 algemeen" voor gort
Nederlandsche Arbeidsfront
GEMENGD NIEUWS
Verduisteren:
Kolonisatie in het Oosten
^UN/TINUTTCRE^
Het Duitsche Theater in Nederland
stelt zich voor
STADSNIEUWS
Ned. Herv. Gemeente
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: J. W. Henny.
Telef. Directie en Administratie
2o04l (2 Utnen) Gironummer: 57055
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Telef. Redactie 21507
Hoofdredacteur: B. W. Menkhorst, Lelden.
Pl.verv.: K. Been. Leiden.
Het opperbével van de Weermacht maakte
gisteren bekend:
In den strijd om Sebastopol hebben afdee-
lingen infanterie in hevige gevechten van
man tegen man de voornaamste bolwerken in
het Noordelijke deel van het zwaar versterkte
vestingstelsel, waaronder de stelling Maxim
Gorki, het modernste en sterkste fort van de
geheelc vesting, stormenderhand veroverd.
Daarmede werd de aanval in dezen frontsec
tor vooruitgeschove tot op 3 K.M. van den
haveningang der vesting.
Aan het Zuidelijke front van de vesting wer
den de bolsjewieken ondanks hardnekkigen te
genstand door Duitsche en Roemeensche troe
pen uit belangrijke hooggelegen stellingen ver
dreven. In het havengebied werden opslag
plaatsen van materiaal en voertuigen voor den
aanvoer van den vijand door luchtaanvallen
vernietigd.
In den centralen sector van het Oostelijk
front werd de strijd tegen verspreide vijande
lijke troepen in het achterwaartsche frontgebied
voortgezet.
Aan het front van de Wolchof mislukten ook
gisteren hevige vijandelijke aanvallen. In de ha
ven van Moermansk bestrede duikbommen
werpers vijandelijke schepen voor den aanvoer.
Jagers, die de duikbommenwerpers escorteerden,
schoten hierbij 11 vijandelijke jachtvliegtuigen
neer.
In Noord-Afrika is het Britsche leger in
twee deèlen uiteengedreven. Een deel heeft
zich teruggetrokken naar Tobroek. Sterke
Duitsche pantserformatics zetten de in de
richting Bardia vluchtende vijandelijke strijd
krachten achterna. In het Zuidelijke voorter
rein van de vesting Tobroek werden Britsche
steunpunten en eenige woestijnforten ingeno
men. Formaties der Duitsche en Italiaansche
luchtmacht berokkenen den tenigtrekkenden
Britschen colonnes zware verliezen aan mcn-
schen en materiaal.
Aan de vernietiging van het Britsche con-
vooi in het Oostelijke bekken van de Middel-
landsche Zee heeft een Duitsche flottielje mo-
tortorpedobooten onder bevel van haar flottiel
jechef, den luitenant ter zee 1ste klasse Kem-
nade, deelgenomen. De flottielje torpedeerde 2
Britsche kruisers, waarvan één kruiser door 2
torpedo's getroffen werd en waarschijnlijk ge
zonken is.
Reeds bij vroegere ondernemingen voor de
kust van Libye brachten Duitsche motortorpe-
dobooten een torpedojager, een escortevaartuig,
een duikboot jager en 15.000 ton scheepsruimte
voor de ravitailleering tot zinken.
Op den Atlantischen Oceaan vielen Duitsche
duikbooten, zooals in een extrabericht is be
ken 1 gemaakt, krachtig beschermde convooien
aan en brachten 7 schepen met een gezamenlij-
ken inhoud van 34.000 ton tot zinken. Een an
der schip werd door torpedotreffers zwaar be
schadigd. Voorts werden in de Caraibische Zee
ondanks sterken Amerikaanschen afweer 12
schepen met een gezamenlijken inhoud van
75.000 ton vernietigd. Daarmede verloor de vij
andelijke koopvaardijscheepsruimte weer 19
schepen met een gezamenlijken inhoud van
109.000 b.r.t. t
In de wateren om Engeland bracht de lucht
macht in den afgeloopen nacht 2 schepen met
een gezamenlijken inhoud van 5000 ton tot zin
ken. Drie andere vrachtbooten werden door
bomtreffers beschadigd.
De Britsche luchtmacht verloor in den tijd
van 3 tot 16 Juni 307 vliegtuigen, waarvan 137
boven de Middellandsche Zee en in Noord-
Afrika. In hetzelfde tijdvak gingen in den
strijd tegen Groot-Britannië 71 eigen vliegtui
gen verloren.
Bij den strijd voor Sebastopol hebben zich
de compagniechefs in een regiment infanterie,
eerste luitenant Schirner en luitenant Paersch-
mann, door bijzondere dapperheid onderschei
den De eerste luitenant Marseille schoot in N.
Afrika binnen 24 uur tijds 10 vijandelijke vlieg
tuigen omlaag, en verhoogde daarmede het
aantal zijner overwinningen in de lucht tot 101.
De duikbooten onder bevel van de luitenants
ter zee 1ste klasse Mohr, Topp, Witte en von
Rosenstiel en van den luitenant tér zee 2de
klasse Ites hebben zich bij de bestrijding van
de vijandelijke ravitailleeringsscheepvaart bij
zonder onderscheiden.
Luitenant Strelow, Flugzeugführer in een
Jachteskader, die onderscheiden is met het
Eikenloof van het Ridderkruis bij het IJzeren
Kruis, is van een vlucht naar den vijand niet
teruggekeerd. Als overwinnaar in 68 luchtge
vechten behoorde deze pas 20 jaar oude dap
pere officier tot de meest op den voorgrond tre
dende jachtvliegers.
MAXIMUM PRESTATIES BIJ ZWARE
WORSTELING.
Naar het Opperbevel van de Duitsche Weer
macht inzake het reeds gemelde succes van de
Duitsch-Itallaansche troepen in Noord-Afrika
nog meedeelt, stiet na de verovering van Bir
Hacheim de vanuit het Zuiden op de diepe
flank van de Gazala-stelling gevoerde aanval
der Spiltroepen in het gebied ten Westen van
Tobroek op de troepen van een Britsch leger
corps. In hevige gevechten werden tot en met
14 Juni de pantserformaties van dit corps ten
Zuiden en ten Westen van Acroma verslagen,
zoodat de 'Duitsch-Italiaansche troepen voorbij
de Via Balbla de kust konden bereiken. Bij de
volgende gevechten in het gebied van Acroma
en bij den afweer van de doorbraakpogingen
van afgesneden vijandelijke strijdkrachten wer
den, behalve Britsche pantserformaties, het gros
van een Zuid-Afrikaansche brigade vernietigd
en een Britsche divisie, alsmede een andere
Zuid-Afrikaansche divisie krachtig afgeslagen.
Uit de nederlaag van deze Britsche en Zuid-
Afrikaansche formaties in het gebied van El
AdemGazala zijn de in het Weermachtbericht
van Woensdag opgesomde cijfers aan gevan
genen en buit afkomstig.
In de zware worsteling om de Gazala-stelling
moesten door de Spiltroepen maximumpresta
ties worden verricht, daar zij al strijdende een
gebied van 1400 vierkante K.M. moesten door
kruisen, dat door sterk uitgebreide mijnenvelden
en door zware versterkingen tot een sterk ves
tingachtig verdedigingsstelsel was gemaakt.
Het in den strijd tegen de verbitterd strij
dende Britten en Zuid-Afrikaners behaalde
succes schiep de voorwaarden voor nieuwe aan
vallen in Oostelijke richting. Zoo konden Duit
sche pantsertroepen reeds op 16 Juni bij de
gevechten in het voorterrein van een andere
woestijnvesting, in weerwil van hevige vijan
delijke aanvallen door bommenwerpers en
laagvliegende vliegtuigen enkele hevig omstre
den steunpunten veroveren. De luchtmacht
steunde de naar het Noorden en Oosten opruk
kende troepen van de Spilmogendheden door
onophoudelijke aanvallen *van gevechtsvlieg
tuigen en duikbommenwerpers op vijandelijke
voertuigcolonnes, kuststellingen, tentenkampen
en ravitailleeringsplaatsen. Torpedovliegtuigen
volgden de gevechtsvliegtuigen en duikbommen
werpers op. In scheervluchten voltooiden zij
het vernietigingswerk. Talrijke vijandelijke
pantserwagens en gepantserde verkenningswa
gens bleven te zamen met de door bommen in
brand gevlogen auto's als wrakken in de
woestijn staan.
De ravitailleering voor de Britten, die zich
taai verdedigden, werd bij deze aanvallen voor
het grootste deel vernietigd, niettegenstaande
deze aanvallen uitgevoerd moesten worden bij
de slechte weersomstandigheden en hevige
zandstormen. Tijdens de beslissende gevechten
te land heroverden de jagers de superioriteit in
de lucht. Tevergeefs trachtten de Britten de
Duitsche aanvallen door hevige luchtaanvallen
van sterke formaties vliegtuigen te belemmeren.
Steeds weer leed de vijand zware verliezen. Al
leen in de laatste 4 dagen werden tijdens den
slag in Noord-Afrika 54 Britsche vliegtuigen
door Duitsche jagers in luchtgevechten neer
geschoten. (D.N.B.).
Naar de Britsche berichtendienst in een
extrabericht meldt, is te Londen officieel me
degedeeld, dat minister-president Churchill in
de Vereenigde Staten is aangekomen, in gezel
schap van sir Alan Brooke, chef van den ge-
neralen staf van het Britsche rijk en generaal-
majoor Ismay, secretaris van den chef -van het
staf comité.
Uit Washington meldt de Britsche berichten
dienst. dat het Witte Huis heeft medegedeeld,
dat Churchill zich wederom in de Vereenigde
Staten bevindt om onverwijld met Roosevelt be-
MUSTERUNG DER GEBURTSJAHRGAENGE
1906 UND 1907.
Alle maennlichen Reichsdeutschen der Geburts-
jahrgaenge 1906 und 1907 haben sich zur Mus-
terung wie folgt zu melden:
a) aus den Provinzen Suedholland und See-
land bei der Wehrmachtkommandantur den
Haag, Lange Voorhout 38:
am 29.6.42 vorm. 8 uhr 30 die Buchstaben A-M.
am 30.6.42 vorm. 8 uhr 30 die Buchstaben N-Z.
b) Aus der Provinz Nordholland: in Amster
dam-O., Schule, Iepenweg 13:
am 1.7.42 vorm. 8 uhr 30 die Buchstaben A-M.
am 2.7.42 vorm. 8 uhr 30 die "Buchstaben N-Z.
c) aus den Provinzen Friesland. Groningen,
Drenthe und Overijssel b/d Wehrmachtkotn-
mandantur Zwolle, Rojensingel 13:
am 3.7.42 vorm. 8 uhr 30 die Buchstaben A-M.
am 4.7.42 vorm. 8 uhr 30 die Buchstaben N-Z.
d) aus dem Provinzen Gelderland, Utrecht
und Nordbrabant bei der Ortskommandantur
's-Hertogenbosch, Julianaplein 2:
am 6,7.42 vorm. 8 uhr 30 die Buchstaben A-M.
am 7.7.42 vorm. 8 uhr 30 die Buchstaben N—Z.
e) aas der Provinz Limburg bei der Wehr-
machtskommandantur Maastricht, Vrijthof 46:
am 8.7.42 vorm. 8 uhr 30 die Buchstaben A-F.
am 9.7.42 vorm. 8 uhr 30 die Buchstaben G-M.
am 10.7.42 vorm. 8 uhr 30 die Buchstaben N-R.
am 11.7.42 vorm. 8 uhr 30 die Buchstaben S-Z.
Die Meldepflichtigen haben militaerische und
sonstige Ausweispapiere und 2 Passbilder groesse
37 x 52 mm. in buergerlicher Kleidung, ohne
Kopfbedeckung, Brillentraeger das Brillenrezept
mltzubringen. Juden haben nicht zu erscheinen.
Den Meldepflichtigen wird das Fahrgeld 3.
Klasse gegen vorzeigen der Fahrkarte bei der
Meldung zurueckerstattèt. Sie erhalten ferner
bei einer Abwesenheit vom Wohnort von mehr
als 8 Stunden ein Zehrgeld.
Alleen al een verblijf in een van de vele Duit
sche bergstreken, welke rijk aan natuurschoon
zijn, waar tevens zeer vaak belangrijke fabrieks
complexen verrezen zijn, verschaft een prach
tige levenservaring aan de Nederlandsche meis
jes, die in Duitschland werk gevonden hebben.
Men kent de vele prachtige Duitsche natuur-,
streken van foto's van kennissen, uit boeken
en van de film. Vroeger konden alleen rijkelui
van dit natuurgenot profiteeren. De thans in
Duitschland werkende. Nederlandsche meisjes
profiteeren niet alleen rijkelijk van dit. genot,
doch worden bovendien voor haai' arbeid in de
fabrieken nog dik betaald ook.
Welke nieuwe indrukken hebben niet tal van
Nederlandsche meisjes, die werk in Duitschland
aanvaard hebben, opgedaan! Vele meisjes von
den werk in groote steden als Berlijn, Leipzig,
Dresden, "Breslau. Andeven kwamen in Weenen,
Stuttgart of München.
„Kraft durch Freudé", de werkgemeenschap
van het Duitsche Arbeidsfront, organiseert in
den vrijen tijd ontspanningsreizen, zobdat men
onder deskundige leiding tal van nieuwe in
drukken verzamelen kan.
Door zijn groote uitgestrektheid biedt het
Groot-Duitsche Rijk als aangename omgeving
voor degenen, die bij de arbeidsbeurzen werk
zoeken, een ruime keus.
sprekingen te voeren over de vraag, hoe de
oorlog gevoerd en „gewonnen" kan worden.
Naar uit Washington gemeld wordt, heeft
Churchill onmiddellijk na zijn aankomst te
Washington besprekingen met Roosevelt ge
voerd. Naar te Washington gezegd wordt, moet
de onverwachte reis van Churchill in verband
worden gebracht met den toestand, ontstaan
door het groote gebrek aan scheepsruimte en
de laatste militaire gebeurtenissen.
Naar de Britsche berichtendienst nog meldt,
was het bericht van Churchills reis naar de
Vereenigde Staten een volkomen verrassing.
Slechts de hoogste officieren en de leden van
het kabinet waren op de hoogte. Dinsdag nog
was Churchill door den koning in audiëntie
ontvangen.
De secretaris van Roosevelt. Early verklaarde,
dat. van Roosevelt en Churchill deze week geen
verklaringen djn te verwachten. (DJ73.).
Officieel wordt uit Praag aan het D.N.B. medegedeeld:
De moordenaars van den plaatsvervangendcn Rijksprotector S.S.-Obergruppenführer en
generaal der politie, Heydrich, zijn in de ochtenduren van den 18en Juni na een uitgebreid
onderzoek door de staatspolitie te Praag, in een kerk aldaar, waar zij geruimen tijd een
schuilplaats hadden gevonden, opgespoord en bij de arrestatie doodgeschoten. Tevens is
het daarbij gelukt hun naaste medeplichtigen onschadelijk te maken. Alle betrokkenen
zijn Tsjechen, die door Britsche vliegtuigen tot de uitvoering van den aanslag in het Pro
tectoraat zijn afgezet.
Voor het koopen van de gebruikelijke hoe
veelheden brood en vleesch zijn voor de
volgende week de .bonnummers 32 geldig
verklaard.
Voorts zijn van de tabakskaart geldig ver
klaard de nummers 38 en 39 voor de ge
bruikelijke rantsoenen. Daarnaast zijn voor
de periode van 21 tot en met 27 Juni aan
gewezen voor bijzondere rantsoenen de
bonnen R2 van de tabakskaart voor sigaren
en R2 van de sigarettenkaart voor siga
retten.
Gedurende het tijdvak van 20 Juni tot en
met 11 Juli a.s. geven de met „algemeen 321"
gemerkte bonnen recht op het koopen van 250
gram gort of gortmout.
DE VROEGE AARDAPPELEN.
Ten hoogste 7 en 11 cent per K.G.
In een officieele publicatie, elders in dit blad
opgenomen, maakt het rijksbureau voor de
voedselvoorziening in oorlogstijd de prijzen be
kend, welke ten hoogste aan den consument
voorvroege aardappelen in rekening gebracht
mogen worden in het tijdvak van 20 Juni tot
en met 11 Juli.
De prijs bedraagt voor de kleine sorteermg 7
cent per K.G. en voor de groote sorteering
de officieele publicatie geeft de maten aan
11 cent per K,G. Deze prijzen mogen verhoogd
worden met 1 cent per K.G. voor thuisbezorgen
en 1 cent per K.G. voor schrappen, waarbij de
weging dient'te geschieden vóór het schrappeji.
VOOR DEN BOTERHANDEL GELDEN
THANS NIEUWE VOORSCHRIFTEN.
De onderbedrijfsorganisatie voor zuivel heeft
een verordening uitgevaardigd, volgens welke
allen, die zich met den handel in boter bezig
houden, verplicht zijn bij het betrekken en den
afzet van boter bepaalde voorschriften in acht
te nemen. O.a. is de bepaling opgenomen, dat
de kleinhandelaren bij het betrekken der boter
het aantal leveranciers zooveel mogelijk moeten
beperken, terwijl ten aanzien van het vervoer
rekening moet worden gehouden met het alge
meen economisch belang. De onderbedrijfs-or-
ganisatie is voorts gerechtigd om aan kleinhan
delaren voor te schrijven van welke leveran
ciers zij boter mogen betrekken. Kleinhandela
ren dienen ernaar te streven de boter regelma
tig van één zelfden leverancier (b.v. één groot
handelaar, één grossier of één boterfabrikant)
te betrekken.
DAAR IS DE POST.
De brievenbus klept, een plof in het kastje
of op de deurmat, daar is de post. U vraagt
naar de post. U verlangt naar de post, die u
nieuws brengt. U kunt zich uw leven niet meer
voorstellen zonder post.
Maar dan begrijpt u ook wat het voor onze
mannen in het Oosten moet zijn, wanneer de
veldpost de pakketten uit Holland brengt. Pak
ketten met boeken en tijdschriften, met ver
snaperingen en nuttige geschenken, met be
richten uit het vaderland. Landgenooten. onze
mannen verdienen het dubbel en dwars, dat
wfj er voor zorgen, dat zij geregeld him pak
ketten ontvangen. Stort u dus ook geregeld uw
bijdrage op girorekening 432100 t. n. verzor
gingsfonds Vrijwilligerslegioen Nederland, Ko
ninginnegracht 22 te 's-Gravenhage.
De centrale persdienst van het NAT1, meldt:
De rijksdienst voor de werkverruiming heeft
de volgende regeling getroffen:
In tegenstelling tot vorige jaren zal dit jaar
niet tot beperking van de werkverruiming wor
den overgegaan, met dien verstande, dat de
verplichting tot het aanvaarden van passend
werk in het vrije bedrijf, onverminderd blijft
bestaan.
Met betrekking tot de steunverleening is ech
ter bepaald, dat de steunregeling met ingang
van 22 Juni a.s. is gesloten voor allen die zijn
goedgekeurd voor werk in de werkverruiming.
Voor afgekeurden, gedeeltelijk werkloozen en
bijzondere gevallen, waarover met den rijks
dienst voor de werkverruiming overleg is ge
pleegd, blijft de steunregeling geopend.
Voor gemeenten, die door het sluiten van de
steunregeling ten gevolge van vervoersmoeilijk-
heden of gebrek aan werkverruimingsobjecten
in moeilijkheden zouden geraken, zijn plaatsen
in een werkkamp, zoowel voor normaal als licht
werk, beschikbaar,
STUDEERENDEN IN DE DUITSCHE TAAL.
De Rijkscommissaris voor het bezette Neder
landsche gebied heeft een bedrag van f. 20.000
beschikbaar gesteld voor beurzen ten behoeve
van studeerenden in de Duitsche taal. Zij die,
hetzij voor een academischen graad, hetzij voor
een akte MG. of L.O. in die taal studeeren of
willen gaan studeeren en meenen, voor zooda
nige beurs in aanmerking te komen, gelieven
zich schriftelijk aan te melden bij genoemd de
partement. af deeling VJH.M.O.
VERSPREIDE BERICHTEN.
De heer J. de Zeeuw is op zijn verzoek,
met ingang van 20 Juni, als burgemeester van
Heinenoord eervol ontslagen.
PAP VAN CALCIUMARSENAAT GEMAAKT.
Bij een familie te Sfchinveld (Limburg) heeft
zich een ernstig vergiftigingsverschijnsel voor
gedaan. Bij de familie D. was een zak calciumar
senaat voor de aardappelbespuiting aangeko
men dien de vader op zolder had gezet, zonder
den overigen familieleden iets te zeggen. Bij het
bereiden van pap zag de dochter 's avonds het
pakje calciumarsenaat voor meel aan en maak
te er een papje van. Aanvankelijk merkte men
bij het gebruiken niets van het vergif, totdat een
oudere dochter, na ongeveer een half bord pap
te hebben gegeten, onwel werd. Vader D. had
intusschen al een heel bord gegeten en ook de
zoon en de tweede dochter hadden een aanzien
lijke hoeveelheid op. Alleen de moeder had
slechts een paar lepels verorberd, terwijl de be-
reldster van de pap, die nog in de keuken bezig
was, er nog heelemaal niets van gegeten had.
Bij allen, die van de gevaarlijke pap gegeten
hadden, deden zich weldra vergiftigingsver
schijnselen voor en na medische hulp te hebben
ingeroepen, werden zij onmiddellijk naar het
St. Joseph ziekenhuis te Heerlen overgebracht.
De vader is er het ergst aan toe, de andere fa
milieleden maken het naar omstandigheden re
delijk wel.
PLOTSELING DEN WEG OVERGESTOKEN.
Gistermiddag had op den Zutphensche straat
weg te Velp (G.) een ernstig ongeluk plaats. De
zestienjarige wielrijder F. van Zwam uit Velp
reed op het rijwielpad en stak plotseling den
straatweg over om zich naar een boerderij te
begeven. Hij lette niet op het verkeer en werd
overreden door een bus van de Geldersche tram,
die met haar gewone vaart in de richting Velp
reed. Van Zwam werd weggeslingerd en kreeg
een zware hersenschudding. Hij is naar het zie
kenhuis te Velp overgebracht. Zijn toestand is
hopeloos. De bus werd licht beschadigd, het
rijwiel vernield.
ONDER EEN AUTO GERAAKT.
Komende uit de autobus, die van het Kater-
veer naar het station Zwolle rijdt, wilde mej.
N. geb. S., uit Kampen, den weg schuin over
steken, naar de Nieuwg Havenbrug. Van die
zijde kwam een vrachtauto bestuurd door J. K.
uit Dalfsen. Er was voldoende ruimte om te
passeeren, doch waarschijnlijk is. mej. N. ze
nuwachtig geworden toen de chauffeur een
waarschuwingssignaal liet hooren. Zij liep terug
en kwam voor het achterwiel te vallen, waarbij
zij zoodanig werd gewond, dat ze kort na het
ongeval is overleden.
van hedenavond 22.03 uur
tot morgenochtend 5.19 uur
De maan kwam heden op te 10.53 uur en
gaat vannacht te 1.07 uur weer onder.
1~*\ E Eurofceesche landen hebben na den
Y I oorlog een groote taak te vervullen, een
J—taak, welke ook voor een belangrijk deel
in Europa zelf ligt. Voor den oorlog golden de
koloniale aspiraties uitsluitend andere wereld-
deelen, doch thans zal ook de kolonisatie van
de gebieden in het Oosten ter hand worden ge
nomen. Reeds in vroeger eeuwen hebben de
Europeesche landen hun cultureele taak in de
Oostelijke gebieden vervuld. De komende kolo
nisatie van Nederland in Oost-Europa moet
niet gezien worden als een compensatie voor de
uitschakeling van de Nederlandsche gebieden
buiten Europa. Het Nederlandsche geboorteover
schot, dat 100.000 zielen per jaar bedraagt, ls
van dien aard dat in de laatste jaren een over
bevolking is ontstaan, die in het eigen, land on
mogelijk tot durende productiviteit kan worden
gebracht.
De oprichting van de Nederlandsche Oost
compagnie moet beschouwd worden als het be
gin van de daadwerkelijke kolonisatie van het
Oosten. Ook in andere bezette gebieden is het
kolonisatievraagstuk in studie genomen, doch
heeft nog niet, zooals in Nederland, definitief
tot de oprichting van een compagnie geleid. In
de oprichting van de Nederlandsche Oostcom
pagnie kan allereerst een handhaving der Ne
derlandsche traditie op kolonisatorisch gebied
worden gezien. Onze havensteden begrijpen
ten volle welke groote belangen er in het Oos
ten liggen. Vooral de Nederlandsche handel zal
voor een belangrijk deel bij deze kolonisatie
worden betrokken.
Ook de Nederlandsche scheepvaartmaatschap
pijen vinden hier een uitnemend arbeidsveld.
Enkele Duitsche maatschappijen, die evenals de
Nederlandsche te Amsterdam en Rotterdam een
deel van de normale werkzaamheid hebben moe
ten stopzetten, hebben in de Baltische landen
reeds op eigen initiatief zich een rol toebedeeld.
De steden Bremen en Hamburg hebben zich
direct in deze steden geïnteresseerd. Het aantal
Nederlanders, dat in het Oosten kan worden
ingeschakeld, zal groot zijn. Het betreft hier
niet alleen boeren, doch ook op het gebied van
industrie, handel, geldwereld, e.a. zal emplooi
te vinden zijn.
De Nederlandsche Oostcompagnie begint haar
aanvangsarbeid met een kapitaal van 2 bis mll-
lioen gulden, doch daarnaast moet er direct aan
herinnerd worden, dat het hier natuurlijk niet
gaat om kapitaalsinvestatie, maar om den ar
beid in de te ontginnen gebieden. Het hoofddoel
is den bodem met zijn groote rijkdommen, welke
door de bevolking niet kunnen worden geëxploi
teerd, voor het continent open te stellen.
Het is te begrijpen, dat hiermede een arbeid
voor vele millioenen In Europa is gemoeid en
voor hen een blijvend bestaan in de Oostelijke
gebieden is verzekerd.
Voor Europa is dit gebied een land met onbe
grensde mogelijkheden, waar in de allereerste
plaats de Nederlanders hun taak als kolonisa
tors ten voorbeeld van geheel het continent
kunnen vervullen.
RADIOUITZENDING MET LEDEN DER OPERA
VOOR DEN HILVERSUMSCHEN ZENDER.
Met een buitengewoon gevarieerd artistiek
programma treedt het Duitsche Theater in Ne
derland. dat op het oogenblik wordt gevormd, in
een radiouitzending van Hilversum Woensdag
24 Juni a.s. des avonds van kwart over zeven tot
tien minuten over half negen voor de eerste
maal voor het publiek. Meerendeels uit het voor
het komende seizoen vastgestelde programma zal
een aantal leden van de opera aria's, duetten,
terzetten en een kwartet uitvoeren. In deze uit
zending waarvan de muzikale leiding in handen
is van Wilhelm Franzen, tot dusver verbonden
aan de Stüdtlsche Buehne te Freiburg, zullen de
volgende artlsten zich voorstellen.
Gabriel Lanko met den proloog uit „Bajazzo".
Lanko komt na zijn optreden in verschillende
theaters te Berlijn thans als heldenbariton van
het Grenzlandtheater te Konstanz. Trude Sorge,
die de party der jonge dramatlca en als mezzo
sopraan optreedt hetzelfde genre, dat zij in
haar vroegeren werkkring in de Stedelijke
Schouwburg te Bonn beoefende zal zingen
de aria „Nur der Schönheit welhte ich meln
leben" uit de Tosca van Puccini. Uit de opera
van Smetana „Die verkaufte Braut" zingen
Tyche Turlitakl en An ton Lehmbach het duet
„Mit der Mutter sank zu Grabe" Tyche Turli
takl is in Smyrna geboren. Na de muziekstudie
te Weenen voerden engagementen en groote con
certreizen haar over Berlijn, Frankfort. Leipzig
en Breslau weer terug naar de Volksopera te
Weenen, vanwaar zij thans als mezzo-sopraan
en lyrische zangeres naar het Duitsche Theater
in Nederland komt.
Anton Lehmbach, een geboren Rijnlander, is
aan vele radioluisteraars bekend uit de rijkszen-
ders Keulen en Frankfort. Van hein hooren wij
ook de aria „Dies Bildnls is bezaubernd schön"
uit de Zauberflöte van Mozart. Anton Lehm
bach is als operette-tenor aan het Duitsche
Theater ln Nederland verbonden.
Stefan Iwelja, die door de Stedelijke Schouw
burg te Brünn geëngageerd ls voor de party van
den Italïaanschen tenor, zingt uit La Bohème
„Wie elskalt 1st dies H&ndchen".
Uit de Rlgoletto van Verdl wordt door Jeanette
Wenzel, Hlldegard Jachnow, Stefan Iwelja en
Gabriel Lanko gezongen het kwartet uit het
vierde bedrijf.
Als solisten hooren wij Hildegard JachnoNv,
die door den Stedelijken Schouwburg v. Chemnitz
geëngageerd werd voor het Duitsche Theater als
altzangeres, in de aria „Ach. ich habe sie verlo
ren", uit de opera van von Gluck „Orpheus en
Eurydice". Jeanette Wenzel en Kammersanger
Fritz Harlan zingen uit Mozarts Don Giovanni:
„Reich mlr die Hand. meln Leben". Bovendien
zingt Kammersftnger Harlan, die als lyrische
bariton van het staatstheater te Karlsruhe
komt, het „Lied an den Abendstern" uit de
opera Tannhauser van Richard Wagner.
Van Hermann Uhde van de staatsopera Mün
chen, die eerst als gast, later als vaste medewer
ker aan het Duitsche Theater zal zijn verbonden
en wel als bas-bariton, hooren wij de aria „O
meln Palermo" uit „die Sizllianische Vesper" van
Verdl en de groote aria van Philippo „Sie hat
mich nle gellebt" uit de Don Carlos van den
zelfden componist.
Het program, dat met zlln veelzijdigheid voor
elkeen iets wil brengen, wordt besloten met het
terzet uit de Rosenkavaller van Richard Strauss,
gezongen door Tyche Turlitakl. Hlldegard Jach
now en Jeannette Wenzel. Bovendien zal nog
Heinz Rolwes, de eerste concertmeester van het
Duitsche Theater, die tot dusver als leeraar aan
het conservatorium te Keulen werkzaam was. de
Capriccio voor viool en orkest van Paganinl spe
len.
TIJDSCHRIFTEN Volk en Bodem Het
Junl-nummer van het maandblad „Volk en
Bodem", verzorgd door de afdeeling voorlich
ting van den Nederlandschen Landstand, bevat
ook deze maand weer een' reeks artikelen over
vraagstukken van het boerenleven. De 17 artike
len zijn meerendeels met foto's geïllustreerd.
DB. K. H. BOERSEMA BENOEMD
TOT HULPPREDIKEK.
De korkeraad der Ned. Herv. Gemeente te
dezer stede heeft dr. K. H. Boersema, emeritus
predikant der Ned. Herv. Kerk en thans voor
ganger bij de Ver. van VrtJz. Hervormden al
hier, benoemd tot hulpprediker.
EXAMENS MIDDENSTANDSDIPLOMA
„ALGEMEENE HANDELSKENNIS".
De examens afgenomen door de Onderwijs-
Centrale van den Christelijken Middenstands
hond zijn gisteren voortgezet.
Opgeroepen 90 candidaten.
Geslaagd zijn de heeren N, J. Reedijk, Voor
schoten, N. Chr. Reizevoort, J. J. Remmerswaal,
Katwijk, mej. M. T. Rldderikhoff, J. B. van
J Riet, Alphen a/d. Rijn, J. Rietdijk, Leimui-
den, K. Rietkerk, H. Rigtering, Nieuwkoop M.
Ripping, Leiderdorp, Fl. W. Roodenburg, Noord-
wijk/Zee, F. J. Roosen, C. van Rooyen, Noord-
wijk-aan-Zee, J. van Rooyen, Noordwijk B. P
M. Rosdorff en C, A. M, Rosdorff N
Ruygrok, Sassenheim, J. j. Schakenbos,
Warmond, C. van Scherpenzeel, Al
phen a/d. Rijn, D. Schone veld, Rijnsburg, mej.
N. Schoonhoven, Alphen a/d. Rijn, K. Schouten,
Haarlem, mej. L. Schouten, Alphen a/d. Rijn,
J. M. Silvester H. Slegtenhorst, D. W. Slot
boom, Wassenaar, J. Smittenaar, A. Snel, Lei
derdorp, mej. M. C. Soeteman, Katwijk Zee, D.
C. Spek, Alphen a/d. Rijn, mej. J. Ch. Stam,
Haarlem, L. J. van der Stap, Den Haag P
Stronkhorst, Oegstgeest, Joh. Teeuwen, Hoofd
dorp, mej. A. Terpstra, Den Haag; W. Theil,
Wassenaar, mej. A. M, van Tol, Katwijk a/d.
Rijn, J. van Tol, Wassenaar, A. N. de Tombe,
K. van Tongeren, Katwijk-aan-Zee, L. Trimp,
Boskoop, P. A. Turkenburg, Hillegom, D. Uit-
beyerse, Waddinxveen, A. Uithol, Bodegraven,
J. P. Uyttewaal. Ter-Aar, C. J. van der Vaart,
Mijdrecht. N. C. van der Valk, Voorschoten, L.
van Varlek, J. N. Veenman, Hillegom: T.
Veenstra, Vijfhuizen, J. A. van Veggel G. Th.
Vegt, Noordwijk, G. H. Verdegaal, mej. J. G. M.
Verhoef, Ter-Aar, mej. C. P. Verhoog Voor
schoten, D. Fr. Verplancke, Leiden, mej. A. Ph.
Verstraaten, J. Verwoerdt, Boskoop, J. P. Vink,
Aarlanderveen, K. Visser, Haarlem, A. v. Vliet,
Ter-Aar en J. P. van Vliet, Alphen a. d. Rijn.
Afgewezen: 29 candidaten.
Waar geen woonplaats is vermeld, is deze
Leiden.
EXAMENS PONTSCHOOL.
Voor het examen steno-typen in de Ned. taal,
130 lettergr. per minuut, afgenomen door den
Alg. Stenografen-Bond, slaagden: de dames P.
A. van Aggelen, H. Heller, Voorschoten, L. J.
van Loo, Wassenaar, A. M. Meijer, P. Oomens,
A. P. Schotema en J. A. de Wit, Zoeterwoude.
Voor kantoorstenograaf in de Ned. taal. 130
lettergr. p. min.: mej. H. C. v. d. Meer.
Idem voor machineschrijven B, ten minste
120 regels per uur: de dames N. Boorsma, M. C.
Dek, A. van Dijke. M. A. van Groningen, E. M.
C. Jansen, N. Troost, H. A. E. Wennekers en W.
v. d. Wijngaard en de heeren O. E. B. Hamel,
Oegstgeest, G. Key. C. Lepelaar, C. van Rijn,
P. J. J. Vlasveld en W. F. Werk.
Waar geen woonplaats is vermeld, is dezo
alhier.
OP HEETERDAAD BETRAPT.
In den afgeloopen nacht omstreeks 2 uur
heeft de politie met behulp van een waker van
den Nachtveiligheidsdienst den 21-jarigen K. C
wonende in de Langestraat, aangehouden, die
op een transportrijwiel een baal suiker vervoer
de, welke hij bleek te hebben ontvreemd uit do
bakkerij van een heer C. in de Koddesteeg.
De 26-jarige broer van den inbreker, P. J. C.,
werd onder verdenking van medeplichtigheid
eveneens gearresteerd en iiï verzekerde bewa
ringgesteld.
Onze stadgenoot, de heer J. C. J. Brons
geest, slaagde aan de Gemeentelijke UniversW
telt te Amsterdam voor het propaedeutis^
examen theologie.
