H
Groote as-overwinning
in Noord-Afrika
DINSDAG 16 JUNI 1942
No. 25218
Engelsche legers
gescheiden
83sfe Jaargang
Doorbraak in Libye van Acroma
tot de kust
De strijd in Oost-Azië
Verspreide Berichten
Nederlandsche meisjes
in Duitschland aan den slag
£MJN/T EN ilïïEREN^j
Adriaan v. d. Horst overleden
V erduisteren:
BINNENLAND
„Wie zijn de schuldigen
aan Neerlands ondergang!"
STADSNIEUWS
Kef Muziekgilde en zijn leider
&tde^kH?u?rrseiSve?LnouWJdndeZr'geSheVea£
GEMENGD NIEUWS
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: J. W. Henny.
Telef. Directie en Administratie
25041 (2 lijnen) Gironummer: 57055
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Telef. Redactie 21507
Hoofdredacteur: B. W. Menklaorst, Leiden.
Pl.verv.: K. Been Leiden.
Extra bericht van het Italiaansch
Opperbevel.
Het hoofdkwartier van de Italiaansche weer
macht deelt mede:
De nieuwe phase van den slag, die begon
nen is na den val van Bir Hacheim, is na bloe
dige gevechten geëindigd met een scheiding
van de vijandelijke strijdkrachten. De strijd
krachten van de spil, die Acroma gepasseerd
zijn evenals den kustweg, de „Via Balbia",
hebben de kust bereikt. Alle groote vijande
lijke eenheden, die zich ten Westen hiervan
bevinden, zijn omsingeld. Het aantal gevan
genen en de buit kunnen voor het oogenblik
niet berekend worden.
LUCHTAANVAL OP PORT DARWIN.
Volgens den Britschen berichtendienst heeft
het geallieerde hoofdkwartier in Australië me
degedeeld, dat Port Darwin door een groot aan
tal vijandelijke vliegtuigen gebombardeerd is.
(ANP.)
KINKI DOOR JAPANNERS VEROVERD.
Een Japansch detachement, dat van Toet-
sjau uit naar Kientsjang oprukt in het Noor
den van Kiangsi, heeft Zaterdagmiddag Kinki
veroverd, dat op ongeveer veertig kilometer ten
Noordoosten van Kiengt-sjang is gelegen. Zij
vernietigden daarbij de resten der vijandelijke
troepen in den sector, aldus meldt de Nltsji
Nitsji. (Domei).
TOESPRAAK VAN WANG TSJING WEI.
Wang tsjing wei, die Zaterdag te Kanton per
vliegtuig uit Nanking is aangekomen, heeft op
een receptie een toespraak gehouden, waarin
hij o.a. zeide, dat China pas dan bevrijd zal
worden van zijn beproevingen van dit oogenblik
wanneer Azië geëmancipeerd is door de eind
overwinning van de Japansche wapens in
Groot Oost-Azië, De eerste taak van het Chi-
neesche volk, aldus de president van het natio
nale China, is op algemeenen vredesvoet te ge
raken met Japan en strijd te voeren tegen het
communisme. Te zamen met Japan en de an
dere Aziatische volkeren moet China moedig
optrekken naar het uiteindelijke doel: de ves
tiging van een gebied van gemeenschappelijke
welvaart in Groot-Oost-Azië. (Domei).
BOODSCHAP VAN BOSE AAN CONGRES
TE BANGKOK.
Soebhas Chandra Bose, de in Duitschland
vertoevende leider der Indische nationalisten,
heeft een boodschap gericht tot het te Bangkok
geopende congres der Indische onafhankelijk
heidsbeweging, waarin hij o.a. het volgende
zegt:
De onafhankelijkheid van Indië moet door
de Indiërs zelf worden bewerkstelligd. Ik geloof
stellig, dat de leiders der Indische onafhanke
lijkheidsbeweging in de laatste- faze van hun
actie de wapens zullen moeten opnemen voor de
emancipatie van Indië. Ik hoop, dat niets mijn
terugkeer naat Indië in den weg zal staan,
wanneer de Indische onafhankelijkheidsbewe
ging haar laatste faze ingaat. Ik ben er van
overtuigd, dat Indië in dezen oorlog zijn onaf
hankelijkheid zal krijgen. Vrijheid voor Indië
beteekent uitschakeling van den Amerikaansch-
Britschen invloed uit Oost-Azië, hetgeen het
doel is van het onoverwinlijke Japansche leger.
De tijd is rijp voor het geheele Indische volk,
een organisatie te vormen. Dit congres betee
kent het begin van onzen opmarsch naar de
eindoverwinnig. (Domei).
RIJKSRAAD VOOR WETENSCHAPPELIJK
ONDERZOEK INGESTELD.
Het „Reichsgesetzblatt" bevat een besluit van
den Fuhrer, waarbij rijksmaarschalk Hermann
Goering belast wordt met de oprichting van een
rijksraad voor wetenschappelijk onderzoek.
Tevens moet de rijksmaarschalk van dezen raad
hèt voorzitterschap op zich nemen. De thans
bestaande rijksraad voor wetenschappelijk on
derzoek, die ressorteerde onder het ministerie
voor wetenschap, opvoeding en volksontwikke
ling wordt in den nieuwen raad opgenomen.
(D.N.B.)
NEGERTROEPEN IN ENGELAND.
Van bevoegde zijde verneemt het D.N.B.: In
Engeland zijn drie volledige compagnieën neger
troepen aangekomen die voorloopig zullen wor
den ondergebracht ifi een Schotsch garnizoen.
Men vermoedt, dat de negers naar Greenock,
de buitenhaven van Glasgow, aan de Firth of
Clyde, gebracht worden.
NA DEN ONDERGANG VAN DE LEXINGTON.
Van bevoegde zijde verneemt het D.N.B.: bij
den ondergang van het grootste Amerikaansche
vliegtuigmoederschip Lexington hi den zee- en
luchtslag in de Koraalzee zijn van de uit 1401
koppen bestaande bemanning 679 officieren en
In heel het uitgestrekte Groot-Duitsche Rijk,
in de nabije grensstreek als in Silezië, op het
platteland als in de groote steden, in Berlijn,
Hamburg, Bremen, Leipzig en FrankJurt, overal,
waar groote fabrieken zijn, vinden thans Ne
derlandsche meisjes een broodwinning. Een zeer
goede broodwinning zelfs. De verdiensten, welke
deze meisjes in allerlei soorten fabrieken ont
vangen, zijn belangrijk hooger dan men door
gaans in Nederland gewend was aan vrouwe
lijke arbeidskrachten te betalen. De meisjes le
veren daar geen knutselwerk of arbeid, welke
eigenlijk niet als volwaardig beschouwd wordt.
Met alle aangeboren behendigheid, die vrouwen
nu eenmaal voor veel beroepan tot uitermate
geschikte arbeidskrachten bestempelt, nemen ze
aan het reusachtige arbeidsproces deel, dat
zich heden ten dage in nimmer geziene vormen
en omvang in het Groot-Duitsche Rijk heeft
ontwikkeld.
In de laatste weken hebben zich opnieuw
honderden Nederlandsche meisjes bij de ar
beidsbeurzen voor werk in Duitschland gemeld
Gaarne willen ze wat verdienen om zich datgene
te verschaffen, wat ze zich vroeger moesten
ontzeggen. De loonen zijn zóó hoog, dat na
aftrek van alle kosten voor huisvesting en ver
pleging een mooie spaarcent overblijft.
De bekende tooneelkunstenaar Adriaan van
der Horst is Zondagavond in zijn woning te Am
sterdam, 73 jaar oud, plotseling overleden.
Den 18den Juli 1868 te Dordrecht geboren,
kwam Adriaan van der Horst in 1883 als leer
ling op de Tooneelschool. In 1890 trad h(| onder
Jan C. de Vos in den Tivoll-schouwburg te Rot
terdam op. en in 1891 onder Charles de la Mar,
bij wieiT h(1 reeds als tweede regisseur werkzaam
was.
In 1893 stichtte hij met Chrlspijn en Ternooy
Apel de Nederlandsche Tooneelvereeniging. HU
debuteerde bil dit gezelschap als Puf in Multa-
tull's „Vorstenschool" en werd tevens secretaris
en administrateur. Van 1896 af was hij directeur
tot 1911 s
Foto-archief.
van hedenavond
tot morgenochtend
22.02 uur
5.13 uur
De maan kwam heden op te 7.51 uur en gaat
onder te 23.34 uur.
manschappen om het leven gekomen. Een deel
van de geredde leden der bemanning kon door-
Japansche oorlogsschepen aan boord worden ge
nomen. In totaal bedraagt het aantal in Japan
sche gevangenschap geraakte leden der beman
ning van de Lexington 324 man, onder wie 47
officieren.
MAARSCHALK ANTONESCU 60 JAAR.
De Roemeensche staatsleider maarschalk
Antonescu vierde gisteren zijn 60en verjaardag.
De maarschalk brengt op dit oogenblik een
bezoek aan de Roemeensche troepen aan het
Oostelijke front. Schouder aan schouder met de
Duitsche 'en andere verbonden troepen, strijden
de Roemeniërs tegen den bolsjewistischen
vijand, die tevens de vijand van geheel Europa
is. Bij zijn bezoek aan den Roemeenschen sec
tor van het Donetzfront heeft maarschalk An
tonescu officieren en soldaten, die zich onder
scheiden hebben, gedecoreerd. Per vliegtuig is
de maarschalk naar de Krim doorgereisd.
(D.N3.)
Hedenavond om 20.15 uur vervolgt prof. mr.
dr. R. van Genechten via den zender Hilver
sum I zijn hoogst belangwekkende serie radio
gesprekken onder den titel „Wie zijn de schul
digen aan Neerlands ondergang?"
BINNENKORT RUND VET VERKRIJGBAAR.
Op bon 34 der botcrkaart.
Op bon „34" der boterkaart, welke geldig zal
zijn gedurende het tijdvak van Zondag 5 Juli
tot en met Dinsdag 14 Juli a.s. zal desge-
wenscht rundvet verkrijgbaar zijn. Per tweetal
bonnen zal men 200 gram rundvet kunnen be
trekken. Zij, die rundvet wenschen te ontvan
gen, dienen de genoemde bonnen bij hun slager
in te leveren, desgewenscht tegen ontvangstbe
wijs, in het tijdvak van Woensdag 17 tot en-met
Zaterdag 20 Juni a.s.
Zij, die gedurende bovengenoemd tijdvak bon
34 niet bij hun slager hebben ingeleverd, kun
nen daarop geen rundvet betrekken, doch uit
sluitend de artikelen ter verkrijging waarvan
deze bon nader zal worden aangewezen.
De aandacht wordt er op gevestigd, dat het af
leveren van het rundvet eerst is toegestaan nö,
Zondag 5 Juli a.s. Ten overvloede wordt er
voorts nog op gewezen, dat op bon 34 van de
vetkaart geen rundvet verkrijgbaar wordt ge
steld.
TERUGBETALING VAN IN DUITSCHE
KRIJGSGEVANGENSCHAP AFGEDRAGEN
GELDEN.
De directeur van het informatiebureau van
het Nederlandsche Roode Kruis deelt mede, dat
door hem van het krijgsgevangenkamp Soest de
gelden zijn ontvangen van de Nederlandsche
oud-militajren, die in de krijgsgevangenkampen
Versen-Meppen (Hemer) en Soest hun gelden
hebben afgedragen en naar Weinsberg werden
overgebracht.
Belanghebbenden wordt verzocht hun aan
vraag om terugbetaling alsnog c.q. nogmaals in
te dienen aan den afwikkelingsdienst krijgsge
vangenen van het informatiebureau Nederland
sche Roode Kruis Pieter Bothstraat 57, 's-Gra-
venhage met duidelijke vermelding van naam,
voornamen, rang, onderdeel, gevangennummer,
naam van het gevangenkamp, afgedragen be
drag en huidig adres.
VIER KRUISJES....
„Ik draag vandaag vier kruisjes en daarom
zend ik u veertig gulden aldus schreef
dezer dagen iemand aan de Nederlandsche am
bulance. De kassier begreep er niets van, totdat
zijn assistent hem uit den droom hielp. Vier
kruisjes, veertig gulden, dat moest van iemand
afkomstig zijn, die veertig jaar geworden was.
Deze kruisdrager had dus de verjaardagstor
ting niet vergeten Vergeet u haar ook niet? U
weet toch wat de verjaardagstorting is? De
verjaardagstorting is een storting op de giro
rekening van de Nederlandsche ambulance, een
storting welke even zoovele dubbeltjes, kwartjes
of guldens omvat als men jaren telt. Welaan
jarige Nederlanders, vandaag is het uw beurt.
Van harte gelukgewensch4". endenkt aan
de verjstarda-gstorting op girorekening 87600,
Nederlandsche ambulance, Koninginnegracht 22.
's-Gravenhage.
BURGEMEESTERS.
Bij besluit van den compiissaris-generaal voor
bestuur en justitie zijn ontslagen als burge
meester de heeren mr. A. H. Goeman Borgesius
van de gemeente Steenwijk, mr. R, J. Th. van
der Heyden van de gemeente Drunen en J. N.
Spoelstra van de gemeente Leens.
Door den secretaris-generaal van het departe
ment van binnenlandsche zaken is opnieuw be
noemd tot burgemeester van Twisk de heer A.
Teer.
DE PRIJS VAN BRANDNETELS.
Voor brandnetels worden momenteel hoogere
prijzen gevraagd dan toelaatbaar is. De ge
machtigde voor de prijzen vestigt er daarom de
aandacht van belanghebenden op, dat brand
netels op de veiling slechts voor ten hoogste
drie cent per kg. mogen worden verkocht.
De grossiers- en detaillistenprijzen mogen niet
hooger liggen dan resp. f. 5.50 per 100 kg. en
8 cent per kg.
Indien deze prijzen worden overtreden, stelt
men zich aan vervolging bloot,
LEGIOEN SOLDATEN.
Nederlandsche mannen grepen naar de wa
penen, toen het bolsjewisme Europa met den
ondergang bedreigde. Nederlandsche mannen
werden legioensoldaten en strijden nu aan het
Oostfront, vér van huis en haard, onder de
moeilijkste omstandigheden. Deze mannen ver
dienen onzen dank. Zij hebben er recht op dat
wij voor hen doen, wat wij kunnen.
Daarom werd ons verzorgingsfonds opgericht.
Daarom worden nu weer duizenden kistjes met
tabak, boeken, pijpen, sigaren, versnaperingen
enz. enz. gereed gemaakt om naar het Oosten
te worden gezonden. Daarom vragen wij voor
dit fonds uw steun. Stort uw bijdrage, een fli ke
bijdrage, op girorekening 432100 +.n. Verzor
gingsfonds Vrijwilligerslegioen Nederland, Ko
ninginnegracht 22 te 's Gravenhage.
VERVANGING RIJKSINSPECTEURS VAN
VERKEER.
Ter vervanging van den inspecteur van het
verkeer* te Haarlem, S. Veldmeyer, werd aange
steld ir. J. A. Ch. Oudemans, rijksinspecteur
van het verkeer te Middelburg. Te Middelburg
werd als zoodanig aangesteld ir. P. A. C. du Pui,
-liksinspecteur van het verkeer te 's Hertogen
bosch. Te 's Hertogenbosch werd in deze functie
benoemd mr. G, H. Douma, adjunct-rijksinspec-
teur van het verkeer, gedetacheerd te Amster
dam. Te Zwolle werd ter vervanging van den
rijksinspecteur van het verkeer H. Polis, aange
steld de rijksinspecteur van het verkeer bij het
hoofdbureau der rijksverkeersinspectie mr. F, W.
van Ketwich Verschuur.
DR. CH. FR. P. BODEMEIJER OVERLEDEN.
Te Utrecht is gistermorgen op 58-jarigen
leeftijd overleden dr. Ch, Fr. P. Bodemeijer, oud
chef van dienst bij de Nederlandsche spoor
wegen,
VERSPREIDE BERICHTEN.
Naar wij van^evoegde zijde vernemen is
het bericht, als zou jhr. mr. B. W. Th. Sand-
berg, griffier van de staten van Zuid-Holland,
ontslag als zoodanig hebben gevraagd, onjuist.
VOO
WEER
Lj\ O
Meen niet dat bet Joodsche ge
vaar alleen bestaat in vermen
ging met joodsch bloed.
Ook de geest kan verjoodscht
worden.
Het één is minstens zoo erg
als het -nadere.
Strijdt mede tegen den Jood-
schën invloed op elk gebied.
Treedt in de rijen der Neder-
i landsche S.S.
EXAMENS MIDDENSTANDSDIPLOMA
„ALGEMEENE HANDELSKENNIS".
De examens, afgenomen door de Onderwijs-
Centrale van den Christelijken Middenstands
bond zijn gisteren alhier aangevangen.
Geëxamineerd werden 89 candidaten. Niet op
gekomen 1 candidaat.
Geslaagd zijn de heeren: A. v. Aalst, G. W.
Abbink te Lisse, S. L. W. J. Adema, Oude-We
tering, C. Ahles, Nieuwkoop, P. Akerboom,
Nieuwveen, F. J. M. van Alphen. Leiderdorp,
W. J. H. Aniba, W. M. van Appel. P. Baalbergen,
Katwijk a. Zee, J. Bader, Ter-Aar, J. Bakker,
Oegstgeest, C, M. Barnning. J. Bavelaar, P. van
der Bent, LisSe, A. J. van Berge Henegouwen,
L. A, -v. Berge Henegouwen, A. G. M. Bergers,
J. J. Berghuis. L. G, Besemer. Ter-Aar. mej. W.
F. Beugelsdijk, Warmond, A. Blijleven, Nieuw
koop, J C. de Bode. Wassenaar, G. Boer, Bos
koop, mevr. C. W .de Boer-Houps, K. de Boer,
Leiden, .C, Boeyenga, J. W. Boeyenga, Zwam-
merdam, A. Bonefaas, Katwijk Zee, A. A.
Bontje, Ter-Aar, N. Boot, H. Booy, Th. Booy,
Alphen a. d. Rijn, S, M. Borgerding, Leiden, C.
Bos. Alphen a. d. Rijn, J. B. Bosland, Ter-Aar,
D. Braam, Leiderdorp, mej. E. v. Brederode.
Haarlem, C. Breedijk, Sassenheim. W. Breedijk
Zevenhoven, mej. A. M. A. Bremmer, Leiden,
T. Broer, Waijdinxveen, C. Huitenga, Sassen
heim, P. J. J. de Bruyn. J. H. Buitenhuis, Ha-
zerswoude, J. Burgerhout. Katwijk aan Zee, J.
H. W. J. van Buuren, A. Bijkerk, K. van der
Bijl, Alphen a. d. Rijn, C. Camfferman, Wcu-
brugge. mej. J. M. J. Caspers. Sassenheim, A.
Clay, Hlllegom, J. Couvee, Sassenheim, G.
Cramer, Alphen a. d/Rijn, H. Dalhuysen. Was
senaar, J. Deelstra, Alphen a. d Rijn, C. Dek
ker, Warmond. B. J. Diemei, W. Doelman. Al
phen a. d. Rijn, N. P Doeswijk, Aalsmeer A.
Domburg, Bodegraven, T. Domburg. Zwammer-
dam, P. A. van Dongen, mej. N. Donker A.
Driebergen, Rijnsburg, A. Duindam. Noordwijk,
A. van Duuren. Mijdrecht, J. v. Duyn, Noord-
wijk, N. J. Duynhoven, Wsrmond. Waar geen
plaatsnaam is vermeld, Is deze Leiden.
Afgewezen zijn 21 candidaten.
HANDELSREGISTER K. v. K.
Wijzigingen: A. P. Blok, Maredijk 25a, Leiden.
Smederij, constructiewerkplaats. De zaak is dd.
1 Mei 1942 omgezet in een vennootschap onder
firma onder den naam: firma „Blok en Zoon"
(Beperkende Bepalingen). Vennooten: A. P.
Blok Sr. en A. P. Blok Jr., Leiden.
Stucadoorsbedryf voorheen L. Ph. Bisschops,
W. Warnaarlaan 1, Sassenheim. Uittredend di
recteur: A. J. Bisschops, Sassenheim.
A. J. Kapel, Voorstraat 99, Noordwijk. Tim
merbedrijf, winkel in land- en tuinbouwbenoo-
digdheden. Uittredend eigenaar: A. J. Kapel,
Noordwijk. Nieuwe eigenaar A. G. Kapel, Noord-
wijk. Wijziging handelsnaam in: A. G. Kapel.
Soort van bedrijf thans: timmerman, metselaar,
zeefplatenfabriek. handel in land- en tuinbouw-
gereedschappen, hüish. artikelen, ijzerwaren.
ZILVEREN JUBILEUM P. KERKHOVEN.
Vandaag herdacht de heer P. Kerkhoven, as
sistent der directe belastingen, invoerrechten
en accijnzen zijn 25-jarige werkzaamheid bij
den Rijksbelastingdienst.
Hedenmorgen werd de jubilaris met zijn echt-
genoote ten kantore ontvangen en in tegen
woordigheid van den inspecteur, den heer L. H.
Bodde Bouman en alle ambtenaren van den
dienst van invoerrechten en accijnzen toege.
sproken door den verificateur, den heer A.
Hekstra. Deze liet zijn hartelijke gelukwenschen
vergezeld gaan van de aanbieding van geschen
ken en bloemen, welke ook ten huize van den
jubilaris in ruime mate werden bezorgd.
Na een kort dankwoord vertrok de heer Kerk
hoven naar huis, waar hij iioggfcal van felicita
ties in ontvangst mocht nemen.
As. Zondag zal het 25 jaar geleden zijn, dat
de heer A. Alberts, eveneens assistent bij dezen
dienst, in functie trad. Dit jubileum zal a.s
Zaterdag worden gevierd.
Willen A. v. d. Horst.
Van 1904 voerde hl] geregeld de regie. In zijn
echtgenoote. wijlen Wllhelmina v. d. Horstv. d.
Lugt Melsert, met wie hil ln April 1894 ln het
huwelijk trad en welke ongemeen begaafde artis
te hem op 21 Maart 1928 ontviel, had v. d. Horst
een grootén steun. Hij bracht de destijds be
roemde Heyermans-stukken.
In 1911 verliet hil de Ned. Tooneelvereeniging
om voor Royaards „Nora" te reglsseeren, en ln
1912 kreeg hij de leiding van den Kon. Vlaam-
schen Schouwburg te Antwerpen. Hier bleef hij
slechts kort: ln 1914 keerde hij naar Nederland
terug, waar Royaards hem ln 1915 by het Ne-
derlandsch Tooneel engageerde Een Jaar later
van. der Horst regisseur bij het Grand
Théatre, tot hil in 1919 met Jan Musch Het
SChouwtooneel oprichtte. Vijftien jaar. tot de
opheffing toe, berustte de zakelilke leiding van
•?iL^ezewC^?p kM v- d. Horst, die tevens regis
seerde. Nadien Is hij nog bi] enkele andere ge-
zelschappen als regisseur werkzaam geweest, o.a.
.v- d. Lugt Melsert. die toen directeur van
en voorbrachten.601 HU hl°'d Vele 'eZln8en
Adriaan van der Horst ls een man heen-
*1 wl?nTThet Nederlandsche tooneel veel
Vooral de WW van de Ned Too-
neelvereeniglng was groot en dankbaar
dPrrfnerHiSo g zal plaats vinden Don-
vlied olf den Amstel(ï,|kP te AmsterdamatS Z°r8"
MEDEWERKING VAN IEDER
HEEFT.
DIE TALENT
ifi?pnhiï«ei!S?e,der8 der Ned- Cultuurkamer
de mSopiff„7d adn "e mui5leltuUvoer'ni:
De heer Rijnbergen wees ons erop. hoe de vak-
indeeling van zijn Gilde berust op de verschillen
de groepen in het Ned. muziekleven. Daar de
Cultuurkamer een organisatie ls, die ln het bh
zonder waakt voor de sociaal-economische belan
gen van haar leden, staan uiteraard de beroeps
musici in liet centrum der belangstelling. Ook zijn
die groepen ln het Gilde ondergebracht, die ln de
muziekwereld van economisch belang zijn Zoo ls
men gekomen tot de volgende indeeling: volks
muziek. componisten, dirigenten, solisten, orkest-
musici, muziekpaedagogen, amusementsmusici
concertwezen en muziekhandel. Hieruit blijkt dus
dat voor de beroepsmusici „eigen" groepen zijn
Ingesteld terwijl alle anderen, die hetzij Indirect
Invloed uitoefenen op het muziekleven, hetzij als
dilettant optreden in de eerste en de laatste belde
groepen zijn ondergebracht, welke groepen weer
onderverdeellngen kennen.
Het Gilde beoogt met deze Indeeling tevens de
tegenstellingen tusschen de verschillende groepen
op te heffen en haar wenschen te coördlneeren.
Op onze vraag, of de vakvereenlgingen op mu
ziekgebied deze doelstellingen niet ook nastreef
den, antwoordde de Gildelelder, dat uit het werk
dier vereeniglngeri wel de goede wil bleek, maar
dat de oude geest van verdeeldheid het onmoge
lijk maakte Iets te bereiken. Bovendien vond men
vroeger bij de overheid niet het -ehoor, dat zoo
noodlg was Voor de opheffing van verschillende
misstanden. Het Muziekgilde vormt dus ln de
Kamer, de organisatie, die opkomt uit het Ned.
muziekleven en dit bevordert.
De heer Rijnbergen besprak ook de. omstandig-
MANUFACTURENDIEVEN AANGEHOUDEN.
De politie te Rotterdam heeft twee mannen
aangehouden, die hebben bekend een inbraak
-te hebben gepleegd in den laken- en bukskin-
handel L. van L. te Rotterdam en daarbij voor
een waarde van ruim 1700 gulden aan rollen en
coupons stoffen te hebben ontvreemd. De dief
stal was gepleegd met behulp van een derden
man, die nog voortvluchtig is. De belde gear
resteerden, de 19-jarige betonwerker J. van N.
en ce 20-jarige expediteur A. J. A. S.. zijn ter
beschikking gesteld van de justitie.
TE WATER GERAAKT EN VERDRONKEN.
Gistermiddag is het tweejarig dochtertje van
de familie P. Goes te Haren (Gr.) dicht bij de
ouderlijke woning tijdens het spelen in den vijver
geraakt en verdronken.
Gistermorgen heeft de 32-jarige L. J. de R.,
werkzaam in een distilleerderij in de Doelen
steeg, terwijl hij bezig was een mand met leege
flesschen op te hijschen, doordat het touw los
schoot, deze mand op het hoofd gekregen. De
man werd door de glasscherven aan het hoofd
en aan den linkerbovenarm verwond en is door
den Eerste-Hulpdienst naar het Academisch
Ziekenhuis vervoerd.
Onze stadgenoote, mej. W. G. Bos slaagde
te Amsterdam voor het examen van apothekers
assistent.
heden, waaronder de musici vroeger moesten wer
ken.... of niet werken konden.
Zoo werd het den beroepsmusicus vroeger
vaak onmogelijk gemaakt zijn brood te verdie
nen door de hinderlijke en vaak ergerlijke con
currentie van den dilettant. Binnenkort zal
een verordening den beroepsmusicus bescher
men. Ook zijn maatregelen te verwachten tot
bescherming van den componist. De muzlek-
pacdagoog heeft jarenlang gezucht onder be
staan sonzékerlield ten gevolge van willekeur
en andere onregelmatigheden bi) het naleven
van overeenkomsten Inzake het geven van mu
zieklessen. Het ligt ln de bedoeling, hiervoor
een uniform contract verplicht te stellen,
waardoor aan deze moeilijkheden ook een
einde wordt gemaakt.
De amateur zal nu zijn Instrumenten, echter
niet behoeven op te bergen. Integendeel, uit de
amateurs kunnen ongedachte talenten voortko
men. Bovendien wordt door het bespelen van een
eigen Instrument de liefde en het begrip voor de
muziek zeer gunstig beïnvloed. In de afd. Volks
muziek, met haar onderdeden voor jeugd- en
leekenmuzlek zijn dus die vereenlglngen cn bon
den ondergebracht, waar men, onder deskundige
leiding muziek kan beoefenen, hetzij als zang,
hetzij instrumentaal. D© belangen van deze groe
pen genieten de nauwkeurige zorg van het gilde.
Ten slotte zette de Gildelelder uiteen, hoe men
zich heeft laten lelden door den volksaard: het
eigen karakter en de eigen sfeer, die elk gewest
bezit heeft men tot richtlijnen genomen voor do
Instelling van de voorlichting en het correspon
dentschap. Dit is vooral met het oog op de vele
muziek- en zangvereeniglngen noodzakelijk. Ter
bevordering van het Nederl. muziekleven ver
wacht de heer Rijnbergen in het bijzonder van
deze correspondenten, van wie er al verscheidene
benoemd zijn, rijke vruchten.
Dank z(| de Cultuurkamer zal de ontwikke
ling van het Nederlandsche muziekleven haar
lijn kunnen vervolgen. Dat het werk van het
.Muziekgilde ln dit kader daartoe het zijne
moge bijdragen, was de wensch, waarmede de
Gildelelder zijn relaas besloot. Wil men een
sterken bloei van het muziekleven zien, dan
zal ieder, dien het talent daartoe gegeven ls,
moeten medewerken.
GERARD HEKKING f Beroemd cellist.
De groote cellist Gérard Hekking ls dezer da
gen, naar de Telegraaf meldt, te Parijs op 63-
larlgen leeftijd, na een ziekbed van haast een
half jaar, aan de gevolgen van borst-angina
overleden.
Gerard Hekking ls ln 1879 als zoon van een
Nederlandschen vader en een Fransche moeder,
in Nancy geboren. Reeds ln 1899 werd hem de
eerste Prix de Rome van het Conservatoire de
Paris overhandigd.
Enkele Jaren later vertrok Hekking naar Ne
derland. waar hij ln 1903 hoofdleeraar voor cello
en leider der orkestklas op het Amsterdamsch
Conservatorium en even later eerste solocellist
van het Concertgebouw werd.
In dien tijd ving Hekklng's groote wereldtour-
née aan, met Mengelberg, met Cortot, met Pugno,
Glazounoff. Enesco e.a.
Na een intermezzo van vier jaar hij streed
ln den vorlgen wereldoorlog ln het Fransche le
ger bereisde Hekking Ned. Indië en Noord-
Amerika; ln 1927 keerde hij voor góed terug
naar Parijs. HU werd hier professor voor cello
aan het Conservatoire National.
Behalve als cellist, heeft Hekking als dirigent
en componist gewerkt; ook hanteerde hij het
penseel.
Met Gérard Hekking ls een der zeer groote ver
tegenwoordigers der vorige ceilistengeneratle
heengegaan.
ALFRED CORTOT IN BERLIJN.
Zijn optreden onder leiding van Furtwangler
een groot succes.
Onze Berlijnsche correspondent schrijft ons d d
9 Juni:
Heden begint in de Rijkshoofdstad van het
Groot-Duitsche Rijk de „Berlijnsche Kunstweek".
Terwijl geweldige militaire en politieke beslissingen
de wereld in beslag nemen, terwijl een harde en
onverbiddelijke strijd om zijn of nlet-zijn heel het
Duitsche volk bezig houdt, zal Berlijn drie weken
achtereen een sterke activiteit ontplooien, zullen
Berlijnsche concerten aan een belangrijk deel van
de bevolking der Rijkshoofdstad hooge kunst ter
ontspanning bieden'1 zoo luidde de offlcieele
groet van Rijksminister dr. Joseph Goebbels, die
door den plaatsvervangenden burgemeester Steeg
tijdens de offlcieele opening van de „Berliner
Kunstwochen" ln de „Natlonalgalerle" werd voor
gelezen. De helft der kaarten wordt gereserveerd
voor frontsoldaten, die een verwonding hebben
opgeloopen en zich tot herstel te Berlijn bevin
den, terwijl ook arbeiders, die in de oorlogsin
dustrie zwaar werk verrichten, tot de genoodlgden
behooren.
„Die Kunst dem Volke" de draagwijdte van
dit motto kon nauwelijks duidelijker gedemon
streerd worden dan tijdens het eerste concert der
Berlijnsche Philharmonle onder leiding van Wil
helm Furtwëngler met Alfred Cortot als solist!
Dultschland's meest vooraanstaande dirigent en
een van Frankrljk's beste pianisten stelden zich
in dienst van de gemeenschap om hun dankbaar
gehoor een oogenblik te bevrijden van den zwaren
last die de huidige oorlog voor heel de wereld
beteekent. En voorzoover wij dat kunnen overzien,
was Alfred Cortot de eerste Fransche kunstenaar,
die sedert den oorlog en den wapenstilstand in
de Rijkshoofdstad kon worden begroet. Hoezeer
het verwende Berlijnsche publiek zijn komst op
prijs stelde, viel al dadelijk bij zijn verschijnen
op het podium te merken, want het minutenlange
applaus was als het ware een demonstratieve be-
tooglng van Ingenomenheid over het feit, dat de
kans voor toenadering weer geboden wordt en dat
wederzijdsche waardeering weer mogelijk gewor
den is. Schooner, edeler, populairder dan met
Schubert's groote C-dursymphonle konden de Ber
lijnsche kunstwerken van deze vierde oorlogszomer
nauwelijks geopend worden, Schubert's melodieuze
wonderen spruiten eerder uit Innerlijk verlangen
dan uit volmaakt menschelijk geluk voort. Het
typisch Duitsche begrip „Sehnsucht" ligt in deze
muziek opgesloten, hot verlangen der Duitsche
ziel, zich aan het alledaagsche te onttrekken, in
het rijk der phantasie te vertoeven, het leven to
aanschouwen, zooals men het op deze wereld
helaas niet ontmoet. Furtwangler's pakkende
weergave van deze populaire symphonie bracht
ons oP deze gedachten en wij bleken niet de eenl-
gen te zijn ale tot deze gewaarwording kwamen,
want heel de zaal kwam onder den invloed van
het sonore orkestgeluid en het contact tusschen
zaal en podium nam ongekende afmetingen aan.
Geopend werd deze eerste muziekavond met
Schumann's tragische uit Innerlijk verlangen ge
boren Manfred-ouverture en met Schubert en
Schumann had Furtwangler tevens de figuur van
den solist weer In de herinnering van het publiek
wakker geroepen. Want naast Chopln speelde
vooral Schumann steeds een vooraanstaande rol
ln de concerten, welke wij van Cortot beleefden.
Het zal wel reeds een Jaar of tien geleden zijn,
dat wij voor de eerste maal dit Klavierkonzert ln
de Brenburgerstrasse door hem hoorden vertolken.
Hij ls er sedertdien niet Jonger op geworden, maar
Furtwangler komt tegemoet aan dit onvermijde
lijke feit. want het wordt niettemin een harmo
nisch spel tusschen solist en orkest en Cortot heeft
deze typisch Duitsche kunst met de elegantie van
zijn eigen volk op meesleepende wijze weer.. In
het Rijk der Germaansche romantiek verloochent
hij geen oogenblik zijn typisch Romaanschen geest
en net publiek geeft zich willig over aan deze
eigenaardige charme. Zoo herleefde ln dichterlijke
schoonheid en volmaakte plastiek het wezen van
dit door en door Duitsche werk als een volmaakte
incarnatie van het romantleke in de gedaante
van Schumann's Klavierkonzert.
Furtwangler Cortot en heel het orkest werden
aan het einde van het concert op een wijze toe-
gejubeld. welke demonstratief bewijst. dat de
kunst, speciaal de muziek, ook in tijd van oorlog
haar practische beteekenls volkomen behouden
heeft! (Nadruk verboden)
TIJDSCHRIFTEN Haagsch Maandblad
Het Junl-numpier van het. Haagsch Maandblad
brengt een beschouwing van Henk Billsma over
de mystiek uit de Grleksche oudheid, een onder
zoek van M. C. Stlgter over het voortbestaan
van Azlyadé in de werken van Pierre Loti. en een
-uiteenzetting van A. Spoorenberg over de roede
als opvoedingsmiddel. Dr H. C. A. Muller publi
ceerde het eerste artikel over „Herinneringen van
een Hollander aan Stenko Razin". waarna tot
slot S. A. Reltsma de reeks „Momentopnamen
uit den Balkan" voortzet met de beschrijvinf
van de aankomst ln Albanië.
