83s;e jaargang
VRIJDAG 12 JUNI 1942
No. 25215
De aanval op Sebastopol
Verdediging in critieke situatie
Italiaansch Weermachtsbericht
Verspreide Berichten
Engelsch-bolsjewistisch
bondgenootschap
Verduisteren:
BINNENLAND
De nieuwe bonnen
Onderhoud met den nieuwen
burgemeester van Den Haag
150 man Nederlandsche S.S. naar
het Oosten vertrokken
Contributie van het arbeidsfront
STADSNIEUWS
Bekende Leidsche
industrie jubileert
Kerk- en Schoolnieuws
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: J. W. Henny.
Telef. Directie en Administratie
25041 (2 lijnen) Gironummer: 57055
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Telef. Redactie 21507
Hoofdredacteur: B. W. Menkhorst, Lelden.
Pl.verv.: K. Been. Lelden.
In ^en bericht van het front uit Moskou
wordt volgens „Exchange Telegraph" toegegeven
dat voor Sebastopol de toestand voor de ver
dediging kritiek Is. De druk is verder versterkt.
Het verdedigingsnet van de bolsjewisten heeft
zwaar geleden. Tusschen de afzonderlijke ver
dedigingswerken is de verbinding grootendeels
verbroken. De Duitschers zijn behalve met
vliegtuigen ook met pantserwagens en gemo
toriseerde infanterie in de meerderheid.
De militaire medewerker van het D.NB.
schrijft:
Toonaangevende Duitsche militairen verkla
ren. dat de al dagen lang tegen Sebastopol on
dernomen aanvallen der Duitsche en Roemeen-
sche troepen een actie is, die na de verjaging
van de bolsjewisten van het schiereiland Kertsj
automatisch was te verwachten. Zij liggen even
als de tot stand gekomen rechtbuiging van het
vijandelijk front in het gebied ten Zuidoosten
van Charkof op het terrein der strategische
voorbereidende maatregelen tot beveiliging van
die posities, welke de Groot-Duitsche generale
staf als noodzakelijk beschouwt voor het a.s.
groote offensief, ofschoon een Sebastopol in
handen van de bolsjewisten op geenerlei wijze
de Duitsche operaties noemenswaard zou storen.
Het plan voor deze voorbereidende acties vloeit
ook hier voort uit de door den Führer gevolgde
practijk, vóór het begin van iedere ingrijpende
handeling al datgene uit te schakelen, wat ook
maar in de geringste mate het stelselmatige
verloop van de actie zou kunnen benadeelen.
De bevelvoerende generaals zien in Sebastopol
de door natuurlijke omstandigheden begun
stigde sterkste vesting ter wereld. Het verba
zingwekkende van het tot nu toe gepresteerde
is. dat het aan relatief geringe Duitsch-Roe-
meensche strijdkrachten is gelukt, den eersten
sterken gordel van versterkingswerken reeds m
zoo korten tijd in handen te krijgen. De ge
vechten zullen volgens de meening van des
kundigen nog zeer zwaar en langdurig zijn. Met
den val van Sebastopol zou echter het werk
van de zoogenaamde terreinzuivering op het
schiereiland de Krim definitief zijn afgeloopen.
O
In aanvulling op het weermachtsbericht ver
neemt het DH.B. nog het volgende:
Het vestinggebied van Sebastopol is het too-
neel van een succesrijken Duitschen aanval, die
reeds de eerste dagen belangrijke vorderingen
heeft gemaakt. De strijd wordt gekenmerkt
door de moeilijkheden van het terrein en dooi
de talrijke goed gebouwde vestinggordels, die de
bolsjewieken om de stad hebben aangelegd. Het
zijn geen versterkte stellingen, maar het is een
stelsel van kazematten en ten deele onderaard-
sche vestingwerken, te vergelijken met de Griek-
sche Metaxas-linie, die twaalf maanden ge
leden door ae Duitsche troepen werd bestormd.
De weerstandskracht der vestinggordels van
Sebastopol wordt echter verhoogd door ver
schillende omstandigheden, welke het den
bolsjewieken mogelijk maken zware en de
zwaarste artillerie te gebruiken. In dit terrein
woedt een uiterst harde en verbitterde strijd.
Het zwaartepunt van den aanval ligt bij de
Duitsche infanterie, die, gesteund door de lucht
macht en het vuur der batterijen, den voor-
naamsten last van den strijd draagt. Met ge
bruikmaking van de modernste lichte en zware
infanteriewapens werd terrein gewonnen en
werden de tegenaanvallen der bolsjewieken
afgeslagen. Deze tegenaanvallen zijn niet alleen
opmerkelijk wegens het gebruik van talrijke
granaatwerpers en mechanische wapens, welke
de bolsjewieken gebruiken en die na de neder
lagen van den vijand het slagveld bedekken,
doch ook door de massa menschen, die de com
missarissen hier zonder acht te slaan op de
verliezen, voor het vuur van onze infanterie
wapens jagen. De vraag kan worden gesteld,
hoelang de bolsjewieken dit massale gebruik
van menschen, dat met groote verliezen ge
paard gaat, kunnen volhouden, daar Sebastopol
een belegerde vesting is, en de eenige toevoer-
weg. de zee, door de Duitsche luchtmacht wordt
gecontroleerd, welker optreden den bolsjewieken
merkbare moeilijkheden bereidt.
DE STRIJD IN TSJEKIANG.
Naar Domei meldt, hebben de Japansche
strijdkrachten in het centrum van Tsjekiang de
troepen van Tsjoengking vernietigd in de slagen
SUCCESSEN IN MARMARICA.
Gisteren deelde het Italiaansche opperbevel
mede:
Levendige ontmoetingen van pantsereenheden
verliepen in de Marmarische woestijn in ons
voordeel. Er werden 20 pantserwagens vernield
en ongeveer honderd gevangenen gemaakt. De
luchtmacht viel met succes vijandelijke troepen,
op marsch of in rustpositie, alsmede colonnes
materieel aan. Hierbij werden 17 gevechtswa
gens en verscheidene tientallen automobielen
van allerlei soort getroffen en in brand gescho
ten. De Britsche luchtmacht verloor in gevech
ten 21 toestellen, waarvan 12 door Duitsche ja
gers en 9 door onze jachtvliegtuigen werden
neergehaald die boyen El Adem, zonder zelf
verliezen te lijden, eën succesrijken strijd waren
aangegaan met een numeriek superieure vijan
delijke formatie.
Een door Duitsche vliegtuigen getroffen Bris
tol-Blenheim stortte bij het eiland Linosa neer,
acht andere machines werden door Italiaansche
en Duitsche jagers bij aanvallen op Malta neer
schoten. De doelen der steunpunten van Mi-
cabba en La Venezia werden herhaaldelijk ge
bombardeerd. Twee van onze vliegtuigen zijn
niet teruggekeerd.
Uit Tarente, dat in den afgeloopen nacht op
nieuw door Engelsche vliegtuigen werd aange
vallen. komen berichten over geringe schade en
vijf lichtgewonden onder de burgerbevolking.
In het Oostelijke deel van de Middellandsche
Zee vielen Duitsche duikbooten een krachtig
beschermd in de richting van Tobroek varend
convooi aan. Twee schepen van totaal 12.000
ton werden tot zinken gebracht, vier andere
kregen torpedotreffers.
BETEEKENIS DER VEROVERING VAN
BIR HACHEEVI.
Het D.N.B. meldt: Met de b°storming van
Bir Hacheim is feitelijk een der hoekpijlers van
het Britsche front in de Marmarische woestijn
ten val gebracht. Deze sterkte op een dominee-
rende woestijnhoogte kan worden beschouwd als
het zuidelijkste fort van Tobroek. Met zijn val
ligt het Zuiden voor Rommel open en in het
Noorden is voor de Engelschen een toestand
ontstaan gelijk aan dien van eind Mei 1940 na
den slag in Vlaanderen. Is dat echter de ver
rassing, die Rommel den Engelschen heeft toe
gedacht9 Men kan veeleer aannemen, dat Rom
mel zelf in het geheel niet in dit gebied ope
reert, maar dat hier de Duitsch-Italiaansche
troepen, reeds naar het Westen gezwenkt, in
zekeren zin op eigen initiatief de vijanden op
hun eigen mijn versperringen drijven en zoo
brengen tot de vernietiging, die zij den strijd
krachten der spil hadden toegedacht. De in
Berlijn ontvangen berichten uit de Marmari
sche woestijn geven verdere conclusies aan, al
schijnt het algemeene plan slechts plaatselijk
begrensde doelen te kennen.
bij Kinlan. Tsjoetsjau en Toengjang. In den
slag by Tsjoetsjau werden de 16de en de 86ste
divisie van Tsjoengking vernietigd.
Tot 9 Juni hadden de Japanners in Tsjekiang
de volgende resultaten behaald: 11.6000 Chi-
neezen gedood, 6797 gevangen genomen: buit
gemaakt 32 stukken veldgeschut, 34 loopgraaf
mortieren, 52 zware en 222 lichte machinege
weren en aanzienlijke hoeveelheden munitie en
ander oorlogstuig.
De Japanners verloren bij deze operaties 383
man aan dooden.
OORLOGSBODEMS DER VER. STATEN
IN BRITSCHE HOME FLEET.
De publicatie van het feit, dat sinds eenigen
tijd Amerikaansche oorlogsbodems in de Brit
sche Home Fleet diensten verrichten, wordt
thans naar de Britsche nieuwsdienst meldt door
de Britsche censuur toegelaten. Tot dusver was
dit een streng bewaard militair geheim. De
Home Fleet staat onder bevel van admiraal Sir
John Torvey, de in Engeland gestationneerde
Amerikaansche zeestrijdkrachten staan recht
streeks onder bevel van c«en Amerikaanschen
admiraal Robert Giffen. (D.NB.).
MOLOTOF VOERDE BESPREKINGEN
IN LONDEN EN WASHINGTON.
Naar de Britsche nieuwsdienst meldt, heeft
Eden het sluiten van een Engelsch-Russisch
bondgenootschap voor wederzijdsche hulpverlee
ning na dep oorlog tegen „eiken aanval van de
as" bekend gemaakt. Voor het voeren van de
onderhandelingen is Molotof, de minister van
buitenlandsche zaken der sovjet-unie, in Enge
land geweest. Vervolgens is Molotof per vlieg
tuig naai- de Vereenigde Staten gereisd, om de
kwestie der samenwerking met president Roo
sevelt te bespreken.
Naar de Britsche nieuwsdienst in een extra-
bericht uit Washington meldt, heeft de woord
voerder van het Witte Huis verklaard, dat Mo
lotof en president Roosevelt bij hun besprekin
gen ook tot een accoord gekomen zijn „over
fundamentcele vraagstukken eener samenwer
king tusschen de sovjet-unie en de Vereenigde
Staten tot behoud van den vrede en de veilig
heid na den oorlog".
Ter aanvulling op het bericht over het sluiten
van het verdrag van bondgenootschap met de
sovjet-unie. meldt de Britsche nieuwsdienst.dat
de Engelsche minister van buitenlandsche za
ken. Eden, de clausules van het verdrag heeft
bekend gemaakt, waarin Groot-Brittannië en
de sovjet-unie zich bereid verklaren, geen vrede
te sluiten zonder wederzijdsche instemming-
Voorts wordt hierin verklaard, dat men „geen
territoriale winst zoekt". In de clausules wordt
verder nog het volgende gezegd: Het pact is
gesloten voor den duur van twintig jaar, be
ginnende met het einde van een oorlog. Het
voorziet in een wederkeerige hulpverleening
tegen eiken aanval en zal worden opgenomen in
een blijvend Europeesch pact.
Voorts maakt de Eritsche nieuwsdienst be
kend, dat Groot-Brittannië en de sovjet-unie
een volledig militair bondgenootschap voor den
duur van den oorlog en twintig jaren na afloop
van den oorlog hebben aangegaan. In het La
gerhuis heeft minister Ecjpn meegedeeld, dat de
besprekingen van Molotof met president Roose
velt „uiterst nuttig en bevredigend" geweest
zijn.
Aan den door Reuter gepubliceerden- tekst van
het verdrag over het bondgenootschap met de
sovjet-unie kan nog ontnomen worden, dat het
verdrag „zoo spoedig mogelijk" geratificeerd
moet worden. De uitwisseling der ratificatie
oorkonden dient „zoo spoedig mogelijk" in Mos
kou te geschieden. Na uitwisseling der ratifica
tie-oorkonden treedt het verdrag in werking.
Het verdrag is gedateerd: Londen, den 26en
Mei 1942.
Naar radio New York meldt, heeft Molotof
van 29 Mei tot 4 Juni in Washington vertoefd.
Zijn aanwezigheid was streng geheim gehouden.
Bij zijn besprekingen met president Roosevelt
waren ook generaal Marshall en admiraal King
aanwezig.
Radio Moskou meldt, dat ter gelegenheid van
de onderteekening van het verdrag tusschen de
sovjet-unie en Groot-Brittannië. telegrammen
zijn gewisseld tusschen den koning van Encre-
land en Kalinin, den president der sovjet-unie.
(A.N.P.)
van hedenavond 22 uur
tot morgenochtend 5.19 uur
De maan kwam heden op te 5 uur en gaat
onder te 20.21 uur.
ADMIRAAL MUSELIER BREEKT
MET DE GAULLE.
In een extra-bericht deelt Reuter mede. dat
admiraal Muselier, de opperbevelhebber dei-
Gaullistische zeestrijdkrachten, zijn betrekkin
gen met het „vrije Fransche nationale comité"
heeft verbroken.
Tegenover Reuter verklaarde hij..Ik heb
mijn degen ter beschikking van de geallieerden
gesteld". Admiraal l'Auboyneau is als zijn op
volger aangewezen. (A.NP.).
Voor het koopen van de gebruikelijke
hoeveelheden brood, vleesch en aardappelen
zijn voor de volgende week de bonnummers
31 geldig verklaard.
Sigaretten enz. voor mannen zijn ver
krijgbaar op de bonnen 36 en 37 en sigaret
ten voor vrouwelijke personen op bonnum
mer 08.
Voor het tijdvak van 10 dagen van Maan
dag 15 tot Woensdag 24 Juni kan boter wor
den gekocht op bon 31 van de boterkaart
en boter, margarine of vet op bon 31 van
de vetkaart.
Voorts zijn voor de periode van vier weken
van Zondag 14 Juni tot Zaterdag 11 Juli de
volgende bonnen aangewezen:
Voor suiker 327; voor koffiesurrogaat 328:
voor jam 329; voor bloem, brood of gebak 317,
318, 319 en 320; voor peulvruchten 330; voor
gort 331; voor vermicelli of maizena 332; voor
kaas 322, 323, 324, 325 en 326; voor peulvruch
ten 333 en 334; voor melk 31, 32, 33 en 34; voor
chocolade 31 van de versnaperingenkaaft; voor
suikerwerk 32 en 34 en voor chocolade of sui
kerwerk 33 en voor rijst de bonnen 4-25 en 4-26
reserve.
In zijn woning aan de Kromme Nieuwe Gracht
te Utrecht heeft de nieuw-benoemde burge
meester van Den Haag prof. mr. dr. H. Westra
aan een redacteur van het A.NP. een onder
houd toegestaan. De nieuwe burgemeester bleek
juist gistermorgen op het Rijkscommissariaat
door Rijkscommissaris Rijksminister Seyss In-
quart te zijn beëedigd. Het heeft wel lang ge
duurd, aldus prof. Westra, voordat Den Haag
een nationaal socialistischen burgemeester had,
maar nu is het dan zoo ver. Daar het ambt van
burgemeester met dat van hoogleeraar onver -
eenigbaar is, moet ik dus mijn professoraat
neerleggen. Dat vind ik wel jammer, maar
daartegenover staat, dat Den Haag toch ook
veel aantrekkelijks biedt. Ik acht het juist daar
om zoo gelukkig, dat ik in Den Haag ben be
noemd, omdat ik in ieder geval goed zal kun
nen omgaan met het groote Indische deel van
de Haagsche bevolking, want ik heb niet min
der dan 24 jaar in Indië gewerkt en ik mat
dus geacht worden een kenner te zijn van de
Indische toestanden, ook wat betreft die van den
verlofganger.
Ik denk Den Haag uiteraard in nationaal-
socialistirohen zin te besturen, maar hoe dat
precies zal geschieden, valt nu moeilijk te zeg
gen. Dat hangt geheel van de omstandigheden
af. Over het algemeen genomen hoop ik, dat
de noodzakelijke hervormingen zich langs ba
nen van geleidelijkheid zullen kunnen votlrek-
ken. Ik ben 'n rustig man en overijlde besluiten
behoeft men van mij niet te verwachten.
Op 1 Jan. 1941 ben ik lid geworden van de
N.S.B.
Aan het einde van het onderhoud drukte
prof. Westra zijn spijt uit over zijn vertrek uit
Utrecht. Behalve voorzitter van de af deeling
Utrecht van de Nederlandsch-Duitsche Kui
tuurgemeenschap was ik nog regent van het
college, dat toezicht houdt op de gevangenissen,
curator van het gymnasium en lid van de
schouwburgcommissie, zoo besloot prof. Westra
zijn uiteenzetting.
REGELING VOOR HET AANVRAGEN OM
ONTHEFFING VAN BOUWVERBOD.
Zooals bekend is heeft ce Rijkscommissaris op
1 Juni j.l. den algemeen gemachtigde voor de
bouwnijverheid medegedeeld, dat met ingang
van 1 Juli e.k. alle door den algemeen gemach
tigde voor de bouwnijverheid verleende vergun
ningen voor de uitvoering van bouwwerken
haar geldigheid hebben verloren. Reeds op 1
Juni aangevangen werken mogen worden voort
gezet om het werk in een zoodanig stadium te
brengen, dat daaraan door de stillegging per 1
Juli een minimum aan schade voor de volks
gemeenschap ontstaat. Voor werken, welke in
verband met de Nederlandsche volkshuishou
ding of in verband met de oorlogvoering van
zeer bijzonder belang worden geacht, is de mo
gelijkheid geopend deze ook na 1 Juli voort te
zetten. In overleg met den Bevollmachtigten für
die Bauwirtschaft heeft de algemeen gemach
tigde^ voor de bouwnijverheid thans de werk
wijze bepaald, welke zal worden gevolgd bij
het aanvragen om ontheffing van het bouw-
verbod van den Rijkscommissaris. Volgens deze
regeling, welke een dezer dagen in een officieele
bekendmaking van den algemeen gemachtigde
voor den wederopbouw en voor de bouwnijver
heid in de pers is gepubliceerd, moet het aan
vragen van deze ontheffing geschieden op süe-
ciale formulieren, welke aan den algemeen ge
machtigde voor den wederopbouw en voor de
bouwnijverheid dienen te worden ingezonden.
Slechts indien ^e,,To van oordeel is. dat een uit
zonderingsgeval ^ls in het besluit, van den
Rijkscommissaris bedoeld. aanwez<g is, wordt
het verzoek door hem aan den Rijkscommis
saris voorgelegd.
DE NED. VOLKSDIENST ZORGT VOOR
UITZENDING VAN MOEDERS.
Gisteren is de eerste groep van 27 moeders
vertrokken naar het pension „Berenbosch" te
Nunspeet
Van Amsterdam uit maken deze moeders een
prachtige bootreis naar Harderwijk. Vandaar
gaan zij met een extra-autobus naar het pen
sion .Berenbosch". Daar kunnen de moeders,
die zeker wel eens vacantie noodig hebben, ge
nieten van de prachtige omgeving. Ook worden
zoo nu en dan uitstapjes gemaakt. Tot 15 Oct.
bestaat de gelegenheid voor moeders, om in
deze schoone en rustige streek, weer nieuwe
krachten te verzamelen.
Meldt u daarom aan bij het plaatselijk bureau
van W.HN. en N.V.D. of bij uw buurtschaps-
hoofd. Daar kunt u de noodige inlichtingen ver
krijgen.
NOG NOOIT KWAM DOOR TOEZIEN
IETS TOT STAND.
Nog nooit kwam door toezien iets tot stand.
Daarvoor is altijd noodig geweest dat er man
nen van de daad waren die de handen uit de
mouwen staken en aanpakten. Zulke mannen
zijn het geweest, die onmiddellijk gevolg gaven
aan den oproep van de Nederlandsche ambu
lance om dienst te nemen. Thans staan deze
helden aan het Oostfront, waar zij onder moei
lijke omstandigheden hun taak verrichten.
Maar zij doen het opgewekt omdat zij weten,
dat heel het Nederlandsche volk achter hen
staat. Behoort u ook reeds tot hen, die deze
hulpexpeditie steunen? Nog niet? Maak er dan
vandaag een begin mee. Het is heel eenvoudig.
Pak u giroboek en stort een bijdrage op giro
rekening 87600, Nederlandsche ambulance, Ko
ninginnegracht 22, 's-Gravenhage.
ALRARM.
De vijand valt aande aanval wordt afge-*
slagentegenaanvalstormloopge
vechten van man tegen manbloedige ver
liezen voor de sovjetseindelijk een welver
diende rust voor onze strijders. Welverdiende
rust, na een behaalde overwinning, daar be
hoort een pijp goede tabak bij. Dat kan, want
zoowel tabak als een pijp behooren tot den in
houd van de 2200 kistjes, die nu gereed ge
maakt worden voor de dappere strijders van
ons legioen. Die welverdiende rust, na een dag
van harden strijd tegen het sovjet-monster,
landgenoot, ook gij gunt haar onzen mannen
van harte en wat die pijp tabak betreft, ook
daaraan zult gij het uwe willen bijdragen.
Daarom vragen wij u een flink bedrag te
storten op girorekening 432100 t. n. verzorgings
fonds van het vrijwilligerslegioen „Nederland"
Koninginnegracht 22, te "s-Gravenhage.
AFSCHEIDSPLECHTIGHEID IN DEN HAAG.
Gistermiddag is voorman Feldmeyer met een
contingent van 150 man Nederlandsche SS naar
het Oosten vertrokken. Alvorens aan het front te
worden ingezet zullen de manschappen, waarvan
het meerendeel behoort tot de Waffen SS en een
vijftigtal van de algemeene Ned. SS. overgaat
naar de Waffen SS., een vooropleiding in een
kamp in Duitschland ontvangen.
Voor het vertrek had om half vier te Den
Haag een bijeenkomst plaats in het Wehr-
machtsheim, waarin SS. Obergruppenführer
Rauter en de leider der N.S.B., ir. Mussert, de
mannen hebben toegesproken en afscheid van
hen hebben genomen. De vertrekkenden ston
den in carré opgesteld, met op den eenen vleu
gel een muziekcorps der Duitsche politie, in het
midden de Waffen SS. in de grauwe uniform en
op den anderen vleugel de algemeene SS. in
het zwart met' daarvoor de Untersturmführer
Claassen, Van Efferen en Kooyman, die even
eens vertrokken en daarnaast genoodigde SS -
leiders. De zaal was met vlaggen versierd, op
het podium waren zwarte vanen met het zil
veren runeteeken aangebracht, terwijl daarop
voorts een buste van Adolf Hitler stond opge
steld.
Nadat Obergruppenführer Rauter de mannen
had geïnspecteerd, sprak hij hen toe en wees
erop, dat zij zich uit innerlijke overtuiging gaan
inzetten aan het front. Spreker noemde de
Nederlanders, zooals aan het front is gebleken,
mannen met een harden kem, die echter een
stevige wilsvorming noodig hadden. Hij verzocht
den vertrekkenden steeds zijn medewerking in
te roepen voor de verzorging hunner verwanten
en riep vervolgens SS-Obersturmführer Heubel
naar voren. Dezen overreikte hij het ijzeren
kruis tweede klasse, omdat hij zich in het regi
ment Germania een der dapperste niet-Rijks-
duitschers had betoond.
Hierna betrad ir. Mussert, vergezeld van den
plaatsvervangend leider Van Geelkerken, de
zaal. Nadat voorman Feldmeyer hem de aange-
tredenen had gemeld en hij deze had geinspec-
teerd, sprak ook hij de vertrekkenden toe. Ir.
Mussert schetste den strijd die gevoerd wordt,
als één om het bestaan van Europa en daarmee
van Nederland en sprak de hoop uit dat nog
tienduizenden het voorbeeld dezer mannen zou
den volgen. Hij bracht hun dank namens de
beweging en namens het Nederlandsche volk.
waarvan een groot deel dezen inzet nog steeds
beschouwt als in strijd met zijn eer, karakter en
waardigheid. Wij echter die achterblijven, aldus
ir. Mussert, zullen het in plaats van den geest
van Mannheimer dien van Mannerheim geven,
want wat het Finsche volk kan, dat kunnen
wij ook.
Spreker besloot met den vertrekkenden te vra
gen de Nederlandsche vlag hoog te houden in
den vreemde als bewijs van het zelfrespect der
natie.
Voorman Feldmeyer dankte hierop beide spre
kers voor hun afscheidswoorden.
Nadat spreker de taak van den soldaat had
gekenschetst en zijn trots had uitgesproken over
het feit, dat zich reeds tweemaal zooveel SS.-
mannen aan het front bevinden dan in het
vaderland, bracht hij dank aan de moeders,
vrouwen en verloofden, die haar mannen af
stonden om ze hun roeping te laten volgen en
vroeg hij den nationaal-socialisten die achter
blijven® zich er rekenschap van te geven wat zij
aan deze frontstrijders verplicht zijn.
Nadat het SS.-liqd „Die Treue" was gespeeld,
besloot voorman Feldmeyer de plechtigheid met
de woorden: „Op het oogenblik zijn onze gedach
ten bij hem op wien de verantwoordelijkheid rust
voor de Germaansche wereld, dien wij trouw
zwoeren en zullen volgen, den Führer Adolf
Hitlersieg heil.
Dit Sieg Heil werd door allen overgenomen,
waarna het Deutschland- en het Horst Wessel-
lied werden gespeeld.
Vervolgens marcheerden de mannen, vooraf
gegaan door de muziekkapel, naar het station.
De centrale persdienst van het N.A.F. meldt:
De geldelijke bijdragen, die worden betaald
door de leden van het Nederlandsche Arbeids
front zijn in tegenstelling tot de bijdragen, wel
ke in het verleden werden geheven door de
vakbonden, niet te beschouwen als verzeke
ringspremies, geheven volgens het beginsel van
wederzijdsche hulp, deze bijdragen zijn vooralle
werkers onafhankelijk van beroep of ambacht,
slechts gebaseerd op de persoonlijke draag
kracht van ieder lid.
Voor sommige groepen van werkers betee-
lcent dit een verhooging van bijdrage. Hier staat
tegenover dat de zorg van' het N.AP. voor zijn
leden zich in vergelijking tot het verleden ook
over een grooter terrein uitstrekt.
Het belangrijkste is echter, dat zoowel door
de hier vorenbedoelde zorg. die werkloosheids-
ondersteuning, bijzondere steun in geval van
nood. onderhouds- en invaliditeitsondersteuning
T.B.C.-ondersteuningen, rechtsbescherming en
ondersteuning bij huwelijk omvat, als ook door
de naar draagkracht geheven bijdragen tot
uiting komt. dat ieder die lid is van het N.A.F.,
eenerzijds meedraagt aan de gezamenlijke las
ten van de gemeenschap, waartoe hij behoort,
cn zich anderszijds binnen die gemeenschap ten
volle geborgen kan weten.
DE HEER W. C. VAN KLEEF, f
Gisteravond is in den ouderdom van 65 jaar,
na een ongesteldheid van eenige dagen, te Bos
koop plotseling overleden de oud-wethouder, de
heer W. C. van Kleef. De overledene was tal
van jaren lid van den gemeenteraad en volgde
ongeveer twee jaar geleden den heer J. van
Gelderen als wethouder op.
HOOFDCOMMISSARIS VAN POLITIE TE
ROTTERDAM GEÏNSTALLEERD.
De nieuwbenoemde hoofdcommissaris van po
litie te Rotterdam, kolonel der politie ir. J. J.
Boelstra, is gistermiddag in de raadzaal ten
stadhuize aldaar 'onder veel belangstelling door
burgemeester F. E. Müller geïnstalleerd. Tal
rijke Nederlandsche en Duitsche genoodigden
hadden in de raadszaal plaats genomen.
Burgemeester Müller zeide. dat deze installa
tie een gebeurtenis van buitengewoon groot be
lang is. Zij is er het bewijs voor, dat de nieuwe
orde met gestadige regelmaat baan breekt.
Spr. betuigde den wnd. hoofdcommissaris zijn
welgemeenden en oprechten dank voor de wijze
waarop hij zich in den afgeloopen en moeilij
ken tijd van zijn taak had gekweten. Den nieu
wen hoofdcommissaris noemde spr. een man,
bevoorrecht met een groote verscheidenheid aan
persoonlijke gaven en een groote dosis doortas
tendheid en energie. Gij zijt op deze plaats ge
steld als nationaal-socialist, aldus spr. en gij
zult het Rotterdamsche politiecorps, dat een
goed corps is en getoond heeft een juiste op
vatting te hebben van de vervulling zijner
plichten, daar waar dit noodig is. begrip moe
ten bijbrengen voor de nieuwe orde. Nadat spr.
had gewezen op het leidersprincipe, dat steeds
125 JAAR SCHELTEMA'S WOLLEN DEKENS.
Leiden dankt haai' industrieele vermaardheid
voor een «eer aanzienlijk deel aan haar textiel
nijverheid, waarbij de fabricage van wollen
dekens steeds een belangrijke plaats heeft in
genomen.
Toen op 12 Juni 1817 Jacobus Scheltema
Janszoon in het pand Oude-Singel 56 een deken-
fabriek oprichtte, telde de Sleutelstad op dat
oogenblik nog twintig andere bedrijven, welke
dekens produceerden,waarvan er thans, 125
jaar later, nog drie zijn overgebleven; de gebr.
Van Wijk, de firma Zaalberg en de jubilaresse.
De oprichter werd in het jaar 1851 opgevolgd
door zijn zoon Jan Scheltema, die in 1890 over
leed. Laatstgenoemde werd sedert 1872 als
mede-firmant terzijde gestaan door C. Wasse
naar, die reeds in 1850 als 16-jarige kantoor
bediende zijn intrede in het bedrijf had gedaan
en daaraan tot aan zijn dood in 1920 verbonden
bleef. Evenals in zoovele andere Leidsche tex
tielbedrijven, drukten ook hier de zoons de voet
sporen van hun vader: J. P. en P. G. Wassenaar
werden in 1906 als firmanten in het bedrijf op
genomen. Eerstgenoemde trad uit*n 1920, waar
na een zoon van zijn compagnon. H. J. P.
Wassenaar, die sedert 1912 in het bedrijf werk
zaam was, naast zijn vader de opengevallen
plaats kwam innemen. Toen drie jaar later de
firma werd omgezet in een naamlooze vennoot
schap, werd P. G.,Wassenaar benoemd tot gede
legeerd commissaris en zijn zoon H. J. P. Wasse
naar tot directeur, welke functies beiden tot op
den huldigen dag bekleeden.
In den loop der jaren hadden gedurig ver
bouwingen en uitbreidingen plaats en werden,
met volledig behoud van de voortreffelijke hoe
danigheden van het eindproduct, de oude
handspinmolens en houten weefgetouwen gelei
delijk vervangen door meer moderne machines,
zoodat de technische outillage van het bedrijf
thans beantwoordt aan alle eischen, welke de
gestadige ontwikkeling van het fabricage-proces
daaraan stelt.
Alle bewerkingen, welke de ruwe wol onder
gaat alvorens zij als gefestonneerde deken de
fabriek verlaat, vinden in het bedrijf zelf olaats
en geschieden langs machinalen weg. inclusief
het verven van de wol, voordat zij wordt ge
sponnen. Een uitzondering op dien regel vormt
het zoogenaamde „vollenj' der dekens, dat even
eens in de fabriek zelve geschiedt, doch waarbij
nog steeds de oude' methode wordt toegepast.
Bij dit vollen wordt volgens een eeuwenoud
recept gebruik gemaakt van volaarde, een Bel
gische kleisoort, welke de wol niet aantast: het
voordeel van deze bewerking is, dat de deken
daarna buitengewoon zacht aanvoelt. Ofschoon
de dekenfabricage verreweg het belangrijkste
is, vervaardigt dit bedrijf ook enkele nevenpro
ducten, zooals bekleedingsvllt voor stoommangels,
tocht- en zeeduffels, poortlakens, natvllten e.d.
In verband met de omstandigheden, welke
vanzelfsprekend ook hier haar invloed doen gel
den, heeft de herdenking van het 125-jarig be
staan slechts een bescheiden karakter gedragen,
en zijn alle feestelijkheden achterwege gebleven.
Het gezamenlijke personeel bood der directie
hedenmorgen een fraaie bronzen naamplaat
aan, terwijl de directie aan elk lid van het
personeel een jubileumgeschenk onder couvert
offreerde.
Moge Scheltema's fabrieksmerk, de twee ge
kruiste sleutels van het stadswapen, nog tal van
jaren in binnen- en buitenland den alouden
faam van het voortreffelijke Leidsche textiel
product hoog houden!
ZILVEREN JUBILEUM MEJ. A. VAN ROSSE.
Gisteren was het 25 jaar geleden, dat mej. A.
van Rosse, haar intrede deed in de huishouding
van de familie v. d. Kloot, Diefsteeg alhier.
Reeds in den vroegen morgen werden vele
bloemen en geschenken aangedragen.
Voorts verscheen, bijna voltallig, de familie
der jubilaresse ten huize van den heer v. d.
Kloot. Tijdens dit bezoek sprak de heer v. d.
Kloot in hartelijke bewoordingen zijn waardee
ring voor de jubilaresse uit. onder aanbieding
van een cadeau, 's Middags kwamen de buren
hun opwachting maken en daarna werd het ge-
heele personeel ontvangen, dat eveneens geza
menlijk een cadeau aanbood. Eerst tegen den
avond hield de stroom der bezoekers op en toen
was/het hoog tijd voor de jubilaresse om naar
huis te gaan en daar in familiekring den avond
feestelijk door te brengen.
HANDELSREGISTER K. v. K.
Wijziging: Markx Boekhandel, Van Manders-
loostraat 85, Alphen a. d. Rijn, De zaak is met
ingang van 1 Juni 1942 overgegaan aan A. van
der Hulst, Alphen a. d. Rijn. (Huwelijksche
Voorwaarden), die deze voortzet onder den
naam: Markx Boekhandel. Gevolmachtigde: M.
J .M. Markx, Alphen a. d. Rijn. (Beperkende
Bepalingen).
Onze -stadgenoot, de heer M. Betlem
slaagde te "s-Gravenhage voor het voorlooplg
diploma scheepswerktuigkunde.
De heer H. Koolbergen alhier slaagde te
Groningen voor het artsexamen eerste deel.
GEREF. GEMEENTEN Beroepen te St. Anna-
land-Scherpenlsse cand. J. B. Bel te Rotterdam.
NED. HERV. KERK Beroepen te Eek en Wiel,
cand, C. Batenburg, hulpprediker te IJselmondc.
Te Vrlezenveen, ds. J. W. van Barneveld te Streef
kerk Aangenomen tot hulpprediker te Utrecht,
cand. Veenlng te Oldebroek.
GEREF. KERKEN Benoemd tot hulpprediker
te Assen, cand. H. U. Bultlnk te Amsterdam.
ZILVEREN JUBILEUM VAN Ds. JOII. DAM TE
BODEGRAVEN Op 17 Juni a.s. zal net 25 jaar
geleden zijn. dat ds Joh. Dam zich als predikant
aan de Geref. Kerk te Bodegraven verbond als op
volger van ds. G. Wisse. Ds. Dam werd ln 1915
candldaat en deed op 15 Aug. van dat Jaar zijn
Intrede, vanwaar hy ln 1916 naar Bodegraven ver
trok. Naar wy vernemen bestaat het voornemen
aan den avond v n dezen gedenkdag een samen
komst met de gemeente ln het Kerkgebouw te
houden, na afloop waarvan gelegenheid bestaat
den Jubileerenden predikant geluk te wenschen.
weer met volle verantwoordelijkheid naar bo
ven en met autoriteit naar beneden doorge
voerd moet worden, richtte hij tot slot het
woord tot de leden van het politiecorps. Velen
onder u, aldus spr,, zijn geen voorstanders der
nieuwe orde, anderen weer wel. Zij, die er een
persoonlijke meening op na houden, welke zal
verschillen van degenen, die zich ook met den
geest in dienst stellen van den nieuwen tijd.
dienen goed te beseffen, dat het zoowel voor
het volksbelang als voor hun eigen belang
hoogst schadelijk zal zijn, indien zij dit verschil
van beschouwing der politieke gebeurtenissen
in hun werk laten gelden.
VERSPREIDE BERICHTEN.
De heer J. L. P. M. Teijssen is met ingang
van 15 Juni tot burgemeester van de gemeente
Oudenbosch benoemd.
