ZATERDAG 16 MEI 1942
No. 25193
Kertsj ernstig bedreigd
Rede van Funk
83sfe Jaargang
Toenemende Duitsche buit
Amerikaansche plannen
inzake Zuid-Afrika
Ifaliaansch Weermachfsberichf
De economie in hel Oosten
GEMENGD NIEUWS
BINNENLAND
De Vacanliespreiding 1942
Het begrip levensruimte
voor Nederland
Verduisteren:
RECHTZAKEN
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: J. W. Henny.
Telef. Directie en Administratie
25041 (2 lijnen) Gironummer: 57055
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Telef. Redactie 21507
Hoofdredacteur: B. W. Menkhorst. Lolden.
PI. ver v.: K. Been. Lelden.
In aansluiting op het Weermachtsberlcht deelt
het Duitsche opperbevel naar D.N3. meldt,
nog mede:
Op het schiereiland Kertsj hebben Duitsche
en Roemeensche troepen zonder onderbreking
de achtervolging van de verslagen bolsjewisti
sche troepen, die zich naar de stad Kertsj te
rugtrekken, voortgezet.
De formaties, die aan deze achtervolgingsge
vechten deelnemen, maken voortdurend toene
mende aantallen gevangenen en stijgenden buit.
Tevergeefs poogden de bolsjewisten een nieuwe
linite van verzet te vormen op de heuvels voor
de stad Kertsj. Waar het den bolsjewisten ge
lukte zich tijdelijk te nestelen werd hun verzet
door snel doortasten gebroken.
De Duitsche luchtmacht achtervolgde in sa
menwerking met de legerformaties den terug-
trekkenden vijand, die nog slechts weinig te
genstand bood tegen do ononderbroken aanval
len in scheervlucht.
De ten Oosten van Kertsj in dichte massa's
bijeengedreven bolsjewistische troepen leden
door herhaalde luchtaanvallen buitengewoon
groote verliezen.
De in overijlde vlucht de laatste dagen tot
nabij Kertsj gekomen bolsjewistische voertuig
colonnes werden aan de Oostzijde der stad te
genover de Bocht van Tamanskja uiteengesla
gen. Bij de poging zich aan den anderen oever
van de landengte van Kertsj in veiligheid te
brengen, leden de bolsjewisten door de onver
moeide aanvallen in scheervlucht van formaties
Duitsche gevechtsvliegtuigen zware verliezen.
DE DUITSCHE AANVAL OP HET
VLOOTESKADER DER V.S.
Naar het opperbevel der weermacht met be
trekking tot den geslaagden aanval van Duit
sche gevechtsvliegtuigen op een vijandelijk
vlooteskader in de Noordelijke IJszee nog me
dedeelt, werd het eskader in de vroege ochtend
uren door Duitsche langeafstandsverkenners
waargenomen.
Toen de Duitsche gevechtsvliegtuigen de vij
andelijke oorlogsschepen tegen 19 uur aanvie
len, koersten deze met groote snelheid in Wes
telijke richting, terwijl zij de Duitsche machi
nes door een hevig vuur van de lichte en zware
boordartillerie trachtten de verdrijven.
De Duitsche gevechtsvliegtuigen braken door
den gordel van spervuur en troffen de zigzag
gende vluchtende schepen met bommen van
'zwaar kaliber. De zware Amerikaansche krui
ser kreeg verscheidene voltreffers en stond na
de ontploffing der bommen reeds voor den
laatsten aanval in vlammen. Te middernacht
lag de geheele formatie gestopt. De torpedoja
gers boden hulp.
De kruiser had zulke zware beschadigingen
opgeloopen, dat hij, naar een Duitsch verken
ningsvliegtuig kon waarnemen, 300 K.M. ten
Noorden van de Noordkaap zonk. Een der be
geleidende vier torpedojagers had de overleven
den van den vernietigden Amerikaanschen
kruiser aan boord genomen.
Zooals verder werd waargenomen, was ook
een der torpedojagers door bommen vernieti
gend getroffen, terwijl de andere met groote
snelheid in Westelijke richting vluchtten.
(DN.B.)
Het AN.P. meldt uit Berlijn:
De Amerikaansche radiostations houden zich
den laatsten tijd bezig met het Amerikaansche
voornemen om van Zuid-Afrika een groote ba
sis voor de geallieerden te maken. Er verluidt,
dat een half millioen Amerikaansche soldaten
daar kan worden opgeleid, die dan duizenden
mijlen dichter bij het midden- en Verre Oosten
zouden zijn.
De chef van de Amerikaansche missie in
Noord-Afrika. generaal-majoor Rissel Maxwell,
heeft onlangs ten aanzien van de taak van
Amerikaansche troepen in vreemde landen
woordelijk verklaard: „Hun taak is den strij
denden troepen van de andere geallieerde lan
den, die wezenlijk strijden, hulpdiensten te ver-
leenen."
In Berlijnsche politieke kringen verklaart
men naar aanleiding hiervan, dat deze uitla
ting zeer duidelijk aantoont, welke plannen
Roosevelt met Zuid-Afrika heeft. Nadat reeds
het eerste Amerikaansche grondpersoneel daar
is aangekomen, heeft de Amerikaansche presi
dent het grandiose plan om Zuid-Afrika door
een zwerm sprinkhanen van een half millioen
Amerikaansche soldaten kaal te laten eten.
Men kan zich voorstellen, hoe het er dan in dit
betreurenswaardige land zal uitzien, nadat er
nu reeds een noodlottige schaarschte aan alle
gebruiksartikelen, ja zelfs aan zoo kenmerkend
Afrikaansche levensmiddelen als suiker, tarwe
en boter bestaat.
Wat verder de tegenwoordigheid van een half
millioen Amerikaansche soldaten voor een half
millioen Zuid-Afrikaansche vrouwen en meis
jes beteekent, dat is wel op IJsland en in
Australië overduidelijk gebleken. Dit is de zege
ning van de plannen van Roosevelt om de we
reld gelukkig te maken n.l. dat zijn ruzie ma
kende, dronken soldaten den vrouwen en meis
jes van kleine volken het leven moeilijk ma
ken. terwijl de zonen en mannen van deze
kleine volken op buitenlandsche oorlogstoonee-
len voor de egoïstische machtslusten van Roo
sevelt moeten sterven.
Het 713de communiqué van het Italiaansche
hoofdkwartier luidt:
,.In Cyrenaica gevechten tusschen patrouilles.
Afdeelingen Italiaansche en Duitsche vliegtui
gen hebben overdag en des nachts vliegvelden
op Malta gebombardeerd. Bij een gevecht wer
den 8 Engelsche vliegtuigen neergeschoten.
Op een werkbijeenkomst van de Economische
Kamer Dantzig-West-Pruisen te Zoppot heeft
de Duitsche minister van economische zaken,
Walther Punk gesproken over de ideeele, orga
nisatorische en materieele grondslagen der na-
tionaal-socialistische economie, zooals zij vooral
ook in het Duitsehe Oosten moeten gelden.
De Duitsche oorlogseconomie is in een nieuw
stadium gekomen, waarin thans plannen en lei
ding, uniform en vereenvoudigd, een zoo groot
mogelijke concentratie van alle krachten en de
uiterste rationalisatie van den arbeid moeten
teweeg brengen om met de beschikbare grond
stoffen en arbeidskrachten een nog grooter
prestatie op het gebied der Duitsche bewape-
ningsfabricage te bereiken.
Het nieuwe stadium der oorlogseconomie is
ten deele verbonden met ingrijpende maatrege
len voor de afzonderlijke bedrijven. Deze ingrij
pende wijziging in de bewapeningsindustrie
moet noodzakelijkerwijs aanmerkelijke gevolgen
hebben voor het geheele Duitsche bedrijfsleven,
vooral met het oog op de beschikbare grond
stoffen, maar ook ton aanzien van de productie
van niet zuivere bewapeningsartikelen en met
betrekking tot den export.
Het prevaleeren van de bewapening eischt
overal oriënteering op de nieuwe situatie. Het
nieuwe stadium der bewapeningseconomie slaat
overigens ook op de geheele economische orga
nisatie en op het ordeningsapparaat van den
staat. De vereenvoudiging van de methoden bij
den buitenlandschen handel heeft een aanvang
genomen en nieuwe organisaties voor het ge
heele Rijk zijn voorbereid om bepaalde pro-
duc-tietakken onder te brengen in een gesloten
organisatie voor zelfbestuur.
Door de invoering van economische kamers
per gouw moet een aanmerkelijke vereenvoudi
ging en standaardisatie in den tusschenbouw der
organisaties worden bereikt en daardoor opvoe
ring van de prestaties.
Funk besprak daarop de wijze, waarop de
staat het bedrijfsleven in het Duitsche Oosten
financieel steunt en wees er vooral op, dat het
steeds het streven der nationaal-socialistische
staatsleiding zal zijn rekening te houden met de
bijzondere behoeften van het Duitsche gebied
in het Oosten.
De materieele steun, dien het Rijk aan het
Duitsche Oosten geeft, beperkt zich niet slechts
tot financieelen steun. Het heeft ook voorkeur
voor nieuwe machines en krijgt bijzonder groote
contingenten grondstoffen, tariefs-concessies
enz.
Omtrent de vraag, of een ingrijpende industri
alisatie van het Duitsche Oosten geen beletsel
zou zijn voor de richtige vervulling van zijn
taak agrarisch overschotgebied Voor het geheele
Duitsche Rijk te zijn, verklaarde Punk, dat alle
maatregelen voor dit Oosten zonder organisatie
stukwerk moeten blijven Slechts met behulp
van industrialisatie kan men den trek der
menschen uit het Oosten naar het Westen de
baas worden. Principieel wordt daarom ook zoo
wel waarde gehecht aan instandhouding van de
bestaande bedrijven, alsook aan gepaste verdere
industrialisatie. Voor alle bedrijven, die land
bouwproducten verwerken, zooals maalderijen,
conservenfabrieken enz. ligt de natuurlijke
plaats hier in het Oosten.
De-leiding van den staat zal haar bijzondere
aandacht wijden aan het verkeersvraagstuk in
dit gebied, daar het een der belangrijkste pro
blemen is voor de ontwikkeling van het be
drijfsleven. Dantzig za lals gevolg van zijn bij
zonder gunstige geografische ligging en voor
beeldige installaties voor den overslag van goe
deren, geroepen zijn een bijzondere bemidde
lingsrol te spelen.
Tot slot behandelde de bewindsman nog eenige
algemeene economische vraagstukken. Terwijl
het bedrijfsleven vergaande decentralisatie
moet worden ingevoerd, is op het gebied der
geldpolitiek sterke centralisatie noodzakelijk
Naarmate de oorlog nog langer duurt, komt
meer geld vrij, dat geen equivalente koopkracht
vindt. Het overtollige geld moet niet in stoffe
lijke waarden, maar in staatsleeningen of in
spaardeposito's worden belegd.
De spaardeposito's van het Duitsche volk zijn
veilig, daar bij een zegevierende beëindiging van
den oorlog voldoende grondstoffen, -arbeids
krachten enz beschikbaar zijn voor een sterk
vergroote goederenproductie. (D.N.B.).
GROOTE DIEFSTAL VAN ZILVERBONS
OPGEHELDERD.
f. 18.000 in beslag genomen.
Dank zy de oplettendheid van de cassière van
een bioscoop-theater aan de Ceintuurbaan te
Amsterdam is de recherche er in geslaagd, een
In het begin van Februari werden uit een
drukkerij aan de Rustenburgerstraat eenige
diefstal van f. 28.000 aan zilverbons bijna vol
ledig tot klaarheid te brengen,
tientallen vellen zilverbons van f. 1 te zamen
voor f. 28.000 gestolen.
Nu was het onlangs een der bankinstellingen
te Amsterdam bij het controleeren van geld.
dat zij van het bovenbedoelde bioscoop-theater
ontving, gebleken, dat zich daarbij eenige zil
verbons bevonden, welke van den diefstal uit
de drukkerij afkomstig waren. De politie werd
gewaarschuwd en het gevolg was, dat de re
cherche een uitvoerig onderzoek instelde.
Dank zij de medewerking der cassière van de
bioscoop, werd in deze zaak opheldering ge
bracht.
Een aangehouden man bekende den diefstal,
te zamen met twee anderen, te hebben ge
pleegd. Een dezer medeplichtigen, een visch-
venter. werd vervolgens eveneens gearresteerd.
In een woning in de Spaarndammerbuurt,
waar, na eenige omzwervingen, de buit beland
was, konden nog 18.000 bons in beslag worden
genomen. Ook een tweede/, heler werd aange
houden.
Slechts een der dieven is nog op vrije voeten,
doch ook diens arrestatie mag binnen korten
tijd worden verwacht.
DOODELIJK ONGELUK.
Gisteravond is op den Parallelweg te Bussum
een naar schatting 55-jarige dame, die op de
fiets reed, door het achterwiel van een haar
achterop rijdenden verhuisauto geraakt en tegen
den grond geslingerd. Zij kwam met haar hoofd
op de straat terecht en bleef met een schedel-
basisfractuur liggen. Een geneesheer kon slechts
den dood constateeren.
LIJK OPGEHAALD.
Uit de leemputten te Gilze Reyen is het lijk
opgehaald van een 62-jarigen man uit Breda.
Ztfn naam is nog niet bekend, daar zijn per
soonsbewijs gedeeltelijk vernield was.
DOODELIJKE *VAL.
Bij het verrichten van werkzaamheden is te
Horst fL.) de 57-jarige dakdekker P. Thielen
van een hoogte van 10 meter gevallen, ten ge
volge waarvan hij naar het ziekenhuis te Venlo
moest worden overgebracht ,waar hij is over
leden. De overledene was gehuwd en vader van
9 kinderen.
Medewerking van burgemeesters en
onderwijsliv§tanties.
EEN BEROEP OP DE BEDRIJVEN.
In een persconferentie heeft de heer H. J.
Leupen. secretaris van de Interdepartementale
Commissie ter bestudeering van het vraagstuk
van de vacantiespreiding medegedeeld, dat reeds
vele antwoorden van burgemeesters en onder
wijsinrichtingen inzake het vraagstuk der va
cantiespreiding zijn binnengekomen. Het blijkt,
dat door de betreffende autoriteiten het nut en
de noodzakelijklieid der vacantiespreiding wordt
ingezien; overal werd men tot medewerking be
reid gevonden.
Spr. wilde thans eveneens een beroep doen
op de bedrijven.
Wil de „Vacantiespreiding 1942" slagen, dan
is de medewerking van de twee genoemde in
stanties alleen niet voldoende en zullen ook de
bedrijven zich bij het plan moeten aansluiten.
Groote moeilijkheden zullen zich voor het be
drijf wel niet voordoen, wanneer men het advies
van de commissie opvolgt:
(a) dat gehuwde werknemers met school
gaande kinderen hun vacantie kunnen ne
men in den tijd, waarin voor die bepaalde
plaats de schoolvacanties vallen;
(b) dat ongchuwdcn en gehuwden zonder
schoolgaande kinderen zooveel mogelijk voor
Juli en na Augustus met vacantie gaan.
Wanneer het bedrijfsleven in zijn geheel
meewerkt aan de vacantiespreiding, zal dit
uiteindelijk ieder ten goede komen >n zeker
aan de bedrijven, die beter goed uitgeruste
krachten zullen kunnen gebruiken, dan
menschen, die door uren. staan in overvolle
treinen, bivakkeeren op perrons en slechte
bediening in overbelaste hotels en pensions,
meer uitgeput terugkomen, dan dat ze weg
gingen.
DE ZOMERKAMPEN VAN DEN NED.
ARBEIDSDIENST.
Aanmelding nog mogelijk.
Buiten het groote aantal kampen van den Ne-
derlandschen Arbeidsdienst, waarin op Maan
dag 1 Juni a.s., de diensttijd van vijf en een
halve maand voor vele jonge Nederlanders
aanvangt, zal de N.A.D. nog een tiental andere
nieuwe kampen in bedrijf stellen en wel op 1
Juli.
Van Woensdag 1 Juli t/m Zaterdag 12 De
cember 1942 zullen ook in deze „zomerkampen"
arbeidsdienst-afdeelingen worden gelegerd,
waarvan de leden gezamenlijk den eeredienst
van him land en volk zullen verrichten en on
derling een kameraadschap vormen.
Ten aanzien van deze 10 kampen is de aan
melding nog t/m 2 Juni mogelijk voor die on
gehuwde Nederlanders, die den leeftijd van 17,
doch nog niet dien van 24 jaar hebben bereikt.
Bovendien wordt een beperkt aantal plaatsen
beschikbaar gehouden voor hen, die in aan
merking wenschen te komen voor een aanstel
ling in openbaren dienst of bij het bijzonder
onderwijs en die na 31 December 1919 zijn gebo
ren, terwijl zij de minimum leeftijdsgrens voor
arbeidsmannen (17 jaar) hebben bereikt. Dit
geschiedt daarom, aangezien, krachtens het op
1 April 1942 in de Staatscourant gepubliceerde
arbeldsdienstplichtbesluit aan de bovenbedoelde
sollicitanten, voor zoover zij den leeftijd van
achttien jaar hebben bereikt, van overheids
wege de eisch wordt gesteld, dat zij hun ar-
teidsdienstplicht hebben vervuld.
De aanmelding tot vrijwillige dienstneming
in den Nederlandschen Arbeidsdienst kan ge
schieden bij de aanmeldingsbureaux in Amster
dam, Apeldoorn, 's-Gravenhage, Groningen,
's-Hertogenbosch en Utrecht, bij de gemeente
huizen of bij de arbeidsbureaux.
ÖE ZIEKTE-UITKEERING BIJ BEVALLING.
In de Ziektewet is sinds een halfjaar de be
paling opgenomen, dat aan de echtgenoote, als
mede aan de dochters, stief- en pleegdochters
van den verzekerde, die in diens- gezin leven,
bij bevalling een bijdrage in de kosten der
bevalling, groot f.55 wordt toegekend.
Uit de praktijk blijkt, dat vele personen, die
op deze uitkeering recht hebben, niet weten,
tot wien zij zich moeten wenden. Daarom zij
nogmaals medegedeeld, dat bovenvermelde per
sonen zich, tot het verkrijgen van de f.55, die
nen te richten tot de ziekenkas, waarbij de
werkgever van den persoon, in wiens gezin de
bevalling plaats vindt, is aangesloten.
De naam en het adres van deze ziekenkas
staan vermeld op een kaart, welke in elke on
derneming is opgehangen.
Herhaaldelijk gebeurt hët. dat men zich wendt
tot een andere ziekenkas dan op deze kaait is
aangegeven, hetgeen niet alleen onnoodig werk
veroorzaakt, doch groote vertraging geeft in de
uitkeering, die juist zoo goed van pas komt.
Bij de aanvraag verzuime men vooral niet den
naam en het adres van den werkgever, waarbij
de verzekerde in dienst is, Pp te geven.
ALS U EENS WIST.
Als u eens wist, hoe het gewaardeerd wordt
dat de Nederlandsche mannen aan het Oost
front. die in den strijd gewond raken, de bes
te verzorging krijgen die mogelijk is, dan zoudt
ge geen oogenblik meer aarzelen om mede te
helpen aan den arbeid der Nederlandsche Am
bulance.
Dan zouden alle vooroordeelen wegvallen en
niets zou u meer in den weg staan om uw giro-
boek te pakken en een bijdrage, iets meer dan
u kunt missen, over te schrijven op giroreke
ning 87600 Nederlandsche Ambulance Konin
ginnegracht 22, 's-Gravenhage.
EEN VERMENGING VAN BEVOLKINGEN
MOET ZOOVEEL MOGELIJK
VERMEDEN WORDEN.
nieuwe taak, welke Nederland straks
y na het beëindigen van dezen oorlog te
-L—vervullen heeft in de groote Europee-
sche volkerengemeenschap is door Mussert op
den tienden verjaardag der N.SB. vastgelegd in
een aantal punten, die het regeeringsprogram-
ma genoemd werden. Eén der belangrijkste
punten was o.m.: het verkrijgen van de volko
men gelijkberechtigdheid in de Europeesche le
vensruimte en het zoeken en vinden van em
plooi voor den ondernemingsgeest en de arbeids
kracht van ons volk in Europa, opdat welvaart
zal komen en de armoede zal worden verdreven.
Eens stond een krachtig Nederlandsch volk
met de wapens in de hand aangetreden in alle
deelen der wereld om zich levensruimte te ver
schaffen ter ontwikkeling van zijn groote ener
gie, het w\js verstand en de bloeiende cultuur.
Het was de tijd waarover thans, nu ons vader
land door tientallen jaren burgerlijkheid is lam
geslagen, nog zoo gaarne wordt gesproken. Het
was de tijd, dat Nederlandsche schepen op alle
zeeën ter wereld voeren, de tijd van verove
ring, beheersching, exploitatie en het tot bloei
brengen van groote gebieden aan den anderen
kant der wereld. Door een volkomen verkeerde
politiek hebben de vroegere regeerders van Ne
derland onze overzeesche bezittingen opgeofferd
aan Engeland's strijd met het gevolg, dat ons
land thans niet meer over die zwaar bevochten
levensruimte de beschikking heeft. Vele Neder
landsche soldaten aan het Oostfront bewijzen
thans metterdaad, dat het bloed der wegberei
ders voor de kolonisators nog klopt in de besten
van ons volk. Deze mannen hebben begrepen,
dat wij zelf weer moeten veroveren, waar ande
ren onze levensruimte lieten verloren gaan.
Aan de volledige openlegging van Oostland,
het gebied van Europeesch Rusland, zullen alle
Europeesche volkeren, ieder naar zijn geaard
heid, aanleg, capaciteiten en bereidwilligheid,
kunnen deelnemen. Dat de Nederlandsche boe
ren reeds thans mede als pioniers voor de agra
rische exploitatie ervan daarheen getrokken
zijn, verschaft ons de zekerheid, dat Neder
landsche arbeid en Nederlandsch kapitaal hun
rechtmatig aandeel in de kolonisatie en exploi
tatie van Oostland zullen verkrijgen. Doch niet
alleen binnen de nieuwe Oost-Europeesche ge
bieden behoort aan het Nederlandsche volk ge
lijkberechtigdheid bij zijn deelname aan de ont
plooiing van het Europeesche productievermo
gen binnen het kader der Europeesche volke
rengemeenschap te worden toegestaan. Die ge
lijkberechtigdheid immers is het uitvloeisel van
de actieve en doelbewuste deelneming van het
Nederlandsche volk aan de samenwerking in het
Europeesche verband.
Aan Nederlandschen ondernemingsgeest en
aan Nederlandsche arbeidskracht behoort de
geheele Europeesche levensruimte open te
staan onder gelijke voorwaarden als aan andere
landen worden toegestaan, merkte mr. dr. H. J.
van Brucken Fock eens op. Doch dit wil echter
geenszins zeggen, dat het doel of oogmerk zou
moeten -zijn Nederlandsche bevolkingsdeelen
over te plaatsen naar reeds agrarisch en in
dustrieel ontsloten gebieden elders in het tegen
woordige Europa. Een vermenging van bevol
kingen moet zooveel mogelijk vermeden worden.
Bevolkingsoverschotten, voor wie de Nederland
sche levensruimte niet voldoende arbeidsmoge
lijkheden schept, zullen bij voorkeur in Oost
land moeten worden ingezet. Wel echter be
hoort den Nederlandschen ondernemer en den
Nederiandschen vakman de Europeesche levens
ruimte als veld van werkzaamheid open te
staan onder gelijke voorwaarden als anderen
geboden worden. Wordt aan dit postulaat vol
daan. dan zal de welvaart in de Nederlandsche
volksgemeenschap terugkeeren, die thans
door het verlies van overzeesche handel en be
zittingen voor het oogenblik verloren is.
Reeds thans, nu het Nederlandsche volk ls
opgesloten binnen zijn betrekkelijk enge levens
ruimte en zijn verbindingen met overzee zijn
afgesloten, moet de hand aan den ploeg worden
geslagen. Allereerst letterlijk, door verhooging
van onze agrarische productie. Maar ook met
den blik op de toekomst door voorbereiding van
de toekomstige taak van Nederland en ce Euro
peesche volkerenhuishoudingDie voorbereiding
zal allereerst moeten geschieden door een on
derzoek van die mogelijkheden door een volle
dige inventarisatie van het Nederlandsche ar-
brids- en productiepotentiaal, gezien binnen
het kader der Europeesche samenwerking. Een
uitgebreid onderzoek moet ingesteld worden
naar de meest productieve wijze van aanwen
ding van de Nederlandsche volkskracht aller
eerst met gebruikmaking van Nederlands na
tuurlijke bodemschatten, naai- zijn transport
mogelijkheden. naar zijn agrarische productie
kracht, naar den omvang van zhn tegenwoor
dige en toekomstige arbeidskrachten. Dit is de
groote taak van het „Nederlandsch Instituut
voor Volkshuislioudkundig Onderzoek", dat
daarbij in nauw contact staat met het centrale
.Deut-sches Institut für Wirtschaftsforschung
Wordt dit werk met kracht ter hand genomen,
en worden de aldus ontworpen plannen zoodra
de gelegenheid zich biedt, ten uitvoer gelegd,
dan zal er geen sprake meer behoeven te zijn
van een wegkwijnen en voortvegeteeren van ons
volk in een te nauwe levensruimte.
van hedenavond 21.27 uur
tot morgenochtend 5.44 uur
en van morgenavond 21.29 uur
tot Maandagmorgen 5.43 uur
De maan kwam lieden op te 6.58 uur en gaat
onder te 22.27 uur; morgen is het maanopkomst
te 7.33 uur en -ondergang te 23.22 uur.
l
BUITENLANDSCH GEMENGD.
EEN SENEGALEESCWE VIJFLING.
Te Podor in Senegal heeft een inheemsche
vrouw, een vijfling, bestaande uit twee jongens
en drie meisjes ter wereld gebracht
BISSCHOP VAN TREMITONTE VERMOORD.
Van Vaticaansche zijde wordt medegedeeld,
aldus het D.N.B., dat de 57-jarige apostolische
vicarus in Tsjoengking, titulalr-bisschop van
Tr^mitonte, mgr. Jantzen, in een gebouw,
waarin hij na de verwoesting van de bisschop
pelijke residentie door een bomaanval zijn in
trek had genomen, is vermoord.
Nadere bijzonderheden over deze misdaad
konden tot dusverre nog niet worden verkre
gen. De moord op dezen bisschop heeft in
Tsjoengking groot opzien gebaard, daar de
misdaad midden in de hoofdstad is gebeurd.
Onder tot dusverre nog niet opgehelderde om
standigheden is ook, naar verder wordt mede
gedeeld, enkele maanden geleden de apostoli-
;che vicaris Joen-Man-Foe vermoord.
DE AARDBEVING IN ECUADOR.
Naar gemeld wordt Is het aantal slachtoffers
van de aardbeving in Ecuador tot over de 100
gestegen. Voor vier dagen is nationale rouw
afgekondigd.
HET JEUGDHERBERGWERK
IN NEDERLAND.
Onderhoud met propagandaleider.
De dagen, waarin het Jeugdherberg werk een
belangrijke plaats inneemt in het leven van vele
jongeren, staan weer voor de deur. Het seizoen
van „reizen en trekken", van fietstochten en
wandelingen, voetreizen en uitstapjes, door ons
schoonc Nederlahdsche landschap, zijn alweer
aangebroken. Het. loopt het Jeugdherbergwerk
niet in alle opzichten mee. Geopend zijn slechts
de jeugdherbergen te Vinkeveen, Kortenhoef,
Schoorl, Rhenen, Scheveningen, Appelscha,
Ernst en Amsterdam, terwijl gedurende de week
einden open zijn die te Haarlem. Vught en
Zwolle. Wellicht zal tegen Juni het aantal
opengestelde jeugdherbergen kunnen worden
uitgebreid. Onlangs is een collecte gehouden
voor dit zoo bij uitstek belangrijke jeugdwerk.
De opbrengst is nog niet bekend, doch de heer
J. van Caspel, propaganda-leider van de Neder
landsche Jeugdherbergcentrale, gaf ons eenige
cijfers ter illustratie van de noodzaak van een
dergelijke collecte. Er zijn. zoo zeiöe hij, in
Nederland omstreeks een millioen kinderen tus
schen 14 en 20 jaar. Als zij gemiddeld ieder
drie nachten gedurende het viermaandsché
zomerseizoen in jeugdherbergen doorbrengen,
dan beteekent dit reeds 3 millioen overnach
tingen. Voeg daarbij dan nog ae kinderen van
12, 13 en 14 jaar, die dikwijls in klasseverband
trekken, benevens de jongeren, boven de 20
jaar, eveneens een niet onaanzienlijk aantal,
dan mag men toch alles samen gerust rekenen
op vier millioen overnachtingen per jaar. Om
in al deze overnachtingen te kunnen voorzien,
zouden 150 jeugdherbergen met een capaciteit
van 200 bedden per herberg noodig zijn. Zoover
zijn we helaas nog lang niet. De thans be
staande jeugdherbergen zijn over het algemeen
veel kleiner (ongeveer 60 bedden), en het goede
moderne type is in ons land nog zeer zeldzaam.
We moeten niet alleen veel jeugdherbergen bij
bouwen. maar de oude typen moeten ook worden
vervangen. Daarvoor, is de steun van héél ons
volk noodig, ons volk dat in breede lagen dient
te begrijpen, dat ons werk geheel buiten de
politiek staat en jeugdherbergen een dringend
noodzakelijk instituut vormen, ter bevordering
van de levensvreugde en de gezondheid van
duizenden kinderen en jongeren, die gedurende
hun vrije dagen in staat moeten worden gesteld
de stad te verlaten en ons land te leeren ken
nen. Mijn ideaal is. dat uit de burgerij een or
ganisatie wordt opgebouwd, van vrijwillige me
dewerkers, een soort verbond van jeugdher
bergvrienden, die een bepaald econtributie be
talen. en welk verbond zich ten doel stelt, een
intensieve propaganda voor het Jeugdherberg-
werk te voeren en de collecten overal in den
lande te organiseeren. terwijl het tevens propa
ganda maakt voor het trekken ln het alge
meen.
DE KINDERUITZENDING DOOR DEN N.V.D.
Gisteren 100 kinderen vertrokken.
In een onderhoud met een verslaggever van
het A.N.P. verklaarde de heer G. van Hengel,
chef van den landelijken dienst voor de jeugd
uitzending N.V.D.. dat de N.V.D. voornemens
was. meer dan 20.000 kinderen naai- Dultsch-
land te laten gaan om daar voor een week of
zes ondergebracht te worden bij de Duitsche
plattelandsbevolking.
Of het ons mogelijk zal zijn zooveel kinderen
daarheen te zenden, geloof ik niet, zoo vervolg
de hij, omdat we in deze dagen met zooveel on
voorziene moeilijkheden hebben te kampen,
maar dat er toch meer dan tienduizend kinde
ren door ons zullen worden uitgezonden, staat
vast.
Gistermiddag vertrokken een kleine honderd
jongens en meisjes in een paar wagons, die in
geschakeld waren in een D-trein voor de Duit
sche weermacht, van Utrecht naar de grens.
Aan acht geleidsters en een transportleider was
de zorg voor deze kinderen toevertrouwd.
Het eindpunt van deze reis was Gau Fran
ken, waar de kinderen in de omgeving van
Neurenberg, o.a. in Rothenburg. bij boeren zul
len worden ondergebracht. In Keulen wordt de
zorg voor hen door den N.V.D. overgedragen
aan de N.S.V., die ze verder gedurende zes we
ken onder haar hoede zal houden.
HAAGSCHE RECHTBANK.
Twee gevallen van oplichting.
Naar L. T. zoo hier en daar vertelde kon hij
Jenever leveren. Maar thans is T. gedetineerd ln
het huls van bewaring, want hU bleek beter te
kunnen oplichten. Dat had ook de G. te Alphen
ondervonden aan wien de levering van Jenever
en cognac was aangeboden, maar hi) was zoo wijs
geweest geen geld te geven. Anderen hadden dit
wel gedaan, en zoo had T. belangrijke bedragen
geïncasseerd, maar van Jenever leveren kwam
niets. De officier wees erop dat T. reeds in het
bezit Is van veertien vonnissen, waaronder straf
fen van twee en twee en half Jaar. Daarom werd
de eisch tegen verdachte nu drie Jaar. Uitspraak
over 14 dagen.
W. C. J. van H. vertelde te Leidschendam een
Joodschie dame dat hij van de Duitsche politie
was, en huiszoeking kwam doen ln verband met
hamsteren. De man had een soort uniform aan,
en men Het hem zijn gang gaan. Toen hij enkele
artikelen vond, die volkomen rechtmatig op de
bonnen waren gekocht, zei van H. dat hij er werk
van moest maken, doch voor f. 200.zou hil dat
laten. De dame betaalde. Wegens oplichting heeft
van H. terecht gestaan; de eisch luidde een Jaar
en drie maanden gevangenisstraf. De rechtbank
heeft tien maanden gevangenisstraf met aftrek
van preventief opgelegd.
BIJ DEN POLITIERECHTER.
Reeks diefstallen van brandstoffen.
Er zat weinig variatie'in de verklaring welke de
reeks verd. die alle voor dezelfde feiten voor den
Politierechter verschenen, konden geven. „We had
den niets meer te stoken, en de kinderen hadden
het zoo koud", luidde de motiveering. De Politie
rechter was clement, maar leder van de verdach
ten kreeg eenzelfde vermaning te hooren „Al is
het den volgenden winter nog kouder cn heb je
niets te stoken; als Je weer zooiets doet wordt bet
gevangenisstraf". De Officier vroeg die nu reeds,
doch de rechter gaf dan voor ditmaal nog een
geldboete. De serie was als volgt: J. R. te Leiden
haalde steenkolen weg uit een opslagplaats aan
den Heerensingel. Drie dagen gevangenisstraf was
de eisch, f. 10.boete subs. 10 dagen werd het
vonnis. H. J. te Lelden zaagde palen van de af
rastering aan de Uiterstegracht af; voor hem
werd de eisch een week gevangenisstraf, het von
nis f. 10.subs. 10 dagen; C. v. d. Z. sleepte aan
de Oosthaven een oude giek met mast weg voor
z(jn kachel; zes dagen werd de clsch, f. 10.subs.
10 dagen het vonnis; B. K. te Katwijk aan Zee
stal steenkolen van het gemeenteterreln; na den
eisch van 3 dagen, werd het vonnis f.10, subs. 10
dagen; C. S te Katwijk aan Zee haalde 15 boom
stammen weg van D. v. D., 10 dagen werd de
eisch, f. 30, subs. 30 dagen het vonnis; J. P. te
Lelden nam een kwart mud kolen van het ter
rein der gasfabriek. 3 dagen eisch, f. 10, subs. 10
dagen het vonnis; W. G. te Katwyk aan Zee, be
nadeelde de gemeente voor een hoeveelheid kolen,
3 dagen eisch f. 10. subs. 10 dagen vonnis; D. van
R. te Katwijk aan Zee nam ln de duinen van de
MIJ. Zandexploltatle hout weg; zes dagen eisch,
f. 10, subs. 10 dagen vonnis; L. K. uit dezelfde ge
meente kreeg voor eenzelfde feit een gelijke* straf.
Als de nood het hoogst is, is de Nederlandsche
Volksdienst naby: blüft geen buitenstaander,
sluit u aan als lid.
KLEINZIELIG GEDOE.
Mopperende landgenooten, boos omdat zij geen
sigaren en borrels kunnen krijgen, stiekeme
hamsteraars en geniepige bonnenzwendelaars:
wat houden zij zich bezig met kleinzielig en
misdadig gedoe!
En dat juist in dezen tijd, waarin ginds in
het Oosten andere Nederlanders voor ons land
en volk op de bres staan, gereed om in een
strijd op leven en dood voor goed met het
bolsjewisme af te rekenen. Kleinzielig en mis
dadig gedoe tegenover waarachtigen helden
moed en groot plichtsbesef.
Komaan landgenoot, deze laatsten behooren
toch tot de beste eigenschappen van een goed
vaderlander, dus ook van u! Maar dan is ook
uw plaats bij onze mannen in het Oosten. Mel4
u aan landgenoot, bij het Vrywilligersleglo^l
Nederland, Koninginnegracht 22 te 's-Grave^
hage.
