VRIJDAG 27 MAART 1942
No. 25153
De bezetting der Andamanen
83sfe Jaargang
Groot gevaar voor Indië
Verspreide berichten
BINNENLAND
De nieuwe weekbonnen
Bekendmaking
Het proces te Riom
V erduisteren:
GEMENGD NIEUWS
Werk en winst voor het
Nederlandsche volk
De verhoogde radiobelasting
Groole aanvoer van kalfsvleesch
Maiski klaagt zijn nood
Algeheele openstelling van winkels
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: J. W. Henny.
Telef. Directie en Administratie
25041 (2 Ulnen) Gironummer: 57055
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Telef Redactie 21507.
Hoofdredacteur: B W. Menkhorst. Lelden.
Pl.verv.: K. Been Leiden.
De geslaagde landing van Japansche strijd
krachten op de eilanden der Andamanen wordt
door de Japansche bladen als een operatie van
vérstrekkende beteekenis gepubliceerd.
De bladen schrijven eenstemmig, dat deze
operatie het eenige juiste en verstaanbare ant
woord is op het intrigeerende spel van Cripps
in Britsch-Indië, en wijzen er vervolgens op,
dat door de verovering van de Andamanen de
druk op Britsch-Indië aanmerkelijk is ver
zwaard.
Engelands zorgen om zijn kroonkolonie Indië
zullen hiermee dus aanzienlijk stijgen. Het be
zit van deze eilanden is voor de verdere opera
ties in de Golf van Bengalen en in den gehee-
len Indischen Oceaan van beslissende betee
kenis.
De eerste buitenpost van Britsch-Indië is
daarmee reeds in Japansche handen gevallen.
De Andamanen vormen de eenige hindernis
tusschen Malakka, Ceylon en Britsch-Indië.
(D.NJ3.)
evacuatie onderdanen van vijan
delijke landen in sjanghai.
Het Japansche consulaat-generaal heeft te
Sjanghai wonende burgers, die onderdanen zijn
van vijandelijke landen (uitgezonderd zijn
Engelschen, Amerikanen, Nederlanders en Bel
gen) of van landen, waarmede de diplomatieke
betrekkingen met Japan zijn verbroken, een
mededeeling gedaan, waarin wordt gezegd, dat
de bevoegde Japansche autoriteiten in verband
met een plan, dat voorziet In de repatrieering
van burgers op een later tijdstip, de burgers
oproepen om het aantal hunner op te geven,
dat wenscht te evacueeren.
De woordvoerder der Japansche ambassade
verklaarde naar aanleiding hiervan, dat alle
consulaire vertegenwoordigingen van Japan in
China een gelijkluidende mededeeling hebben
verstrekt. Engelschen, Amerikanen, Nederlan
ders en Belgen zijn uitgezonderd, daar over
hun evacuatie reeds onderhandelingen worden
gevoerd, die in een vèrgevorderd stadium zijn
gekomen. (D.N.B.)
de japaVsche aanval op
pearl harbor.
Nadere bijzonderheden.
Volgens een bericht van den New Yorkschen
correspondent van Nya Dagligt Allehanda, zijn
in de Ver. Staten bijzonderheden bekend ge
worden omtrent den Japanschen aanval op
Pearl Harbor. Het meest opzienbarende feit, dat
de commissie van onderzoek onthuld heeft, zoo
meldt de correspondent, is gebleken na het
lichten van een Japansche duikboot, die een
uur voor den Japanschen luchtaanval voor den
ingang van de oorlogshaven tot zinken is ge
bracht.
Uit het journaal varf^de Japansche duikboot
blijkt, dat ze door de geheele haven is gevaren,
zonder door iemand opgemerkt te worden. De
commandant van de duikboot had nauwkeurig
de positie van elk Amerikaansch oorlogsschip
in een zeekaart opgeteekend en bovendien den
tijd genoteerd, waarop het schip passeerde. Uit
het journaal blijkt verder, dat de duikboot op
7 December om 150 uur voor Pearl Harbor is
aangekomen. Ze lag toen gestopt voor den
haveningang en wachtte tot om 4.30 uur in den
ochtend de duikbootnetten voor den haven
ingang neergelaten werden om een praam met
puin uit de haven te laten. De duikboot maakte
van deze gelegenheid gebruik om de haven
binnen te varen.
De duikboot stelde daarop de juiste positie
van de linieschepen Utah en West-Virginia en
van 12 torpedoboot jagers, drie kanonneerbooten
en den kruiser Trenton vast, die in de haven
voor anker lagen. Uit het journaal blijkt verder,
dat de Japansche duikboot erin slaagde, om
5.25 uur weder ongemerkt de haven te verlaten.
Even buiten den haveningang dook de duikboot
op en seinde een uur lang draadloos de positie
van elk in de haven liggend Amerikaansch
oorlogsschip aan de verwachte Japansche vlieg
kampschepen. (D.N.B.)
in birma.
Uit Nieuw Delhi meldt de Britsche berichten
dienst, dat Toengoe aan het Birmeesche front
door de Japanners is omsingeld.
De laatste successen der Japanners in Birma
tegen Chineesche troepen en de afsluiting van
den Birma weg aan alle belangrijke punten
worden te Londen als de ernstigste berichten
beschouwd, die tot dusver van dit oorlogstooneel
zijn gemeld.
Het Woensdag binnengekomen bericht over
den Japanschen opmarsch naar het Noorden,
liet reeds vermoeden, dat de Japanners het af
snijden van den belangrijken verkeersweg tus
schen Indië en China van grooter gewicht ach
ten dan een offensief tegen Indië. (D.N.B.).
rede van churchill.
Naar de Britsche nieuwsdienst meldt, heeft
Churchill in een toespraak tot den raad van
de conservatieve partij verschillende kwesties
der actueele politiek besproken.
Hij onderstreepte, dat hij „thans geen waar
borg ervoor kan bieden, dat Engeland aan het
eind van zijn „tegenspoed" is gekomen." Chur
chill sprak er over dat het afgeloopen jaar een
„somber" jaar is geweest en dat „vele beproe
vingen" den geallieerden nog te wachten staan.
Hij gaf als zijn meening te kennen, dat Enge
lands oorlogspositie in zooverre is „verbeterd",
dat het een jaar geleden nog alleen stond, ter
wijl thans drie wereldmachten verbonden zijn.
Met betrekking tot de geoefende critiek ver
klaarde Churchill o.a.: „Het is ons gelukt, de
vrijheid van het woord, een parlementaire re
geering en de persvrijheid te bewaren. Maar
er bestaat een grens, en ik moet den eisch stel
len, dat daarmee rekening wordt gehouden.
Ik kan niet toelaten, zoolang ik de verant
woordelijkheid voor dè propaganda draag, dat
het leger wordt verstoord, of dat het vertrou
wen van Engeland en van het leger in de be
kwaamheid en het karakter van ons corps offi
cieren wordt ondermijnd.
Herhaaldelijk heb ik verzocht, meer tijd en
aandacht te besteden aan den wederopbouw
voor den tijd na den oorlog. Wij moeten bij
machte zijn, alle kwesties zorgvuldig te be
handelen, opdat niets onze gedachten of onze
volledige energie afleidt van de taak van het
nationale zelfbehoud en van de verplichtingen
onder de geallieerden, welke verplichtingen ons
opleggen, dat wij voor onbepaalden tijd alles,
wat wij geven kunnen, in den meest volledigen
zin, aan die taak besteden."
De Britsche minister-president noemde Sin
gapore het tooneel van een der grootste ca
tastrophes in de Britsche geschiedenis. Vervol
gens zeide Churchill, dat het verloop van den
strijd op den Atlantischen Oceaan zich weder
ten ongunste had gekeerd. Hij kon niet garan
deeren, dat de ongelukkige tijden voor Enge
land voorbij waren. Ten slotte was hij van
meening. dat den geallieerden zelf schuld trof.
wanneer zij den oorlog zouden verliezen.
(D.N.B.)
YON PAPEN TE BERLIJN AANGEKOMEN.
Naar gemeld wordt, is de Duitsche ambas
sadeur te Ankara, von Papen, te Berlijn aan
gekomen (A.N.P.)
BRITSCHE AANVALLEN OP BEZET
FRANSCH GEBIED.
Britsche aanvallen in den nacht van Woens
dag op Donderdag op woonwijken in het bezette
Fransche gebied hebben, naar het D.N.B. van
bevoegde zijde verneemt, negentien dooden en
een groot aantal gewonden onder de burgers
geëischt.
BERLIJN OVER DEN INVLOED VAN
DE SOVJET-UNIE IN IRAN.
Het ANP. meldt uit Berlijn:
In antwoord op een desbetreffende vraag ver
klaarde men in de Wilhelmstrasse, dat nieuwe
berichten over de voortdurende bolsjewiseering
van Iran zijn ontvangen. De opwinding, die
tengevolge daarvan onder de Iraansche stam
men ontstaan is, beschouwt men als een be
wijs, hoe zwak Engeland in dit gebied is, om
dat het nog pas enkele maanden geleden be
paalde militaire acties van het grootste belang
voor het Britsche Rijk noemde. Deze zwakheid
moet worden beschouwd als een interessant
criterium voor den defensieven toestand en de
verdedigingsmogelijkheden van het Britsche
Rijk in dit gebied. Het feit, dat de Sovjet-Unie
overwinnaar blijft overal waar zij met Enge
land om bepaalde belangen veoht, kan niet
zonder reactie op Turkije blijven, aldus zegt
men hier in politieke kringen.
Voor Turkije is dat van beteekenis, vooral
met het oog op het vraagstuk van Dardanellen
en Bosporus.
BEZOEKEN.
Gezant dr. Clodius ls gisteren te Boekarest
aangekomen.
Generaal Cavallero, de chef van den Itallaan-
schen generalen staf, ls vanochtend te Boedapest
aangekomen, (D.N.B.)
REDE VAN MAISKY.
In verband met de uitreiking van sovjet-onder-
scheldlngen aan Britsche vliegers heeft, volgens
een bericht van Associated Press, de sovjet-russi-
sche ambassadetir te Londen, Malsky, de bondge-
nooten der sovjet-unie opnieuw aangespoord tot
het offensief over te gaan wanneer z'lj „werkelijk
de overwinning willen behalen". Het Jaar 1942 zal
het beslissende Jaar zijn. Daarom moeten de ge
allieerden thans alles ln de waagschaal stellen.
Hoe, wanneer en ln welken vorm dit moet ge
schieden. ls een kwestie voor de geallieerde gene
rale staven. Het ls van de allergrootste beteeke
nis. dat men dergelijke acties niet weer uitstelt
en in plaats van 1942 weer van 1943 gaat spreken.
De geallieerden moeten alles doen om het Initia
tief ln handen te krijgen. Wanneer de vijand dap
per ls dan moeten de geallieerden nog dapner-
der zijn; wanneer de vijand hardnekkig ls, dan
moeten de geallieerden nog hardnekkiger zijn en
wanneer de vijand blaakt van een offensieven
geest, dan moeten de geallieerden blijk geven van
éen nog grooteren offensieven geest. Slechts zoo
kan de weg naar successen wordën Ingeslagen.
(D.N3.)
Voor het koopen van brood, vleesch en
aardappelen gedurende de volgende week
zijn aangewezen de bonnen 17.
NED. MAATSCHAPPIJ VOOR TUINBOUW
EN PLANTKUNDE.
Gisteren hield de Nederlandsche maatschappij
voor tuinbouw en plantkunde de jaarlijksche
winterbijeenkomst in Bussum onder voorzitter
schap van jhr. van Tets van Goidschalksoord.
Ter gelegenheid hiervan werd een tentoonstel
ling gehouden „Voedingsgewassen in eigen
tuin" georganiseerd door den tuinbouwvoorlich-
tingsdiënst van de directie van den landbouw.
Behalve afgevaardigden van de verschillende
afdeelingen der maatschappij voor tuinbouw en
plantkunde waren aanwezig de gemeentebestu
ren van Bussum, Naarden en Huizen. De ten
toonstelling werd geopend door den inspecteur
van den tuinbouw en het tuinbouwonderwijs,
ir. A. W. v. d. Plassche.
Gisteren werd de bijeenkomst van de maat
schappij voortgezet, waarbij de heer C. Sijska-s
een lezing met lichtbeelden hield over zijn ei-
varingen met den teelt van voedingsgewassen,
mals en dergelijke.
GEWELDIGE BEDRAGEN.
Geweldige bedragen zijn noodig om het werk
van de Nederlandsche ambulance te doen sla
gen. Die bedragen moeten door u, Nederlanders,
opgebracht worden. En zij zullen opgebracht
worden, want niemand zal zich aan zijn plichten,
om zijn medemensch te helpen, kunnen ont
trekken.
Geweldige bedragen zijn noodig. Welnu, helpt
mede. Stort uw gift voor de Nederlandsche
ambulance op girorekening 87600, Nederlandsche
Ambulance, Koninginnegracht 22, 's Gravenhage.
Het Rijkscommissariaat maakt bekend:
De commissaris-generaal van bestuur en justi
tie heeft krachtens art. 3 der verordening no.
108/40 (vierde verordening over bijzondere be
stuursrechtelijke maatregelen) en art. 4 eerste
alinea, van verordening no, 3/40 over de uit
oefening van de regeeringsbevoegdheden in Ne
derland tot burgemeester benoemd:
Den heer Jan Hendrik Oonk, te Heerlen, tot
burgemeester van Born; den boer Q. W. Fren-
ken, te Herkenbosch, tot burgemeester van
Vlodrop, den kapitein op non-actief Willem
van der Zanden, te Assen, tot burgemeester
van Wijlre en den heer J. H. Frijns, te Bunde,
tot burgemeester van Llmbricht.
beperkt busvervoer op zondag.
In verband met de eenigen tijd geleden be
volen stopzetting van autobusdiensten op Zon
dag, verneemt De Telegraaf, dat er ln het al
gemeen naar gestreefd zal worden, de mogelijk
heid, om ziekenhuizen, sanatoria e.d. op' Zondag
te bezoeken, zooveel mogelijk te handhaven. Bij
intercommunale diensten kan worden^ toege
staan, het noodige aantal wagenritten hetwe.K
in casu ten hoogste drie mag bedragen uit
te voeren. Bij stadsdiensten (waaronder ook
die zijn begrepen, welke een stad met haar
voorsteden verbinden) kan een zeker aantal
ritten als ongeregeld vervoer worden ingelegd.
Een en ander staat ter beoordeeling van den
betrokken rijksinspecteur van het verkeer.
voederkaarten voor honden.
Tot 15 April is er nog gelegenheid bij de
sectie bijzondere diergroepen te Apeldoorn een
formulier aan te vragen voor toewijzing van
hondenbrood voor honden, welke men reeds op
1 Januari in zijn bezit had en waarvoor nog
geen kaart is uitgereikt. In aanmerking komen
geleidehonden en honden van zeer zware rassen,
terwijl voor andere honden een toewijzing kan
worden gegeven, wanneer men meer dan één
hond heeft.
getuigenverhoor voortgezet.
Den 20sten dag van het proces te Riom wer
den als eerste getuigen twee actief dienende
officieren, de commandant van de infanterle-
school St. Cyr, generaal Bréaud en de bevel
hebber van de 13e militaire divisie te Clermont
Ferrand, generaal Conquet, verhoord.
Zij legden bezwarende verklaringen af voor
alle beklaagden, vooral voor Daladier en Guy
la Chambre.
Generaal Bréaud oefende critiek op de ge
brekkige technische opleiding van het leger
voor den oorlog. Tijdens de rustpoos in den
strijd, van 3 September 1939 tot 10 Mei 1940,
heeft de opleiding stil gelegen in die sectoren,
waar nieuwe versterkingswerken werden aan
gelegd of reeds bestaande uitgebreid, daar we
gens de ontbrekende arbeidskrachten meeren-
deels de troepen voor de versterkingswerken
werden gebruikt, hetgeen ten koste van de op
leiding ging. Desondanks was de geoefendheid
van het Fransche leger bij den aanvang van
het Duitsche offensief beter dan op het tijd
stip der mobilisatie.
Generaal Conquet voerde voor den oorlog het
bevel over de 45ste divisie aan het Alpenfront.
Zijn verklaring had eveneens betrekking op de
onvoldoende geoefendheid van het actieve en
het reserveleger, op de gebreken bij productie
en aflevering van oorlogsmaterieel en op de
geestesgesteldheid der troepen. Hij wees op de
communistische propaganda in het leger. De
communistische propaganda, zoo zeide hij, was
in vele formaties zoo ihtensief, dat men de
treinen met verlofgangers door speciale afdee
lingen moest laten bewaken, ten einde de ver
grijpen tegen de discipline te verhinderen.
Tijdens het tweede deel der zitting werd als
getuige verhoord kolonel Verdurand, die In No
vember 1939 de leiding heeft gehad van de af-
deeling artillerie van het ministerie van oorlog.
Hij weidde uitvoerig uit over de moeilijkhe
den waarmede de Fransche artillerie te kam
pen had als gevolg van het ontbreken van ge
schikte waarnemingsvliegtuigen. De artillerie
had, naar hij zeide. niet eens de beschikking
over de noodige radio-apparaten om de waar
nemingen van de vliegtuigen op te nemen. Eerst
in 1940 is men begonnen met de constructie
van het prototype van een dergelijk waarne-
mingstoestel.
Als een ernstig gemis heeft zich bij den
luchtafweer het ontbreken van lichtspoormuni
tie. die in het Fransche leger vrij laat is inge
voerd. doen gevoelen. Bovendien laakte de ge
tuige het gebrek aan vooruitziendheid ten aan
zien van het in den strijd brengen van pant-
serafdeelingen. Ook op dit gebied was voor de
Fransche luchtmacht zoo goed als niets aan
wezig geweest.
Vooral heeft het ontbroken aan een klein
vliegtuig, dat zoowel de verbinding met de
pantserafdeeiingen als met de artillerie tot
stand had kunnen brengen.
van hedenavond 20.04 uur
tol morgenochtend 7.26 uur
De maan kwam heden op om 14.21 uur en
gaat morgenochtend te 5.33 uur onder.
ENGELSCHE LUCHTAANVALLEN
OP ONS LAND.
In den nacht van Woensdag op Donderdag
hebben Engelsche bommenwerpers verscheidene
malen boven Nederlandsch grondgebied gevlo
gen. Zij wierpen, meerendeels in het wilde weg,
een aantal brisant- en brandbommen omlaag,
die deels zonder uitwerking in het open veld
terechtkwamen, deels echter aanzienlijke scha
de toebrachten aan woonhuizen en boerderijen.
In een stad in het Oosten des lands werden
eenige woonhuizen verwoest. Hierbij werden
I twee burgers gedood, twee ernstig en vijf licht
gewond. Twee personen worden nog vermist.
BRAND IN PALACE-HOTEL TE HILVERSUM
Door kortsluiting brak te Hilversum brand
uit in een der salons van het bekende Palace-
hotel. Een korte felle binnenbrand, waardoor
belangrijke schade ontstond, was het gevolg,
Een radiotoestel, 5 schilderijen ter waarde van
f6000, een piano, gordijnen en eenige Perzische
kleeden werden een prooi der vlammen. Wel
dra wist de brandweer het vuur te bedwingen
en te dooven.
TUSSCHEN PERRON EN TREIN BEKNELD
GERAAKT.
Maandag had op het station H.S. te Den Haag
een ongeval plaats, waarbij de 49-jarige mevr.
J. H.. wonende aan den Rijswijkscheweg te Den
Haag. ernstig werd verwond. Op het moment
dat een trein binnenliep struikelde haar vrien
din. Mevr. H. greep haar kwam tengevolge daar
van zelf te vallen en raakte tusschen perron en
trein bekneld. Met een bekkenfractuur werd zij
door den geneeskundigen dienst overgebracht
naar het ziekenhuis aan den Zuidwal. Naar wij
vernemen is het slachtoffer daar thans aan de
bekomen kwetsuren overleden.
IN RIJDENDEN TREIN GESTAPT.
Terwijl de trein, welke gistermorgen om 8.27
uur van Hilversum naar Amsterdam vertrok,
reeds in beweging was, wilde de 50-jarige me
vrouw G. N., wonende aan den Hilvertsweg te
Hilversum nog instappen. Zij geraakte hierbij
tusschen de treeplank van den rijdenden trein
en het perron bekneld. Hoewel de trein spoedig
stilstond was de dame er ernstig aan toe. Zij is
in zeer zorgwekkenden toestand naar de R.K.
Ziekenverpleging overgebracht.
NOODLOTTIGE TWIST TUSSCHEN'
TWEE JONGENS.
Gisteravond omstreeks acht uur ontstond in
de Rochussenstraat te Den Haag een twist tus
schen twee jongens, den 13-jarlgen L. van R.
en den 15-jarigen H. v. d. R. Tijdens dezen
twist greep de 13-jarige jongen een kolenschop
en sloeg daarmee den 15-jarigen kraap op het
hoofd. De klap kwam zoo hard aan, dat H. van
der R. een schedelbasis fractuur opliep. HU
werd naar het ziekenhuis aan den Zuidwal ver
voerd. Zijn toestand is ernstig. De dertienjarige
is door de recherche aangehouden.
BUITENLANDSCH GEMENGD.
AUTOBUS-ONGELUK.
In de nabijheid van Casablanca (Marokko) wil
de een autobus uitweken voor een op straat spe
lend kind. De volle bus reed tegen een boom.
waarbij zeven passagiers omkwamen en velen
zwaar werden gewond.
NERING EN AMBACHT IN HET
NIEUWE EUROPA.
Men schrijft ons: Voor den zoogenaamden
middenstander, den zelfstandigen man uit het
kleinbedrijf, zal het nieuwe Europa betere
toestanden- brengen. De detaillist, de ambachte
patroon en de klein-indust.riepl hebben het op
het oogenblik niet gemakkelijk, maar we be
leven nu een noodzakelijke overgangsperiode: de
barensweeën, die de geboorte van het nieuwe
Europa vergezellen, Hoe was het voor den oor
log gesteld? Moordende concurrentie, mede door
middel van knoeierij en beunhazerij, van de
kleine zelfstandigen onderling en vanwege de
warenhuizen en grootwinkelbedrijven, pollepvor-
ming van de kapitalistische ondernemingen, en
dan de aanval in den rug door de verbruiks
coöperaties -van marxistisohen huize. Verder ge
brekkige oDleiding van de ambachtslieden en
schromelijke miskenning van het edele hand
werk ter wille van het leelijke industrie-voort
brengsel. In het nieuwe Europa wordt de kleine
zelfstandige in eere hersteld. De vestigings-
eischen zullen verband houden met de behoef
ten der volksgemeenschap, terwijl daarbij vak
kennis en vakbekwaamheid zwaarder zullen
wegen dan de geldbuidel, zoodat het grootbe
drijf hier zijn oorsDrong zal verliezen. Beper
kende bepalingen zullen de warenhuizen en
grootwinkelbedrijven ook in andere opzichten
aan banden leggen. De NV-vorm zal van het
terrein van de nering en het ambacht worden
verdrongen.
Door middel van de verbruikscoöperaties ont
neemt de loontrekkende arbeider den detaillist
de geleeenheid zijn taak te vervullen. Er is
maar één plaats, waar de coöperaties thuis be-
hooren, zoo zei de leider van het front van
nering en ambacht, J. H. Scholte, en dat is het
kerkhof.
Het arbeidsfront zal zorgen, dat ook de klei
ne ondernemer deel heeft aan de sociale voor
zieningen, welke voor alle werkers worden ge
troffen.
Door de commissle-Woltersom waarin de
demo-liberale invloeden nog groot zijn wordt
reeds een organisatie, in elkaar gezet van het
bedrijfsleven, ook van nering en ambacht. Van
die organisatie zal een ordening gemaakt wor
den. opdat ook voor het kleinbedrijf de sloo-
pende chaos in een welvarende gemeenschap
worde herschapen.
PRO -NEDERLANDSCH.
Ja, dat te zijn, dat kan geen moeite kosten.
Als waarachtig vaderlander gaat ook u alles wat
Nederlandsch is, ter harte. De toekomst van ons
volk, de zelfstandigheid van ons vaderland, de
zorg voor een ieder, die daarvoor op de bres
staat, daarvoor uw krachten inspannen is een
plicht, dien ook gij natuurlijk gaarne vervult.
Een pro-Nederlandsche plicht is het zoo sterk
mogelijk maken van het fonds, dat zorgt voor
het samenstellen en verzenden van de pakketten
voor onze dappere vrijwilligers aan het Oost
front.
Duizenden pakketten met sigaren, sigaretten,
tabak, boeken, tijdschriften, kranten, versna
peringen, werden reeds verzonden. Duizenden
vrijwilligers willen wij nog met zoo'n pakket
gelukkig maken.
Pro-Nederlandsch is het, landgenoot, ter ver
sterking van het verzorgingsfonds Vrijwilligers
legioen „Nederland" te 's Gravenhage, een flink
bedrag te storten op girorekening 432100.
GELIJKTIJDIG VERLAGING DER
RADIODISTRIBUTIEKOSTEN.
Gisteren qjtaakten wij melding van de verheo-
ging van de radiobelasting, die van 1 Mei a.s.
af zal worden gebracht op f. 12- per jaar. De
directeur-generaal van den Nederlandschen
Omroep heeft op de persconferentie te Den
Haag hieromtrent o.m. het volgende medege
deeld. Gelijktijdig met de verhooging van de
luisterbijdrage vindt een verlaging van f. 18.
op f. 15.— plaats voor de kosten van aansluiting
op radiocentrales, teneinde een te zware be
lasting van de sociaal zwakke volksgroepen zoo
veel mogelijk te voorkomen.
Het ligt in de bedoeling van de P.T.T. iet
geheele radiocentralebedrijf te centraliseeren in
één groot lichaam, waardoor een behoorlijk ge
centraliseerde leiding en een rationeele bedrijfs
voering gewaarborgd zullen kunnen worden,
waarbij gestreefd zal worden naar een nationaal
socialistischen bedrijfsopbouw.
Verder heeft de P.T.T. hooge kosten voor het
technisch wetenschappelijk onderzoek waarbij
in toenemende mate ook de technische voorbe
reidingen van televisie-uitzendingen komen.
Zoowel de P.T.T. als de omroep zijn in ver
band met de snelle voortschrijding van de
techniek genoodzaakt ruime afschrijvingen toe
te passen voor de studiogebouwen en technische
installaties, de zenders, de radiocentralebedrij-
ven. Dit alles is noodig, opdat Nederland niet
achter rake bij de ontwikkeling in het buiten
land.
De vroegere vereenigingen zijn nu gecentrali
seerd tot één groot bedrijf met een staf van per
soneel. welke met inbegrip van uitvoerende
kunstenaars, ongeveer 900 leden telt. De sala
rissen en de sociale voorzieningen van dit per
soneel zijn voor een groot deel beduidend hooger
dan bij de vroegere vereenigingen. hetgeen voor
een nationaal-socialistische bedrijfsvoering een
eerste vereischte was.
Neveninkomsten uit programmabladen zijn
voor den omroep volkomen verdwenen, terwijl
wachtgelden moeten worden betaald aan die
genen van het vroegere personeel, waarvoor geen
emplooi meer was.
Een dringende noodzaak voor ons groot be
drijf is de bouw van een centraal kantoor. Ook
op het gebied van de studio's en de technische
installaties zal er dan nog veel moeten worden
gedaan.
Het staatsbedrijf der P.T.T. deelt in aanslui
ting hierop het volgende mede:
De invoering op 1 Mei brengt tenslotte eenige
verplichtingen mee voor houders van eigen ont
vangtoestellen, die op hun nieuwe luistervergun-
ning reeds meer dan vier zegels hebben geplakt
verder voor hen. die een half. dan wel het ge
heele jaar reeds over de giro hebben vooruit be
taald en ten slotte voor hen die een opdracht
aan den postchèque- en girodienst hebben ver
strekt tot automatische overschrijving. Over al
deze punten zal nog nader worden bericht.
Wie reeds f. 9 betaalde, bijv. per giro. kan er
f. 2 bijgireeren, daar dit jaar de totale bijdrage
dus f. 11 is.
Nu een aanzienlijk aantel nuchtere kalveren
op de slachtveemarkten en andereleverings-
plaatsen wordt aangevoerd, ontvangen de sla
gers, zoo vernemen wij van de Bedrijfsorganisatie
voor Vee en Vleesch, een vrij belangrijke hoe
veelheid kalfsvleesch.
Ten gevolge daarvan is het den slagers niet
mogelijk, hun klanten op alle aangeboden bon
nen van de vleeschkaart rundvleesch te ver
strekken. Het publiek wordt verzocht hiermede
rekening te houden en den slagers geen eischen
te stellen, welke onmogelijk kunnen worden in
gewilligd.
EEN STEM EENS ROEPENDE IN DE
WOESTIJN.
(Van onzen politieken medewerker).
x *pN E mededeeling van den Sovjet-ambas-
y I J sadeur te Londen, Maiski, waarin hij
I ±-~s zeide dat de bondgenooten, Engeland
en Amerika, tot het offensief moeten overgaan,
wanneer zij werkelijk de overwinning willen be
halen, is van zeer groote beteekenis, omdat
daarin duidelijk tot uitdrukking komc in welk
een hopeloozen toestand de situatie aan het
Oostfront voor de Sovjets is geworden. Ook
Maiski is van meening, dat het jaar 1942 hét
beslissende jaar zal zijn. Eigenlijk geeft Maiski
toe. dat de strijd zal eindigen vóór het nieuwe
Europa: hij voegt er aan toe, dat de geallieer
den alles in de waagschaal moeten stellen. De
Sovjet-ambassadeur merkt op, dat men derge
lijke acties niet weer moet uitstallen en in
plaats van 1942 niet weer van 1943 dient te
spreken. Het zijn opmerkelijke woorden, die
deze bolsjewistische gezant bij de uitreiking van
Sovjet-onderscheidingen aan de Britsche vlie
gers sprak. Herinnert men zich nog de woorden,
die Maiski eenmaal zeide? Nimmer zou de Sov
jet-Unie den strijd alleen kunnen winnen, al
leen als Amerika en Engeland daadwerkelijk
meehielpen. -Deze hulp blijft achterwege. In
Moskou ondervindt men dit aan den lijve en
daarom klaagt Maiski zijn nood in Londen. Hij
ziet de Sovjet-ster reeds ondergaan.
En dan hoe stelt Maiski zich dit offensief van
de geallieerden voor? Een landing van gealli
eerde troepen in Europa? Gedurende de laatste
twee jaren zijn de kusten van het continent
dermate versterkt, dat van een landing geen
sprake kan zijn. Het Duitsche opperbevel heeft
onlangs hierover het een en ander meegedeeld
en dat was toch in ieder geval voldoende om te
weten, dat een landing op zijn minst een avon
tuurlijke en onmogelijke onderneming is. Bo
vendien heeft de affaire van Engeland met
Noorwegen in April 1940 reeds voldoende aan
getoond, dat het Engeland te eenen male on
mogelijk is een dergelijke actie te ondernemen.
En die actie was in 1940 nog wel tegen een land
gericht, dat beschikte over een uiterst minimale
weermacht. Bovendien had men in Engeland
toen een groote scheepstonnage ter beschikking,
welke thans voor verreweg het grootste deel
door de succesvolle oorlogsvoering der Duitsche
marine is vernietigd, terwyl bovendien een veel
sterkere verdediging aanwezig is. De mogelijk
heden van een offensief tegen Europa behooren
dus tot het onuitvoerbare en dit wordt door
Maiski wel terdege ingezien. De Sovjets hebben
dringend hulp noodig, want de laatste uren van
het bolsjewistische regime hebben geslagen. De
Anglo-Amerikaansche machten zullen Moskou's
ondergang niet kunnen verhinderen, evenzoo is
de Sovjet-Unie niet ln staat het lot van Enge
land en zijn Imperium te keeren.
Maiski's stem is als een stem eens roepende
in de woestijn.
INGAANDE 1 APRIL.
Teneinde ln het belang van het publiek een
meer geregelde openstelling der winkels te be
vorderen is door den secretaris-generaal van
het departement van handel, nijverheid en
scheepvaart bepaald, dat de tot dusverre voor
slechts enkele groepen van winkels geldende
verplichting tot openstelling met ingang van 1
April as. zal worden uitgebreid tot nagenoeg
alle groepen van winkels. De nieuwe regeling
houdt het navolgende in:
1. broodbakkers-, kruideniers-, melk-,
groenten- cn aardappelen-, fruit-, slagers-
en vleeschwarenwinkels zullen op alle werk
dagen moeten geopend zijn van 9 uur des
voormiddags tot 1 uur des namiddags en
van 2.30 uur des namiddags tot 6 uur des
namiddags.
2. Sigarenwinkels zullen op alle werkda
gen moeten geopend zijn van 5 uur des
namiddags tot 6 uu* des namiddags.
3. Alle overige winkels, behoudens de na
te noemen uitzonderingen, zullen geopend
moeten zijn op Maandag van 2.30 uur des
namiddags tot 6 uur des namiddags en op
de andere werkdagen van 9 uur des voor
middags tot 1 uur des namiddags en van
2.30 uur des namiddags tot 6 uur des na
middags.
Van bedoelde regeling zijn uitgezonderd:
rijkskantoren, apotheken, café's, restaurants
en dergelijke inrichtingen, hotels, openbare
middelen van vervoer en stationsrestaurants
en voorts slijterijen en kantoormachinewin-
kels.
Voor zoover de verkoop van alle in een winkel
ten verkoop in voorraad zynde waren krachtens
wettelijke voorschrift is verboden, geldt de ver
plichting tot openstelling voor den betreffenden
winkel niet. Voor den verkoop van andere waren
dan die, ten aanzien waarvan een verkoopver
bod geldt, dient de winkel dus wél geopend te
zijn. Dit is van belang, b.v. voor de slagers
winkels.
In gemeenten, waar zulks op grond van plaat
selijke bijzondere omstandigheden gewenscht is
gedacht is hierbij onder andere aan plaat
sen. waar de bevolking van het omliggende
platteland haar inkoopen komt doen kan de
verplichting tot openstelling ln het zomerhalf
jaar op de werkdagen tot 7 uur des namiddags
worden uitgebreid.
Voorts is bepaald, dat gedurende de uren, dat
een winkel toe nakoming van bedoelde verplich
ting voor het publiek geopend zal moeten zijn,
de vensters der uitstalkasten en de winkeldeu
ren niet zullen mogen zijn afgesloten of be
dekt door luiken of andere tot gelijk doel die
nende voorwerpen.
Eindelijk is in zooverre wijziging gebracht
in de regeling inzake ontheffing van de ver
plichting tot openstelling der winkéls in ver
band met vacantie van winkelier of personeel,
dat deze ontheffing thans door den burgemees
ter op verzoek van den winkelier zal worden
verleend. Het ligt evenwel in de bedoeling, dat
deze ontheffing in het algemeen niet zal wor
den verleend, tenzij, hetzij door den winkelier
zelve, hetzij door zijn organisatie, een regeling
b getroffen, welke aan zijn afnemers de ge
legenheid tot het doen van inkoopen elders
waarborgt. Dit brengt dus mede, dat de tot een
bepaalde categorie behoorende winkeliers niet
allen gelijktijdig hun winkel wegens vacantie
zullen kunnen sluiten. In de grootere plaatsen
zal het zelfs aanbeveling verdienen hieromtrent
wijksgewijze een regeling te treffen.
Er wordt op gewezen, dat regelingen, strek
kende tot sluiting van een bepaalde groep win
kels gedurende een halven werkdag per week
ln verband met de naleving van het werktij
denbesluit voor winkels of van dat voor fabrie
ken of werkplaatsen, van kracht blijven, terwijl
de mogelijkheid tot het vaststellen van derge
lijke regelingen onverminderd blijft bestaan.
Voorts wordt de aandacht er op gevestigd, dat
naast de verplichte openstelling der winkels de
mogelijkheid blijft bestaan, deze binnen de
grenzen, door het winkelsluitingsbesluit gesteld,
voor het publiek geopend te hebben.
De nieuwe regeling welke op 1 April a.s. in
werking treedt, is opgenomen in de Nederland
sche Staatscourant van heden.
