Engeland in oorlog met
Hongarije en Roemenië
BINNENLAND
Spanning in het Verre Oosten
blijft acuut
82sie Jadrgaig
ZATERDAG 6 DECEMBER 1941
No. 25062
r
Verduisteren
Ook met Finland
De strijd in het Oosten
De Amerikaansche
geheime plannen
Verspreide berichten
Met Duïtschland voor
een nieuw Europa
J
De reorganisatie van de
politie
Het scheuren van
grasland
EERSTE BLAD
Besprekingen voortgezet
Beschikbaar zijn van
motorrijtuigen
17.27 uur
9.36 uur
17.27 uur
9.37 uur
V.
Een minister, die
niet verschijnt
STADSNIEUWS
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: J w Henny
Telef Directie en Administratie
25041 (2 lllnenl
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Telef Redactie 21507.
Hoofdredacteur: B. W. Menkhorst. Leiden
Pl.verv K Been L-iden
De Hongaarsche minister-president en mi
nister van Buitenlandsche Zaken, von Bardos-
sy, heeft gistermiddag in het parlement mede
gedeeld, dat de Engelsche regeering door be
middeling van het Amerikaansche gezant
schap in Boedapest de Hongaarsche regeering
een ultimatieve oorlogsverklaring heeft doen
overhandigen
In het Engelsche ultimatum wordt ge
zegd: Engeland acht zich met Hongarije
van 6 December af om middernacht in
staat van oorlog te bevinden, indien Hon
garije tot middernacht van den vijfden Sep
tember zijn troepen niet van het Oostelijk
front terugtrekt.
De Hongaarsche regeering heeft deze onge
rechtvaardigde verklaring van Engeland voor
kennisgeving aangenomen en is er van over
tuigd, dat het geheele Hongaarsche volk achter
zijn regeefing staat. De verklaring van den
minister-president werd door het huis van af
gevaardigden met groote geestdrift begroet.
Daarmede heeft het wetgevende college van
het Hongaarsche volk de houding van de re
geering van Hongarije, die den Engelschen
ultimatieven eisch van de hand heeft gewezen,
eenstemmig goedgekeurd. (D.N.B.)
Uit Boekarest wordt gemeld:
De Roemeensche regeering heeft aan den
zaakgelastigde van de Ver. Staten het ant
woord van Roemenië overhandigd op een 1 De
cember ingedienden Engelschen ultimatum.
De Roemeensche regeering wijst daarin
den eisch van de Britsche regeering, haar
gevechtshandelingen tegen het bolsjewisme
te staken en haar troepen tot den Dnjestr
terug te trekken van de hand.
Men is voorloopig niet voornemens de nota
te publiceeren. Volgens inlichtingen uit offi-
cieele bron zijn er ook geen verklaringen over
de notawisseling te verwachten. (D.N3).
e
Volgens Engelsche berichten is ook aan Fin
land een dergelijke ultimatieve eisch gesteld,
zoodat aangenomen kan worden, dat ook tus-
schen Engeland en Finland de oorlogstoestand
is ingetreden.
De sovjet-unie zou dus haar zin hebben ge
kregen
Het DN3. meldt, dat gisteren geen opmerke
lijke verandering in de situatie aan de fronten
in het Oosten is ingetreden. De bolsjewistische
massa-aanvallen in de Zuidelijken sector heb
ben ondanks de grootste krachtsinspanning geen
vorderingen meer gebracht. De eerste gevolgen
van de geweldige verliezen, die de bolsjewieken
hier hebben geleden, lijken reeds zichtbaar te
worden. De frontlijn loopt, nog steeds ten Oosten
van Taganrog.
De Duitsche luchtmacht heeft in het gebied
rondom Rostof een waarlijk vernietigende actie
ontplooid en alle vijandelijke concentraties reeds
in de kiem onder een hagel van bommen be
dolven. De sovjet-actie in de lucht neemt steeds
meer af.
In den centralen sector bij Moskou vriest het
weer fel. terwijl er sneeuw valt. Maar zelfs een
vorst van 25 graden kon het opdringen der
Duitsche troepen niét noemenswaard belem
meren.
In den Noordelijken sector wordt Leningrad
door het zware Duitsche geschut bestookt. Hoog
oplaaiende vlammen toonden Donderdag, dat er
munitie-opslagplaatsen van den vijand waren
getroffen. Nieuwe uitvalspogingen der beleger
den werden verijdeld:
HANGÖ'S BEZETTING.
De stad Hangö en het omliggende gebied zijn
naar uit een Finsche mededeeling blijkt, goed
bewaard gebleven. De kerk, vele openbare ge
bouwen en het meerendeel der kleine houten
huizen zijn onbeschadigd. De watertoren en het
raadhuis daarentegen zijn verwoest. De kerk
was door de bolsjewisten gedegradeerd tot bio
scoop.
De Finsche troepen, die de stad binnendron
gen, troffen buitengewoon hechte versterkingen
aan, die bestonden uit talrijke nesten van ver
zet, verdedigingslinies, loopgraven en geheele
dorpen van kazematten. (D.N.B.)
DAGORDER VAN MANNERHEIM.
De opperbevelhebber van het Finsche leger,
veldmaarschalk Mannerheim, heeft ter gelegen
heid van den Finschen zelfstandigheidsdag op
heden de volgende dagorder aan de troepen
uitgevaardigd:
Vandaag, den 24sten verjaardag van de zelf
standigheid van ons land, staan onze strijd
krachten weer, evenals twee jaar geleden,
tegenover den vijand. Op den zelfstandigheids-
dag van 1939 moesten wij den druk der horden
van het Oosten alleen tegenhouden. Slechts de
onvergelijkelijke dapperheid van ons helfhaftige
leger heeft ons toen behoed voor den ondergang
onzer jonge zelfstandigheid. Thans behoeft het
leger niet alleen te strijden. Aan onze zijde
vechten thans tegen den reusachtigen vijand in
het Oosten vele volken van Europa, vooral het
Duitsche volk. In December 1939 twijfelden wij
op onzen wachtpost er niet aan, welk lot ons
volk was toegedacht. Maar ons vaste besluit om
tot het uiterste te-strijden, was gegrond op den
eensgezinden wil van ons volk.
Op den zelfstandigheidsdag van hedenheeft
ons leger een verdedigingsoorlog achter zich,
die het sedert vijf maanden van overwinning
naai- overwinning heeft gebracht. Bezield dooi
den ongebroken wil tot zegevieren, heeft het het
verloren Karelië heroverd en zich stap voor
stap zijn weg steeds dichter bij het doel ge
baand. welk doel de definitieve beveiliging van
de zelfstandigheid van ons vaderland is. Een
volk moet steeds bereid zijn voor zijn vrijheid
te strijden. Tijdens de korte tijdspanne onzer
politieke zelfstandigheid was ons volk reeds
voor de derde maal gedwongen naar de wapens
te grijpen. De huidige strijd is de voortzetting
en de definitieve afsluiting van onzen langen
zelfstandigheidsstrijd.
Soldaten! Uit uw winspannmg groeit vrede
en zegen voor ons volk en zijn toekomstige ge
slachten. De zwaarste beproevingen zijn achter
den rug. Nog moeten wij doorzetten, tot de
strijd om de beveiliging van onze zelfstandig
heid gevoerd is tot de definitieve overwinning.
(D.N.B.).
STIMSON GEEFT DE ECHTHEID TOE.
De Amerikaansche minister van oorlog, Stim-
son, heeft in de persconferentie de echtheid van
het door de Chicago Tribune gepubliceerde do
cument toegegeven.Hij beweerde evenwel, dat het
hier een onvoltooide studie der wapenbehoeften
voor de verdediging betrof, welke door den gene-
ralen staf was uitgewerkt. Het betrof hier naar
Stimson hieraan toevoegde, niet een door de
regeering aanvaard program.
De publicatie van het document zal wellicht,
de verdediging bemoeilijken. Het ergste van deze
publicatie is evenwel het feit, dat er een groep
Amerikanen bestaat, wien het zoozeer aan
vaderlandsliefde en loyauteit jegens de regeering
mankeert, dat zij dergelijke documenten publi
ceeren. (D.N.B.)
HITLER ONDERSCHEIDT KAPITEIN VAN DE
CORMORAN.
De Fuehrer en opperste bevelhebber van de
Duitsche weermacht heeft den commandant van
den hulpkruiser Cormoran, fregattenkapitein
Detmers, het ridderkruis van het IJzeren Kruis
verleend.
Fregattenkapitein Detmers heeft als comman
dant van den hulpkruiser Cormoran, zooals in
het weermachtbericht van 3 December werd
medegedeeld, den Australischen kruiser Sydney
vernietigd en meer dan 70.000 ton vijandelijke
koopvaardij scheepsruimte tot zinken gebracht-
(D.N.B.)
TURKSCHE POLITIEK ONVERANDERD.
Volgens den zender te Ankara hebben Turk-
sche parlementaire kringen verklaard, dat het
Amerikaansche besluit, op grond van de leen-
en pachtwet wapens en ander oorlogsmateriaal
aan Turkije te leveren, niet beteekent dat de
Turksche buitenlandsche politiek veranderd is.
Deze politiek is duidelijk omschreven en zal
niet gewijzigd worden.
Zooals verder de Washington Star schrijft, is
de Turksche regeering over de toepassing van
de leen- en pachtwet in het geheel niet geraad
pleegd. Veeleer zijn Roosevelt en Churchill het
over dezen stap eens geworden.
De Turksche gezant verklaarde eerst uit de
pers van de aangelegenheid kennis te hebben
gekregen. Turkije, aldus - de Washington Star,
heeft niets onderteekend, en ook geen ver
plichtingen jegens de Ver, Staten op zich ge
nomen. (D.NB.)
In verband met liet besluit van den secrè-'
taris-generaal van het departement van Justitie
tot opheffing van het ambt van directeur-ge
neraal van politie, verneemt .,De Tijd", dót de
bevoegdheden, aan dit ambt verbonden, zijn
overgegaan op mr. L. J. Broerse.
Aan hem was sinds geruimen tijd de '-[.or
ganisatie van de Nederlandsche politie opge
dragen.
DE AANGEMELDE OPPERVLAKTE
STEMT TOT VOLDOENING.
Naar aanleiding van het afloopen van den
termijn, binnen welke het vrijwillig scheuren van
grasland onder toekenning van premie
kon geschieden, heeft het A.N.P. een onder
houd gehad met ir. G. Veenstra, inspecteur van
den landbouw, omtrent de verkregen resulta
ten. Deze sprak zijn groote erkentelijkheid uit
over hetgeen vrijwillig werd aangemeld. Laat
men vooral niet uit het oog verliezen, dat tal
van grasboeren offers hebben gebracht, die
zwaar voor hen wegen.
Alhoewel thans reeds vaststaat, dat met de
opgegeven oppervlakte de 100.000 h.a. zijn be
reikt, ja zelfs is overschreden, kunnen nog geen
definitieve cijfers worden bekend gemaakt. De
telling is razend snel gegaan. Dubbele opgave
was mogelijk, aangezien zoowel bij rijksland-
bouwconsulenten alsmede bij gewestelijke land-
bouw-crisisorganisaties scheuring kon worden
opgegeven. Daarnaast mag niet uit het het oog
worden verloren, dat het nog lang niet zeker
is, dat het opgegevene ook inderdaad zal wor
den goedgekeurd. Dit hangt geheel en al af van
het inzicht der rijkslandbouwconsulenten in de
desbetreffende gebieden. Zoo heeft b.v. deland-
bouwconsulent in Brabant te kennen gegeven,
dat hij liever geen opgegeven uiterwaarden voor
scheuring accepteert. Voorts bedenke men, dat
de opgegeven oppervlakte geen netto, maar een
bruto cijfer beteekent.
Op een vraag, in welk gebied naar verhou
ding het meest werd gescheurd, deelde de heer
Veenstra mede, dat vooral het Zuid-Oostelijk
deel der provincie Groningen, bijzonder goed
voor den dag is gekomen. Ook in de provincie
Utrecht zijn de resultaten zeer goed te noemen.
Tegengevallen daarentegen is het opgegeven
areaal in Oostelijk Brabant alsmede in de pro
vincie Drenthe, waar men nog niet aan het
verwachte percentage-tóe is.
Over het algemeen was ir. Veenstra zeer te
vreden over de aangifte in de nabijheid der
groote steden, waar ruim 6.000 h.a. voor scheu
ring werd opgegeven. De aangifte evenwel in
de twee „Hollanden" bleef eenigszins beneden
hetgeen werd verwacht. Dit is jammer, want
uit hoofde van een vervoerstechnisch standpunt
zou het wenschelijk zijn, wanneer vooral in de
nabijheid der groote steden flinke hoeveelhe
den aardappelen zouden kunnen worden ver
bouwd. Voor de werkverschaffing in de groote
steden zou het daarnevens zeer nuttig zijn,
wanneer tot aanbouw van aardappelen in de
onmiddellijke nabijheid kon worden overgegaan.
Thans reeds worden met den meesten spoed
plannen uitgewerkt, door het bureau „aardap
pelen verbouw".
DU Nummei bevat DRIE Bladen
De Japansche onderhandelaars in Washing
ton, zoo meldt de Britsche nieuwsdienst, heb
ben het antwoord van Tokio op de vragen van
president Roosevelt in zake de troepenbeweging
in Fransch Indochina overhandigd.
Volgens genoemden nieuwsdienst zou ambas
sadeur Koeroesoe verklaard hebben te hopen,
dat de besprekingen tusschen beide landen
worden voortgezet.
Naar uit Washington, wordt gemeld, heeft het
departement van Buitenlandsche Zaken aan
gaande het Japansche antwoord op de vragen
van president Roosevelt bekend gemaakt, dat
men het innemen van eenig standpunt te dien
aanzien aan het Witte Huis moet overlaten.
(DNB).
ROOSEVELT TERUGHOUDEND OP
PERSCONFERENTIE.
President Roosevelt heeft, naar „Associated
Press" meldt, in de persconferentie verklaard,
dat hij met zijn minister van buitenlandsche
zaken, CordellHuil, beraadslaagd heeft, alvo
rens deze met de Japansche onderhandelaars in
conferentie ging.
Voorts wordt nog gemeld, dat president Roo
sevelt zeer terughoudend was, In zake de sen-
sationeele onthulling van de „Chicago Tribune"
en de „Washington Times Herald" over de
plannen der Ver. Staten om een reusachtig ex
peditiecorps naar Europa te sturen, weigerde
Roosevelt eiken commentaar en verklaarde hij
slechts, dat de minister van oorlog, daarover
iets te zeggen zal hébben.
JAPANNERS VERLATEN MEXICO.
Naar verluidt is de Japansche gezant te
Mexico Yoshiaki alsmede de tweede gezant
schapssecretaris tot het uitbrengen van rap
port naar Japan geroepen.
Naar men zegt hebben ook 40 tot 100 in
Mexico wonende Japansche gezinnen het Japan
sche gezantschap verzocht hun bij de terugreis
naar Japan op het eerste beschikbare Japansche
schip behulpzaam te zijn.
Verder is er nog het feit, dat Japansche on
derdanen hun bezittingen in Mexico overhaast
getracht hebben te verkoopen, daar zij het voor
onvermijdelijk hielden, dat Mexico, in geval van
een conflict tusschen de Vereenigde Staten en
Japan, aan den oorlog zal deelnemen. (U.P.)
INTREKKING VERLOVEN BIJ
AUSTRALISCHE LUCHTMACHT.
Naar de Engelsche nieuwsdienst meldt, heeft de
Australische minister van Luchtmacht de intrek
king van alle verloven bij de Australische lucht
macht en bij de troepen in Darwin bekendge
maakt.
Als reden voor dezen maatregel noemde de
minister de „verscherping van den toestand in
j het Verre Oosten". (D.N.B.)
BRITTEN MOETEN THAILAND VERLATEN.
Naar Domei uit Bangkok meldt, heeft het
Britsche gezantschap Donderdag allen Britschen
onderdanen ook den Britsch-Indiërs, opdracht
gegeven Thailand zonder verwijl te verlaten.
Deze bekendmaking is onmiddellijk gevolgd op
een soortgelijk bevel, dat de Amerikaansche ge
zant heeft gegeven.
Naar verluidt wonen in Thailand 300 Britsche
onderdanen, terwijl het aantal Britsch-Indiërs
30.000 bedraagt.
OOST-AZIATISCHE CONFERENTIE BIJEEN.
In tegenwoordigheid van de ministers van
buitenlandsche zaken en financiën is te Tokio
de Oost-Aziatische economische conferentie ge
opend, waarvoor o.a. de minister van landbouw
van Mandsjoekwo en minister Tsjengoetjuen
uit Nanking te Tokio waren aangekomen.
Minister van buitenlandsche zaken, Togo,
sprak als eerste op de conferentie. Hij wees op
de noodzakelijkheid om een nieuwe economi
sche orde te vestigen op het gebied van de pro
ductiestijging en op de ontwikkeling van de
beschikbare grondstoffen om de economische
krachten van alle volken in Oost-Azië te ver
sterken.
De politiek van Japan ten aanzien van het
bijleggen van het conflict met China is evenals
voorheen gericht op het vestigen, van eer. nieu
we orde in Oost-Azië, die op haar beurt een
permanenten vrede en welstand voor de ge
heele wereld moet brengen.
Echter, zoo zeide Togo Verder, wordt de recht
matige politiek van Japan door Engeland en
Amerika niet begrepen en de door Japan voor
genomen nieuwe ordening ontmoet groote te
genwerking (D.N.B.)
INCIDENT AAN DE GRENS VAN
MANDSJOEKWO.
De woordvoerder van het Kwantoeng-leger
heeft medegedeeld, dat een Japansche grens-
patrouille door vijftien „bolsjewistische agen
ten" is aangevallen.
Zij drongen Mandsjoerijsch gebièd binnen.
De indringers werden door de Japansche pa
trouille teruggedreven. Zü lieten een doode
achter.
De woordvoerder voegde hieraan toe, dat deze
poging van bolsjewistische agenten om Mands-
'joerijsch gebied binnen te dringen, moeilijk als
een vriendschappelijke geste der Sovjets kan
worden beschouwd en eerder „duistere voor
nemens" doet vermoeden. (D.N3.)
Met nadruk wees ir. Veenstra op het feit, dat
de Nederlandsche overheidsinstanties ten aan
zien van het scheuren van grasland rekening
zullen houden met billijkheidsoverwegingen.
Men zal- billijkheid betrachten, opdat degene,
die nauwelijks of in het geheel niet. scheurde,
geen voordeel zal behalen boven zijn naaste,
die wel aan zijn plicht heeft voldaan. Daarom
ook zal alsnog worden overgegaan degenen, die
niets vrijwillig opgaven en toch daarvoor dui
delijk in aanmerking kwamen, den scheurplicht
op te leggen
Als gevolg van de toenemende moeilijkheden
bij de afwikkeling van het wegverkeer is het
noodzakelijk nauwkeurig toezicht te oefenen op
de voertuigen der districten. Reeds volgens de
thans geldende wettelijke bepalingen behoorde
het tot de taak der rijksinspecteurs van het
verkeer de noodige vervoergelegenheid voor
vitale transporten te garandeeren, hetzij door
requisitie van auto's, hetzij langs den weg van
overleg.
Daarbij is evenwel gebleken, dat tal van on
dernemers en tusschenpersonen, veelal met
voorbijgaan van verordening No. 86/1940 van
5 Augustus 1940 over wisseling van verblijf,
voertuigen hebben verkocht of door hun bemid
deling hebben doen vertrekken naar andere
districten of ook naar het buitenland, zoodat in
gevallen, waarin deze voertuigen noodig waren,
daarover niet meer kon worden beschikt. Derge
lijk eigenmachtig optreden kan onder de hui
dige omstandigheden leiden tot ernstige moei
lijkheden bij de afwikkeling van het wegver
keer, dat in het algemeen belang ligt. en moet
worden verhinderd.
Een nieuwe verordening van den secretaris
generaal van het departement van waterstaat,
afgekondigd in verordeningenblad 49 van 5 De
cember 1941 onder nummer 220/1941, bepaalt
derhalve, dat voortaan elke verkoop of andere
vervreemding, iedere wisseling van meer dan
vijf dagen in het verblijf, elke uitvoer en elke
verhuren of andere vorm van beschikbaarstel
ling van vrachtauto's van een ton laadvermo
gen en meer of van autobussen naar het bui
tenland goedgekeurd moet worden door den
rijksinspecteur van het verkeer.
Deze verordening vindt niet slechts toepas
sing op den eigenaar of houder van den vracht
auto, maar ook op personen, die voor dergelijke
handelingen hun medewerking of bemiddeling
verleenen. Ook heeft zij betrekking op - hande
lingen ter voorbereiding hiervan: zoo wordt met
name het opgeven van advertenties, die ge
noemde verboden handelingen beoogen, even
eens onderworpen aan de goedkeuring van den
bevoegden verkeersinspecteur.
Voor de verleening van dergelijke vergun
ningen is bevoegd de rijksinspecteur van het
verkeer, in wiens district de standplaats van
den auto is gelegen.
Overtreding van de bepalingen dezer verorde
ning kan worden gestraft met hechtenis van
ten hoogste een jaar of boete van ten hoogste
f.3000, terwijl bovendien de betrokken auto in
beslag genomen kan worden.
Tegen overtreders zal met strengheid worden
opgetreden.
De rijkscommissaris (commissaris-generaal
voor financiën en economie) maakt hieromtrent
bekend, dat ook toestemming noodig is, wan
neer sprakeis van een handeling ten gunste
van een persoon, die de Duitsche nationaliteit
bezit, of ten gunste van een Duitsche firma of
een Duitsche instantie in en buiten Nederland.
Verzoeken van dezen -aard worden door den
verkeersinspecteur voorgelegd ,aan den ge
machtigde voor het verkeer over den korten
afstand.
PROF. DR. H. C. L. E. BERGER GAAT HEEN.
Wegens het bereiken van den pensioengerech
tigden leeftijd zal de hoofdinspecteur van de
volksgezondheid, tevens directeur van den vee-
ar tsenijkundigen dienst, prof. dr. H. C. L. E.
Berger, op 31 December a.s. den dienst verlaten.
Er heeft zich een commissie gevormd, teneinde
aan het afscheid, hetwelk zal olaats 'ïnónn on
27 December a.s. in den nieuwen stadsschouw
burg te Utrecht, een eenigszins plechtig karakter
te verleenen.
BURGEMEESTERSBENOEMINGEN.
Met ingapg van 15 December a.s. is benoemd
tot burgemeester van de gemeente Nootdorp de
heer G. A. Visser.
Herbenoemd zijn tot burgemeester de hecren
mr. A. Kleijn van de gemeente Zweeloo, P. J.
Peereboom van de gemeente Broek in Water
land, R. D. C. M. van Slüpe van de gemeenten
Goudriaan en Ottoland en H. Bergman van de
gemeente Gouderak.
VERSPREIDE BERICHTEN.
Bij besluit van den secretaris-generaal
van het departement van justitie van 3 Decem
ber j.l. is benoemd tot commissaris van rijks
politie. S. M. Oosterhoff, commissaris van po
litie te Sneek.
van hedenavond
tot morgenochtend
en van morgenavond
tot Maandagmorgen
De maan komt vanavond op om
20.07 uur en gaat morgen om 11.54
uur onder; zü komt dan weer op
om 21.04 uur en gaat Maandag
middag om 12.29 uur onder.
DE AFFAIRE MET MINISTER VAN MOOK
WERPT EEN SCHRIL LICHT OP DE
GEVLUCHTE NEDERLANDSCHE
REGEERING TE LONDEN.
(Van onzen politieken medewerker).
E ENIGEN tijd geleden werd er melding ge
maakt van de benoeming van den heer
Van Mook, directeur van het departement
van economische zaken in Nederlandsch Oost-
Indië, tot minister in het kabinet der gevluchte
Nederlandsche regeering, welke thans haar zetel
te Londen heeft. In deze benoeming kon men
een zekeren gedachtengang in koloniale rich
ting zien. Thans bereikt ons plotseling het be
richt, dat de gouverneur-generaal van Neder
landsch Oost-Indië, jhr. mr. A. W. L. Tjarda
van Starkenborgh Stachouwer, in verband met
oorlogsgevaar in den Stillen Oceaan, den heer
Van Mook niet naar Londqn kan laten ver
trekken, daar zijn aanwezigheid in Indië van
grooter waarde is.
Een minister, die niet verschijnt.Het klinkt
vrij laconiek. De omstandigheden in het Verre
Oosten zijn van een dergelijke belangrijkheid,
dat de ministerspost in Londen wel onbezet
kan blijven, meent men in Batavia. Inderdaad,
het is de waarheid. Wat voor een taak heeft
de gevluchte regeering nu eigenlijk nog in Lon
den te verrichten?
Zjj Staat immers machteloos tegenover de
Angelsaksische machthebbers, die met het Ne
derlandsche belang overzee omspringen, zooals
zij dit zelf believen Wij hebben voorbeelden te
over. Allereerst was het Curasao, terwijl later
Suriname het duidelijke voorbeeld was van de
willekeur der kapitalistische machten in wier
net de geëmigreerde regeering gevangen zit.
Dat deze gevluchte regeering in werkelijkheid
niets te vertellen heeft en om in de Britsche
terminologie te spreken voor de show in
Londen zetelt als de Nederlandsche regeering
bleek onlangs overduidelijk uit de publicatie van
het telegram inzake de bezetting van Suriname
door de Vereenigde Staten van Amerika, het
welk in flagranten strijd was met het latere
gebeurde, waaruit de onmondigheid duidelijk
naar voren kwam.
Thans zegt de gouverneur-generaal in Batavia
dat de heer van Mook nog geen deel van
het babinet kan uitmaken. En dat nog wel
tegen zijn superieuren te Londen! In wer
kelijkheid bedoelt de gouverneur-generaal ermede
dat het v/erk te Londen toch niet van zoo'n ge
wicht is, dat men daarvoor een hoogen ambte
naar in Indië van zijn post moet laten gaan om
in Londen uitsluitend ja te gaan knikken en een
marionet te zijn in het Britsche theater, waarin
al zoovele internationale gezelschappen een
plaatsje hebben Verkregen, omdat hun nergens
ter wereld meer contracten werden aangeboden.
Zij hadden him tijd gehad. Niemand treurde
daar om.
Velen in ons land hebben nog de gedachte, dat
de regeering te Londen onder leiding van mr.
Gerbrandy veel goed werk verricht. Tot voor
kort zullen zij nog in dien waan gebleven zijn,
maar nu niemand minder dan de gouverneur-
generaal van Indië openlijk bekend maakt, dat
de nieuw benoemde minister van Mook nog niet
kan verschijnen, zal men daarin toch de uit
spraak van den hoogsten bewindsman van
Indië moeten erkennen, dat het kabinet te Lon
den eerst op de tweede plaats komt. Het feit
alleen, dat gezegd wordt, dat men den heer van
Mook nog niet uit zijn functie kan laten heen
gaan, dus dit misschien pas op een later tijd
stip kan doen, bewijst overduidelijk, dat de
gouverneur-generaal in Indië er zich van be
wust is dat het werk van de gevluchte regeering
in Londen pas op de tweede plaats komt en on
dergeschikt is aan alle andere belangen, die er
thans zijn.
Al met al werpt een schril licht op de situatie,
welke zich te Londen voordoet.
H. A. G.
LEÏDSCHE AQUARIUM- EN
TERRARIUMVER. „DE NATUURVRIEND".
Dr. G J. Barends besprak voor de Leidscho
Aquarium- en Terrarium-Vereeniging „De Na
tuurvriend" de waarnemingen, welke in het
zoölogisch laboratorium alhier sinds Mei j.l.
gedaan werden. De geprojecteerde foto's waren
van mej. v. Roon.
In de natuur heeft paarvorming op verschil
lende manieren plaats. Vaak verzamelen de
mannetjes en de wijfjes zich op bepaalde plaat
sen. Als voorbeeld noemde spr.: vogels, paling,
zalmen enz In de meest geschikte gebieden
worden dan weer geschikte plekken gezocht. De
Clchlide concentreeren zich voor de paarvor
ming in bepaalde streken. In een aquarium zoe
ken de mannetjes geschikte nestplaatsen uit,
bij voorkeur in een hoek om zoodoende in den
rug tegen vijanden gedekt te zijn. Uit dit ge
bied verjagen zij dë andere mannetjes. Komen
andere binnen een territorium, dan is de be
handeling door het mannetje vijandig, zooals
aanvallen, bijten en inponeerhouding door op
zetten van de vinnen en uitzetten van het kieuw
membraam, zich grooter en machtiger maken.
Een rijp wijfje gaat niet inponeeren en zet
haar vinnen niet op. Het mannetje begint wel
te inponeeren en te stooten, doch het wijfje
valt niet aan. en gaat ook niet weg. Het vech
ten blijft dan achterwege en inponeeren wordt
dan pronken
Het eieren leggen duurt 2 uur waarin
ongeveer 400 eieren gelegd worden.
Zijn de jongen uitgekomen, dan leiden de
ouders het schooltje afwisselend.
Ten slotte werden nog tal van bijzonderhe
den besproken van de cichlasoema meeki en de
hermichromis-soorten.
AFSCHEID VAN DR. W. STUURMAN.
In een op Woensdag 17 dezer des namiddags
te half drie in den Foyer van de Stadsgehoor
zaal alhier te houden bijeenkomst, zal doof het
Gemeentebestuur afscheid worden genomen van
dr. W. Stuurman als directeur van het Open
baar Slachthuis en hoofd van den Centralen
Keuringsdienst van Vee en Vleesch van deze
gemeente.
