ift
LAATSTE BERICHTEN
m
IEIDSCH DAGBLAD Eenfe Blad
Dinsdag 2 December 1941
KERK- EN SCHOOLÜUWS
Binnenland
De mobilisatie der
luchtstrijdkrachten in
Ned. Indië
De bezetting van
Suriname
Buitenland
Australische kruiser tot
zinken gebracht
BURGERLIJKE STAND
VAN LEIDEN
kKUN/T IN IETTEREN
LOSSE NUMMERS
VAN ONS BLAD
BEURSO VERZICHT
MARKT
GEHCMTIN
'f Wordt
koud!
Waarom heeft Swift zoo'n ideale
United Press bevestigt uit Batavia, dat de
luchtstrijdkrachten van Nederlandsch-Indié een
mobilisatiebevel hebben gekregen. Alle actieve
leden van het luchtwapen en van de reserve
zijn opgeroepen. Het mobilisatiebevel is door den
gouverneur-generaal van Ned.-Indië, jhr. mr.
Tjarda van Starkenborgh Stachouwer, gemoti
veerd met de noodzakelijkheid om onder de ge
geven omstandigheden het luchtwapen in volle
dige gereedheid te hebben.
Het D.N.B. meldt uit New York: De bezetting
van Suriname door de V.S. heeft in de eerste
plaats ten doel, daar het grootste vliegveld van
Zuid-Amerika aan te leggen, zoo verklaart de
Times Herald in een artikel van Leon Pearson.
Men betoogt weliswaar ook bescherming van de
bauxietmijnen, maar op de hoogvlakte van Para-
caima wordt een groot vliegveld aangelegd, dat
bezet wordt door Amerikaansche soldaten, die
reeds maanden geleden uit voorzorg ingeënt zijn
tegen gele koorts. Arbeiders en materiaal moe
ten per vliegtuig daarheen worden gebracht.
Het Amerikaansche leger is zeer veel gelegen
aan den aanleg van dit vliegveld, zoo vlak bij
de Braziliaansche grens, daar Brazilië hardnek
kig weigert Amerikaansche soldaten op Brazi-
liaanschen bodem toe te laten.
AANGEREDEN EN AAN DE GEVOLGEN
OVERLEDEN.
Vorige week Donderdag werd de 19-jarige G.
C. te Maastricht, toen hij van zijn rijwiel was
gevallen voor een autobus, door deze bus over
reden en zwaai- gewond naar het ziekenhuis
aldaar overgebracht. Thans is de jongeman aan
de gevolgen overleden.
DE MOORD TE ALMELO.
Tot 20 jaar veroordeeld.
De Almelosche rechtbank deed uitspraak in
de zaak tegen den Almeloschen landbouwer B.
G., die terecht heeft gestaan wegens moord op
zijn vrouw, gepleegd op 30 Maart 1935, nadat
hij op 20 October 1926 reeds een poging had
gedaan om zijn vrouw op gewelddadige wijze
van het leven te berooven Op 10 Juni werd de
zaak ddor de rechtbank behandeld, doch aan
gehouden voor het uitbrengen van een rapport
door den psychiater dr. Beek uit Enschede. In
de zitting van Dinsdag 18 November jl. werd
dit rapport besproken, doch het gaf den officier
van justitie, mr. Groenwegen, geen aanleiding
zijn eisch levenslange gevangenisstraf te
herzien. De rechtbank heeft G. wegens moord
en poging tot moord veroordeeld tot 20 jaar
met aftrek van preventieve hechtenis.
De Australische kruiser Sydney zou volgens
den Engelschen berichtendienst aan de kust
van Australië tot zinken zijn gebracht. Nadere
berichten ontbreken. (D.N.B.)
Deze kruiser heette oorspronkelijk „Phaeton"
en behoorde tot de Amphionklasse. De water
verplaatsing bedroeg 7000 ton. Het in 1936 ge
bouwde schip droeg als bewapening 8 15 c.M.-
kanonnen, 4 stukken luchtafweergeschut van 11
c.M. en acht viervoudige torpedolanceerbuizen.
Er 2ajn twee vliegtuigen aan boord. De normale
bemanning bestond uit 550 koppen.
DE TOESTAND IN HET VERRE OOSTEN.
Duff Cooper heeft op zijn doorreis van
Australië naar Singapore in Batavia tijdens een
onderhoud met de pers verklaard dat hij geen
weg zag om den vrede aan de Stillen Oceaan
onder de tegenwoordige omstandigheden te be
houden. (D.N.B.)
De nervositeit der Engélsche en "Neder-
landsch-Indische scheepvaartkringen in het
Verre Oosten blijkt uit de instructies, volgens
welke alle Engelsche, naar Sjanghai onderweg
zijnde schepen terstond het roer moeten wenden
en naar Hongkong terugkeeren. Ook de in Sjang
hai liggende schepen der Engelsche firma Mol-
lers hebben bevel gekregen terstond naar Hong
kong in zee te steken. Twee Nederlandsch-Indi-
sche vrachtschepen hebben de lossingswerkzaam
heden in de haven van Sjanghai plotseling afge
broken en zijn gisteravond naar Manilla uitge-
loopen.
Uit neutrale scheepvaartkringen verluidt, dat
deze maatregelen genomen zijn om te verhin
deren, dat Engelsche en Nederlandsch-Indische
schepen den Japanners in handen zouden val
len, wanneer het tot een oorlog op den Stillen
Oceaan zou komen. (D.N.B
FRANSCHE KRIJGSGEVANGENEN
VRIJGELATEN.
Een nieuw transport van 1300 Fransche krijgs
gevangenen die uit Duitschland zijn terugge
keerd. is gisteren door ambassadeur Scapini in
tegenwoordigheid van een vertegenwoordiger der
Duitsche Weermacht en een vertegenwoordiger
van den Duitschen ambassadeur te Parijs, in
een verzamelkamp te Compiègne begroet.
(DH3.)
BRITSCHE KRUISER IN DEN GROND
GEBOORD.
Een der oorlogscorrespondenten van Stefani
meldt, dat Italiaansche vliegtuigen nieuwe
groote successen hebben geboekt. Zij hebben
buiten Tobroek een vijandelijken kruiser van
5.300 ton, van het type Aurora, getorpedeerd en
tot zinken gebracht. De kruiser was gewapend
met zes kanonnen van 152 mm., vier kanonnen
van 102 mm., vier kanomien van 47 mm., acht
mitrailleurs, zes torpedolanceerbuizen. Hij had
een snelheid van 32.25 knoopen en een beman
ning van 450 man.
BRAND IN GEÏMPROVISEERDE
BIOSCOOP.
Te Moloco in de Portugeesche kolonie Mo
zambique is in een houten schuur, die als bio
scoop was ingericht, gedurende een voorstelling
brand ontstaan. Vierenveertig menschen kwa
men om het leven.
GEBOREN:
Halje, z. v. P. de Wilde en W, Wlebenga
Adolf Cornells, z. v. A. Adamse en J. Duindam
Geertrulda Maria, d. v. J. J. v. Tongeren en A. G.
Leugerlng Alfred Maria, z v. G. Fasseur en
A. H. Zonderop Jacob, z. v. A. Hoogeveen en
B. Tuis Adam Willem Gerardus, z. v. A. WJj-
nands en H. W. Bongers Hendrik Douwe, z. v.
G. Stelllnga en D. B. de Jong.
OVERLEDEN:
J. v. d, Reijden. M., 83 j. B. v. d. Lubbe, wedn.
66 J. A. Th. F. Verhaar. Zn., 32 J. L. Krook,
huisvr, van I. Melet, 52 j. C. v. d Vlugt, hulsvr.
van C. P. J. Paardekooper, 64 J. E. K. Straat-
hpf, wed. van C. P. Bik, 79 M. v. Leeuwerden
wed. van P. G. Verbruggen, 73 J.
EXPOSITIE NICO G. BERKHOUT.
In „Pro Arte".
Nico Berkhout vertoont zich op deze tentoon
stelling uitsluitend als aquarellist en inderdaad
heeft hij in deze technisch zeer mooie dingen
bereikt. Zijn kleurgeving is helder en frisch,
meermalen zelfs gedurfd, zooals men kan zien
aan een werk met gevelpartij in een tuin, dat
in kleurgeving iets naar Van Gogh zweemt.
Ofschoon aan al zijn werk de studie der na
tuur ten grondslag ligt men kan dit zien aan
de teekening van een paar boerderijen en aqua
rellen naar ver-verwante onderwerpen, eveneens
aan zijn studie over het water van de Mare aan
de achterzijde van de Donkersteeg en aan een
paar portretten is het toch weer herinnering
aan de werkelijkheid van deze zelf. Reeds ver
schillende stillevens wijzen daarop, stillevens
met kruikjes, met tomaten en andere, meestal
eenvoudig van compositie. Heel mooi is een stil
leventje met een stoel. Doch het meest schijnt
Berkhout ons in zijn element in zijn religieuze
voorstellingen. Zijn werk is qua vorm- en kleur
geving zeer modern, wat niet iedereen zal be
vredigen. te meer omdat het Leidsche publiek
over 't algemeen nog al impressionistisch is in
gesteld. Naast dat zeer moderne treft iets pri
mitiefs, iets dat zich van alle gekunsteldheid
verre wil houden.
Meermalen doet het qua teekening sterk den
ken aan de oude primitieve houtsneden in de
wiegedrukken. Heel sterk valt dat op in zijn
groote stuk van het „Laatste Avondmaal". Men
vindt er verder voorstellingen in denzelfden
primitieven staat van de Madonna, een Chris-
tophorus, een H. Familie, een mooie St, Cae-
cilia, enz.
Een meisjeskop, een mannenkop en een zelf
portret zijn als portretkunst heel goed. Men
vorme verder zelf zijn oordeel.
N. J. SWIERSTRA.
NED. HERV. KERK.
Bedankt voor Bolsward ds. L. C. ten Brug-
genkate te Klooster-Ter Apel.
GEREF. KERKEN.
Aangenomen naar Mijdrecht ds. F. Pijlman Jr.
te Hoek (Z.)
zijn behalve aan ons Bureau
ook verkrijgbaar bij de
Firma Ph. BROBBEL. Stationsweg no. 49
W. G. J. VERBURG Heerenstraat no. 2
Fa. A. SO MER WIL Azn.. Hoogewoerd 24
A. M. VAN ZWICHT. Breestraat no. 126
A. VAN EGMOND. Hav*r 2/4
W. VAN LEEUWEN. Janvossensteeg 19
W. P. v. SAVOYEN K Rapenburg 12 A
en aan de Kiosken
BOEKHANDEL VAN DER VEEN
Geversstraat no. 59 Oegstgeest
ALGEM. LEESBIBLIOTHEEK RIETVELD
Lo. het Postkantoor Leiderdorp
Amsterdam. 2 December.
De beursstemmingen zijn tegenwoordig moei
lijk te peilen. En voor de verschillende tenden-
zen, welke aldaar bij tijd en wijle afwisselen,
kan vaak geen oorzaak worden aangegeven. Nu
doen ter beurze van Amsterdam tegenwoordig
dikwijls geruchten de ronde, waardoor het sen
timent wordt beïnvloed. Maar deze geruchten
zijn doorgaans van een zoo vaag karakter, dat
zij zelfs niet scherp kunnen worden omlijnd.
Bovendien blijkt maar al te vaak, dat derge
lijke vertelsels op geen enkelen goeden grond
berusten. De zwakke tendens, die gisteren viel
waar te nemen, bleef vandaag niet aanhouden,
integendeel was de algemeene beurstoon veel
verbeterd. Ook hiervoor kon geen redelijk motief
worden gevonden maar in ieder geval kon wor
den geconstateerd, dat op de meeste afdeelingen
bij het begin voor de toonaangevende fondsen
hooger koersen konden worden bedongen dan
de vorige slotprijzen terwijl na eenige aarze
ling een opgaande lijn werd gevolgd en in de
meeste gevallen onder beurstijd nog aardige
koerswinsten konden worden gemaakt.
Daardoor konden de gisteren geleden verlie
zen grootendeels of gedeeltelijk worden achter
haald. De hoek waarin Olies verhandeld worden,
trok weer de meeste aandacht. Het toonaan
gevende petroleumaandeel werd op 340 Vi in
gezet en steeg met stukjes en beetjes tot 345
waarna geen groote verandering meer plaats
vond. De belangstelling voor Industrieelen was
slechts matig.
In Unilevers werd op bescheiden voet zaken
gedaan waarbij de koers naar boven ging van
1651/4 tot 168%, waarna echter weer een
kleine verzwakking intrad. Aku's bewogen zlA
aanhoudend rondom 155 Voor de Philips-
aandeelen was de belangstelling gering. De koers
was nauwelijks veranderd, tenminste vergeleken
bij den vorigen middenprfjs.
Calvé's v/aren eveneens zoo goed als ongewij
zigd. Evenals van Berkels. Lappen Müller wa
ren voor het grootste gedeelte van den beurs
tijd veronachtzaamd en golden voornamelijk
f. 136—f. 138, Lappen Scheepsbouw werden te
gen f 98—f 1.00 afgedaan. De minder courante
Industrieelen waren kalm. onregelmatig maar
dooreengenomen toch prijshoudend. Voor Indi
sche cultuurfondsen was de stemming veel aan
genamer dan gisteren. Amsterdam Rubbers lie
pen vandaag op van 329% tot. 334%. De minder
courante soorten waren verdeeld. De Tabaksaf-
deeling gaf tijdens, het beursverloop vrij groote
mutaties te zien.
Oude Deli's. die in den beginne tegen 3274%
werden afgedaan, konden een paar tapes later
een tiental punten meer bedingen. Deli Bata-
via's gingen omhoog van 277% tot 283%. 9e-
nembahs van 268? tot 2714%. De Suikerafdee-
ling was stil. In HVA's werd maar weinig ge
daan. tegen prijzen loopende van 485% tot
4884%. Een kleine affaire ontspon zich in In
dische sporen, welke werden verhandeld tegen
804^-823/4%.
De Scheepvaartrubriek was vandaag veel
beter gedisponeerd. Scheepvaartunie6 stegen
van 228 tot 2304 Oude Vaarten waren
goed prijshoudend, evenals Japanlij nep.
De beleggingsmarkt was rustig. De belang
stelling voor de Nedèrlahdsche staatspapieren
was gering. De stemming was ongeveer prijs
houdend. De nieuwe 34 obligatlën. schom
melden tusschen 96 7/16 en 96 9/16
Overigens kwamen geen mutaties van betee-
kenis voor. De Duitsche markt was kalm. goed
prijshoudend en voor de kerkelijke leeningen zelf s
vast. Gemeentelijke en provinciale obligatlën
waren stil. nauwelijks veranderd. Van de Pand
brieven waren de Jnheemsche soorten meeren-
deels iets beter. De Amerikaansche soorten daar-
entegeh wat lager. (A.N.P.)
Prolongatie. 2 1/4
BODEGRAVEN, 2 Dec. Aangevoerd 27 par
tijen Goudsche kaas, totaal 1215 stuks, wegende
10935 K G. Prijs met R.M. Ie srt. f. 62.50; 2e ert.
f.61.
KATWIJK a. d. RIJN, 1 Dec. Groentenveillng.
Grove peen, ongew. f.22.50; Waschpeen f.6.90
—7.50; Kroten L 2.304.50; Knolselderle f. 4.1QM-
7.60; Uien f. 4.50; Groene kool f.45; Prei f.4
5; Boerenkool f. 3.805.50.
RIJNSBURG, 1 December. Bloemenveiling
Hyacinthen; Pink f.89; Tros chrysanthen; Jo
zef Wit 4853: Herco 4652; Westlandia 4248;
Klein rood 2730; Wllcocs 4046; Wtlandel
43;—48.
RIJNSBURG. 1 Dec. Groentenveillng Selderie
f. 1.802; Peterselie f.22.60; Bospeen f. 7.60 p.
100 bos; Gekookte'kroten f. 10.70; Prei f.7; An
dijvie f.6; Grove Peen B f.4: C f.3.20; Waschpeen
f.7 50; Kroten f. 4.50; Knolrapen f. 2.10; Witte
kool f.3; Boerenkool f.5 50; Groene kool f. 5.5Q;
Gele kool f. 4,80. Roode kool f. 4.80 per 100 k.g.
Knolselderle f. 7.50; II f. 3.50—4; Bloemkool f 2.B0
11 per 100 stuks.
ROTTERDAM. 2 Dec. Heden werden tar
veemarkt aangevoerd 2126 dieren, waarvan lflTOt
runderen. 27 paarden. 58 veulens, 86 scharan, 206
nuchtere kalveren, 207 graskalveren en 1 <8 bok
ken en gelten.
Prijzen per stuk Melkkoeien f660530400;
Kalfkoelen f. 650525400; Varekoelen f. 430
f.325—275; Vaarzen f. 395—305—220; Pinken f.300
—f.220—185; Graskalveren f. 200—150—75
Redactiestaf: B. W. Menkhorst. Buitenland
en Tooneel; K, Been, Binnenland en Sport;
J. Brouwer, Stadsnieuws; Th. J. Harmema,
Omgeving en Muziek.
Politiek medewerker: H. A. Goedhart.
Velen klagen nu over
koude voeten. Voor
kom ze.koude voe
ten zijn onprettig en
ongezond. Neem
daarom geregeld uw
Badzo-voetbad, want
Badzo werkt stimu
leerend op de bloed
circulatie. - Vraagt
onze brochure.
1 Kg-pak: 20 Cl.
3 Kg-pak: 45 cl.
OFFICIEELE PUBLICATIE VAN HET DEPARTEMENT VAN
HANDEL, NIJVERHEID EN SCHEEPVAART
Bewijzen van overdracht voor het bestellen
van ijzer en staal.
De Directeur van het Rijksbureau voor IJzer en Staal vestigt er
met betrekking tot bewijzen van overdracht voor het bestellen van
ijzer en staal voor Nederiandsche behoefte, met den meesten nadruk
de aandacht op, dat in totaal slechts die hoeveelheden ijzer en staal
mogen worden overgedragen, welke men zelf heeft toegewezen ge
kregen. Voorts mag er eigenmachtig geen verandering in de mate
riaalbron worden aangebracht; m. a. w. op grond van een toewijzing
of bewijs van overdracht voor platen van een bepaalde onderneming
mogen slechts platen van die onderneming en op grond van een toe
wijzing of bewijs van overdracht voor Duitschen import mag slechts
Duitsche import worden overgedragen, enz.
Overschrijding van contingentsgewicht en het wijzigen van de ma
teriaalbron, al of niet opzettelijk begaan, zullen onvoorwaardelijk
worden gestraft, terwijl de betrokken onderneming van verdere ma
teriaaltoewijzingen resp. materiaalleveranties kan worden uitgesloten.
Voorts worden belanghebbenden er op gewezen, dat de geldigheids
duur van de voor het eerste kwartaal 1942 uitgeschreven bewijzen
van overdracht „C" voor het bestellen van zer en staal voor Neder
iandsche behoefte in afwijking van het bepa .1de in circulaire No. 315
als volgt is geregeld. De bewijzen van overdracht, welke zijn uitge
schreven op grond van toewijzingen voor het eerste kwartaal 1942
kunnen bij den handel tot en met 23 Januari 1942 worden aangebo
den, terwijl deze bewijzen van overdracht tot en met 31 Januari 1942
bij de Nederlandschee producenten van wilserij- en gieterij producten
en, voor zoover betreft bestellingen in het buitenland bij het Rijks
bureau voor IJzer en Staal kunnen worden aangeboden.
Tenslotte wordt, onder verwijzing naar circulaire No. 315 d.d, 10
Juli 1941 bekend gemaakt, dat de lijst van contingenthouders en -be
heerders (bijlage B) als voM dient te worden aangevuld:
C'ontingentbchecrders.
XXXIV.
Centraal Bureau voor de Klein-
Metaalindustrie Afd. Walserf]-
producten, Baanstr. 16. Utrecht;
Afd. Buizen. Postbus 50, Amers
foort; Afd. Loc'teieters- en Fit-
tersbedrij'ven. Paleisstraat 7,
's Gravenhage.
XXXV.
RijJ--bureau voor Oude Mate
rialen en Afvalstoffen, Paleis-
i straat 7. 's-Gravenha^-
XXXVI.
Rijksbureau voor de Verwerken-
Contingenthoudcrs.
XXXIV.
ómeden, Wagenmakers, Lood
gieters en Fitters, Installateurs
v. centrale verwarming, Kleine
Kuipersbedrijven
XXXV.
Handelaren in oude materialen
en afvalstoffen.
XXXVI.
Drukkerijen, Binderijen, Chemi-
j grafische bedrijven.
van de K. N. Z.
N.V. Kon. Neder!. houtindustrie
BOEKELO - HENGELO
XXXVII.
Machinefabrieken, Constructie
werkplaatsen en Scheepswerven
(alleen voor onderhoud, ver
nieuwing en uitbreiding)
XXXVIII
Producenten van en handelaren
in genees- en verbandmiddelen
XXXIX
Houtindustrieën
XLI.
Aannemersbedrijven
XLIÏ.
Handelaren in Ijzerwaren
sche Industrie, N.Z. Voor. ,.rg-
wal 326328, A'dam C.
XXXVII.
Vereenteing van Metaal-in-
dustrieëlen, Nassaulaan 13,
's-Gravenhage.
'VXVIIÏ.
Rijksbureau voor Genees- en
Verbandmiddelen, Vondelstraat
11e, Amsterdam W.
XXXIX.
Bedrijfsgroep Houtindustrie,
Keizersgracht 517, A'dam.
XLI.
Federatie Werkgevers, Bouwbe
drijf, p/a Ir. A. H. Sweys, Joh.
van Oldebr-nevel dtlaan 172,
's Gravenhage.
XLII.
Centraal Bureau voor den IJzer-
warenhandel. Nassau Ouwer-
kefkstr. 3, 's-Gravenhage.
Omdat de voetspecialisten
van Swift hebben ingezien
dat elke voet zijn bijzondere
eischen stelt. Daarom heb
ben zij net zoo lang gestu
deerd en gezocht, tot zij voor
elke soort voet het ideale
Swift-model hebben gevon
den. Vandaar die uit
gebreide serie leest-
modellen van
Swift I
Elk van die vele Swift-
leesten Is wetenschappe
lijk juist van vorm. Met
uiterste zorgvuldigheid ge
bouwd! Daaraan hebt U het
te danken, dat U Uw Swift-
schoen nooit hebt hoeven
in te loopen. Een Swift-
schoen zit vanaf het eer
ste moment of U hem al
14 dagen hebt gedragen.
Met evenveel zorg als de
voetspecialisten den idea
len Swift-pasvorm tot
stand brachten, even zorg
vuldig wordt de geheele
Swift-schoen gefabriceerd.
Iedere arbeider van Swift
stelt er een eer in, dat
elke schoen die door zijn
handen gaat, tot in de
puntjes is verzorgd!
Alleen een schoen die een prima pasvorm
heeft, alleen een schoen die in alle onder-
deelen af is, zooals Swift, gaat lang mee.
Denk daaraan als U een schoenbon krijgt!
Swift biedt nog vóór-oor logs ene kwaliteit/
