De Duitsche opmarsch
op de Krim
82ste Jaargang
DONDERDAG 13 NOVEMBER 1941
No. 25042
Verduisteren:
De tekst van de Finsche
antwoordnota
De straat van Kertsj
Uit Engeland
Italiaansch
W eermachtsbericht
Uit Amerika
Generaal Huntziger bij
vliegongeval gedood
EERSTE BLAD
Verspreide berichten
17.51 uur
8.59 uur
STADSNIEUWS
r
Max Blokzijl spreekt
Finland moet veilig zijn
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: J. W Henny
Telef Directie en Administratie
25041 (2 Ilinenl
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Telef. Redactie 21507
Hoofdredacteur: B. W. Menkhorst. Lelden
Pl.verv K Been. Lelden.
De bondgenootschappelijke troepen staan
thans aan cie zeestraat van Kertsj, de verbin
ding tusschen de Zee van Azow en de Zwarte Zee
aldus meldt het D. N. B. ter aanvulling van het
weermachtsbericht. Voortdurend wordt in de
straat een kanaal door baggeren op diepte ge
houden om ook voor groote schepen de door
vaart mogelijk te maken.
Op haar smalste plaats is de straat van Kertsj
slechts enkele kilometers breed. Hier hebben de
Sovjets, 10 km ten Oosten van Kertsj bij Jeni-
kale, versterkingen aangelegd; fet het geschut
hiervan bestrijken zy de zeestraat.
De tegenoverliggende kust is zeer vlak; zij
heet naar de daar liggende kleine plaats, het
schiereiland van Taman. Over dit schiereiland
loopt slechts één weg, die zich later in tweeën
splitst, in het Noorden naar Tantjoek en in het
Zuiden naar het kleine havenstadje aan de
Zwarte Zee Anapa. Om den bolsjewisten den
terugtocht te belemmeren heeft de Duitsche
luchtmacht deze haven, evenals die van Seba-
stopol en Kertsj. gebombardeerd.
Naar de Britsche berichtendienst meldt, heeft
admiraal Koeznetsow het opperbevel over de
Sovjet-strijdkrachten op de Krim op zich ge
nomen.
Verder bestookte de Duitsche luchtmacht aan
het geheele Oostelijke front vooral de achter-
waartsche verbindingen der Sovjet-troepen,
waardoor de Sovjet-aanvoer wordt ontwricht.
Aldus zijn de bolsjewieken niet meer in staat
bruikbare reserve-troepen naar het front te
zenden, hetgeen blijkt uit het feit, dat zij steeds
weer cavalerie-divisies in den strijd werpen
zelfs in een terrein, dat voor cavalerie-operaties
weinig geschikt is.
DE KONING EN CHURCHILL AAN
HET WOORD.
De Britsche Koning heeft gistereh, volgens
den Britschen berichtendienst, bij de opening
van de nieuwe parlementszitting verklaard, dat
hij van ganscher harte hoopte, dat het Engel-
sche volk zal beantwoorden aan de groote
eischen, welke het gesteld worden en dat het
vastbesloten zal zijn de behoefte van de Sovjet-
Unie In haar heldhaftigen strijd tot aan de
grens van het mogelijke te bevredigen.
Dinsdag heeft de Koning bij het sluiten van
de oude parlementsperiode verklaard: Ik be
groet hartelijk de groote socialistische Sovjet
republiek als onzen bondgenoot. In samenwer
king met de Vereenigde Staten verstrekt het
Empire aan de Sovjet Unie allen bijstand, die
slechts mogelijk is tegen den gemeenschappe-
lijken vijand,
In zijn rede naar aanleiding van de opening
van de parlementszitting heeft de Britsche Ko
ning ook in het kort den toestand in het Verre
Oosten behandeld. Hij verklaarde o.a.: De ont
wikkeling van den toestand in het Verre Oosten
heeft de nauwkeurigste, permanente aandacht
der regeering. Wij moesten de troepen verster
ken, die mijn landen in deze gebieden verde
digen.
Ten aanzien van de betrekkingen met Turkije
zeide hij: Met Turkije heb ik een waardevol
verdrag gesloten. De betrekkingen met dit land
blijven gevestigd op den grondslag van vertrou
wen en vriendschap
Het Italiaansche weermachtsbericht van gis
teren luidt: De vijandelijke luchtmacht heeft
nieuwe aanvallen gedaan op Zuid-Italië en
Sicilië. Gistermiddag is een verkenningsvliegtuig
door onze jagers ter hoogte van Capri brandend
neergeschoten. In den afgeloopen nacht lieten
vijandelijke vliegtuigen in opeenvolgende golven
brand- 'en brisantbommen op Napels vallen.
Schade aan woonhuizen en hier en daar een
een begin van brand, hetgeen men spoedig
meester was. Zes dooden en omstreeks dertig ge
wonden. De houding der bevolking was steeds
kalm en gedisciplineerd. In de eerste ochtend
uren, werden drie Engelsche vliegtuigen neerge
schoten op Sicilië: één door het luchtdoelge
schut en twee door onze jagers. De bemanning
van een ander vijandelijk toestel, dat in zee
stortte, werd krijgsgevangen gemaakt. Nog al
tijd in de eerste morgenuren werden vier zware
Britsche jagers door onze stijdkrachten onder
schept en bij Cefalu stortten zij neer. Drie toe
stellen verdwenen in zee, een vierde viel op
den grond te pletter en de bestuurder werd
krijgsgevangen gemaakt.
In Noord-Afrika niets bijzonder aan het front
van Tobroek en dat van Solloem, Een luchtaan
val op Benghazi richtte geen schade aan. Een
getroffen Britsch toestel viel te pletter. Te Tri
polis werd de bemanning, twee officieren, van
een vliegtuig, dat tevoren neergeschoten was.
gevangen genomen.
In Oost-Afrika hebben onze detachementen
van de versterkte stelling van Culquabert nieuwe
aanvalspogingen van den vijand afgeslagen.
Churchill heeft, volgens den Engelsohen be
richtendienst, in het Lagerhuis verklaard, dat
geenerlei verandering in de Engelsche regeering
of in de oorlogvoering is overwogen.
Wanneer de oorlog tegen de duikbooten en de
vijandelijke luchtstrijdkrachten zich verder gun
stig zou ontwikkelen, waarvoor natuurlijk geen
enkele garantie kan worden gegeven, heeft het,
zoo zeide Churchill verder, er allen schijn van,
dat in 1943 groote hoeveelheden schepen ter be
schikking zullen staan waardoor het mogelijk
zou worden overzeesche operaties uit te voeren,
hetgeen thans geheel en al buiten het bereik
der Britsche hulpmiddelen ligt.
Churchill weigerde in te gaan op de hulp-
verleening van Engeland aan de Sovjet-Unie.
Naar de Engelsche berichtendienst meldt, gaf
hij als motief op, dat men den vijand geen ge
heimen mag verraden. (D.N.B.)
DE STAKINGSBEWEGING.
President Roosevelt heeft, om de dreigende
staking in alle tot de staalfabrieken behoorende
mijnen af te wenden, telegrafisch den voorzit
ter van de vakvereenigingsorganisatie van het
C.I O., den voorzitter van de vakvereeniging van
mijnwerkers en andere persoonlijkheden, ook
onder de werkgevers, uitgenoodigd tot een con
ferentie op 14 November (dus morgen) in het
Witte Huis, Naar de Associated Press meldt,
heeft Lewis, van de vakvereenigingsorganisatie
van het C.I.O.. eveneens op 14 November een
speciale conferentie belegd met de leiders der
FRANSCH MINISTER VAN OORLOG.
De Fransche minister van oorlog, generaal
Huntziger, is gistermiddag gedood bij een vlieg
tuigongeluk, aldus is te Vichy officieel bekend
gemaakt.
Het. vliegtuig is bij Le Vignan in het depar-
Sag ge?t£t! Verlag Wagenborg.
Het was de per
soonlijke ma
chine van den
minister van
oorlog. waar
mede de gene
raal zijn inspec
tie-reis naar
Afrika onder
nomen heeft,
welke twee we
ken had ge
duurd.
De volgende
bijzonderheden
werden uit Vi
chy nog aan het
D.N.B. gemeld:
De viermoto
rige machine
van den minis
ter van oorlog
van het type
Potez 662. was
gisterochtend*
even na 8 uur
te Algiers opge
stegen en had tegen 11. uur op het vliegveld
van Marseille, Marignane. een tusschenlanding
gemaakt. Toen het vliegtuig weer vertrokken
was, werd om 12.53 uur het laatste radiobericht
gegeven, nadat het toestel reeds op 80 kilometer
ten Zuid-Westen van Vichy bij Issoire in het
centrale bergmassief was waargenomen.
Terwijl op het vliegveld van Vichy alle voor
bereidingen voor de ontvangst van den minister
Wijlen generaal Huntziger.
van oorlog getroffen werden, kwam van de ma
chine het radiobericht, dat zij wegens den heer-
schenden storm en het gevaar voor ijsafzetting
gedwongen was in Zuidelijke richting terug te
keeren. De bestuurder heeft toen kennelijk weer
geprobeerd Marignane te bereiken, doch schijnt
in het laaghangende wolkendek den koers vol
komen te zijn kwijtgeraakt.
In het Fransche ministerie van luchtvaart
neemt men aan. dat het vliegtuig, dat wegens
het gevaar voor ijsafzetting genoodzaakt was
laag te vliegen, daarbij tegen het gebergte is
gestooten. Bij de plek, waar het toestel is neer
gestort, bij Le Breau, aan de Zuidelijke helling
van het centrale massief, bevinden zich namelijk
bergketenen, die hier en daar een hoogte be
reiken van 1300 meter. Het vliegtuig werd door
de bewoners van een arbeidskamp volkomen uit-
I gebrand gevonden. De lijken, waarvan er slechts
i zes ontdekt werden, waren verkoold en konden
niet geïdentificeerd worden, De klok aan boord
was op 13.03 uur blijven stilstaan.
J Aan boord bevonden zich de volgende passa
giers: de minister van oorlog, generaal Hunt-
ziger, de chef van zijn civiele kabinet. Labus-
1 quiere, zijn ordonnans-officier. De Royere, de
1 bestuurder, Le Fevre, een marconist, een meca
nicien, een fotograaf en een kamerdienaar.
Generaal Huntziger was in 1880 te Finisterre
geboren. Op 20-jarigen leeftijd ging hij reeds als
luitenant naar de Fransche koloniën, later naar
Indo-Chlna. In 1914 kwam hij bij den generalen
staf van het leger in het Oosten en bereidde hij
den veldtocht voor, die zou leiden tot de capi
tulatie van Bulgarije.
In 1924 ging hy als kolonel naar China, ver
volgens naar Brazilië, dan in 1932 als divisie-
generaal naar de Levant als gevolmachtigde der
Fransche regeering bij de besprekingen met de
regeering te Ankara. Deze besprekingen worden
later te Londen voortgezet, waarbij Huntziger
Frankrijk opnieuw vertegenwoordigt.
In het oog van de wereld zal hij echter vooral
in herinnering blijven als de man, die zich in
Juni van het vorig jaar op weg begaf naar het
Bosch van Compiègne.
Hier zette hij op 22 Juni zyn handteekening
onder het wapenstilstandsverdrag met Duitsch-
land.
In de regeering van Pétain bekleedde hij de
functie van minister van oorlog.
Dit Nummer bevat TWEE Bladen
vakvereeniging van mijnwerkers om te beslissen
over de vraag, of de arbeiders der mijnen van
staalfabrieken in staking moeten gaan of niet.
De leiders der vyf vakvereenigingen van spoor
wegarbeiders hebben hun leden uitgenoodigd op
7 December ter verkrijging van een loonsver-
hooging van 30% in staking te gaan. De vak
vereenigingen van spoorwegarbeiders hebben
350.000 leden Volgens de Associated Press zou
het werk op 7. 8 en 9 December worden stil
gelegd. (D.N.B.)
BESCHULDIGDEN VAN RIOM
OVERGEBRACHT.
De voormalige minister-presidenten Daladier
en Blum en de vroegere generalissimus generaal
Gamelin, allen beschuldigden in het proces van
Riom, die zich in Bourrassel nabij Riom in ge
vangenschap bevonden, zijn in uitvoering van de
door maarschalk Pétain genomen beslissingen
gisteren naar de vesting Portalet in de Pyre
neeën overgebracht, waar zy tot nader order
met vestingstraf zullen verblijven.
Tegelijkertijd zijn ook de voormalige minister
president Reynaud en de vroegere minister van
binnenlandsche zaken, Mandel, van Vals les
Bains, waar zy sedert 14 maanden geïnterneerd
waren, naar Portalet overgebracht. (D.N.B.).
TWEE TURKSCHE MINISTERS
AFGETREDEN.
De Turksche minister van defensie. Saffet
Arikan. en de minister voor het verkeerswezen,
Kerim Indsjeday, hebben hun ontslag aange
boden.-
Tot hun opvolgers werden benoemd de ge-
pensionneerde generaal Aroenkal en de gepen -
slonneerde admiraal Fahri Engin. Tijdens de
onderzoekingen naar het vergaan van het
Turksche stoomschip „Redah" zou bezwarend
materiaal voor beide ministers aan den dag
zyn gekomen.
Het stoomschip is getorpedeerd, waarbij groote
verliezen aan menschenlevens voorkwamen. Uit
het onderzoek is gebleken, dat het schip gebrek
kig was uitgerust. (D.NJB.).
MEER DAN 21 MILLIOEN VOOR DE
WINTERHULP.
De tweede straatcollecte, die in geheel
Duitschland den 25sten en 26sten October is
gehouden, heeft meer dan 21 millioen mark op
gebracht. Dit is ruim 5 millioen mark meer
dan bii de overeenkomstige collecte' verleden
jaar. (D.N.B.).
van Hedenavond
tot morgenochtend
De maan kwam heden op te
1.25 uur en ging onder te 15.26 uur.
ACADEMISCHE EXAMENS.
In de opgave van gisteren werd bericht: Ge
slaagd voor het doctoraal examen wis- en na
tuurkunde (hoofdvak Scheikunde) de heer K.
Dijkhoff te Voorburg, deze plaatsnaam is ech
ter foutief en moet zijn Leiden. Geslaagd zijn
voor het candidaatsexamen wis- en natuurkun
de: letter L: de heer Tan Tek Oen (Lelden);
voor het doctoraal examen rechten: mej. L. v.
d. Kraan (Rotterdam) en de heeren: P. W.
Blom Cs-Hertogenbosch)H. W. de Monchy
(Den Haag); R. C. C. de Savornin Lohman
(Den Haag) en W. C. Bothenius Lohman
(Assen).
HANDELSREGISTER
KAMER VAN KOOPHANDEL.
Nieuwe inschrijvingen:
J. C. Beugelsdijk, Kerkhofpad 29, Noordwijk.
Aannemersbedrijf en handel in oud en nieuw
hout. (Kleinhandel). Eigenaar: J. C. Beugels-
dijk, Noordwijk.
M. de Raad, Boerenburgerweg 17, Noordwijk.
Aannemersbedrijf en handel in oud en nieuw
hout. (Kleinhandel). Eigenaar: M. de Raad,
Noordwijk.
Wijzigingen:
FDrma de Raad en Beugelsdijk. Boerenbur
gerweg 17, Noordwijk-Binnen. Aannemersbe
drijf; handel in oud en nieuw) hout. De ven
nootschap onder firma is met ingang van 12
Nov. 1941 ontbonden. De zaken worden door elk
der vennooten afzonderlijk voor eigen rekening
en onder eigen naam voortgezet.
Rotterdamsch Kleedingmagazijn, Haarlem
merstraat 31, Leiden. Bij beschikking van den
Reichskommissar für die besetzten Niederl. Ge
blete van 7 November 1941 is benoemd tot Treu-
h&nder van bovengenoemde zaak: J. Chr. v.
Melis, Den Haag.
C. Kriest, Breestraat 140, Leiden. Winkel in
bloemen, planten, enz. C. Kriest. (Huwelijksche
Voorwaarden).
J. A. Kriek, Van der Werfstraat 82, Leiden.
Meubelfabriek. Bovengenoemde zaak is d.d. 1
November 1941 omgezet in een vennootschap
onder firma onder den naam: J. A. Kriek en
Zoon. Vennooten: J. A. Kriek en W. J. M.
Kriek, Leiden.
Voor het alhier afgenomen examen voor
apothekers-assistent slaagde mej. Y. Nauta uit
Den Haag.
Donderdag a.s. herdenkt de heer W. J.
Smolders, bestuurder bij de Haagsche Tramweg-
Maatschappij Den Haag-Wassenaar-Leiden, den
dag, dat hij vóór 25 Jaar bij genoemde maat
schappij in dienst trad.
Max Blokzijl spreekt hedenavond
over den zender Hilversum II van
19.4520.00 uur over het onder
werp: „Met Duitschland tegen het
bolsjewisme".
In hoofdstuk 1 van het Finsche antwoord
aan de Ver. Staten wordt ten aanzien van den
eisch der Amerikaansche regeering tot staken
der krijgsverrichtingen van den kant van Fin
land en terugtrekken der Finsche troepen naar
de grenslijn van 1939 gezegd:
In de memoranda wordt niets vermeld om
trent een stopzetting der vijandelijkheden aan
den kant van de sovjet-unie, evenmin wordt
vermeld, of met de uitnoodiging aan Finland
ook een terugtrekken der sovjettroepen verbon
den is uit de binnen de grenzen van Finland
van 1939 liggende en nog steeds door de sovjet
unie bezette gebieden. Het betreft het Finsche
deel van het Visschersschiereiland, welks artil
lerie de eenige oceaanhaven van Finland, Pet-
samo, bedreigt- Voorts de eilanden in de Fin
sche golf en het schiereiland Hangoe, dat de
overzeesche verbindingen in de golf van Fin
land beheerscht."
,Ter karakteriseering van den Fmsch-bolsje-
wistischen strijd wijst het Finsche ministerie
van buitenlandsche zaken in zijn antwoord ver
volgens op de recente notawisseling tusschen
Groot-Brittannië en de Finsche regeering en in
het bijzonder op het blauw-wit-boek no. 2 van
de Finsche regeering. In de beschrijving der
gebeurtenissen sedert 30 November 1939 is, naar
het Finsche antwoord verder uiteenzet, punt
voor punt verklaard, hoe Finland als nabuur
van de sovjet-unie zich voortdurend moest ver
dedigen tegen de veroveringslusten der sovjet
unie. Verwijzende naar den afstand en de be
zetting van gebieden volgens den vrede van Mos
kou, van waar uit een nieuwe sovjetaanval on
der de allergunstigste voorwaarden kon worden
ondernomen, constateert het Finsche ministerie
van buitenlandsche zaken, dat uit Hangoe nog
steeds luchtaanvallen gepleegd worden op Zuid
Finsche steden en op de burgerbevolking. Ook
na den vrede van Moskou heeft de sovjet-unie
nieuwe, ongerechtvaardigd© eischen gesteld
(zooals bijv. het transito-verkeer naar Hangoe
over Finsche spoorwegen) De sovjet-unie heeft
zich ook verder meedoogenloos gemengd in de
binnenlandsche aangelegenheden van Finland
en zelfs getracht straatrelletjes te organiseeren.
De vrede van Moskou was voor de sovjet-unie
slechts een wapenstilstand ter voorbereiding
van de definitieve verovering van Finland, zoo
constateert de Finsche antwoord-nota aan de
Ver. Staten verder. Dit hoofdstuk eindigde dan
ook met een nieuwen militairen aanval van de
sovjet-unie, die Finland dwong zijn zelfverdedi
ging met geweld van wapens voort te zetten en
welks karakter en doel er uit blijkt, dat in het
prominente Moskousclie dagblad Piawda van
23 Juni 1941 verklaard werd: „de Finnen moe
ten van den aardbodem verdelgd worden." De
gebieden aan gene zijde van de oude Finsche
grens werden eveneens gebruikt als aanvalspo
sitie tegen Finland. De sovjet-unie neeft zoowei
deze als ook de bij den vrede van Moskou af
gestane gebieden versterkt tot zoo volledig mo
gelijke punten van uitgang voor aanvallen op
het Westen. De aanvalsbedoelingen der sovjet
unie worden voorts volgens het Finsche ant
woord onmiskenbaar onthuld door zes strategi
sche zijlijnen van den spoorweg van Moer-
rnansk in de richting van de Finsche grens be
nevens door de militaire wegen, uitsluitend voor
aanvalsdoeleinden aangelegd, en door tal van
vliegvelden.
De Finsche nota wijst verder op de pauperl-
seering in de gebieden, die reeds voor 1939 aan
de overzijde van de grens lagen zoowel als in
de gewesten, die bij den vrede van Moskou wa
ren afgestaan, waarvan de leden van het Ame
rikaansche gezantschap te Helsinki en ook tal
van Amerikaansche persvertegenwoordigers zich
ter plaatse hebben kunnen overtuigen. Ver
waarloosde landerijen, vervallen en verwoeste
gebouwen, geschonden kerken en kerkhoven en
een bevolking, die in matelooze ellende leeft en
aan moorden en massale verbanning ten offer
is gevallen, bewijzen in welk een troostelooze
positie het Finsche volk onder sovjet-heer
schappij geraakt zou zijn, indien het lot van
Estland en de overige door de bolsjewieken ver
overde landen, te weten de gedeeltelijke of al-
geheele oplossing, had moeten deelen.
Het is begrijpelijk, dat de Ver. Staten zich
slechts met moeite een beeld kunnen vormen
van de situatie, waarin ons land zich bevindt,
vooral daar zij nimmer hebben ondervonden,
wel': een gevaar het bolsjewisme voor de staten
van het avondland vormt. Reeds tijdens den
eersten oorlog in 1939 had Finland uit een oog
punt van zijn eigen veiligheid ook de vijande
lijke aanvalsstellingen aan de overzijde van de
grenzen van 1939 onschadelijk moeten maken
en bezetten, indien destijds daartoe slechts vol
doende krachten beschikbaar waren geweest.
Destijds zou men wel niet getwijfeld hebben
aan het gerechtvaardigde van dergelijke Fin
sche operaties.
Na gewezen te hebben op de aanzienlijke
materieele hulp, die Finland in den winteroor-
log van Amerika heeft ontvangen, benevens op
den dank van het Finsche volk voor de vriend
schap en moreelen steun van de zijde van het
Amerikaansche volk, constateert Finland in zijn
antwoordnota met voldoening het voornemen
der Amerikaansche regeering ook voortaan voor
de levensbelangen van Finland te werken, maar
betoogt tevens, dat de Finsche regeering niet
kan inzien, dat overeestemming kan bestaan
tusschen genoemd edelmoedig grondbeginsel der
Amerikaansche regeering en den eisch tot te
rugtrekking van de Finsche troepen uit de ge
bieden aan de overzijde van de grenzen van
1939, welke gebieden uit veiligheidsoverwegin
gen zijn bezet en door de sovjet-unie terstond
gebruikt zouden kunnen worden voor een nieu
wen aanval op Finland, Finland moet integen
deel constateeren. dat het door de Amerikaan
sche regeering aanbevolen optreden noodlottig
zou zijn voor de beveiliging van het land en
derhalve niet te rijmen zou vallen met de Fin
sche levensbelangen. De houding der Finsche
regeering in den door de sovjet-unie begonnen
oorlog was en is. den strijd te beëindigen, zoodra
het dreigende gevaar is afgewend en garanties
zijn geleverd voor voortdurende veiligheid,
in hoofdstuk 2 herinnert de Finsche antwoord
nota eraan, dat ook de in den oorlog van
1939/'40 door 2 andere neutrale zyden tot de
sovjetregeering gerichte voorstellen de sovjet
unie niet hebben belemmerd in de voortzetting
van haar aanvallen op Finland.
De Finsche nota toont verder aan. dat de oe-
volking in de gebieden aan gene zijde van de
grens van 1939, welke 23 jaar lang blootgesteld
waren aan de bolsjewistische heerschappij en
die de Finsche troepen thans hebben bezet, voor
het allergrootste gedeelte Finsch is. „In welk
een betreurenswaardigen toestand de door de
Ver. Staten onder jigen geziene regeling de in
deze gebieden gebleven burgerbevolking zou
brengen, kan afgeleid worden uit de vreeselijke
voorbeelden der geschiedenis van het bolsje
wistische regiem. Ook dit gezichtspunt pleit er
voor, dat de betrokke: gebieden met goeden
grond door Finland bezet gehouden moeten
worden, opdat deze bevolking een waarborg
kan worden gegeven van vrijheid en veiligheid."
In hoofdstuk 3 komt de Finsche antwoordnota
terug op xxet onderhoud, dat de Finsche gezant
in Washington op 18 Augustus heeft geha*. met
den plaatsvervangenden minister van buiten
landsche zaken der Ver Staten, Sumner Wel
les. In dit onderhoud heeft Welles, zoo zet de
Finsche antwoordnota uiteen, een uitdrukkelijk
ontkennend antwoord gegeven op de vraag van
den Finschen gezant in Washington, of de
sovjetregeering de Amerikaansche regeering ver
zocht had een mededeeling omtrent de bereid
willigheid der sovjetregeering tot onderhande
lingen over een nieuw vredesverdrag aan Fin
land door te geven. Ten aanzien van de in la
tere besprekingen van Finsche-zijde opgeworpen
bezwaren en tegenwerpingen ten aanzien van
de voorwaarden van een eventueelen vrede, al
dus de Finsche antwoordnota, is door de Ver.
Staten geen standpunt bepaald. In de eerste
plaats werden zelfs geen garanties aangeboden
voor de duurzaamheid v~n een nieuwen vrede
tusschen Finland en de sovjetunie. Volgens
verklaring van de Finsche regeering was de
mededeeling van den heer Welles aan den Fin
schen gezant Procope niet gedacht als vredes
aanbod van de sovjetunie en zelfs niet als aan
beveling van den kant van de Ver. Staten, maar
slechts als mededeeling op grond waarvan Fin
land om vrede zou hebben moeten vragen. Trn
aanzien van de in de buitenlandsche pers en
door den Engelschen omroep gelanceerde be
richten omtrent beweerde Finsche plannen tot
het sluiten van een afzonderlijken vrede met de
sovjet-unie constateert de Finsche antwoord
nota, dat dergelijke of andere vredesaanbiedin-
gen van de Ver. Staten noch op 18 Augustus
noch later ingediend zijn en dat ook van andere
zijde dergelijke aanbiedingen niet door de Fin
sche regeering zijn ontvangen.
In hoofdstuk 4 weerlegt de Finsche antwoord
nota de in het Amerikaansche memorandum
van 30 October 1941 voorgedragen lezing, vol
gens welke de Finsche operaties verklaard wer
den tot direct gevaar voor de veiligheid van de
Ver. Staten. „De door twee wereldzeëen en door
talrijke steunpunten beschermde Ver. Staten
kunnen door de Finsche weermacht niet be
dreigd worden, zoo wordt in de nota verder ge
zegd en de Finsche regeering kan ook niet ge-
looven, dat een bezetting van die gebieden door
Finsche troepen, van waar uit de Finsche vei
ligheid voortdurend werd bedreigd, in tegen
spraak zou kunnen zijn met de eischen van de
Amerikaansche veiligheid. De bezorgdheid van
de Ver. Staten voor hun eigen veiligheid geeft
Finland het recht by regeering en volk der Ver.
Staten begrip er voor te verwachten, dat Fin
land den wil heeft zijn leven te beschermen, zijn
veiligheid te vergrooten en zijn oude democrati
sche veiligheid te verdedigen, vooral daar het
in een tijd van nog geen twee jaar tweemaal
door het machtige bolsjewische regiem is je-
maakt tot voorwerp va een ongerecht vaardig
den gewapenden aanval, zonder Uat Amerika of
eenig ander land dit kon verhinderen of wel
garanties er voor kon geven dat deze aanval niet
meer zou worden herhaald. Finland hoopt op
het besef van het groote Amerikaansche volk
voor het feit, dat ook een klein land recht heeft
op leven en verdediging".
In het laatste deel van de Finsche antwoord
nota wordt ten opzichte van de in het memo
randum van 27 October en In ander verband
door de Amerikaansche regeering naar voren
gebrachte opvatting dat de vrijheid van han
delen of zelfs de onafhankelijkheid van Finland
van Duitsche zijde, worden bedreigd, gezegd:
„Finland zelf heeft geen reden om aan te ne
men, dat een dergelijk gevaar van den kant van
Duitschland dreigt. Finland wil zijn aangelegen
heid zelf regelen en wel in het teeken van de
eenheid des volks, welker grondslag zijn
eeuwenoude Noorsche boeren- en volksdemocra
tie vormen en die in het bijzonder in de ge-
vechtsphasen der laatste jaren gebleken is een
soliede kracht te zijn ook bij de verdediging van
het vaderland. Het is zonder meer duidelijk
welke ontzaglijke beteekenis er voor Finland in
is gelegen, dat terwijl Finland geraakt is in
een voortgezetten verdedigingsoorlog tegen de
sovjet-unie tegelijkertijd ook Duitschland
strijdt tegen dezen vijand van Finland. Een
nieuwe oorlog, waarin Finland wederom alleen
zou hebben gestaan, zou gelijk hebben gestaan
met de vernietiging van Finland en alle Noor
sche landen."
De Finsche antwoordnota eindigt ermee, dat
de Finsche president jp 23 October 1941 den
Amerikaanschen gezant in Helsinki heeft ver
klaard, dat het Finsche volk, dat de rechten van
niemand schendt en niets anders wenscht, dan
in vrede te mogen leven en werken, den oorlog
tegen de sovjetunie slechts zoolang voortzet, tot
zijn veiligheid en zijn vrede tot arbeid definitief
gewaarborgd zijn. (DNB).
Zoowel de Finsche als Duitsche pers roemt
ten zeerste het Finsche antwoord.
De Voelkischer Beobachter schrijft, dat nie
mand rechtstreekscher er toe geroepen is Roo
sevelt van repliek te dienen op zijn aanspraken
als „beschermer van de kleine volken van
Europa" dan Finland. In deze antwoordnota
wordt de onvervalschte meening weerspiegeld
van een werkelijke democratisch volk, aldus het
blad, dat wijst op de onwetendheid van den
Amerikaanschen president, op zijn volkomen ge
brek aan kennis van de Europeesclie toestan
den, hetgeen bijzonder duidelijk aan den dag
treedt in de Amerikaansche houding jegens
Finland. Het blad schrijft, dat Roosevelt het
bestaan van het Finsche volk zonder eenig ge
wetensbezwaar bereid is geweest óp te offeren
en dat alleen de herinnering aan een al te nabij
verleden de president om propagandistische re
denen dwingt verontschuldigende verklaringen
te zoeken voor de verandering van zijn stand
punt sedert den Fisch-bolsjewistischen veld
tocht en thans het ondeugdelijke argument naar
voren te brengen, dat Finland door de verde
diging van niets meer dan zijn bestaan de Ver.
Staten bedreigt. De Finsche regeering heeft
met de antwoordnota, zoo besluit het blad, met
behoud van de gebruikelijke diplomatieke vor
men de taal gesproken, die in overeenstemming
is met het wezen van dit dappere, soldateske
volk. Finland heeft voor de geheele wereld doen
blijken, dat het woord van Roosevelt in Europa
thans geen belang meer heeft De Europeesche
volken beslissen volgens de eischen van hun
levensbelangen over de groote problemen van
hun bestaan en hun politiek. Zy wijzen opdrin-
gerigen raadgevers uit Amerika de deur .Vooral
den ongevraagden pleitbezorgers, die openlijk
het spel van het bolsjewisme spelen.
