De bezetting van de Krim BINNENLAND S2sfe Jaargang VRIJDAG 7 NOVEMBER 1941 No. 25037 Verduisteren: Sebastopol zwaar bestookt Rede van Stalin Engelsche oorlogs verklaring verwacht Finsch legerbericht Uit Amerika Italiaansch Weermachtsbericht Verspreide berichten De Distributie De rijzende M.U.L.O.- stroom EERSTE BLAD Waarom met Duitschland tegen het bolsjewisme s- 18 uur 8.48 uur J LEIDSCH DAGBLAD Directeur: J.W. Henny Telef. Directie en Administratie 25041 (2 lijnen) DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Telef. Redactie 21507. Hoofdredacteur: B. W. Menkhorst, Lelden Pl.verv.: K. Been. Lelden. In aansluiting op het weermachtsbericht van gisteren verneemt het D.N.B., dat de overblijf selen van de bolsjewistische troepen op de Kiim niet meer over land, via Kertsj, kunnen ontkomen tengevolge van de inneming van Feodosia. Nu de Duitsche troepen tusschen Jalta en Feodosia de kust hebben bereikt en den bolsje- wistischen tegenstand in het gebergte ten Oos ten van Sebastopol hebben gebroken, biedt de zeeweg over Sebastopol den bolsjewisten de laatste mogelijkheid tot vluchten. Deze haven, die voortdurend door de luchtmacht gebom bardeerd wordt, is thans ook binnen het bereik van de artillerie gekomen. De Zwarte Zee-vloot der bolsjewisten heeft de laatste weken 20 schepen verloren, terwijl er 6 ernstig beschadigd zijn. In October en No vember zijn bovendien 34 koopvaarders met een gezamenlijken inhoud van 137000 ton tot zin ken .gebracht en 36 zwaar beschadigd, zoodat er moeilijk voldoende scheepsruimte kan wor den gevonden voor het vervoer van de resten van het Krimleger, die te Sebastopol opeen gedrongen zijn. De wanhopige toestand van de bolsjewistische troepen op de Krim vindt een parallel in den toestand van de troepen in Leningrad, waar alle uitvalspogingen met zware verliezen voor de bolsjewisten worden verijdeld. EEN SOMBERE BESCHOUWING. Het D-N.B. meldt uit Helsinki: Ter gelegenheid van de herdenking van de Octoberrevolutie heeft Stalin tot de stedelijke Sovjet van Moskou een rede gehouden, die door den omroep werd uitgezonden. Stalin zeide onder meer: „Wij staan op den drempel van de beslissing. Ik moet er den nadruk op leggen, dat het ge vaar nog groot er is geworden. De Oekraine en Wit-Rusland zijn bezet. Leningrad verkeert in gevaar en ook Moskou wordt bedreigd". Ten aanzien van de verliezen van het Sov- jetleger zeide Stalin: ..Geen ander land heeft zoo groote beproevingen te doorstaan gehad als wij. Dat beteekent. dat geen ander land de verliezen zou hebben kunnen dragen, die wij hebben geleden." Als oorzaken voor de „reeks ongunstige om standigheden voor de Sovjetweermacht" noem de Stalin: 1 Ei- is geen tweede front in Europa De Duitschers behoeven hun strijdkrachten daar door niet te versnipperen. 2. Het Sovjetleger vecht alleen, terwijl de Duitschers bondgenoot zijn met de Italianen, Finnen. Roemenen en Hongaren. 3. Er is gebrek aan pantserwagens en vlieg tuigen. „De wapenproductie van de Sovjet unie is niet toereikend". Stalin zeide, dat het de taak van de bolsje wisten is, alle Duitschers. die op Sovjetgebied staan, uit te roeien. Hij sprak ten slotte van de hulpbelofte van Engeland en de Ver. Staten, waarmede de Sovjetunie een „groote coalitie" heeft gevormd. AAN FINLAND, ROEMENIË EN HONGARIJE. Het DNH. meldt uit Stockholm: In welingelichte kringen te Londen is men van meening, zoo meldt de Engelsche berich tendienst. dat de Britsche regeering waar schijnlijk het Sovjetverzoek zal inwilligen en Finland. Roemenië en Hongarije den oorlog zal verklaren. Het Finsche frontbericht luidt als volgt: Na de verovering van Aeaennislinna Pe- troiskoi hebben de Finsche troepen in een snellen opmarsch het Noordelijke deel van het Aunus-gebied bereikt. In een aantal gevechten, die een week duurden, hebben de Finsche troepen het gebied tusschen de waterlinie van de meren Kenjaervi, Munjaervi, Suunujaervi en Paellaejaervi en de grens van vijandelijke troe pen gezuiverd. De dorpen aan den oever van de Munjaervi. waarvan Junjaervem Lahti het grootste is, zijn bijna onbeschadigd in Finsche handen geraakt. In het laatstgenoemde dorp hebben de bolsjewisten echter bij him aftocht ongeveer twintig huizen in brand gestoken. Ten Westen van het Suunujaervimeer is de plaats Jyrhaenmaeki eveneens gespaard gebleven. Daarentegen is het dorp Koikari ten Noorden van het meer ernstig vernield. Het groote Ka- relische dorp Pyphaeniemi. dat aan den oever van het Paellaejaervimeer ligt, is totaal onbe schadigd in Finsche handen gevallen. Bij hun terugtocht hebben de bolsjewistische troepen de meeste bruggen achter zich vernield. Aan weerskanten van de wegen waren talrijke voet angels en klemmen gelegd en veldversterkingen opgericht. Een deel der veldversterkingen was slechts» halverwege voltooid. De in deze streek opereerende troepen bestonden uit goed ge schoolde kaderafdeelingen, die echter zoo gron dig werden verslagen, dat zij in de afgeloopen dagen door minder goed materiaal afgelost moesten worden. Voor de aanvulling van de bolsjewistische troepen werden gevangenen, alsmede kinderen en ook vrouwen gebruikt. De vijand heeft de dörpen zeer taai verdedigd. Zij werden voor het meerendeel omsingeld en de verdedigingsstrijdkrachten werden vervolgens vernietigd of gevangen genomen. De bevolking in het geheele gebied is weggevoerd, zoodat de dorpen totaal verlaten zijn. In enkele plaatsjes, welke in de omgeving liggen, zijn enkele bewo ners gebleven. De oorlogsoperaties worden door den slechten toestand der wegen gehinderd Deze worden ech ter tijdens den opmarsch hersteld. De ravitail leering heeft ondanks de lange verbindings linies s'-h ^rend gefunctioneerd. REDE VAN ROOSEVELT TOT DE VAKVEREENIGINGSORGANISATIES. In de slotbijeenkomst van het Internationale Vakvereenigingscongres heeft president Roose velt o.a. verklaard, dat het Amerikaansche volk een onbeperkte verplichting op zich heeft ge nomen. opdat weer een vrije wereld zal ont staan. Tegen deze verplichting kan. naar Roo sevelt zeide. geen individu of groep van per sonen zich verzetten. Hij veronderstelde, dat In zijn weermachtsbericht no 522 maakte het Italiaansche opperbevel gisteren het volgende bekend. Formaties Italiaansche bommenwerpers heb ben vannacht aanvallen ondernomen op de vlootbasis la Valetta en op de vliegvelden Ve- nezia en Micabba (Malta). De gestelde doelen werden hevig getroffen en tot op grooten af stand werden zware branden waargenomen. Tij dens een luchtaanval op Augusta (Sicilië), wel ke onder de burgerbevolking vier slachtoffers maakte, terwijl vijf personen gewond werden, heeft het luchtdoelgeschut een toestel neerge schoten. In Cyrenaica zijn drie Britsche vliegtuigen brandend omlaag gehaald door onze jagers. Aan het front van Tobroek plaatselijke actie van onze vooruitgeschoven afdeelingen en optreden van de artillerie. Duitsche vliegtuigen hebben een Engelsch vliegveld ten Oosten van Mersa- Matroe gebombardeerd. Verschillende op den beganen grond staande machines werden be schadigd. In den sector van Gondar hebben troepen van de vesting Ualag een vijandelijke formatie verrast en verstrooid. De vijand leed hierbij zware verliezen aan dooden en gewon den. In de Middellandsche Zee heeft een van onze torpedojagers twee vijandelijke vliegtuigen neer gehaald. een overwinning van Duitschland de vrije vak- vereenigingsorganisatie der Amerikaansche ar beiders zou vernietigen en vervolgde: De Ame rikaansche arbeiders weten, dat de Vereenigde Staten aan Engeland, de Sovjet-Unie en China wapenen moeten leveren en wel terstond. Roosevelt herhaalde de oude propagandisti sche stelling, dat Duitschland de wereld wil beheerschen en verklaarde voorts, dat Amerika voor de keus staat tusschen het drieploegen- stelsel om het noodzakelijke bewapeningsmate- neel te produceeren en een houding van blin den en verblinden, die zich verbeelden, dat men met Duitschland kan onderhandelen en dat de Amerikaansche wapenproductie bevredigend is. Tot slot viel Roosevelt zonder namen te noemen zekere Amerikaansche vakvereenigingsleiders aan, aan wie hij verweet hun persoonlijk voor deel boven het algemeen welzijn te stellen en de bewapeningsproductie der Vereenigde Staten te verdragen. (D.N.B.) VERZET TEGEN DEN ORLOG. De isolationistische afgevaardigde Fish heeft, volgens Associated Press, thans in het congres voorgesteld, dat Amerika den oorlog zal ver klaren. Fish heeft reeds vroeger, zooals destijds is gemeld, medegedeeld, dat hij een dergelijk voor stel zou indienen, daar hij ervan overtuigd is, dat dit voorstel met overweldigende meerder heid zal worden verworpen. iD.NJB.) DE HULP AAN DE SOVJET-UNIE. Het ministerie van buitenlandsche zaken deelt mede, dat president Roosevelt een crediet aan de sovjet-unie heeft goedgekeurd ten be drage van een milliard dollar krachtens de leen- en pachtwet. Stalin heeft het crediet met ..oprechte dankbaarheid" aanvaard. De leening is vrij van rente en kan eerst vijf jaar na het einde van den oorlog terugbetaald worden. (D.N.B.) LITWINOF AMBASSADEUR TE WASHINGTON. Het Zwits. Tel. Ag. meldt uit Londen: De voormalige volkscommissaris van buiten landsche zaken, Litwinof, is tot ambassadeur van de Sovjet-Unie te Washington benoemd, naar gisteren officieel uit Koejbysjew wordt gemeld. DE ONDERGANG VAN DE KIBI MAROE. Het is zeer waarschijnlijk, dat alle passagiers en manschappen van het bij Seisjin aan de Oostkust van Korea op een bolsjewistische mijn geloopen Japansche passagiersschip Kibi Maroe gered kunnen worden, zoo meldt Domei uit Korea. Tot dusver zijn tien reddingssloepen van het schip in veiligheid gebracht. Van Rasjin en Niigata vertrekken steeds meer schepen om aan de bergingswerkzaamheden deel te nemen. Alle schepen, die in de haven van Seisjin liggen, mogen voorloopig niet uitvaren, totdat de ge vaarlijke zone. waarin men nog meer mijnen vermoedt, definitief is vastgesteld. DOODVONNISSEN IN ALGIERS. Het D.N.B. meldt uit Vichy: De krijgsraad in Algiers heeft een sovjet-bur ger, die in Maart j.l. was gearresteerd wegens spionnage, ter dood veroordeeld. De beklaagde heeft tijdens het proces een volledige bekente nis afgelegd. In een ander spionnageproces tegen vier Bel gen, twee Franschen. drie Polen en een in boorling. die in Februari van dit jaar waren gearresteerd heeft de krijgsraad de volgende vonnissen gewezen: in een geval de doodstraf, in een ander 10 jaar dwangarbeid en in de ove rige gevallen gevangenisstraffen, die varieerden van twee tot vijf jaar, De gevangenisstraffen werden opgelegd, omdat de beklaagden kennis droegen van het spionneeren van de voornaam ste schuldigen, doch daarvan geen mededeeling hadden gedaan aan de autoriteiten. TURKSCH SCHIP TOT ZINKEN GEBRACHT. Het Turksche telegraafagentschap „Agence Anatolie" deelt mede, dat het Turksche motor zeilschip „Kaynakdere" in de Zwarte Zee in de Turksche territoriale wateren door een duikboot aangehouden en tot zinken is gebracht. De be manning bevindt zich in veiligheid. Er wordt een onderzoek ingesteld. (D.N.B. DOODVONNISSEN IN HET PROTECTORAAT. Wegens economische sabotage zijn in het Protectoraat in Praag vijf slagers standrechtelijk ter dood veroordeeld. De vonnissen zijn vol trokken. De veroordeelden hadden voortdurend rund vee. varkens en kalveren clandestien geslacht in een hoeveelheid, die voor de distributie aan ongeveer 8.200 personen voor den tijd van een maand voldoende zou zijn geweest Zij hadden de vleeschschaarschte tevens uitgebuit door zich door het ongeoorloofde slachten en verhandelen van het vleesch aanzienlijke winsten te ver schaffen. (D.N.B.) NIEUWE BONNEN AANGEWEZEN. Voor het tijdvak van Zondag 9 November tot en met Zaterdag 15 November zijn van de daarvoor bestemde bonkaarten de bonnen 43 aangewezen voor het koopen van de gebruikelijke rantsoenen brood of gebak, vleesch of vleesch - waren, melk en aardappelen. Naast het normale rantsoen van 13/4 K.G. aardappelen, dat op bon 43a verkrijgbaar wordt gesteld, is voor het extra-rantsoen van kg. voor houders van vet kaarten bon 43b aangewezen. Na Zaterdag 8 November zullen de bonnen 42 voor brood, vleesch. vleeschwaren, melk I en aardappelen niet meer geldig zijn. Men schrijft aan de N.R.Crt.: Volgens de jongste opgaven, o.m. voorkomen de in het Novembernummer 14 der m.u.l.o.- school, is het aantal leerlingen, dat scholen voor uitgebreid lager onderwijs bezoekt, nog steeds toenemende. Het hoofdbestuur der m.u. l.o.-vereeniging schrijft deze toeneming toe aan meer drang tot ontwikkeling en het stimulee- rende van het m.u.l.o.-»diploma. De laatste jaren is zeker ook het ontbreken van geschikte ar beidsgelegenheid in beroep of bedrijf wel mede oorzaak dat vele jongelui nè, de lagere school nog maar een paar jaar m.u.l o. volgen. Was het aantal m.u.l.o.-leerlingen in Neder land in 1922 nog maar 26.837, 5 jaar later, in 1927, bedroeg het reeds bijna het dubbele: 51.502 en in 1932 al 75.240. Nadien is de toeneming steeds blijven aanhouden, zoodat het totale aantal in 1937 was 96.698 en in 1940 de laat ste opgaaf meer dan honderdduizend, n.l. 100.268! Uit den aard der zaak houdt de toeneming van het aantal candidaten voor de m.u.l.o. examens A en B daarmee gelijken tred, al vol gen lang niet alle leerlingen alle m.u.l.o.-klas- sen tot het einde. Aan het eerste mu.l.o.-examen. in 1907 te Utrecht afgenomen, namen uit het heele land slechts 27 candidaten deel, in 1910 nog maar 77 en in 1911 kwam men pas even boven de 100. Daarna werd de toeneming grooter, al ging het nog niet hard. En zoo waren er in 1915 b.v. reeds 415 candidaten, in 1920 reeds 2050, in 1925 al 4506 en in 1930 reeds 5786. In 1935 kwam men boven de 10.000 en wel tot 11.096, in 1936 tot 13.204, terwijl in dit jaar 1941 Juli —Augustus werden geëxamineerd 20.488 candi daten, voor de beide examens, katholiek, open baar en christelijk m.u.l.o. samen. Voor het komende jaar 1942 zal het aantal vooral dat der B-candidaten al weer aan merkelijk grooter wezen en zoo gaat men langzamerhand naar de 25.000. Aldus zouden dan 25 pCt. der m.u.l.o.-leerlingen hun diploma verwerven, n.l. 25.000 op de 100.268, die thans een m.u.l.o.-school bezoeken. TENTOONSTELLING VAN BOLSJEWISTISCH PROPAGANDA-MATERIAAL. In „De Schouw" te 's-Gravenhage. Als eerste van een serie actueele tentoonstel lingen, te houden in samenwerking met de af- deeling algemeene propaganda van het depar tement van volksvoorlichting en kunsten, is hedenmiddag in een zaaltje van de uitgeverij „De Schouw" aan de Heerengracht No. 56 te 's-Gravenhage een anti-bolsjewistische expo sitie „Boek en pamflet in dienst van Moskou" geopend. Zij biedt een zeer belangwekkend over zicht van hetgeen hier te lande vóór den lOden Mei 1940 aan communistische en sovjet-Russi sche propaganda en geheime cellenbouw in fa brieken en werkplaatsen werd uitgehaald. Een aanzienlijke hoeveelheid pamfletten en lectuur van bolsjewistische strekking vindt men hier bijeengebracht Bij de opening dezer tentoonstelling in een kleinen kring, die belangstelling heeft voor het goede boek. hebben de heer Oosterbaan, hoofd van de afd. algemeene propaganda aan het departement van volksvoorlichting, en prof. dr. T. Goedewaagen. secretaris-generaal van dat departement, redevoeringen gehouden. MAATSCHOEISEL OOK GEDISTRIBUEERD. r De secretaris-generaal van het departement van Handel, Nijverheid en Scheepvaart vestigt er de aandacht op. dat ook maatschoeisel onder de distributiebepalingen voor schoenen valt en dus niet meer zonder bon mag worden gekocht of afgeleverd. Bij overtreding zijn zoowel de kooper als de verkooper strafbaar. JHR. MR. VAN KARNEBEEK ONGESTELD. De Commissaris in de provincie Zuid-Holland, jhr. mr. dr. H. H. van Karnebeek, is wegens een maagaandoening in het R.K. Ziekenhuis te Den Haag opgenomen. NEDERLANDERS KUNNEN TOETREDEN TOT DE DUITSCHE WEERMACHT. De bevelhebber der weermacht in Nederland deelt mede: De Fiihrer en opperste bevelhebber der weer- i macht heeft bij speciale beschikking toegestaan, I dat vrijwilligers van verwante Noordsche volken bij de Duitsche weermacht worden ingedeeld. Daardoor bestaat thans ook voor Nederlanders de mogelijkheid, tot dc Duitsche weermacht toe te treden. Bij alle Duitsche Ortskommandan- turen in Nederland zijn bureaux voor de aanmel ding van vrijwilligers ingesteld. Deze bureaux zijn te herkennen aan een schild met het op schrift: „Annahmestelle für Freiwillige in den Niederlanden zum Eintritt in die Deutsche Wehrmae'nt". Bij zijn aanmelding vult de vrijwilliger een vragenlijst in, waarop onder meer gevraagd wordt, of de vrijwilliger reeds soldaat geweest is, welken dienstrang hij het laatst bekleedde en of hij de Düitsche taal beheerscht. Boven dien kan hij op de vragenlijst uiting geven aan den wensch. bij een bepaald onderdeel der weer macht of bij een bepaald wapen te worden in gesteld. Een onderzoek door militaire artsen beslist, of de vrijwilliger lichamelijk voor den militairen dienst geschikt is. Men wordt eerst voor den dienst opgeroepen, nadat een beslissing is genomen over aanneming of afwijzing van de aanvrage tot vrijwillige dienstneming. PERIODEBONNEN BRANDSTOFFEN VAN VORIG SEIZOEN ONGELDIG. Zooals bekend, zijn met ingang van 9 October jj. onder meer geldig verklaard de bonnen ge merkt „brandstoffen één eenheid zesde pe riode" van de zoogenaamde periodebonstellen, welke aan verbruikers, die op een extra rant soen van 10 of meer eenheden recht hebben en aan kleinverbruikers in de groepen B. C en D zijn uitgereikt. Het komt nu voor, dat verbruikers op de periodebonnen zesde periode, welke voor ver warming voor het vorig stookseizoen zijn uitge reikt en toen niet geldig zijn verklaard, brand stoffen trachten te betrekken. De secretaris-generaal van het departement van Handel. Nijverheid en Scheepvaart vestigt er evenwel met nadruk de aandacht op. dat uitsluitend de periodebonnen zesde periode, wel ke voor verwarming voor het stookseizoen 1941- 1S42 zijn uitgereikt, geldig zijn en derhalve de periodebonnen zesde periode, die voor verwar ming in het stookseizoen 1940—1941 zijn ver strekt. thans geen recht op het koopen van vaste brandstoffen geven. Het koopen, verkoo- pen en afleveren van vaste brandstoffen op deze laatste soort periodebonnen is dan ook strafbaar ingevolge de bepalingen van het Eco nomisch Sanctiebesluit 1941. De thans geldige periodebonnen zijn van de periodeboniien. die het vorig stookseizoen in gebruik waren te on derscheiden. doordat de thans geldige grijs en die van het vorig stookseizoen meer groen ge kleurd zijn. Bovendien zijn formaat en opdruk van de thans geldige periodebonnen kleiner dan die van het vorig stookseizoen. VERVOEDEREN VAN WARMOEZERIJ- GEWASSEN. In de Ned. Staatscourant is opgenomen een besluit van den secretaris-generaal van het de partement van Landbouw en Visscherij, waarbij het vervoederen of doen vervoederen van war- moezerijgewassen met inbegrip van witlof- wortelen en alle roode peen fruit, vroege aardappelen, koolrapen en pastinaken, wordt verboden. Het verbod geldt niet: a. indien het vervoederen geschiedt anders dan in bedrijf of beroep door den teler der ge wassen, of b. Voor zoover betreft stoppelpeen, koolrapen en witlofwortelen, waarvan het vervoederen ge schiedt in het eigen bedrijf of beroep door den teler dezer gewassen, of c. Indien de gewassen volgens de geldende kwaliteitseischen ongeschikt zijn zoowel voor de versche menschelijke consumptie als voor de verwerking tot menschelijk voedsel, of d. Indien en voor zoover van het verbod ont heffing is verleend door of vanwege de Stich ting Nederlandsche Groenten- en Fruitcentrale. SCHEURPREMIE VERHOOGD. Teneinde de premie voor het scheuren van grasland meer in verhouding te brengen tot de kosten van het scheuren, is, zooals uit een offi- cieele publicatie van het departement van Landbouw en Visscherij blijkt, de onlangs vast gestelde scheurpremie verhoogd tot f.250, in dien daardoor op dat bedrijf de aardappelteelt met een even groote oppervlakte wordt uitge breid, terwijl de premie op f.150 wordt gebracht, indien andere toegestane gewassen worden ver bouwd. DE EERSTE OOGST UIT DEN N.O.-POLDER. De Noord-Oostpolder heeft den eersten oogst geleverd. Bijna 20.000 roode- en savoyekoolcn, die men in den afgeloopen zomer heeft geplant bij de Ramspol, zijn gisteren gesneden. On danks de droogte en de rupsenplagen is het een goede oogst geworden, die kool van uitste kende kwaliteit heeft geleverd. Een gedeelte is bestemd voor de voedselvoorziening van de arbeiders, die bij de ontginning zijn te werk gesteld, doch gistel-morgen zijn enkele duizen den exemplaren per botter naar Kampen ver voerd, om vandaag op de groenteveiling van IJselmuiden te worden geveild, aldus de „Tel.". OESTERPRIJZENBESCHIKKING 1941. De gemachtigde voor de pi-ijzen deelt mede, dat de Staatscourant van 6 November een be schikking bevat, waarin de maximumprijzen van oesters zijn vastgelegd. Als basis van berekening is de kostprijs van oesters in het seizoen 1940/1941 genomen, waarbij afzonderlijk rekening is gehouden met de groothandels- en kleinhandelsmarges, die in dat seizoen gebruikelijk waren, Voor het ko mende seizoen is de consumentenprijs vastge steld voor 6 soorten. De prijzen ziin aanmerke lijk verhoogd in verband met het "uitblijven vail zaaioesters en ten gevolge van de slechte teelt in de twee opeenvolgende strenge winters, waarin het grootste gedeelte van het oester- broed is doodgeboren. VERSPREIDE BERICHTEN. Bij beschikking van den secretaris-gene raal van het departement van waterstaat is, te rekenen van 1 Juli j.l., de hoofdingenieur-titu lair by den dienst der Zuiderzeewerken ir J F R. van de Wall te 's-Gravenhage. benoemd tot hoofdingenieur bij den dienst der Zuiderzee werken. Dit Nummer bevat TWEE Bladen Kan er eigenlijk nog een oogenblik twijfel be staan, hoe dit antwoord moet luiden? Heeft niet jarenlang de Nederlandsche pers. heeft niet ieder, die zich meer dan oppervlakkig met het wezen van het bolsjewisme heeft beziggehouden, en daarover zijn gedachten in woord en ge schrift heeft geuit, iederen twijfel omtrent het verwerpelijke van het bolsjewisme als Staats- gedachte, als politiek en als economisch systeem, als levensbeschouwing en als levenshouding uitgesloten? Indien wy ons voor het oogenblik tot de eco nomische zijde van het bolsjewisme beperken, dan moeten wij vaststellen, dat de bolsjewisti sche economie den -verkenden mensch, van hoog tot laag. tot een machine-onderdeel in het nationale productie- en distributie-proces verlaagt. Zoowel de ondernemer als de bedrijfs leider, den kantoorbediende, de arbeider, allen zijn zU slechts willoozc uitvoerders van een, achter de ambtelijke bureautafel uitgedacht, productie- en verdeelingsplan, zonder eenlgc mogelijkheid van initiatief, van verantwoorde- lykheid-dragen voor eigen gedachten en eigen daden. Zij onderscheiden zich slechts van de machine, doordien zij steeds gevaar loopen ge straft te worden, indien de productie niet zoo danig verloopt, als men zich dat in de centrale heeft uitgedacht of voorgesteld. Ook het individueele verbruik wordt van Staatswege geregeld. Een vrije keuze t.a.v. de wijze van behoeftenbevrediging bestaat in den bolsjewistischen Staat niet meer, of slechts bin nen de nauwst denkbare grenzen. Het bolsjewistische productie-systeem kent slechts één doel: den Staat de middelen te ver schaffen. om zijn levensbeschouwing aan ande ren, in de eerste plaats aan de eigen bevolking, maar daarnaast ook aan andere volkeren op te dringen. Daartoe moeten door een overhaaste en geforceerde industrialisatie de militaire en militair-economische uitrusting van den Staat tot top-prestaties worden opgevoerd, zonder acht te slaan op de levensbehoeften van het volk zelf. Niet het volk, niet het volksbestaan, niet de volkswelvaart zijn het doel der goederen-pro ductie in den bolsjewistischen Staat, doch de uitdraging van zijn macht, zoo mogelijk onder gronds door propaganda in het buitenland waartoe de uitvoer de financieele middelen moet verschaffen zoo noodig echter door militaire aanranding van andere Staten, die voor de bol sjewistische gedachte moeten worden gewonnen. Voor het bolsjewisme telt het volk als zoo danig niet: het is slechts massa, de volksgenoo- ten beter gezegd: de individuen, die binnen de landsgrenzen zijn opgesloten zijn niet an ders dan leveranciers van arbeidskracht; meer wordt niet van hen gevergd, meer mogen zij echter ook niet presteeren. Niet de behoeften- bevrediging in zoo ruim mogelijke mate is doel der nationale productie. De uitvoer is slechts een noodzakelijk kwaad, ter bereiking van on misbare productiemiddelen, niet om den levens standaard van het eigen volk op te voeren. Is het een wonder, dat onder zulk een systeem de omvang der geproduceerde goederen verre ten achter blijft bij de mogelijkheden, die de onmetelijke bodemrijkdommen der Sovjet-Unie, in verbinding met een bijna onuitputtelijke ar beidskracht. bieden? Zou onder bijna welk an der economisch bewind zulk een armoede kun nen heerschen als in dat van nature zoo rijke land? Een industrialisatie van den omvang als in de Sovjet-Unie ter hand genomen en tot uitvoering gebracht eischt een organischen groei, die ge lijken tred moet houden met de ontwikkeling van het volk. Doch zeker is zulk een industria lisatie niet mogelyk, wanneer de resultaten daarvan het volk niet ten goede komen. Men kan den aard van den mensch niet met machtsmiddelen omvormen, althans niet ont doen van den drang naar opvoering zijner be hoeften-bevrediging. Eerst in de naar nationaal-soclallstische be ginselen geleide volkshuishouding zal het mo gelijk zijn, de redelijke behoeftenbevrediging der volksgemeenschap volkomen veilig te stellen oorlogsomstandigheden natuurlijk daargelaten en daarnaast de productie en verdeeling der goederen daarheen te leiden, waar die in het algemeen belang het meest noodig dan wel het meeste nut afwerpend zyn. Het gaat thans niet meer om een tusschen- oplossing tusschen nationaal-socialisme en bol sjewisme. Wij hebben gezien, waarheen het li beralisme. het marxisme en de plutocratie de we reld geleid hebben. Het gaat thans slechts om nationaal-socialisme, belichaamd door het Groot-Duitsche Rijk en bolsjewisme, waarvan de Sovjet-Unie de draagster is. Aan den eenen kant de veiligstelling van volk en orde, aan den anderen kant de verslaving van het volk en de verheffing van eenige machtswellustelingen als heerschers over het volk en al zijn hulpbronnen. Mr. Dr. J. v. B. F. van hedenavond tot morgenochtend De maan komt hedenavond op te 20.32 uur en gaat morgenmid dag te 12.28 uur onder. Nu is gebleken, dat de haringvangst medevalt. trekken de Scheveningsche' loggers weer het zeegat uit. Het vertrek van één der schepen. (Polygoon-Meyer),

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1941 | | pagina 1