De bezetting van de Krim
BINNENLAND
S2sfe Jaargang
VRIJDAG 7 NOVEMBER 1941
No. 25037
Verduisteren:
Sebastopol zwaar
bestookt
Rede van Stalin
Engelsche oorlogs
verklaring verwacht
Finsch legerbericht
Uit Amerika
Italiaansch
Weermachtsbericht
Verspreide berichten
De Distributie
De rijzende M.U.L.O.-
stroom
EERSTE BLAD
Waarom met Duitschland
tegen het bolsjewisme s-
18 uur
8.48 uur
J
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: J.W. Henny
Telef. Directie en Administratie
25041 (2 lijnen)
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Telef. Redactie 21507.
Hoofdredacteur: B. W. Menkhorst, Lelden
Pl.verv.: K. Been. Lelden.
In aansluiting op het weermachtsbericht van
gisteren verneemt het D.N.B., dat de overblijf
selen van de bolsjewistische troepen op de
Kiim niet meer over land, via Kertsj, kunnen
ontkomen tengevolge van de inneming van
Feodosia.
Nu de Duitsche troepen tusschen Jalta en
Feodosia de kust hebben bereikt en den bolsje-
wistischen tegenstand in het gebergte ten Oos
ten van Sebastopol hebben gebroken, biedt de
zeeweg over Sebastopol den bolsjewisten de
laatste mogelijkheid tot vluchten. Deze haven,
die voortdurend door de luchtmacht gebom
bardeerd wordt, is thans ook binnen het bereik
van de artillerie gekomen.
De Zwarte Zee-vloot der bolsjewisten heeft
de laatste weken 20 schepen verloren, terwijl
er 6 ernstig beschadigd zijn. In October en No
vember zijn bovendien 34 koopvaarders met een
gezamenlijken inhoud van 137000 ton tot zin
ken .gebracht en 36 zwaar beschadigd, zoodat
er moeilijk voldoende scheepsruimte kan wor
den gevonden voor het vervoer van de resten
van het Krimleger, die te Sebastopol opeen
gedrongen zijn. De wanhopige toestand van de
bolsjewistische troepen op de Krim vindt een
parallel in den toestand van de troepen in
Leningrad, waar alle uitvalspogingen met zware
verliezen voor de bolsjewisten worden verijdeld.
EEN SOMBERE BESCHOUWING.
Het D-N.B. meldt uit Helsinki:
Ter gelegenheid van de herdenking van de
Octoberrevolutie heeft Stalin tot de stedelijke
Sovjet van Moskou een rede gehouden, die
door den omroep werd uitgezonden. Stalin zeide
onder meer:
„Wij staan op den drempel van de beslissing.
Ik moet er den nadruk op leggen, dat het ge
vaar nog groot er is geworden. De Oekraine en
Wit-Rusland zijn bezet. Leningrad verkeert in
gevaar en ook Moskou wordt bedreigd".
Ten aanzien van de verliezen van het Sov-
jetleger zeide Stalin: ..Geen ander land heeft
zoo groote beproevingen te doorstaan gehad
als wij. Dat beteekent. dat geen ander land
de verliezen zou hebben kunnen dragen, die
wij hebben geleden."
Als oorzaken voor de „reeks ongunstige om
standigheden voor de Sovjetweermacht" noem
de Stalin:
1 Ei- is geen tweede front in Europa De
Duitschers behoeven hun strijdkrachten daar
door niet te versnipperen.
2. Het Sovjetleger vecht alleen, terwijl de
Duitschers bondgenoot zijn met de Italianen,
Finnen. Roemenen en Hongaren.
3. Er is gebrek aan pantserwagens en vlieg
tuigen. „De wapenproductie van de Sovjet
unie is niet toereikend".
Stalin zeide, dat het de taak van de bolsje
wisten is, alle Duitschers. die op Sovjetgebied
staan, uit te roeien. Hij sprak ten slotte van
de hulpbelofte van Engeland en de Ver. Staten,
waarmede de Sovjetunie een „groote coalitie"
heeft gevormd.
AAN FINLAND, ROEMENIË EN HONGARIJE.
Het DNH. meldt uit Stockholm:
In welingelichte kringen te Londen is men
van meening, zoo meldt de Engelsche berich
tendienst. dat de Britsche regeering waar
schijnlijk het Sovjetverzoek zal inwilligen en
Finland. Roemenië en Hongarije den oorlog zal
verklaren.
Het Finsche frontbericht luidt als volgt:
Na de verovering van Aeaennislinna Pe-
troiskoi hebben de Finsche troepen in een
snellen opmarsch het Noordelijke deel van het
Aunus-gebied bereikt. In een aantal gevechten,
die een week duurden, hebben de Finsche
troepen het gebied tusschen de waterlinie van
de meren Kenjaervi, Munjaervi, Suunujaervi en
Paellaejaervi en de grens van vijandelijke troe
pen gezuiverd. De dorpen aan den oever van
de Munjaervi. waarvan Junjaervem Lahti het
grootste is, zijn bijna onbeschadigd in Finsche
handen geraakt. In het laatstgenoemde dorp
hebben de bolsjewisten echter bij him aftocht
ongeveer twintig huizen in brand gestoken. Ten
Westen van het Suunujaervimeer is de plaats
Jyrhaenmaeki eveneens gespaard gebleven.
Daarentegen is het dorp Koikari ten Noorden
van het meer ernstig vernield. Het groote Ka-
relische dorp Pyphaeniemi. dat aan den oever
van het Paellaejaervimeer ligt, is totaal onbe
schadigd in Finsche handen gevallen. Bij hun
terugtocht hebben de bolsjewistische troepen de
meeste bruggen achter zich vernield. Aan
weerskanten van de wegen waren talrijke voet
angels en klemmen gelegd en veldversterkingen
opgericht. Een deel der veldversterkingen was
slechts» halverwege voltooid. De in deze streek
opereerende troepen bestonden uit goed ge
schoolde kaderafdeelingen, die echter zoo gron
dig werden verslagen, dat zij in de afgeloopen
dagen door minder goed materiaal afgelost
moesten worden. Voor de aanvulling van de
bolsjewistische troepen werden gevangenen,
alsmede kinderen en ook vrouwen gebruikt. De
vijand heeft de dörpen zeer taai verdedigd. Zij
werden voor het meerendeel omsingeld en de
verdedigingsstrijdkrachten werden vervolgens
vernietigd of gevangen genomen. De bevolking
in het geheele gebied is weggevoerd, zoodat de
dorpen totaal verlaten zijn. In enkele plaatsjes,
welke in de omgeving liggen, zijn enkele bewo
ners gebleven.
De oorlogsoperaties worden door den slechten
toestand der wegen gehinderd Deze worden ech
ter tijdens den opmarsch hersteld. De ravitail
leering heeft ondanks de lange verbindings
linies s'-h ^rend gefunctioneerd.
REDE VAN ROOSEVELT TOT DE
VAKVEREENIGINGSORGANISATIES.
In de slotbijeenkomst van het Internationale
Vakvereenigingscongres heeft president Roose
velt o.a. verklaard, dat het Amerikaansche volk
een onbeperkte verplichting op zich heeft ge
nomen. opdat weer een vrije wereld zal ont
staan. Tegen deze verplichting kan. naar Roo
sevelt zeide. geen individu of groep van per
sonen zich verzetten. Hij veronderstelde, dat
In zijn weermachtsbericht no 522 maakte het
Italiaansche opperbevel gisteren het volgende
bekend.
Formaties Italiaansche bommenwerpers heb
ben vannacht aanvallen ondernomen op de
vlootbasis la Valetta en op de vliegvelden Ve-
nezia en Micabba (Malta). De gestelde doelen
werden hevig getroffen en tot op grooten af
stand werden zware branden waargenomen. Tij
dens een luchtaanval op Augusta (Sicilië), wel
ke onder de burgerbevolking vier slachtoffers
maakte, terwijl vijf personen gewond werden,
heeft het luchtdoelgeschut een toestel neerge
schoten.
In Cyrenaica zijn drie Britsche vliegtuigen
brandend omlaag gehaald door onze jagers. Aan
het front van Tobroek plaatselijke actie van
onze vooruitgeschoven afdeelingen en optreden
van de artillerie. Duitsche vliegtuigen hebben
een Engelsch vliegveld ten Oosten van Mersa-
Matroe gebombardeerd. Verschillende op den
beganen grond staande machines werden be
schadigd. In den sector van Gondar hebben
troepen van de vesting Ualag een vijandelijke
formatie verrast en verstrooid. De vijand leed
hierbij zware verliezen aan dooden en gewon
den.
In de Middellandsche Zee heeft een van onze
torpedojagers twee vijandelijke vliegtuigen neer
gehaald.
een overwinning van Duitschland de vrije vak-
vereenigingsorganisatie der Amerikaansche ar
beiders zou vernietigen en vervolgde: De Ame
rikaansche arbeiders weten, dat de Vereenigde
Staten aan Engeland, de Sovjet-Unie en China
wapenen moeten leveren en wel terstond.
Roosevelt herhaalde de oude propagandisti
sche stelling, dat Duitschland de wereld wil
beheerschen en verklaarde voorts, dat Amerika
voor de keus staat tusschen het drieploegen-
stelsel om het noodzakelijke bewapeningsmate-
neel te produceeren en een houding van blin
den en verblinden, die zich verbeelden, dat men
met Duitschland kan onderhandelen en dat de
Amerikaansche wapenproductie bevredigend is.
Tot slot viel Roosevelt zonder namen te noemen
zekere Amerikaansche vakvereenigingsleiders
aan, aan wie hij verweet hun persoonlijk voor
deel boven het algemeen welzijn te stellen en
de bewapeningsproductie der Vereenigde Staten
te verdragen. (D.N.B.)
VERZET TEGEN DEN ORLOG.
De isolationistische afgevaardigde Fish heeft,
volgens Associated Press, thans in het congres
voorgesteld, dat Amerika den oorlog zal ver
klaren.
Fish heeft reeds vroeger, zooals destijds is
gemeld, medegedeeld, dat hij een dergelijk voor
stel zou indienen, daar hij ervan overtuigd is,
dat dit voorstel met overweldigende meerder
heid zal worden verworpen. iD.NJB.)
DE HULP AAN DE SOVJET-UNIE.
Het ministerie van buitenlandsche zaken
deelt mede, dat president Roosevelt een crediet
aan de sovjet-unie heeft goedgekeurd ten be
drage van een milliard dollar krachtens de
leen- en pachtwet. Stalin heeft het crediet met
..oprechte dankbaarheid" aanvaard. De leening
is vrij van rente en kan eerst vijf jaar na het
einde van den oorlog terugbetaald worden.
(D.N.B.)
LITWINOF AMBASSADEUR TE
WASHINGTON.
Het Zwits. Tel. Ag. meldt uit Londen:
De voormalige volkscommissaris van buiten
landsche zaken, Litwinof, is tot ambassadeur
van de Sovjet-Unie te Washington benoemd,
naar gisteren officieel uit Koejbysjew wordt
gemeld.
DE ONDERGANG VAN DE KIBI MAROE.
Het is zeer waarschijnlijk, dat alle passagiers
en manschappen van het bij Seisjin aan de
Oostkust van Korea op een bolsjewistische mijn
geloopen Japansche passagiersschip Kibi Maroe
gered kunnen worden, zoo meldt Domei uit
Korea. Tot dusver zijn tien reddingssloepen van
het schip in veiligheid gebracht. Van Rasjin en
Niigata vertrekken steeds meer schepen om aan
de bergingswerkzaamheden deel te nemen. Alle
schepen, die in de haven van Seisjin liggen,
mogen voorloopig niet uitvaren, totdat de ge
vaarlijke zone. waarin men nog meer mijnen
vermoedt, definitief is vastgesteld.
DOODVONNISSEN IN ALGIERS.
Het D.N.B. meldt uit Vichy:
De krijgsraad in Algiers heeft een sovjet-bur
ger, die in Maart j.l. was gearresteerd wegens
spionnage, ter dood veroordeeld. De beklaagde
heeft tijdens het proces een volledige bekente
nis afgelegd.
In een ander spionnageproces tegen vier Bel
gen, twee Franschen. drie Polen en een in
boorling. die in Februari van dit jaar waren
gearresteerd heeft de krijgsraad de volgende
vonnissen gewezen: in een geval de doodstraf,
in een ander 10 jaar dwangarbeid en in de ove
rige gevallen gevangenisstraffen, die varieerden
van twee tot vijf jaar, De gevangenisstraffen
werden opgelegd, omdat de beklaagden kennis
droegen van het spionneeren van de voornaam
ste schuldigen, doch daarvan geen mededeeling
hadden gedaan aan de autoriteiten.
TURKSCH SCHIP TOT ZINKEN GEBRACHT.
Het Turksche telegraafagentschap „Agence
Anatolie" deelt mede, dat het Turksche motor
zeilschip „Kaynakdere" in de Zwarte Zee in de
Turksche territoriale wateren door een duikboot
aangehouden en tot zinken is gebracht. De be
manning bevindt zich in veiligheid. Er wordt een
onderzoek ingesteld. (D.N.B.
DOODVONNISSEN IN HET PROTECTORAAT.
Wegens economische sabotage zijn in het
Protectoraat in Praag vijf slagers standrechtelijk
ter dood veroordeeld. De vonnissen zijn vol
trokken.
De veroordeelden hadden voortdurend rund
vee. varkens en kalveren clandestien geslacht
in een hoeveelheid, die voor de distributie aan
ongeveer 8.200 personen voor den tijd van een
maand voldoende zou zijn geweest Zij hadden de
vleeschschaarschte tevens uitgebuit door zich
door het ongeoorloofde slachten en verhandelen
van het vleesch aanzienlijke winsten te ver
schaffen. (D.N.B.)
NIEUWE BONNEN AANGEWEZEN.
Voor het tijdvak van Zondag 9 November
tot en met Zaterdag 15 November zijn van de
daarvoor bestemde bonkaarten de bonnen 43
aangewezen voor het koopen van de gebruikelijke
rantsoenen brood of gebak, vleesch of vleesch -
waren, melk en aardappelen. Naast het normale
rantsoen van 13/4 K.G. aardappelen, dat op
bon 43a verkrijgbaar wordt gesteld, is voor het
extra-rantsoen van kg. voor houders van vet
kaarten bon 43b aangewezen.
Na Zaterdag 8 November zullen de bonnen 42
voor brood, vleesch. vleeschwaren, melk I en
aardappelen niet meer geldig zijn.
Men schrijft aan de N.R.Crt.:
Volgens de jongste opgaven, o.m. voorkomen
de in het Novembernummer 14 der m.u.l.o.-
school, is het aantal leerlingen, dat scholen
voor uitgebreid lager onderwijs bezoekt, nog
steeds toenemende. Het hoofdbestuur der m.u.
l.o.-vereeniging schrijft deze toeneming toe aan
meer drang tot ontwikkeling en het stimulee-
rende van het m.u.l.o.-»diploma. De laatste jaren
is zeker ook het ontbreken van geschikte ar
beidsgelegenheid in beroep of bedrijf wel mede
oorzaak dat vele jongelui nè, de lagere school
nog maar een paar jaar m.u.l o. volgen.
Was het aantal m.u.l.o.-leerlingen in Neder
land in 1922 nog maar 26.837, 5 jaar later, in
1927, bedroeg het reeds bijna het dubbele: 51.502
en in 1932 al 75.240. Nadien is de toeneming
steeds blijven aanhouden, zoodat het totale
aantal in 1937 was 96.698 en in 1940 de laat
ste opgaaf meer dan honderdduizend, n.l.
100.268!
Uit den aard der zaak houdt de toeneming
van het aantal candidaten voor de m.u.l.o.
examens A en B daarmee gelijken tred, al vol
gen lang niet alle leerlingen alle m.u.l.o.-klas-
sen tot het einde.
Aan het eerste mu.l.o.-examen. in 1907 te
Utrecht afgenomen, namen uit het heele land
slechts 27 candidaten deel, in 1910 nog maar
77 en in 1911 kwam men pas even boven de
100. Daarna werd de toeneming grooter, al ging
het nog niet hard. En zoo waren er in 1915
b.v. reeds 415 candidaten, in 1920 reeds 2050, in
1925 al 4506 en in 1930 reeds 5786. In 1935
kwam men boven de 10.000 en wel tot 11.096,
in 1936 tot 13.204, terwijl in dit jaar 1941 Juli
—Augustus werden geëxamineerd 20.488 candi
daten, voor de beide examens, katholiek, open
baar en christelijk m.u.l.o. samen.
Voor het komende jaar 1942 zal het aantal
vooral dat der B-candidaten al weer aan
merkelijk grooter wezen en zoo gaat men
langzamerhand naar de 25.000. Aldus zouden
dan 25 pCt. der m.u.l.o.-leerlingen hun diploma
verwerven, n.l. 25.000 op de 100.268, die thans
een m.u.l.o.-school bezoeken.
TENTOONSTELLING VAN BOLSJEWISTISCH
PROPAGANDA-MATERIAAL.
In „De Schouw" te 's-Gravenhage.
Als eerste van een serie actueele tentoonstel
lingen, te houden in samenwerking met de af-
deeling algemeene propaganda van het depar
tement van volksvoorlichting en kunsten, is
hedenmiddag in een zaaltje van de uitgeverij
„De Schouw" aan de Heerengracht No. 56 te
's-Gravenhage een anti-bolsjewistische expo
sitie „Boek en pamflet in dienst van Moskou"
geopend. Zij biedt een zeer belangwekkend over
zicht van hetgeen hier te lande vóór den lOden
Mei 1940 aan communistische en sovjet-Russi
sche propaganda en geheime cellenbouw in fa
brieken en werkplaatsen werd uitgehaald.
Een aanzienlijke hoeveelheid pamfletten en
lectuur van bolsjewistische strekking vindt men
hier bijeengebracht
Bij de opening dezer tentoonstelling in een
kleinen kring, die belangstelling heeft voor het
goede boek. hebben de heer Oosterbaan, hoofd
van de afd. algemeene propaganda aan het
departement van volksvoorlichting, en prof. dr.
T. Goedewaagen. secretaris-generaal van dat
departement, redevoeringen gehouden.
MAATSCHOEISEL OOK GEDISTRIBUEERD.
r
De secretaris-generaal van het departement
van Handel, Nijverheid en Scheepvaart vestigt
er de aandacht op. dat ook maatschoeisel onder
de distributiebepalingen voor schoenen valt en
dus niet meer zonder bon mag worden gekocht
of afgeleverd. Bij overtreding zijn zoowel de
kooper als de verkooper strafbaar.
JHR. MR. VAN KARNEBEEK ONGESTELD.
De Commissaris in de provincie Zuid-Holland,
jhr. mr. dr. H. H. van Karnebeek, is wegens
een maagaandoening in het R.K. Ziekenhuis te
Den Haag opgenomen.
NEDERLANDERS KUNNEN TOETREDEN TOT
DE DUITSCHE WEERMACHT.
De bevelhebber der weermacht in Nederland
deelt mede:
De Fiihrer en opperste bevelhebber der weer-
i macht heeft bij speciale beschikking toegestaan,
I dat vrijwilligers van verwante Noordsche volken
bij de Duitsche weermacht worden ingedeeld.
Daardoor bestaat thans ook voor Nederlanders
de mogelijkheid, tot dc Duitsche weermacht toe
te treden. Bij alle Duitsche Ortskommandan-
turen in Nederland zijn bureaux voor de aanmel
ding van vrijwilligers ingesteld. Deze bureaux
zijn te herkennen aan een schild met het op
schrift: „Annahmestelle für Freiwillige in den
Niederlanden zum Eintritt in die Deutsche
Wehrmae'nt".
Bij zijn aanmelding vult de vrijwilliger een
vragenlijst in, waarop onder meer gevraagd
wordt, of de vrijwilliger reeds soldaat geweest
is, welken dienstrang hij het laatst bekleedde
en of hij de Düitsche taal beheerscht. Boven
dien kan hij op de vragenlijst uiting geven aan
den wensch. bij een bepaald onderdeel der weer
macht of bij een bepaald wapen te worden in
gesteld. Een onderzoek door militaire artsen
beslist, of de vrijwilliger lichamelijk voor den
militairen dienst geschikt is. Men wordt eerst
voor den dienst opgeroepen, nadat een beslissing
is genomen over aanneming of afwijzing van de
aanvrage tot vrijwillige dienstneming.
PERIODEBONNEN BRANDSTOFFEN VAN
VORIG SEIZOEN ONGELDIG.
Zooals bekend, zijn met ingang van 9 October
jj. onder meer geldig verklaard de bonnen ge
merkt „brandstoffen één eenheid zesde pe
riode" van de zoogenaamde periodebonstellen,
welke aan verbruikers, die op een extra rant
soen van 10 of meer eenheden recht hebben en
aan kleinverbruikers in de groepen B. C en D
zijn uitgereikt.
Het komt nu voor, dat verbruikers op de
periodebonnen zesde periode, welke voor ver
warming voor het vorig stookseizoen zijn uitge
reikt en toen niet geldig zijn verklaard, brand
stoffen trachten te betrekken.
De secretaris-generaal van het departement
van Handel. Nijverheid en Scheepvaart vestigt
er evenwel met nadruk de aandacht op. dat
uitsluitend de periodebonnen zesde periode, wel
ke voor verwarming voor het stookseizoen 1941-
1S42 zijn uitgereikt, geldig zijn en derhalve de
periodebonnen zesde periode, die voor verwar
ming in het stookseizoen 1940—1941 zijn ver
strekt. thans geen recht op het koopen van
vaste brandstoffen geven. Het koopen, verkoo-
pen en afleveren van vaste brandstoffen op
deze laatste soort periodebonnen is dan ook
strafbaar ingevolge de bepalingen van het Eco
nomisch Sanctiebesluit 1941. De thans geldige
periodebonnen zijn van de periodeboniien. die
het vorig stookseizoen in gebruik waren te on
derscheiden. doordat de thans geldige grijs en
die van het vorig stookseizoen meer groen ge
kleurd zijn. Bovendien zijn formaat en opdruk
van de thans geldige periodebonnen kleiner
dan die van het vorig stookseizoen.
VERVOEDEREN VAN WARMOEZERIJ-
GEWASSEN.
In de Ned. Staatscourant is opgenomen een
besluit van den secretaris-generaal van het de
partement van Landbouw en Visscherij, waarbij
het vervoederen of doen vervoederen van war-
moezerijgewassen met inbegrip van witlof-
wortelen en alle roode peen fruit, vroege
aardappelen, koolrapen en pastinaken, wordt
verboden.
Het verbod geldt niet:
a. indien het vervoederen geschiedt anders
dan in bedrijf of beroep door den teler der ge
wassen, of
b. Voor zoover betreft stoppelpeen, koolrapen
en witlofwortelen, waarvan het vervoederen ge
schiedt in het eigen bedrijf of beroep door
den teler dezer gewassen, of
c. Indien de gewassen volgens de geldende
kwaliteitseischen ongeschikt zijn zoowel voor
de versche menschelijke consumptie als voor de
verwerking tot menschelijk voedsel, of
d. Indien en voor zoover van het verbod ont
heffing is verleend door of vanwege de Stich
ting Nederlandsche Groenten- en Fruitcentrale.
SCHEURPREMIE VERHOOGD.
Teneinde de premie voor het scheuren van
grasland meer in verhouding te brengen tot de
kosten van het scheuren, is, zooals uit een offi-
cieele publicatie van het departement van
Landbouw en Visscherij blijkt, de onlangs vast
gestelde scheurpremie verhoogd tot f.250, in
dien daardoor op dat bedrijf de aardappelteelt
met een even groote oppervlakte wordt uitge
breid, terwijl de premie op f.150 wordt gebracht,
indien andere toegestane gewassen worden ver
bouwd.
DE EERSTE OOGST UIT DEN N.O.-POLDER.
De Noord-Oostpolder heeft den eersten oogst
geleverd. Bijna 20.000 roode- en savoyekoolcn,
die men in den afgeloopen zomer heeft geplant
bij de Ramspol, zijn gisteren gesneden. On
danks de droogte en de rupsenplagen is het
een goede oogst geworden, die kool van uitste
kende kwaliteit heeft geleverd. Een gedeelte is
bestemd voor de voedselvoorziening van de
arbeiders, die bij de ontginning zijn te werk
gesteld, doch gistel-morgen zijn enkele duizen
den exemplaren per botter naar Kampen ver
voerd, om vandaag op de groenteveiling van
IJselmuiden te worden geveild, aldus de „Tel.".
OESTERPRIJZENBESCHIKKING 1941.
De gemachtigde voor de pi-ijzen deelt mede,
dat de Staatscourant van 6 November een be
schikking bevat, waarin de maximumprijzen
van oesters zijn vastgelegd.
Als basis van berekening is de kostprijs van
oesters in het seizoen 1940/1941 genomen,
waarbij afzonderlijk rekening is gehouden met
de groothandels- en kleinhandelsmarges, die in
dat seizoen gebruikelijk waren, Voor het ko
mende seizoen is de consumentenprijs vastge
steld voor 6 soorten. De prijzen ziin aanmerke
lijk verhoogd in verband met het "uitblijven vail
zaaioesters en ten gevolge van de slechte teelt
in de twee opeenvolgende strenge winters,
waarin het grootste gedeelte van het oester-
broed is doodgeboren.
VERSPREIDE BERICHTEN.
Bij beschikking van den secretaris-gene
raal van het departement van waterstaat is, te
rekenen van 1 Juli j.l., de hoofdingenieur-titu
lair by den dienst der Zuiderzeewerken ir J F
R. van de Wall te 's-Gravenhage. benoemd tot
hoofdingenieur bij den dienst der Zuiderzee
werken.
Dit Nummer bevat TWEE Bladen
Kan er eigenlijk nog een oogenblik twijfel be
staan, hoe dit antwoord moet luiden? Heeft niet
jarenlang de Nederlandsche pers. heeft niet
ieder, die zich meer dan oppervlakkig met het
wezen van het bolsjewisme heeft beziggehouden,
en daarover zijn gedachten in woord en ge
schrift heeft geuit, iederen twijfel omtrent het
verwerpelijke van het bolsjewisme als Staats-
gedachte, als politiek en als economisch systeem,
als levensbeschouwing en als levenshouding
uitgesloten?
Indien wy ons voor het oogenblik tot de eco
nomische zijde van het bolsjewisme beperken,
dan moeten wij vaststellen, dat de bolsjewisti
sche economie den -verkenden mensch, van
hoog tot laag. tot een machine-onderdeel in
het nationale productie- en distributie-proces
verlaagt. Zoowel de ondernemer als de bedrijfs
leider, den kantoorbediende, de arbeider, allen
zijn zU slechts willoozc uitvoerders van een,
achter de ambtelijke bureautafel uitgedacht,
productie- en verdeelingsplan, zonder eenlgc
mogelijkheid van initiatief, van verantwoorde-
lykheid-dragen voor eigen gedachten en eigen
daden. Zij onderscheiden zich slechts van de
machine, doordien zij steeds gevaar loopen ge
straft te worden, indien de productie niet zoo
danig verloopt, als men zich dat in de centrale
heeft uitgedacht of voorgesteld.
Ook het individueele verbruik wordt van
Staatswege geregeld. Een vrije keuze t.a.v. de
wijze van behoeftenbevrediging bestaat in den
bolsjewistischen Staat niet meer, of slechts bin
nen de nauwst denkbare grenzen.
Het bolsjewistische productie-systeem kent
slechts één doel: den Staat de middelen te ver
schaffen. om zijn levensbeschouwing aan ande
ren, in de eerste plaats aan de eigen bevolking,
maar daarnaast ook aan andere volkeren op te
dringen. Daartoe moeten door een overhaaste
en geforceerde industrialisatie de militaire en
militair-economische uitrusting van den Staat
tot top-prestaties worden opgevoerd, zonder
acht te slaan op de levensbehoeften van het
volk zelf.
Niet het volk, niet het volksbestaan, niet de
volkswelvaart zijn het doel der goederen-pro
ductie in den bolsjewistischen Staat, doch de
uitdraging van zijn macht, zoo mogelijk onder
gronds door propaganda in het buitenland
waartoe de uitvoer de financieele middelen moet
verschaffen zoo noodig echter door militaire
aanranding van andere Staten, die voor de bol
sjewistische gedachte moeten worden gewonnen.
Voor het bolsjewisme telt het volk als zoo
danig niet: het is slechts massa, de volksgenoo-
ten beter gezegd: de individuen, die binnen
de landsgrenzen zijn opgesloten zijn niet an
ders dan leveranciers van arbeidskracht; meer
wordt niet van hen gevergd, meer mogen zij
echter ook niet presteeren. Niet de behoeften-
bevrediging in zoo ruim mogelijke mate is doel
der nationale productie. De uitvoer is slechts
een noodzakelijk kwaad, ter bereiking van on
misbare productiemiddelen, niet om den levens
standaard van het eigen volk op te voeren.
Is het een wonder, dat onder zulk een systeem
de omvang der geproduceerde goederen verre
ten achter blijft bij de mogelijkheden, die de
onmetelijke bodemrijkdommen der Sovjet-Unie,
in verbinding met een bijna onuitputtelijke ar
beidskracht. bieden? Zou onder bijna welk an
der economisch bewind zulk een armoede kun
nen heerschen als in dat van nature zoo rijke
land?
Een industrialisatie van den omvang als in de
Sovjet-Unie ter hand genomen en tot uitvoering
gebracht eischt een organischen groei, die ge
lijken tred moet houden met de ontwikkeling
van het volk. Doch zeker is zulk een industria
lisatie niet mogelyk, wanneer de resultaten
daarvan het volk niet ten goede komen.
Men kan den aard van den mensch niet met
machtsmiddelen omvormen, althans niet ont
doen van den drang naar opvoering zijner be
hoeften-bevrediging.
Eerst in de naar nationaal-soclallstische be
ginselen geleide volkshuishouding zal het mo
gelijk zijn, de redelijke behoeftenbevrediging
der volksgemeenschap volkomen veilig te stellen
oorlogsomstandigheden natuurlijk daargelaten
en daarnaast de productie en verdeeling der
goederen daarheen te leiden, waar die in het
algemeen belang het meest noodig dan wel het
meeste nut afwerpend zyn.
Het gaat thans niet meer om een tusschen-
oplossing tusschen nationaal-socialisme en bol
sjewisme. Wij hebben gezien, waarheen het li
beralisme. het marxisme en de plutocratie de we
reld geleid hebben. Het gaat thans slechts om
nationaal-socialisme, belichaamd door het
Groot-Duitsche Rijk en bolsjewisme, waarvan
de Sovjet-Unie de draagster is. Aan den eenen
kant de veiligstelling van volk en orde, aan den
anderen kant de verslaving van het volk en de
verheffing van eenige machtswellustelingen als
heerschers over het volk en al zijn hulpbronnen.
Mr. Dr. J. v. B. F.
van hedenavond
tot morgenochtend
De maan komt hedenavond op
te 20.32 uur en gaat morgenmid
dag te 12.28 uur onder.
Nu is gebleken, dat de haringvangst medevalt.
trekken de Scheveningsche' loggers weer het
zeegat uit. Het vertrek van één der schepen.
(Polygoon-Meyer),