BINNENLAND
LE1DSCH DAGBLAD, Maandag 3 November 1941 Tweede Blad No. 25033
Een aantal
nieuwe distributie-regelingen
82ste Jaargang
Vrijstellingen van schoeiseldistributie vervallen
Gouwleider Forster
ons land
in
Gratificaties aan
personeel
Sociale voorzieningen
voor huispersoneel
FEUILLETON
De vervloekte Viool
Het is noodzakelijk gebleken in de voor
schoenen geldende distributie-regeling eeni-
ge wijzigingen aan te brengen aldus deelt
de secretaris-generaal van het departement
van Handel, Nijverheid en Scheepvaart
mede.
In de eerste plaats zijn de vrijstellingen van
de bepalingen der distributieregeling komen te
vervallen, welke tot dusverre golden ten aan
zien van:
1. Babyschoeisel;
2. Pantoffels met een cosy zool en bovenwerk
van stof:
3. Rubberbadschoenen;
4. Klompsokken;
5. Schoenen, welke door of namens den direc
teur van het Rijksbureau voor Huiden en Leder
waren gestempeld met de woorden „afgekeurd
schoeisel R.HL.";
6. Alle schoeisel, waaraan geen leder of rub
ber, noch afval hiervan is verwerkt;
7. Strandsandalen met houten zool en een
boventuig van ten hoogste vijf lederen riempjes;
8. Spikes, raceschoenen voor wielrenners, boks-
schoenen en korfbalschoenen.
Alle bovenstaande soorten schoenen mogen
derhalve met ingang van 1 November 1941
niet meer zonder bon worden verkocht en
afgeleverd.
Met ingang van genoemden datum mogen
uitsluitend de navolgende soorten schoenen
nog zonder bon worden gekocht, verkocht
en afgeleverd:
Schoeisel, hetwelk gestempeld is met de
woorden: „afgekeurd schoeisel R.HX." voor
zoover hieraan geen leer ls verwerkt, zoo
genaamd slap babyschoeisel, waaraan geen
leer of rubber is verwerkt, tot en met maat
23 en rubberoverschoenen.
Voorts is, eveneens met ingang van 1 Novem
ber een belangrijke wijziging aangebracht in de
soorten schoenen, welke op bon 2 kunnen wor
den gekocht. Dit is nog slechts toegestaan ten
aanzien van:
1. Alle schoeisel, waaraan geen Ieder of rub
ber is verwerkt:
2. Gymnastiekschoenen en tennisschoenen;
3. Rubbfrkinderkaplaarsjes;
4. Klompsokken;
5. Strandsandalen met een houten zool en een
boventuig van ten hoogste vijf lederen riempjes,
welke niet breeder mogen zijn dan 1*4 cm.
6. Schoenen, welke door of namens den direc
teur van het Rijksbureau voor huiden en leder
zijn gestempeld met de woorden: „Afgekeurd
schoeisel R.H.L." en voor zoover hieraan lQder
is verwerkt.
Voorts zullen huispantoffels, onversohillig uit
welk materiaal vervaardigd in het vervolg slechts
mogen worden verkocht op bonnen 2, waarop het
woord „Huispantoffels" Ls vermeld. Vanzelfspre
kend mag op deze bonnen geen enkele andere
soort schoenen dan huispantoffels worden aan
geschaft.
Alle soorten schoenen, welke niet volgens
het bovenstaande op bon 2 of zonder bon
kunnen worden gekocht, zijn met ingang
van 1 November 1941 uitsluitend op bon 1
verkrijgbaar.
Derhalve mogen op schoenenbonnen 2, welke
voor 1 November 1941 zijn uitgereikt, uitsluitend
de in bovenstaande lijst opgenomen soorten
schoenen worden gekocht, zoodat deze bonnen
na 1 November 1941 geen recht meer geven op
het koopen van de voor 1 November 1941 op bon
2 verkrijgbare soorten schoenen.
Voorts wordt bekendgemaakt, dat werkschoe
nen, waaronder alle soorten mansschoenen,
waarvan de schacht uit rundleder is vervaar
digd, ongeacht het onderwerk, met ingang van
1 November 1941 uitsluitend verkrijgbaar zijn
op bonnen 1, waarop het woord „Werkschoenen"
ls gedrukt. Deze bonnen geven uitsluitend recht
op het koopen van werkschoenen, zoodat het
koopen, verkoopen en afleveren van andere soor
ten schoenen op deze bonnen verboden ls.
Ieder tegenstand in de voorsteden van de groote
Industriestad Charkof is door de Duitsche
troepen gebroken. - De overwinnaars trekken
de stad binnen.
Weltbild-Polygoon)
EXTRA BRANDSTOF VOOR ZIEKEN.
Naar aanleiding van het feit, dat is gebleken,
dat er over de regeling van extra-brandstof,
gas of electriciteit aan zieken en voor bevallin
gen hier en daar misverstand bestaat, deelt men
ons van bevoegde zijde het volgende mede:
Uitsluitend voor zeer ernstige zieken kan
de behandelende geneesheer op het formu
lier MD 29, hetwelk door den vertrouwens
arts gefiatteerd moet worden, een aanvrage
voor een extra-rantsoen vaste brandstoffen,
gas of electriciteit bij den plaatselijken dis-
tributiedienst indienen. De extra-hoeveel-
heid brandstoffen, die zal worden verstrekt,
zal steeds één eenheid per twee weken per
gezin bedragen, terwijl voor ten hoogste een
maal tegelijk bonnen zullen worden uitge
reikt.
In plaats van één eenheid vaste brandstof
fen per twee weken kunnen zieken desge-
wcnscht in aanmerking komen voor verhoo
ging van het gas- of electrlciteitsrantsoen.
Er wordt van uitgegaan, dat één eenheid
vaste brandstoffen gelijkwaardig is aan 75
M3 gas of 210 kwh. electriciteit.
Deze hoeveelheden worden eveneens als een
eenheid brandstoffen per twee weken per gezin
beschikbaar gesteld. Een combinatie van brand
stoffen, gas of electriciteit is niet mogelijk, zoo
dat de verbruikers steeds hetzij brandstof, hetzij
gas, hetzij electriciteit zullen moeten kiezen.
Evenal zulks voor vaste brandstoffen is voorge
schreven, dient de aanbrage voor het extra
rantsoen gas of electriciteit op het formulier
MD 29, dat door den vertrouwensarts moet zyn
gefiatteerd, door den behandelenden geneesheer
te worden gedaan.
Voor bevallingen wordt op vertoon van de
o'istributiestamkaart van het pasgeboren kind
een bon voor éénheid vaste brandstoffen uit
gereikt. Desgewenscht kunnen betrokkenen ook
in aanmerking komen voor een extra-rantsoen
gas, groot 75 M.3. of electriciteit, groot 210
kwh Zy ontvangen in dit geval een verklaring
van den distributiedienst, welke verklaring zij
aan de gasfabriek, respectievelijk het electrici-
teitsbedrijf dienen af te geven, waarna het gas
of electrlciteitsrantsoen zal worden verhoogd.
Een extra-rantsoen brandstoffen, gas of
electriciteit wordt eveneens beschikbaar ge
steld, indien een kind levenloos ter wereld
wordt gebracht of kort na de geboorte over
lijdt In dit geval dient een verklaring van den
dokter of een uittreksel uit het register van
den burgerlijken stand en de distributiestam
kaart van de moeder te worden overgelegd.
DISTRIBUTIE VAN CACAOPOEDER
THANS BEGONNEN.
Met ingang van gisteren is een aanvang ge
maakt met de distributie van cacaopoeder. In
het algemeen zal de distributie van cacaopoeder
als volgt geregeld zijn. Per periode van vier
weken wordt een rantsoen van 50 gr. cacao
poeder, vermengd met suiker, beschikbaar ge
steld aan kinderen beneden 14 jaar.
Gedurende de eerste week van deze periode
kunnen de consumenten de bonnen inleveren,
gedurende de tweede week bevoorraden de
detaillisten zich en gedurende de derde en
vierde week wordt de cacaopoeder afgeleverd
aan hen. die daarvoor bonnen hebben afge
geven. Voor het geval de cacaopoeder ver
mengd is met andere producten, b.v suiker,
bedraagt het rantsoen een hoeveelheid, welke
50 gr. cacaopoeder bevat.
Het In distributie te brengen product zal
bestaan uit sterk ontvette cacaopoeder, ver
mengd met suiker in een verhouding van 50 gr.
cacao met 100 gr. suiker. Elke bon van de cacao-
kaart geeft derhalve recht op het koopen van
150 gr. cacao met suiker.
Aangezien echter bij den handel nog een
voorraad poeder voorradig is. welke niet of
slechts gedeeltelijk ontvet is. zullen de consu
menten in den beginne voor een deel nog vol
vette of magere, d.i slechts in beperkte mate
ontvette poeder kunnen verkrijgen.
Ook deze volvette en magere cacaopoeder
wordt volgens de boven aangegeven gewichts
verhouding met suiker vermengd De prijs van
het product zal. onverschillig of het. volvette,
magere of sterk-ontvette cacao betreft, f. 0.25
per rantsoen d.i dus f 0.25 per hoeveelheid van
150 gr. inhqudende 50 gr. cacao en 100 gr.
suiker, bedragen.
Gedurende de eerste distributieperiode
van vier weken, welke aanvangt op Zon
dag 2 November en eindigt op Zaterdag
29 November, zal de met „een rantsoen
cacao, eerste periode" gemerkte bon van
de cacaokaart, welke kaart destijds werd
uitgereikt aan personen, die op 1 Februari
1941 den leeftijd van 14 jaar nog niet
hadden bereikt, recht geven op het koopen
van 50 gr. cacaopoeder, vermengd met 100
gr. suiker.
In verband met het feit, dat de winke
liers geen voorschot cacaopoeder zullen
ontvangen, is bepaald, dat gedurende het
tijdvak van 2 tot en met 15 November a.s.
geen cacaopoeder op de bonnen aan het
publiek mag worden afgeleverd
Gedurende de eerste week van dat tijdvak,
dus van 2 tot en met 8 November a.s„ kunnen
de consumenten de bonnen, welke recht geven
op het koopen van cacaopoeder, bij den win
kelier inleveren, waarvoor zij dan een ont
vangstbewijs kunnen vragen. De winkelier
moet de in ontvangst genomen bonnen in het
in 10 tot en met 14 November bij den
plaatselijken distributiedienst inleveren ter
verkrijging van toewijzingen, waarop cacao
poeder bi) den grossier kan worden betrokken
Eerst in het tijdvak van 16 tot en met 29
November mogen de winkeliers dan aan hun
klanten, die daarvoor bonnen hebben afge
geven. de cacaopbeder afleveren.
De aandacht wordt or op gevestigd, dat op
de bonnen, welke na 8 November a.s. bij de
inkellers worden Ingeleverd, eerst in de vol
gende dlstvibutieperlode. dus na 14 December,
cacaopoeder mag worden afgeleverd.
Hotels, café's restaurants, cantines ed. zul
len niet voor toewijzingen of losse bonnen voor
cacaopoeder in aanmerking komen.
BOTERRANTSOEN ONGEWIJZIGD
GEBLEVEN.
Bij velen blijkt ten onrechte de opvatting
te zijn ontstaan, dat het boterrantsoen voor de
nieuwe periode van 2 tot en met 20 Nov. a.s.
zou zijn verminderd. Deze opvatting is onjuist,
daar het rantsoen ongewijzigd is gebleven.
Bij het inwisselen van de oude boter- en vet
kaarten tegen nieuwe werden immers voor elke
heele kaart twee nieuwe kaarten uitgereikt
Destijds zijn bonnen gemerkt 1/20 rantsoen
boter uitgegeven. De betrokkenen hebben deze
bonnen wederom moeten inleveren bij de
distributiediensten, aangezien het niet in de
bedoeling lag deze bpnnen in omloop te bren
gen.
Thans blijkt echter, dat er bonnen van deze
soort in omloop zijn. In verband hiermede
wordt er de aandacht op gevestigd, dat deze
met 1/20 rantsoen boter gemerkte bonnen niet
geldig zijn en dan ook niet door de distribu
tiediensten worden ingewisseld tegen geldige
rantsoenbonnen. 1
VOOR ELKE SOORT KAAS E
BON PER 100 GRAM.
Met betrekking tot de distributie van kaas
is gebleken, dat verscheidene winkeliers van
hun klanten bij den verkoop van volvette of
40 -f kaas het dubbele aantal bonnen, dat wil
dus zeggen twee per 100 gram, in ontvangst
willen nemen. Dit is ter eenen male onjuist
Het publiek wordt er dan ook met nadruk op
gewezen, dat voor elke soort kaas per 100 gr
één bon dient te worden afgegeven. Tegen
winkeliers, die zich hieraan niet houden,
worden opgetreden.
RANTSOENBON AARDAPPELEN
GEEFT RECHT OP 3% K G.
Ten gevolge van het feit. dat de met „A"
gemerkte bonnen van de aardappelkaarten ..U"
recht geven op het koopen van 13/4 KG.
aardappelen per bon. is de onjuiste opvatting
ontstaan, als zou een rantsoen aardappelen
eveneens 13/4 K.G. bedragen Een rantsoen
aardappelen omvat evenwel 3V4 K.G. Bij af
gifte van de met een rantsoen aardappelen ge
merkte bonnen dienen dan ook 3Vi K.G.
aardappelen per bon te worden afgeleverd.
LEVERTRAANDISTRIBUTIE GEWIJZIGD.
Met ingang van Zaterdag 1.1. zijn de bonnen,
welke door artsen voor net verstrekken van
levertraan zijn uitgeschreven, ongeldig. Lever
traan mag in den vervolge slechts worden af
geleverd op de zoogenaamde formulieren voor
ziekenvoedsel (md29> door den behandelenden
geneesheer en den vertrouwensarts ondertee
kend.
Zaterdagochtend is gouwleider Forster, rijks
stadhouder van Danzig te 'sGravenhage aange
komen. Namens den rijkscommissaris werd hij
op het station staatsspoor aldaar ontvangen door
den commissaris-generaal voor bijzondere aan
gelegenheden Schmidt, waarna hij een bezoek
heeft gebracht aan den rijkscommissaris en den
bevelhebber der weermacht in Nederland.
Zooals reeds is medegedeeld zal gouwleider
Forster een bezoek brengen aan een aantal
Nederlandsche steden en zal hij morgen het
woord voeren op een groote bijeenkomst der
N.S.D.A.P. te Arnhem.
Het College van rijksbemiddelaars verzoekt
ons opneming van het volgende:
Ten einde werkgevers, die in het nog loopende
deel van het jaar 1944- aan hun personeel een
gratificatie wenschen toe te kennen, in de gele
genheid te stellen dit voornemen zonder ver
deren omslag te kunnen uitvoeren, heeft het
college van rijksbemiddelaars besloten om hier
toe een algemeene vergunning te verleenen, zoo
dat voor dit doel 'gelijk reeds werd gemeld)
geen afzonderlijke aanvragen meer behoeven te
worden ingediend. Volstaan kan worden met een
kennisgeving aan het college van rijksbemidde
laars. dat men van deze algemeene vergunning
gebruik heeft gemaakt, onder vermelding van
de op het geval betrekking hebbende bijzonder
heden
De thans verleende algemeene vergunning is
echter aan eenige beperkingen gebonden, die
niet uit het oog mogen worden verloren. Aller
eerst bepaalt haar werkingsduur zich tot het nog
overblijvende gedeelte van dit Jaar. zoodat er
na de Jaarswisseling geen gebruik meer van
mag worden gemaakt. Bovendien is ook een
limiet gesteld voor den omvang der gratificatie,
die niet meer mag bedragen dan een weekloon
of een kwart van het maandsalaris.
Eindelijk mogen van deze vergunning alleen
gebruik maken de werkgevers, die niet reeds
eerder in den loop van dit Jaar aan hun per
soneel een gratificatie toekenden.
Mochten zich gevallen voordoen waarin reeds een
gratificatie is toegekertd, die minder bedroeg dan
een week loon of een kwart maandsalaris, dan
staat het den werkgever vrij om alsnog" vóór
het einde van het jaar hierop een aanvulling
te verleenen, totdat in totaal het bedrag van een
week loon of een kwart maandsalaris zal zijn
bereikt. Een zoodanige aanvulling wordt geacht
begrepen te zijn onder de thans van kracht
geworden algemeene vergunning, zoodat hier
voor geen speciale machtiging wordt vereischt.
Dit is teraard wel het geval ten aanzien van
alle gratificaties, die buiten de grenzen van de
algemeene vergunning vallen.
SCHERPE CONTROLE OP DE
VERDUISTERINGSVOORSCHRIFTEN
IN ROTTERDAM.
Meer dan 1000 processen-vcrbaaL
Sedert Zaterdag 18 October jJ. is door de
Rotterdamsche politie, geassisteerd door den
luchtbeschermingsordedienst, over de geheele
stad en in de geannexeerde gebieden IJssel-
monde. Capelle. Hillegersberg, Schiebroek en
Overschie een intensieve controle op de naleving
der verduisteringsvoorschriften gehouden. Het
voorloopig resultaat is. dat in meer dan duizend
gevallen moest worden ingegrepen, zoodat een
stroom van processen-verbaal werd opgemaakt.
Zeer scherp wordt door de politie op het oogen-
blik het gebruik van niet-toegelaten zaklan
taarns gecontroleerd. In de afgeloopen twee
weken werden ongeveer 400 van dergelijke lan
taarns in beslag genomen.
De persdienst van het N.V.V. meldt:
Er zijn wettelijke maatregelen in voorberei
ding, welke de sociale voorzieningen voor het
huispersoneel in belangrijke mate zullen uitbrei
den, Het huispersoneel valt op het oogenblik niet
onder de ongevallenwet en de ziektewet. Er is
thans voor deze categorie van werkers een onge
vallen- en ziektewet in voorbereiding.
Hiermede zal een reeds lang gekoesterde
wcnsch van deze arbeiders en arbeidsters in ver
vulling gaan. De Nederlandsche bond van huis
personeel, aangesloten bij het N.V.V. heeft hier
voor gedurende een reeks van jaren actie ge
voerd.
De ziekteverzekering is voor het huispersoneel
ook daarom van zoo groote beteekenis, omdat
immers de ziekenzorg zooals deze in het zieken-
fondsbesluit is geregeld, gekoppeld ls aan de
ziektewet. Op het oogenblik valt het huisperso
neel buiten de ziektewet en derhalve eveneens
buiten de nieuwe uitgebreide wettelijke zieken
zorg.
Nadat de ongevallen- en ziektewet voor het
huispersoneel zal zijn afgekondigd, zal ook het
huispersoneel recht hebben op de voorzieningen
en verstrekkingen, zooals deze in het zieken-
fondsbesluit voor de krachtens de ziektewet ver-
zekerlngplichtige arbeiders zijn voorgeschreven.
POLITIEDIENST DOOR DE W.A.
TE ROTTERDAM.
De hoofdcommissaris van politie te Rotterdam
maakt het- volgende bekend:
In overleg met de Duitsche overheid zal ter
versterking van de beschikbare politie in cata-
strophale gevallen, zooals bominslag op meerdere
punten tegelijk, zeer zware branden e.d., indien
noodlg een beroep worden gedaan op de ge-
uniformeerde afdeelingen der W.A.
Het optreden van de W.A. bij afzettingen als
bovenbedoeld staat buiten iedere politieke be
doeling en is zuiver te beschouwen als een aan
vulling van den politiedienst.
De W.A. staat alsdan onder bevel van de
politieleiding van welke zij haar opdrachten
ontvangt.
Het publiek dient er rekening mede te houden,
dat in dergelijke gevallen de W.A. als ordedienst
met de politie zal samenwerken en dat de aan
wijzingen, welke bij afzettingen door de W.A.
ingevolge opdracht van de politie worden ge
geven, dienen te worden opgevolgd.
INSCHRIJVING VAN STUDENTEN
Verschenen is een besluit van den secretaris
generaal van het departement van Opvoeding,
Wetenschap en Cultuurbescherming, betreffende
de Technische Hoogeschool te Delft en de Land
bouwhogeschool te Wageningen.
Hierin wordt bepaald:
Na bekomen machtiging van den secretaris
generaal van het departement van Opvoeding,
Wetenschap en Cultuurbescherming heeft de
rector magnificus van een rijksuniversiteit, van
de Technische Hoogeschool te Delft en de Land
bouwhogeschool te Wageningen dan wel hij, die
de functie van rector magnificus waarneemt, de
bevoegdheid
a. de inschrijving tot een passend getal stu
denten te beperken.
b. Als voorwaarde voor inschrijving te bepalen,
dat zij slechts geldt voor het bijwonen van lessen
in bepaaldelijk door hem op het inschryvings-
bewijs aangeduide faculteiten dier universiteit of
afdeelingen dier hoogeschool.
Dit besluit is Zaterdag in werking getreden.
BURGEMEESTERSBENOEMINGEN.
Met ingang van 10 November a.s. zijn be
noemd tot burgemeester van Westerbork, J. H.
A. Qualtherie, van Gieten H. Cool, van Schoo-
nebeek G. Bisschop, van Sleen S. J. van Royen
en van Roden H. R. Bruininga.
Opnieuw is benoemd tot burgemeester van
Wijhe, met ingang van 1 Nov. J.I., de heer H.
Leenstra.
A. J. BOTHENIUS BROUWER 80 JAAR.
Een van de oudste Nederlandsche journalisten,
de heer A. J. Bothcnius Brouwer, oud-hoofd
redacteur van de „Nieuwe Courant" en oud-
bestuurslid van verschillende vereenigingen op
letterkundig en maatschappelijk gebied, is Za
terdag in de beste gezondheid 80 jaar geworden.
Verscheidene bloemstukken, telegrafische en
schrfitelijke gelukwenschen werden hem op dezen
dag toegezonden. In den namiddag kwamen vote
vrienden en collega's den Jarige, die den Indruk
van een zestiger maakt, te zijnen huize te Was
senaar complimenteeren.
ONDERSCHEIDINGEN
VOOR REDDINGBOOTBEMANNINGEN.
De directie der ZuidHollandsche maatschappij
tot het redden van schipbreukelingen heeft aan
de leden der bemanning van de belde redding
booten te Hoek van Holland en onderscheiding
toegekend voor moedig reddingswerk op Zon
dagmiddag 26 October. Onder uiterst moeilijke
omstandigheden konden toen 23 opvarenden
van het s.s. „Hertha Engeline Fritaen", dat by
het binnenloopen van den Waterweg op de
Maasvlakte strandde en in tweeën brak, van
het wrak worden gehaald.
Van de reddingboot „President J. Leis" ont
ving de schipper J. Ells een groote zilveren me
daille. Verder werd een kleine zilveren medaille
toegekend aan H. Benerd, le machinist. F. De-
weers, 2e machinist. G. Bijl, stuurman. J. Voois
matroos, J. TermUn, matroos en C. van Oosten
matroos.
Van de bemanning der president J. V.
Wierdsma ontving schipper J. van Dam even
eens een groote zilveren medaille, terwyi een
kleine zilveren medaille werd toegekend aan de
manschappen: A. van de Ster, le machinist,
B. Seekles, 2e machinist. C, J. de Voogd, ma
troos. M. Slis. matroos. S. J. van Dam matroos
en J, van Dam matroos.
TELEGRAM VAN DEN RIJKSCOMMISSARIS
AAN Dr. GERHART HAUPTMANN.
Rijkscommissaris, Rijksminister Seyss Inquarfc,
heeft aan dr. Gerhart Hauptmann. te Agneten-
dorf, het volgende telegram gezonden:
„Zeer geachte heer Hauptmann,
Vrijdagmiddag is uw „Florlan Geyer" in Den
Haag door de „Bochumer Buehne" opgevoerd.
Het werk, zoowel als de opvoering vormde een
grootsche demonstratie van Duitsche kunst. Het
speet my hartelijk, dat gij niet aanwezig kon
zijn.
Met mijn beste wenschen voor uw welzijn en
eerbiedige groeten aan uw echtgenoote,
w.g. Seyss-Inquart, Rijksminister."
NIEUWE VOEDSELCOMMISSARIS
VOOR DRENTHE.
Met ingang van 1 November 1941 is de heer ir.
G, A. Thijn te Emmen benoemd tot voedsel-
commissaris voor de provincie Drenthe. Met
dienzelfden datum is de heer R. Wichers Hszn. te
Gasselter-Nijeveenschemond ontheven van zijn
functie als voedselcommlssaris in algemeenen
dienst voor het vervullen van door den direc
teur-generaal van de voedselvoorziening te geven
opdrachten.
ENGELSCHE LUCHTAANVALLEN.
In den nacht van Vrijdag op Zaterdag is een
aantal Britsche vliegtuigen boven ons land ver
schenen en heeft brand- en brisantbommen om
laag geworpen. De meeste bommen zijn op het
vrije veld of ln de rivieren gevallen, zonder
schade aan te richten.
In een plaats in Noord-Holland zijn evenwel
twee huizen vernield. Verder is een boerderij
door een brisantbom vernield. Van de burger
bevolking werden een man en twee vrouwen
gedood. Bovendien is een dertigtal huizen meer
of minder zwaar beschadigd. In de vernietigde
boerderij zijn een koe en vier paarden gedood.
DISTRIBUTIE VAN BOUWHOUT.
In de op 1 November verschenen buitenge
wone Staatscourant ls opgenomen een bekend
making van den directeur van het Rijksbureau
voor hout, waarbij het verkoopen en afleveren
van bouwhout, d. i. gezaagd naaldhout, zoowel
inlandsch als buitenlandsch, zonder vergunning
van genoemden directeur wordt verboden. In
dringende gevallen b.v. voor herstel van schade,
veroorzaakt door brand, bom- of blikseminslag
of ter beveiliging tegen waterschade, is afleve
ring van bedoeld hout zonder vergunning en tot
bepaalde hoeveelheden toegestaan.
Voor nadere bijzonderheden wordt verwezen
naar een in de bladen opgenomen officleele
publicatie.
G. BULTEN 70 JAAR.
Heden is de heer G. Bulten, oud-burgemeester
van Voorhout en oud-lid van de Tweede Kamer
70 jaar geworden.
Hij is geboren te Rheden en werd te Maastricht
opgeleid tot onderwijzer. In 1891 werd hy als zoo
danig benoemd te Spierdijk en twee jaar later
te Noordwtjkerhout. In 1898 werd hij hoofd van
de school te Nieuw-Schoonebeek en het volgend
jaar te Zilk bij Hillegom.
In 1920 werd hij benoemd tot burgemeester
van Voorhout, welk ambt hij tot 1938 heeft be
kleed. Van 19181929 heeft hy voor de r.k.
staatsparty zitting gehad in de Tweede Kamer.
De heer Bulten is vast medewerker aan eenige
bladen geweest. Hy is bestuurslid geweest van
de r.k. onderwyzersorganlsatie, van den r.k. bond
van groote gezinnen, van den r.k. vredesbond en
voorzitter van de r.k. ambtenarenvereeniging.
De heer Bulten is ridder in de Orde van den
Nederlandschen Leeuw.
VERSPREIDE BERICHTEN.
Zaterdagmiddag is te Rotterdam onder zeer
groote belangstelling burgemeester F. E. MUller
geïnstalleerd als leider van het district Rotter
dam der N.S.B. De installatie geschiedde door
den plaatsvervangend leider der N.SJB. van
Geelkerken.
door PETER FAZEKAS.
(43
Juliska viel byna van haar stoel, toen zy het
woord: „vriendin" hoorde en dat zij hier op het
landgoed zou wonen, niet eens in het huis van
een of andere bediende, maar in dit groote,
prachtige kasteel, tezamen met de kontès,
dat deed haar anders zoo vlugge tong geheel
verstijven.
Hoe kan dat nou? bracht zy met moeite
uit.
Kyk eens, Juliska, ik ben nu eenzaam en
verlaten, heelemaal alleen, ik wil niemand van
mijn verwanten hier brengen, ik wil het land
goed zélf beheeren en zou het leuk vinden, als
je altijd bij me was, dan zouden we ook samen
over Pettie kunnen praten. Je zult in het kasteel
dót kunnen doen, wat je maar wilt, als Je wat
meehelpen wilt, best, als je er geen zin in hebt,
®ok goed.
Nog steeds verwonderd vroeg Juliska.
Maar als vriendin? Ik ben toch een Zigeu
nerin! Ik ben heusch niet fyn genoeg voor u.
Pettie was toch ook goed genoeg voor me.
Ik wil naar zyn wensch handelen. Toen hy over
leed, was zijn laatste woord „Juliska". Hy wilde
niet dat ik je vergeten zou, omdat hij je ook
niet vergat.
Heeft 'ie werkeiyk mijn naam als zyn laat
ste woord genoemd? Of zegt u het maar, om my
over te halen hier te blijven?
Heusch Juliska, hy deed het. Hy had mis
schien nog meer willen zeggen, hy kon echter
niet. Maar ik begreep hem heel goed, ik weet,
wat hij er mee bedoelde.
Dan is hij toch ook van mij. Dan is hij van
ons beiden.
Van ons beiden, knikte Alma.
Maar zal het u niet veel geld kosten, wan
neer ik hier als een groote dame leef?
O neen. Juliska, maak je daar geen zorgen
over Ik heb van Pettie's gages heel veel ge
spaard en ik verkocht zijri viool, er is
nog zooveel geld van over, dat zelfs twee men-
schen er gemakkelijk van kunnen leven. En op
dat geld heb jij net zooveel recht als ik: Je
zei toch zelf. dat hij aan ons beiden behoorde.
Nu dan. al het geld. dat hij achterliet, staat
ook tot jouw beschikking.
Lieve hemel, wat zijn wij dan ryk. Wat
doen we met zooveel geld?
Wy zullen andere menschen. die het noo
dlg hebben, kunnen helpen.
Nu rezen er geen nieuwe bezwaren van de
kant van Juliska en zy gaf opgewekt te ken
nen:
Dan wil ik wel hier blyven.
zy reikten elkaar de hand, niet ter begroe
ting of ten afscheid, maar ter bezegeling van
beider vriendschap.
Juliska schikte zich slechts moeiiyk in de
nieuwe omgeving, alles was nieuw voor haar,
zij moest anders praten, anders eten en zich
anders kleeden. Alma echter hielp haar bij het
overwinnen dezer moeilijkheden met groot ge
duld en tact. Den eersten tyd werd zy ook zeer
gehinderd door de hoonende blikken van het
personeel en door de praatjes van het heele
dorp; men haalde het geval van Pettie op, toen
hy nog klein was en eveneens door de grillig
heid van de grafelijke familie op het landgoed
der Kopandy's woonde „Een rare familie",
spotte men, daarbij den samenhang en de ont
wikkeling der omstandigheden vergetend.
„Raakt nu de grafelijke familie aan lager wal,
of werkt een Zigeunerfamilie zich omhoog?"
vroeg men zich af en weer duurde het langen
tijd. voordat Domborad en de wijde omgeving
zich met eigen zaken ging bemoeien, vooral
toen men merkte, dat de teruggekeerde gravin
en haar Zigeunerin niets kwaads, integendeel
slechts goeds voor velen beteekenden.
Ook wist Juliska ln den aanvang nog geen
raad met het dienstpersoneel, zy groette de
dienstmeisjes vooruit, zy boog voor de bedien
den, liet hen vóór gaan, ja zelfs opende zy
voor hen de deur, doch deze moeiiykheden
werden heel gauw uit den weg geruimd, Alma
hield zich veel met haar bezig en langzamer
hand kon Juliska er zich aan wennen Alma te
tutoyeeren en haar by den voornaam te noe
men. In het ophalen van herinneringen aan
Pettie waren zy onuitputteiyk, en zy zochten
steeds naar een onderling verband dat tus-
schen hen drieën bestond.
Weet je, Juliska, ik was reeds als klein
meisje jaloersch op je.
Ik op Jou ook. Ik maakte me altyd nydig,
als hy het over Je had.
Met dergelijke gesprekken onderstreepten zij
steeds weer, dat hy haar „gemeenschappelijk
bezit" was en bleef.
Eens kwam ook Franzi. de oude bassist ter
sprake.
Is hij nog in leven? vroeg Alma.
Ja, hy leeft nog. Hy is erg oud geworden.
Misschien zelfs boven de tachtig.
Toen wy naar Cremona gingen, liet Pettie
zyn strykje achter, de jongere leden verspreid
den zich in de wereld. Franzi echter wou naar
huis, naar Domborad gaan. Wy hadden plan
nen. dat Pettie voortaan niet meer als Zigeu
nerprimas maar als solist, als vioolkunstenaar
zou optreden, waartoe hy geen strijkje noodlg
had. Helaas was het hem niet gegeven het tot
vioolkunstenaar te brengen en ook zóó wereld
beroemd te worden. De eerste maal dat hij als
vioolkunstenaar optrad, was ook de laatste, je
weet, hoe het eindigde.
Arme Pettie. zuchtten beiden, zooals
zoo vaak en haar gedachten dwaalden rond ln
lang vervlogen tyden.
Zeg Juliska, laten we ouden Franzi opzoe
ken. Misschien is hij hulpbehoevend.
Dat vind ik nou echt leuk, ging Juliska
er op in.
Zij reden naar de Zigeuner-ry, rechtstreeks
naar het gehucht, waar Franzi woonde. Hij zat
voor het huisje op een bank, en liet zich door
de zon koesteren. Hij was wel heel oud gewor
den. een gryze baard en nog grijzer hoofdhaar
omzoomden zyn donkerbruin, met honderd
rimpels doorploegd gelaat. Toen hy de twee
vrouwen zag aankomen, maakte nij een scherm
van zijn hand en bekeek haar zoo.
Hei. zei hy met kalme, onverstoorbare
stem. hebben mijn jonge oogen het goed?
Ben jij het, Juliska en..., warempel de
kontès!
Ja Franzi, wy zyn het, sprak Alma
glimlachend en reikte hem de hand. Ook Ju
liska deed het.
Mag ik zitten blyven? vroeg hy.
Niet dak ik zoo oud ben. o. neen. zóó oud ben
ik niet. Alleen omdat ik zoo heerlijk in het
zonnetje zit.
(Nadruk verboden) (Wordt vervolgd),
