De bolsjewieken zullen
vernietigd worden
PROCLAMATIE
Grasdrogen
DINSDAG 2* OCTOBER 1941
No. 25028
Verduisteren:
82ste Jaargang
Hoofdmacht reeds
terzijde gesteld
Interview met president
Ryti
Een opmerkelijk
rondschrijven
Uit Amerika
Verspreide berichten
- V
•i.
Wederioelaling van Leidsche
studenten aan andere
universiteiten
Nederlanders!
18.19 uur
8.29 uur
Belooning
een uitkomst voor onze veehouderij
Volwaardige vervanging van het
buitenlandsche krachtvoer
Colleges aan de
Duitsche Universiteiten
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: J. W. Henny
Telet. Directie en Administratie
25041 (2 lijnen)
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Telef. Redactie 21507.
Hoofdredacteur: B. W. Menkhor6t, Lelden
Pl.verv.: K. Been. Lelden.
In militaire kringen te Berlijn, aldus het
A.N.P., heeft men opnieuw het licht geworpen
op de. zooals bekend is, korten tijd geleden door
den rijksperschef dr. Dietrich voor persverte
genwoordigers afgelegde verklaring, dat de veld
tocht in het Oosten reeds beslist is.
In dit verband herinnert men hier aan den
DuitschFranschen oorlog van 1870/71, toen
met de verovering van Sedan de oorlog door
de omsingeling en gevangenneming van de beste
Fransche legers eveneens beslist was, zij hec
ook, dat hij nog niet was geëindigd. Wanneer
men veronderstelt, dat de berekeningen van
Britsche en Amerikaansche deskundigen juist
zijn, welke de effectieve sterkte van de actieve
bolsjewistische legers ramen op ongeveer 300
divisies, dan blijven wanneer van deze divi
sies tot dusver 260 vernietigd zijn naar men
verklaart, nog 40 tot strijden bekwame divisies
over, die tegenover Duitschland kunnen worden
gesteld. Zelfs wanneer de Sovjets echter nog de
beschikking zouden hebben over honderd divi
sies, dan moet volgens de opvatting van mili
taire kringen te Berlijn de vernietiging van deze
strijdkrachten op een front van 1200 km. heel
wat gemakkelijker zijn dan van de, voordien
aangetreden 300 divisies.
De vertragingen van het oogenblik in den
Duitschen opmarsch, aldus verklaarde men
weer. berusten uitsluitend op slecht weer en
ongefundeerde wegen. De Duitsche weermacht
deze opvatting hoorde men van bevoegde
zijde uitspreken heeft niets anders noodig
dan eenige harde wegen om de rest van de in
het Europeesche deel der Sovjet-Unie nog aan
wezige bolsjewistische weermacht te ontbinden.
Omtrent de tot diisver door de bolsjewieken
geleden verliezen verklaarde men. dat minstens
zes millioen van hun beste strijdkrachten voor
de voortzetting van den veldtocht uitgeschakeld
genoemd kunnen worden. Wat de bolsjewisten
eventueel nog uit hun achterwaartsche garni
zoenen in den strijd kunnen werpen, noemt men
in deskundige kringen nog slechts kanonnen-
vleesch.
BOLSJEWIEKEN WILLEN EVENTUEEL OOK
LENINGRAD VERNIELEN.
Volgens berichten, die uit het omsingelde
Leningrad Stockholm hebben bereikt, aldus ver
neemt het D.N.B., zijn de bolsjewieken voor
nemens het geheele gebied van Leningrad in
geval van verovering door de Duitschers te ver
nielen.
Evenals voor Moskou en voor den verdedi-
ginsgordel om deze stad zeer nauwkeurige in
structies bestaan betreffende het vernielen van
alle voor den oorlog belangrijke en anderszins
vitale installaties, zijn thans ook voor het ge
west Leningrad en de overige door Duitschland
bedreigde districten zeer nauwgezette vernie
lingsinstructies gegeven.
Dit bevel der bolsjewieken houdt in. dat zon
der rekening te houden met de burgerbevolking
alle gebouwen, die zich in de bedreigde gebie
den bevinden, bij den terugtocht der bolsjewie
ken moeten worden vernield. Dit kan geschieden
door ontploffing, brand, onbruikbaarmaking of
andere doeltreffende middelen. De voorberei
dingen moeten zoover gevorderd zijn, dat het
bevel tot vernieling terstond kan worden uitge
voerd. De verantwoordelijke autoriteiten in stad
en land hebben allen een plan met schetsen
der te vernielen gebouwen ontvangen.
Het imperialistische bolsjewisme is ongetwij
feld vijand nr. 1 van Europa, een straatroover,
dien men voor goed vernietigen moet, als men
den vrede en de veiligheid van Europa wil
grondvesten, zoo verklaarde de president van
Finland, Risto Ryti, in een interview met den
bijzonderen correspondent van de „Soir". Het
Finsche leger, zeide hij verder, is een volksleger,
evenals het Duitsche, waarin officieren en man
schappen kameraden zijn. Tevergeefs heeft de
bolsjewistische propaganda gepoogd tusschen
hen het zaad der oneenigheid uit te strooien.
Zij vormen een hecht blok tegen den erfvijand
in het Oosten. Ryti noemde het Sovjet-imperia-
hsme een verschrikkelijk gevaar, dat vroeg of
laat de vrijheid van Finland zou hebben ver
nietigd. Finland moet voor de toekomst tegen
dit gevaar worden beschermd.
Na een opsomming van de Sovjeteischen, na
het dictaat van Moskou aan Finland gesteld,
zeide Ryti, dat Finland vecht voor zijn leven,
zijn vrijheid en zijn veiligheid. In kwesties van
van leven en dood bestaat geen compromis. Ik
geloof,, dat eens de tijd zal komen, dat
geheel Europa, ja zelfs de geheele wereld, de
groote verdiensten zal erkennen van Duitsch
land voor de vernietiging van het bolsjewisme
en de diensten, die het daarmede den overigen
geciviliseerden volken bewijst; dit bolsjewisti
sche gevaar was veel grooter en dreigender dan
de meeste menschen vermoedden, want de bols
jewieken hadden aan den anderen kant van de
grens een oorlogsinstrument geschapen, ten
aanzien waarvan geen volk tusschen Oostzee
en Atlantischen Oceaan veilig kon zijn. Naar
mijn overtuiging heeft Europa sedert de dagen
van Dzjmgis Chan zich nooit in zoo groot ge
vaar bevonden. Deze bedreiging moet definitief
worden vernietigd, opdat de beschaving van
Europa en het Westen veilig zal zijn.
(D NJB.)
Officieel wordt te Rome de tekst gepubliceerd
van een Britsch rondschrijven, dat gevonden is
op een in gevangenschap geraakten Engelschen
officier, In het schrijven worden de richtlijnen
vastgelegd, die voor .de Britsche officieren moe
ten gelden ten aanzien van de politieke proble
men. Het is. zoo wordt in de circulaire gezegd,
het Engelsche opperbevel opgevallen, dat Brit
sche officieren meeningen hebben uitgesproken,
welker verspreiding de oorlogvoering zou kun
nen benadeelen. Deze officieren moeten hun op
vattingen. die niet in overeenstemming zijn met
de politiek van de Engelsche regeering en van
het opperbevel, als streng particuliere zaken
behandelen. Als opvattingen van dien aard
noemt het schrijven den „instinctieven haat"
van vele Britsche officieren en soldaten ten
aanzien van het communisme en hun ..oprecht
gevoel van verrassing en tegenzin" ten opzichte
van het feit. dat het Britsche wereldrijk de
bondgenoot is van de bolsjewisten Het schrij
ven legt er den nadruk op, dat deze mannen
zich voor oogen moeten houden, dat een
Engelsch-bolsjewistische overwinning het volk
der sovjet-unie verwijderen zal van de „hate
lijke beginselen", waardoor het zich in de wan
hoop over een nederlaag heeft laten verlokken.
Wat de bolsjewistische invasies in Finland. Po
len en Roemenië betreft, kan men de verzeke
ring geven, dat die thans „in een geheel ander
licht" komen te staan dan op het oogenblik
waarop zij werden uitgevoerd. Daarbij beroept
het rondschrijven zich op de radiorede van
Churchill van 22 Juni. Ten aanzien van de
Franschen van de Gaulle verklaart het schrij
ven, dat deze bondgenooten „ongetwijfeld zeer
lastige lieden" zijn en geeft dan te verstaan,
dat men hun geen post uit Frankrijk doet toe
komen, omdat die hun berichten zou brengen
over „moeilijkheden". Ook de gevechtskracht
van de troepen van de Gaulle zou zijn betwij
feld. Het is ongeloofelijk, dat er Britsche offi
cieren zijn, die den vijand verkiezen boven deze
vrienden. Het rondschrijven keert zich vervol
gens tegen het in Britsche officierskringen
heerschende wantrouwen jegens de troepen van
de Gaulle en verklaart, dat. het een „ironie" zou
zijn. wanneer Engelschen een gevoel van anti-
patie zouden hebben tegen deze mannen, die
aan den kant van Engeland strijden.
De circulaire is gedateerd ih het Britsche
hoofdkwartier in Cairo op 1 Augustus 1941.
(D.N.B.)
SENAATSDEBAT.
In den Amerikaanschen Senaat zijn de debat
ten begonnen over het varen van Amerikaan
sche schepen in de oorlogszone. Reeds hebben
de leden Vandenberg en Cappen zich fel daar
tegen verklaard, omdat dit Amerika rechtstreeks
in den oorlog zou voeren.
Admiraal Stark, de chef voor de operaties der
Amerikaansche marine, heeft voor de Senaats
commissie voor buitenlandsche aangelegenheden
verklaard, dat de manschappen, die het ge
schut aan boord van de gewapende koopvaar
ders zullen bedienen, uit de marine worden ge-
recruteerd en bevel hebben gekregen te schieten
op schepen der spilmogendheden, die in zicht
komen. Deze tactiek is vastgesteld in* overeen
stemming met Roosevelt's bevelen.
Stark zeide vervolgens, dat het gevaar van
een inval in de Vereenigde Staten tamelijk ver
op den achtergrond staat. Een dergelijke inval
aldus zeide hij, kan pas geschieden, wanneer de
vijand beschikt over een reusachtige tonnage en
de Amerikaansche marine knock-out heeft ge
slagen. (D.NjB.).
DE MIJNWERKERSSTAKING BEGONNEN.
De staking van 53.000 mijnwerkers in de mij
nen, die voor de United States Steel werken, is
gisteren begonnen.
In een brief aan Roosevelt heeft de presi
dent van de C I.O -mijnwerkersbond Lewis ook
het tweede verzoek van Roosevelt van de hand
gewezen om de door hem geproclameerde mijn
werkersstaking niet te laten doorgaan. (D.N.B.).
Dr. GOEBBELS TE BERLIJN GEHULDIGD.
Ter gelegenheid van het jubileum van dr.
Goebbels als gouwleider van Berlijn is de oude
garde der nat.-soc. beweging in de opera bijeen-
In het N.V.-gebouw te Utrecht werd een verbroederingsbijeenkomst
gehouden der N.S.DA.P. en N.S.B.. waarbij o.a. General-Kommissar
Schmidt en Ir. A. A, Mussert, leider der N.S.B... het woord hebben
gevoerd. De eeregasten vanaf 2e v.l.nr. van Genechten Ir. A. A.
Mussert, General-Kommissar Schmidt, Engelbrecht (commissaris pro
vincie Utrecht) "jammer (beauftr. van den Rijkscommissaris in de
prov._Utrecht>,_ de^cqstrictsleider der N.S.B. en Rost van Tonningen.
Polygoon-jV. d. Werff).
Het Rijkscommissariaat maakt
bekend:
De studenten aan de gesloten
universiteit van Leiden kunnen
met ingang van 1 November 1911
voor studie zoowel als voor het af
leggen van examens toegelaten
worden aan de overige universitei
ten in Nederland. Ook het bezoe
ken van universiteiten en hooge-
scholen in Duitschland is met
goedkeuring van het commissa
riaat-generaal voor bestuur en
justite veroorloofd aan de Leid
sche studenten. Het daarméde over
bodig wordende examineeren aan
die universiteit te Leiden vervalt
met ingang van 20 November 1941.
gekomen om dr. Goebbels hulde te brengen. De
minister hield een rede. waarin hij er vooral op
wees. dat hij in de moeilijke jaren van den
strijd om de hoofdstad, die tot een zoo duidelijk
resultaat heeft geleid, zich in de eerste plaats
kon verlaten op zijn oude kameraden.
De bijeenkomst werd gesloten met een ge
lofte van trouw aan Führer en rijk.
ANGELSAKSISCH PROGRAM
VOOR TSJOENGKING.
De „Nitsji Nitsji Sjimboen" meldt uit Sjanghai,
dat Engeland en de Vereenigde Staten een uit
vier punten bestaand program hebben opge
steld. waardoor het militaire front van
Tsjoengking tegen Japan versterkt moet wor
den.
Onder leiding van Engeland en de Vetee-
nigde Staten treffen de strijdkrachten van
Tsjoengking toebereidselen voor een groot
offensief tegen Japan, dat het aanstaande
voorjaar moet beginnen. Engeland en de Ver
eenigde Staten, aldus het Japansche blad. wil
len de Japansch-Amerikaansche besprekingen
niet rekken om redenen van vriendschap, maar
om tijd te winnen en het anti-Japansche front
van Tsjoengking te versterken.
He.t program, dat Engeland en de V. S. thans
aan het bewind van Tsjoengking hebben voor
gelegd. zou de volgende vier punten bevatten
le. Een inwendige zuivering in het leger
van Tsjoengking.
2e. Regeling van de geschillen tusschen Tsjang
Kai-sjek en de communisten.
3e. Verbetering van den militair belangrijken
Birmaweg, alsmede versterking van de gemoto
riseerde formaties van Tsjoengking.
4e. Reorganisatie en versterking van de lucht
macht van Tsjang Kai-sjek. (D.N.B.).
van hedenavond
tot morgenochtend
De maan kwam heden op te
15.51 uur en gaat vannacht te 2.10
uur onder.
Het welzijn van het Nederlandsche volk eischt, dat een ieder op de hem ge
wezen plaats zijn plicht vervult. Daarbij zullen de in het bezette Nederlandsche
gebied geldende wetten en voorschriften onvoorwaardelijk moeten worden nage
leefd. De oorlogsomstandigheden plaatsen ons voor vele' harde feiten, welke
aanvaard moeten worden. Wanbegrip voor hetgeen deze tijden ook van ons Neder
landers eischen leidt alleen tot verderf.
Helaas zijn er nog landgenooten, die blijk geven den ernst van den toestand
niet te beseffen. In hun verblinding meenen zij door sabotagehandelingen de
bezettende macht te kunnen schaden, terwijl zij in werkelijkheid slechts het
NEDERLANDSCHE VOLKSBELANG benadeelen.
Wie gelooft, door het in brand steken van voorraden van landbouwproducten
of door het vernietigen van landbouwwerktuigen een daad te verrichten, waar
door eenig Nederlandsch belang gediend wordt, is het slachtoffer van een ver
derfelijke dwaling. Elk verlies, dat op dit gebied wordt toegebracht, treft ons
eigen volk, onze eigen volkshuishouding. Elke overtreding van de distributiebe
palingen, als clandestiene slachtingen, vervalsching van distributiekaarten, prijs
opdrijving en dergelijke, zijn sabotage-daden, gericht tegen het Nederlandsche
volk.
Deze kunnen niet toegelaten worden. Het is ons aller belang, dat aan het
bedrijf der elementen, die deze praktijken uitoefenen, zoo spoedig mogelijk een
eind worde gemaakt.
Schaadt bij sabotage van de voedselvoorziening het Nederlandsche volk in zyn
geheel rechtstreeks zichzelf, zoo hebben aanslagen, die zich richten tegen de
bezettende overheid, overeenkomstig de krijgswetten, de scherpste maatregelen
ten gevolge en treffen zij zoodoende indirect onze landgenooten.
Aanslagen op goederen der weermacht, het verborgen houden van neerge
schoten vliegers, hebben reeds de terechtstelling der schuldigen en de gevangen
neming van een aantal gijzelaars ten gevolge gehad.
Tracht dezen tijd te verstaan, begrijpt, dat de Duitsche overheid een ver
keerde houding van het Nederlandsche volk niet kan dulden en beseft vóór
alles, dat door één enkele onbezonnen daad veler leven in groot gevaar wordt
gebracht.
Vandaar ons dringend beroep op u allen:
helpt mee, opdat ons volk niet benadeeld wordt door de daden van onbezonnen
en misdadige elementen. Brengt anderen zoo min als uzelf in niet te overziene
moeilijkheden.
Wij kunnen niet gelooven, dat men dit woord onopgemerkt aan zich voorbij
zal laten gaan. Wij blijven vertrouwen op het gezonde verstand van ons volk.
De overheid maakt aanspraak op uw aller medewerking.
De secretaris-generaal van het departement van Justitie,
J. J. SCHRIEKE.
De secretaris-generaal van de departementen van handel, nijverheid
en scheepvaart en van landbouw en visscherij,
H. M. HIRSCHFELD.
De secretaris-generaal van het departement van binnenl. zaken,
K. J. FREDERIKS.
De directeur-generaal van politie looft een belooning uit van f.1000.— voor
iederen Nederlander, die omtrent ernstige vergrijpen tegen de belangen van de
voedselvoorziening of de Duitsche weermacht zoodanige aanwijzingen geeft, dat
deze tot arrestatie van de(n) schuldige(n) leidt. Deze premie wordt uitgeloofd
om te verhinderen, dat onschuldige landgenooten door de misdadige dwaling van
een enkeling geschaad zouden worden.
De directeur-generaal doet een dringend beroep op alle Nederlandsche staats
burgers om er toe mede te werken deze schadelijke elementen te doen arresteeren.
Eenige jaren geleden werd in ons land de
aandacht van wetenschappelijke en landbouw
kundige kringen gevestigd op buitenlandsche
proefnemingen tefr opzichte van het drogen van
gras voor veevoederdoeleinden.
In Engeland en Denemarken was men er in
1936 en 1937 toe overgaan, een onderzoek in
te stellen naar de mogelijkheid omtrent het
kunstmatig drogen van gras.
Al spoedig bleek nog gedurende de
proefnemingen dat de stoutste verwach
tingen werden overtroffen. Het gedroogde
gras bleek aan zeer hooge qualiteitseischen
te voldoen.
Wanneer namelijk op het juiste oogenblik
wordt gemaaid, bedraagt de verteerbaarheid
van de organische stof ongeveer 80 pet. met
een gehalte van 20 pet. aan ruw eiwit. Ge
droogd gras heeft een zetmeelgehalte van
tusschen de 64 en 66 k.g. per 100 k.g. Hooi
daarentegen heeft een ruw eiwitgehalte van
circa 9 pet., een verteerbaar percentage van
eiwit van ongeveer 4 pet. en een zctmeel-
waarde van hoogstens 40 k.g. per lOOk.g.
De voordeelen van het gebruik van ge
droogd gras boven hooi, behoeven derhalve
geen nadere" omschrijving.
Ten einde nu een indruk te krijgen van de
in Nederland in werking zijnde bedrijven, heeft
een redacteur van het A.NP. een onderhoud
met den voorzitter van de commissie, belast
met de regeling der verstrekking van grasdro-
gers, ir. H. G. A. Leignes Bakhoven, gehad.
Deze deelde mede. dat de resultaten van de
proefnemingen in de jaren 1938 en 1939 de re
geering aanleiding hadden gegeven steun te
verleenen voor het stichten van grasdrogerijen.
In den loop van 1940 konden alle ontworpen
plannen tot uitvoering worden gebracht Eind
van het vorige jaar waren er 49 installaties in
ons land gesticht met rykssteun aanwezig,
waarvan er 42 in hetzelfde jaar waren bijge
bouwd.
De stichtingskosten van de nieuwe installaties
bleken nogal sterk uiteen te loopen, al naar ge
lang van de plaats van vestiging. Het eigenlijke
droogapparaat, benevens het gebouw, de elec-
trische installatie, hyschinrichting, weegbrug en
pers, werd in het algemeen door het rijk gele
verd, met een totaal bedrag van ongeveer
f. 18.000 voor een enkelvoudige- en ruim
f. 33.000 voor een dubbelvoudige drooginstallatie.
De capaciteit van een enkelvoudig apparaat
is 150 k.g. per uur, die van een dubbelvoudige
installatie 300 kg. per uur.
Het is een verheugend verschijnsel, aldus de
heer Bakhoven, dat de Nederlandsche industrie
onmiddellijk actieve belangstelling toonde.
De kosten van het product zijn nog aan
den hoogen kant. De vervoer- en oprichtings
kosten buiten beschouwing latende, varieert
de kostprijs van het gedroogde product
thans tusschen de f. 3.25 tot f. 5.27 per
100 kg. gedroogd gras, al naar gelang de
standplaats van het bedrijf.
Gedurende dit jaar zijn er vijftig grasdroge
rijen bij gekomen, voornamelijk in de provincie
Zuid-Holland en Utrecht. Het grootste aantal
bedrijven vindt men in de provincie Friesland.
Op het oogenblik zijn er in totaal ongeveer 100
bedrijven in ons land. De gezamenlijke capaciteit
van deze bedrijven bedraagt bijna 18.000 kg.
per uur.
Waar het loopende seizoen nog niet ten einde
is, is het nog niet mogelijk gegevens te ver
strekken omtrent de productie. Over het alge
meen kan evenwel nif reeds worden gezegd, dat
de verwachtingen niet teleurstellen. Gezien de
dubbele capaciteit dit jaar mag men een dub
bele opbrengst boven verleden jaar verwachten.
Wel was het voorjaar tot diep in den zomer
zeer ongunstig voor den grasgroei, de gunstige
weersomstandigheden voor» den groei sedert
Naar van bevoegde zijde wordt medege
deeld, zullen de colleges aan de Duitsche
universiteiten in het a.s. wintersemester
eerst op 18 November beginnen.
Inlichtingen hierover verstrekt de Duit
sche academische uitwisselingsdienst, Den
Haag, Waalsdorperweg 12.
Augustus j.l. maken het echter mogelijk dat de
opbrengst dit jaar bevredigend zijn zal.
Het vorig jaar werd bijna 29 millioen K.G.
gras aangevoerd, met een productie aan ge
droogd gras van 6.86 millioen K.G.
Men blijft evenwel niet stilzitten. Voor
het komende jaar bestaan plannen nog een
zestigtal drooginstallaties te stichten. Een
verdere uitbreiding ligt voorloopig niet in
de bedoeling. Dank zij de medewerking van
de betrokken instanties is het tot dusverre
gelukt, het productieproces vlot te doen
Verloopen.
Ook het vervoervraagstuk kon op bevredi
gende wijze worden opgelost.
Als iedere boer gras liet drogen, dan zou hy
met een overeenkomstig ?.antal koeien zonder
buitenlandsch krachtvoer a en winter door kun
nen komen. Wel is de prijs zooals reeds ge
zegd nog aan den hoogen kant, maar men
blijft bij voortduring naar verlaging streven.
De commissie, belast met de regeling van het
verstrekken van grasdrogers houdt nauw con
tact met het centraal instituut voor landbouw
kundig onderzoek in Wageningen. Minstens een
keer per maand worden de bedrijven door con
troleurs bezocht. Tal van adviezen worden ge
geven, ten einde de grootst mogelijke rentabi
liteit van het bedrijf te verzekeren.
In dit verband waarschuwde ir. Bakhoven er
nog tegen, dat men vooral geen minderwaardig
gedroogd gras moet koopen Reeds zijn partijen
in den handel gebracht, die in qualitatief op
zicht te wenschen overlaten. Laat men in twij
felgevallen monsters voor een onderzoek in
sturen
Dat het gedroogde \gras in staat is een wel
kome bijdrage te leveren voor de krachtvoer-
voorziening moge blijken uit het feit. dat de
tegenwoordige productie in staat is voor 15 en
20 pCt. van de tqtaal benoodigde hoeveelheden
krachtvoer voor rundvee te vervangen. Dit cijfer
is aan den hoogen kant, zoo besloot ir. Leignes
Bakhoven zijn mededeelingen.