VAfl H0UT£iïS KURSTCR£M£ 1
Binnenland
LEIDSCH DAGBLAD, Vrijdag 24 October 1941
Tweede Blad
No. 2502S
82ste Jaargang
De distributie
De uitbetaling van de
verhooging der
ouderdomsrenten enz.
Alles voor het vaderland
Het Ziekenfondsbesluit
Gemengd Nieuivs
De Nederlandsch-Sccialislische
Werkgemeenschap ontbonden
Water in plaats van
slaolie
AGENDA
Een bolleboos, die
gewoon bleef
FEUILLETON
De vervloekte Viool
NIEUWE BONNEN AANGEWEZEN.
Voor het tijdvak van Zondag 26 October tot
Zaterdag 1 November zijn voor de gebruikelijke
rantsoenen brood of gebak, vleesch of vleesch-
waren en melk de bonnen 41 van de daarvoor
bestemde kaarten aangewezen, en voor aard
appelen bon 41a. Voor de houders van vetkaar
ten is tevens bon 41-b voor aardappelen aan
gewezen.
Na Zaterdag 25 October zijn de bonnen 40
voor brood, vleesch, vleeschwaren, melk en
aardappelen niet meer geldig.
VERMICELLI OF MAÏZENA.
In verband met de distributie van vermicelli
en maizena wordt het volgende meegedeeld:
Zooals bekend wordt per periode van vier
weken een bon van de „bonkaart algemeen"
aangewezen voor het koopen van vermicelli of
maizena. Aangezien de winkeliers echter bij de
bevoorrading bij den aanvang van elke periode
op de door hen ingeleverde bonnen voor vijf
tig procent toewijzingen voor vermicelli er
voor vijftig procent toewijzingen voor maizena
ontvangen, zullen zij uiteraard niet altijd in
staat zijn op de bonnen van hun klanten uitslui
tend maizena of uitsluitend vermicelli af te
leveren. Het publiek zal er dan ook uiteraard
voor het geval zulks noodlg is in verband 'met
den voorraad van den winkelier genoegen mede
dienen te nemen een gedeelte van de op de
ingeleverde bonnen verkrijgbare hoeveelheid in
vermicelli e.d. en een gedeelte in maizena e.d.
te ontvangen.
VASTE BRANDSTOFFEN.
Met betrekking tot de distributie van vaste
brandstoffen wordt bekend gemaakt, dat de
met „generator-anthraciet tiende periode" ge
merkte bonnen van 24 October af ook recht
geven op het koopen van één hectoliter
(maximum 75 K.G.) anthracietnootjes IV.
Genoemde bonnen geven dus in het vervolg
elk recht op het koopen van een hectoliter
(maximum 75 K.G.) anthracietnootjes IV of
V of 50 K.G. turfcokes.
MEN MOET GEDULD HEBBEN.
De voorlichtingsdienst van het departement
van sociale zaken schrijft:
Omstreeks half Augustus vond de afkondiging
plaats van een besluit van de secretarissen-
generaal van de departementen van sociale
zaken en financien, waarbij, met terugwerkende
kracht tot 1 Juli j.l., een tijdelijke verhooging
werd ingevoerd van de ouderdoms-., invalidi-
teits-, weduwen- en weezenrente. voor zoover
deze het uitvloeisel was der verplichte ouder
doms- en invaliditeistverzekering. Nu was het
duidelijk, dat de Rijksverzekeringsbank niet aan
stonds bij de Septemberbetaling aan alle recht
hebbenden den volledigen bijslag, waarop zij
aanspraak kunnen maken, zou kunnen geven.
Immers, het gaat hier om niet minder dan
260.000 loopende renten, die, geval voor geval,
ambtelijk onderzoek vereischen.
Ten einde evenwel tegemoet te komen aan
het alleszins begrijpelijk verlangen der rente-
trekkenden naar een snelle verkrijging van den
bijslag, is de Rijksverzekeringsbank er toe over
gegaan voorloopig alvast den grondbijslag van
25 pCt. (in sommige gevallen 50, pCt.), waarop
de betrokkenen in ieder geval reeht hebben, uit
te betalen.
Natuurlijk doet dit niets af aan het feit. dat
leder rentetrekkende te zijner tijd het eventueel
nog ontbrekende krijgt aangevuld en wel ge
rekend van 1 Juli 1941 af. Niemand behoeft
dus bevreesd te zijn iets tekort te zullen komen.
Ofschoon op een en ander al eerder de aan
dacht is gevestigd, ontvangt de Rijksverzeke
ringsbank nog steeds tal van verzofeken om
bespoediging der uitbetaling. Het is duidelijk,
dat al deze correspondentie eer tot vertraging
dan tot versnelling van den arbeid kan leiden.
Daarom heeft men er van moeten afzien, der
gelijke verzoeken in behandeling te nemen, of
daarover in correspondentie te treden. Brieven
van dezen aard zullen dus niet voor beantwoor
den in aanmerking kunnen komen.
Volledigheidshalve zij hieraan toegevoegd, dat
aan rentetrekkers, die verschillende renten ge
nieten, waarvan er één of meer voor bijslag in
aanmerking komen en aan degene, aan wie na
1 Juli 1941 een rente is toegekend, om admi
nistratieve redenen door het postkantoor nog
geen voorloopige bijslag kon worden uitbetaald.
Ook deze rentetrekkers krijgen echter, zoodra
het daarvoor noodige onderzoek is afgeloopen
den volledigen bijslag van 1 Juli 1941 af uitbe
taald.
DE OUDHEIDKUNDIGE VONDST TE
MEPPEL.
Omtrent de te Meppel gevonden beenderen
vernemen we thans, dat dr. van Giffen, de be
kende oudheidkundige te Groningen, aan de
hand van foto's en beschrijvingen, vastgesteld
heeft, dat deze beenderen inderdaad afkomstig
zijn van walvisschen. Het zijn deelen van een
onderkaak, die vroeger nog al eens werden ge
bruikt als „koepalen" in het weideland.
DE HEER P. KEULEMANS OVERLEDEN.
Op 66-jarigen leeftijd is eergisteren te Amster
dam overleden de heer P. Keulemans, oud
directeur van maatschappelijken steun, welke
functie hij van 1932 tot 1940 heeft bekleed.
VERSPREIDE BERICHTEN.
Bij besluit van den secretaris-generaal
van het departement van justitie is A. van
Mens, luitenant-generaal b.dop zijn verzoek
als militair lid van het gerechtshof te 's-Gra-
venhage eervol ontslagen.
Dat is niet alleen de lijfspreuk van de
W.A. der Nationaal Socialistische Beweging
dat is niet alleen het parool voor de
aan het Oostfront strijden voor een vnj en
zelfstandig Nederland, dat behoort ook de
lijfspreuk te zijn van iederen Nederlander
die beweert een goed vaderlander te zijn. -
De tijd van praten is voorbij. Met debatten
en twistgesprekken, met fluisteren worden
ons volk en ons vaderland niet gediend.
Deze tijd vraagt daden, verricht door vast
beraden mannen, die een open oog hebben
voor de werkelijkheid, die begrijpen dat
daar in het Oosten ook ons land wordt
vrij gevochten, dat daar ook over onze
toekomst beslist wordt.
Alles voor het vaderland. Voor een geluk
kige toekomst van ons vaderland, ziehier
waarom die duizenden Nederlandsche vrij
willigers de wapenen opnamen en samen
met de Duitsche weermacht en de legers
en de legioenen van andere landen strij
den, totdat de overwinning behaald zal
zijn. Nederlandsche nationaal socialisten
geven het voorbeeld aan alle goedwillende
Nederlanders, die niet alleen zeggen dat zij
echte vaderlanders zijn, maar die ook de
daad bij het woord voegen.
Nederlanders volgt da c voorbeeld, meldt u
aan bij het Vrijwilligers Legioen „Nedser-
land", Koninginnegracht 22, te Den Haag
PREMIE DER VERPLICHT-VERZEKFRDEN
WORDT JAARLIJKS VASTGESTELD.
Aan het tweede uitvoeringsbesluit van den
secretaris-generaal van het departement
van sociale zaken ingevolge het zieken-
fondsenbesluit wordt nog ontleend, dat de
premie voor de verplicht-verzekerden jaar
lijks wordt vastgesteld door den secretaris
generaal op voordracht van den commis
saris, waarbjj is bepaald, dat deze premie
niet hooger wordt vastgesteld dan noodig is
voor het bekostigen van de in het besluit
genoémde verstrekkingen. V
Verder is bepaald, dat deze premie ten
hoogste bedraagt 6 pCt. van het loon in den
zin van de ziektewet (zooals gemeld, is de
premie voor het jaar 1941 vastgesteld op
4 pCt.).
Voor zoover een premieheffing van 6%
van het loon niet voldoende is om alle in
het besluit opgesomde verstrekkingen te be
kostigen, worden die verstrekkingen dien
overeenkomstig door den secretaris-generaal
beperkt.
De werkgevers en de rechtstreeks-verzekerden
zijn verplicht alle aangiften te doen. welke ter
verzekering van een behoorlijke uitvoering van
de wettelijke voorschriften betreffende de zie
kenfondsen bij besluit van den secretaris-gene
raal zijn bepaald.
Hij, die niet voldoet aan zoodanige verolich-
ting, wordt gestraft met hechtenis van ten
hoogste een maand of geldboete van ten hoogste
honderd gulden.
Hij, die daarbij een valsche opgave doet. wordt
gestraft met gevangenisstraf van ten hoogste
twee jaren.
Personen, ingevolge de ziektewet verzekerings-
plichtig, zijn verplicht zich vóór 16 November
1941 als rechtstreeks-verzekerden aan te mel
den bij een door hen te kiezen algemeen zie
kenfonds. dat zijn werkzaamheid uitstrekt over
de gemeente van hun werkelijke verblijfplaats.
Dit is ook van toepassing voor degenen, die
vrijwillig bij een ziekenfohds zijn verzekerd en
In het vervolg verzekeringsplichtig zijn.
In de overgangsbepalingen is nog bepaald
dat bestaande verzekeringen van personen, die
volgens de bepalingen van het ziekenfondsenbe-
sluit rechtstreeks- en indirect-verzekerden zijn.
eindigen, voor zoover zij betrekking hebben op
verstrekkingen, als bedeeld in artikel 14.
Serveert U liét kopje koffie (surrogaat) met Van Houten s Kunst- Sj
crème, dan zie.t liet er niet alleen aanlokkelijker uit. maar liet smaakt ja
ook belangrijkA. beter En geen wonder, want Van Houten s Kunst-
crème is een uitstekend vervangingsmiddel, waarvan de samenstelling SS
op zorgvuldige Wrize is-geschied
Het is gemakkelijk] klaar te maken- De inhoud van pakje op
lossen in 5 eetlepels water.
Vooral de klontjes fijnwrijven.
Het papje tenminste 10 mi
nuten rustig laten weken.
Daarna opkloppen als slag
room
Als de kunstcrème bijna 'lüf
is. één eetlepel suiker (of meer
naar smaaktoevoegen en
nog even doorkloppen.
U hebt dan een behoorlijke
portie, voldoende voor 8 tot
10 koppen.
Wij lezen in Het Volk de volgende verklaring
van het bestuur van de Nederlandsche Socialis
tische Werkgemeenschap:
Het bestuur van de N.S.W.G. verklaart na
mens de' leden van genoemde organisatie, dat
de opzet ervan niet anders is geweest, dan de
socialistische waarden, in een veeljarigen strijd
door de Nederlandsche arbeiders verworven,
zoover zulks mogelijk was, te behouden en te
beschermen.
Het behouden en het beschermen van deze
waarden was tengevolge van de aanvankelijk
vrijwillige ontbinding der S.D.A.P. door deze
organisatie niet meer mogelijk.
Derhalve wag het geoorloofd, een nieuwe so
cialistische organisatie tot st&nd te brengen, die
binnen het raam der door de Duitsche bezetting
gelaten mogelijkheden en langs legalen weg kon
trachten, practische politiek te voeren.
Met oprechte en eerlijke bedoelingen om het
bejfïnsel te dienen, hetwelk hun lief en heilig is,
zijn aanvankelijk eenjge duizenden socialisten
tot de N.S.G.W. toegetreden, die geenszins dè"
bedoeling hadden, de SD.A.P te vervangen,
maar slechts beoogden, het werk legaal, voor
zoover binnen de -ontstane verhoudingen moge
lijk was, voort te zetten.
De ondermijnende geruchten, welke opzette
lijk over leiding en leden zijn verspreid, de grie
vende bejegeningen, welke leiding en leden da
gelijks bij hun arbeid voor de N.S.G.W. moesten
ondervinden, ondanks dat er geen enkele reden
bestond om hun oprechtheid en goede trouw in
twijfel te trekken, zijn de oorzaak geweest, dat
de in het belang der Nederlandsche arbeiders
gewenschte groei uitbleef en niet de omvang en
de invloed is bereikt, benoodigd om het gestelde
doel, namelijk het moeren van practische poli
tiek, te bereiken.
Hoewel deze ontwikkeling betreurende, zijn
leiding en leden van de N.S.W.G. van oordeel,
ARRESTATIES TE UTRECHT.
De Utrechtsche politie is er in geslaagd de
hand te leggen op twee Utrechtsche kooplieden,
die verdacht worden van oplichting. Het betreft
hier een zwendel in slaolie, tenminste hiervoor
ging de vloeistof door, die aan den man werd
gebracht.
Een inwoner van Utrecht, die een café bezocht,
kwam in connectie met zekeren P. S., die hem
vertelde, dat hij slaolie kon leveren zonder bon,
tegen den prijs van f. 5.25 per flesch. De café
bezoeker ging op dit aanbod in en kocht voor
dezen prijs eerst 15, daarna nog 14 flesschen.
Toen de man later een proef ging nemen met
de „slaolie", bleek het, dat er van slaolie geen
sprake was. Na een ingesteld onderzoek kwam
vast te staan, dat de „olie" voor 95 procent uit
water en voor de rest uit azijnzuur, een kleur
stof en een bindingsmiddel was samengesteld.
De politie kon P. S. arresteeren. De man had de
dat zij gehandeld hebben tegenover het soclaha- T,
JEUGDIGE RIJWIELDIEVEN.
De politie te Bennekom. gemeente Ede, heeft
als vrucht van haar onderzoek Inzake een te
Bennekom gepleegden fietsendiefstal, een geheel
complot ontmaskerd.
Alereerst werden in een naburige stad aange
houden de 16-jarige A. van D. en haar broertje
A. A. van D., 13 jaar, oude bekenden van de
politie daar ter plaatse. Zij hadden er diverse
fietsen gestolen voor winkels en magazijnen.
Deze rijwielen verkochten zij aan hun zwager
te Bennekom, R. v. d. B.. die de onderdeelen der
rijwielen weer verkocht.
Behalve R. v. d. B. werden nog gearresteerd
J W. v. d. B. en G. de R. uit Bennekom, die
evenals J. M.^ tegen wien het onderzoek nog
wordt voortgezet, verdacht worden van heling.
Negen fietsendiefstallen heeft de politie te Ben
nekom door deze aanhoudingen opgelost,
Zondag.
Evang. Chr. Gem Samenkomsten te 10 uur
voorm. cn 6 uur nam.
Hoogl. Kerkgracht 46: Evangelisatie te 8
uur nam.
Schouwburg: Abonnementevoorstelling: Ope
ratie geslaagd, 2 uur nam.
Stadszaal: Show-avond De Ramblers. 7.30 uur
nam
Volkshuis: Concert Strijkorkest „De Arend".
3Vi uur nam.
BIOSCOPEN.
118 Jaar: 14 jaar: alle leeftijden
Luvor-theater: „Wie ls gelukkiger dan lk?" f.
Dagelijks nam. 2 en 8 uur.
Zondag 2—7 uur. doorl. voorstelling.
Lldo-theuter: ..Mottige Janus".
Dagelijks 7V'a uur nam.; 's Zondags te 114,
4>4 en 7Vi uur. Woensdag en Zaterdag ma-
tlnée 2.30 uur
Trlanon-theater: ..Liefde kent geen grenzen" t.
Dagelijks 2 en 8 uur. 's Zondags van 26.30 U.
doorloopende voorstelling
Qnslno-theater: „Het leven ls heusch niet zoo
kwaad"
Dagelijks 8 uur. Woensdag en Zaterdag ook 2%
uur. *8 Zondags te 2. 4Vi en 8 uur nam.
Rex-theater: „Slotaccoord" t.
Dagelijks 2 en 8 uur nam Zondag 26'/a uur
doorloopende voorstelling.
Nova-theater (Katwijk aan Zee): Nam. 7>4 uur,
„Dakloozen". 's Zondags gesloten
De avond-, nacht- en Zondagsdienst der
apotheken te Lelden wordt van Zaterdag 18
October, 20 uur, tot Zaterdag 25 October 8 uur
waargenomen door: de Apotheek Kok, Rapen
burg 9, Tel. 24807; de Apotheek „Tot Hulp der
Menschheid", Hooigracht 48, Tel. 21060.
Te Oegstgeest doorde Oegstgeestsche
Apotheek, voormalig Wilhelminapark 8, Telef.
26274.
I
LUCHTTEMPERATUUR.
9 uur voorm.: 6 gr. C. (43 gr. F.).
tisch beginsel, zooals naar hun inzichten en
overtuiging hun plicht gebood.
Zij vinden het allerminst onteerend te moe
missie. S. moest de flesschen verkoopen voor den
prijs van f.4, onder beding, dat hij zelf mocht
behouden wat hij-meer kon krijgen. Uit het
ten erkennen, dat de N.S.G W. tegenover den df
verspreiden laster en de op groote schaal onder- j i J?' YJaar deze ala
mijnende tegenwerking, geen middelen ter be- i surrogaat verkocht werd. De fleschen waren wel
schikking staan, om, met zichtbaar resultaat, i JXrten 8 doch droegen geen
practische politiek op socialistischen grondslag j eiucetten-
te voeren.
Het is op deze gronden, dat leiding en leden
besloten hebben allen toegetredenen hun vrijheid
te hergeven en met ingang van 19 October 1941
tot ontbinding der N.S.G.W. zijn overgegaan.
Ten slotte besloten leiding en leden, het nog
aanwezige kassaldo ter beschikking te stellen
van „Winterhulp-Nederland".
BURGEMEESTER VAN HILVERSUM
IN HET HUWELIJK GETREDEN.
Gisteren heeft onder zeer groote belangstel
ling uit het geheele land de huwelijksvoltrek
king plaats gehad van den burgemeester van
Hilversum, jhr. mr. E. J. B. M. von Bönning-
hausen en jhr. A. A. E. baronesse thoe Schwar-
zenberg en Hohenlandsberg.
Om twaalf uur arriveerde aan het raadhuis te
Hilversum de leider der N.SB ir. A. A. Mussert,
vergezeld van zijn adjudant dr. H. A. J. Kessler.
Nadat Mussert in de trouwzaal had plaats ge
nomen, werd het bruidspaar binnengeleid en
verrichtte wethouder Raad als -ambtenaar van
den burgerlijken stand de gebruikelijke cere
monieën. Getuigen bij de plechtigheid waren
de broer van den bruidegom, jhr. Egon von BÖn-
ninghausen en mr. M. M. Rost van Tonningen.
In de fraai versierde burgerzaal vond daarna
een druk bezochte receptie plaats, waar ir. en
mevrouw Mussert het bruidspaar als eersten
gelukwenschten. Omstreeks twee uur was de
plechtigheid geëindigd.
Des middags maakten de formaties SS., W.A
en W.J.S. een marsch door de gemeente, ter
wijl de reeks van plechtigheden gisteravond
werd besloten met een filmavond in het Casino-
theater.
Men schrijft uit Utrecht aan het „Vad
Onlangs slaagde onze jonge stadgenoot L. van
17 jaren zegge zeventien jaren! voor akte
wiskunde m.o. K. I met een lovend judicium der
examencommissie. Deze leeftijd was tot nog toe
iets ongehoords. Van het maximum van 60 pun
ten verkreeg hij 45. En hij behaalde daarbij'. 4
zevens, 1 acht en 1 negen. Hij werkte voor dit
examen geheel op eigen houtje, daarbij alleen
gebruik makend van de gewone studieboeken, de
gulle hulp der Stedelijke Bibliotheek en het
Nieuwe Tijdschrift voor Wiskunde, waarin hij
ook onlangs schrik niet, lezer een studie
publiceerde over „Eenlge eigenschappen betref
fende de rechten van Wallace van een driehoek"
Dezen zomer deed hij het eindexamen gymna
sium B., waarbij hij een gemiddelde voor de
wiskundige vakken behaalde van 9 2/3 en geen
enkele onvoldoende. En nu is hij student in de
wis- en natuurkunde aan de Utrechtsche Uni
versiteit.
Maar nu zie ik u weer bedenkelijk kijken, zelfs
ietwat medelijdend. Gij schijnt te willen vra
gen: Maar is dit nu wel het ideaal voor zoo'n
knaap, haast een kind nog? Akten en wiskunde
en nog eens akten en wiskunde? Wat zal zoo'n
jongen aan zijn jeugd hebben gehad? Boeken en
nog eens boeken. Aangestaard als een wonder,
maar niet bemind. Nooit jong geweest. En waar
moet dat heen? Misschien nu al over het paard
getild, eigenwijs en pedant. De „knappe jongen"
overal!
Stel u gerust. Onze 17-jarige is een doodgewo
ne jongen, behalve dan dat hij een ongewonen
aanleg voor wiskunde vertoont. Hij kan zich
nog eerlijk vermeien in de lectuur van kinder
boeken als die van mevr van Hic^fcum en met
de Duizend en Een Nacht dweept hij. Hij is han
dig en practisch, weet zich door de moeilijkhe
den. die er ook voor hem zijn geweest, heen te
slaan, is bescheiden gebleven en rustig. Het ont
breekt hem geenszins aan humor en hij is, of
schoon allerminst zijn diensten overal aanbie
dend, toch heel hulpvaardig.
Een bolleboos, die gewoon bleef.
VERZAMELAARS.
Baas boven baas.
Verzamelwoede uit zich in. velerlei vormen. De
heer R. Kröttje, te Apeldoorn, oud-chef veld
wachter van Tietjerksteradeel, bezit een verza
meling van 800 lucifersmerken, welke hij in den
loop van vele jaren bijeen heeft gebracht. Een
andere verzamelaar van lucifersmerken, in Den
Haag woonachtig, met wien de heer Kröttje
onlangs in contact kwam, bleek hem echter
verre te overtreffen met een verzameling van
5000 merken, waarvoor hij, om ze bijeen te
krijgen, zelfs verre buitenlandsche reizen had
gemaakt. Vooral Japan en China leveren een
groote verscheidenheid van deze merken op.
Een relatie van laatstgenoemden verzamelaar
bezit evenwel een collectie van 16.000 van deze
merken!
De heer Kröttje. te Apeldoorn, heeft zich de
laatete jaren ook toegelegd op de verzameling
van etiketten van sigarenkisten en -doozen en
van die van sigarettendoozen. Voor zoover hij
weet, bezit hij op dat gebied in ons land geen
ernstige rivalen. In hoofdzaak omvat zijn col
lectie etiketten van Nederlandsche sigarenkisten.
De fabrikanten stelden hem op zijn verzoek wel
willend hun etiketten beschikbaar. Sommige
fabrieken hadden niet minder dan twintig ver
schillende, zoo meldt de N.R.Crt.
De verzamelaar heeft nu reeds 5000 stuks
bUeen, welke hij op alphabetische volgorde" ln
albums heeft gerangschikt. Dat zijn etiketten
een zoete herinnering zouden worden, had de
verzamelaar bij het begin niet verwacht.
De lust tot verzamelen van den heer Kröttje
strekt zich verder uit tot gedroogde wilde en
cultuurplanten, welke collectie 3000 stuks omvat.
BLIKSEMINSLAG.
Tijdens een kort doch hevig onweer ls eer
gisteren brand ontstaan bij den landbouwer
Ardesch te Dalmsholte (gem. Dalfsen, OverJJsel).
op wiens erf een houtmijt afbrandde en bij den
landbouwer Wunnink, van wien een veeschuur
verloren ging. Het vee kon worden gered.
In Heino brandde een hooimijt tot den grond
toe af.
VILLA AFGEBRAND TE NUNSPEET.
Eergistermiddag is te Nunspeet een villa aan
den Eperweg, waarin een pension en rusthui3
gevestigd waren, tot den grond toe afgebrand.
Het vuur ontstond op den zolder, waar een mon
teur aan de centrale verwarming had gewerkt
en deelde zich het eerst mede aan het rieten
dak en vervolgens aan de woning zelf. Toen
de brandweer arriveerde, was er practisch al
niets meer te redden. De bewoners hadden
voordien nog eenig huisraad in veiligheid ge
bracht. De schade wordt door verzekering gedekt.
DOOR EEN AUTO GEGREPEN.
Eergisteravond is in de Oldenzaalschestraat
bij Enschedé de 51-jarige wlelrijdster mevrouw
Wolterink, toen zü een zijweg wilde inslaan, door
een haar achteroprijdenden vrachtauto aangere
den. De vrouw was op slag dood. Het ongeluk
gebeurde onder de oogen van haar man, die vlak
achter haar reed.
IN HET RUIM VAN EEN SCHIP GEVALLEN.
De 29-jarige ongehuwde schipper H. Bos uit
Meppel is tijdens werkzaamheden op zijn schip
bij Oegstgeest van ongeveer anderhalve meter
hoogte in het ruim gevallen. Dr. Bertels uit
Leiden constateerde een hersenschudding. Tij
dens het vervoer naar het Academisch Zieken
huis te Leiden is het slachtoffer overleden.
door PETER FAZEKAS.
(35
Pettie had zijn viool meegebracht, omdat hü
haar nooit alleen liet, men bekeek haar van alle
kanten en vooral de Inscriptie van den meester
uit Cremona verwekte opwinding onder de aan
wezigen; êr waren sommigen, die de echtheid
van de viool in twijfel trokken en beweerden,
dat Stradivari op zijn etiketten niet het woord
„faciebat", maar fecit" geschreven zou hebben,
doch met zekerheid wist niemand dit. Pettie
echter maakte er zich boos over, hij wilde de eer
van den vioolbouwer, van zijn schoonvader en
van zichzelf redden, hij sprak echter nog steeds
geen woord, stond maar kalm op, haalde zijn
viool uit de kist te voorschijn en met een gemak,
zooals hij dat gewend was, stapte hij op de twij
felaars toe en speelde hun fluweelzachte melo
dieën in het oor, welke de luisteraars in de sfeer
van langvervlogen eeuwen terugbrachten. Zóó-
iets hadden zij in de concertzalen, van de meest
beroemde solisten nog nooit gehoordEn vol
daan legde Pettie zijn viool in de kist terug.
HOOFDSTUK XI.
Alma had den smaak van uitgaan geproefd en
Pettie verzette zich er niet tegen, den avond bij
den consul te herhalen. Zij ontvingen ook van
andere zijde uitnoodigingen, zij waren graag ge
ziene gasten, overal, iedereen wilde met het
merkwaardige echtpaar kennis maken. Met klei
ne variaties liepen haast alle avonden zoo af:
Alma nam deel aan de conversatie en Pettie
zweeg. Soms mocht hij op zijn Stradivarius spe
len en oogstte dan enorme successen. Het sei
zoen te Nice was reeds lang geëindigd, nieuwe
steden, nieuwe café's, nieuwe kennissen doken
op, en dan raasden de treinen en booten weer
verder met hen: instappen, uitstappen, instap
pen, verder reizen, verder draven; transparanten
kondigden de komst van Zigeuner-comtesse-
Stradivari aan, couranten haalden de geschiede
nis van de met een Zigeuner gevluchte gravin
op: louter sensatie en romantiek, die echter de
menschen trokken evenals een marionetten-the
ater op het midden van een plein, of geëtaleerde
keurige poppen, waarvoor iedereen een oogen-
blik blijft staan.
Pettie speelde en Alma onderhandelde. Zij was
degene, die van hem de klappen kreeg en hij
was het. diede slaaf bleek Hij had geen im
presario noodlg, z(j regelde alle dingen over
contracten en speeltijden, hij legde zich er bij
neer. Met een ongekend talent of was het
wijze voorzorg? incasseerde zij alle inkomsten
van Pettie. hij mocht alleen dót eten en drinken
wat men hem vóórzette en alleen dót geld bij
het kaartspel onder zijn collega's verspelen, dat
hij bijverdiende. Doch achter haar activiteit was
de wil verborgen, het-ouderlijk huis en haar kin
derloos leven te vergeten en van haar nieuwe
omgeving dót te maken wat er van te maken
was. In het razende tempo, waarin zij leefden,
gunde z(j hem geen pauze, geen vacantie van
nog maar één week; ieder seizoen speelde hij
elders, zij hadden nauwelijks gelegenheid om
piet elkaar te spreken, want de werkindeeling
bleef zooals altijd: Pettie kwam steeds laat naar
huis. Maar bovendien waren zij allang uitge
praat, zij onderhielden zich liever met anderen,
Pettie. was de afgod van het publiek en Alma
schitterde in de meest exclusieve gezelschappen:
zij waren als twee sterren, die op een grooten
afstand gezien, naast elkaar schijnen te staan,
doch van naderbij bekeken, véél verder van el
kaar verwijderd zijn, dan zij ook zélf vermoed
den
Haar eerzucht kende echter geen grenzen en
Iedere zes maanden zorgde zij voor een nieuw
engagement, zij sleepte hem van stad tot stad.
van land tot land. van werelddeel tot werelddeel.
Door hem tot steeds grooter* successen op te
jagen en zich daarin zélf te betrekken, meende I
zij haar verleden in een sluier te kunnen hullen
Pettie, prak zij tegen hem op een der
vluchtige déjeuners, welke zij op hun kamer te- 1
zamen gebruikten, -- je hebt hier een uitnoodl-
glng gekregen
Alweer, merkte hij apatisch op,
waarheen nou?
Jets heel anders. Naar Italië.
Ik heb daar toch al heel wat keeren gespeeld,
wat is er dan voor bijzonders aan?
Uit Cremona
Een geheimzinnig licht verscheen er in zijn
oogen, droomerig keek hij voor zich uit bij het
hooren van dit woord: Cremona.
Dóór leefde en werkte hij, aan wien hij zijn
groote successenén zijn vrouw te danken
hadStradivari!
Is Cremona- dan een vacantie-oord, of een
groote stód, waar het de moeite waard is, met
het orkest naar toe te gaan?
Neen. Pettie. Cremona is een klein stadje,
doch het gemeentebestuur organiseert een feest-
week om de menschen te trekken en noodigt jou
uit, om op je Stradivari als solist op te treden
Pettie schrok.
Als solist? Maar zoo speelde ik nog nooit,
alleen met een orkest. Dat weet je toch heel
goed.
Heb je soms geen zelfvertrouwen? glim
lachte zij Jij met je spel en je viool kunt
bergen verzetten, als je maar wilt.
Ik heb zoo'n verkeerd voorgevoel
Wat, voorgevoel. onderbrak zij hem,
een Stradivarius brengt verplichtingen met .zich I
mee.
Zij had onbeyyust onwaarheid gesproken,
want deze Stradivarius bracht geen verplichtin
gen met zich mee, waardoor hij of zij gedwon
gen werden als opgejaagd wild steeds naar nieu
we plaatsen te rennen en steeds nieuwe men
schen genot te schenken; het was de geheim
zinnige kracht van de viool zélf, die hen beiden
niet met rust liet. als een geesel achter hen joeg
en hen als haar slaven vooruit dreef, sneller, nóg
sneller over alle berijdbare en bevaarbare wegen
den aardbol rond, naar het laatste station, naar
Cremona.
In een sprookjesachtig landschap, in ljet dal
van de Po, lag dit vredige, rustige stadje, dat
zich in het hoofd haalde, op voorbeeld van de
groote steden, een kunstweck te houden. Het
wemelde er nu van bezoekers, waarvan het
grootste gedeelte ongetwijfeld door de reclame
werd aangetrokken, dat hier, in het oeroude bol
werk van den grootsten vioolbouwer, de grootste
„Zingaro ungherese" van dezen tijd op een echte
Stradivarius zou spelen.
In de middaguren gingen Alma en Pettie de
stad bezichtigen, zij hadden graag het huis van
Antonio Stradivari en zijn graf willen zien, doch
hoe groot was hun teleurstelling, toen men hun
te kennen gaf, dat noch het een noch het ander
bestond; het huis was allang gesloopt, een graf
had hij niet. zijn stoffelijk overschot werd ver
moedelijk onder de steenen van de kathedraal
begraven, doch met zekerheid wist men dit niet.
(Nadruk verooden) (Wordt vervolgd)
