Rede van minister Funk
Binnenland
82ste Jaargang
D1NSDA6 21 OCTOBER 1941
No. 25022
De verdediging van Moskou
Ook Stalin vertrokken? Duitschers worden uit
De verovering van
Odessa
Noorsch post- en
passagiersschip
getorpedeerd
Afghanistan gezet
Uit Amerika
Uit het Verre Oosten
Verspreide berichten
Nieuwe procureur-»
generaal te Amsterdam
Schoenen zonder bon
Politieke en economische
doeleinden der as
EERSTE BLAD
Verbetering
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: J. W, Henny
Tel el. Directie en Administratie
25041 (2 Ulnen)
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Telef. Redactie 21507.
Hoofdredacteur: B. W. Menkhorst. Lelden
Pl.verv.K Been t-elder
Volgens een bericht van Aftenbladet uit Istan-
boel zou Stalin Moskou met onbekende bestem
ming hebben verlaten. Men vermoedt in welin
gelichte kringen, dat hij zijn hoofdkwartier zal
vestigen in een pantsertrein en dus geen vaste
verblijfplaats meer zal hebben. (D.N.B.)
Een dringende oproep aan de bevolking van
Moskou om uit eigen midden een leger te vor
men. dat de hoofdstad zoo noodig straat voor
straat en huis voor huis verdedigen zal, wordt,
naar de Engelsche berichtendienst meldt, in een
hoofdartikel der Prawda gepubliceerd. De oproep
is ook door den Moskouschen omroep voorgele
zen.
Verder verneemt het D.N.B. dat de omroep te
Moskou Zondagavond een hoofdartikel van de
„Izwestia" heeft geciteerd, waarin de verdedigers
van de hoofdstad worden aangespoord tot vol
harding en discipline. Het artikel keert zich
tegen het verspreiden van geruchten, die een
paniekstemming zouden kunnen veroorzaken.
Het is ieders plicht, aldus het blad. waakzamer te
zijn dan ooit en „elkeen, die ook maar eenigs-
zins verdacht is", aan te brengen. (D.N.B.)
SOVJET-WINTERKWARTIEREN GEVONDEN
Van bevoegde zijde verneemt het D.N.B.:
Tijdens de zuivering van het terrein van uiteen
gedreven bolsjewistische troepenrestanten heb
ben Duitsche infanteristen op 18 October ten
Oosten van Brjansk in gereedheid zijnde winter
kwartieren der bolsjewisten gevonden, welke in
opdracht van Timosjenko de laatste weken waren
gebouwd. De uit dikke houten stammen opge
bouwde onderkomens staken slechts voor een
derde gedeelte boven den grond uit. Zij waren
voorzien van kachels en britsen en boden plaats
aan heele secties en compagnieën. De hier ge
vangen genomen bolsjewisten verklaarden, dat
de troep zich hier voor den winter had ingericht,
want zoo hadden de commissarissen en offi
cieren gezegd tot hier zouden de Duitschers
nooit doordringen.
Uit een door het telegraaf-agentschap Rador
van militaire zyde ontvangen bericht blijkt het
hardnekkige karakter van de gevechten, welke
het Roemeensche leger voor de verovering van
Odessa moest leveren, alsmede de noodlottige
wending, die de vlucht van de bolsjewistische
troepen uit de belegerde stad nam. De toegangs
wegen van Odessa, zoo wordt in het bericht ge
zegd, waren van rijen kazematten voorzien, wel
ke in die linies lagen en over veel oorlogsmate
riaal beschikten. In de straten der stad had de
geheele bevolking wekenlang gewerkt aan het
opwerpen van barricaden en verbindingsloop
graven. Terwijl Roemeenschen stoottroepen de
vijandelijke weerstandskracht door dagelijksche
aanvallen braken en hierbij langzamerhand alle
belangrijke stellingen bezetten, hielden de artil
lerie en de luchtmacht de stad onder vuur met
een hagel van bommen en kogels. De ontruiming
van Odessa door de bolsjewistische troepen was
een wanhopige poging om te ontsnappen, toen
verdere tegenstand onmogelijk was. De straten
lagen bezaaid met granaattrechlers. ingestorte
huizen en fabrieken, honderdduizenden wapens,
door het vuur vernielde pantserwagens van
Iedere grootte, machinerieën en voertuigen van
allerlei aard, zooals zij bij het hals over kop
vluchten onder den hagel van bommen waren
achtergelaten. De vernietigde laad- en losplaats
is slechts nog een geweldige hoop ijzer en bak
steen. In het havenbekken ziet men twee groote
beschadigde schepen, alsmede een aantal andere
kleine vaartuigen liggen. Het station aan de
haven is vernield. Volgens de verklaringen van
gevangenen werd de terugtocht der bolsjewisti
sche troepen tengevolge van het voortdurend
bombardement en het gebrek aan transportsche
pen onder ongewoon moeilijke voorwaarden uit
gevoerd. De bolsjewisten wierpen groote hoeveel
heden voor de bevolking noodzakelijke levens
middelen in zee. Nadat de waterleiding vernield
was, was er ook geen electrische stroom meer.
Tijdens de laatste week was het dagelijksche
broodrantsoen vastgesteld op 200 gram per hoofd
Totdusverre werden meer dan 20.000 gevangenen
geteld, waaronder talrijke jongelieden van 15
16 jaar, die alleen met geweren en handgranaten
waren bewapend. Op 18 October, werden de
laatste in de huizen georganiseerde haarden van
verzet opgeruimd.
De bewoners van Odessa, zoo besluit dit bericht
op wier gezicht de honger en de communistische
terreur hun stempel hadden gedrukt, begroetten
de Roemeensche soldaten als bevrijders. Blijkens
him verhalen, hebben de bolsjewistische troepen
geweldige verliezen geleden, in het bijzonder bij
de door hen ondernomen tegenaanvallen. (D.N.B.)
60 SLACHTOFFERS.
Het Noorsche telegraafagentschap meldt, dat
de Engelschen na de lijnvaartuigen Richard With
en Baroey thans ook een vreedzame Noorsche
postboot hebben aangevallen. Ter vervanging van
de Richard With had men op het traject Ham-
merfest-Tromsö het 678 ton metende s.s. Vester
Aaien in dienst gesteld. Dit schip is in den mid
dag van den 17den dezer zonder waarschuwing
en op verraderlijke wijze door een Brit-sche duik
boot getorpedeerd in de nabijheid van Oeksfjord.
In enkele minuten zonk het schip. Slechts enkele
leden der bemanning en een passagier konden
worden gered. Meer dan 60 Noren zijn het slacht
offer van dezen aanval geworden. Tot. dusverre
zijn zes lijken aan land gespoeld.
De Vester Aaien voer zonder konvooi en er
was ook geen Duitsch schip in de nabijheid. Het
schip was duidelijk als Noorsch kustvaartuig te
herkennen en de Duitsche weermacht had er
van afgezien, van het schip gebruik te maken,
aangezien zij het verkeer der bevolking niet in
gevaar wilde brengen. De aanval was dus ge
richt op een niet-oorlogvoerend volk. op weer-
looze burgers, onder wie vele vrouwen en kinde
ren. (D.N.B.)
A.N.P.-correspondent te Berlijn meldt:
Volgens Reuter zijn de Engelsche en de Af-
gaansche regeering „overeengekomen", dat alle
in Afganistan vertoevende Duitschers uit dat
land zullen worden gezet. Zij zouden via Iran en
Turkije naar hun vaderland worden geleid. In
Berlijn beschikte men echter nog niet over amb
telijke berichten ter zake.
Indien het Reuterbericht met de waarheid
strookt, aldus de correspondent, zal men ditmaal
dus niet zoo onmenschelijk te werk gaan als in
Iran. waar alle mannelijke Duitschers aan de
bolsjewieken uitgeleverd werden en de vrouwen
en kinderen door de Sovjets werden uitgeplun
derd en mishandeld. Men zal moeten afwachten,
of het transport der Duitschers uit Afganistan
niet eveneens door de bolsjewisten in Iran wordt
gemolesteerd. Doch ook al zou alles correct ge
schieden. dan is het toch een ongehoord feit. dat
een neutrale staat door een belligerent gedwon
gen wordt om de staatsburgers van den tegen
stander eenvoudig uit hetdand te zetten. Gesteld
dat Duitschland b.v. eens van Zwitserland of een
anderen neutralen staat vorderde, dat het alle
daar vertoevende Engelschen uitwees? Aan de
neutraliteit van Afganistan wordt toch door
niemand, ook niet door Engeland, getwijfeld.
Bovenstaand bericht uit Kaboel, wierp aldus een
scherp licht op de verwording in het verkeer der
volkeren, waarbij het volkenrecht met voeten
wordt getreden.
Ook de Italianen zullen moeten heengaan.
Men wijst van bevoegde Italiaansche zijde
erop, dat de woordvoerder van het Afghaansche
ministerie van buitenlandsche zaken onlangs
voor de radió de verklaring heeft afgelegd, dat
men van Afghaansche zijde geenerlei bezorgd
heid koestert wat betreft de activiteit van de
in Afghanistan wonende Duitsche en Italiaan
sche burgers. Dat na deze verklaring de Af
ghaansche regeering het vertrek van de Duit
schers en Italianen heeft verlangd, bewijst, hoe
sterk de Engelschbolsjewistische druk op de
Afghaansche regeering geweest moet zijn.
Van Italiaansche zijde constateert men. dat
de in Afghanistan wonende" Italianen, zooals
door de Afghaansche regeering is bevestigd,
zich steeds onberispelijk hebben gedragen en de
onafhankelijkheid en neutraliteit van het land
in acht hebben genomen. Teneinde ^Afghanistan
dè smartelijke ervaringen van andere landen té
besparen, heeft het Italiaansche gezantschap in
Kaboel aanwijzing gekregen toe te stemmen in
het vertrek van de Italiaansche burgers onder
voorwaarde, dat hun terugtocht naar Italië zoo
wel door Afghanistan als door de andere hierbij
geinteresseerde staten wordt gewaarborgd.
(D.NB.)
DE WAPENPRODUCTIE.
De Amerikaansche pers publiceert een nieuw
bewapeningsprogram van het „Office of Pro
duction Management", dat de tegenwoordige
productie wil verdubbelen. Het plan behelst uit
gaven van bedragen van omstreeks 100 milliard
dollar; bijna de helft der Amerikaansche arbei
ders moet in dienst der wapenindustrie worden
gesteld en alle industrieën, die niet voor de
defensie werken, moeten worden ingekrompen.
De geheele productie ten behoeve van de bur
gerbevolking moet zoo laag mogelijk worden
gehouden, vooral by artikelen, die aluminium,
koper enz. bevatten Voorts streeft men naar
toezicht op het verbruik, den verkoop en zelfs
de pakhuisvoorraden van gebruiksvoorwerpen.
Alle machines en werktuigen moeten voor de
defensie worden gebruikt. Aldus wil men den
voorsprong, dien Duitschland op het gebied der
bewapeningsproductie heeft, in twee drie jaar
inhalen. (D.NJ3.)
DE KWESTIE VAN DE „GREER".
De Duitsche pers publiceert het standpunt
van het D.N.B. inzake het geval met den Ame-
rikaanschen torpedojager „Oreer", welke in Sep
tember een Duitsche duikboot met dieptebom
men heeft aangevallen en voortdurend achter
volgd heeft. In een verklaring van de departe
menten van oorlog en marine der Vereenigde
Staten was destijds de bewering gesteld, dat de
eerste aanval bij de ontmoeting van duikboot
en Amerikaansche torpedojager was uitgegaan
van de Duitsche duikboot.
Het D.NJB. gaat thans onder verwijzing naar
de destijds gegeven officieele Duitsche verkla
ring in op het jongste rapport van het Ameri
kaansche ministerie van marine, waaruit, naar
het DN.B. verklaart, niet meer of minder blijkt,
dan dat de destijds afgelegde officieele Ameri
kaansche verklaring een leugenachtige manoeu
vre was van den president om zijn bevel tot
scltieten aan de Amerikaansche marine als
noodzakelijk te doen voorkomen.
Uit dit bericht, zoo wordt in het bericht van
het D.N.B. gezegd, blijkt niet alleen, dat een
Engelsch vliegtuig aan de „Greer" de positie van
de Duitsche duikboot heeft gemeld. Veeleer
geeft het ministerie van marine openlijk toe,
dat de Amerikaansche torpedojager en het Brit-
sche vliegtuig gemeenschappelijk geopereerd
hebben en dat de duikboot eerst nadat zij zelf
met dieptebommen was aangevallen en vry
langen tijd door den torpedojager was achter
volgd, zich met torpedo's heeft verdedigd. Zelfs
wanneer nu naar in het Amerikaansche be
richt wordt beweerd de eerste dieptebom af
komstig zou zijn geweest van het Engelsche
vliegtuig, hetgeen de duikboot niet kan vast
stellen. dan verandert dit niets aan de veroor
deeling van het geval, daar in het gemeenschap
pelijke opereeren^'an een Amerikaanschen tor
pedojager met een Britsch vliegtuig een duide
lijke aanvalshandeling gezien moet worden.
Roosevelt en zijn minister van marine hebben bij
alle tot dusver afgelegde verklaringen welbewust
dit feit verzwegen, dat op aandringen der op
positie thans niet langer onderdrukt kon wor
den. En nog een ander feit heeft Roosevelt de
openbare meening, die een opheldering van de
ware toedracht verlangde, onthouden. De chef
van den marinestaf. Stark, zag zich op desbe
treffende vragen gedwongen te bekennen, dat
op het tydstip, toen de „Greer" tot den tweeden
aanval op de Duitsche duikboot overging, op vijf
mylen afstand een Britsche torpedojager in
zicht was.
Opnieuw is weer eens bewezen, zoo verklaart
het D.N.E. ten slotte, dat Roosevelt met leugens
en vervalschingen zijn volk een tweeden stap
tracht te doen zetten op den weg. welke naar
oorlog leidt en dat hij den laster over het inci
dent met de „Greer" steeds weer heeft opge
warmd. om het congres en het volk der Ver
eenigde Staten voor de door hem geëischte ver
andering in de neutrallteitswet rijp te maken.
AMERIKAANSCHE VERSTERKINGEN.
Uit Tokio verneemt het D.N.B.. dat een
Japansch blad wijst op groote Amerikaansche
wapen zendingen.
Bij de jongste Engelsch—Amerikaansche be
sprekingen in Manilla en elders in het Verre
Oosten is besloten, dat oorlogsmaterieel in
groote hoeveelheden naar Manilla, Singapore,
Batavia. Soerabaja en Sydney te verschepen.
Hierdoor en door andere Amerikaansche hulp
aan de Sovjets via Iran alsmede aan Tsjang
Kai-sjek via Birma, is het zuidelijke deel van
den Stillen Oceaan geworden tot een Ameri
kaanschen verkeersweg voor leveranties die van
de grootste beteekenis is.
Zoo moeten ook de pogingen van Amerika
worden opgevat om dezen zeeweg te bescher
men. Alles duidt er op. dat ter bescherming en
handhaving van dezen weg er reeds een samen
werking bestaat tusschen de marine en de lucht
macht en tusschen de betrokken landen.
DIPLOMATIEK DOEL VAN JAPAN IS
BEHOUD EN BEVORDERING VAN
DEN WERELDVREDE.
Sjigenori Togo de nieuwe minister van buiten
landsche zaken, heeft een radiorede uitgespro
ken tot het Japansche volk, waarin hij uiting
gaf aan zyn vastberadenheid om zich van zijn
taak te kwijten.
Aangezien het diplomatieke doel van Japan
gelegen is in het behoud en de bevordering van
den wereldvrede, aldus Togo, staan het bestaan
en het prestige van Japan op het spel.
Japan moet zyn bestaan en prestige hardnek
kig verdedigen en zijn historische taak vervullen.
Met versteviging van het systeem van samen
hang tusschen diplomatie en leger, en met in
achtneming van de werkelijkheid en met ver
trouwen in zichzelf, zal de Japansche diplomatie
zoowel bijdragen tot de welvaart als tot den
vrede van de wereld.
Indien Japan in die houding volhardt en de
rechtvaardigheid blijft betrachten, is het duide
lijk dat Japan de moeilijkheden en aanvallen
te boven zal komen en de welvaart zal bevor
deren. (Domei).
VERKLARINGEN VAN BEVIN.
In een rede te Stoke on Trent heeft de Engel
sche minister van arbeid, Bevin, verklaard, dat
de nationale dienst thans „op breederen grond
slag" moet worden ingevoerd; hij spoorde de
arbeiders in de wapenindustrie aan. energieker
en sneller te werken en zeide nooit in een lan
ding op het vasteland te zullen toestemmen,
tenzij er een expeditieleger zou kunnen worden
uitgerust op een wfjze als nooit tevoren.
(D.N.B.)
SPIONNAGECOMPLOT IN ZWEDEN
ONTDEKT.
De Zweedsche politie Is een bende op het
spoor gekomen, die onder meer ten doel had
met radiozenders militaire geheimen aan een
andere mogendheid door te geven.
Het complot werd ontdekt door een huis
eigenaar. van wien de bende een huls huurde
met het doel er radio- en telefoonapparaten op
te stellen. Deze stelde zich in verbinding met de
politie, die de voornaamste schuldigen arres
teerde. (D.N.B.)
Mr. J. FEITSMA BENOEMD.
Het rijkscommissariaat maakt bekend:
De rijkscommissaris voor het bezette Neder-
landsche gebied heeft op grond van art. 1 zyner
verordening no. 108/40 (vierde verordening over
bijzondere bestuursrechtelijke maatre#elen) aan
den procureur-generaal te Amsterdam, mr. J. A.
van Thiel, pensioen verleend. In zijn plaats
heeft de rijkscommissaris voor het bezette Ne-
derlandsche gebied op grond van dezelfde be
paling mr. J. Feitsma, rechter aan de arron
dissementsrechtbank te Groningen, tot procu
reur-generaal in Amsterdam benoemd.
DUIZENDEN PAREN IN BESLAG GENOMEN
TE LEEUWARDEN.
Reeds geruimen tijd werd er in Leeuwarden
fluisterend verteld, dat in een bepaalde groote
schoenenzaak zonder veel moeite schoenen zon
der bon te krijgen waren. Aan de politie, die
zich in verband met de controle op de distribu
tievoorschriften uiteraard voor die geruchten
interesseerde, was het niet gelukt afdoende be
wijzen van deze overtredingen in handen te
krijgen. Daar echter bij verkoop zonder bon de
prijzen in het algemeen ook abnormaal hoog op
geschroefd zijn, interesseerden de prijsbeheer-
schingsautoriteiten zich eveneens voor het ge
val en besloten zij in te grijpen.
Bij een dezer dagen door hen ondernomen
controle verklaarde de winkelier eerst, dat hij
zijn schoenen steeds met een normale winst
marge verhandelde. Het verhoor van getuigen
en genomen steekproeven wezen het echter an
ders uit: hy bleek dikwijls 100 tot 250% winst
te maken. Soms werden zelfs fantastische prij
zen gevraagd en verkregen. Een in 1938 voor
f. 2.75 ingekocht paar schoenen bracht f. 14.50
op, een winst van ruim 400% dus.
De man had gemeend heel handig te zijn door
alle verkoopen zonder bon en tegen te hooge
prijzen buiten zijn boekhouding te houden. Na
ijverig speuren konden de onmiddellijk aan het
werk gezette accountants van de inspectie voor
de prijsbeheersching de gepleegde overtredingen
echter onweerlegbaar aantoonen. Al spoedig was
er voor den winkelier geen ontkennen meer aan.
De man bleek zich niet alleen met deze on
toelaatbare praktijken op te houden. In den
winkel kwamen ook nieuwe fietsen, haarden,
regenjassen en een partij zeep voor den dag. In
de privé-woning ontdekten de controleurs ver
der nog een party schoenen, enkele fietsen en
haarden, die eveneens kennelijk voor den zwar
ten handel b'estemd waren. Een laatste ontdek
king maakte de maat vol: de winkelier trad ook
nog op als geldschieter voor den kleinen man,
waarbij hij woekerrente nam.
De geheel abnormale groote schoenenvoorraad
van ongeveer 10.000 paren, de fietsen, haarden,
jassen en de partij zeep werden in beslag ge
nomen. De inspecteur voor de prijsbeheersching
zal er voor zorgen, dat dit alles nu langs den
normalen weg de verbruikers bereikt. Voorloopig
is er in elk geval een einde gemaakt aan de on
geoorloofde praktijken van den schoenenhan
delaar.
De Duitsche minister voor economische za
ken, Walther Funk. die op uitnoodiging van
den Italiaanschen minister voor den buiten-
landschen handel, Riccardi, in Rome vertoeft,
alwaar hem het eeredoctoraat van de faculteit
voor volkshuishouding is toegekend, heeft een
rede gehouden, waarin hij allereerst wees op de
historische grootheid der twee leiders van de
spil en den geweldigen omvang schetste van
hun politieke doeleinden: nieuwe ordening en
pacificatie van het Europeesche gebied.
Italië valt daarbij de bijzondere rol ten deel.
zoo zeide Funk, in zyn natuurlijke levensgebied
der Middellandsche Zee te zorgen voor een ge
zonde nieuwe ordening der politieke en econo
mische verhoudingen. De enorme beteekenis
van het Middellandsche Zeegebied met zijn
buitengewoon groote mogelijkheden is allereerst
gelegen in het feit. dat het de natuurlijke brug
vormt tusschen Europa, Afrika en Klein-Azië
en daardoor kan bemiddelen by den goederen-
ruil tusschen drie continenten.
Als eerste doel der Europeesche samenwer
king noemde minister Funk het onafhankelijk
maken van het onder den dwang der Britsche
blokkade ontstane groote Europeesche econo
mische gebied, van den invoer van hoogst nood
zakelijke en voor de oorlogsindustrie belang
rijke goederen, waarmede geenszins een op de
spits gedreven autarkie wordt bedoeld, want wij
zijn er vast van overtuigd, zoo ging de minister
voort, dat zich de betrekkingen voor den goe-
derenruil met andere economische eebieden na
afloop van den oorlog spoedig zullen baan-
breken. .daar de overzeesche producenten van
grondstoffen eenvoudig op den, duur niet met
hun productieoverschotten kunnen en willen
blijven zitten.
Vooral echter achten wij het onoprecht, de
kwestie van het economische systeem propa
gandistisch voor te stellen als een belemmering
voor een bloeienden, internationalen handel,
nu de wereld met verbazing ziet. hoe de demo
cratische landen, vooral Engeland en de Ver
eenigde Staten, die zoogenaamd strijden voor
het behoud van vrijhandelsmethoden, in toe
nemende mate overgaan tot een door den staat
geleiden binnen- en buitenlandschen handel.
Daarom moeten wij deze propaganda beschou
wen als een weinig steekhoudend voorwendsel
voor imperialistische oogmerken dezer landen.
Het beginsel „gezond geld slechts bij gebon
den economie" geldt ook voor de oplossing der
internationale valutakwesties Wij moeten het
een misleiding van de openbare meening der
wereld noemen, als onze tegenstanders het
clearingsysteem voorstellen als een hindernis
voor een reorganisatie van het internationale
handels- en betalingsverkeer. Het kan doelma
tig ziin het goud te gebruiken als middel tot
vereffening van hopsteounten in het betalings-
verkc die zich to'deliik voordoen. Het daar
voor benood;e coud zulien wij na afloop van
dezen oorlog bezitten*
Door een intensieve en voortdurend uitge
breide samenwerking is de politieke spil Ber
lijn—Rome ook een economische spil geworden,
met als gevolg, dat de omvang van onzen bui
tenlandschen handel tijdens den oorlog drie
maal zoo groot is geworden.
De toekomst is aan de volken, die zoowel de
fouten van het verleden, als de uiterste reactie
daarop door een veelzeggende synthese over
winnen. Dat en hoe de twee spilmogendheden
een dergelijke synthese voor haar levensruimte
hebben gevonden, heeft het verloop van den
oorlog tot nu toe de wereld met alle kracht be
wezen. dat bewijst echter ook het feit. dat het
nieuwe Europa, dat wordt opgebouwd volgens
onze beginselen van ordening, reeds in groote
mate tot werkelijkheid is geworden.
Indien Engeland tot nu toe nog steeds hoop
meende te hebben op economische uitputting
der spilmogendheden, dan moet thans ook de
grootste optimist beslist toegeven, dat deze hoop
verdwenen is. De Engelsche blokkade is thans
definitief gebroken. Hoe anger de oorlog diAirt,
definitief gebroken Hoe langer de oorlog duurt,
echter de As-mogendheden.
Met hetgeen de laatste maanden is gebeurd
in het Oost-Europeesche gebied is de eind
overwinning een enorm stuk naderbij geko
men. zoo zeide Funk ten slotte Wij weten
thans, dat deze ons niet meer kan worden ont
nomen, er moge gebeuren wat wil.
(D.N.B.)
Het oog van de zware artillerie De waar
nemers hebben hun plaats in den mand van de
kabelballon ingenomen.
(Atlantic-Holland)
Dit Nummei bevat TWEE Bladen
Het departement van volksvoorlichting
en kunsten werd door het hoofdkwartier
der N.S.B. gemachtigd mede te deelen, dat
de leider der N.S.B., zulks in tegenstelling
met het aan de pers verstrekte verslag van
zijn rede op den landdag van het medisch
front, met geen woord de mogelijkheid ge
opperd heeft als zouden 140 mlllioen Ger
manen in één staatsverband vereenigd
worden.
DE NIEUWE BURGEMEESTER
VAN ROTTERDAM.
Afscheidsreceptie als commissaris van Utrecht.
De nieuwbenoemde burgemeester van Rotter
dam. ir. F. E. Mllller. heeft gistermiddag in de
receptiezaal van zijn ambtswoning „Paushuize"
te Utrecht in een zeer druk bezochte receptie
officieel afscheid genomen van zyn ambt als
commissaris van de provincie Utrecht.
Op het plein van „Paushuize" stond een af
deling van de W.A. opgesteld tea- begroeting
van de gasten, terwyl ook een tiental leden van
den Utrechtschen Jeugdstorm ter verwelkoming
aanwezig was. De receptiezaal was fraai met
bloemen versierd. Ter linkerzijde hing het por
tret van Adolf Hitler, ter rechterzijde de beel
tenis van Anton Mussert.
Zeer velen hebben, zooals gezegd, gebruik
•emaakt van de gelegenheid om op officieele
wijze van ir. Muller en zijn echtgenoote af
scheid te nemen. Onder hen bevonden zich
onder meer de echtgenoote van den leider der
N.S.B., mevrouw Mussert, de commandant der
V.A.. mr. Zondervan. de nieuwe commissaris
van de provincie Utrecht, de heer W. B. En-
gelbrecht, ir. Huygen. secretaris-generaal der
N.S.B.mr. Van Vessem. raadskundig adviseur
der N.S.B., majoor Creutzinger, Ortskomman-
dant van Utrecht met een zijner, adjudanten,
de heer A. Brandes, vertegenwoordiger van den
Beauftragte van de provincie Utrecht, mr. d".
Kessler, adjudant van ir. Mussert. prof. dr. Van
Vuuren, rector-magnificus van de Utrechtsche
universiteit, prof. dr. Westra namens de Neder-
landsch-Duitsche Kuituurgemeenschap en vele
burgemeester en leden van de Prov. Staten.
Dr. P. TERPSTRA TOT HOOGLEERAAR
BENOEMD.
De burgemeester van Amsterdam heeft ter
voorziening in de vacature, ontstaan door het
aan den lector dr. J. M. Bijvoet verleende eer
vol ontslag, benoemd tot hoogleeraar in de mi
neralogie en de kristallographie aan de gemeen
te universiteit te Amsterdam dr. P. Terpstra te
Groningen.
NIEUWE REGELING VOOR HAAGSCHE
SCHOLEN.
Kerstvacantie wordt verlengd.
Voor de openbare scholen in Den Haag is een
regeling getroffen met het oog op de beschik
bare hoeveelheid brandstoffen. Met ingang van
1 November het begin van het stookseizoen
zal deze regeling van kracht zijn.
Van dien datum af zullen de lagere scholen
's Zaterdags den geheelen dag gesloten zijn; de
vrije Woensdagmiddag vervalt dan. De Kerst
vacantie wordt verlengd voor zoover dat noodig
is. De lengte is dus afhankelijk van de hoeveel
heid kolen, die eind December nog aanwezig is.
Verder is bepaald, dat in de scholen waar kachels
gestookt worden, de lokalen, die niet absoluut
verwarmd moeten worden, ook niet verwarmd
mogen worden. De lessen in handteekenen en
handwerken zullen dus in de gewone lokalen ge
geven moeten worden.
Bij het middelbaar- en voorbereidend hooger
onderwijs is de herfstvacantie vervallen dit
geldt ook voor de rijks-H.B.S.en - en tot de
Kerstvacantie wordt het gewone lesrooster ge
handhaafd. De Kerstvacantie wordt verlengd tot
12 Januari. Indien noodig zal er daarna een soort
rouleersysteem worden ingevoerd: de eerste week
is er gewoon school, de tweede week hebben de
leerlingen Maandag, Dinsdag en Woensdag vry,
de derde week Donderdag, Vrijdag en Zaterdag
en zoo vervolgens.
Men heeft voor deze regeling geen overleg ge
pleegd met de bijzondere scholen. Het is echter
waarschijnlijk, dat deze haar overnemen.
HERBENOEMING BURGEMEESTERS.
By besluit van den secretaris-generaal van
het departement van binnenlandsche zaken van
18 October zyn opnieuw benoemd tot burge
meester de heer A. W. Nieuwenhuizen van de
gemeente Oudelande cn de heer C. L. Schreu-
ders van de gemeenten Benschop, Polsbroek en
Hoenkoop.
NOTARISSEN.
Tot notaris te 's-Hertogenbosch is benoemd
P. W. J. M. Sweens, candidaat-notaris aldaar
en tot notaris te Haarlem J. Brants, candidaat-
notaris aldaar.
DUITSCHE MOEDERSCHOOL IN DEN HAAG
Gisteren is in het gebouw Koninginnegracht
60 te Den Haag een Duitsche moedgrschool
(vanwege de Nat. Soz. Frauenschaft) geopend,
bij welke gebeurtenis mevr. Seyss-Inquart, me
vrouw Lienhardt. hoofd van de afdeeling Mce-
derdienst der Nat. Soz. „Frauenschaft" te Ber
lijn en commissaris-generaal Schmidt, Ober-
dienstleiter der N.S.D.A.P. hier te lande, aan
wezig waren.
Mevr. Mariet de lc. Fontaine, leidster van
de Nat. Soz. Frauenschaft Deutsches Frauen-
werk der Arbeitsbereiches der N.S.D.A.P. hier
te lande, voerde eerst het woord, en uitte den
wensch, dat allen, die aan deze cursussen zullen
deelnemen, door den geest, waarin dit nat.-soc.
werk wordt geleid, zijn bezield, en dat alle deel
neemsters, Nederlandsche zoowel als Duitsche,
zich hier „thuis" zullen gevoelen.
Mevr. Lienhardt hield vervolgens een rede,
waarin zy haar vreugde er over uitsprak, dat in
zoo korten tijd vyf moederscho)en in Nederland
zijn voorbereid.
VERSPREIDE BERICHTEN.
Benoemd is tot substituut-officier van
justitie bij de arrondissements-rechtbank te
Rotterdam, mr. C. W. baron van Dedem. thans
ambtenaar van het openbaar ministerie bij de
kantongerechten in het arrondissement Rot
terdam.
Bij besluit van den secretaris-generaal van
het deoartement van justitie is J H. van de
Wijngaart, commissaris van politie te Vlaar-
dingen, benoemd tot commissaris van rijks
politie.