iHiii.njtf
J
STADSNIEUWS
Vrijdag 26 September 1941
KERK- EN SCHOOLNIEUWS
LBBSCH Mmm
Gcmonpd Nieuw»OFFKIEELE KENNISGEVING
Schele hoofdpijn
Kerkelijke herdenking
van den 3-Octoberdag
AGENDA
iMtsék'
FEUILLETON
De vervloekte Viool
EEN FIETSENKERKHOF GEVONDEN.
Den laatsten tijd zijn Geldermalsen en omge
ving voortdurend onveilig gemaakt door rijwiel-
dieven. Er ging bijna geen avond voorbij of een
rijwiel viel in hun handen.
De politie heeft hieraan thans een eind ge
maakt doordat zij een spoor te pakken kreeg
en eenige 17-jarige jongelui heeft kunnen ar
resteeren. Bij huiszoeking werd een geweldige
partij rijwielen gevonden, die deels gedemon
teerd of vernield waren. Van al deze fietsen
waren de. banden verwijderd. Een aantal dezer
rijwielen had men in den grond gestopt. Voor
zoover de fietsen nog compleet waren, heeft de
politie deze naar het beursgebouw overgebracht
v/aar de eigenaren hun karretje kunnen uit
zoeken.
Hoe brutaal deze rijwieldieven te werk gin
gen, moge blijken uit het feit, dat een hunner
op een goeden avond in het halfduister een
fiets wegnam vlak voor de oogen van den eige
naar. Deze was bij een kennis op bezoek, had
zijn karretje in het voortuintje voor een raam
gestald en zat achter het raam rustig met zijn
gastheer te converseeren. De dief kwam dood
leuk het erf opstappen en ging er niet de fiets
vandoor. Een nog ingezette achtervolging bleef
zonder resultaat.
DIEFSTALLEN OPGEHELDERD
TE HENGELO.
Een ingezetene van Hengelo, die een zomer
huisje in Twekkelo heeft, kwam tot de ontdek
king, dat een jongeman uit Hengelo, W. ge
naamd, en een meisje uit Enschedé A., hun
intrek in het huisje hadden genomen. De po
litie uit Hengelo ontdekte, doordat W. een por-
temonnaie wegwierp, toen hij werd aangehou
den, dat het tweetal van diefstal had geleefd.
Nadat de eerste gevallen waren opgehelderd,
kwam een heele serie diefstallen aan het licht.
Het bleek, dat W. en het meisje fietsen hadden
gestolen, geld hadden ontvreemd, distributiebe
scheiden hadden buitgemaakt en ook kleeding-
stukken hadden weggenomen om zich met de
opbrengst daarvan van het noodige te voor
zien. Zij zijn thans in hechtenis genomen. Met
hun aanhouding is een groot aantal diefstallen
van den laatsten tijd tot opheldering gebracht.
HOUTDIEFSTALLEN TE NUNSPEET.
De politie te Nunspeet is een groote hout
diefstal op het spoor gekomen, waaraan zich
een zevental gezinnen woonachtig op de Zoom,
blijkt te hebben schuldig gemaakt. Het betreft
hier dennenhout uit de gemeentebosschen en
z.g. mijnhout, dat is hout, bestemd voor de
steenkolenmijnen, dat toebehoorde aan den
heer E. uit Kampen.
Het hout werd aan particulieren in Nunspeet
en omgeving voor flinke prijzen verkocht. In
enkele gevallen bedroeg de prijs viermaal den
normalen prijs voor hout. De totale waarde van
het gestolen hout wordt op f.2000 geschat.
„LEVEND WEZEN ONTDEKT OP DE
MAAN."
Het belangstellende publiek, dat kort geleden
op een avond een demonstratie in het „Zeiss-
Planetarium Haagsche Courant" bijwoonde,
was getuige van een schokkende gebeurtenis.
Een levend wezen vertoonde zich op de maan!
Aldus lezen wij in de Haagsche Crt.
De voordracht in het planetarium ging dien
avond over de maan en over de vraag of er
leven op dat hemellichaam mogelijk is. Een
prachtige foto van een gedeelte van het maan
oppervlak was op den koepel geprojecteerd; het
was een foto van de maan, genomen door de
spiegel-telescoop van de Mount Wilson Sterre-
wacht in Californië,
Een doodsch berglandschap met machtige
kraters vertoonde zich aan het oog. De ver
schillende omstandigheden, welke op de maand
optreden, werden besproken. De spreker eindig
de zijn uiteenzetting aldus: „U ziet dus: geen
atmosfeer of dampkring op de maan, geen wa
ter en enorme verschillen tusschen dag- en
nachttemperatuur. Organisch leven, zooals wij
dit op aarde kennen, kunnen wij op de rruaan
niet aanvaarden. De maan is een dood hemel
lichaam, geen leven is daar mogelijk!"
En op dat zelfde oogenblik zagen de toehoor
ders en de spreker een dierlijk wezen over het
maanoppervlak loopen, dat tenslotte in het
nachtelijk gedeelte van de maan verdween.
Met de grootste verbazing volgden publiek en
spreker de evoluties van dezen maanbewoner.
Men kon zijn oogen niet gelooven, het onge
looflijke geschiedde en de woorden van den
spreker werden direct gelogenstraft. Daar zag
men leven op de maan!
En nu de verklaring: Op de condensor van
het projectie-toestel liep juist op het kritieke
oogenblik een klein insekt, dat tegelijk met het
beeld van het maanlandschap vergroot op den
koepel werd geprojecteerd. Het droeg voor een
deel bij in het succes van dezen avond.
/Vee/77
7?
AKKERTJE
VERGUNNINGEN OM ZICH TUSSCHEN 24
EN 4 UUR IN DE OPEN LUCHT
OP TE HOUDEN.
Het hoofd van plaatselijke politie te Leiden
brengt het volgende ter algemeene kennis.
Alle tot dusver uitgegeven vergunningen om
zich tusschen 24 en 4 uur in de open lucht
te mogen ophouden zijn met ingang van 1 No
vember a.s. vervallen en moeten vóór dit tijdstip
worden ingeleverd op het politiebureau te Lei
den, Zonneveldstraat 10 (afdeeling Bijzondere
Wetten,»,
Om zich na 31 October a.s. tusschen 24 en 4
uur in de open lucht te mogen ophouden moet
een nieuwe vergunning worden aangevraagd bij
het hoofd van plaatselijke politie. Nadere in-
lichingen ter zake kunnen op de boven aange
geven plaats worden ingewonnen.
De aandacht wordt er op gevestigd, dat geen
vergunning noodzakelijk is voor het verblijf in
de open lucht tusschen 24.00 en 4.00 uur door:
1) de leden van de Duitsche Weermacht, van
de „Waffen-SS" en het overige personeel daar-
soneel van de bureaux van het pultsche Rijk of
van de Nationaal-Socialistische-Duitsche Arbei
derspartij in het bezette Nederlandsche gebied,
wanneer deze in uniform zijn gekleed of een
behoorlijk legitimatiebewijs, voorzien van een
photo, bij zich dragen;
2) hen, die de Duitsche nationaliteit bezitten
en in dienst staan van een andere dan de onder
1 genoemde Duitsche bureaux, voor zoover hun
verblijf in de open lucht ook tusschen 24 en 4
uur ter vervulling van van overheidswege ge
geven opdrachten of van plichten, welke uit
den dienst voortvloeien, noodzakelijk is:
3) de leden van de Nederlandsche po
litie, van de Nederlandsche grensbewaking,
van den Nederlandschen Crisis-Controle
dienst, van de Nederlandsche brandweer
en van den openbaren luchtbeschermings
dienst, alsmede door personen, die in ambulance
diensten of diensten voor Eerste Hulp werkzaam
zijn, alsmede door artsen en vroedvrouwen, voor
zoover het verblijf van voornoemde personen in
de open lucht tusschen 24 en 4 uur noodzakelijk
is ter uitvoering van van overheidswege gegeven
opdrachten of ter vervulling van plichten, welke
uit dienst of beroep voortvloeien, een en ander,
voor zoover het personen, die in ambulance
diensten of diensten voor Eerste Hulp werkzaam
zijn, alsmede artsen en vroedvrouwen betreft,
voor het geval het naleven van een verbods
bepaling om zich in de open lucht op te houden
gevaar zou kunnen opleveren;
4) zij, die in geval van ziekte of ongeval, waar
van het ernstig karakter kan worden aange
toond, hulp trachten te vinden.
Personen, die motorrijtuigen besturen, welke
op den voet van artikel 2. lid 1, onder 3 tot
en met 6, van de verordening No. 113/1940 be
treffende bijzondere maatregelen ten behoeve
van de luchtbescherming, gedurende den daarin
genoemden tijd in het openbaar verkeer mogen
worden gebruikt, moeten, behalve van de in het
tweede lid van hetzelfde artikel bedoelde schrif
telijke vergunning, eveneens van een speciaal
bewijs zijn voorzien, wanneer zij zich tusschen
24 en 4 uur in de open lucht ophouden.
Voor het bereiken van hun werk of hun
woning tusschen 24 en 4 uur is geen vergun
ning noodig voor:
1) de mijnwerkers van de mijnen in de pro
vincie Limburg, die een afgestempelde mijnwer
kersvergunning bezitten;
2) de beambten van de Nederlandsche spoor
wegen, die in het bezit zijn van een door den
Gevolmachtigde voor de spoorwegen te Utrecht
afgegeven vergunning voor spoorwegbeambten en
in uniform gekleed gaan;
3) de beambten van de Nederlandsche P.T.T.,
die een vergunning voor den dienst der poste
rijen met foto bezitten en in uniform gekleed
gaan.
Leiden, 26 September 1941. 3125
Het hoofd van de plaatselijke politie
voornoemd,
R. J. MEIJER.
Gladweg mesjes sche
ren in recordtijd, zacht,
snel en schoon. 3094
BUITENLANDSCH GEMENGD.
ZES DOODEN IN TEXAS DOOR
WERVELSTORM.
Een wervelstorm in Texas heeft zes slachtof
fers geëischt. De materieele schade is echter
geweldig. Men schat deze op ongeveer 25 mil-
lioen dollar, voornamelijk door de verwoesting
van rijstvalleien; de schade aan den rijstoogst
bedraagt alleen al twee millioen dollar.
MIJNEN ONTPLOFT AAN HET MEER
VAN GENÊVE.
Door nog niet bekende oorzaak zijn gister
middag bij Chillon aan het meer van Genève
mijnen ontploft. Door vallende rotsmassa's wer
den een spoorbaan en een weg, alsmede een
deel van een goederentrein bedolven. Een
schildwacht, een spoorwegbeambte en twee ar
beiders kwamen om het leven.
DS. TOUW SPREEKT GEDACHTENIS
REDE UIT.
Naar wij vernemen zal de kerkelijke herden
king van den 3-Octoberdag, welke plechtigheid
ieder jaar vanwege den kerkeraad der Ned. Herv.
Gemeente in de Pieterskerk wordt gehouden,
ook dit jaar plaats vinden.
Bij "deze kerkelijke herdenking, die in de
morgenuren van Vrijdag, 3 October, gehouden
wordt, zal ds. H. C. Touw de gedachtenisrede
uitspreken.
ACTIE-COMITÉ „LEVENDAAL".
Het actie-comité „Levendaal", dat op prijzens
waardige wijze de belangen van Wijk IX der
Ned. Herv. Gemeente te dezer stede behartigt,
had gisteravond in het gebouw Levendaal een
gezellige samenkomst belegd, welke bedoeld was
als inzet van de komende wintercampagne.
Voor dezen avond bestond buitengewoon groote
belangstelling; ze was zelfs zoo groot, dat heden
avond een herhaling wordt gegeven en ook voor
deze tweede uitvoering zijn alle kaarten ver
kocht.
Onder hen, die gisteravond van hun belang
stelling blijk gaven, merkten wfj o.m. op den
wijkpredlkant, ds. D. J. Vossers, den heer Hak-
kert, godsdienstonderwijzer en enkele leden van
het wijkbestuur.
Na de gebruikelijke opening heette de voor
zitter van het actie-comité, de heer N. de Water,
allen welkom. Nadat spr. zijn blijdschap over de
groote belangstelling voor het actie-werk had
uitgesproken, wees h(j er op, dat het actie
comité het centrale punt wil zijn waaromheen
zich alle onderafdeelingen der wijk groepeeren.
Gezamenlijk wil men op deze wijze het wijkbe
stuur steunen in zijn veel omvattende taak.
Met een hartelijke opwekking zich als contri-
buant(e) op te geven eindigde spr. zijn openings
woord.
Een aantrekkelijk programma, waaraan om.
de Chr. Mondacc. club „Kunst en Genot" o. 1. v.
den heer H. F. Roman Jr. medewerkte, vulde
verder den avond. Ook werd nog een tooneel-
stukje „Eigen wegen" opgevoerd. Een en ander
oogstte zeer veel succes, zoodat het actie-comité
op een zeer geslaagde samenkomst kan terugzien.
Ds. Vossers verrichtte de sluiting.
HANDELSREGISTER
KAMER VAN KOOPHANDEL.
Wijziging: K. O. de Vries, Hoogl. Kerkgr. 14,
Leiden, winkel in boter, kaas en vlees3»rwaren.
Overleden Eigenaar: K. O. de Vries, Leiden,
d.d. 19 Sept. 1941.
Wijz. Handelsnaam in: \iVed, K. O. de Vries.
Nieuwe Eigenaresse: Wed. J.' A. A. de Vries—
Van der Werff, Leiden.
ACADEMISCHE EXAMENS.
Geslaagd zijn voor het doctoraal examen In
dologie: de heer H. Snelleman (Den Haag);
voor het candidaatsexamen rechten: mej. M.
Hoetink (Rotterdam) en de heeren: H. Kro
nenberg (Wassenaar); J. A. Stoop (Den Haag);
H. Lambert (Rotterdam); F. F. Posthumus
Meyjes (Haarlem); R. Wesstra (Haarlem) en J.
T. M. ftepkema (Leeuwarden); voor het docto
raal examen Rechten: de heeren J. van Wulff-
ten Palthe (Rotterdam) en J. L. Kranenburg
(Leiden); voor het taalkundig candidaatsexa
men Indologie: de heeren C.. A. B. Pley (Lei
den) en F. J. Th. J. van Agt (Den Haag); voor
het candidaatsexamen Indisch recht: de hee
ren C. L. Steenbergen (Den Haag) en H, C. C.
H. Kuipéri (Den Haag); voor het artsexamen
le gedeelte: de heer J. J. Bergsma ('t Joppe,
Gld.) en mej. L, H. Neef (Rotterdam); bevor
derd tot arts zijn de heeren K. Backer (Oegst-
geest); C. C. Zunder (Rotterdam); H. Wijsen
beek (Rotterdam)J. de Bergh (Den Haag) en
J. J. Walters (Rotterdam).
- Maandag a.s. hoopt de heer C. Paats,
meesterknecht in de Apotheek „Tot Hulp der
Menschheid" aan de Hooigracht, den dag te
herdenken waarop hij vóór 40 jaar in dienst
trad in bovengenoemde apotheek.
Wegens gezondheidsredenen zal dit feit alleen
in intiemen kring herdacht worden en wel te
Apeldoorn, Arnheinscheweg 67, alwaar de jubi
laris thans tijdelijk verblijft.
JEUGDIGE BOEFJES.
De politie heeft den 15-jarigen H. G. aange
houden, die zich door middel van opensluiting
toegang had verschaft, tot het perceel van J. J.
C. W. in de Genestetstraat en daar een aantal
distributiebescheiden had ontvreemd. De op
brengst, zijnde een bedrag van veertien gulden,
had de knaap in snoepgoed en sigaretten om
gezet. G. is wegens soortgelijke misdrijven reeds
meer dan tienmaal met de justitie in aanra
king geweest.
Een zijner vriendjes, de eveneens 15-jarige
W. F. H., met wien hij te zamen tal van in-
braakjes en diefstallen heeft gepleegd, is op
last van den officier van Justitie door de po
litie alhier aangehouden en in het Hui? v7
Bewaring te 's-Gravenhage ingesloten.
Onze stadgenoot, de heer H. Goossens,
slaagde te 's-Gravenhage voor het machinis
ten-examen diploma A.
volgt zijn eigen
politiek.
Die steekt zijn kop in het
zand en ziet niets. In te
genstelling tot de Neder
landsche huisvrouw. Die
heeft altijd scherp uit haar
oogen gekeken en daarom
ontdekte zij snel, dat zij voor
haar kruidenierswaren bij
Albert Heijn moest zijn. Al
tijd de beste waar, die te
leveren viel. Altijd de bil-
lijkste prijzen. Altijd vlotte
en deskundige bediening.
Daaraan is ook nu nog
niets veranderd.
PRIJZEN EN BESOMMINGEN.
IJMUIDEN, 26 September
Tarbot 6 706.60; Tong 4.903 (per k.g.) Kleine
Schol, le soort f. 75-^73; idem 2e soort f.7358,
Pufschol le soort f. 5040; idem 2e soort f. 39
21; Poontjes f.27; Groote bot f.7361; Kleine
bot f.4128; Groote schar f.33—31; Kleine
schar f.27—19; Pufschar f. 17—8; Wijting f.39—
27. (Alles per 50 k.g.)
Besommingen.
Trawlers: KW. 158, Cornells IJsbrand Willem,
80 manden f. 2657.
Kotters: IJM. 223 f.203; KW. 109 f.480; KW.
148 f.277.
Loggers: KW. 52 f.1986; KW. 2 f.367; KW. 33
f. 1833.—.
HEDEN.
Stadszaal: Chopln-avond Theo v. d. Pas. 7.30
uur nam.
Zaterdag
Leldsche Volkshuls: Cursus natuurkunde.
4 uur nam.
BIOSCOPEN.
f 18 Jaar; 14 Jaar; alle leeftijden.
Luxor-tlieater: „Verleiding" t
Dagelijks nam. 2 Vfe en 8 uur.
Zondag 27 uur, doorl. voorstelling.
Lido-tlieater: „Sensatieproces Casilla" t
Dagelijks 8.15 uur nam.; 's Zondags te 21/4,
4.30 en 81/4 uur. Woensdag en Zaterdag ma-
tlnée, 2.30 uur.
Trlanon-tlieater:. „Carnaval" t
Dagelijks 2 en 8 uur. 's Zondags van 26.30 u.
doorloopende voorstelling.
Caslno-thcater: „De sensatie-journalist"
nacht" t.
Dagelijks 8 uur. Woensdag en Zaterdag ook 2y2
uur. 's Zondags te 2. 4% en 8 uur nam.
Rev-thcater: „Haar prlvé-secretarls"
Dagelijks 2 en 8 uur nam. Zondag 26uur
doorloopende voorstelling.
Nova-theater (Katwfjk aan Zee)Nam. 7y2 uur,
„De misdaad van Fabreani". 's Zondags ge-
sloten.
De avond-, nacht- en Zondagsdienst der
apotheken te Lelden wordt van Zaterdag 20 Sept.
20 uur tot Zaterdag 27 September 8 uur waarge
nomen door: de Apotheek Boekwijt, Breestr. 74,
Tel. 20552 de Haven-Apotheek, Haven 18, Tel.
20085.
Te Oegstgeest door: De Oegstgeestsche Apotheek,
voormalig Wilhelminapark 8, Tel. 26274.
LUCHTTEMPERATUUR.
9 uur voorm.: 13 gr. C. (56 gr, F.).
VOOR ZATERDAG 27 SEPTEMBER.
Hilversum I, 415.5 M, 6.45: Gramofoonmuz.
6.50: Ochtendgymnastiek 7.00: Gramofoon-
muzlek 7.45: Ochtendgymnastiek 8.00: B.N.O.
Nieuwsberichten 8.15: Gramofoonmuzlek
9.16: Voor de huisvrouw 9.25: Gramofoonmuz.
10.00: Ernstige muziek (e.o.) 12.00: Gramo
foonmuzlek 12.40: Almanak 12.54: B.N.O.:
Nieuws- en economische berichten 1.00: En
semble Bandl Balogh en zang met planobegelei
ding 2.00: Voor het gezin 2.20: Gevarieerd
programma 3.50: Gramofoonmuzlek 4.00:
Bijbellezing (Voorbereid door de Christelijke Ra
dio Stichting) 4.20: Gramofoonmuzlek 4.30:
Herdenking van de oprichting van de Nationale
Jeugdstorm 5.00: Voor de binnenschippers
5.15: B.N.O.Nieuws- en economische en beurs
berichten 5.30: 50ste debutantenconcert in het
Gemeentemuseum te Den Haag 6.00: Repor
tage 6,15: Causerie: Lofwaardig werk onzer
voorouders eeuwen geleden 6.30: Rotterdamsch
kamerensemble 7.00: Actueel halfuurtje 7.30:
Gramofoonmuzlek 8.00: Herfstprogramma
9.25: Gramofoonmuzlek 9.45: B.N.O.: Nieuws
berichten 10,0010.15: B.N.O.: Engelsche uit
zending: Dutch News Reel.
Hilversum II, 301.5 M. 6.458.00: Zie Hil
versum I 8.00: B.N.O.: Nieuwsberichten 8.15:
Gramofoonmuzlek 10.00: Morgenwijding
10.15: Lichte mu2lek (e. o.) 12 00: Cello, plano
en gramofoonmuzlek 12.45: B.N.O.: Nieuws, en
economische berichten 1.00: Boyd Bachman en
zijn orkest 1.40: Voor de Jeugd 2.00: Goolsch
Strijkorkest (Om 2.45: Voor de plattelandsjeugd)
4.00: VrooHJke weelceindklanken 4.50: Gra
mofoonmuzlek 5.15: B.N.O.: Nieuws-, econo
mische en beursberichten 5.30: Luchtvaartcur
sus 6.45: Gramofoonmuzlek 6.00: Cyclus: In
een nieuw licht bezien (Voorbereid door de N. S.
B.) 6.15: Ramblers (opn.) 6.45: Als lk het
portage 8 00Fluit, hobo en plan,o 8.45
Causerie: Ontaarde kunst .00: Gramofoonmuz.
9.45: B.N.O.: Nieuwsberichten 10.00: Dag-
halfuurtje 7.30: Planovoordracht 7.45: Re-
voor het zeggen had, causerie 7.00: Actueel
sluiting (Voorbereid door de Christelijke Radio
Stichting) 10.0510.20: Brandende kwesties,
causerie (opn.)
GEM RADIO DISTRIBUTIEBEDRIJF.
Voor Zaterdag 27 September.
le Programma: 6.4522.15: Hilversum I 22.15
24.00Duitsch Programma.
2de Programma: 6.4522.15: Hilversum n
22.1523.00: Programma uitsluitend voor aange
slotenen bij Radio-Centrales 23.0024.00:
Duitsch Programma,
3de en 4de: Programma: 6.4524.00: Duitsch
NED. HERV. KERK.
Aangenomen. Naar Groot-Ammers, ds. T. H.
Oostenbrug te 's Gravelduin-Capelle Naar Ter-
wolde (toez.) ds, P. van Wijnen te Wlnsum (Fr.)
Naar Hlndeloopen, cand. S. J. Wouda, thans
hulpprediker te Hellendoorn.
Bedankt. Voor Oud-Alblas (toez.), ds. T. H.
Oostenbrug te 's Gravelduin-Capelle.
Beroepen. Te Ede (derde predikantsplaats) ds.
J. Hovlus te Ouddorp Te Hengelo (O.) (derde
predikantsplaats), ds. K. Strijd te Oisterwijk
Te Zetten (Vluchtheuvelkerk) ds. O. G. Heldring,
Achttal. Te Zuilen (U.) d6. W. H. Beekenkamp
te Helneroord, ds. G. J. Derksen te Groede, ds.
G. J. Geurtsen te Jutphaas, ds, H. B. Spijkenboer
te Woudsend, ds. J. P, van Steenbergen te Dleze-
llnge, ds. H. W. Waardenburg te Meppel, ds. J. J.
H. van Ree te Vianen en J. Loos to Workum.
door PETER FAZEKAS.
(11
Van den administrateur kregen zij een zwaren
koperen ring met sleutels, die door Pettie rid
derlijk getorst werden. Verder wapenden zij zich
met een zaklantaarn en met een bijl, onder- het
motto: „je kunt nooit weten!"
De onderneming begon en Alma trad als
gids op.
Vind je het leuk, Pettie?
Reuze. Alleen ben ik erg benieuwd wat we
eigenlijk zullen vinden.
Vast heel interessante dingen, fluisterde
zij zacht, als of z(j reeds iet-s bijzonder ontdekt
had en bang was. dat ook anderen dit geheim
te weten zouden komen.
Zouden er hier ergens oude schatten kun
nen liggen, die je voorvaderen verborgen heb
ben9 vroeg Pettie ernstig.
Misschien wel, misschien ook niet maar
het zou ook iets anders kunnen^zijn, bijvoorbeeld
oude wapens, kleeren, meubels of interessante
boeken.
Of misschieneen spook? joeg Pettie
zichzelf schrik aan.
Alma lachte zoo hartelijk, dat het in de oude
gangen weergalmde.
Spoken? vroeg zij minachtend. Die be
staan niet!
En de steeds5 terugkeerende geest van je
grootvader dan? hield hij vast.
Dat is een fabeltje. Hij is al lang dood en
ik heb hem nooit gezien of gehoord. Laat ik
j- niet. u'tlachen. Pettie. kom. schiet op
Zij licnen de breede g2ngen door. die naar
nauwe dwavs^angen voerden en klommen de
tinnen op als waren zij moedige bergbeklim
mers. Eii sommige deuren ondervonden zij eenige
moeilijkheden, doordat de roestige sloten tegen
stand boden, doch door hun taaie volharding
openden zich voor her» achtereenvolgens vele
grootere en kleinere kamers, waarin meestal
oude meubelen lagen. De groote ramen waren
met rolgordijnen van zeildoek gesloten, het bui
tenlicht kon zich er echter vrij goed doorheen
werken, zoodat zij het in bijna geen vertrek met
het donker te kwaad hadden. De tocht bood tot
zoover niet veel interessants, doch beiden deden
alsof zij met stijgende belangstelling kamer in
kamer uit waren geloopen. Alma, omdat zij de
onderneming op touw gezet had en Pettie, om
dat hij tot aan het eind toe hoffelijk wilde
blijven.
Eindelijk kwamen zU in een groote zaal te
recht, die er wel heel anders uitzag dan die,
welke zij reeds achter den rug hadden. Het was
een zeer smaakvol ingerichte, breede werk-
kamer en hoewel de zware lucht en de dikke
stof, die hier overal hing, hun reukorganen erg
op de proef stelden, waren zij vol opwinding
toen zij rondkeken. Precies in het midden van
de zaal stond een groote, zware eikenhouten
tafel, waarop vergeelde boeken en paperassen
met een uitgedroogden inktpot en wat onbruik
bare schrijfpennen lagen. Voor de tafel stond
een hooge stoel met leeren armleuningen,
evenals de tafel, een juweel van houtsnijwerk,
i Eenige open boekenkasten rijden zich langs den
1 muur, afgewisseld met andere kasten in den
zelfden stijl. Het was een interieur, dat in stijl
en waarde zijns gelijke in het heele kasteel niet
had. Het was duidelijk, dat dit de werkkamer
van een of andere voorvader der Kopandv's was,
wiens nagedachtenis aldus geëerd werd. dat men
zijn werkkamer ongeschonden in haar ouden
toestand bewaard hield.
De twee Jongelieden hadden geen oogen ge
noeg om de indrukwekkende inrichting van deze
stoffige zaal te bewonderen en hoewel zij nog
niet zoo knap waren om stijl te kunnen waar-
deeren, voelden zij bij intuïtie, dat de vroegere
eigenaar van dit vertrek een waardige vertegen
woordiger van het Kopandy-geslacht moest zijn
geweest. En zooals zij daar zwijgzaam en ont
hutst stonden, hun oogen van de eene plek op
de andere richtend naderde Alma Pettie steeds
meer en greep zij plotseling' zijn arm en liet een
angstaanjagenden schellen kreet hooren,
Wat is er? vroeg Pettie na een vrij lange
pauze, waarin hij zich van zijn eigen schrik om
haar angst herstelde.
Daardaarriep zij, naar een hoek
der boekenkasten wijzende. Stemmen hoor
ik, hoor jij ze niet?
Hij spitste zijn ooren en hoorde inderdaad een
soort huilerig, klagend gekrijsch.
Wat zou het kunnen zijn? vroeg hij met
klapperende tanden en beverige knieën. Zou
den er dan toch
Hij durfde het woord spook niet uit te spre
ken om de geesten niet in verzoeking te brengen,
maar zij hield zijn arm steeds krachtiger vast
en drukte zich sterker tegen hem aan.
Spoken zijn waagde zij uit te spreken.
Je zei toch, dat er geen zijn. Ik geloof je
best, maar ga maar eens even kijken.
Zij sleepte hem met zich mee naai* de boeken
kast. langzaam stap voor stap liepen ze op hun
teenen om de geesten niet nóg boozer te maken
vanwege de verstoring van hun rust. Toen zij
nog maar een paar stappen van de kast verwij
derd waren, scheerde plotseling als een welvel-
wind een vogel aan hun oogen voorbij, die, na
eenige vleugelslagen, door het kleine oopen ven-
tilatie-raampje. vlak naast de boekenrij, ver
dween.
Het was een uil.Zij keken elkaar aan,
eenlgszins beschaamd eerst en toen door de
ontspanning, die daarna intrad, luidop lachend
uit het diepst van hun hart. Een uil bewoonde
dus deze kamer en getrouw aan zijn naam en
faam in de menschenma-atschappij nestelde hij
zich tusschen de boeken, welke hij in de donkere
nachten, die voor hem helder licht waren, mis
schien wel bestudeerde. En nu werd hij In zijn
nachtrust, die de dag hem bracht, gestoord en
gedwongen naar buiten in den feilen zonne
schijn, die voor hem de donkerste nacht betee-
kende, te vluchten en hulpeloos tusschen de
boomen te dolen. De twee rustverstoorders lie
pen schuldbewust naar de tafel terug en legden
er hun handen op om hun nog steeds trillende
zenuwen door de aanraking van een levenloos
Iets te kalmeeren.
Alma ging op den stoel zitten en wilde de
tafellade openen. Eerst ging dit niet en dachten
zij. dat de la op slot was.
Probeer het eens met de bill. schoot
haar te binnen, terwijl zij zich tot Pettie richtte
Mag ik die mooie tafel dan met- een bijl
kapot maken? aarzelde hij, want als de la
op slot is zal ik de bovenplaat breken en dat
zal de heer graaf beslist niet goed vinden.
Laat mfj het dan doen, Zij stak haar
hand uit om het slagwerktuig in ontvangst te
nemen.
Hij gaf haai* de bijl en zij schoof den scherpen
kant van het ijzer tusschen de la en de boven
plaat. Met heel weinig krachtsinspanning ge
lukte het haar de la, die blijkbaar niet op slot
was, open te krijgen en ver naai* buiten te trek
ken. Brieven, andere paperassen, zegellak, ver
schillende zegelstaven en dergelijk zaken lagen
er in. Bovenop vond zij een enveloppe, die door
de vele jaren waarin ze in de lade lag, de kleur-
schakeeringen van bruin, geel. zwart en groen
vertoonde De enveloppe was gesloten en zij
opende haar met trillende vingers, omdat zij
vermoedde, dat zij ongekende geheimen te
weten zou komen.
Zou het niet beter zijn als je het pakje aan
je vader overgaf, misschien zijn er dingen in, die
hem aangaan? waagde Pettie te zeggen, ter
wijl de angst van de verantwoordelijkheid in zijn
stem klonk.
Doch Alma luisterde niet naar hem, zij was
veel te opgewonden en haar vrouwelijke nieuws
gierigheid, die haar tot sensatie dreef, ver
loochende zich evenmin. Een groot stuk perka
mentachtig papier, in drieën gevouwen, kwam
te voorschijn. Zij legde het op de tafel en pro
beerde het te lezen. Zij werd er echter niet
wijzer van en riep de hulp van Pettie in.
Ik kan het nog minder dan jij, ik heb maar
in vier klassen gezeten en jij bent al op het
gymnasium, lees jij het maar en vertel mij wat
er in staat, meende hij.
Het is verouderd en moeilijk te lezen, de
letters zijn heel anders, ik ken ze niet eens. Wat
moet ik doen? vroeg zs.
Geef het aan je vader, hij zal het beter
kunnen lezen. Zij bleek het hiermede eens te
zijn en stond op van de tafel, in haar hand den
brief vasthoudend.
Gedreven door het geheim, dat vast in dien
brief verborgen moest liggen en uitgeput door den
opwindenden tocht, dien zij achter zich hadden
en niet minder door het spook, dat zich in een
ongelukkigen uil had ontpopt, verlieten zii
haaastig de zaal en hals over kop renden zij
denzelfden weg terug om Kcpandy te zo^-km
Deze was niet in het kaste*»1 maar bevond zich
op insp°ctietocht op het veld. om nog eenig?
instructies aan het personeel te g~ven voor mor- i
gen, wanneer hii voor een dag naar Ve^zDrem
zou vertrekken. De grav'n was evenmin thuis en
zoo moesten Alma en Pettie wachten tot Ko-
pandy naar huis kwam, wat gelukkig niet al te
laat gebeurde, Z(j overrompelden hem nog voor
dat hij het kasteel binnen kwam en vertelden
in eerst onsamenhangende bewoordingen van
hun wederwaardigheden in de afgesloten ka
mers van het kasteel, terwijl zij hem den brief
toereikten, dien zij in de tafellade van de mooie
werkkamer hadden gevonden,
Hoe komen jullie aan dezen brief? vroeg
hij onthutst,
Hij lag daar tusschen andere papieren in de
tafella en ik opende hem.
Welke kamer was dat?
Zij brachten hem naar de groote werkkamer,
waar de tafella nog in denzelfden toestand was,
zooals zij haar verlieten: ver naar voren open
getrokken en de papieren erin door elkaar ge
gooid.
Kopandy greep naar al die brieven en papie
ren, hij hield ze in zijn hand een oogenblik, om
ze daarna langzaam, peinzend terug te laten
vallen. Hij keek in den brief, die uit de gesloten
enveloppe te voorschijn was gekomen, aan zijn
eene zijde stond zijn dochter Alma, aan de an
dere Pettie, de Zigeunerjongen. Hij leunde ach
terover _in den stoel en las den brief, waarin in
ouden Hongaarschen stijl, met sierlijke groote
letters het volgende stond geschreven:
„Ik. Anton graaf Kopandy. Schrijft dit. Ter
„Aanvulling. Van mijn Testament. Want. Mijn
„geheim. Mocht pas. Na langen Tijd. Vernomen,
.Worden. Ik zal. Warneer mijn Tijd. Aanbreekt.
„En dit. Gebeurt. Heel spoedig. Een vreeslijken.
„Dood Sterven. Want ik. Bezit. De vervloekte.
„Viool: Die eens. Eigendom Van den. Bisschop.
„Uit Veszprem. Is geweest. Welke viool. Ook
„den Bischop. En ook den. Vroegeren. Eigenaar.
.Maar ongeluk. En dood. En Marteling. Bracht.
„Geen hunner. Stierf. Een natuurlijken Dood. En
„ook ik. Zal het Niet. Maar ik weet het.. Maar
ik durf het Want de viool. Is een TTemelsch.
„Instrument. Van den grootsten. Vioolbouwer.
..Aller Tijden. Sferenmuziek. Die mij. Geluk
.schonk. En die het hoorde. Dacht. Aon Sferon-
„muziek Aan Sooken Cok ik was het. F-n-
Spook. Een slaaf. Van rrijn. viool. LJe er. Str-f
..ik Don haar. Weg te cc *en. En r^s on. G i.
,,Di? haar vindt. Doe haar w-g. f'u't b~°r
„Bespeel haar niet. Want gij. Zult slachtoffer
.worden. Of zult. Als een Spook. Doodgeslagen,
.worden. Ik schreef. Dit. Anno, Domini. 1836.
„Op 17 Maart. Ik. Anton. Graaf Kopandy".
(Nadruk verboden) (Wordt vervolgd)
21
