STADSNIEUWS
LEIDSCH DAGBLAD - Eerste Blad
Woensdag 24 September 1941
OFFICIEELE KENNISGEVING
VISSCHERIJ-BERICHTEN
Een halve eeuw
getrouwd
OFFICIEELE BEKENDMAKING VAN DEN ALGEMEEN GEMACHTIGDE
VOOR DEN WEDEROPBOUW EN VOOR DE BOUWNIJVERHEID
Belangrijke mededeeling voor
bezitters onzer Wereldatlas
AGENDA
Winterhulp Nederland
RECHTZAKEN
FEUILLETON
De vervloekte Viool
MIYA-FEESTAVOND.
Motoriseering der Missie-actie.
Gisteravond heeft de „Miva" haar derden
Leidschen Miva-feestavond gegeven in de groote
Stadsgehoorzaal, waar kapelaan Leenders de
talrijke belangstellenden hartelijk welkom
heette. Ondanks de omstandigheden heeft de
Miva, aldus sprhkar zin in daadwerkelijke
actie niet kunnen verliezen en het doet spreker
genoegen te kunnen constateeren, dat Katho
liek Leiden dat heeft begrepen.
Misschien zijn er onder u. die gedacht hebben,
dat nu het contact met de missionarissen in de
verre missielanden tijdelijk grootendeels is ver
broken, de Miva-actie tijdelijk ook zou worden
stopgezet, het tegendeel bewijst u deze avond,
daar de Miva blijft werken voor hen, die strijden
in de voorposten van Christus' Rijk. De Miva
wil zorgen voor motoriseering der Missie-actie.
Daarom hoopt spreker, dat allen grooter missie-
vrienden zullen worden en deze schoone actie
blijven steunen.
Het koor der St .Odo-knapen zong onder lei
ding van kapelaan E. A. M. Paap meerdere lie
deren, waarmede koor en directeur groot succes
oogstten.
Vervolgens sprak pater Henri de Greeve een
kort en krachtig woord, waarin doel en streven
der Miva-missie-verkeersmiddelen-actie nog
eens duidelijk werden uiteengezet. De Miva is
eigenlijk 50 jaar te laat gaan werken, aldus spr.,
een verzuim, waarover wij ons te schamen heb
ben. Wij zijn niet medegegaan met den tijd en
hebben de in de uitgebreide missielanden zoo
noodzakelijke verkeersmiddelen niet tijdig ge
noeg ten gebruike aangegrepen.
Dat grootsche werk heeft de Miva nu ter hand
genomen. Zooals een zakenman, die met zijn
tijd medegaat, de moeilijke problemen oplost en
het beste kiest om zijn zaak te doen floreeren,
zoo zal de Miva nu de moeilijke verkeerspro
blemen in de missielanden gaan oplossen om
zielen te winnen, zielen te verdienen voor
Christus' Rijk. Spreker schilderde het leven en
het werken in de vaak zeer uitgebreide missie
gebieden. Madagascar b.v., waai- één priester
over 26 kerken is gesteld, bewijst wel de nood
zakelijkheid van gemotoriseerde verkeersmidde
len in de missielanden.
Na zijn rede bood pater De Greeve een modern
verkeersmiddel namens de Miva aan aan pater
B. van den Berg O .FM,, een jong missionaris,
die zoo spoedig mogelijk naar de missie hoopt
te vertrekken en die zeer dankbaar het voor
hem kostelijke, maar ook noodzakelijke bezit,
onder daverend applaus aanvaardde.
Nadat de Odo-knapen zich nogmaals hadden
doen liooren en de Miva-tentoonstelling van
misgewaden en een altaarwagen, ten gebruike
voor uitgestrekte missiegebieden, door alle aan
wezigen was bezichtigd werd deze avond met
den Christelijken groet gesloten.
VEERTIGJARIG JUBILEUM.
Heden herdacht de heer P. v. d. Reyden
den dag, waarop hij vóór 40 jaar als wever in
dienst trad van de N. V. Ned. Fabriek van wollen
dekens v/h. J. C. Zaalberg en Zoon.
De heer v. d. Reyden is sindsdien onafge
broken als wever werkzaam geweest. Hij werd
door de directie in het bijzijn van de bedrijfs
leiding der fabriek ontvangen en gecompli
menteerd, waarbij hem een couvert met inhoud
ter hand gesteld werd. terwijl hij tevens door
het overige personeel met verschillende ge
schenken werd bedacht.
De jubilaris bracht den dag verder in den
kring zijner familie door.
(Eigen foto's)
Morgen herdenken onze stadgenooten G. van
Eygen en mej. H. de Haas, wonende Lopsen-
straat 7a, voor de vijftigste maal het feit hun
ner ondertrouw, terwijl het op 7 October as.
precies een halve eeuw geleden zal zijn, dat zij
elkander ten overstaan van den ambtenaar van
den Burgerlijken Stand het ja-woord schonken.
De bruidegom, die thans 73 lentes telt, was ge
durende ongeveer 43 jaar als smid werkzaam
bij de Grofsmederij en werd 10 Jaar geleden
gepensionneerd. Hij zoowel als zijn echtjgenoote,
die twee jaar jonger is en aan tien kinderen
het leven schonk, mogen zich nog in een uit
stekende gezondheid verheugen.
De verdere nakomelingschap bestaat uit 28
klein- en 4 achterkleinkinderen.
Mogen nog tal van goede jaren voor het
krasse gouden bruidspaar zijn weggelegd.
HANDELSREGISTER
KAMER VAN KOOPHANDEL.
Opheffing:
Noordwijkerhoutsche Bouw Onderneming,
Dorpsstraat 32, Noordwijkerhout. Vereffenaar:
C. Th. Willemse, Noordwijkerhout.
Wijziging:
N.V. Nieuwe Leidsche Courant, Breestraat 123,
Leiden. Procuratie verleend aan: H. de Ruig,
Rotterdam (Peperkende Bepalingen).
VOETGANGERS. HOUDT RECHTS!
De Commissaris van Politie verzoekt ons er
de aandacht op te vestigen dat het in het eigen
belang .van de voetgangers is, steeds rechts van
den weg te houden en zich nimmer onnoodig
op den rijweg op te houden.
Vooral nu de duisternis vroeg invalt, is zulks
van algemeen belang.
Gisteren behaalde te Utrecht het diploma
van de corporatie voor het afnemen van het
horlogemakersexamen de heer J. L. Erades
alhier.
Voor het ingezonden werkstuk kreeg hij het
hoogste aantal punten.
Betreffende Aanvragen machtigingen aankoop
Metselsteen (Baksteen), Kalkzandsteen en Dakpannen
Sedert 2 September 1941 bestaat de gelegenheid voor houders van goedkeu
ringen, door den Algemeen Gemachtigde voor den Wederopbouw en voor de
Bouwnijverheid verstrekt vóór dien datum op de daarvoor bij fabrikanten en
handelaren beschikbare formulieren, aanvragen om toewijzing van Metselsteen
(Baksteen), Kalkzandsteen, Dakpannen, Straatklinkers en -keien te richten aan
de Afd. MA/GW van den Dienst van den Algemeen Gemachtigde voor den Weder
opbouw en voor de Bouwnijverheid.
Nadrukkelijk wordt er thans de aandacht op gevestigd, dat formulieren, welke
bij het Bureau van den Algemeen Gemachtigde voor den Wederopbouw en voor
de Bouwnijverheid worden ontvangen na 30 September 1941 niet meer in be
handeling kunnen worden genomen.
De op 30 September a.s. nog loopende aanvragen worden natuurlijk normaal
afgehandeld. Telefonische of schriftelijke vragen omtrent het stadium van be
handeling werken slechts vertragend, .zoodat een ieder dringend wordt verzocht
rustig zijn beurt af te wachten. 3034
OPENBARE BEKENDMAKING.
Gemeente Leiden.
Het plaatselijk Hoofd van Politie in den
zin der Wapenverordening der gemeente Leiden
maakt bekend, dat thans ook onder meer het
onder zich hebben van slag- en stootwapenen,
welke bestemd zijn om op arglistige wijze te
worden gebruikt (bijvoorbeeld: degenstokken,
ploertendooders en boksbeugels), op grond van
het bepaalde in artikel 11 (1) verboden is. ter
wijl thans ook voor het onder zich hebben van
alle soorten alarmpistolen een vergunning ver-
eischt is.
Degene, die in strijd met de bepalingen der
Wapenverordening bovengenoemde wapenen on
der zich heeft, wordt ingevolge artikel 2 (1)
der Verordening van den Rijkscommissaris voor
het bezette Nederlandsche gebied betreffende de
handhaving van de openbare orde, No. 138/1941,
gestraft met. den dood, met levenslange tucht
huisstraf of tijdelijke van ten minste een jaar,
doch van ten hoogste vijftien jaren, in gevallen
van lichteren aard met gevangenisstraf van
ten hoogste vijf jaren.
Degene, die echter vóór 1 October 1941 alarm
pistolen of bovenbedoelde slag- en stootwape
nen bij de politie inlevert, zal ingevolge artikel
23 van het Eerste Uitvoeringsbesluit van den
Secretaris-Generaal van het Departement van
Justitie, ter zake het onbevoegd onder zich heb
ben van genoemde wapenen, niet worden ver
volgd.
Worden na 1 October 1941 nog alarmpistolen
of slag- en stootwapenen, welke bestemd zijn
om op arglistige wijze te worden gebruikt, in
het bezit van personen aangetroffen, die daar
toe niet bevoegd zijn, dan zullen de bepalingen,
waarbij zulks strafbaar is gesteld, in volle ge
strengheid worden toegepast.
Het plaatselyk Hoofd van Politie,
3041
R. J. MEIJER.
's-Avonds tandverzorging met
is een gebod voor de gezondheid
ACADEMISCHE EXAMENS.
Geslaagd is voor het candidaat-sexamen wis-
en natuurkunde (letter K) de heer H. J. Hueck
(Rotterdam)
voor het doctoraal examen Geneeskunde, de
heeren J. Maris (Den Haag) en D. M. Miete
(Scheveningen) en mej. M; W. van Heurn
(Dordrecht)
voor het candidaatsexamen wis- en natuur
kunde, letter L, de heer F. W. Dönszelmann
(Voorburg);
voor het apothekersexamen le gedeelte: de
heer P. J. Kuitert (Dén Haag)
voor het taalkundig candidaatsexamen Indolo
gie: de heeren Chr. Regenhardt (Leiden) en J.
H. C. Lindhout (Leeuwarden).
Van de deelen 14 en 15,
welke uitverkocht waren
is thans weer een be
perkt aantal voorradig.
Van de tot heden ver
schenen 18 deelen zijn
de eerste 10 deelen ge
heel uitverkocht. Van de
deelen 11 t/m 13 en 16
t/m 18 is nog een zeer
gering aantal verkrijg
baar. De prijs is onver
anderd.
DE DIRECTIE.
Betracht de grootste spaar
zaamheid
Met gas en electziciteit.
4876 STAATSLOTERIJ
VIJFDE KLAS0E DERDE LIJST
Trekkmg van 24 September.
1.000 No. 2741, 47G1, 0841, 7229, 9174,
20067, 21835.
400 No. 2708, 7080, 19353, 21869.
200 No. 1418, 2074, 17537.
100 No. 1286, 2322, 4827, 5434, 9182,
9200, 10684.
PRIJZEN VAN ƒ70
1032
1159
1196
1419
1461
1542
1582
1609
1644
1683
1735
1794
1799
1872
1963
2002
2350
2447
2669
3029
3111
3540
3879
3955
3963
4125
4333
4481
4500
4505
4690
4692
4797
4945
5395
5653
5792
5817
5818
5882
5931
5950
6479
6519
6696
6846
7018
7181
7323
7485
7489
7511
7549
7630
7721
7744
7748
7762
7768
7965
8488
9144
9159
9240
9306
9460
9686
9688
9731
10011
10014
10108
10196
10304
10397
10553
10678
10750
10779
11069
11608
11646
11792
11894
11920
12100
12180
12445
12466
12551
12580
12832
12840
12988
13046
13137
13269
13626
14122
14302
14373
14389
14485
14552
14673
14741
14774
14779
14783
14823
14907
14962
15140
15368
15531
15538
15576
15723
15756
15789
15964
16074
16145
16235
16327
16335
16348
16389
16573
16842
16917
16969
17118
17382
17432
17462
17549
17860
17949
18722
18778
18780
18787
19030
19112
19225
19228
19323
19420
19703
19715
19914
19935
20028
20133
20152
20450
20505
20604 20961
21007
21092
21095
21145
21182 21287
21614
21697
21969
NIETEN
1099
1340
1346
1378
1383
1425
1484
1573
1592
1604
1606
1723
1749
1766
1787
1803
1856
1866
1876
1935
1951
1988
1994
2020
2048
2128
2302
2320
2385
2401
2464
2541
2645
2652
2662
2728
2729
2733
2766
2830
2915
2939
2991
3063
3075
3079
3084
3093
3140
3152
3162
3243
3283
3348
3407
3529
3562
3568
3576
3599
3606
3663
3682
3702
3811
3878
3882
3964
3967
3970
4052
4091
4112
4116
4196
4205
4227
4254
4292
4301
4311
4332
4391
4397
4430
4508
4591
4601
4677
4687
4772
4791
4837
4887
4889
4897
4908
5041
5044
5163
5425
5577
5654
5675
5721
5747
5786
5879
5928
5939
5942
5983
5991
6014
6054
6056
6186
6325
6364
6365
6408
6461
6505
6513
6515
6566
6636
6707
6717
6744
6774
6786
6792
6819
,6827
6875
6880
6890
6910
6653
6984
6989
7023
7033
7046
7061
7098
7099
7152
7188
7193
7226
7256
7262
7310
7321
7329
7363
7379
7471
7481
7661
7668
7725
7863
7864
7883
7893
7976
8046
8081
8145
8162
8203
8305
8361
8383
8419
8451
8518
8521
8551
8562
8589
8658
8674
8707
8730
8869
8874
8940
8943
8997
9185
9202
9227
9238
9243
9297
9312
9422
9488
9497
9503
9543
9557
9623
9672
9673
9757
9847
9879
9929
9940
9978
9988
10035
10090
10294
10395
10408
10463
10488
10525
10578
10642
10812
10834
10846
10961
11017
11019
11042
11053
11182
11185
11193
11333
11372
11376
11402
11406
11440
11498
11513
11523
11593
11714
11786
11825
11849
11886
11988
20043
20095
12115
12145
12161
12163
12166
12181
12184
12365
12369
12505
12522
12527
12543
12546
12585
12643
12645
12747
12760
12769
12894
12953
12964
13007
13045
13152
13170
13179
13255
13296
13441
13454
13560
13718
13775
13813
13872
13963
13971
14048
14090
14111
14174
14187
14235
14242
14270
14300
14305
14311
14366
14370
14377
14443
14460
14477
14639
14645
14674
14759
14769
14813
14900
14901
14968
15032
15035
15046
15114
15120
15121
15185
15224
15299
15304
15327
15404
15423
15439
15451
15492
15584
15586
15595
15607
15611
15617
15633
15671
15678
15680
15697
15730
15826
15855
15919
15926
15957
15969
15998
16085
16087
16098
16153
16161
16169
16198
16218
16292
16309
16371
16425
16430
16508
16555
16588
16711
16770
16804
16821
16823
16849
16899
17019
17026
17039
17048
17089
17153
17193
17230
17344
17345
17355
17359
17368
17372
17384
17422
17439
17441
17443
17486
17540
17572
17597
17749
17769
17800
17829
17879
17903
17958
17984
18032
18052
18075
18102
18239
18275
18350
18416
18459
18465
18471
18518
18657
18763
18799
18837
18841
18922
18930
19019
19097
19116
19164
19185
19221
19258
19268
19296
19309
19366
19390
19402
19425
19495
19551
19561
19641
19693
19724
19764
19777
19839
19872
19876
19905
19947
20006
20056
20084
20093
20242
20256
20279
20325
20327
20570
20573
20582
20700
20770
20778
20807
20815
20853
20921
20931
20955
20973
20990
21149
21281
21370
21404
21406
21426
21442
21443
21528
21557
21577
21639
21657
21659
21672
21690
21698
21717
21742
21809
21817
21848
21863
21865
21883
21901
21906
21946
21989
K a t w ij k-a a n-Z e e,
Mulder. 7.30 uur nam.
Casa Cara: Spr. da.
Donderdag.
Leger des Heils: Spr. de heer Bruyn te 7 ft'
uur nam.
Nomateg (le Binnenvestgracht 21): Bijbelle
zing M. Heymans. 3 uur nam.
Vrijdag.
Stadszaal: Chopin-avond Theo v. d. Pas. 7.30
uur nam.
Zaterdag
Volkshuis: Cursus natuurkunde.
Leidsche
4 uur nam.
BIOSCOPEN.
118 Jaar; *14 Jaar; alle leeftijden.
Luxor-theater: Plet Köhler „In 't Gouden
Haantje".
Dagelijks nam. 2 ft en 8 uur.
Lido-theater: „Attentie, spionnage"
Dagelijks 8.15 uur nam.; 's Zondags te 21/4,
4.30 en 8 1/4 uur. Woensdag en Zaterdag ma-
tlnée, 2.30 uur.
Trlanon-theater: „Die Rothschilds"
Dagelijks 2 en 8 uur. 's Zondags van 26.30 u.
doorloopende voorstelling.
Casino-theater: „Es war elne rauschende Ball-
nacht" f.
Dagelijks 8 uur. Woensdag en Zaterdag ook 2 ft
uur. 's Zondags te 2, 4ft en 8 uur nam.
Rex-theater: „Je hebt *t of Je hebt 't niet" t.
Dagelijks 2 en 8 uur nam. Zondag 26ft uur
doorloopende voorstelling.
Nova-theater (Katwijk aan Zee): Nam. 8 uur,
„De blinde passagier", 's Zondags gesloten.
De avond-, nacht- en Zondagsdienst der
apotheken te Leiden wordt van Zaterdag 20 Sept.
20 uur tot Zaterdag 27 September 8 uur waarge
nomen door: de Apotheek Boekwijt, Breestr. 74,
Tel. 20552, de Haven-Apotheek, Haven 18, Tel.
20085.
Te Oegstgeest door: De Oegstgee6tsche Apotheek,
voormalig Wllhelmlnapark 8, Tel. 26274.
LUCHTTEMPERATUUR.
9 uur voorm.: 12 gr. C. (54 gr. F.).
Gironummer van de W. H. N.
5553.
De Bank van de WJBJJ. is Kas.
vereeniging N. Amsterdam,
PostgironnmmeT
8 77.
Stort op 5553 of 877.
Ge brengt gelnk ln veler leven.
HAAGSCH GERECHTSHOF.
De bloem in den kettinghandeL
Tot 9 maanden gevangenisstraf was W. J. M. N.
uit Noordwtjk door den economischen rechter
veroordeeld, omdat hij 10 balen bloem clandestien
had verhandeld. Van dat vonnis kwam N. in
hooger beroep en vroeg een lichter straf, zoodat
hy binnenkort een tuinderij kan beginnen.
De proc.-generaal voelde niet veel voor ver
mindering van straf en vorderde bevestiging
van het vonnis.
PRIJZEN EN BESOMMINGEN.
IJMUIDEN, 24 September.
Tarbot f. 6.70; Tong f, 4.803.10 per kg.; EJelne
Schol le srt. 1.9690; idem 2e srt. f. 8475; Puf-
schol le srt. f.6754; Pafschol 2e srt. f.4331;
Groote Bot f. 86—72; Kleine Bot f. 5145; Groote
Schar f.5048; Kleine Schar f.31—24; Pufschar
f.2116; wyting f.3629 (alles per 50 kg.).
Besommingen; Trawler: IJm. 64 Penelope. 200
manden f.5221.
Loggers: KW 62 f.2210; KW 104 f.2068; KW 33
f. 2605.
Kotters: KW 148 f,328; KW 109 f.685; KW 92
f.306; IJm. 223 f.415; IJm. 203 f.1969.
door PETER FAZEKAS.
(9
Waarom deed je het?" vroeg Kopandy
streng.
Ik zal het nooit meer doen, beloofde hy
plechtig.
Zei ik je niet honderdmaal, dat, als je wat
noodig hebt, je het vragen moet. Weet je soms
niet, hoe leefijk of het is de dingen van een
ander te gappen? Als je de pop wilt hebben,
hier dan, maar voortaan mag je nooit meer
stelen. Dat moet je toch weten, Pettiel
En tegen zyn dochtertje zei hy:
Geef die pop maar aan Pettie.
Neen, weigerde zij en drukte de pop nog
vaster tegen zich aan.
Maar lieve kind, waarom niet? Je hebt toch
nog een heeleboel poppen in je speelkamer.
Hy is een jongen, zeide zy en ik ben
een meisje en allen meisjes spelen met poppen.
Ik wilde die pop ook niet voor my-zelf.
Voor wie dan? vroeg Alma.
Voor Juliska, antwoordde Pettie.
Wie is Juliska, vroeg Alma nieuwsgierig.
O, dat is je ..vrouw", herinnerde zich
Kopandy en een glimlach trok over zyn gezicht.
Heb je al een vrouw? Waarom wonen jul
lie dan niet samen? informeerde de kleine
comtesse.
Omdat we nog niet getrouwd zyn.
Dan is ze ook niet je vrouw, maar je bruid,
onderwees zy hem.
Goed, dan is zij zyn bruid.
Wel, dan mag je de pop hebben. Als je ze
maar aan je bruid geeft!
Daarmee was de goede verhouding hersteld
en niemand was hierover zóó verheugd als
Stephan graaf Kopandy
En toen Pettie's moeder het eerste bezoek aan
haar zoontje bracht, mocht hy des middags met
haar meegaan en de viool en de pop mee
nemen.
De komst van Pettie veroorzaakte groote op
schudding by de .Zigeuners, vooral onder de
jeugd. Groot en klein bekeek en betastte hem
van alle kanten, doch hij rukte zich los uit den
kring der belangstellenden en rende naar zyn
Juliska.
Wat zie je er fyn uit, zei het kind.
Ik heb een mooie pop voor je meege
bracht. Die mag je hebben van de kontès,
Wat mooi, o, wat mooi. Is die heelemaal
van my?
Jawel. De kontès heeft nog een heeleboel
poppen. En ook ander mooi speelgoed.
Wat is dat: kontès. Is dat een oude vrouw?
Daar waar je woont? Of een dienstmeisje?
Je bent dom. Weet je niet. wat een kontès
is? Ik weet het wel. Dat is de dochter van den
hooggeboren heer graaf. Hy heeft één dochter.
En die is net zoo groot als jy. Maar zij is niet
zoo zwart als jy. Heelemaal niet zwart, zy
heeft haar uit goud en lichte oogen als de
hemel.
Toen Pettie zoo'n treffende beschryving van
Alma gaf, keek Juliska hem verdacht aan.
Dan is zy geen Zigeunermeisje, meen
de zei.
Neen, dat is ze niet.
Dan is zy een ryk meisje en jy speelt
altyd maar met haar, leelyke aap! Dan pak jy
haar zeker aan de haren net als my. jy ge-
meene vent, zeide zy kattig.
Dat doe ik niet, zeide Pettie eerhjk.
want jij bent mijn bruid. Ook de kontès zei dat.
Niet myn vrouw, want die zal Je worden, als
vve heel groot zyn en we gaan trouwen.
Hierdoor werd zy gerustgesteld. En toen
Pettie zyn viool te voorschyn haalde, was Ju
liska heelemaal weg van de mooie kleuren en
van den mooien vorm. Zij merkte alleen op,
dat de viool kleiner was dan die van de groote
Zigeuners.
Dit is een schoolviool, om op te leeren.
De heer graaf heeft mij een grootere beloofd,
als ik zélf ook grooter ben.
'Hy begon te spelen. Alle liedjes, die hy zich
zelf leerde, speelde hij. Juliska was er verrukt
over. evenals haar ouders, die inmiddels thuis
kwamen en verder alle Zigeuners, die zich in en
vóór het huis van Juliska's ouders verdrongen.
Een heel groot gehoor luisterde naar kleine
Pettie's spel. Iedereen wilde hem zien en hoo-
ren spelen. En hy speelde maar door, onver
moeid, vurig en temperamentvol; hy probeerde
de liedjes op zyn „Zigeunersch" te sieren met
kleine, grillige arabesken, die niet by de liederen
behoorden, maar die deel uitmaken van de
„dichterlijke vryheid" van de Zigeunermusici en
die door iederen Zigeuner anders opgevat en
dan ook anders gespeeld worden. Deze kleine
onderklanken maken den Zigeunermusicus
groot, want hoe breeder zijn fantasie is, des te
ruimer zijn ook de mogelykheden van zyn spel.
Voor zyn leeftyd speelt hy heel aardig,
luidde een opmerking.
Hij zal het nog ver brengen, meende een
uitgediende, oude primas.
Het meest vleiend was echter het oordeel van
den bassist, die uitriep:
Alsof ik zyn vader zaliger voor me zag.
Nèt-zoo stond hij, nèt-zoo hield hy de viool en
den stok in zyn handen, nèt-zoo boog hij zyn
hoofd wat opzy. Als hy zoo doorgaat, dan wordt
hy een groote primas, dan kan hy de leiding
van het orkest te Domborad op zich nemen, net
als zyn vader zaligerhij ruste, de arme, in
vrede.
De anderen stemden er mee in. En Pettie
wist van geen ophouden.
Het tweede debuut in zyn wereldje lukte dus
veel beter, dan het eerste, toen hy voor zyn
moeder en voor Juliska speelde en de hoop
byna had opgegeven. Het was eigenlyk heel
normaal, dat een achtjarige Zigeunerjongen op
een behoorlyke viool aardige liedjes kon spelen;
hij ontwikkelde zich in die paar weken, dat hij
op het landgoed leefde, heusch niet tot een on
gewoon virtuoos, doch juist het feit, dat Pettie
zijn opvoeding op het landgoed van een graaf
genoot, maakte- hem in de oogen van de arm
zalige Zigeuners tot een niet alledaagschen held.
tot een echten representant van alle Zigeuners,
waarop eigenlyk iedereen trotsch moest zyn.
Vandaar de groote belangstelling en het mede
leven der oudere generatie van de buurt. Heel
anders was het echter met zyn vriendjes Deze
waren niet zoo vooruitziend als hun ouders en
speurden niet het verschiet, dat Pettie eens
met een koets hierheen zou komen om op zijn
minst gouden tientjes uit te strooien: zij lachten
hem uit en zongen het alom bekende spotliedje:
Waar is de graaf, waar is de graaf,
De graaf verdronk, in 't wa-a-ter,
Waar is het geld. waar is het geld.
Het geld verdronkln 't wa-a-ter.
En zy vulden het met hun dichterlijke fan
tasie aan:
Ook Pettie verdronk, ook Pettie verdronk,
Met den graaf tegeiykin 't wa-a-ter.
Zy gilden en grinnikten over deze geslaagde
ovatie, die zy hun vroegeren makker brachten,
maar Pettie liep, om hen terug te plagen, op hen
toe, liet zyn viool van alle kanten zien en zei
trotsch:
Zoo'n viool hebben jullie lekker niet.
Daarvan hadden zy niet terug zy gingen als
geslagen hondjes naar de gehuchten, waar zy
thuis behoorden en smeekten tot den grooten
God aller Zigeuners:
Goede God, geef nhj ook een graaf
Pettie bleef nog lang by zyn moeder. Hy
praatte met haar over alles en nog wat, hoe hy
leefde op het landgoed, hoe goed men voor hem
was.
De hooggeboren heer is beter voor me, dan
mijn vader was. verklaarde hy.
Het deed Marie Lakatos, geboren Bodrog, pyn,
haar kind aldus over zyn vader te hooren spre
ken, maar zy wist er niets tegen in te brengen,
omdat zy heel goed inzag, dat haar zoon gelijk
had; hy had het werkelyk goed daar in het
kasteel, niets ontbrak hem en zy moest eigen
lyk gelukkig zyn, dat de toekomst van Pettie
verzekerd was. Na lang zwygen zeide zy echter
heel zacht, nauweiyks hoorbaar:
Maar vergeet je vader nooit en spreek geen
kwaad over hem! Hy was toch je vader en hy
was de beste primas van de heele omgeving. En
ten slotte heb jy toch aan hem te danken, dat
je nu daar mag wonen by die deftige menschen;
zy daar kenden hem goed en hielden van hem.
Dèèrom, alleen daarom, zit je nou daar, want
iedereen hield van hem, ook de graaf, die ter
wille van je vader jou tot zich nam Spreek dus
geen kwaad over hem Pettie, herhaalde zy
nog eenige malen, want God zou je daarvoor
hard straffen en je vader zou geen rust in zyn
graf hebben, als hij hoorde, dat zyn eenige zoon
zich over hem beklaagt.
Deze woorden maakten grooten indruk op
Pettie en ze zouden hem zyn heele leven bij
blyven. Met gedachten aan zyn vader liep h'J
naast zyn moeder, toen deze hem naar het
kasteel terugbracht In zyn kinderbrein zonk de
oude wereld in het niet met al haar zorgelooze
en ondeugende dagen en jaren, om voor een
nieuwe plaats te maken, waarin hy zich gehoor
zaamheid en plichtsbetrachting voorgenomen
nad.
De herinneringen, die we uit onze kin
derjaren behouden, zyn de scherpste. Zy pren
ten zich het sterkst in onze ziel en in ons ge
heugen. Kleine episodes, die wy op acht, negen,
tienjarigen leeftijd meemaakten, vergeten wij
niet zoo gemakkeiyk als belangryke gebeurte
nissen op hoogeren leeftyd. De zachte, waar
schuwende woorden van een moeder worden
door het kind in het hart bewaard ten eeuwigen
dage..
Pettie deed voortaan zyn best, geen klachten
uit te lokken. Zelfs toen de graaf de daarop
volgende jaren des winters met zyn gezin het
kasteel verliet om de vervelende dagen in het
dorp voor gezelligheid en vertier elders te ver
rullen, en Pettie dus wist, dat hy de opperste
leiding van zijn weldoener miste, was er, be
halve kleine streekjes en strubbelingen met de
andere kinderen op het landgoed, weinig op hem
aan te merken. Hy speelde op zijn viool, hy
leerde lezen en schryven en rekenen, of hy
hielp zyn pleegvader in de stallen of in het
huis by kleinere werkzaamheden. En hoewel de
spotnaam, waarmee het personeel en vooral de
jeugd hem vereerde, „Zigeunerjoch". hem bleef
kwellen, was dit niet meer als een beleediging
bedoeld, integendeel, veel eerder als een onder
scheiding voor zyn vioolspel, dat zich van jaar
tot jaar ontwikkelde. Ja, zelfs genoot hy groot
aanzien op het landgoed, omdat comtesse Alma
veel liever met Pettie speelde dan met wie ook.
Zy kwam hem vaak halen en ook hy mocht
haar van tyd tot tyd „tegenbezoeken" brengen.
Hy woonde nu reeds het vyfde jaar buiten de
Zigeuner-ry, waarheen hy nu reeds zonder ge
leide geregeld zyn moeder ging bezoeken. Zulke
dagen brachten steeds aardige gebeurtenissen
met zich mee. Bij zyn laatste bezoek in het
dorp speelde hy by voorbeeld ln het strykje,
dat eens onder de leiding van zijn vader stond.
Eerst gaf men he mde rol van den kontras, van
den tweeden violist. Doch dat bevredigde hem
niet.
Laat mfi nou op de primviool spelen,
smeekte hij den primas.
Dat gaat niet. Pettie. zie je dan niet, dat
er nog gasten zyn in de herberg?
Maar als z-e weggaan?
Dan mag je het probeeren.
(Nadruk verboden) (Wordt vervolgd)
2—1
