Duitsche vorderingen in het Oosten BINNENLAM) 82sfe Jaargang WOENSDAG 24 SEPTEMBER 1941 No. 24999 Verduisteren: Sovjet tegenaanvallen afgeslagen Geruchten omtrent Turkije Uit Amerika Verspreide berichten 19.35 uur 7.30 uur Voor kookdoeleinden wordt geen anthracief verstrekt Het doel van de vredegerechis-organisatie C. van den Bussche overleden EERSTE BLAD Gemengd Nieuws Bonaanwijzing boter LEIDSCH DAGBLAD Directeur: 3. w. Henny Telef. Directie en Administratie 25041 2 lijnen) pAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Telef. Redactie 21507. Hoofdredacteur: B. W. Menkhorst. Lelden Pl.verv.: K Been Leider In den strijd om de vestingwerken van Le ningrad hebben de Duitsche troepen naar DJNJB. meldt ook Maandag succes gehad en hebben zij nieuw terrein veroverd. Op verschei dene plaatsen probeerden de sovjets weer tever geefs het oprukken van. de Duitsche troepen dooi- tegenaanvallen met artillerie en pantser wagens tegen te houden. De bolsjewisten ver loren bij deze tegena-anvallen o.a. zeven zware pantserwagens van 52 ton. In het Noorden hebben Finsche troepen vijf bolsjewistische bataljons omsingeld en vernie tigd. Na afloop van den strijd werden in het gevechtsgebied alleen 3000 gesneuvelde sovjet soldaten geteld. Bovendien maakten de Finsche troepen veel wapens en oorlogsmateriaal buit. In de gevechten in den sector van Karelië schoten de Finnen zeven bolsjewistische vlieg tuigen neer. De Duitsche luchtmacht steunde de actie tegen Leningrad krachtig. Volgens 'tot dusver te Berlijn ontvangen be richten hebben Duitsche jagers op 22 September in luchtgevechten 29 en Duitsch afweergeschut 14 sovjet vliegtuigen neergeschoten. Nog 30 an dere vliegtuigen werden bij aanvallen op vlieg velden op den grond vernield. Het totale verlies bedraagt dien dag 73 vliegtuigen. De op het eiland Oesel nog aanwezige resten der sovjettroepen zijn, naar het DJNJB. ver neemt, in den loop van 22 September in ver scheidene golven door Duitsche gevechtsvlieg tuigen aangevallen. Veldversterkingen. artille riestellingen en bunkers kregen treffers. De naar alle kanten afgesloten bolsjewisten leden daarbij zware, bloedige verliezen. Naar van Duitsche militaire zijde wordt me degedeeld. zijn Maandag in den centralen sector van het Oostelijke front in succesrijke gevechten sovjettegenaanvallen afgeslagen. De bolsjewisten verloren in een divisie-sector zes pantserwagens, waarvan drie van 52 ton. Een der pantserwa gens werd door een Duitschen duikbommen werper vernietigd. Naar het D.NJB. verder van deskundige zijde verneemt zijn onder geweldige verliezen aan menschen en oorlogstuig bolsjewistische aanval len ver ten Oosten van Smolensk op Duitsch vuur gestrand. Talrijke sovjeteenheden hebben tweederde en meer van haar omvang bij deze poging om storm te loopen op de Duitsche linies verloren. De bolsjewisten stormden over de lijken der gesneuvelden heen het Duitsche vuur in. Overal zijn zij teruggeslagen. Bij een aanval op een station in de nabijheid van Charkow, waar 15 transporttreinen stonden, hebben Duitsche gevechtsvliegers ongeveer 150 spoorwagons vernietigd. Dezelfde formatie vernielde later op een ander station een transporttrein. In een anderen trein, die met brandstof geladen was, werd brand ver oorzaakt. De tankwagens ontploften en brand den geheel uit. In het Zuidelijke deel van het Oostelijke front zijn naar het D.NJB. van militaire zijde ver neemt Duitsche troepen op 22 September in succesrijke gevechten verder opgerukt. Op ver scheidene plaatsen trachtten de bolsjewisten met felle tegenaanvallen, die door tanks werden gesteund, het Duitsche oprukken tegen te gaan. In den loop van deze gevechten werden door de Duitsche troepen 2000 gevangenen binnenge bracht en 34 sovjettanks vernield. Naar het D.NB. van wélingelichte zijde ver neemt, biedt de stad Kief, ondanks de sinds weken voorbereide en deels door de sovjets uiu- gevoerde vernielingen in de economische en ra- vitailleeringsbedrijven. reeds weer een normaal beeld De inwoners van de Oekrainische hoofd stad zijn de Duitsche soldaten met vertrouwen tegemoet getreden. Met hulp der burgerbevol king zijn talrijke door de bolsjewisten aange brachte ladingen dynamiet onschadelijk ge- mzooals ook reeds te Smolensk en elders in het bezette sovjetgebied geschied is is op order der Duitsche militaire autoriteiten de kathedraal te Borrissof aan de bevolking teruggegeven voor het houden van godsdienstoefeningen. Nadai dit bekend was geworden, maakte de bevolking de kathedraal, die door de bolsjewisten als pak huis was gebruikt, schoon en versierde haar voor de inwijding. Heiligenbeelden, die voor de bolsjewisten bijna 25 jaar verborgen moesten worden gehouden, werden te voorschyn gehaald en naar de kerk gebracht. Een veldgeestelijke zegende de kerk in. Daarbij waren ook vele Duitsche soldaten aanwezig. Toen de geestelijke den zegen gaf. knielde de bevolking neer. Na bijna 25 jaar kon zij weer de orthodoxe liturgie zingen. GENERAAL WAVELL IN DEN KAUKASUS. United Press meldt uit Londen, dat de opper bevelhebber der Britsch-Indische troepen, ge neraal Wavell, m Tiflis (Kaukasus) is aangeko men. Hij zou daar de verdediging van den Kau kasus moeten voorbereiden. Voorts meldt Uni ted Press, dat het repareeren van de Iraansche spoorlijnen op de mogelijkheid duidt, dat een Britsch expeditieleger naar de sovjet-unie ge stuurd wordt om „de strategische petroleumvel- den der sovjets te verdedigen." Naar de Asso ciated Press meldt, zou Wavell onlangs een ont moeting gehad hebben met den Britschen com mandant van het Midden-Oosten, generaal Auchinleck. om te confereeren over ..verdedi gingsvraagstukken. verband houdende met de jongste ontwikkeling." Van welingelichte, zijde verneemt het AN.P. uit Berlijn: Het gewirwar van berichten, ge ruchten en beweringen betreffende z.g. pogin gen van de spilmogendheden om met hulp van Bulgarije oorlogsschepen door de Dardanellen te laten komen, wordt te Berlijn een nieuwe tegen Turkije gerichte storingsmanoeuvre ge noemd. Men gelooft hier niet, dat Turkije, dat ongetwijfeld op de hoogte is van de achter gronden van deze manoeuvre, zich door derge lijke aanvallen zal laten afbrengen van zijn hel dere beoordeelig der situatie. Met betrekking tot de berichten over beweer de spanning tusschen de Sovjet-unie en Bulga rije en tusschen Turkije en Bulgarije, geeft men in Duitsche bevoegde kringen, aldus U. P.. dc schuld aan de Sovjet-unie. maar vooral aan En geland, dat „met cpzet ophitsende geruchten in omloop brengt" en proefballons oplaat. Volgens deze kringen zijn de Turken precies over de ware situatie ingelicht. Men levert een sarcas- tlschen commentaar op het Sovjet-antwoord op de Bulgaarschc protestnota. De Sovjet-unie heeft met het volste recht ontkend, dat ..mi litaire parachutisten" in Bulgarije zijn geland. In de nota vergeet men echter aan te duiden, dat er in dergelijke landen spionnen waren, die waarschijnlijk strikte aanwijzingen hadden ont vangen om te trachten in het Bulgaarsch- Turksche grensgebied te landen en de goede betrekkingen tusschen de beide landen te ver storen. VON PAPEN IN TURKIJE TERUGGEKEERD. Von Papen, de Duitsche ambassadeur te An kara, is. komende uit Duitschland. gisteren op het vliegveld van Jensjukeui geland en heeft zich naar het zomerverblijf van de Duitsche ambassade te Therapia begeven, aldus meldt het D.N.B. uit Istamboel. DE NEUTRALITEITSWET. Op de persconferentie heeft men president Roosevelt vragen gesteld over het tot zinken brengen van het s.s. Pinkstar, dat onder Pana- meesche vlag voer. Roosevelt zeide, dat de regee ring de kwestie van wapening van Amerikaan- sche koopvaarders bestudeert en dat alles gedaan wordt om deze schepen te beschermen. Daarvoor zou een verandering van de neutraliteitswet noodig zijn. Uiterlijk de volgende week zal be slist worden, hoever men zal gaan met de in trekking dezer wet. Roosevelt gaf toe. dat de Pinkstar een stuk geschut voerde en de Panama eenige zijner koopvaarders gewapend heeft. Hij deelde voorts mede. dat de Pinkstar onder Canadeesch escorte had gevaren en een IJslandsche haven zou aan doen. Het schip was op 275 mijl ten Noordoosten van Kaap Vaarwel tot zinken gebracht. Het belangrijkste doel, aldus Roosevelt, is de verdediging van het land. Men moet dit doel niet uit het oog verliezen „terwille van kleinigheden", zooals de vraag, onder welke vlag een schip vaart en of het een stuk geschut aan boord heeft. Dergelijke bijzonderheden zijn van geen beteekenis. wanneer men staat tegenover een groep, die tracht „de geheele wereld te be- heerschen". Het congres heeft duidelijk verklaard, dat de Vereenigde Staten degenen helpen, die zich tegen deze „beheersching der wereld" trachten te ver zetten. De Vereenigde Staten doen al het moge lijke om te verhinderen, dat de „dictatoren" steunpunten krijgen, vanwaar zij de Vereenigde Staten zouden kunnen „bedreigen". Daarom zijn er Amerikaansche troepen op IJsland en daarom houdt men de zeewegen naar dit strategisch belangrijke eiland open. Ongetwijfeld, aldus Roosevelt, mogen koopvaarders op grond van het volkenrecht worden gewapend en het eenige, dat in den weg staat, is de neutraliteitswet. D.N.B. meldt coorts uit New York: Ter gelegenheid van de te water lating van het slagschip Massachusetts, heeft Knox, de minister van marine een rede gehouden, waarin hij de intrekking van de neutraliteitswet eischte, omdat die de maatregelen der Vereenigde Staten belemmert. Degenen, die trachten den oorlog van Amerika verwijderd te houden, aldus zeide hij, moeten geen last van ketenen hebben. Men mag niet treuzelen met de opheffing der wet. Volgens de laatste berichten van het Sovjetfront zijn de kansen op een overwinning gering, zoo vervolgde Knox De verliezen in de Sovjetunie zijn grooter dan die in eenigen vroegeren oorlog. r«,pr7icht van het nieuwe viaduct aan de Weterlngkaüe in Den Haag. dat snel zijn voltooiing WYC' nadert. tPolygoon-v. d. Werf!) ENGELSCHE DRUK OP AFGHANISTAN. Het D.N.B. meldt uit Genève, dat uit een be richt van den politieken correspondent van de Daily Express blijkt, dat Engeland zich, evenals eerst met Iran, thans ook met Afghanistan bezig houdt, onder het voorwendsel, dat daar Duitsche aanhangers van een z.g. vijfde colonne werkzaam zijn. De correspondent meldt, dat Engelschen in Afghanistan op deze lieden „de jacht voortzetten". Van Britsche zijde zou zelfs reeds een formeel verzoek om uitwijzing zijn ingediend. van hedenavond lot morgenochtend De maan kwam heden op te 11.31 uur en gaat onder te 21.32 uur. J Kief in Duitsche handen. Het kenmerk van de stad, de toren van het Lawra-klooster op de citadel. (Telefoto Weltbild-Polygoon) De directeur van het rijkskolenbureau vestigt er de aandacht van het publiek op. dat het den brandstofhandelaren tot nader order verboden is anthraciet af te leveren op de bonnen ge merkt K F (kookdoeleinden). Deze maatregel is noodzakelijk, omdat anthraciet voor sommige doeleinden onmisbaar is. terwijl voor koken zeer goed andere brandstoffen gebezigd kunnen worden. BESCHERMING VAN HET AANZIEN DER RECHTSPRAAK. Men meldt het A.NP. van goed ingelichte zijde, dat het is gebleken, dat bü velen geen duide lijke voorstelling bestaat omtrent den aard der nieuwe vredegerechts-organisatie. Haar doel is den invloed van een zeker soort van politieke opvattingen bij de uitoefening der strafrecht spraak tegen te gaan. ter voorkoming van schade voor het aanzien dezer rechtspraak en 's lands belang. Herhaaldelijk toch heeft het ge val zich voorgedaan, dat bij de strafrechtple ging de betrokken rechter blijk gaf van een zóó volslagen gemis aan aanvoelen van den ernst van sommige vergrijpen onder de huidige om standigheden. dat zijn beoordeeling van de zwaarte van het strafbare feit eigenlijk een nog verdere krenking van het geschonden rechts gevoel was inplaats van een poging tot zijn herstel. Men denke slechte aan de veelvuldig voor gekomen rechterlijke uitspraken, waarbij de zoo uitermate grievende belecdiging, be staande uit het bezigen van het woord „landverrader" tegen leden van de N.S.B., niet strenger werd bestraft dan met een geldboete van enkele guldens. Deze strafrechters hebben zich niet van hun oude politieke inzichten kunnen los maken en daarom was het noodig hen in het vervolg er voor te behoeden, dat zü de hoog heid van hun ambt en de aan him zorg toevertrouwde belangen zouden schaden: dit is de aanleiding tot de instelling der vredegerechteorganisatie geweest. De taak van de aan haar toegekende straf rechtspraak is bij uitsluiting van den gewonen strafrechter de berechting van alle strafbare feiten, welke den politieken vrede binnen de volksgemeenschap in gevaar brengen of de hoogste politieke belangen van de volksgemeen schap raken of uit politieke beweegredenen zijn begaan. Van de nieuwe strafrechtspraak kan verwacht worden, dat zij in de principieel veranderde omstandigheden wat zwaar weegt zwaar zal laten wegen en dit bij haar strafbepaling tot uitdrukking zal brengen. De nieuwe strafrecht spraak beoogt een nieuwe sociale rechtvaardig heid in de plaats te stellen van een eenzijdig politieke beoordeeling, die niet meer van onzen tijd is. VERANDEREN VAN BETREKKING IN MIJNBEDRIJF. Er is vergunning voor noodig. In de Staatscourant is opgenomen een be schikking van den secretaris-generaal van het departement van sociale zaken, houdende voor schriften tot beperking ten aanzien van het veranderen van betrekking in het mijnbedrijf. Hierbij wordt aan werknemers in het mijn bedrijf verboden hun dienstbetrekking te ont binden zonder schriftelijke vergunning van den directeur van het gewestelijk arbeidsbureau of diens plaatsvervanger in het gewest, waarin zij hun woonplaats hebben. Het verbod is niet van toepassing op admi nistratieve werkkrachten, die als regel uitslui tend kantoorarbeid verrichten. De vergunning tot het ontbinden van de dienstbetrekking meot schriftelijk worden aangevraagd. Hangende de behandeling der aanvrage mag de dienstbetrekking door den werknemer niet worden beëindigd, tenzij artiJ: '039 q van het burgerlijk wetboek toepasselijk In dit geval kan de terugwerkende kracht verleend worden. In den ouderdom van 57 jaar is gisteren te Arnhem overleden de heer C. van den Bussche. president-directeur der Nederlandsche Heide- Maatschappij. De heer Van den Bussche werd 2 Maart 1884 te Bergen op Zoom geboren. Hij doorliep de H.B.S. te Wageningen en studeerde vervolgens aan de landbouwhoogeschool aldaar. In 1905 ging hij als adspirant-houtvester naar Ned. Indié, waar hij in 1907 tot houtvester werd benoemd. In 1917 werd hij benoemd tot onder- hoof d van het boschproefstation in Ned.-Indië. in 1918 tot secretaris van de commissie van advies voor handelsaangelegcnheden, in 1919 hoofdambtenaar van het departement van financiën in Ned -Indië. In 1922 werd hij hoofd van den bezuinigingsdisnst, in 1924 thesaurier- generaal en in 1926 directeur van financiën. In 1933 werd hij benoemd tot lid van den Raad van Ned. Indië en daarna tot vice-presi dent van dit college. In 1938 repatrieerde de heer Van den Bussche na deze eervolle car rière van 35 Jaar. Foto-archief „L.D." Dit Nummei bevat TWEE Bladen brand te bedum. Drieduizend gulden aan bankpapier verloren. Gistermorgen omstreeks halfzeven is brand uitgebroken in de woning van de familie R. Vegter te Noordwolde (gem. Bedum). Het vuur is ontstaan in de slaapkamer, door het omvallen van een kaars. Onmiddellijk ston den het woonhuis en de aangrenzende schuur in lichter laaie. De bewoners waren op het land aan het melken. De kinderen konden in veilig heid worden gebracht. De brandweer uit Bedum kon tegen de vuur zee niets uitrichten, zoodat nagenoeg alles een prooi der vlammen is geworden. Van den in boedel zijn slechts enkele meubelen gered. Een bedrag van f. 3.000 aan bankpapier ging even eens in de vlammen verloren. De schade wordt door verzekering gedekt. de rijwielen raakten elkaar. Gistermiddag fietste de 12-jarlge a. H. Nessen op het Kennemerplein te Haarlem. Achter hem reed een auto. De knaap week naar rechts uit, doch raakte met zijn voorwiel het achterwiel van een voor hem rijdenden fietser. De jongen viel en de auto reed over hem heen. Het slacht offer werd zoo ernstig gewond, dat de dood vrij wel onmiddellijk intrad. noodlottige val van fiets. De 40-jarige W. F. te Mijdrecht, kwam op den Kerkweg aldaar met zijn rijwiel te vallen. Ruim een uur na het ongeluk vond men F. in bewuste- loozen toestand. Hij werd naar zijn woning over gebracht, waar een ontboden geneesheer een zeer zware hersenschudding constateerde. Het slachtoffer werd in ernstigen toestand naar de rijksklinieken te Utrecht vervoerd. jongetje onder vrachtauto geraakt Op de Schinkelkade te Amsterdam is gister middag kort na drie uur een 4-jarig jongetje onder een vrachtauto geraakt. Het kind was op slag dood. Den bestuurder van den auto treft geen schuld. BUITENLANDSCH GEMENGD. treinbotsing in zwitserland. Op de lyn Bern—Thun is bij het dorp Kiesen tijdens mist een sneltrein in botsing gekomen met een boemeltrein. Tien personen zijn gedood en veertien zwaar gewond, Zijn verdiensten werden erkend door zijn benoeming tot officier in de orde van den Ned. Leeuw en tot groot-officier in de orde van Oranje-Nassau. Gedurende korten tijd was hij minister van koloniën in het vijfde kabinet-Colijn. Op 15 April 1940 werd de heer Van den Bus sche benoemd tot president-directeur der Ned. Heide-Maatschappij als opvolger van ir. J. P. van Lonkhuyzen. Hij was voorts curator van de landbouwhoogeschool te Wageningen en voor zitter van het Departement Arnhem van de Ned. Maatschappij van Nijverheid. In den vervolge zullen, gelijk gemeld, gedu rende een tijdvak van 19 dagen twee bonnen voor het koopen van boter worden geldig ver klaard. Gedurende het tijdvak van Donderdag 25 Sep tember tot en met Maandag 13 October a.s. geven de met „36" en ..37" genummerde bonnen van de boter- en vetkaart elk recht op het koopen van 250 gram boter. Op de bonnen van de vetkaart zal per 250 gram boter 22cent reductie worden verleend. GEEN VOEDER VOOR DIEREN MEER. Op „klanten"- en „postduivenlijsten." Het rijksbureau voor de voedselvoorziening verzoekt ons er de aandacht op te willen ves tigen. dat sedert 14 September de leverahciers, die tot nu toe aan de bij hen op de klantenlijst ingeschreven klanten voeder voor dieren ver kochten, daartoe niet meer in staat zijn. aan gezien geen voeder daartoe meer beschikbaar kan worden gesteld. Hetzelfde geldt voor den verkoop van dierenvoeder aan hen, die op de zg.n. „postduivenlijsten" zijn ingeschreven. h. j. g. hartman, t In den ouderdom van 80 Jaar is te Voorburg overleden de heer H. J. G. Hartman, oud-grif fier der Staten van Zeeland. nationale jeugdstorm. De persdienst van den Nationalen Jeugdstorm deelt mede: Zaterdag a.s. zal in het geheele land ter ge legenheid van het zevenjarig bestaan van den Nationalen Jeugdstorm de „dag van den ouden 1 jeugdstorm" gevierd worden, waarbij aan de leden van vóór den lOen Mei 1940 eeredraag- i teekens zullen worden uitgereikt. Te Arnhem, de oudste groep van den jeugd storm in ons land, zullen deze eeredraagteekens persoonlijk worden uitgereikt door den hoofd- stormen C. van Geelkerken. de verkoop van acetyleenlampen geregeld. Bij besluoit van den secretaris-generaal v^ji het departement van sociale zaken is voor acetyleenlampen een rijkskeur als goedkeu- ringsmerk ingesteld. Ondernemingen, die zich met de vervaardiging van acetyleenlampen bezig houden, zijn verplicht te zorgen, dat de vervaardigde lampen tot een door of vanwege den directeur-generaal van den arbeid goed gekeurde soort behooren. Het goedkeuringsmerk op de bedrijfsvaardige lamp moet zonder bezwaar kunnen worden ge lezen en dient voorts op duurzame wijze te worden aangebracht door middel van een inscriptie dan wel van een plaatje, dat door klinker* aan de lamp is bevestigd. De aandui ding van de lichtsterkte en van den brandduur moet eveneens goed leesbaar z\jn en op duur zame wijze worden aangebracht. de oude bruggetjes over de vecht. Het hoofdbestuur van de Vereeniging van Vreemdelingenverkeer en tot Behoud van Na tuurschoon „De Vechtstreek" heeft besloten stappen te ondernemen ten einde te voorkomen, dat sommige bruggen over de Vecht zullen verdwijnen. Het ligt in de bedoeling, om eer lang de oude houten Vechtbruggetjes. zoowel van Loenen als van Vreeland, te sloopen. aan gezien op eenigen afstand nieuwe moderne bruggen tot stand zijn gekomen. Het hoofdbestuur is van meening. dat bij eventueele slooping van deze pittoreske Vecht bruggetjes. het natuurschoon van de Vecht ernstig zal worden geschaad. Vandaar dat men thans, onder leiding van mr. dr. N. J. C. Kap- peyne van de Coppello, krachtige stappen zal doen, tot behoud van de oude bruggen. vacantie voor stationshouders der p.t.t. De directeur van het staatsbedrijf p.t.t. heeft naar aanleiding van een verzoek van den ambtenarenbond bepaald, dat aan stationshou- ders bij den P.T.T.-dienst voortaan voor reke ning van het bedrijf een jaarlijksche vacantie van 6 dagen zal worden verleend. Hiermede is een reeds vele jaren bestaande wensch van de ongeveer 2000 stationshouders in vervulling gegaan. Het N.V.V. heeft in dezen zijn bemiddeling verleend. de japanners in nederlandsch-indiê. Het D.N.B. meldt uit Kobe: Meer dan 1000 Japansche geëvacueerden. voor het grootste deel vrouwen en kinderen, zijn met een Japansch schip alhier aangekomen. Dit was de grootste groep geëvacueerden, welke tot dusver uit Ned.- Indië Is teruggekeerd. De Japanners, die nog in Ned.-Indië gebleven zijn, kunnen sedert de verordening der Ned.-Indische regeering inzake het blokkreren van hun saldi geen zaken meer doen en probeeren thans hun bezittingen zoo mei mogelijk van de hand te doen. Naar de geëvacueerden mededeelen, hebben j vele Britsche, Amerikaansche en Australische soldaten stellingen betrokken zoogenaamd in het I belang der verdediging van Ned.-Oost-Indië.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1941 | | pagina 1