LAATSTE BERICHTEN
LEIDSCH DAGBLAD - Eerste Blad
Dinsdag t( September 1941
Het Duitschland-lied een
eeuw oud
Buitenland
Sjah van Iran afgetreden
Duitschland strijdt
voor Europa
Duitsch
weermachtsbericht
Hoffmann von Fallersleben
Italiaansch
'Weermachtsbericht
BEURSOVERZICHT
Van week tot week in
den groententuin
Onze telefoonnummers
Directie en
Administratie 25041
Redactie No. 21507
MARKT
Spffe. RCRKUTIN^f^
De radiozender van Teheran heeft hedenmor
gen, naar het DNB uit Istanboel meldt, mede
gedeeld. dat de Sjah van Iran, het vroegere
Perzië, hedenochtend is afgetreden.
„Foto-„1lfc0tta*rg"
Riza Khan Pahlevi, Sjah van Iran.
Riza Khan Pahlevi werd op 16 Maart 1878 in
Alachi geboren. Hy begon in 1900 als eenvoudig
soldaat in de door de Russen opgerichte Perzi
sche Kozakkenbrigade en eerst in 1906 werkte
hü zich tijdens de onlusten na den dood van
sjah Muzaffa-Eddin tot officier op. Hij werd
regimentscommandant in 1917, in welke functie
hij in 1920 en 1921 tegen de bolsjewisten ten
strijde trok. Hij werd spoedig aan het hoofd van
de kozakkendivisie gesteld. In overleg met de
Engelschen bezette Riza Teheran met zijn ko
zakken en verdreef de oude regeering van Per
zië. In het begin van 1923 nam hij zelf het mi
nister-presidium op zich. heerschte langen tijd
vrijwel oppermachtig, cn heeft in dien tijd orde
in zijn land gebracht.
In Maart 1924 zou de republiek Perzië worden
uitgeroepen, nadat de sjah Achmed het land
reeds in 1923 had verlaten, maar hiervan kwam
niets tengevolge van den tegenstand der geeste
lijkheid. Na eenige tegenstanders onschadelijk
te hebben gemaakt, liet Riza de heerschende
dynastie afzetten en besteeg als sjah Pahlevi
den troon. Met vaste hand heeft hij zijn land
bestuurd en in moderne richting trachten te
ontwikkelen.
HET JACHTESKADER MOELDERS.
De opperbevelhebber van het Duitsche lucht-
wapen, rijksmaarschalk Hermann Goering, heeft
het jachteskader Moelders een gelukwensch-
schrijven gezonden ter gelegenheid van het feit,
dat het eskader zijn 2000ste luchtoverwinning
heeft behaald (D.NJ3.).
UITZONDERINGSTOESTAND IN OSLO
OPGEHEVEN.
Rijkscommissaris voor Noorwegen Terboven
heeft een besluit uitgevaardigd, waarbij de uit
zonderingstoestand in Oslo en omgeving met in
gang van 16 September des ochtends om 5 urn-
wordt opgeheven (D.N.B.).
DE AMERIKAANS CHE NEUTRALITEITS-
WET.
Volgens de Associated Press heeft het depar
tement van buitenlandsche zaken in Washing
ton een rapport gepubliceerd van den minister
van justitie, Biddle, volgens hetwelk aan Ame-
rikaansche schepen krachtens de neutraliteits-
wet het vervoer van oorlogsmateriaal en passa
giers naar alle deelen van het Britsche wereld
rijk is toegestaan, met uitzondering van het
Vereenigd Koninkrijk, Indië, Australië, Canada,
Nieuw-Zeeland en Zuid-Afrika. De neutrali-
teitswet, zoo wordt in het rapport gezegd, heeft
slechts betrekking op het vervoer naar oorlog
voerende landen. Als zoodanig heeft president
Roosevelt in zijn proclamatie van 4 November
1939 de genoemde landen genoemd, niet echter
de andere overzeesche bezittingen, zoodat dus
het vervoer daarheen mogelijk is. In zijn com
mentaar op dit rapport van Biddel spreekt de
Associated Press over een „nieuwe verscherping
van den strijd tegen de as." (DNB).
DEMONSTRATIE TE NEW-YORK.
Voor het stadhuis te New-York hebben vrou
wen een demonstratie gehouden tegen de
luchtbeschermingsoplelding voor schoolkinderen.
De leidster der demonstratie verklaarde volgens
„Associated Press", dat Laguardia de „grootste
oorlogsophitser der Vereenigde Staten is". De
Amerikaansche vrouwen zijn besloten haar zo
nen niet af te staan voor oorlogen op vreemden
grond (DJN3J,
FUNCTIE VOOR MEVROUW ROOSEVELT.
Mevrouw Roosevelt heeft op de door haar ge
leide persconferentie medegedeeld, dat zij 29
September om 9 uur 's ochtends precies haa1
nieuwe functie als „assistente" van Laguardia
zal aanvaarden. Zij kent haar taak nog niet
Haar is echter verzocht de werkzaamheden der
vrijwillige civiele verdediging te organiseeren en
te leiden, zoo meldt „Associated Press" (DJN3.).
FRAZER OVER DE HULP AAN DE SOVJETS.
Reutei- meldt uit Wellington, dat de minister
president van Nieuw-Zeeland. Frazer, verzekerd
heeft, dat de Britsche. de Amerikaansche en de
dominion-regceringen niet behoeven te worden
aangespoord om aan de sovjet-unie of een an
deren bondgenoot hulp te verleenen. Frazer
zeide te kunnen verklaren, dat alle slechts mo
gelijke pogingen in het werk gesteld worden om
de sovjets te ondersteunen. Hij betoogde voorts,
dat er nergens onnutte pogingen in het werk
gesteld worden, die van tevoren tot mislukking
gedoemd zyn. (D.N3.).
DE OORLOGSLASTEN VAN CANADA.
De lasten voor de Canadeesche burgers wor
den door het verloop van den oorlog steeds
zwaarder, zoo wordt uit Ottawa gemeld. De
oorlogsuitgaven van Canada bedroegen in Juü
reeds 24 millioen pond. het hoogste cijfer dat
ooit werd bereikt. De oorlogskosten van Ca
nada schommelen thans tusschen 700.000 en
900 000 pond per dag. (ANP.)
MYRON TAYLOR BIJ DEN PAUS.
De Paus heeft hedenochtend den vertegen
woordiger van president Roosevelt bij den H.
Stoel, Myron Taylor, in particuliere audiëntie
ontvangen. De audiëntie duurde een uur. De
Paus ontving verder den Italiaanschen ambas-
I 6adeur bij den H. Stoel, Attolico. (D.N3.)
Het opperbevel van de Duitsche weermacht
maakt behalve het reeds op pag. 1 vermelde be
kend:
In de Oekraïne hebben formaties van het
Duitsche leger, op doeltreffende wijze onder
steund door de luchtmacht, in dappere aanval
len op de belangrijkste plaatsen bruggehoofden
over den benedenloop van den Dnjepr gevormd.
Nadat de bruggehoofden in gevechten, welke
verscheidene dagen hebben geduurd, tegen
verbitterde, sterke vijandelijke' aanvallen, welke
deels ondersteund werden door pantserwagens,
in bezit gehouden en uitgebreid konden worden,
zijn thans de Duitsche divisies vandaar over
een breed front zegevierend verder naar het
Oosten opgerukt.
In den «strijd tegen de Britsche ravitaillee-
ringsscheepvaart vernietigde de luchtmacht
overdag ten Westen van de Hebriden een tank
schip van 7300 brt. In den afgeloopen nacht
werdén in het zeegebied rondom Engeland uit
convooien twee groote koopvaarders. Waaronder
een transportschip, in brand geworpen.
In Noord-Afrika hebben Duitsche troepen
aan het front van Solloem een succesvollen
verkenningsaanval met pantserwagens uitge
voerd. Bij Tobroek werd na harden strijd een
belangrijke heuvel genomen. Tijdens luchtge
vechten en door de luchtdoelartillerie werden
op 14 September in Noord-Afrika zonder eigen
verliezen acht Britsche vliegtuigen neergescho
ten. Pogingen van Britsche vliegtuigen om gis
teren overdag de Duitsche Bocht en de Neder-
landsche kust aan te vallen, bleven zonder uit
werking. Jagers schoten twee vijandelijke vlieg
tuigen neer.
Britsche vliegtuigen wierpen in den afge
loopen nacht op verschillende plaatsen in N.-
west-Duitschland bommen neer. De burgerbe
volking leed. vooral in Hamburg, eenige ver
liezen aan dooden en gewonden. Nacht jagers
en luchtdoelartillerie schoten negen der aan
vallende bommenwerpers neer.
Onze Berlijnsche correspondent, schrijft ons
d.d. 31 Augustus: a
August Heinrich Hoffmann von Fallersleben
is in Duitschland voor ieder kind een naam, die
klinkt Als een klok. Want op school wordt bij
tijds verteld, onder hoe merkwaardige omstan
digheden de nationale hymne het schoone lied
„Deutschland. Deutschland über alles, über alles
in der Welt" tot stand gekomen is. Vooral thans
in oorlogstijd, is dat van ingrijpende beteeke-
nisr want te zamen met het populair geworden
Horst Wessellied hoort men het Duitschlandlied
vaak zingen met een innigheid, welke aan „Wilt
heden nu treden voor God den Heere" doet
denken. Men beseft den bitteren ernst van on
zen tijd en als het hart vol bezorgdheid is voor
de toekomst van een vaderland, dan wint de
nationalehymne aan beteekenis, want zonder
het met woorden te zeggen kan men er in weer
geven, wat men in de binnenkamer denkt.
Hoe het lied ontstond.
In zijn weermachtsbericht no. 469 maakt het
Italiaansche hoofdkwartier het volgende he
kend:
Gemechaniseerde Duitsche afdeelingen heb
ben met medewerking van de luchtmacht van
de as op 14 en 15 September een krachtig offen
sief ondernomen op Egyptisch gebied ten oosten
van Solloem, waarbij de Engelsche troepen ge
dwongen werden zich terug te trekken. Duit
sche en Italiaansche jachtvliegtuigen hebben
herhaalde malen de vijandelijke luchtmacht
aangevallen, waarbij zy in totaal twaalf vijan
delijke toestellen omlaagschoten. Van onze
vliegtuigen zijn tien niet teruggekeerd. Andere
toestellen werden getroffen en hadden eenige
gewonden aan boord. Andere eenheden van de
luchtmacht hernieuwen des nachts het bom
bardement op Tobroek en op het gebied van
Mersa-Matroe. Inrichtingen en opslagplaatsen
alsmede concentraties gemechaniseerde strijd
middelen en spoorlijnen werden getroffen. Er
ontstonden vele branden. Vijandelijke vliegtui
gen bombardeerden Benghasl, doch zondër
eenig resultaat.
Oost-Afrika: hevige activiteit van de artille
rie, van mortieren en automatische wapens in
den sector van Woltsjefitt. Pogingen van den
vijand om ons te naderen werden prompt af
geslagen in den sector van Culquabert. In het
Oostelijke bekken van de Middellandsche Zee
hebben onze vliegtuigen een vijandelijk schip
met bommen getroffen en zwaar beschadigd.
Op het eiland Helgoland dat toen nog door
Engeland bezet was. had Hoffmann in Augus
tus van het jaar 1841 met politieke geestver
wanten een ontmoeting, vrienden en kennissen
uit Hannover. „Wanneer ik daar rondwandelde'
v vertelde hij later tomgeven door water en
lucht, dan werd het mij hoogst zonderling te
moede. Ik 'móest dichten of ik wilde of niet,'
In deze,.ste.mming" ontstond zijn Duitschland
lied, neergeschreven in een met klimop be
groeide visschershut. „Vier louis d'or kreeg ik
er voor, vier gouden munten, die later vervan
gen werden door het twintig-frankenstuk met
een tegenwaarde van RM. 19.58; en op 29
Augustus las ik het gedicht voor aan Julius
Campe uit Hamburg, den uitgever van mijn
„niet-politieke liederen". Nog voordat ik het ge
dicht teneinde had, stak deze mij vier louis d'or
in myn hand met de woorden: „Als het inslaat
dan zal het een Rynlandlied worden!"
Onder het lawaai van een cjanskapel xnt een
aangrenzend lokaal maakte Hoffmann voor zijn
uitgever een copie van het gedicht en op 4
September dus op den kop af een week
later kon het met de Haydn'sche melodie in
druk verschijnen. Op 5 October 1841 werd het
te Hamburg door de zanger# van een gymna-
stlekvereeniging voor de eerste maal ten. ge-
hoore gebracht en zoo ontstond dus de na
tionale hymne van het huidige Groot-Dultsch-
land. Dat geschiedde in een- tijd, toen de een
heid van volk en vaderland nog een stoute
droom was. Wie het waagdei over dit thema te
spreken, liep gevaar uit zijn'ambt ontslagen, of
van zyn woonstede verdreven te worden. Het
von Fallersleben en Vlaanderen. Op een ten
ters. want in de dagen van von Metternich
achtte men zulk* een Duitsche eenheid „hoogst
gevaarlijk en een zeer verwerpelijke leer." Man
nen als Ernst Moritz Arndt, Friedrich Ludwig
Jahn en tallooze anderen hebben dat aan den
lijve moeten ervaren!
Wij hielden ons met dit thema onwillekeurig
bezig, toen we in de Berlijnsche pers lazen, dat
men te Fallersleben dit historische feit op
waardige wijze heeft herdacht. Het gaat hierbij
om een plaatsje met slechts '7000 inwoners in
de buurt van Brunswijk. maar sedert Hoffmann
den naam als een belooning voor zijn werk
mocht voeren, is Fallersleben vermaard gewor
den. De feestdag werd ingeleid door een betoo
ging van de Hitlei'jeugd en. het hoogtepunt der
plechtigheid vormde een "Bijeenkomst onder den
samenvattenden titel „Honderd jaar Duitsch
land", 'waarbij onder meer de Vlaming profes
sor Robert van Roosbroek een rede hield over
de nauwe verbondenheid tusschen Hoffmann
von Fallersleben en Vlaanderen." Op een ten-
toostelling gaf men heb werk van professor
Franz Hoffmann von Fallersleben, een zoon
BIRMA-WEG DOOR AARDVERSCHUIVINGEN
GEBLOKKEERD.
Volgens te Nanking ontvangen betrouwbare
berichten is Tsjoenking voor een nieuw dilemma
geplaatst ten aanzien van den vlotten toevoer
van oorlogsmateriaal als gevolg van het feit, dat
de weg door Birma op meer dan 200 plaatsen
door zware aardverschuivingen is geblokkeerd en
wel in het bergterrein in het Zuid-Westelijk
deel van de provincie Joennan. De autoriteiten
van Tsjoensking stellen alle pogingen ih het
werk om de beschadigde deelen vanÓen weg
voor het verkeer te openen. Men gelooft echter,
dat hiermede geruimen tijd gemoeid zal zijn
wegens de moeilijkheden, welke het bergachtige
terrein oplevert (Domei).
DE STAKINGEN IN AMERIKA.
Associated Press meldt uit Buffalo (New-
York), dat het personeel van de American Car
and Foundry Company in staking is gegaan. De
werklieden zijn ontevreden omdat de leiding niet
tegemoet gekomen is aan hun vele bezwaren.
Deze onderneming maakt granaten voor Brit
sche rekening. De reeds vermelde staking in de
steenkolenmijnen van Hasleton (Pennsylvanië)
is op alle mijnen van het gebied overgeslagen,
zoódat thans 16.000 mijnwerkers in staking zyn.
Ten einde de organisatie van allle arbeiders in
het vakverbond door te zetten, heeft óe
van mijnwerkers welke deel uitmaakt van de
C.JO. de staking afgekondigd in alle kolen
mijnen van de Bethlehem en de Republic Steel
Company in Pennsylvanië, Westelijk-Virginia.
Kentucky, Illinois en Tennessee, waardoor 37.000
arbeiders getroffen worden. (D.NB.).
van den dichter te zien en uit alle deelen van
het rijk waren gasten verschenen, om aan deze
herdenkingsplechigheld deel te nemen.
Men stak het bij deze gelegenheid niet ondèf
stoelen of banken, dat de melodie van dit popu
lair geworden gedicht ontleend werd aan de
Oostenrljksche Keizershymne„Gott erhalte
Franz den Kaiser!" een lied. dat nog slechts
historische beteekenis heeft, sedert Oostenrijk
als de Oostmark in het Groot-Duitsche RÜk
werd opgenomen.
Toen in 1870 de Fransch-Duitsche oorlog be
gon, schreef Hoffmann in een brief naar Ham
burg: „Ik zou biy zijn, als mijn gedicht
„Deutschland, Deutschland über alles" nu ein
delijk de plaats zou gaan innemen, welke het
toekomt, wanneer het een lied voor heel
Duitschland zou worden." In dien tusschentlld
hadden reeds vyf componisten er een speciale
melodie voor geschreven, maar de compositie
van Haydn uit het keizerquartet opus 76 bleef
haar populariteit handhaven. Het oorspronke
lijke blad ligt zorgvuldig opgeborgen in de Na
tionale Bibliotheek te Wcenen, terwijl het ma
nuscript van het Duitschlandlied in de Pruisi
sche Staatsbibliotheek te Berlijn wordt bewaard.
In 1856 schreef de dichter in zijn dagboek:
„Weldra zal er in Duitschland geen dorp meer
zijn, waar mijn lied niet gezongen wordt, maar
hij kon toen niet vermoeden, dat het een eeuw
later zulk een populariteit zou genieten! Toen
op 9 Augustus 1890 op de geboorteplaats van
het lied de rijksoorlogsvlag geheschen werd en
de Union Jack van Groot-Brittannië voor de
laatste maal werd binnengehaald, was deze
wensch van den dichter reeds in vervulling ge
gaan.
Maar hoe meer zijn lied aan populariteit be
gon te winnen, des te meer is de dichter zelf
in vergetelheid geraakt by de overgrootc meer
derheid van het volk. In de Duitsche literatuur
geschiedenis wordt Hoffmann von Fallersleben
als een bijkomstigheid behandeld. Men vermeldt
hem hoogstens als een germanist van naam
maar wie 'weet thans nog. dat hy niet slechts
het vermaarde Duitschlandlied. maar ook tal
rijke volksliederen en kindergedichten geschre
ven heeft, die tot in onzen tijd gezongen wor
den? wy noemen sleohts: „Ein Mknnlein steht
im Walde". „Alle Vogel sind schon da". „Zwi-
schen Frankrelch und dem Böhmerwald", lie
deren. die alom gezongen worden, zonder dat
ook maar een sterveling beseft, dat zij uit de
pen van Hoffmann von Fallersleben zyn voort
gekomen!
De geest van Metternich gaf in die dagen
den doorslag. In 1830 was Hoffmann weliswaar
door den minister van Onderwys benoemd tot
professor in de Duitsche taal en literatuur te
Breslau. maar toen hij in 1840 zyn „Unpoll-
tische Liede" publiceerde, moest hy in 1842 by-
wijze van straf zyn ambt neerleggen. Het werd
steeds stiller om hem heen en Gustav Freytag
was een der weinigen, die hem trouw bleven.
Hij doolde van stad tot stad. dikwijls achter
volgd door de politie, tot hij éindeiyk ln 1848
een asyl vond by een kennis in Mecklenburg.
Pas in 1853 kon hij zich te Weimar vestigen. Hy
sloot zich aan by den kring rondom Goethe,
maar verkeerde ten huize van Franz Liszt.
Van bevoegde Duitsche zyde hoorden wy eens
vertellen, dat Hoffmann den tekst van zyn
Duitschlandlied zooal niet ontleend, dan toch
min of meer te danken heeft aan Walther von
der Vogelweide's„Ich hab Lande viel gesehen".
Omtrent Haydn wordt beweerd, dat hy van een
oud rondo gébruik heeft gemaakt voor de me
lodie van het Oostenryksche volkslied. Wy laten
de juistheid dezer beweringen in het midden,
maar stellen slechts vast, dat twee populaire
elementen, tekst en melodie, van twee vooraan
staande mannen ertoe geleid hebben, dat het in
Duitschland thans een plaats inneemt, welke tot
eere strekt!
(Nadruk vertwden).
De bruine boonen staan nu allerwege in het
teeken van de belangstelling. Op de lichtere
gronden is dit gewas nu zoover gevorderd, dat
het kan worden opgetrokken. Er zitten nog
groene bladeren en ook groene peulen aan de
struiken, maar een deel van blad en vrucht is
geel en er vertoonen zich in laatstgenoemde
vruchten reeds bruingekleurde boonen. Door nu
langer met optrekken te wachten loopen we de
risico, dat de planten nog meer sappen uit den
grond opnemen, waarvan het gevolg kan zyn
dat de boonen gaan kiemen in de scheeden. En
de kans hierop wordt grooter, naarmate het
weer meer herfstachtig en pat wordt. We bin
den ze met de wortels aan elkaar en hangen
ze drogen in de boomtakken op een haag of
hekwerk. Het mag best eens regenen want de
harde peulen laten niet gemakkeiyk water toe.
Ook kan men alles ophangen onder een afdak,
in een schuur of garage en daar laten hangen
tot de zaden worden uitgedopt of gedorscht. In
dend nat weer geeft deze boonensoort een groot
aantal gave. sappige vruchten, prachtig voor
inmaak zoowel als voor direct gebruik. De
naaststaande stoksnijboonen zfjn wel iets byge-
komen, maar hebben veel meer geleden door
bovengenoemde invloeden. We kweeken de Lang.
schedlge, witzadige pronkboon.
Door de vele regens zyn de late roode- en
savoyekool sterk gegroeid. Menige plant ïydt
dit jaar door de koolrups, waartegen we weinig
kunnen uitrichten. Afzoeken gaat moeilyk en
de Derris, waarmee we in andere jaren ge
noemd ongedierte met succes bestrijden, is niet
te koop. Sommige planten groeien zoosterk.dat
ze dreigen te barsten. We steken zulke kooien
los door de plant met de schop iets te lichten.
Een gedeelte van de wortels wordt daardoor
gebroken, waardoor minder vocht wordt aan
gevoerd en het scheuren bovenbedoeld wordt
voorkomen. Gebarsten kooien zyn niet meer
voor bewaring geschikt en moeten spoedig ge
oogst en gegeten.
Winterandyvie kunnen we reeds oogsten. De
planten, welke in het begin van de vorige week
zyn dicht gebonden blijken voldoende gebleekt
om te worden gegeten. We binden opnieuw een
- - .loH partytje dicht, waarvoor de gebruikte bandjes
het laatste geval doet men goed al het blad weer dienst kunnen doen. Den grond tusschen
af te plukken yóór het ophangen en dagelyks planten houden we steeds los en vrii van
de deuren en ï*amen open te zetten om. door
tocht te veroorzaken, het drogingsproces te be
vorderen. Het gemakkeiykst laten deze boo
nen zich dorschen door een aantal droge bossen
in een zak te doen en deze met de eene hand
dicht te houden terwyi men met de andere
hand met een knuppel er op slaat. De peulen
springen dan open en de zaden houdt men bij
een in den zak- Dit werk gaat het best in herfst
of winter by droog, liefst vriezend weer. Dan
zyn de peulen hard en springen gemak
keiyk open. De mooist gekleurde en gevorm
de zaden kan men reserveeren voor zaad voor
een volgend jaar en op een koele, droge plhats
bewaren.
De stok- en struikboonen zoeken we geregeld
af, vooral van de pronkers is de opbrengst
mooi. Dit gewas handhaaft weer eens z'n ouden
roem. Niettegenstaande felle hitte en aanhou-
i.
TSJOENKÏNG EN DE CONFERENTIE
TE MOSKOU.
Asahi Sjimljoen meldt uit Nanking, dat Groot-
Brittannië, «je Vereenigde Staten en de sovjet-
Unie aan de regeering Tsjoengklng geen toe
stemming 'hébben verleend aan de binnenkort
te houden conferentie te Moskou deel te nemen.
(DNB).
de planten houden we steeds los en vrij van
onkruid. Hetzelfde doen we tusschen de kropsla,
uitgeplante aardbeien enz. Van laatstgenoemde
halen we tevens de ranken weg, welke laatste
by dit zonnige weer geregeld worden gevormd.
Liefhebbers, die er een bak op na houden,
kunnen hierin winterposteleln zaaien. Per vlerk.
Meter wordt plm. 5 gram zaad gebruikt en dit
wordt ingeharkt of met een dun laagje aarde
gedekt. Bij droog weer dient de grond regel
matig vochtig gehouden en wordt overdag lucht
onder de ramen toegelaten. Indien mocht biy-
ken dat het gewas onregelmatig opkomt kun
nen we de dichtstbegroeide plekken uitdunnen
en deze bosjes Jonge plantjes op de open ge
deelten planten. We krygen dan een regelma
tig bezet gewas, dat in November kan geoogst.
Het is dan plm. 10 cM. hoog. Winterposteleln
is rauw als sla en gekookt als spinazie te eten
en vormt in beide gevallen een heerlijke ver-
sche groente. Meestal kan in Februari of Maart
nogmaals worden gesneden. Het zaad is in el-
ken zaadhandel verkrijgbaar. Ook veldsla kan
gemakkeiyk in den kouden bak gezaaid als by
vorig gewas beschreven. Hiervan gebruiken we
3 A 4 gram per vlerk. Meter. Overdag wordt
lucht toegelaten en de grond dient regelmatig
vochtig gehouden.
Vragen onder motto „Tuinbouw" aan de Re
dactie.
Amsterdam, 16 September.
Kon men gisteren reeds op de Amsterdamsche
effectenbeurs een neiging waarnemen tot het
aannemen van een afwachtende houding, van
daag was er ten opzichte van den beurshandel
een besliste terughoudendheid aanwezig. Dit
kwam onmiddeliyk na opening van de beurs
tot uiting, toen bleek, dat de verkooporders bo
ven de aankoopopdrachten do overhand had
den. Ten gevolge van de heerschende onzeker
heid ten opzichte van eventueele te treffen
maatregelen omtrent de beurshausse, ging men
er vrywel in alle afdeelingen toe over de ko
mende gebeurtenissen af te wachten.
Eenige zekerheid bestond uiteraard vooreven-
tueeele maatregelen nog niet.
Vry sterk aangeboden lagen heden Olies in
de markt. Dit behoeft geen verwondering te
wekken, waar de noteering in de afgeloopen
week zoo aanzieniyk is gestegen. Geopend werd
op een koers van 325 pet., hetgeen bijna 10 pot.
lager was dan den vorigen koers.
By kolmen handel zakte de noteering ver
volgens in tot omstreeks 322 op welk niveau
goed weerstand werd geboden. Het aanbod was
niet groot.
Voor Indische waarden bestond een gedeci
deerd flauwe stemming. In de Rubberafdeeling
moesten Amsterdam Rubber een tiental punten
prys geyen tot even beneden de 310%,
De minder courante soorten, zooals Bandar
Rubber en Dell Batavia, alsmede Majanglan-
den moesten zich eenig koersverlies getroosten,
hetgeen in sommige gevallen meer dan 10 pet.
bedroeg. Van Suikerwaarden waren HVA's by
opening een veertiental punten lager.
By kalmen handel zakte de koers nog ver
der in tot 480om even daarna op 482% te
biyven staan. Tabaksaandeelen boden met
uitzondering van Senembah vry goed weer
stand, Deli Batavia's waren met 275% en Dell
My. met 312 3% lager.
Scheepvaartaandeelen konden zich eveneens
niet aan lagere koersen onttrekken. Holland-
Amerika-iyn daalde 'n viertal punten tot 148%,
evenals Java-China-Japanlyn tot 167%.
Oude Booten werden met 198% omstreeks het
niveau van gisteren verhandeld. Flauw waren
Nederlandsche Scheepvaart Unies, die tot 313%
terugliepen.
Industrieelen lagen ongeanimeerd in de
markt. Zoowel Aku als Van Berkel moesten een
tweetal punten prysgeven. Unilever daalde met
4% tot 163 terwyi Phüips met 278be
neden den laatsten koers van gisteren lagen.
Op de beleggingsmarkt waren de noteeringen
goed pryshoudend. Ncderlandsche Staatsfond
sen werden tegen vrywel onveranderde koersen
verhandeld, evenals Duitsche fondsen. Son
mige lndustriecle Duitsche obligaties wisten
nieuwe sty gingen te boeken (ANP).
Geld op prol. 2 1/4 pet.
(2 lijnen)
MENEER DINGES UOOPT'N HAARGROEIMIDDEL—
KATWIJK A/D. RIJN, 116 Sept. '41. Groenten-
velllng. Bloemkool I f. 11.20—12. LL 1 8.90—9 per
100 at.; Roode Kool I. 3.40—3.50; Gele kool f.350
50; Groene kool ƒ.33.50 perr 100 KG.; Bos-
peen f 45 per 100 boe; Uien f.4—4.50; Wasch-
peen f.5.606 per 100 K.G.
LEIDSCHENDAM, 16 Sept. Eng. komkommers
le srt. f. 11. 2e art. f. 8.50, 3e srt. r 5.50. wankleu
rige f. 2.30—4.60, stek f.2—1.50; Gele komkom
mers le srt. f.8 50. 2e srt. f.5.50, 3e srt. 100 kg.
f. 4.90—5 40. stek f. 2—6; Kropsla le srt. f.2.50
3: Stoofsla f.7; Peen f.5; Bloemkool le srt.
f. 12. 2e srt. f. 9; Tomaten, mldd. f. 8, groote ron
de f. 8. 2e srt. f. 8, 3o srt. f. 8. bonken f6, uit
schot f.3.105.20. rijp f. 6.60; Andyvle per 10
kg. f. 0.70 -.Spinazie per kg. f0.12; Rabarber per
100 kg. f.6; Snyboonen f 14; Spercleboonen f.20;
Radijs f.2—2.60, Prei f.10; Seldery f. 1.60—1.80;
Pruimen f. 27; Meloenen f3048; Druiven f. 25.
BODEGRAVEN. 16 Sept. Aangevoerd 160 par
tyen Goudsche kaas. Totaal 7200 stuks, wegende
72.800 K.G. Prbs met R.M. le soort f6262.60,
2e soort f. 6061. Handel flauw.
PURMEREND, 16 Sept. GeGeentelijke kaasbe'urs.
Verhandeld 18 partyen, wegende 39.000 K.G. Han
del vlug. Hoogste prUs 40 plus f6556. 20 plus
f40—f43.50. Kaasmarkt. Ocwlcht 1849 K.G.
Handel vlug. 4 Kleine Boeren 40 plus f6355. 1
Goudsche f. 62.60. 2 Edammer f. 5561.50 p. 50
K.G.Runderen, totaal 695 stuks. Vette koelen
323 levering por Kilo. Gelde koelen 220, f.380470
p. stuk. Melkkoeien 102, f 380675. Stieren 30.
levering per Kilo. Pinken 20, f. 250395 p. stuk.
Vette kalveren levering per Kilo. Graskalveren 138
f.150230 p. stuk. Nuchtere kalveren v. de slacht
levering per stuk. Idem voor de fokkerij 146, f. 40
70 p. stuk. Vette varkens voor de slacht 36. leve
ring per Kilo. Magere varkens 45. f. 3548 p. stuk
Biggen 317, f. 1848. Schapen 580, f. 5580 han
del matig. Bokken 245, f.25—70 p. stuk, handel
goed. Lammeren 799, f3065 p. stipc.
ROTTERDAM. 16 Sept. Heden werden ter vee
markt aangevoerd 3097 dieren, waaronder 59 paar
den, 72 veulens, 111 schapen. 1660 runderen. 243
nuchtere kalveren, 877 graskalveren en 85 bokken
en gelten. Prijzen per stuk: Melkkoeien van f605
465460. Kalfkoelen van f610475370. Vare-
koelen van f 410305—255. Vaarzen van f370—
300215. Pinken van f.300215180. Graskalve-
rer f 205- 1,55—85
NOORDWIJKERHOUT. 15 Sept. '41. Veiling
..De Eendracht". Bloemkool le srt, f.12. bloem
kool afw. le srt. f. 9.60, bloemkool 2e srt. f.9 per
100 stuks. Breekpeen le nst. f. 6. 2e srt. f4, 3e
art. f. 3.50, stek le srt. f.3 per 100 K.G.; Stoksnij
boonen f. 1.50. sni1b«x>nen afw. f. 1.20; Snyboo
nen stek f. 0.80; Stokheerenb. z. dr. f. 2.10, idem
afw. f. 1.68; dubb. heerenb. z. dr. f.1.50, Idem
afw. f. 1.20 alles per 10 K.G.
RIJNSBURG, 15 Sept. Groentenvelling. Toma
ten f1216; Kas 6n1Jboonen f. 30; Waschpeen
f.6; Grove peen f. 3.40; Uien f.3.50; Kroten f.4;
Rabarber f. 5: Prei f. 5: Gekookte kroten f. 10
per 100 kg.; Bospcen f.5; Radijs f.22.50; Peter
selie f. 1.802.20; Selderie f.23.50 per 100 boe;
Bloemkool I f.12; II f.9: III f. 7.20 per 100.
RIJNSBURG. 15 Sept. Bloemenveiling. Dahlia's
gemengd f.1; groot f.2; Tri toma's f. 3.60; Asters
Hellanthen
Zinnia's f. 1
1.0.500 65; Straalasters f. 0.801.10; Montbretla
l. 0.300.40; Chrysanthen: geel f.0130.15. wit
f. 0.200 24. bruin f. 052—0.26;
f. 1.20—1.60; Flcales f 050—0.40:
1.20; Klein f. 0.40—0 60.
ROELOFARENDSVEEN. 15' 8ept. '41. Aardbeien
17 ct. per doosje; Meloenen 2130 ct. per st.;
1223 ct. per kg Druiven 1722 ct. per pond;
Sla f. 2.403 per 100 st.; Tomaten 16 per 100 kg.;
Spinazie 12 ct. per kg.: Kas-snlJboonen f.3; SnlJ-
boonen f.150; Pronkboonen f.1 Idem stek f 0.50
Dubb. stamboonen f. 1.50 per 10 kg.; Lange Gelen
f-48.50 per 100 st Koolraap 7 ct. per kg.; Peen
45 ct. per kg.; Augurken D f,1.65, E f. 0.75;
Stlpel CD f0.60 per 25 kg.
ZOETERWOUDE. 15 Sep.t. Veiling P.V.V „Ik
leer nog". Kipeleren waren niet aanwezig. Pluim
vee. Kippen f.2.10. Hanen f.2. Konijnen f. 1.05
1.85. Alles per stuk.
Redactie-staf: B W Menkhorst Buitenland
en Tooneel: K Been Binnenland en 8port;
J Brouwer Stadsnieuws; Th. J. H&nnem^
Omgeving en Muziek.
