Het Duitsche succes in
het Oosten
ZATERDAG 30 AUGUSTUS 1941
No. 24978
r
Mussolini vier dagen in het
hoofdkwartier van den Führer
Verduisteren:
82sfe Jaargang
Victorie Duitschland wint voor
Europa op alle fronten
Alle militaire en politieke kwesties besproken
Nadere bijzonderheden
20.34 'uur
6.48
uur
20.32 uur
6.49 uur
Scheiding tusschen Joodsche
en niet-Joodsche leerlingen
en leerkrachten
J
De bedreiging van
Petersburg
Vernielingen te Reval
Grepen uit den strijd
EERSTE BLAD
Feiten van den dag
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: J. W. Henny
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Hoofdredacteur: B. W. Menkhorsfc, Lelden
Pl.verv.: K. Been. Lelden
PRIJS DER ADVERTENTIES
32 ets. per regel voor advertenties uit Leiden en plaatsen waar agentschappen
van ons Blad ztfn gevestigd. Andere advertenties 37 ets. per regel. Minimum
5 regels. - Verplicht bewijsnummer 5 ets. - Incassokosten volgens postrecl t.
„Kleine Advertenties" (hoogstens 30 woorden) uitsluitend bij vooruitbetaling,
alleen 'sWoepsdags en 's Zaterdags 55 ets. - Voor toezending van brieven
wordt 10 ets. berekend.
Bureau Witte Singel no. 1, ^oek Noordeindsplein
Telef. nrs. Directie en Administratie 25041 (2 lijnen)
Redactie 21507
Postcheque- en Girodienst no. 57055 - Postbus no. 54
PRIJS DEZER COURANT
Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zjjn:
per 3 maanden ƒ2.47
per weekƒ0.19
Franco per post ƒ2.47 per 3 maanden portokosten
(voor binnenland ƒ0.80 per 3 mnd>
Het D.N.B. meldt uit het hoofdkwartier van den Führer:
De Führer en de Duce hebben inden tijd tusschen 25 en 29 Augustus een
bijeenkomst gehad in het hoofdkwartier van den Führer. Tijdens deze be
sprekingen. die in het hopfdkwartier van den Führer van het Noordelijke en
het Zuidelijke front plaats vonden, werdeft alle militaire en politieke kwes
ties, die de ontwikkeling en den duur van den oorlog betreffen, diepgaand
besproken.
De kwesties werden onderzocht in den geest van de nauwe kameraadschap
en lotsverbondenheid, welke de betrekkingen tusschen de beide mogendheden
van de spil kenmerkt. De besprekingen, waren doordrongen van (Jen onwrik-
baren wil der beide volkeren en van hun leiders om den oorlog tot het zege
vierende einde voort te zetten. De nieuwe Europeesche ordening, die uit deze
overwinning te voorschijn zal treden, moet op zoo uitgestrekt mogelijke wijze
de oorzaken wegilemen, welke inbet verleden aanleiding tot de Europeesche
oorlogen hebben gegeven. Dé vernietiging van het bolsjewistische gevaar en
van de plutocratische uitbuiting zal de mogelijkheid verschaffen voor een
vreedzame, harmonische en vruchtbare samenwerking van alle volkeren van
het Europeesche continent, zoowel op politiek, als op oeconomisch en cultu
reel gebied.
Tijdens dit bezoek, aldus het bericht uit
het hoofdkwartier van den Führer verder,
hebben de Führer en de Duce zich naar
belangrijke punten van het Oostelijke
front begeven, waarbij ook. een bezoek ge
bracht werd aan een der Italiaansche di
visies, welke meedoen aan den strijd tegen
het bolsjewisme. Bij hun bezoek aan het
Zuidelijke front werden de Führer en de
Duce door generaal-veldmaarschalk Von
Rundstedt verwelkomd. Bovendien werden
bezoeken gebracht aan de hoofdkwartieren
van den Rijksmaarschalk en van den op
perbevelhebber van het leger.
In het gezelschap van den Duce bevon
den zich Dino Alfieri, de Italiaansche am
bassadeur te Berlijn, generaal Cavallero,
de chef van den generalen staf van de
Italiaansche weermacht, de kabinetschef
gezant Anfuso als vertegenwoordiger van
graaf Ciano, den minister van buitenland-
sche zaken, die door ziekte verhinderd was
de generaals Marras en Gandin, alsmede
een reeks van andere hooge officieren van
den generalen staf. De Duitsche ambassa
deur Von Mackensen en de Duitsche mili
taire attaché te Rome, luitenant-generaal
Von Rintelen, namen eveneens aan de reis
van den Duce deel.
Aan de politieke en militaire besprekin
gen hebben van Duitsche zijde ook deelge
nomen Von Ribbentrop, de rijksminister
van buitenlandsche zaken, en generaal-
veldmaarschalk Keitel, chef v?an het opper
bevel van de weermacht.
TELEGRAM VAN MUSSOLINI AAN HITLER
Mussolini heeft het volgende telegram
aan Hitier gezonden:
Führer, de dagen, zoo rijk aan gebeurte
nissen, die wij te zamen in Uw hoofdkwar
tier hebben doorgebracht en de bezoeken
aan onze troepen, die strijd voeren tegen
het bolsjewisme, zullen voor mij een onver
getelijke herinnering blijven, zooals ik U
reeds heb gezegd.
Wat de sovjetunie aangaat, ik heb gecorfV
stateerd, dat de historische draagwijdte van
onze revoluties zich steeds onweei^legbaarder
openbaart, waardoor de Europeesche be
schaving gered wordt van het doodelijke
bolsjewistische gevaar. Ik keer terug naar
Italië met een onuitwischbapen indruk van
den grooten arbeid, dien wij ondernomen
hebben en met de zekerheid, die volstrekter
is dan ooit, omtrent zijn zegenvierende vol
tooiing. Aanvaard mijn hartelijksten dank
voor de groote gastvrijheid, mij. door U te
midden van de dappere, onvermoeibare
Duitsche strijdkrachten geboden en ontvang
mijn hartelijke kameraadschappelijke groe
ten.
Omtrent de bijeenkomst tusschen Hitier
en Mussolini schrijft een bijzondere corres
pondent van het D.N.B. uit het hoofdkwar
tier van den Fuehrer:
Voor de elfde maal hebben de Fuehrer en
de Duce in deze dagen, nu de strijd om het
lot van Europa zijn tweeden verjaardag
nadert, elkaar in een persoonlijke bespre
king ontmoet, een bespreking, welker bij
zondere beteekenis duidelijk in het gepu
bliceerde communiqué tot uitdrukking komt.
De Duitsch-Italiaansche wèpenbroeder-
sehap, bezegeld door de gemeen.^chappelr'ke
offers van bloed in de gevechten op den
palkan en in Noord-Afrika, in de Middel
en dische Zee en op den Atlantischen
Oceaan, bewijst thans opnieuw haar waarde
bij het optreden van de dappere Italiaan
sche divisies in den strijd tegen het bolsje
wisme. Voor de eerste maal stonden nu
dezer dagen de Fuehrer en de Duce als de
opperste bevelhebbers der weermacht van
hun volkeren op het slagveld, waarop hun
zegevierende troepen schouder aan schou
der oprukken tegen denzelfden wereldvlj-
and, tegen wien zij reeds in de jaren 1936
tot 1939 op Spaansch grondgebied gevoch
ten hebben. Diep in het land der sovjets
zijn de Duce en de Fuehrer gereden langs
het front eéner Italiaansche divisie, welker
mannen er trotsch op gangen, dat hun
Duce door zijn bezoek aan hen in het Oos
ten de beteekenis van hun optreden in het
Europeesche geveohtsfront tegen het bols
jewisme onderstreepte. Zoo werd dit uur,
waarin de Duce en naast Hem de Fuehrer,
de soldaten van het fascisme in het ver
overde vijandelijke land begroette, tot een
uiterlijk hoogtepunt van dit bezoek van den
Duce. Vier dagen duurde de samenkomst
van den Duce met den Fuehrer. Het waren
dagen, die even sterk in het teeken stonden
van de kameraadschappelijke gesprekken
der beide staatslieden onder vier oogen,
als dat zij dienden tot verscheidene afzon-
derlijke of gezamenlijke besprekingen met
hun militaire" en politieke medewerkers.
Daartusschen lagen urenlange reizen per
vliegtuig, trein en auto. De groote trajecten
van het Oosten stelden een niet geringe
taak aan de organisatie van de reis aan
beide zijden. Een nauwkeurig doordachte
dienst voor militaire en politieke berich
ten zorgde ervoor, dat de Fuehrer en de
Duce ook tijdens de lange reizen steeds ter
stond op de hoogte gebracht werden van
elk bericht van beteekenis. Een nauwkeurig
axbeidaprogram regelde het verloop van
deze gedenkwaardige dagen. Terstond na
de aankomst en een rondgang door het
hoofdkwartier van den Fuehrer, waarbij de
Duce met bijzondere belangstelling de tech
nische inrichtingen van het hoofdkwartier
%n de berichtencentrale van den rijkspers
chef bezichtigde, hielden de Fuehrer en de
Duce een eerste bespreking, welke gevolgd
werd door een referaat van deni chef van
het opperbevel van de weermacht, generaal
veldmaarschalk Keitel, over de militaire
situatie. Aan den hierop volgenden maal
tijd. den eenigen met een officieel karakter
van hedenavond
tot morgenochtend
en van Zondagavond
tot Maandagmorgen
De maan komt heden op te
16.06 uur en gaat onder te
middernacht; morgen komt de
maan op te 17.05 uur en gaat
onder te 2.01 uur.
tijdens het geheele bezoek (op de overige
dagen werd aan, de veldkeuken gegeten)
werd behalve door den Fuehrer en den
Duce van .Italiaansche zijde deelgenomen
door den ambassadeur Alfieri, generaal Ca
vallero, den kabinetschef Anfuso. de gene.
raals Marras en Gandin, den chef van het
protocol gezant Telesla en door den parti
culieren secretaris van den Duce, prefect
Oesare: van Duitsche zijde door rijksminis
ter Von Ribbentrop, generaal-veldmaar
schalk Keitel, de rijksleiders dr. Dietrich en
Bormann. ambassadeur Von Mackensen, de
genraal Jodl. Bodenschtz en Von Rintelen,
alsmede door de adjudanten van den
Fuehrer. Gruppenfuehrer Schaub en kolo
nel Schmundt. i
Des middags bracht de Duce ln gezel
schap van den Feuhrer een bezoek aan het
hoofdkwartier van den opperbevelhebber
van het leger, generaal-veldmaarschalk von
Brauchitsch, waar de Dece een uitgebreid
inzicht kreeg over het werk van het Duit
sche opperbevel en van den generalen staf
van het leger. De avond was gewijd aan een
bspreking in kleinen kring in het werkver-
trek van den Fuehrer. Tegelijkertijd waren
de overige heeren uit het gezelschap van
den Duce, de aan de reis deelnemende hoo
ge officieren van de Italiaansche weer
macht, de vertegenwoordigers van het Ita
liaansche departement van buitenlandsche
zaken en van de Italiaansche ambassade te
Berlijn in de openlucht bijeen in een kame
raadschappelijke ontmoeting met de leden
van het hoofdkwartier van den Führer.
De tweede dag was gewijd aan een ge-
meenscchhappelijken vliegtocht van den
Führer en den Duce met hun militaire sta
ven naar een bijzonder markant en fel om
streden punt der gevechten in het Oosten,
waar na een referaat over de verovering
van deze vesting door den bevelhebber van
het leger aldaar, werd overgegaan tot een
bezichtiging van het terrein. Na een maal
tijd aan de veldkeuken op het vliegveld
werd naar 't hoofdkwartier van den Fuehrer
teruggevlogen, waarbij de Duce als harts
tochtelijk vlieger meerendeels in de be-
stuurderskabine vertoefde bij den vasten
vliegtuigbestuurder van den Fuehrer, SB.
Oberfuehrer kapitein Baur en dezen ook bij
besturing van het vliegtuig afloste. Een be
zoek aan het hoofdkwartier van den rijks
maarschalk en opperbevelhebber van het
luchtwapen, Hermann Goering. gaf den
Duce en zijn militairen staf vervolgens eega
inzicht in de leiding van het Duitsche lucht
wapen, dat zulk een toonaangevend aandeel
heeft in de successen van de Duitsche weer
macht.
Op den vierden dag begaven de Fuehrer
en de Duce zich per vliegtuig naar een
Italiaansche divisie in het gebied der
krijgsverrichtingen aan het Zuidelijke
front. Na een uitvoerig referaat over de
situatie door generaal-veldmaarschalk von
Rundstedt, van wien de Sovjet- en de
Britsche berichtendienst-juist den avond te
voren beweerd hadden, dat hij gesneuveld
was, bracht de commandant van het Itali
aansche expeditiecorps den Duce rapport
uit over het optreden van de aan hem on
dergeschikte divisies, Met opgeheven rech
terhand begroette de Duce zijn soldaten,
die ten strijde trekken en reed hij tezamen
met den Fuehrer langs het front der di
visie. Dien avond namen de Fuehrer en de
Duce na een laatste bespreking op de
INGAANDE 1 SEPTEMBER.
De secretaris-generaal van het departe
ment van oavoeding, wetenschap en cul
tuurbescherming brengt het volgende ter
algemeene kennis:
Krachtens de opdracht, gegeven door den
rijkscommissaris voor het bezette Neder-
landsche gebied, zullen met Ingang van 1
September a.s. leerlingen van onderwijsin
stellingen, welke ook met uitzondering
van de instellingen voor hooger onderwijs
die overeenkomstig par. 4 der verorde
ning nr. 189/1940 van den rijkscommissaris
(verordening betreffende de aanmelding
van Joodsche ondernemingen) van Jóod-
schen bloede zijn of als zoodanig worden
beschouwd, slechts onderwijs mogen ont
vangen van leerkrachten die eveneens wan
Joodschen bloede zijn of als zoodanig wor
den beschouwd.
Dit heeft ten gevolge dat mèl ingang
van den genoemden datum de hier be
doelde leerlingen niet langer in de on
derwijsinstellingen zullen mogen wor
den toegelaten, tenzij het onderwijsin
stellingen betreft, welke alleen voor
deze leerlingen zijn bestemd.
Hieraan kan worden toegevoegd, dat
volgens de uitdrukkelijke aanwijzing
van den rijkscommissaris binnen den
kortst mogelijken tijd zal worden over
gegaan tot de inlichting van de noodi-
ge scholen, bestemd voor de boven be
doelde leerlingen. De voorbereidingen
hiertoe bevinden zich in een ver gevor
derd stadium, zoodat kan worden ver
wacht. dat binnen zeer afzienbaren tijd
de noodige regelingen zijn getroffen.
In aansluiting aan deze bepalingen
zij er op gewezen, dat het in den ver
volge verboden zal zijn, dat leerlingen
van Joodschen bloede en zij, die als
zoodanig worden beschouwd, van niet-
Joodsche personen onderwijs, in wel
ken vorm ook, ontvangen. Ook wan
neer dit onderwijs gegeven wordt ln den
vorm van club- of "privaatlessen.
Leerkrachten, die van Joodschen
bloede zijn of overeenkomstig de bo
vengenoemde bepaling als zoodanig
worden beschouwd, mogen slechts on
derwijs geven aan Joodsche leerlingen,
en daarmede gelijkgestelden, terwijl
hun uitdrukkelijk ls verboden om eenig
onderwijs ln welken vorm ook, te geven
aan niet-Joodsche leerlingen. Indien
Joodsche leerkrachten en de daarmede
gelijkgestelden, die in het genot zijn
van eenlge uitkeering op grond van
aan hen verleend ontslag, nochthans
mochten voortgaan met het geven van
onderwijs, ln welken vorm ook, aan
niet-Joodsche leerlingen, zal onverwijld
worden overgegaan tot de Intrekking
van de aan hen toegekende uitkeering.^
meest hartelijke wijze afscheid na vier da
gen van gemeenschappelijke belevenissen
en gemeenschappelijken arbeid, welke ston
den in het teeken van den opbouw van een
nieuw Europa.
Voor de eerste maal werden in het ge
meenschappelijk slotcommuniqué over de
ontmoeting tot in bijzonderheden afdalen
de gegevens verstrekt over den inhoud der
besprekingen, welker beteekenis door dit
feit alleen reeds naar voren dringt. In zijn
beknopte en nauwkeurige formuleering
geeft het communiqué uitdrukking aan de
elementen van de Duitsch-Italiaansche sa
menwerking en aan het doel van hun
wapenbondgenootschap h. 1. den onwrik-
baren wil om den oorlog tot het zegevie
rende einde voor te zetten en daarmede na
de vernietiging van het bolsjewistische ge
vaar en van de plutocratische uitbuiting
een nieuwe Europeesche ordening tot stand
te brengen in den zin van een uitgebreide
samenwerking tusschen. alle volkeren van
dit continent. In de waarlijk opbouwende
woorden van dit communiqué zoo besluit de
bijzondere correspondent van 1 het D.N.B.
in het hoofdkwartier van den Fuehrer, ligt
het reeële programma voor een nieuw
Europa besloten, dat zich van zijn groote
zending bewust is en elke inmenging van
een ander halfrond van de hand wijst, voor
een Europa, dat besloten ls, zijn vraagstuk
ken zelf op te lossen en het welzijn van al
zijn volkeren te behartigen.
Ter aanvulling op het weermachtsbericht
van gisteren verneemt het DNB van welin
gelichte zijde het volgende:
Zooals te voorzien was zijn Reval en Bal-
tisch-Port zeer snel in Duitsche handen ge
vallen, nadat de Sovjets onder wanhopige
gevechten tevergeefs geprobeerd hadden
over zee te ontkomen. Deze evacuatie zou
hun evenwel niet veel baten, daar de naar
het Oosten teruggevoerde Sovjet-troepen in
het gebied om Petersburg slechts in een
nieuwe vernietigende omsingeling zouden
kunnen geraken.
Het bezit van Reval als laatste Baltische
haven, welke den Sovjets tot dusver nog
was overgebleven, is voor dë Duitsche weer
macht vooral daarom van zoo groote betee
kenis, omdat de afstand van hier tot aan
de Finsche hoofdstad Helsinki door de
lucht slechts 90 km. bedraagt, zoodat dus
een rechtstreeksch contact met het verbon
den Finland in plaats van als tot dusver
over Zweden niets meer in den weg
staat. Het steunpunt Baltisch-Port speelde
aan de Zuidkust van de Finsche golf onge
veer dezelfde rol als Hangö in het Noorden,
dat in 1940 Finland werd afgedwongen en
thans nog in handen van de sovjets is.
De aanvoer naar Hangö en naar de Balti
sche eilanden ösel en Dagö loopt thans over
de geheele lengte van de Finsche golf van
de Noord- en van de Zuidkust af. gevaar.
Het Sovjetpersbureau heeft Donderdag toe
gegeven dat Dnjpropstrowsk door de Sovjet
strijdkrachten ontruimd is. Daarmede is de
finitief de legende uit de wereld geholpen
alsof het den Sovjet-troepen nog mogelijk
geweest zou zijn, zich ten Westen van den
Dnjepr te handhaven. Met het- verlies van
Dnpropetrewsk hebben de sovjets definitief
de hoop moeten opgeven de te verwach
ten verdere operaties van de Duitsche Zui
delijke flank in de kiem te kunnen smoren.
Tegenover een bericht van den Amerikaan-
schen zender Boston, dat de stad Gomel
door Sovjettroepen is heroverd, kan gecon
stateerd worden, dat Gomel reeds ten minste
vijftig kiloiheter achter het inmiddels opge
schoven Duitsche front ligt en dat er van
eenigen tegenslag ^n Duitsche zijde geen
sprake kan zijn. Integendeel, ook de Duit
sche aanvalsbewegingen in het gebied voor
Gomel verloopen buitengewoon gunstig.
Over den aanblik, dien Reval bij het bin
nenrukken van de Duitsolie troepen bood,
wordt aan het DNB het volgende gemeld:
Verwoeste dokken en uitgebrande silo's
flankeeren de haven, waarin een chaos van
planken, balken en verwoeste masten drijft.
Met zware slagzijde liggen verscheiden oor
logsschepen van de Sovjets diep in het wa
ter. Andere tot zinken gebrachte schepen
steken slechts met den boeg boven den wa
terspiegel. Overal tusschen de loodsen en
werkplaatsen vindt men verkoolde brok
stukken. die door den luchtdruk van de ex-
plodeerende „Stuka"-bommen zijn wegge
slingerd.
Eenzelfde tooneel van verwoesting biedt
het station van Reval, waar enorme hoe
veelheden materiaal en wapens verladen
werden om weggevoerd te worden. Een trein
voorzien van geschut en pantsertorens, staat
voor den uitgang gereed om te vertrekken,
doch een bom van zwaar kaliber heeft de
locomotief uit de rails geworpen.
De gevechten ln het gebied tusschen Nar
va en Loega hebben' zich naar van mili
taire zijde aan het D.N.B. wordt gemeld,
met groot succes ontwikkeld. De Duitsche
troepen hebben op alle plaatsen de opge
geven doelen bereikt. In dezen sector van
het front werden 5000 man gevangen ge
nomen, 23 sovjet-pantserwagens, 45 stuk
ken geschut van verschillend kaliber, een
groot aantal mitrailleurs en granaatwer
pers, stukken Infanterlegeschut en hand
vuurwapens werden bult gemaakt of ver
nietigd.
Op verscheidene plaatsen trokken de
Duitsche troepen over de spoorlijn Peters
burg—Moskou, die door den vijand taal
wordt verdedigd. Hij heeft een groot ge
deelte van de nog overgebleven lucht
macht ln den Noordelijken sector geconr
centreerd ten einde den niet te stuiten op-
marsch van de Duitsche legerafdeelingen
te belemmeren. Alle pogingen om de Duit
sche troepen tot staan te brengen zijn
mislukt.
In de Oekraïne hebben de Sovjets giste
ren geprobeerd op verscheidene plaatsen
den Westelijken oever van den Dnjepr ten
Zuiden van Kief te bereiken. De voorberei
dingen van deze poging op den Oostelijken
oever werden door de Duitsche artillerie
Verhinderd. De sovjet-troepen leden zware
verliezen.
Bij Zaporozje heeft de Duitsche artillerie
gisteren een tamelijk groot riviervaartuig
waarmede de tegenstanders een lading
bommen stroomafwaarts trachtten te ver
voeren. vernietigd. Het schip vloog in de
lucht.
Officieel ls te Helsinki bekend gemaakt,
dat Finsche vliegtuigen Donderdagnacht op
verscheidene plaatsen in Viipuri (Wiborg)
groote branden hebben waargenomen, wel
ke door de bolsjewisten waren veroorzaakt.
De branden konden worden gezien tot aan
de stad Lappenranta aan het Saima-meer.
Dit Nummer bevat DRIE Bladen
Binnenland
Volgende week 4Vs K.G. aardappelen. (3e
Blad).
Prof. Goedewaagen over het komende
filmgilde. (3e Blad).
Bijdragen voor woningbouw; de voorwaar
de van krotopruiming vervallen. (2e
(Blad).
Buitenland
De Duce op bezoek bij den Fuehrer aan
het Oostelijk front. (Ie Blad).
ZIE VOORTS „LAATSTE BERICHTEN"
EERSTE BLAD.
MEN ZIE VOOR ONS KORT VERHAAL
PAG. 1 VAN HET DERDE BLAD.
