V
V
Strijd in Iran geëindigd
VRIJDAG 29 AUGUSTUS 1941
No. 24977
Duitsche troepen tot op 50 K.M.
van St. Petersburg
Verduisteren:
82ste Jaargang
Ring wordt al nauwer
Grepen uit den strijd
Reval en Baltischportdoor
Duitsche troepen
genomen
Uit het Verre Oosten
Nieuwe regeering
gevormd
De Australische premier
afgetreden
Verspreide berichten
Sovj et-wreedheden
20.36 uur
6.46 uur
Astronomische cijfers
VRIJWILI
NI
EGIOEN
D
EERSTE BLAD
Feiten van den dag
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: J. W. Henny
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Hoofdredacteur: B. W. Menkhorst, Lelden
Pl.verv.: K. Been. Lelden
PRIJS DER ADVERTENTIES
32 ets. per regel voor advertenties uit Lelden en plaatsen waar agentschappen
van ons Blad zijn gevestigd Andere advertenties 37 ets. per regel. Minimum
5 regels. - Verplicht bewijsnummer 5 ets. - Incassokosten vorens postrec) t,
„Kleine Advertenties" (hoogstens 30 woorden) uitsluitend bij vooruitbetaling,
alleen 's Woensdags en ^s Zaterdags 55 ets. - Voor toezending van brieven
wordt 10 ets. berekend.
Bureau Witte Singel no. 1, hoek Noordeindspleih
Telef. nrs. Directie en Administratie 25041 (2 lijnen)
Redactie 21507
Postcheque- en Girodienst no. 57055 Postbus no. 54
PRIJS DEZER COURANT
Voor Lelden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn:
per 3 maandenƒ2.47
per weekƒ0.19
Franco per post 2.47 per ,3 maanden -f portokosten
(voor binnenland 0.80 per 3 mnd
Als aanvulling op het weermachtsbericht
verneemt het D.NJ3. van militaire zijde:
Aan het front gaat de toestand aan de
Finsche golf thans zijn beslissing tegemoet.
Het is den Duitschen troepen gelukt, de*
rest van Noord-Estland in bezit te nemen,
de eilanden Osei en Dagö uitgezonderd. Om
de havens en zeesteunpunten Heval en Bal-
tiiski-port wordt thans nog gestreden, doch
men kan aannemen, dat ook die binnen
kort zullen vallen. Dan zullen de sovjet
troepen nog slechts over de genoemde
eilanden Osei en Dagö alsmede over het
steunpunt Hangö aan de buitenkust van de
Finsche golf, dat zij in 1940 van Finland
hebben afgeperst, beschikken.
Inmiddels is het gebied om Petersburg
door den Duitschen opmarsch uit het Wes
ten. Zuiden en Zuid-Oosten weer zoo be-
naüwd, dat de Duitsche troepen ten deele
reeds 50 k.m. voor Petersburg staan. Aan
gezien ook de Finsche opmarsch op de
landengte van Karellë tusschen het Lado-
gameer en de Finsche golf voortdurend
ruimte naar het Zuiden krijgt, wordt de
verdediging van Petersburg steeds moei
lijker. De eenige plaats van beteekenis ten
Noorden van Petersburg, welke in 1940 aan
de Finnen is ontrukt, t.w. Wiborg (Viipuri)
is reeds ingesloten. Zoo beschikt de Sovjet-
leding nog slechts over Kroonstad en Pe
tersburg als zeesteunpunten in de Finsche
Golf.
De succesrijke oorlog met mijnen van de
Duitsche marine in deze wateren en het
voortdurende optreden van het Duitsche
luchtwapen en van de Finsche marine te
gen konvooien van de Sovjets in de Fiii-
sche golf bemoeilijkt echter ook thans reeds
de verbinding der Sovjets met hun bui
tenposten. welker volkomen afsluiting na
den val van Reval en Baltiiskiport ver
wacht kan worden.
Zoo worden in het gebied van de Ooste
lijke Oostzee beslissingen van principièele
beteekenis voorbereid, waarvan het resul
taat zal zijn, dat de Sovjetunie geheel uit
het Oostelijke gebied van de Oostzee ver
dreven zal worden.
Naar het D.NR. verder verneemt, hebben
Duitsche troepen Woensdag bij de achter
volging van Sovjet-soldaten, die bij Gomel
vernietigend verslagen waren, groote suc
cessen behaald. Twee snelle Duitsche di
visies drongen diep in de Sovjetstellingen
en -colonnes dóór en maakten 2200 gevan
genen; 15 stukken geschut werden buit
gemaakt.
In den slag bij Welikije Loeki is het 22ste
Sovjetleger geheel vernietigd. Het aantal
gevangenen, vermeld in het extra bericht
van 27 Augustus, is intusschen gestegen
tot 34.060, het aantal vernietigde en buit
gemaakte stukken geschut tot 452. Boven
dien zijn in dezen slag groote hoeveelheden
oorlogsmateriaal buitgemaakt, waaronder
333 zware granaatwerpers en 19 pantser
wagens.
Aan den benedenloop van den Dnjepr
trachtten Woensdag verscheidene kleine
Sovjetschepen de Duitsche stellingen aan
den Westelijken oever te beschieten. De
Duitsche artillerie schoot echter een moni
tor en een sleepboot in brand, voor de sche
pen hun voornemen ten uitvoer konden
brengen. De andere vaartuigen verwijder
den zich daarop; de sleepboot dreef als
een brandende fakkel stuurloos over de
rivier.
In hetzelfde gebied heeft een Duitsche
stoottroep, bestaande uit pioniers en in
fanterie, een vrij groot eiland in de rivier
genomen. De bolsjewisten, die het eiland
trachtten te verdedigen, werden in een ge
vecht van man tegen man overweldigd.
Duitsche artillerie heeft met succes sche
pen in de haven van Reval beschoten. Een
Sovjetkoopvaarder, die de haven wilde ver
laten werd tot zinken gebracht.
Naar het D.N.B. verneemt, trachten de
Victorie - Duitschland
wint voor Europa op
alle fronten.
Het opperbevel der Duitsche
weermacht deelt mede:
„Duitsche troepen hebben op
28 Augustus in samenwerking
met vloot en luchtmacht na
harden strijd de zeer sterke oort
logshaven Reval genomen. Van
den Hermannstoren der oude
Hanzestad wappert de Duitsche
oorlogsvlag.
Nog öp denzelfden dag zyn
Duitsche troepen opgerukt naar
de oorlogshaven Baltischport,
die volgens de modernste begin
selen is aangelegd. Ook deze
haven werd genomen. Er zijn
verscheidene duizenden" gevan
genen gemaakt. Zes kustbatte-
rijen en een onoverzienbare
hoeveelheid oorlogsmateriaal
vielen in onze handen.
In de oorlogshaven Reval zijn
19 transportschepen, die geladen
waren met troepen en oorlogs
materiaal, een torpedojager en
negen andere oorlogsschepen tot
zinken gebracht. De zware
kruiser Kirov, een torpedojager
en vijf andere oorlogsschepen
werden zwaar, beschadigd.
bolsjewisten in den centralen sector Woens
dag plaatselijke afleidingsaanvallen te on
dernemen. Al deze aanvallen, die werden
gesteund door pantserwagens en krachtig
artillerievuur, werden door den heldhafti-
gen Duitschen afweer verijdeld. Op één
punt werden drie eskadrons cavalerie tegen
de stellingen der Duitsche infanterie in
het vuur gebracht. Óok deze aanval. werd
gesmoord in het geconcentreerde vuur van
Duitsche infanterie en artillerie. De drie
eskadrons werden geheel vernietigd.
EEN BRIEF VAN KONOJE AAN
ROOSEVELT.
Door Nomoera overhandigd.
Nomoera, de Japamsche ambassadeur te
Washington, heeft president Roosevelt een
brief van den Japansohen minister-presi
dent overhandigd. In aansluiting daarop
heeft Nomoera een onderhoud gehad met
president Roosevelt en met den minister
van buitenlandische zaken, Cordell Huil.
Nomoera weigerde dên journalisten eenige
aanwijzing te geven omtrent den inhoud
van de boodschap. Na ontvangst van den
Japansohen ambassadeur verklaarde minis
ter Huil, dat president Roosevelt op den
persoonlijken 'brief van den Japanschen
minister-president ook persoonlijk zal ant
woorden.
De Japansche pers blijft zich scherp uiten
tegen het Amerikaansóhe vervoer van ben
zine, petroleum en wapentuig naar W!adi-
wostök.
i
Cart. Bureau v. Pelt
Het D.N.B. meldt uit Teheran:
Er is een nieuwe regeerilig gevormd.
Minister-president is Ali Foeroeghi, die
deze functie reeds van 1932 tot 1935
heeft bekleed. Minister van buitenland-
sche zaken is Ali Soheily.
Met het oog op de overmacht der En-
gelsche en sovjet-troepen, die het land
zijn binnengevallen, heeft het nieuwe
ministerie in een buitengewone zitting
besloten, dat de Iraansche troepen hun
tegenstand zullen staken, om verder
bloedvergieten te voorkomen.
Het persagentschap Pars meldt uit Tehe
ran, dat de nieuwe premier, Foeroeghi, zijn
kabinet gisteren aan het parlement heeft
voorgesteld. Daarbij heeft hij verklaard, dat
de Iraansche regeering mpt den oprechten
wensch goede betrekkingen met vreemde
staten te onderhouden en vrede en rust te
handhaven, aan de Iraansche strijdkrach
ten bevel heeft gegeven zich van allen te
genstand te onthouden. Het parlement
heeft eenstemmig zijn vertrouwen in het
nieuwe kabinet uitgesproken, aldus dit
agentschap.
In bevoegde Duitsche kringen, aldus Uni-
ter'Press uit Berlijn, leverde men den vol
genden commentaar op de capitulatie van
Iran. „Als er een gangster komt, die U in
uw huis aanvalt, dan is het dom te trach
ten U te verdedigen, als gij niet over wa
pens beschikt. Dit zou slechts beteekenen,
dat gij U doelloos laat vermoorden. Iran
heeft de eer gered door tegenstand te bie
den. Het ligt voor de hand dat de regeering
van Iran een dergelijken aanval op haar
gebied door Engeland niet had verwacht.
De Britten hebben Iran aangevallen als
een gangster zonder voorafgaande oorlogs
verklaring, op plaatsen waar zelfs geen af
weergeschut was inplaats van militaire
doelen met de luchtmacht aan te vallen. De
sjah is blijkbaar tot het besluit gekomen
dat het doelloos is het land aan het gevaar
van vernietiging bloot te stellen.
De geheele kwestie beteekent echter een
buitengewone belangrijke les, die door an
dere landen niet vergeten moet worden.
Reuter meldt, dat luitenant-generaal Ed
ward P. Quinan belast is met de leiding over
de Britsche en Britsch-Indische troepen in
Iran.
TURKSCHE PRESIDENT ONTVANGT
VON PAPEN.
Inönö, de president der Turksche repu
bliek, heeft gistermiddag, naar Agence Ana-
tolie meldt, den Duitschen ambassadeur
Von Papen ontvangen. De Turksche minis
ter van buitenlandsche zaken was bij het
onderhoud aanwezig.
FADDEN ZIJN OPVOLGER.
Reuter meldt uit Melbourne, dat Men-
zies, de Australische minister-president, die
sinds 1936 in functie en ook minister voor
de coördinatie van het defensieprogram
was, is afgetreden. Fadden, de plaatsver
vangende minister-president, die Menzies
vervangen heeft tijdens zijn verblijf in
Engeland, is gisteren in een gemeenschap
pelijke vergadering van de Vereenigde
Australische party en de Boerenpartij een
stemmig tot minister-president gekozen.
Het aftreden van Menzies treedt formeel
Vrijdag in werking. In een persconferentie
verklaarde hij te hopen, dat zijn aftreden
een gunstigen invloed zou hebben op de
eensgezindheid tusschen de regeermg en de
partijen.
MYRON TALOR WEER NAAR ROME.
De Amerikaansche minister van buiten
landsche zaken, Cordell Huil, heeft mede
gedeeld, dat Myron Taylor, de oersoonlijke
vertegenwoordiger van president Roosevelt
bij het Vaticaan, binnenkort weer naar
Rome vertrekt. Taylor heeft zijn werkzaam
heden wegens ziekte een tijdlang moeten
staken. Huil vervolgde, dat Taylor niet lang
te Rome zal blijven, daar „zijn voortdurende
aanwezigheid op het Vaticaan niet noodza
kelijk is". (DNB.).
ENGELSCHE SPOORWEGEN ONDER
STAATSTOEZICHT.
Bekend is gemaakt, naa. Reuter uit Londen
meldt dat de Engelsche spoorwegen onder
staatstoezicht worden gesteld (D.N.B.).
FRANSCH SOMALILAND.
De briefwisseling tusschen den Britschen
generaal Wavell en den gouverneur van
Fransch Somaliland, waarin eerstgenoemde
de blokkade van Fransch Somaliland aan
kondigde, is thans door den zender van
Dzjiboeti bekend gemaakt. Daaruit blijkt,
dat generaal Wavell aan den gouverneur had
voorgesteld, de zijde van Engeland en van
het zoogenaamde „vrije Frankrijk" te kiezen.
Tevens werd medegedeeld, dat Fransch So
maliland zou worden geblokkeerd, totdat de
voorwaarden van dit ultimatum waren ver
vuld. De gouverneur deelde in zijn weiger
achtig antwoord mede, dat 'hij aan dezen
eisch niet kon voldoen, vooral omdat deze
elsch een geheele bevolking tot den honger
dood veroordeelde om haar te dwingen tot
rebellie tegen het eigen moederland. De
loyauteit der bevolking van Fransch Somali
land jegens de Fransche regeering is on
bestreden en een aanval zou evenals in Sy
rië met wapengeweld worden gekeerd, aldus
de brief. Al zijn dan vijf afzonderlijke Fran-
schen uit Somaliland naar de Engelschen
overgeloopen. dit is toch geen bewijs, want
het is slechts éen nietig percentage der, be
volking en bovendien stond den genoemden
vijf Franschen toch ontslag uit den be
stuursdienst te wachten, hetgeen dan ook
bekend was.
Na deze mededeeling verklaarde de om
roeper van Dzjiboeti, dat de Britsche blok
kade van dag tot dag onmenschelijker
wordt. (D.NJ3.).
BOLSJEWISTISCHE SCHENDINGEN
VAN HET VOLKENRECHT.
Onder het opschrift „Schendingen van
het Volkenrecht door het sovjet-leger" be
handelt de Militaerische Korrespondenz aus
Deutschland wreedheden jegens de Duit
sche krijgsgevangenen.
De behandeling van de Duitsche krijgs
gevangenen door het sovjetleger, die met
alle Volkenrecht spot, is sedert het begin
der gevechten in het oosten in honderden
gevallen geconstateerd. De nuchtere proces
sen-verbaal en berichten van de rechtban
ken en militaire instanties, die belast zijn
met het onderzoek naar deze bolsjewistische
daden van geweld, geven een ontstellend
beeld van de gepleegde wreedheden. On
langs Is de Sovjet-unie toegetreden tot de
conventie van 1864, het verdrag tot verbe
tering van het lot van gewonden en zieken
hi legers te velde en ln gevangenschap, dat
herhaaldelijk gewijzigd en vernieuwd is,
voor het laatst in 1929 en dat thans in de
geheele beschaafde wereld geldt. In het
licht van bovengenoemde féiten is deze toe
treding een farce.
Enkele willekeurig gekozen feiten, die te
allen tijde naar belleven kunnen worden
aangevuld, mogen voor zich zelf spreken.
Een bergingsafdeellng vond 6 Juli jJ. in het
bosch bij Mitkiskes.veertien vermisten on
der den grond gestopt in een moerassig
gebied, zonder dat de plaats van dit graf
was aangeduid. Deze veertien Duitsche sol
daten, wier handen op den rug waren ge
bonden, waren bijna onherkenbaar ver
minkt. Uit het onderzoek bleek, dat ten
minste negen hunner in gevangenschap ge
raakt en daarna door de sovjets doodge
marteld moesten zijn. Een onderofficier
moet gewurgd zijn, een andere door een
houw met een spade op de borst doodelijk
zijn gewond. Vier infanteristen zijn door
het inslaan van den schedel omgebracht.
Eén soldaat heeft geen kin meer. Van een
ander was het hoofd door het oog met een
pikhouweel doorboord. Bij weer een ander
was de schedel met een stomp voorwerp
Ingeslagen, De meeste lijken vertoonden
ook nog sabelsteken. Van enkelen waren
de armen gebroken. Dezelfde bergingsaf-
deeling vond op deze piek nog een soldaat,
wien de eigen sabel tot aan het gevest in
het achterste was gedrukt, waaraan hij
doodgebloed moet zijn en hog één, die aan
een boom gebonden en wiens schedel met
een bijl was ingeslagen.
Bij Bialystock geraakte 26 Juli een reeks
gewonden van een regiment infanterie in
sovjet-gevangenschap. Omstreeks negen
tien hunner werden naderhand dood aan
getroffen. Volgens getuigenverklaringen
van hedenavond
tot morgenochtend
De maan kwam heden op te
14.59 uur en gaat vannacht onder
te 1.04 uur.
Het overzicht, dat verstrekt werd door de
Duitsche autoriteiten over het verloop der
krijgsverrichtingen aan het Oostfront, sinds
22 Juni j.l., bevat inderdaad astronomische
verliescijfers voor de bolsjewisten.
Kunt u zldh bijvoorbeeld voorstellen wat
het zeggen wil: 1.200.000 gevangenen? Hebt
u een idee, hoe groot een vliegveld zou moe
ten zijn, waarop 11.000 bolsjewistische vlieg
tuigen (sinds 22 Juni j.l. vernietigd) kunnen
staan? Hoeveel uren ,oudt u noodig nebben
om langs een opstelling van ruim 14.000
pantserwagens te rijden? Hoeveel ton staal
zijn verwerkt in 14.000 stukken geschut en
wat dunkt u van 870.000 vierkante kilometer
terreinwinst?
Ziehier enkele pogingen om de enorme
verliescijfers van de bolsjewisten te demon-
streeren, verliescijfeus, die nog aangevuld
móeten worden met het aantal gesneuvelden
of gewonde bolsjewisten, een aantal, dat op
ruim 4.000 000 is vastgesteld.
En voort gaat de strijd. lederen dag weer
rukken de Duitsche legers verder op, trouw
bijgestaan door de verbonden legers en de
vrijwilligerslegioenen
Steeds grooter worden de verliescijfers van
den vijand der Westersche beschaving, tot
datde horden van Stalin totaal vernie
tigd zullen zijn en met den opbouw van
het nieuwe Europa begonnen kan worden.
In dit nieuwe Europa zal Nederland zijn
eigen plaats innemen. Een plaats, die het te
danken zal hebben aan de dappere Neder-
landsche mannen, die nu strijden in de ge
lederen' va"n ons legioen, omdat zij weten,
dat het hun plicht is voor Nederland een
eervolle plaats in het nieuwe Europa te ver
overen.
Dat is hun plicht, maar ook de uwe. Meldt
u daarom aan bij het
Vrijwilligerslegioen Nederland
Koninginnegracht 22, 's Graven hage.
onder eede zijn hun alle voorwerpen van
waarde en een luitenant ook nog laarzen
en broek ontnomen. Bij veleri werden ver
minkingen geconstateerd: steken in den
rug, schoten in verschillende lichaamsdee-
len, verbrijzeling van den schedel, in één
geval uitgestoken oogen en ook nog een
keer afgesneden ooren.
De gewonden van een regiment infan
terie, die niet meer in staat waren tot mar-
cheeren en enkele niet-gewonden geraakten
30 Juli op den weg tusschen Kowno en
Luck in bolsjewistische gevangenschap, de
gewonden worden terstond doodgeschoten
of door slagen met geweerkolven en sabel
steken gedood. De anderen werden eerst
uitgeplunderd en kregen toen bevel hun ge
heele uitrusting, laarzen, kiel en hemd uit
te trekken. Wie dit bevel te langzaam uit
voerde, werd doodgeschoten of neergestoken
De ontkleede mannen werden naar een kla
verveld gebracht. Daar werden de militai
ren met distinctieven afgezonderd en ge
boeid. Een officier of een politieke commis
saris hield in tegenwoordigheid van andere
officieren een toespraak tot dit troepje en
schoot daarop dTie hunner neer. Vervolgens
ontstond een wilde schietpartij op alle ge
vangenen. Enkele slaagden er ln te vluch
ten en de Duitschers te bereiken. De mees
ten werden echter doodgeschoten. Bij be
zichtiging van de plaats van dit misdrijf
werden in totaal meer dan honderd lijken
gevonden. (AN.P.)
Dit Nummer beval TWEE Bladen
Binnenland
Ambtsaanvaarding van jhr. Von Bönning-
hausen als commissaris der provincie
Overijssel. (Binnenland, 2e Blad).
Nieuwe bonnen aangewezen. (Binnenland,
2e Blad).
Het Nederlandsche stoomschip Slamat" tot
zinken gebracht. (Gemengd, 2e Blad).
Buitenland
De Duitsche successen in het Oosten. 50 K.M.
nog van St. Petersburg. (Ie Blad).
Iran geeft den strijd als te ongelijk op. Een
nieuwe regeering gevormd. (Ie Blad).
ZIE VOORTS „LAATSTE 0ERICHTEN"
EERSTE BLAD.
