V 82sfe Jaargang VRIJDAG 22 AUGUSTUS 1941 No. 24971 Na 2 maanden strijd in het Oosten Verduisteren: Geweldige vorderingen Episoden uit den strijd Nieuwe sovjet-wreedheden Artikel van dr. Goebbels Het O.K.W. meldt VRIJWÏLI N EGIÖEN D Uit Amerika 20.52 .uur 6.35 uur Italiaansch W eermachtsbericht Verspreide berichten EERSTE BLAD Feiten van den dag J LEIDSCH Directeur: J.W.Henny DAGBLAD DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Hoofdredacteur: B. W. Menkhorst, Lelden Pl.verv.: K. Been, Lelden. PRIJS DER ADVERTENTIES 32 ets. per regel voor advertenties uit Leiden en plaatsen waar agentschappen van ons Blad zjjn gevestigd. Andere advertenties 37 ets. per regel. Minimum 5 regels. - Verplicht bewijsnummer 5 ets. - Incassokosten volgens postrecht. „Kleine Advertenties" (hoogstens 30 woorden) uitsluitend by vooruitbetaling, alleen 's Woensdags en 's Zaterdags 55 ets. - Voor toezending van brieven wordt 10 ets. berekend. Bureau Witte Singel no. 1, hoek Noordeindsplein Telef. nrs. Directie en Administratie 25041 (2 lijnen) Redactie 21507 Postcheque- en Girodienst no. 57055 - Postbus no. 54 PRIJS DEZER COURANT Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn: per 3 maandenƒ2.47 per weekƒ0.19 Franco per post ƒ2.47 per 3 maanden 4- portokosten (voor binnenland ƒ0.80 per 3 mnd.) In aanvulling op het weermachtsbericht van gisteren verneemt het D.N.B van mi litaire zijde: Vandaag wordt de tweede maand van den veldtocht tegen de Sovjets afgesloten. In deze twee maanden heeft de Duitsche v eermacht in het Oosten letterlijk boven- menschelijke dingen gedaan. Ze staat in het algemeen, naar de hemelsbreedte ge meten, zes tot achthonderd kilometer van haar beginstellingen in voortdurende voor spoedige gevechten met de Sovjettroepen. Ze heeft in die twee maanden de in aantal menschen en materiaal sterkere Sovjetle- gers in verscheiden groote vernietigende gevechten zoozeer uit elkaar geslagen, dat ze zich gedeeltelijk in wanorde moesten te rugtrekken en tevens belangrijk oorlogs materiaal in groote hoeveelheden moesten prijsgeven. Bijzonder opmerkelijk zijn de cijfers omtrent buitgemaakte en vernietig de pantserwagens en vliegtuigen, die eens de kern vormden van de offensieve kracht der Sovjetlegers. Volgens de tot dusver ontvangen be richten zijn ongeveer 14.000 pantser wagens. meer dan 14.000 stukken ge schut, waaronder pantser- en luchtaf^ weerkanonnen en meer dan 11.000 vliegtuigen buiten gevecht gesteld. Tegelijkertijd werden meer dan 1.200.000 soldaten gevangen genomen. Daar de weermachtsberichten er tel kens weder op hebben gewezen dat de bloedige verliezen der Sovjet-Russen een veelvoud der gevangenen bedragen, kan in totaal worden aangenomen dat ongeveer vijf millioen buiten gevecht zijn gesteld. Doch ook de terreinwinst der Duitsche en samenwerkende strijdkrachten in de afge- loopen twee maanden van den strijd is ge weldig. Galicië, Bessarabië en de Weste lijke Oekraine tot aan den Dnjepr zijn op zeer kleine stukken na vrijwel in Duitsche handen. Hetzelfde geldt van Wit-Roethe- nië en de Baltische landen tot aan de Fin- sche Golf. Dat is een oppervlakte van. ruw geschat, 870.000 vierk. km., dus meer dan het Duitsche rijk en de nieuw daarbij gekomen gebieden in het Oosten en Wes ten en het protectoraat Bohemen en Mo- ravië evenals het gouvernement-generaal. De Sovjet-Unie heeft haar belangrijkste havens aan de Zwarte Zee en een deel van haar belangrijke Oekrainsche industriege bieden verloren, en de rest daarvan wordt onmiddellijk door de Duitsche troepen be dreigd. Verder heeft de Sovjet-Unie in feite haar in de jaren 193940 naar het Westen vooruitgeschoven machtspositie en haar positie aan de Oostzee verloren. Ook haar eenige Europeesche mogelijkheid tot on middellijke aansluiting bij het wereldver keer in het gebied van de IJszee wordt reeds bedreigd door de Duitsche en Finsche troepen, die in Karelië en op het schier eiland Kola/Oprukken. Daar ook het Duit sche luchtwapen de wapeningsindustrie in het gebied van Moskou reeds gevoelig heeft getroffen zal het voor de Sovjet-Unie moei lijk zijn binnen afzienbaren tijd het door de uitwerking der Duitsche wapenen ont stane geweldige verlies aan wapens en ma teriaal te compenseeren. Het D.N.B. geeft nog volgende bijzonder heden: Voorbij Gomel zijn de Duitsche regimen* ten opgetrokken om de verslagen Sovjet- Russen te achtervolgen, De oprukkende Duitsche soldaten nemen weer de sporen van een verschrikkelijkè vernietiging waar. Nog liggen op de slagvelden de duizenden gesneuvelde bolsjewiki, wier wanhopige aanvallen in het vuur van de Duitsche in- industrie. fanteriewapens en artillerie zijn ineenge stort. In de bosschen hangt nog de scherpe rooklucht van de granaten, ontploffingen en branden, ziet men nog de resten van pantserwagens en voertuigenva n aiiérlei soort als getuigen van de trefzekerheid der Duitsche artillerie. Waar de wegen voor den Duitschen opmarsch zijn vrijgemaakt, stapelt zich het vernietigde en kapot ge schoten oorlogstuig van de Sovjetmannen hoog op: geweren, machinegeweren, stuk ken geschut, en ransels, waarvan de inhoud ver over het land is verspreid, kisten met documenten en kaarten, gasmaskers en stalen helmen en groote hoeveelheden on bruikbare levensmiddelen en munitie. Uit bosschen rondom Gomel worden steedsnog kleine groepen verspreide Sovjet-soldaten te voorschijn gehaald, die gevoegd worden bij de eindelooze colonnes gevangenen langs de wegen. Honderden gewonden wor den door de gevangenen wier verban den met bloed zijn doordrenkt naar de verbandplaatsen meegedragen: een stoet van ellende en vernietiging der verslagen Sovjets. ,Het was verschrikkelijk", zoo schildert een gevangen onderofficier zijn ervarin gen. „Wij haden nergens meer rust. Zoch- ten wij voor het Duitsche trommelvuur j dekking in holle wegen, kiezelgroeven en aardholen, dan kwamen de Duitsche ge vechtsvliegtuigen en stuka's en bestookten ons onafgebroken met bommen. Temidden van dezen hagel van ijzer en granaten werden wij door de officieren en commis sarissen steeds weer tot een nutteloozen aanval op de stellingen der Duitsche in fanterie gedwongen. Alles liet ons reeds onverschillig. Wij geloofden niet. het er le vend af te zullen brengen. Wij waren alleen vreeselijk woedend op de politieke commissarissen, die steeds achter ons stonden en op iedere weerspannigheid let ten. De politieke commissaris van onze compagnie en die van ons regiment hebben het er niet levend af gebracht, daar voor heb ik zelf gezorgd." Duitsche verkenningsvliegtuigen beves tigen de verschrikkelijke vernietiging, die onder den geconcentreerden aanval der Duitsche en Roemeensche formaties en onder den hagel van ijzer der Duitsche ar tillerie en gevechtsvliegtuigen boven de in Odessa opgesloten sovjet-formaties is los gebroken. Een der Duitsche vliegers rap porteert: „zonder door jagers of lucht doelgeschut te worden lastig gevallen, heb ik in duikvlucht boven de haven en stad Odessa gevlogen. Ik heb Duinkerken en Calais gezien, maar wat zich in Odessa af speelt is nog veel gruwzamer en ontzetten der. Ik heb sovjet-soldaten gezien, die uit schrik over ons plotselinge verschijnen na den laatsten aanval van onze duikbom menwerpers als verlamd stonden te kijken en zich niet van him plaats verroerden. Een ineenstortende opslagplaats bedolf honderden uitgeputte sovjet-soldaten on der het puin. Door de dikke walm en rook. die boven de geheele stad hangt, namen wij talrijke vrachtauto's en pantserwagens waar, die zoodra wij verschenen op goed geluk door de straten raasden. Het was een beeld van gruwzame verwarring en vernietiging, dat wij boven Odessa hebben waargenomen. Met de inneming van Nowgorod op Dins dag door Duitsche troepen verliezen de Sovjets weer een belangrijk verkeersknoop punt in den Noordelijken sector, naar D.N.B. opmerkt. Nowgorod, gelegen op het punt waar de Wolchow uit het Urnen-meer komt is een stad met 400.000 inwoners. Deze stad heeft een bijzondere beteekenis als verkeersknooppunt in het gebied van St. Petersburg. Van hier uit leiden verschei dene spoorlijnen en wegen naar alle rich tingen. Te Nowgorod worden schepen voor de binnenvaart gebouwd voor het verkeer op het Urnen-meer en de rivier de Wolchow. die het Urnen-meer met het Ladoga-meer verbindt. Bovendien bevinden zich hier eenige fabrieken van de touw- en leder- Het D.N.B. meldt: Bij de gevechten rondom Kirowo waren op 14 Augustus twintig gewonde Duitsche soldaten bij hun troepenonderdeel ten ach ter geraakt. Zij konden zich in een klein Oekranisch dorp aanvankelijk verbergen. Enkelen licht gewonden gelukte het met steun van hulpvaardige Oekrainers de Duitsche stellingen weer te bereiken. De andere zwaar gewonde Duitsche soldaten werden door de Oekrainers verbonden en in hun huizen ondergebracht. Den volgenden dag verscheen ln het dorp een afdeeling Sovjet-soldaten, wier aandacht door een burger was gevestigd op de aanwezigheid van gewonde Duitschers. De bolsjewisten drongen de huizen der Oekrainsche boeren binnen en schoten of sloegen de weerlooze gewonde Duitschers dood. De Oekrainers werden met kolfslagen en bajonetsteken mishandeld, omdat zij zich het lot der gewonde Duitsche soldaten hadden aangetrokken. kXARr' iAN~<jELl- De strijd ten Zuiden van St. Petersburg. In een bosch vlak bij een dorp in de buurt van Smolensk was half Juli een Duitsche soldaat gevonden, dien men aan een boom had opgehangen. Zijn gezicht was opgezwollen en de tong hing uit zijn mond. Zijn lichaam was doorzeefd door ge weerschoten. Uit de mededeelingen van dorpsbewoners en uit nauwkeurige onder zoekingen ter plaatse heeft men thans de gruwelijke misdaad der bolsjewisten gere construeerd, waaraan een Duitsche officier en vijf soldaten ten offer gevallen zijn. De Duitsche soldaten waren in Sovjet-gevan- genschap geraakt. Reeds bij hun verhoor werden zij ernstig mishandeld. Later wer den zij door de bolsjewisten naar het bosch gebracht. Voor de oogen der gevangen Duitsche soldaten werd een van hen aan een tak opgehangen. De bolsjewisten hiel den toen met hun pistolen en geweren een algemeene schietoefening op het slacht offer. Na elkaar werden zoo alle zes Duit sche soldaten door de bolsjewisten omge bracht. Daarna trapten de Sovjet-soldaten op de lijken en sloegen er met stokken op los. Verscheidene officieren van het Sov jet-leger. onder wie een majoor en een po litieke commissaris, hebben deze handelin gen bijgewoond en er zelfs aan meegedaan. De lijken der vijf soldaten werden door de Sovjets onder den grond gestopt. Het zesde lijk lieten zij hangen. De diplomatisch-politische Korrespondenz schrijft: „In de Londensche radio is door Montgomery op boozen toon naar voren gebracht, dat Engeland het niet kan be grijpen, hoe andere volken thans nog tijd hebben voor ideologische uiteenzettingen. In de Vereenigde Staten heeft echter een rechter van het hoogste gerechtshof, Murphy, het gewaagd openlijk de meening te verkondigen, dat, vergeleken met het bolsjewisme, het nationaal-socialisme ver reweg de grootste dreiging voor de vrije volken en vrije instellingen vormt. Uitla tingen, welke op een desbetreffende vraag aan minister Huil. door dezen als buiten gewoon goed. bij dezen tijd passend en constructief worden genoemd. De Korrespondenz schrijft verder: de volken van Europa staan tegenover een dergelijke geborneerdheid met een even groot gebrek aan inzicht en bevreemding. Dagelijks komen nieuwe feiten aan het licht, die bewijzen hoe onder de bescher ming en met steun van de officieele diplo matieke vertegenwoordigers der sovjet-unie het bolsjewisme in alle staten, waar de bo dem hiervoor maar gunstig schijnt, zijn wereldrevolutionn&it gewroet uitoefent. Wanneer dus menschen, die van alle deze feiten op de hoogte zijn en die zich be schouwen als leden van de gemeenschap der geciviliseerde volken, thans nog den twijfelachtigen meed bezitten dit bolsje wistische gevaar niet alleen tegenover de geheele wereld te verkleinen, doch door een concrete hulpverleening te steunen, dan kan een dergelijke houding door hen, dis zich niet kunnen beroepen op onwetend heid of meeningsverwarring, in Europa slechts als een verraad aan de heiligste hje- langen van de menschheid worden be schouwd. Ten slotte verklaart de Diplo: wie thans nog misdadig en onverantwoordelijk ge noeg is om de vernielende krachten van het bolsjewisme actief te ondersteunen, die is ook voor de toekomst gebrandmerkt en heeft zich hierdoor eens en voor altijd, ook moreel, gediskwalificeerd voor iedere me dewerking adn het behoud en den opbouw van cultuur, beschaving en welvaart van de oude wereld. (D.N.B.) In de Voelkische Beobachter schrijft rijksminister dr. Goebbels o.a.: Hoe slecht het gesteld ls met de zaak der bolsjewisten, blijkt uit het feit, dat Londen er thans toe is overgegaan de ca- tastrophale nederlagen te voorzien van den begeleidenden tekst, dien wij uit Britschen mond tot dusver bij alle veldtochten heb ben gehoord wanneer de zaak begon te stinken Er bestaat hierbij een soort van omgekeerde bewijsvoering, zoo verklaart dr. Goebbels verder. Evenals men bij bepaalde menschen kan constateeren. dat zij, wan neer zij blozen, onwaarheid spreken, zoo bestaat er ook bij de Engelsen.-.1 een onbe- driegelijk teeken voor, dat, wanneer zij plotseling een loflied beginnen te zingen In sobere bewoordingen meldt het Ober- kommando Wehrmacht, belangrijke suc cessen, door de Duitsche weermacht be haald in den strijd tegen het bolsjewisme. Daar in het Oosten volgen pantserslagen elkaar op, vernietigen de Duitsche lucht eskaders troepenconcentraties, munitiefa brieken, opslagplaatsen en verbindingen der sovjets. Daar In het Oosten bijten dappere man nen de tanden op elkaar en vernietigen de sovjets, opdat het nieuwe Europa leven kan. Daar in het Oosten strijden ook Neder- landsche mannen en dat zij dapper strijden bewijst, dat reeds twee onderscheiden zijn met het ijzeren kruis. Dat zijn Nederlanders waarop wij trotsch kunnen zijn. Onze Nederlandsche mannen aan het Oostfront vertegenwoordigen het beste ge deelte van ons volk. bewijzen door hun deelnemen aan den strijd dat ons land nog vele duizenden plichtsgetrouwe en dappere mannen telt. Het O.K.W. meldt de voortdurende ver nietiging van hen, die Europa bedreigen; kan dit alles melden, dank zij den moed en vastberadenheid van millioenen dappere kerels, waarbij ook Nederlanders zijn en. waartoe ook u behoort. Misschien waren er vele redenen waarom u nog geen dienst nam in het legioen. Maar bedenkt dat geen uwer bezwaren steekhou dend kan zijn, indien u weet dat de afloop van den strijd beslist over het zijn of niet- zijn van de Westersche beschaving. Meldt U aan bij het Vrijwilligerslegioen Nederland, Koninginnegracht 22, 's Gravenhage. over een schitterenden strategischen te rugtocht, diegene, wien dito geldt, er goed aan doet zijn zaak als verloren op te ge ven. De bolsjewistische maarschalk Boed- jenny, die in de Oekraine staat tegen de Duitsche en verbonden troepen, is thans aan de beurt. Hij bezit alle bekwaamheden om als nieuwe maarschalk in de geschiede nis van de Britsch-Joodsche oorlogslitte ratuur te worden opgenomen. Engeland echter treft voorbereidingen om een nieu we nog zoo jonge hoop in het boek zijner illusies te schrappen. Ten slotte verklaart dr. Goebbels: de overwinningsfanfares zijn verstomd. Men kijkt met ontnuchterde oogen in een we reld van harde en onherroepelijke feiten, die, omdat men ze niet wil toegeven, hier door alleen niet beter worden. IDk.B.1 EEN BOODSCHAP VAN ROOSEVELT AAN HET CONGRES. President Roosevelt, die gisteravond weer een vacantie zou gaan nemen, heeft het met het oog op de critiek, welke de verkla ring in zake de ontmoeting tusschen hem en Churchill in het Congres en in katho lieke kringen heeft verwekt, noodig geacht, het Congres nog voor zijn vertrek een boodschap te doen toekomen. Daarin ver klaart de Amerikaansche president, naar ►het D.N.B. verneemt, dat elkeen, die een compromis met het nationaal-socialisme van de hand wijst, instemt met de door hem en Churchill opgestelde verklaring. In dit verband veronderstelde Roosevelt bij Duitschland weer „plannen voor over- heersching van de wereld". Het nationaal- socialisme, zoo verklaarde hij, mag men geen pauze gunnen, daar het die slechts zou gebruiken om door verdere oorlogvoe ring zijn controle ook over de Vereenigde Staten uit te breiden. Met betrekking tot de verklaring, welke na de conferentie op den Atlantischen Oceaan is bekend ge maakt, zeide hij, dat zij vanzelfsprekend ook de vrijheid van godsdienst en bericht geving inhoudt. Roosevelt maakte verder bekend, dat in de conferentie ook bespre kingen zijn gehouden over militaire en van hedenavond tot morgenochtend De maan kwam heden op te 6.08 uur en gaat onder te 20.33 uur. Het is vandaag Nieuwe Maan. Het communiqué van het Italiaansch» hoofdkwartier van gisteren luidde: Woens dag hebben Britsche vliegtuigen een aan val op Augusta (Sicilië) gedaan. Eenige burgers werden gewond, de schade is van weinig belang. De luchtafweer kwam snel in actie en schoot een der aanvallende toe stellen neer. In Noord-Afrlka wordt van het front van Tobroek een snel en doelmatig optreden van onze afdeeüngen tegen vijandelijke aanvallen gemeld. Nauwkeurig gericht ar tillerievuur trof doelen in de haven en ver oorzaakte branden in de militiire installa ties der stafi. De stad Benghazi is opnieuw door Engelsche vliegtuigen gebombardeerd. Er zijn geen slachtoffers; eenige gebouwen werden beschadigd. In Oost-Afrika worden van verschillende sectoren aan het front van Gondar leven dige aanvallen en tegenaanvallen gemeld van onze onvermoeibare troepen, die een groote verkennlngsactie ontplooiden en de. pogingen van den vijand verijdelden. De vijand, die door de luchtmacht gesteund werd. is overal met aanzienlijke verliezen teruggeslagen. In het Oosten van de Mlddellandsche Zee hebben twee Itallaansche torpedovlieg tuigen, bestuurd door luitenant Cesare Grazlani en tweede luitenant Aldo Forzi- netti (waarnemer luitenant Pietro Rival een geladen petroleumtankschip van 10.000 ton getroffen en tot zinken gebracht." vlootaangelegenheden betreffende een doel treffender organisatie van dez g. „hulp aan Engeland". Op het oogenblik worden door hem en Churchill voorbereidingen ge troffen tot een conferentie met de Sovjet unie, om deze bij haar verdediging te on dersteunen. De Daily Mail eischt naar de Geneefsche correspondent van het DU.B. er aan ont leent, in een artikel over de Britsche plan nen na den oorlog, dat het doel der geal lieerden na het sluiten van den vrede dient te zijn de eenheid van het Duitsche rijk te vernielen en Pruisen te verzwakken. Pruisen moet worden beperkt tot het ge bied aan de overzijde van de Elbe en 20 millioen inwoners tellen. Dit Pruisen mag geen land op zich zelf vormen en politiek niet zelfstandig zijn. Voor de geallieerden moet het voornaamste doel zijn Duitsch land zijn Pruisische karakter te ontnemen of tenminste een poging hiertoe ln het werk te stellen. ENGELSCHE VLOOT- EN LUCHTBASES IN SIERRA LEONE. "De Frankfurter Zeitung deelt mede, dat, naar in wel ingelichte kringen te New York wordt vernomen, de Engelschen in Sierra Leone aan de Zuid-Westkunst van Afrika, bezig zijn sterke vloot- en luchtbases aan te leggen met de hoofdstad Freetown als centrum. Voor de monding van de Sier ra Leone kruisen tal van kleine en grootere oorlogsbodems, die den toegang tot de haven streng bewaken. Freetown zelf is. aldus de Frankfurter Zeitung, een belangrijk scheep vaartcentrum geworden als tusschenhaven in het verkeer om Kaap de Goede Hoop. De Britsche en de Gaullistische troepen, die zich in Sierra Leone bevinden, bestaan grootendeels uit negers, daar Europeanen hier, wegens het ongezonde klimaat, niet langer dan anderhalf jaar achtereen kun nen blijven. Het ligt, aldus het blad, in de bedoeling van Freetown tevens een steun punt te maken voor de luchtverbinding, die de Vereenigde Staten, zooals reeds gemeld, van plan zijn tusschen Amerika en Afrika in te stellen. De Amerikaansche toestellen zouden dan direct van Trinidad naar Free town worden gevlogen, aldus het blad. Dit Nummei bevat TWEE Bladen Binnenland Begrafenis J. C .Redelé (Binnenland, 2e Bl.) Wintersport van 15 Juni tut 15 Augustus verboden (Sport, 2e Blad). Wekeüjksch aardappelrantsoen weer op 3 K.G. gebracht. (Laatste Berichten, Ie Blad). Buitenland Twee maanden oorlog in het Oosten (le Bi.)' ZIE VOORTS „LAATSTE BERICHTEN" EERSTE BLAD.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1941 | | pagina 1