VACANTIE VI
BINNENLAND
LEIDSCH DAGBLAD, Zaterdag 16 Augustus 1941
Derde Blad
No. 24966
82ste Jaargang
Nieuwe directeur van
den landbouw
Ontspanning en cultuur
van het Nederlandsche
volk
Moedige mannen
en vrouwen
Gemengd Nieuws
WINTERHULPEN EDERLAND
Commissaris van Limburg over
„de nieuwe taak der
burgemeesters."
BURGERLIJKE STAND
VAN LEIDEN
^EJJN/T IN IITTERIN^J
DAGBLADRECLAME
f DE HEER G. RUITER BENOEMD.
Bij beschikking van de secretarissen-ge
neraal van de departementen van land
bouw en visscherij en van binnenlandsche
zaken is met ingang van 12 Augustus 1941
benoemd tot dirëcteur-generaal van den
landbouw, G. Ruiter te Knijpe (Fr.)
Foto archief L. D.
De heer G. Ruiter.
De heer Ruiter werd te Knhpe (Fr.) ge
boren in Augustus 1898. Na net afloopen
van de M.U.L.O. en R.H.B.S. te Heeren
veen studeerde hij aan de Middelbare
Landbouwschool te Groningen, waarvan
hij het einddiploma behaalde. Als veefok
ker vestigde hij zich in 1925 te Knijpe,
waar hij sindsdien in het vereenigingsle-
Ten tal van functies bekleedde. In dat jaar
reeds werd hij secretaris van de C. A. F.,
welke functie hij nog steeds vervult. Voorts
was hij verscheidene jaren bestuurslid van
Iden Bond van Coöperatieve Zuivelfabrie
ken in Friesland. De Friesche Maatschap-
1 ij van Landbouw koos den heer Ruiter in
'39 tot haar voorzitter. Bovendien toon-
I k hij zijn initiatief als voorzitter van het
•eevoederbureau in Friesland, van de
proefboerderij der Friesche Maatschappij
en van de graslandcommissie. Als bestuurs
lid van het Friesche Rundvee Stamboek
verwierf hij zich groote bekendheid in vee
houderskringen.
De Agrarische Pers heeft den heer Rui
ter sinds de oprichting in haar bestuurs-
gelederen geteld en sinds 1937 was hij pre
sident-commissaris van deze N.V. In het
Agrarisch Nieuwsblad, in het Nieuwsblad
van Friesland, in het voormalige Land
bouw en Maatschappij en andere bladen
verschenen geregeld bijdragen van zijn
hand. Tevens schreef hij verschillende
brochures. In 1940 vormde de heer Ruiter
met mr. Posthuma een commissie, die den
Landesbauemfuehrer graaf Grote bij diens
werk adviseerde. Het samengaan van
Landbouw en Maatschappij ep het Boeren
bont van de N.S.B. waardoor ten slotte de
oprichting van het Nederlanüsch Agrarisch
Front plaats vond, was voor een groot deel
zijn werk. Thans is hij plaatsvervangend
leider van het N-A.F.
Vermelding verdient voorts het feit. dat
de heer Ruiter stichter was van de Frie
sche afdeeling van Saxo Frisia.
In 1935 trad hij toe tot de N.S.B.
BUREAUX VOOR TOERISME, CULTUUR-
UITWISSELING EN CULTUUR
BEVORDERING.
Het ANP heeft zich gewend tot het hoofd
der afd. Cultuur en Ontspanning van het
Dep. van Volksvoorlichting en Kunsten, den
administrateur majoor b. d. Marius van
Lokhorst, ten einde een en ander te verne
men omtrent de werkzaamheden dezer be
langrijke departementale afdeeling.
De heer van Lokhorst deelde mede dat
dese afdeeling drie bureaux bevat. Het eer
ste is dat voor „toerisme", vreemdelingen
verkeer en alles wat daarmede verband
houdt. Men bedenke, dat in ons land een
kleine 400 plaatselijke Vereenigtngen voor
Vreemdelingenverkeer bestaan. Het bureau
heeft om. tot taak den samenhang dezer
bureaux steeds hechter tr maken en te zor-
Sen, dat in de eerste plaats het algemeene
doel goed in het oog gehouden wordt.
Het bureau houdt zich ook bezig met de
stimuleering van de zwemsport en stelt zich
dus tevens in dienst der volksgezondheid,
door belemmeringen van de zwemsport uit
den weg te ruimen. Het „recht op reizen"
Wordt erkend, dienaangaande verkt men
hauw samen met „Vreugde en Arbeid". Men
Saat er van uit, dat het arbeidende volk geen
verlengstuk is van de machine, maar vat het
'echt op reizen niet op-in dien zin, dat men
de menschen in luxueuze paleizen zou willen
onderbrengen. De bedoeling is alleen de ar
beidskracht op-peil te houden door volkomen
ontspanning, zoo mogelijk in een natuur, die
van de vaderlandsche afwijkt.
Het. tweede bureau is dat van „cultuur-uit-
visseling". Men wil dus een uitwisseling van
culturen van andere volken met de onze.
Op dit gebied hebben wij reeds gezien de
tentoonstelling van beeldende kunst in Ha-
Sen en Keulen en omgekeerd is er nu in Am
sterdam een tentoonstelling van beeldende
kunst van Duitsohe kunstenaars.
Onder het gebulder van de
kanonnen, in rook en smook
verrichten de ambulances aan
het Oostfront haar werk.
Moedige mannen en vrouwen,
doktoren en verpleegsters heb
ben zich vrijwillig voor deze
taalr gemeld.
Hui: werk Is niet zonder ge
vaar
Ons land telt vele moedige
mannen'en vrouwen, die bereid
zijn ginds in het Oosten aan
het menschlievende ambulance-
werk deel te nemen.
Zij wachten op u!
Want zij moeten met de Ne
derlandsche ambulance uitrij
den.
Uw gave wordt nog verwacht.
Helpt u ook mede, opdat straks
de Nederlandsche Ambulance
kan vertrekken.
Stort uw bijdrage op girore
kening
8 7 6 0 0
Nederlandsche Ambulance,
Koninginnegracht 22,
's-Gravenhage.
/jT\
*pROF;KOLLEWINKELf WIENS V ER^ELYKENDE TAALSTUDIES WERELDBEROEMD ZyM
7vami.«WH»M
DOODELIJK ONGEVAL OP DE
BRANDEMEER.
Melkvaarder met schouw omgeslagen en
overleden.
De ongeveer 60-jarige melkvaarder J.
Stroband uit Sloten is 's avonds met zijn.
schouw met melkbussen, ten gevolge van een
windvlaag, omgeslagen op de Brandemeer,
bij Lemmer.
Hij wist zich nog aan een mast vast te
grypen. doch aangezien hij niet kon zwem
men. bleef hij den geheelen nacht rond
drijven. Zoo vond men den bejaarden man
gisterochtend. Bij het aan wal brengen gaf
hij nog teekenen van leven, doch korten tijd
daarna is de man tengevolge van uitputting
overleden.
DADERS VAN INBRAAK GEGREPEN.
De Winschoter politie heeft de hand ge
legd op de daders van de inbraak van Zon
dag j.l. in de goederenloods der N.V. Stoom
tramwegmaatschappij Oostelijk Groningen
te Winschoten, waarbij voor een waarde van
ongeveer f. 500 aan pakketten boter, kaas,
sigaretten enz. was ontvreemd. De daders
hadden hun buit verborgen in een in de
onmiddellijke nabijheid liggend leeg sëhip,
waar deze bij toeval werd ontdekt. Het on
derzoek bracht aan het licht, dat vijf per
sonen aan de inbraak schuldig waren. Zij
hebben een bekentenis afgelegd. Nog meer
arrestaties zijn te verwachten.
MATERIAAL OP ElCEM BODEM.
Dit is een arbeidsveld, dat voor onbeperkte
uitbreiding vatbaar is. Voor de toekomst be
staan er plannen deze uitwisseling uit te
breiden tot andere landen. Vooral wordt
hier het oog gericht op Italië, dat reeds in
vroegere eeuwen als een magneet de Noor-
sohe ziel naar zich toe trqk. Als classiek
voorbeeld gelde de reis van Goethe naar Ita
lië. Bij jonge kunstenaars wofdt door deze
uitwisseling de blik verbreed en bovendien
wordt bereikt dat men zich bezint op den
eigen volkschen aard. Men bereikt er ook
mee, dat de dynamiek van de Nederlandsche
geaardheid in het buitenland beter wordt
aangevoeld en op prijs gesteld.
Het derde bureau draagt den naam van
„cultuurbevordering". In tegenstelling met
het tweede bureau aldué de heer Lokhorst
ligt zijn werk voornamelijk in het vader
land. Een der voornaamste werkpunten is
het beter inrichten en verdiepen van volks
feesten. Een volksfeest is een zaak van groot
belang en mag daarom niet in veilige han
den, geacht worden, wanneer uitsluitend par
ticulieren op willekeurige wijze het initiatief
nemen. Het spel op zichzelf is trouwens reeds
een aangelegenheid, die philosofisch en psy-
ohologlsch heel fijn uiteen te rafelen zou
zijn.
De heer van Lokhorst merkte alleen dit
nog op: de uitspraak aer Romeinsche dicta
toren: .geef het volk brood en spelen" is niet
het standpunt van het departement. Het
gaat er niet om de menschen bezig te hou
den. maar er wordt'ge-zorgd dat de vrije tijd
in de juiste banen blijft en zoo nuttig moge
lijk wordt besteed. Hierdoor kan de volksche
cultuur slechts winnen. Het streven is o.m.
het kermisvermaak in eere te herstellen,
mdar ook in betere banen te leiden, terwijl
ook ontspanning in goede circussen zal wor
den aangemoedigd. Persoonlijk sta ik op het
standpunt zeide de heer van Lokhorst
dat het circuspersoneel alle hoogachting" ver
dient voor zijn sobere levenswijze, het
plichtsbesef en de tuoht, waarvan het als
regel blijk geeft.
Heeft uwe afdeeling ook speciaal perso
neel?
„Ik heb hier menschen, die overal zelf wil
len zien en doortrokken zijn van het besef
dat de volksohe cultuur op een hooger plan
geheven moet worden. Zij dienen doortas
tendheid aan voorzichtigheid te paren. In
velerlei speciale richting is daarvoor noodig
kennis en kunstgevoeligheid. Aan de afdee
ling zal ook nog verbonden worden een
ambtenaar met groote practlsche juridische
kennis."
PREMIETREKKING VERMOEDELIJK
REEDS IN OCTOBER.
Naar ons van de zijde van de afdeeling
propaganda der Winterhulp Nederland
wordt medegedeeld, is de verkoop van de
zes millioen loten ten bate dezer instelling
thans reeds zoover gevorderd, dat nu ad
wel kan worden gezegd, dat de premietrek
king. welke, zooals op de loten te lezen
staat, uiterlyk op 1 December as. zou ge
schieden, minstens vier a zes weken eer
der zal kunnen plaats vinden.
Wellicht niet geheel ten overvloede her
inneren wij eraan, dat voor deze trekking
het premielot, zijnde het meest rechtsche
van de vier geperforeerde strooken, waar
uit het geheele lot bestaat, moet worden
bewaard.
De daaraan grenzende strook heeft uit
sluitend betrekking op de directe trekver-
loting.
VORDERING VAN GRIENDPRODUCTEN
EN TEENHOUT MOGELIJK.
Bij beschikking van den Secretaris-Ge
neraal van het Departement van Landbouw
en Visscherij is bepaald, dat ieder, die
griendproducten en teenhout 'al dan niet
be- of verwerkt) voorhanden of in voorraad
heeft, verplicht is deze producten bij de
akkerbouwcentrale in te leveren, zoodra
zulks door de akkerbouwcentrale wordt ver
langd.
BEGRIP VOOR DEN NIEUWEN TIJD
NOODZAKELIJK.
Op uitnoodiging van den Commissaris
in de Provincie Limburg, graaf M. V. E. de
Marchant et d'Ansembourg, aldus lezen wij
in de Limb. Koerier, waren zeer vele bur
gemeesters uit de provincie Woensdagmid
dag om twee uur in de Statenzaal te Maas
tricht bijeen gekomen.
De Commissaris hield daarbij een rede,
waaraan wij het volgende ontleenen:
Een half jaar geledeh heb ik u er op ge
wezen, dat wij ip een overgangstijd leef
den, dat de nieuwe toestand nog niet ge
heel was geconsolideerd, doch dat voor een
ieder, die de oogen openhoudt, zich de
toekomst volkomen duidelijk moest aftee-
kenen.
De toekomstige staat, waarheen wij gaan
en waartoe wij ons in dezen overgangstijd
moeten voorbereiden, zal geen neutrale
staat zijn! In dezen nieuwen staat zal men
kleur moeten bekennen, zal men moeten
toonen, of men begrip heeft voor den nieu
wen tijd, ja of neen! Niets ligt minder in
mijn bedoeling dan om gewetensdwang en
dus een druk op U te willen oefenen om
lid te worden van de N.S.B. Mij dunkt, dat
ik dit in de practijk der laatste maanden
duidelijk heb getoond, en. voor degenen,
die daarover nog in twijfel mochten zijn,
is het zoo gelukkig besluit van ir. Mussert
van 19 Juli j.l. om de Beweging te sluiten
en geen leden meer op te nemen, toch wel
het beste bewijs daarvoor, dat wij er heele-
maal niet op gesteld zijn een zoo groot mo
gelijk ledenaantal te verkrijgen.
Wel zal lk van de burgemeesters in den
toekomstigen staat en dus ook eenigszins
reeds in het overgangstijdperk moeten ver
wachten, dat zij zich aan de gewijzigde om
standigheden, zonder reserves aanpassen.
Er is thans een verordening gepubliceerd
waarbij met ingang van 1 Sept. a.s. Pro
vinciale Staten en gemeenteraden zijn op
geheven. Het is een historisch oogenblik
van de grootste beteekenis, dat wij beleven.
In de toekomst zult u, die aan het hoofd
staat van uw bestuur, tevens ook leider zijn
van dit bestuur in dien geest, dat u zult
uitmaken, wat in uw ambt gebeurt. U zult
natuurlijk naast u raadsleden hebben, doch
deze zullen dan ook inderdaad slechts raad
geven en niets meer. Anderzijds zult u
echter ook persoonlijk ten volle aansprake
lijk zijn tegenover uw meerdere voor dat
gene, wat gij doet of nalaat.
In een dergelijk bestuursapparaat zal
zich in de toekomst slechts diegene kun
nen handhaven, die sterk en actief is en
hij, die het initiatief mist en slechts ge
dragen werd door het besluit van zijn raad,
zal verdwijnen.
Zooals van zelf spreekt wordt dus de vrij
heid van handelen van den bestuursambte
naar veel grooter en menigvuldiger dan tot
nu toe.
U zult zich erbp moeten voorberèiden, dat
in de toekomst meer dan tot nu toe ge
handeld wordt in den geest zooals de hoo-
gere instanties dit aangeven. Daarnaast
zullen wij ons daarop ook hier moeten
voorbereiden, dat de partij, dus de Natio
naal Socialistische Beweging een publiek
rechtelijke functie zal gaan vervullen, welke
van vèrstrekkenden aard is, zonder dat zij
in zuivere bestuursaangelegenheden zal
ingrijpen. De plaatselijke groepsleider zal
het orgaan zijn, dat met den burgemeester
samenwerkt en de belangen der gemeente
behartigt en de hoogere partij-instanties
zullen op soortgelijke wijze met het hoofd
van het provinciaal bestuur contact houden
Ik zie de ideale verhouding tusschen den
burgemeester en den groepsleider der
partij als die van den ouderen, iets rustiger
geworden grooteren broer tegenover den
johgeren meer onstuimigen waarbij on
danks de tegenstelling van opvatting of
inzichten toch de gemeenschappelijke band
van het belang der gemeenschap een sfeer
van vertrouwen schept, welke alle moeilijk
heden zal overwinnen. Dit moet een voor
beeld zijn voor de rest der bevolking.
TERAARDEBESTELLING
VAN DR. HENDRIK P. MULLER.
Op Oud Eik en Duinen te Den Haag is
gisteren onder groote belangstelling ter
aarde besteld het stoffelijk overschot van
dr. Hendrik P. Mullér, oud-Nederlandsch
gezant en oud-consul-genera^l van den
Oranje-Vrijstaat.
O.M. werden op de begraafplaats opge
merkt: mr. D. Fock, oud-gouverneur-gene
raal van Ned.-Indië; mr. Brants, directeur-
generaal van politie, jhr. mr. van Humalda
van Eysinga. oud-burgemeester van Deven
ter, J. W. de Jager, consul-generaal van Li
beria en directeur der Nieuwe Afrikaansche
Handelsvennootschap, L. A. Middelberg,
voorzitter der Ned. Zuid-Afrlkaansche Ver-
eeniging, J. H. Broekman, secretaris dier
vereeniging, mr. J. van Gelein Vitringa, lid
van den Hoogen Raad, mr. dr. P. C. Witte
en mr. Daniëls, referendarissen aan het De
partement van Buitenlandsche zaken. P. J.
de Kanter. eere-voorzitter van het Alg.
Ned. Verbond, mr. Fentener van Vlissingen
en jhr. Rh. Feifch, oud-president van den
Hoogen Raad, J. C. L. baron van Lynden,
oud-hoofd van den Rijksgebouwendienst
en gep. generaal-majoor Bauduin.
In den stoet reden oa. mede de oud-mi
nisters mr. J. Patijn en ir. Bongaerts, mr.
de Monchy, oud-burgemeester van Den
Haag en gep. generaal-majoor van Pantha-
leon baron van Eek.
In de aula heeft de heer M. D. Pierson
als vriend een beeld gegeven van het inte
ressante en welbestede leven van den
thans ontslapene. Spr. schetste hem als
een edelen Nederlander.
De heer P. J. de Kanter schilderde dr.
Muller als een markante en sympathieke
figuur, die veel voor ons volk gedaan heeft.
Uit alles sprak zijn vaderlandsliefde en hij
was een voorbeeld voor velen.
De kist werd hierna grafwaarts gedragep
ONTSLAGVERGUNNING VOOR
PERSONEEL IN AKKERBOUW- EN
VEEHOUDERIJBEDRIJVEN.
Krachtens het bepaalde in het eerste
uitvoeringsbesluit van den Secretaris-Ge
neraal van het Departement van Sociale
Zaken betreffende de verordening van ^en
Rijkscommissaris inzake het beperken van
werk, is de Directeur-Generaal van den
Arbeid bevoegd uitzonderingen vasc te
stellen op den regel, dat het aan leiders van
ondernemingen verboden is werknemers te
ontslaan, tenzij art. 1639 p. van het Burger
lijk Wetboek op hen van toepassing is.
Gebruik makende van deze bevoegd
heid heeft de Directeur-Generaal van
den Arbeid, met ingang van gisteren,
aan de leiders van akkerbouwbedrijven
en veehouderijbedrijven, die niet ge
combineerd zijn met bedrijven van an
deren aard, vergunning verleend om
mannelijke arbeiders, die korter dan
gedurende acht maanden per kalender
jaar bij hen in dienstbetrekking zijn,
te ontslaan, onder voorwaarde, dat in
het bedrijf een genoegzaam .aantal
mannelijke arbeiders van 14 jaar of
ouder werkzaam is en blijft aange
houden.
De personeelsbezetting zal als genoeg
zaam worden aangemerkt, indien zij aan
de hieronder nader uiteen te zetten ver-
eischten beantwoordt.
In uitsluitend akkerbouwbedrijven zal
de leider van het bedrijf niet medege-
rekend als vaste kern gedurende het ge
heele jaar een aantal werkkrachten met
volledige dagtaak van ten minste een per
12 H.A. bedrijfsoppervlakte in het bedrijf
aanwezig moeten zijn en daarenboven ge
durende de maanden Maart, April, Mei,
Juni, Juli, Augustus, September en October
een zoodanig aantal, dat het aantal werk
krachten, de vaste kern inbegrepen, ten
minste een per 8 H.A. bedrijfsoppervlakte
bedraagt. Voor akkerbouwbedrijven, gele
gen in den Wierïngermeerpolder.'en in de
veenkoloniën is echter als vaste kern een
aantal van een werkkracht per 15 H.A. en
tijdens de vermelde acht maanden een
Zorg dat and'ren voor U zorgen.
Hebt U niet voldoende zorg
Waarom zelf voor zorgen zorgen.
Kijk: ons Ziekenfonds staat borg.
Zickeqfonds „Tot Hulp der Menschheid",
Zoeterwoudsche Singel 2 - Telef. 25018.
1401 (Ingez. Med.)
werkkracht per 10 HA. als een voldoende
bezetting aan te merken.
In veehouderijbedrijven, alsmede in ge
combineerde akkerbouw- en veehouderijbe
drijven zal de leider van het bedrijf niet
medegerekend als vaste kern gedurende
het geheele jaar een aantal werkkrachten
met volledige dagtaak van ten minste een
per 10. H.A. oppervlakte in het bedrijf aan
wezig moeten zijn.
Als bedrijfsoppervlakte komt hiervoor in
aanmerking de oppervlakte van den grond,
verminderd met 10 H.A. voor die gevallen,
waarin de leider van het bedrijf regelmatig
daarin persoonlijk mede arbeidt.
Voorts heeft de Directeur-Generaal be
paald. dat, bij de berekening van de per
soneelsbezetting een arbeider van 21 Jaar
of ouder voor een werkkracht, van 20 jaar
of ouder voor 0.9, van 19 jaar of ouder voor
0.8, van 18 jaar of ouder voor 0.7, van 17
jaar voor 0.6 van 16 jaar voor 0.5, van 15
jaar voor 0 4, van 14 jaar voor 0.3 werk
kracht zal worden geteld.
Ten slotte zij er de aandacht op geves
tigd. dat voor ontslag van personeel dat
langer dan acht maanden in dienst is. of
voor ontslag van personeel in gevallen,
waarin de hiervoren omschreven personeel-
bezetting niet aanwezig is, een bijzondere
vergunning dient te worden gevraagd bij
het districtshoofd der Arbeidsinspectie.
VERSPREIDE BERICHTEN.
Bij beschikking van den secretaris
generaal van het Departement van binnen
landsche zaken is de heer Gerben Feitsma
met ingang van 1 September a.s. benoemd
tot burgemeester van Kollumerland.
Bij besluit van den secretaris-generaal
van het departement van binnenlandsche
zaken is j
B. Groeneveld de Kater, met ingang van
10 September 1941, opnieuw tot burgemees
ter van de gemeente Maasdam benoemd:
is M. G. de Kruijff, met ingang van 2
November 1941, opnieuw tot burgemeester
van de gemeente Franeker benoemd.
Engelina Helene, d. van J. B. W. M. de Koning
en E. J. Louwerse Eveline Elisabeth, d. van
W. E. Fontein en E. C. v. Engelen.
ONDERTROUWD:
J. Pardon, jm. 21 jaar en M. C. Siera, jd. 21
jaar F. J. Zeilstra, jm. 32 Jaar en J. de Haan
jd. 35 jaar.
OVERLEDEN:
M. v. d.
64 jaar.
Haak, d., 3 jaar G. Be(jen, m.,
„HET NEDERLANDSCH ORKEST
'S-GRAVENHAGE."
„Het Nederlanüsch Orkest 's-Gravenhage"
(dirigent: Nico Verhoeff), het symphonie-
orkest, welks kern uit leden der v.m. Kon.
Militaire Kapel bestaat, zal op Zondag 7
September a.s., 's namiddags 2 30 uur, zijn
eerste concert te Leiden geven in de Stads
gehoorzaal.
Het programma vermeldt werken van
Mozart, Saint Saëns, Charpentier, en na de
pauze het zeer geliefde werk „L'Enfant
Prodigue" van Claude Debussy, Cantate
voor 3 solostemmen, orkest en slotkoor,
waarvoor de medewerking van het R.-K.
Residentiekoor (Dir. Nico Verhoeff) werd
verkregen.
ID rugqegrool van elk goed
reclame-Dlan
