LEIDSCH DAGBLAD - Eerste Blad
Vrijdag 1 Augustus 1941
Oproep
van den heer H. J. Woudenberg
Aan de R.K. en Protestaiitsch-Christeiijke arbeiders
Distributie van suiker en
van koffiesurrogaat
Buitenland
Duitschland strijdt
voor Europa
Duitsch
weermachtsbericht
Italiaansch
Weermachtsbericht
Stadstiieuws
RECHTZAKEN
f. 10.000 boete
wegens prijsopdrijving van gasoiie
LAND- EN TyiNBOUW
BEURSOVERZICHT
MARKT
(pffe BÏRICmiN^^f
Karl Megerle over het
Verre Oosten
Zooals reeds is gepubliceerd ligt het in
de bedoeling den looptijd der verschillende
bonnen, welke worden aangewezen voor
het koopen van levensmiddelen met een
distributieperiode van vier weken, met in
gang van 10 Augustus as. tegelijkertijd te
laten beginnen. In verband hiermede zal
gedurende één week, en wel van Zondag
3 Augustus tot en met Zaterdag 9 Augus
tus as., de met ,.105" genummerde bon van
de „bonkaart algemeén", recht geven op
het koopen van een kwart van het gebrui
kelijke rantsoen suiker, derhalve op 250
gram suiker. Met ingang van 10 Augustus
zal wederom een bon worden aangewezen
voor den gebruikelijken looptijd van vier
weken, recht gevende op één kilogram sui
ker.
Tevenk loopt de met „104" genummerde
bon van de „bonkaart algemeen" voor
koffiesurrogaat niet, zooals aanvankelijk
is gepubliceerd, af op Zondag 17 Augustus
a.s„ maar reeds op Zaterdag 9 Augustus
a.s. De loopende distributieperiode voor
koffie-surrogaat wordt dus ingekort van
vier weken tot drie weken. Met ingang van
10 Augustus as. zal wederom een bon voor
het koopen van koffie-surrogaat worden
aangewezen, welke den normalen looptijd
van vier weken zal hebben.
DE HEERLIJKHEID BEEK BIJ
NIJMEGEN.
Langen tijd is men bezorgd geweest, dat
de heerlijkheid Beek bij Nijmegen bij cven-
lueelen verkoop verkaveld en bebouwd zou
worden, doch dit gevaar is thans zoo goed
als geweken. De bewoners van het land
goed de familie van Randwijck heb
ben zich bereid verklaard, dit 42 HA. groo-
te terrein te verkoopen aan de stichting
„het Geldersch Landschap". Deze stichting
heeft inmiddels een beroep gedaan op de
gemeenten Nijmegen en Ubbergen, om
evenals bij den aankoop van Bronhuizen
hun financieele medewerking te verleenen.
In de toekomst zal het bosch van de heer
lijkheid Beek dus vereenigd kunnen wor
den met het Bronhuizerbosch,, waardoor
een prachtig stuk ongerept natuurschoon
behouden blijft en het recreatieoord voor
de Nijmegenaars belangrijk wordt uitge
breid.
KOLEN WORDEN GAS.
Hedenavond zal Hilversum I een repor
tage van 20.1520.30 uur worden gehouden
onder den titel „Kolen worden gas", ter
aanbeveling van de noodzakelijke bezuini
ging.
BEPERKING GIROCHEQUE-VERKEER
OP ZATERDAG.
In verband met de beperking van de
verkzaamheden bij den Postcheque- en
Girodienst op Zatérdag, zal met ingang
van 2 Augustus a.s. de afdoening van
chéque-advlezen met gewone of telegrafi
sche spoedbehandeling en van giro- en
stortingbiljetten met spoedbehandeling op
dien dag alleen plaats vinden, voor zoover
de adviezen vóór 12 uur op het Centraal
Girokantoor worden ontvangen.
INSPECTIEREIS VAN GENERAAL DER
VLIEGERS CHRISTIANSEN.
De Weermachtsbevelhebber in Neder
land, generaal der vliegers Fr. Christian
sen, heeft Woensdag 30 Juli een bezoek ge
bracht aan trotependeelen en inrichtingen
van het leger en de marine in de provincie
Noord-Holland. In zijn gezelsohap bevond
zich o.a. de Marinebevelhebber in Neder
land, sohout-bij-nacht Kienast.
FRANSCH INDO-CHINA EN DE
NANKING-REGEERING.
Er zijn aanwijzingen, dat Fransch Indo
china nauwe banden zal aanknoopen met
de Chineesche nationale regeering te Nan
king in de naaste toekomst. Er wordt thans
kraöhtig naar gestreefd een einde te maken
aan de anti-Japansohe activiteit van
Tsjoengking, terwijl de publicatie van be
kende Tsjoengkinsdhe dagbladen verboden
is. en waarschijnlijk spoedig al geheel een
einde zal worden gemaakt aan iedere actie
van aanhangers van Tsjoengking. Terwijl
er nog een minderheid is, zooals het
avondblad „Le Soir d'Asie", die op sommige
punten het oneens is met de autoriteiten,
bepleiten de plaatselijke dagbladen bijna
zonder uitzondering volledig vertrouwen in
de samenwerking van Vichy met Japan.
(Domei)
HET VERKEER TUSSCHEN FRANKRIJK
EN DE FRANSCHE KOLONIËN.
De Britsche minister voor den economi-
schen oorlog, Dalton, heeft in een schrif
telijk antwoord op een in het parlement ge
stelde vraag, volgens een bericht van Asso
ciated Press uit Londen, verklaard, dat
sedert Mei 16 Fransche schepen in het ver
keer tussohen Frankrijk en de Fransche
koloniën zijn opgebracht. De toestand is
echter verre van bevredigend.
Dalton voegde hieraan toe, dat de Brit
sche regeering vooral geïnteresseerd is bij
het controleeren van het overzeesche ver
keer naar Marseille. (D.N.B.).
VUURGEVECHT TUSSCHEN
SMOKKELAARS EN GRENSBEAMBTEN.
Ondanks den verscherpten douanedienst
tiert de smokkelarij weer welig aan de Bel-
gisch-Nederlandsdhe grens. De smokkelaars
maken dikwijls van de slimste misdadigers-
praktijken gebruik en schrikken er niet voor
terug, daarbij tegen de beambten met de
vuurwapenen op te treden, wanneer zij ver
rast worden. Zoo zagen verscheidene be
ambten op den landweg naar Ko 'acht een
groep smokkelaars, die op de vlucht gingen,
t-oen zij werden aangeroepen. Een der smok
kelaars loste verscheidene schoten op de
douanebeambten. De beambten beantwoor
den het vuur, waarbij een der .smokkelaars
doodelijk getroffen werd. (A.NP.).
De commissaris voor de vakvereenigingen
de heer H. J. Woudenberg, heeft den na
volgenden oproep aan de Roomsch-Katho-
lieke en Protestant-sch-Ohristelijke arbei
ders gericht:
„Sedert 25 Juli 1941 ben ik door den
Rijkscommissaris voor de bezette Neder-
landsche gebieden benoemd tot commissa
ris van het R.K. Werkliedenverbond en het
Christelijk Nationaal Vakverbond.
Deze benoeming heeft plaats gevonden in
het belang van den Nederlandschen arbei
der. nu en in de toekomst, en heeft in geen
enkel opzicht de bedoeling de godsdien
stige overtuiging van de leden dier organi
saties aan te tasten of geweld aan te doen.
Mijn benoeming heeft het volgende
tweeledige karakter:
1. De noodzakelijke economische or
dening in Nederland, waardoor ook een
hechtere samenvatting van de Neder-
landschc arbeidersbeweging noodzake
lijk is, te bevorderen.
2. De bestaande rechten der georga
niseerde arbeiders te beschermen, te
handhaven en te verbeteren.
Deze beide voor de Nederlandsohe arbei
ders belangrijke doelstellingen kunnen al
leen dan verwezenlijkt worden, indien alle
groepeeringen in de vakbeweging centraal
worden geleid. Het terrein waarop de so
ciaal-economische positie van den Neder
landschen arbeider wordt bepaald, is voor
alle Nederlandsche arbeiders gemeenschap
pelijk.
Ten opzichte van de productie, van de
arbeidsvoorwaarden en sociale maatrege
len, hebben alle Nederlandsche arbeiders in
hetzelfde beroep, in dezelfde fabriek, in
dezelfde werkplaats, op hetzelfde kantoor,
hetzelfde gemeenschappelijk belang.
Deze nieuwe ook voor de toekomst nood
zakelijke ordening tast de religieuze ge
voelens van de arbeiders in geen enkel op
zicht aan. De practijk heeft reeds bewezen,
dat bij sociaal-economische vraagstukken,
in welker oplossing de vakbeweging in
eerste instantie haar taak vindt, reli
gieuze onderscheidingen van geen beteeke-
nis zijn. Zoowel het opheffen van de werk
loosheid. bij de sociale verzekering, bij het
arbeicfcrecht. bij de rechtspositie als bij de
loonvraagstukken van den arbeider namen
reeds de laatste jaren allen steeds het
zelfde standpunt .in en men werkte in con
tact samen.
Nu in het belang van den arbeider een
snelle oplossing van al deze vraagstukken
noodzakelijk is. mag de verwerkelijking niet
worden bemoeilijkt door de veelheid van
instellingen, die daarbij betrokken moeten
worden.
Ik roep u Roomsch-Katholieke en Pro-
testantsch-Ohristelijke arbeiders van Ne
derland. op lid te blijven van uw organi
satie. Ik roep u daartoe op in uw eigen
belang.
Ten eerste ten einde zelf mee te bouwen
aan de toekomstige ordening, waaruit de
stand der arbeiders zijn gerechtvaardigde
plaats in het volk kan verkrijgen.
Ten tweede ten einde uw rechten bij
werkloosheid, bij ziekte, bij noodigen
rechtsbijstand en bij fyet sluiten van collec
tieve arbeidsovereenkomsten te behouden.
Ten derde ten einde een achterstelling,
die in de toekomst voor nooit georganiseer-
den en ex-georganiseerden zou kunnen ont
staan. te voorkomen.
Luistert niet naar verkeerde raadgevers.
Werkt mee aan een sterk Nederlandsch
leger van den arbeid, waar de welvaart van
het Nederlandsche volk ook na den oorlog
mee moet worden bevochten.
H. J. WOUDENBERG."
Het opperbevel van de E^uitsche
weermacht maakt bekend:
De gevechten aan het Ooste
tijk front biij^fen onveranderd
gunstigvcrloopen.
Gevechtsvliegtuigen hebben in
den afgeloopen nacht militaire
installaties in Moskou gebom
bardeerd.
In de wateren rondom Enge
land heeft het luchtwapen een
vrachtschip van 3000 brt. in den
grond geboord en twee vrij
groote schepen beschadigd.
Gevechtsvliegtuigen hebben in
den afgeloopen nacht met goed
cesultaat haveninstallaties ge
bombardeerd aan de Oost en
Zuidkust van Engeland, bene
vens vliegvelden in het Zuiden
van Engeland.
Mijnenvegers hebben in het
Kanaal 4 Britsche jagers neer
geschoten.
Militaire installaties aan het
Suezkanaal zijn ook in den
nacht van 31 Juli op 1 Aug.
door Duitsche gevechtsvliegtui
gen aangevallen.
De vijand is noch bij dag noch
in den naoht naar Doiitsoh' ge
bied gevlogen.
Het opperbevel van de Italiaansche weer
macht maakt bekend:
In den nacht van 31 Juli op 1 Augustus
hebben onze vliegtuigen de vlootbasis la
Valetta op Malta aangevallen.
In Noord-Afrika activiteit van de artillerie
aan het front van Tobroek. Duitsche vlieg
tuigen hebben zware bommen op de haven
werken van Tobroek laten vallen, welke
branden verwekten. De vijand ondernam een
vlucht naar Benghasi. Onder de burgerbe
volking viel een doode te betreuren.
In Oost-Afrika was de actie van onze ver
kenners gericht op de pas van Culquabert in
Gondar, vooral op vijandelijke afdeelingen,
aan wie zware verliezen werden toegebracht.
In het gebied van Woltsjefit was activiteit
van artillerie en verkenners. Afzonderlijke
Britsche vliegtuigen vlogen in den middag
van 31 Juli boven verschillende plaatsen van
Sicilië.
In Palermo heeft onze krachtige afweer
een vijandelijk vliegtuig genoopt, zijn bom
men in open zee te laten vallen. In Messina
vielen twee van groote hoogte uitgeworpen
bommen midden in de stad en veroorzaakte
één doode, eenige gewonden en lichte
schade aan gebouwen.
In de Middellandsohe Zee probeerden
vijandelijke vliegtuigen een van onze con-
vooien aan te vallen. Zij werden door de
escorteerende jachtvliegtuigen verdreven.
Een vliegtuig werd door een van onze tor
pedojagers neergeschoten. Bij de met suc
ces bekroonde onderneming in de haven
van Malta hebben wij acht man verloren,
van wie vier officieren. Negentien man
worden vermist. Onze duikbommenwerpers
hebben in de Middellandsohe Zee een vijan
delijke duikboot tot zinken gebracht.
N1EUW-ZEELAND EN DE OORLOG.
De „New-York Times" meldt uit Welling
ton, dat de Nieuw-Zeelandsehe minister van
financiën. Nash, voorstellen heeft gedaan,
betreffende een nieuwe oorlogsleening. Bij
de indiening van de begrooting in het
parlement verklaarde hij, dat deze leening
een deel van de Nieuw-Zeelandsche oor
logskosten moest dekken, welke jaarlijks
69.000.000 pond bedragen. De helft van dit
bedrag wordt door Engeland betaald. N.-
Zeeland zelf moet nog ruim 10 millioen
pond opbrengen om zijn aandeel te dekken.
(D.N.B.).
ACADEMISCHE EXAMENS.
Geslaagd zijn voor het doctoraal examen
geneeskunde de heeren J- Koopman (Gin-
neken), C. Francke (Den Haag) en E. Wier-
da (Scheveningen) en voor het artsexamen
le gedeelte de heeren A. den Ouden (Oegst-
geest), C. F. Winkel (Leiden), H. Müller
(Rotterdam), F. F. E. Haverman (Voor
burg), H. A. van der Flier (Den Haag), R.
I. Horst (Leiden) en D. Vervat (Wasse
naar). Bevorderd tot arts zijn de heeren A.
M. Koolhaas (Leiden), H. G. M. Teunissen
(Voorburg), H. W. Hoets (Den Haag). P.
Holthuis (Deventer), H. Wouters (Rotter
dam), C. Lely (Den Haag), G. Ohapohal
(Den Haag) en C. S. Richter (Leiden) en
mej. C. L, D. C. Bruins (Wassenaar).
De strijd tegen de prijsopdrijving wordt
nog steeds met onverminderde kracht
voortgezet. De inspecteur voor de prijsbq-
heersching kreeg dezer dagen een geval van
prijsopdrijving van gasoiie te behandelen,
waarbij een firma tot f. 10.000 boete werd
veroordeeld, terwijl 4000 L. in beslaggeno
men olie verbeurd werd verklaard en
eenigen tusschenhandelaren en koopers
eveneens zware geldboeten werden opgelegd.
VRAGEN EN ANTWOORDEN.
Vraag: Hoe moet ik van lindebloesem thee
zetten? De bloesem is nog niet droog.
Mevr. de J. te L.
Antwoord: De lindebloesem moet hfeel
Jong. dus tegen dat de bloei begint, geplukt..
U droogt een en ander op een beschaduwde,
droge en iets tochtige plaats, bijv. op zolder. Na
een week kan de bloesem voldoende droog zijn
om te worden opgeborgen in blikken bussen. U
neeemt voor het maken van thee een hoeveel
heid naar eigen smaak.
AMSTERDAM, 1 Augustus.
De omzetten op de effectenbeurs te Am
sterdam waren vandaag wel niet groot,
maar rekening houdende met de geringe
affaire van de laatste dagen en het feit,
da'; deze Vrijdag de laatste beursdag van
de week ls, kon de handel bevredigend
worden genoemd. In ieder geval bestond
ten opzichte van de achter ons liggende
dagen eenige opleving.
Dp stemming was tevens verbeterd en wel
iswaar was hier geen bijzondere oorzaak
voor aan te wijzen, maar de markt had on
miskenbaar een aangenamer voorkomen.
Van liquidaties was geen sprake meer en
zeer kleine vraag was voldoende, om de
koersen naar boven te stuwen. Onder beurs-
tijd kon dan ook een opwaartsche koersrlch-
tlng worden opgemerkt. Voor de Nederland
sohe Industrieelen bestond tamelijk goede
belangstelling en daarbij waren deze pa-
zaakten eenige beweging en stegen daarbij
van 145 tot 146%. Ook Unilevers gaven dui
delijke teekenen van leven, waarbij een ver
betering kon worden opgeteekend van
128 3/4 tot 130%.
De Phllips-aandeelen waren eveneens
eenige procenten hooger en rezen tot 227
na aanvanklijk tegen 223,/»"/o te zijn afge
daan. In Van Berkel's ging ook weer wat
meer om. Voor dit fonds liep de koers naar
bobven van 84'/, tot 87 3/4%. Ook de min
der courante Industrïe-aandeelen konden
zich in wat meer attentie verheugen. De
stemming was prijshoudend en in verschei
dene gevallen kwamen hooger noteeringen
tot stand.
De affaire in Olies was van kalmen aard.
Het toonaangevende petroleumaandee! liep
onder beurst^jd langzaam aan op van 239
tot 24IV; In Scheepvaartpapieren werd op
rustige wijze zaken gedaan. Scheepvaart
unies werden zachtjes aan uit de markt
genomen, en konden zich mitsdien opwer
ken van 171'/, tot 174%.
Japanlijnen waren prijshoudend. Groote
mutaties kwamen overigens niet voor. De
Indische Cultuuraandeelen waren eveneens
beter van toon. Amsterdam Rubbers, die
gisteren omlaag gingen van 265 tot
261 bewogen zich heden tusschen dezelf
de limietes, maar thans in omgekeerde
richting. De minder courante soorten ble
ven meerendeels gemakkelijk op peil.
Tabakken hadden een stille markt en
waren zoo goed als onveranderd. Dell Ba-
tavia's echter zagen een zestal punten
verloren gaan, waarbij echter ln aanmer
king dient te worden genomen, dat giste
ren voor dit fonds geen noteering tot
stand had kunnen komen. In de Suikerru
briek werden H.V.A.'s weliswaar eenige
punten lager Ingezet en werd tegen 406%
gehandeld, maar reeds spoedig trad een
herstel in en later op den middag kon 413
worden gemaakt.
De belegghigsaJdeellng was kalm. De
Nederlandsche staatspapieren waren weinig
veranderd, maar eerder toch aan den luste-
loozen kant. Gemeentelijke en provinciale
leeningen lagen stevig in de markt.
Pandbrieven waren stil. onregelmatig
maar met slechts kleine variaties.
Prolongatie 2 1/4%. (A.NP.).
BOSKOOP. 31 Juli Coop. Ver. De Boskoop-
schc Veiling: Rozen per bos:
Rosa Mundl 6080 et.; Briarclif 13—27 ct.;
Ingar Olsson 28—36 ct.; Pechtold 41—59 ct.;
Sweet Heart 78—98 ct.; Orange Triumph 50—80
ct.; Hadley 33—50 ct.: Butterfly 19—26 ct.;
August Noach 22—26 ct.; Vierlanden 3046 ct.;
Plorex 2532 ct.; Edith Helen 17—24 ct.; Ro-
salandia 26 ct.; Else Poulsen 20—36 ct,; Paul
Grampel 18 ct. Better Times 63—110 ct.; Dorus
Rijkers 70 ct. "gemengde rozen 1525 ct.
Diversen per bos: Clematis Durandi 63 ct.;
idem Mevr. le Coultre f. 1—1.20 ct.; Prins Hen
drik 75—95 ct.; Lelies 29 ct.
HOOFDDORP, 31 Juli Blauwmaanzaad
f. 44—46.
KATWIJK A. D. RIJN, 31 Juli Vroege
Aardappelen, groote f. 4.50; Drielingen f.260;
Uien f. 6.108; Rijsdoppers f. 12.8016; Tuln-
boonen f. 6.10—7; Sla per 100 f. 2.904; Bospeen
f 5.806; Bloemkool I f.10 40—11; Idem II
f. 7.108; Kroten per paar f. 0.80—1.20; Peen
per kist f. 1.80—2.
LEIDSCHENDAM. 31 Juli Engelsche kom
kommers le srt. f. 13.50; idem 2e srt f. 11; idem
3e srt. f. 8.50; idem wankleurige f.560; idem
stek per 100 kg. f.1—3; Gele komkommers le
srt. f. 11; idem 2e srt. f. 8.50; idem 3e srt. f. 5.50;
idem stek per 100 kg. f.1—4.50; Kropsla le srt.
f.4; idem 2e srt. f. 1.50—3.50; Stoofsla f.4—7;
Peen f.6; Bloemkool le srt. f.11; idem 2e srt.
f.8; idem uitschot f. 1.50—6; Tomaten, mldd.
f 9.50; idem groote ronde f.9.50; idem 2e srt.
f.9.50; idem 3e srt. f.9.50; idem bonken f.7;
Andijvie per kg. 10 ct.; Spinazie per kg. 1015
ct.; Postelein 20 ct.; Rabarber per 100 kg. f.11;
Snijboonen f.18; Spercieboonen f.18; Seldery
f. 1.50; Tuinboonen f.6; Doperwten f.16.
NOORDWIJKERHOUT. 31 Juli Veiling
„De Eendracht": Aardappelen f.2.505 per 100
kg.; Bossen peen 6 per 100 bos; Seldery f. 4.50
tot f.5 per 100 kg.; Rfjserwten f. 1.60; Blauwe
Schokken f. 1.60; Stamerwten f. 1.20; Snijboo
nen f. 1.80; Stokheerenboonen m. dr. f.2.50;
Stokheerenboonen z. dr. f.2.50; Tuinboonen 70
ct. alles per zak van 10 kg.
RIJNSBURG. 31 Juli Groentenveiling:
Aardappelen f.5; Tomaten f.19; Princesseboo-
nen f.18; Waschpeen f.8: Uien f.8 per 100 kg.
Eospeen f.6; Kroten f. 3.50—6; Peterselie f.4
f.560; Selderie f.2.50—3; Kervel f.4.50—5.50
per 100 bos; Bloemkool I f.11; Idem IIf.8;
Kropsla f. 1.80—3 per 100.
VOORHOUT. 31 Juli SlachtkoniJnen van
i 1.50—3.00; Jonge Konijnen plm. 6 weken ^an
60—90 ct.: Voedslsters tot f.6; Kippen tot 80
ct. alles per stuk.
Redactie-staf: B. W. Menkhorst, Buitenland
en Tooneel; K. Been, Binnenland en Sport;
J. Brouwer, Stadsnieuws; Th. J. Hannema,
Omgeving en Muziek,
BEGRIP NIEUWE ORDENING SCHRIJDT
VOORT.
In een hoofdartikel van de Berliner
Boersenzeitung bespreekt Karl Megerle den
toestand in het Verre Oosten en met name
de kwestie Indochina. De nieuwe ordening
in het Verre Oosten onder leiding van
Japan, zoo schrijft hij, heeft groote vorde
ringen gemaakt. Tusschen Japan en
Frankrijk is een verdrag gesloten, waarin
de beide regeeringen zich tot gemeen
schappelijke verdediging van Indochina
verplichten en Japan met inachtneming
van de territoriale onschendbaarheid en
de Fransche souvereiniteit over Indochina,
het recht krijgt, daar steunpunten in te
richten. Op 29 Juli heeft Japan daarvan
gebruik gemaakt. De politieke beteekenis
van dit verdrtig ligt voor de hand. De
rechtstreeksche Japansche invloed is een
geweldig stuk naar het Zuiden opgescho
ven in een gebied, waarin zich tijdens de
zen oorlog de agressieve en vijandige
krachten tegen Japan steeds duidelijker
gegroepeerd hadden. Het inzicht in dit feit
en de teleurstelling, dat Japan de Engelsch-
Amerikaansche agressie is voorgeweest,
spreekt uit de verontwaardiging, waarmee
Engeland en Washington het Japansche
optreden hebben opgenomen. Deze veront-
\vaardiging heeft een dubbelen grondslag.
Nooit was het Japansche optreden gerecht
vaardigder dan thans. Onze bondgenoot in
het Verre Oosten heeft het niet eens.noo-
dig, zijn aangelegenheid met eigen'argu
menten te rechtvaardigen. Dé argumenten
zoowel als de methoden heeft hem presi
dent Roosevelt zelf geleverd. Toen Roose
velt verleden jaar den Engelschen de
steunpunten in West-Indië afnam, hebben
wij geschreven, dat men goed op dit prece
dent moet letten. Doordat Roosevelt van
de Engelschen steunpunten vroeg op heG
Westelijke halfrond, en Engeland dit ver
langen inwilligde, is de politiek van steun
punten tot een internationaal gebruik ge
worden. Wanneer het voor {toosevelt geen
misdaad is, steunpunten aan een andere
mogendheid te ontnemen, en voor Enge
land geen schande, die steunpunten af te
staan, dan kan men niet inzien, waarom
Welles te keer gaat tegen een politiek, die
zijn president zelf heeft uitgevonden.
Het verdrag tusschen Japan en Frankrijk
is in ieder geval niet onrechtmatiger dan
dat tusschen Roosevelt en Churchill. Trou
wens. Japan houdt zich trouw aan het be
ginsel der zelfbeperking tot de natuurlijke
leefruimte, zooals vastgesteld in het drie-
mogendhedenpact. en blijft streng binnen
zijn gebied, terwijl Roosevelt en Engeland
hun steunpunten gestuwd hebben naar
andere gebieden en met geweld aan zwak
ke staten ontnomen hebben. Japan is in
het Verre Oosten, zooals Europa in het
Westen, bevoegd en verplicht, om op alles
te zijn voorbereid met het oog op de geen
grenzen kennende uitdaging van Roosevelt.
Na een jarenlange agressieve politiek van
bedreigingen, speldeprikken en economi-
schen druk door de Ver. Staten, had Japan
het recht, de dienovereenkomstige defen
sieve maatregelen te treffen. Evenals
Duitschland, heeft het Japan niet gebaat,
met het uiterste geduld een politiek van
vreedzaamheid en reserve tegenover Roo
sevelt's uitdagingen te voeren.
Den laats ten tijd heeft het moeten con-
stateeren, dat de dreigende maatregelen in
zijn leefruimte zich zoo opstapelden, dat
er geen twijfel over de voornemens meer
mogelijk was. De samenwerking van Roo
sevelt met Engeland, Tsjoengking en Ne
derlandsch-Indië droeg een duidelijk anti-
Japansch kenmerk. Alleen onder Engelsch-
Amerikaanschen invloed hebben de autori
teiten van Nederlandsch-Indië het aange
durfd, de Japansche economische wen-
schen van de hand te wijzen. Bovendien
kon Japan de samenwerking van de Angel
saksen met de Gaullisten niet over het
hoofd zien. Het moest in Syrië waarnemen,
hoe dit Fransche gebied door de Engel
schen veroverd en min of meer aan de
Gaulle werd uitgeleverd. Nadat met Engel
sche hulp reeds vroeger in de Zuidzee, Ca-
ledonië door de Gaullisten is bezet, heeft
zoo juist ook in Tahiti een de Gaulle-
putsch plaats gevonden. Dezelfde krachten
waren merkbaar in Indochina, tezamen
mét den Engelsch-Amerikaanschen invloed
welken Japan overigens reeds bij zijn be
middelingsactie tusschen Thailand en In
dochina duidelijk bespeurd heeft.
In de totale Japansche politiek moet deze
bescherming van den zuidelijken flank, ook
in verband met desamenwerking der An
gelsaksische mogendheden met Tsjoeng
king «l het bolsjewisme, gezien worden.
Het heeft niet aan Engelsche stemmen ge
mankeerd, die eischten, dat zoowel van
China als van sovjet-gebied uit, Japan
moest worden bedreigd. De positie van
Japan in dit'gebied is door dit verdrag ge
weldig versterkt. Zijn aanzien als leidende
mogendheid in de nieuwe ordening van het
Verre Oosten is in alle omliggende gebie
den enorm gestegen. Uiteraard kon het bij
zijn optreden op het begrip van zijn bond-
genooten vertrouwen Het proces van de
nieuwe ordening schrijdt in het Verre Oos
ten gestadig voort, evenals in Europa.
VOORNAMSTE ADVISEUR VAN STIMSON
BENOEMD.
De Amerikaansche minister van oorlog,
Stimson, heeft den bekenden intervention -
nist generaal majoor Ad. Oryan benoemd
tot zijn v'oornaamsten adviseur. Oryan
heeft in een op 31 Mei in New York uitge
sproken redevoering geëischt, dat de Ver.
Staten zonder verwijl den oorlog zouden
verklaren aan Duitschland. (DN.B.)
ROOSEVELT VORMT ECONOMISCH
VERDEDIGINGSBUREAU.
President Roosevelt heeft een economisch
verdedigingsbureau gevormd onder leiding
van vice-president Wallace. Tot de leden
van dit bureau behoóren de minister van
buitenlandsohe zaken en de ministers van
financiën, oorlog, marine, landbouw, han
del en justitie. Het bureau krijgt tot taak
den economische politiek der Ver. Staten ge
lijk te schakelen met de algemeene poli
tiek, den president advies te geven bij eco
nomische verdedigingskwesties en economi
sche verdedigingsplannen uit te werken.
(D.NB.).
BESPREKINGEN.
Volgens den Moskouschen omroep heeft
Stalin gisteren voor de tweede maal den
persoonlijken vertegenwoordiger van Roo
sevelt, Harry Hopkins, ontvangen. Het on
derhoud duurde tweeuur. (D.N.B.)
De Britsche ambassadeur, lord Halifax,
heeft een langdurig onderhoud gehad met
president Roosevelt. Naar de New York
Herald Tribune hierover meldt, is de toe
stand in het Verre Oosten besproken,
evenals militaire kwesties betreffende de
Sovjetunie. Lord Halifax gaf in een verkla
ring aan de pers toe, 'dat hij den toestand
in het Verre Oosten had besproken en over
toekomstproblemen van gedachten had ge
wisseld.
CREDIETOVEREENKOMST TUSSCHEN
THAILAND EN JAPAN.
Officieel wordt te Tokio bekend gemaakt,
dat tusschen Thailand en Japan een crediet-
overeenkomst is aangegaan. Japan krijgt
daarbij van Thailand een credlet van 10 mil
lioen baht (ongeveer 9 millioen rijksmark),
die gebruikt zullen worden voor den aankoop
van groote hoeveelheden Thailandsche pro
ducten, vooral rijst, teneinde geen stagnee
ring te doen intreden in den wederzijdschen
handel. (D.NB.).
JACHT OP COLORADOKEVERS.
In het departement van de Marne zijn
de schoolkinderen op Aanwijzing van den
prefect op jacht gegaan naar colorado
kevers. De kinderen hebben in totaal 79
nillioen stuks gevangen- en vernietigd.
