Hoe de bolsjewisten
huis houden
DINSDAG 22 JULI 1941
No. 24944
Na een maand strijden in het
Oosten
Verduisteren:
82sfe Jaargang
Weer een vernietigingsslag gaande
De vrijwilligers
Gelukwensch van den
Führer aan den
Rijkscommissaris
Maatregelen in Rusland
De Duitsche luchtmacht brengt
den Sovjets zware verliezen toe
Wreede vernielingen
Nederlanders aantreden!
Finsche communiqué
Uit Amerika
Verspreide berichten
21.48 uur
5.45 uur
EERSTE BLAD
Feiten van iten dag
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: J. W. Henny
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Hoofdredacteur: B. W. Menkhorst. Lelden
Pl.vervK Been, Leiden.
PRIJS PER ADVERTENTIES
32 ets. per regel voor advertenties uit Leiden en plaatsen waar agentschappen
van ons Blad zyn gevestigd Andere advertenties 37 ets. per regel Minimum
5 regels. - Verplicht bewijsnummer 5 ets - Incassokosten volgens postrecht.
„Kleine Advertenties" (hoogstens 30 woorden) uitsluitend bij vooruitbetaling,
alleen 's Woensdags en 's Zaterdags 55 ets. - Voor toezending van brieven
wordt 10 ets. berekend.
Bureau Witte Singel no. 1, hoek Noordeindsplein
Telef. nrs. Directie en Administratie 25041 (2 lijnen)
Redactie 21507
Postcheque- en Girodienst no. 57055 - Postbus no. 54
PRIJS DEZER COURANT
Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn:
per 3 maanden 2.47
per week ƒ0.19
Franco per post 2.47 per 3 maanden portokosten
(voor binnenland 0.80 per 3 mnd.)
Gisteren liep de eerste maand van den
strijd tegen de Sovjetunie ten einde en de
Duitsche weermacht staat aan het einde
van deze maand van zware gevechten
reeds meer dan 600 kilometer van de voor
malige Duitsch-bolsjewistische belangen-
grens verwijderd op het eigenlijke grond
gebied der Sovjetunie, zoo wordt het D.N.B.
in een toelichting op het weermachtsbe-
richt van gisteren medegedeeld. Opnieuw is
een groote vernietigingsslag aan den gang
en ditmaal reeds ten Oosten van de „Sta-
linlinie", welke de Sovjetleiding als veili-
gen en onwrikbaren ruggesteun beschouwde
Vergelijkt men den toestand van van
daag met dien aan het einde van de eerste
maand van het groote offenisef in het Wes
ten in 1940, dan moet geconstateerd wor
den, dat na de doorbraak door de Weygand-
linie op 7 Juni 1940 het Duitsche front aan
het einde van de eerste maand van dit
offensief een zwaren slag moest leveren
tusschen de Kanaalkust en de Maas, zooals
het thans ten Oosten van de Stalinlinie het
geval is. Beslissend was indertijd precies
zooals nu, dat den vijand de zoo vurig ver
langde adempauze niet gegund werd en dat
hij gedwongen was zijn laatste krachten in
den strijd te werpen. Ofschoon het aan
valsfront toen ongeveer 350 kilometer breed
was, (men vergelijke hiermede het tegen
woordige front, dat thans 2000 kilometer
breed is) en ofschoqn bijv. van het punt
van uitgang aan de Somme tot aan den
benedenloop van de Seine slechts 90 kilo
meter moest worden afgelegd, (vergeleken
met de aanzienlijk grootere opmarschge-
bieden in het Oosten) heeft het verslaan
van de zich wanhopig verdedigende Fran-
sche strijdkrachten alleen van de door
braak door de Weygandllnie tot aan het
Fransche verzoek om wapenstilstand toen
reeds tien dagen geduurd.
De omstandigheden aan het Sovjetfront
zijn echter belangrijk verschillend en loei-
lijker. Desniettemin is reeds thans aan het
einde van de eerste maand te constateeren,
dat:
1. Het Sovjetleger te land en in de lucht
geweldige en in het geheel niet te compen-
seeren verliezen heeft geleden, zoodat
thans reeds de laatste reserves in den strijd
moeten worden geworpen.
2. een in vredestijd ontworpen en aan
eengesloten verdedigingslinie in het Euro-
peesche gedeelte van de Sovjetunie niet
meer bestaat.
3. een hevige crisis zoowel in de leiding
als met betrekking tot de moreele houding
der Sovjetformaties waar te nemen valt.
Hiertegenover heeft de Duitsche leiding
al haar krachten vast in handen. Van deze
krachten is 'n groot deel tot dasver nog in
het geheel niet in den strijd geworpen. Op
vele plaatsen is het thans gelukt groote
deelen van het Sovjetleger opnieuw in te
sluiten, terwijl met name in den zuidelijken
sector de verslagen vijand door de verbon
den troepen voortdurend achtervolgd wordt.
De Duitsche operaties worden met alle
drie weermachtsonderdeelen stelselmatig
voortgezet en zullen ook de Sovjets, zooais
alle vijanden van tot dusver, zoo verslaan,
dat in de toekomst iedere bedreiging van
Duitschland in het Oosten uitgeschakeld is.
EEN MOREEL SUCCES.
De Europeesche solidariteitsactie voor
den strijd tegen het bolsjewisme in ver
schillende landen overtreft naar men in
Berlijn constateert de stoutste verwach
tingen. Het aantal vrijwilligers neemt
voortdurend toe, terwijl het aantal vrij
corpsen stijgt. Wanneer nog een bewijs
noodig is om te toonen, in weike mate de
strijd tegen het bolsjewisme als een ge
meenschappelijke zaak der Europeesche
volken wordt beschouwd, dan behoeft men
slechts naar het aantal vrijwillige aanmel
dingen te kijken. Het is te betreuren, dat
deze getallen om zeer begrijpelijke militaire
redenen niet openbaar kunnen worden ge
maakt.
In Madrid was het noodig reeds na 24
uren de honderden recruteeringsbureaux te
sluiten, aangezien het in uitzicht gestelde
contingent reeds ver was overschreden. Na
het vertrek van de eerste vrijwilligersbatal-
jons die tegenwoordig op hun doorreis
door Duitschland overal hartelijk worden
begroet zijn reeds in Spanje stemmen
opgegaan, die de vorming van nieuwe ba
taljons eischen, teneinde Spanje, dat het
bolsjewisme in de twee moeilijke jaren van
den burgeroorlog leerde kennen, de plaats
te doen toekomen, waarop het in het anti-
bolsjewistische gevechtsfront recht heeft.
In Noorwegen"hebben tal van reserve-of
ficieren en officieren van het vroegere le
ger zich bij het Noorweegsche legioen aan
gemeld. De predikanten hebben de jeugd
aangespoord in de vrijwilligersbataljons
dienst te nemen. Uit een mededeeling uit
Oslo blijkt, dat officieren en manschappen
een militaire cursus moeten bezoeken
waarin zware eischen gesteld worden, ten
einde te voldoen aan hetgeen in een der-
gelijken veldtocht vereischt wordt.
De Führer heeft den Rijkscommissaris voor
het bezette Nederlandsche gebied, rijks
minister Seyss-Inquart, het volgende geluk-
wenschtelegram gezonden:
„Hoofdkwartier van den Führer, 22 Juli
1941: „Met uw 49sten verjaardag heden
zend ik u mijn hartelijkste gelukwen-
schen en groeten.
Adolf Hitler."
In Portugal, Frankrijk en Zweden zijn
de aanmeldingen zoo talrijk, dat er in de
contingenten niet voldoende plaats_is voor
alle vrijwilligers, die wenschen deel te ne
men aan den strijd.
Men legt in Berlijn nadruk op deze fei
ten, die een volkomen moreel succes betee-
kenen voor de algeheele Europeesche be
vrijdingsactie. Aan den anderen kant even
wel wordt met klem gewezen op het feit,
dat de Duitsche weermacht, die in het ge.-
vecht het voornaamste mandaat bezit, in
militair opzicht heelemaal niet is aange
wezen op de medewerking van andere
krachten. Zij geeft slechts gelegenheid aan
de vrijwilligers van alle landen van het
continent om aan den strijd deel te nemen.
OOK OORLOGSCOMMISSARISSEN
BIJ DE SOVJETVLOOT.
Het presidium van den oppersten sov
jet der sovjet-unie heeft, naar de Moskou-
sche berichtendienst meldt, een decreet
uitgegeven, waarin de wet van 16 Juli 1941
betreffende de reorganisatie van de orga
nen der politieke propaganda en van het
het instituut van oorlogscommissarissen
bij het sovjetleger wordt uitgebreid tot de
sovjetvloot. De wet bepaald, dat, evenals
kortelings bij het .bolsjewistische leger,
thans ook bij de oorlogsvloot politieke pro
pagandistische afdeelingen worden inge
richt. Op alle oorlogsschepen en bij de sta
ven en andere hooge commandoposten van
de bolsjewistische vloot wordt de instelling
der oorlogscommissarissen weer ingevoerd.
De kleinere eenheden van de oorlogsvloot
krijgen daarentegen politieke leiders.
(D.N.B.)
EEN VOLKCOMMISSARIS VOOR BINNEN-
LANDSCHE AANGELEGENHEDEN.
Het presidium van den oppersten sovjet
der sovjet-unie heeft volgens den Mo^-
kouschen omroep, een wet uitgevaardigd
betreffende vereeniging van het volks
commissariaat voor de staatsveiligheid
(Gepeoe) in één enkel volkscommissariaat
voor binnenlandsche aangelegenheden.Deze
maatregel is genomen in verband met den
oorlogstoestand. De wet moet in de afzon
derlijke sovjet-republieken en in de auto
nome gebieden der sovjet-unie op gelijke
wijze worden uitgevoerd. Tot volkscom
missaris voor binnenlandsche aangelegen
heden is Berija benoemd. Tot zijn plaats
vervanger is Merkulow benoemd. Berija.
is tevens een der drie leden van het kor
telings gevormde staatsverdedigingscomité
der sovjet-unie. (D.N.B.)
EEN NIEUW DECREET VAN STALIN.
Het D.N.B. meldt uit Stockholm:
De Moskousche radio heeft, volgens een
bericht van Nye Dagligt Allehanda, een
decreet van Stalin gepubliceerd, volgens
hetwelk alle Sovjet-Russische soldatenvrou
wen haar woonplaats moeten verlaten en
zich voor den dienst moeten aanmelden.
De kinderen der soldaten moeten in stads
kindertehuizen worden ondergebracht. Van
dezen dienstplicht vrijsteld zijn alleen zieke
vrouwen, die een doktersattest moeten
kunnen overleggen.
Het D.NB. meldt uit Berlijn:
Duitsche gevechtsvliegtuigen hebben op
20 Juli in het gebied ten Noorden van Wi-
tebesk Sovjet troepenconcentraties gebom
bardeerd. De talrijke bolsjewistische divi
sies, welke in dit gebied zijn opgesloten,
ondernamen wanhopige pogingen om door
te breken, welke echter door de Duitsche
luchtaanvallen onder de zwaarste verliezen
voor de bosjewisten werden verijdeld.
Tijdens de aanvallen in het Oosten op
20 Juli hebben Duitsche gevechtsvliegtuigen
Uit Pleskau komen nog vendere berichten
over verschrikkelijke gruweldaden, welke
de uit Leningrad terugtrekkende bolsjewie
ken op de weerlooze Letlandsche burger
bevolking gepleegd hebben. Toen het ge
vaar bestond, dat een in de stad uit het
Zuiden aangekomen transport met Letland
sche politieke gevangenen als gevolg van
den Duitschen opmarsch niet verder ver
voerd kon worden. Het de hoofdcommissa
ris van Pleskau. Jetzsjof, de volgeperste
veewagens zoolang onder vuur nemen, tot
de ongelukkigen geen teeken van leven
meer gaven. Toen de Duitsche troepen het
station bezetten konden uit de wagons nog
slechts lijken gehaald worden.
In Repola hebben de Finnen met ontzet
ting de aangerichte vernieling aanschouwd,
met deze woorden begint de correspondent
van „Svenska Dagbladet" verslag te geven
over de verwoestingen, die de bolsjewisten
in deze door de Finnen op 8 Juli ingenomen
stad hebben aangericht. Het eenige niet-
vernielde voorwerp in de geheele stad, al
dus het verslag, was een rood geschilderde
katheder. Een nog door de vlammen ge
spaard ziekenhuis maakte van buiten een
zeer acceptabelen indruk. Dat was echter
slechts het uiterlijk. De inrichting was
vreeselijk vervuild en primitief. Zelfs de
atmosfeer was beklemmend. Allerlei in
strumenten lagen over den grond ver
strooid.. Een gebroken tandartsenstoel lag
over een menschelijk skelet heen. De
smalle ijzeren bedden met voddige matras
sen. die nog nooit waren schoongemaakt,
waren in elkaar geschoven. De ongeschil-
cterde grond stonk van het vuil; de dokters
kamer stond vol populaire medische wer
ken. ongeloofelijk primitief studiemate
riaal over het menschelijk lichaam. Op dit
alles keken Stalin, Molotof, Worosjilof en
andere heeren der sovjets van de muren af
neer. Het geheel vormde een groote grie
zelige parodie. Eenige moderne kazernes
buiten de stad waren onbeschadigd geble
ven. Zij maakten weliswaar een primitieven
indruk, maar op grond van zekere bijzon
derheden kon men zien. dat het hier een
vooruitgeschoven offensieve basis voor zeer
groote Sovjet-Russischê strijdkrachten be
trof. Het interieur echter, zoo wordt in het
bericht verder gezegd, was eenvoudig ver
schrikkelijk, onverschillig of men de loka
len voor de manschappen dan wel de offi
cierskamers aanschouwde.
In de kazerne voor de manschappen heb
ben de soldaten als haringen in een ton
op ruwe houten banken tegen den' wand
geslapen. In de officierskamer vierde de
slechte smaak hoogtij met helroode tapij
ten. prooagandaportretten van de heeren
in het Kremlin en kleurige spreuken van
de militaire commissarissen. Timosjenko
was de auteur van de meeste dezer sma-
kelooze aanplakbiljetten met hun ongeloo
felijk naïeve teksten, die overal bulten
en binnen in de gebouwen waren geplakt
(D.N.B.).
HET SOVJET-.,PARADUS".
Van het front ten Noorden van het La-
dogameer vertelt een oorlogscorrespondent
I hoe de bolsjewisten in een dorp nabij de
grens huisgehouden hebben. De huizen
waren volkomen vervuild, de vensters wa
ren ingeslagen, de binnenmuren afgebro
ken. De kerk had gediend tot lazaret van
een sovjetbataljon. Ook hier was de ver
vuiling onbeschrijfelijk. Het kerkhof bood
een beeld van de grootste verwoesting, de
pastorie was afgebrand. Niet één akker was
bewerkt. Op alle boerderijen, in de tuinen
en in de dorpstraten woekerde het gras.
(D.N.B.)
SOVJETS HANDELEN TEGEN HET
VOLKENRECHT.
Tegen alle bepalingen van het volken
recht in gebruiken de Sovjets naar het
D.N.B. verneemt, in de gevechten tegen
het Duitsche leger niet slechts Duitsche
uniformen maar ook burgerkleeding.
Zoo zijn te Erzemieniec Sovjet parachu
tisten gearresteerd, die burgerkleeding
droegen. Bij hun verhoor deelden zij mede
dat verscheidene vliegtuigen van de val
schermbrigade 204 te Baryspol gestart wa
ren met parachutist-en in burgerkleeding.
die achter de Duitsche linies afgezet moes
ten worden.
Alarmsignalen schetteren trommels
roffelen commando's weerklinken! Ne
derlanders aantreden, want dit geldt u.
Europa wordt bedreigd, christendom, be
schaving en cultuur zijn in gevaar! Het
bolsjewistische monster heeft het masker
afgerukt. Stalin de moordenaar meent, dat
zijn tijd gekomen is. Reeds slachtten zijn
duivelsche satellieten duizenden af. In het
Oosten branden steden en dorpen. De hel
is losgebroken en alle krachten moeten
worden ingespannen teneinde de gevaren
te keeren en het sovjet-monster te ver
nietigen.
Daarom schetteren ook hier de signalen,
roffelen de trommels en klinken de com
mando's. Daarom wordt ook van u ver
wacht. dat u deze zult hooren. ernaar zult
handelen, dus. ..uw plicht doen en aan
treden in onze gelederen. Het vrijwilligers
legioen Nederland maakt zich op. Binnen
enkele dagen zal het ten strijde trekken.
Dan zullen zij marcheeren, onze dapperen,
dan zullen de vaandels wapperen boven
colonnes, samengesteld uit vastberaden
kerels van ons bloed. Nederlanders zullen
het zijn, die samen met de heldhaftige
strijders uit alle landen van Europa de
zege zullen bevechten.
„Nederlanders aan het Oostfront in den
?.anval!" Zoo zullen de couranten in het
vaderland getuigen van hun daden en gij
gij zoudt daar niet bij zijn?
Alarmsignalen schetteren trommels
roffelen. Nederlanders hoort gij ze niet?
Toont wat gij waard zijt. Volgt het voor
beeld van de duizenden, die weten, wat
hun plicht is en
meldt u aan bij het vrijwilligers
legioen Nederland.
Koninginnegracht 22, 's-Gravenhage.
65 Sovjetvliegtuigen in luchtgevechten neer
geschoten. Door bomtreffers op vliegvelden
32 Sovjet vliegtuigen op den beganen grond
vernield, zoodat de bolsjewisten Zondag 97
vliegtuigen verloren.
Zondag hebben Duitsche gevechtsvlieg
tuigen ter ondersteuning van den opmarsch
van de Duitsche legers deelgenomen aan
de gevechten bij Smolensk. Door bommen en
boordwapens werden verscheidene ingeslo
ten Sovjet divisies zwaar getroffen. Behalve
talrijke dooden verloren de bolsjewisten 340
transportvoertuigen en 26 pantserwagens.
Gevechtsvliegtuigen van de Duitsche for
maties in Noord-Finland hebben op 20 Juli
bij Poljarnoje een oorlogsschip van onge
veer 3 tot 4000 brt. tot zinken gebracht.
Naar de officieele Finsche berichtencen-
trale meldt, hebben vijandelijke vliegtuigen
Zondag 20 Juli bommen geworpen op Lo-
viisa, zonder dat schade werd aangericht.
Bij een bombardement op Porvoo en om
streken werden twee woonhuizen bescha
digd. De Finsche luchtafweer heeft drie
vijandelijke vliegtuigen neergeschoten.
OOGST IN OEKRAJINA STAAT
ER GOED VOOR.
De aan het front vertoevende speciale
correspondent van het Slowaaksche pers
bureau meldt, dat in het bevrijd Oekra-
jina bijna overal het leven normaal is. De
oogst is veelbelovend, zoo meldt hij. Door
den bliksemsnellen opmarsch der troepen
zijn de bolsjewisten niet meer in staat ge
weest den oogst te vernielen. In den land
bouw is men onmiddellijk onder hoogen
druk gaan werken.
In alle groote steden van het bevrijde
Oekrajina is, zoo meldt dè correspondent,
eveneens het leven geheel normaal. De stad
Lc mi berg, die nog enkele dagen geleden een
getuigenis aflegde van de gruweldaden en
vernietigingswil der bolsjewisten, is thans
reeds weer schoongemaakt en de bevolking
verricht haar dagelijksche werkzaamheden.
Het autoverkeer is zeer levendig. De elec-
trische trams zijn overvol. De levensmidde
lenzaken verdeelen de levensmiddelen on
der de bevolking, zoodat men niet gebrek
behoeft te lijden. Het spoorwegverkeer is
reeds geregeld en ook de eafé's en bio
scopen zijn weer geopend. De stad is ver
sierd met de Duitsche en Oekrajiensche
vlaggen. Bij iederen stap blijkt de geest
drift der bevrijde bevolking. In Drohobitsj
en Lemtoerg verschijnen Oekrajiensche
dagbladen, die in hooggestemde artikelen
de Duitsche 'en Slowaaksche legers ver
welkomen.
ZOON VAN STALIN GEVANGENGENOMEN
Bij den aanval van Duitsche strijdkrach
ten van den generaal der pantsertroepen
Schmidt, is. naar het D.N.B. verneemt, op
16 Juli bij Ljosno ten Zuid-Oosten van
Witebsk met vele andere bolsjewistische
officieren en soldaten ook de oudste zoon
van Stalin, Jakob Stalin, eerste luitenant
van het 14de regiment houwitsers der 14de
sovjet-pantserdivisie in Duitsche gevan
genschap geraakt.
Jakob Stalin, die terstond voor generaal
Schmidt werd geleid, identificeerde zich
volkomen als zoon van Stalin. Hij ver
klaarde, dat hij de onzinnigheid van den
tegenstand tegen de Duitsche troepen had
ingezien en zich daarom met zijn nog in
leven zijnde soldaten had overgegeven.
HET EIKENLOOF TOEGEKEND.
Met de toekenning van het eikenloof
van het ridderkruis van het IJzeren i
aan majoor Luetzow ter gelegenheid J
zijn 40ste luchtoverwinning, heeft de
Fuehrer ook het zegevierende jachteskader
van den commodore onderscheiden. In vele
groote luchtslagen aan het Oostelijke front
hee.ft het eskader verrassende successen
behaald. Zoo kon de commodore reeds op
2 Juli de 326ste luchtoverwinning van zijn
jagers melden en bovendien de vernieling
van 223 vijandelijke vliegtuigen op den
grond. Een bijzondere prestatie behaalde
het eskader op 7 Juli, toen het een sterke
formatie vijandelijke bommenwerpers vol
komen vernietigde. Bij een aanval van 27
sovjetgevechtsvfiegtuigen op een vliegveld
schoot het eskader onder leiding van zijn
commodore in een kwartier tijds alle sov
jetvliegtuigen neer. Tot 18 Juli behaalde
het jachteskader Luetzow alleen In het
Oosten 683 luchtoverwinningen. In totaal
heeft het eskader tot dusver 1072 tegen
standers in luchtgevechten neergehaald.
Majoor Luetzow zelf had op 28 Juni zijn
27sten tegenstander neergeschoten en nau
welijks drie weken later reeds zijn 40ste
luchtoverwinning behaald. (D.N.B.)
ROOSEVELT EISCHT VERLENGING VAN
DEN DIENSTTIJD.
President Roosevelt heeft gistermiddag,
naar Associated Press meldt, zijn aange
kondigde boodschap tot het Congres ge
licht. waarin hij verlenging van den
diensttijd van een jaar voor de militairen
in actieven dienst, de nationale garde en
de reservisten eischte.
Deze boodschap werd bovendien op gra-
mofoonplaten opgenomen en per radio uit
gezonden. Ter motiveering voerde Roose
velt aan. dat de natie zonder verlenging
van den diensttijd een groot risico op zich
neemt en het leger binnen twee maanden
in staat van ontbinding zou verkeeren. Op
het Congres rust de verantwoordelijkheid
tot handhaving van het strljdvermogen
van het leger.
Roosevelt betoogde voorts, dat de om
standigheden gewijzigd zijn sinds het
oogenblik, waarop men den diensttijd tot
een jaar beperkte. De internationale si
tuatie is niet minder ernstig dan een jaar
geleden. Deze situatie eischt, dat het leger
op volledige sterkte en in een staat van
algeheele paraatheid wordt gehouden. Tot
slot gaf Roosevelt uiting aan de hoop, dac
het Congres den nationalen crisistoestand,
hetzij voor een beperkte periode dan wel
tot intrekking door het Congres of door
den president, zal erkennen. (D.N.B.)
DE 'JAPANNERS GIT ZUID-AFRIKA
NAAR JAPAN TERUG.
Volgens Domei zullen binnenkort onge
veer 100 Japanners uit Zuid-Afrika naar
Japan terugkeeren. De vertegenwoordigers
dei; Japansche flma's in Durban en Natal
treffen eveneens voorbereidingen voor hun
vertrek.
van hedenavond
tot morgenochtend
De maan kwam heden op te
4.11 uur en gaat onder te 20.07 uur.
Dit Nummer bevat TWEE Bladen
Binnenland
De heer Lotsy over eenheid in de sport
(Sport, 2e Blad).
Vacantieregeling voor textielarbeiders (Bin
nenland, 2e Blad).
Buitenland
De opmarsch in het Oosten (le Blad).
Hoe de sovjets huishouden (le Blad).
VOORTS „LAATSTE BERICHTEN"
EERSTE BLAD.