Achtervolging der Sovjet-troepen MAANDAG 21 JULI 1941 No. 24943 Duitschland strijdt voor Europa Duitsche Weermachtberichten De ware aard van bolsjewisme het Verduisteren: 82sfe Jaargang Smolensk een puinhoop Industrieën Nederlanders, het gaat om uw eer Gevaarlijke betoogingen Geteisterd Letland Bijzonderheden uit den strijd 21.49 uur 5.44 uur EERSTE BLAD Feiten van den dag LEIDSCH DAGBLAD Directeur: J.W.Henny DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Hoofdredacteur: B. W. Menkhorst, Lelden Pl.verv.: K Been, Lelden. PRIJS DER ADVERTENTIES 32 ets. per regel voor advertenties uit Leiden en plaatsen waar agentschappen van ons Blad zijn gevestigd. Andere advertenties 37 ets. per regel. Minimum 5 regels. - Verplicht bewijsnummer 5 ets. - Incassokosten volgens postrecht. „Kleine Advertenties" (hoogstens 30 woorden) uitsluitend bij vooruitbetaling, alleen 's Woensdags en 's Zaterdags 55 ets. - Voor toezending van brieven wordt 10 ets. berekend. Bureau Witte Singel no. 1, hoek Noordeindsplein Telef. nrs. Directie en Administratie 25041 (2 lijnen) Redactie 21507 Postcheque- en Girodienst no. 57055 - Postbus no. 54 PRIJS DEZER COURANT Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn: per 3 maandenƒ2.47 per weekƒ0.19 Franco per post ƒ2.47 per 3 maanden portokosten (voor binnenland ƒ0.80 per 3 mnd.) Het opperbevel der weermacht deel de Zaterdag mede: 9,Uit Bessarabië oprukkende DuitschRoemeensche troepen hebben op verscheidene plaatsen den Dnjestr geforceerd. Zooals reeds in een speciaal bericht is medegedeeld, is de doorbraak door de krachtig versterkte Stalinlinie ten Noorden van de Pripetmoerassen uit gebreid tot voorbij Smolensk. Het door den vijand taai verdedigde Smolensk zelf werd reeds op 16 Juli genomen. Af deelingen der verbonden Fin- sche weermacht hebben een ver bitterd vijandelijk verzet gebro ken en zijn opgerukt tot aan den Noordelijken oever van het Lado- gameer. In de wateren om Engeland hebben gevechtsvliegtuigen een vrachtschip van 1500 ton tot zinken gebracht en bomtreffers geplaatst op twee andere koopvaarders. Duitsche gevechtsvlieg tuigen hebben in den afgeloopen nacht een nieuwen aanval gedaan op de Britsche vlootbasis Alexandrië. Bij pogingen van Britsche vliegtuigen om de Kanaalkust aan te vallen, zijn gis teren vijf vijandelijke vliegtuigen door jagers neergeschoten, drie door pa trouillevaartuigen en twee door mari- negeschut. Overdag noch des nachts zijn vijandelijke vliegtuigen boven Duitsch gebied verschenen". En Zondag: De uit Bessarabië optrekkende DuitschRoemeensche strijdkrachten zijn, na den vijandelijken tegenstand op den Oostelijken oever van den Dnjestr te hebben gebroken, de ach tervolging begonnen. In het gebied om Smolensk blijven de operaties volgens de plannen ver- 1 oo pen. Aan het Finsche front werden ver dere successen behaald. Op talrijke plaatsen aan het Ooste lijke front zijn wanhopige pogingen om uit te breken van ingesloten Sov jettroepen mislukt. De vijand leed hierbij weer zware bloedige verliezen. In den strijd tegen Groot-Brittan- nië hebben gevechtsvliegtuigen'in den afgeloopen nacht militaire installaties in Midden- en Oost-Engeland aange vallen. Bij pogingen van den vijand om overdag de bezette gebieden aan het Kanaal en aan de Noorsche kust aan te vallen, hebben jagers en luchtaf weergeschut zeven, marinegeschut twee en een patrouilleboot één Britsch vliegtuig heer geschoten. Britsche gevechtsvliegtuigen hebben in den afgeloopen nacht op enkele plaatsen in Noordwest-Duitschland, vooral op de stad Hannover, brisant- en brandbommen neergeworpen. Mili tair-economische of militaire schade is nergens ontstaan. Nacht jagers heb ben een der aanvallende Britsche ge vechtsvliegtuigen neergeschoten. Smolensk vertoont alle trekken van een door de bolsjewiki verwoeste stad, aldus het DNB. Nog steeds smeulen de verkoolde res ten der huizen, die de vluchtende Sovjet soldaten in brand staken zonder acht te slaan op de burgerbevolking. Uit de gevan genis dringt een vreeselijke stank: hier heb ben de moordafdeelingen van de Gepeoe «~e- we rkt tot de overwinning van de Duitsche wapenen een einde maakten aan dat gruwe lijke handwerk. Bij honderden en nog eens honderden worden de afschuwelijk ver minkte slachtoffers van het bolsjewistische sadisme naar buiten gedragen om naar hun laatste rustplaats te worden gevoerd. Door de straten trekken in eindelooze rijen de gevangen Sovjetsoldaten langs vernielde bolsjewistische tanks en stukken geschut naar de concentratiekampen. De burgerbe volking, die door de terreur van de Gepeoe binnenshuis werd gehouden, waagt zich weer vrij op straat. Op alle kruispunten wij zen Duitsche verkeersborden reeds den weg aan de Duitsche colonnes, die zich zonder ophouden naar het Oosten richten. Over de verwarring, die bij den aanval der Duitsche troepen op Smolensk onder de Sovjetbevelhebbers ontstond, bericht een schriftelijk rapport van den bolsjewistischen commissaris Miglonow. Deze brief, die aan een in Duitsche gevangenschap geraakten Sovjetkoerier werd ontnomen, is gericht aan een hooge militaire autoriteit, genaamd ka meraad Dzoerbin, en bevat de volgende woorden: .,In alle sectoren is het onmoge lijk na te gaan hoeveel gevechtseenheden en welke troepenonderdeelen zich daar be vinden. De divisiestaven hebben geen over zicht over de situatie. Ook tijdens de opera ties ontbraken de noodige telefoonlijnen, zoodat de afzonderlijke formaties geheel in verwarring geraakten. Op een bepaalde plek hebben twee Sovjetbatalons elkaar wegens onbekendheid met de situatie beschoten. Tusschen -de commandanten van de ver schillende wapens ontstonden hevige mee- ningsverschillen, zoodat de kapitehisvlie - gers de operaties van de pantserformaties niet meer wilden steunen. De commandant van een aangrenzend bataljon deelde mij gisteren mede, dat de Duitsche vliegtuigen ons geen rust "laten en ons voortdurend ach tervolgen, doch dat onze vliegtuigen zich niet vertoonen. Als dat zoo doorgaat, is spoe dig alles verloren." Met Smolensk hebben de Sovjets een der oudste steden van hun land en mis schien het belangrijkste knooppunt van spoorlijnen en wegen in het Westen ver loren. De Duitsche troepen hebben met de inneming van Smolensk op deze plaats aan het front een marsch van meer dan 609 K.M. afgelegd, gerekend van Brest Li- towsk. De stad Smolensk is in de geschie denis bekend door de overwinning, die Na poleon daar in Augustus 1812 op twee ver- eenigde Tsaristische legers bevocht. Als resultaat van de vierde oorlogsweek tegen de Sovjets kan, aldus het volgende worden geconstateerd: 1. Doorbraak door de Stalin-linie is in een stoutmoedige bestorming op alle be slissende punten geslaagd en daarna nog uitgebreid. WEEST ZUINIG MET ELECTRICITEIT EN GAS. BEHOEDT HET BEDRIJF VOOR BOETE OF AFSLUITING. Naast de particuliere verbruikers dienen ook de industrieën te bedenken, dat het electriciteits- en gasverbruik gerantsoe neerd is op 75 pCt. Alles dient in het werk gesteld te worden om dat rantsoen niet te overschrijden. Daar moet een ieder in het bedrijf zich volkomen van bewust zijn. ingenieurs, op zichters. ploegbazen tot den jongsten leer jongen toe. Allen dienen er hun uiterste aandacht aan te geven, dat geen electriciteit of gas onbenut verbruikt wordt, om hierdoor de voorgeschreven bezuiniging te verkrijgen. Geschiedt dit niet, dan kan boete of af sluiting van den toevoer volgen. Behoedt het bedrijf hiervoor! Zorg, dat geen lioht onnoodig brandt. Hoevele malen laat men licht branden (ook overdag) in gangen en portalen, het geen zelfs in normale tijden overbodig is. Hoevele malen wordt het licht bij mach'- nes, zoomede in kantoorlokalen niet uit gedaan, indien men eenigen tijd bij een andere afdeeling inlichtingen moet vragen. Hoewel dit reeds van belang is. kan op eenvoudige wijze nog belangrijk bezuinigd woredn, indien men er steeds op let. dat geen motor of machine onbelast loopt. Dit geldt voor draai-, sohaaf- en fraisbanken. voor weefgetouwen, spinmachines, zagen, schaafmachines, mangels, strijtanachines, kortom voor vrijwel alle jndustrieën. Naast de motor en de machine dient groote aandacht aan de ovens gegeven te worden, aan de smelt-, hardings-. gloei-, smeed-, moffel, tempeerovens. enz. Maak geen oven te vroeg aan. Controleer gere geld nauwkeurig temperaturen var» uw ovens. Dit brengt zeker aanmerkelijke be sparing. Wij zouden deze adviezen kunnen uit breiden b.v. voor zetters der dagbladen: denk om uw loodpotten! Werkt allen mede. Houdt bil uw arbeid steeds in gedachte, dat de uiterste spaar zaamheid geboden is. Slechts op deze wijze kunt ge uw bedrijf voor boete of afslui ting behoeden. 2. De hoofdstad van Bessarabië, Kisji- new, is door Duitsche en Roemeensche troepen bevrijd. 3. De Finsche weermacht onder opper bevel van veldmaarschalk Mannerheim doet een succesrijk vorderenden aanval op beide oevers van het Ladogameer. 4. In de gevechten, die thans reeds ten deele op 100 kilometer ten Oosten van de Stalin-linie worden geleverd, staan groote beslissingen voor de deur. Voor zoover binnen de dieptezone ten Oosten van de Stalin-linie troepen der Eer en trouw, dat zijn de hoogste waar den voor den man. Geen grievender be- leediging ts denkbaar, dan dat men een man verwijt, dat hij trouw- en eerloos ls. Him eer en hun trouw die hebben onze voervaderen in tientallen oorlogen verde digd en bewezen. Nog steeds zijn eer en trouw de kenmerkende eigenschappen van de ware Nederlanders. Het is de eer van ons volk en de trouw aan ons vaderland, die het voorschrijven zijn aandeel te leveren in den strijd, die gestreden wordt, terwille van het behoud van de Europeesche beschaving en cul tuur, ter bescherming van het Christen dom tegen de horden, die alles dreigen te vernietigen wat ons lief en dierbaar is. Reeds hebben vele duizenden Nederlan ders begrepen dat langer afwachten een misdaad jegens ons volk en vaderland zou zijn. Reeds maken deze duizenden zich ge reed mede den strijd te strijden met de zegevierende Duitsche legers en de legioe nen. die optrekken aan het oostfront, te gen de duivelsche sovjet-machten. Maar er zijn er nog die aarzelen, die niet beseffen hoe groot de bezwaren zijn die gekeerd moeten worden, wil Europa niet ten onder gaan. Hen herinneren wij aan hun plicht, hun roepen, wij toe.Nederlanders het gaat om uw eer." Wij vragen hun zich te bezinnen en te beseffen dat er plichten zijn die bo ven alles gaan. die een man vervullen moet, die hem dwingen te doen wat er van hem verwacht wordt. Nederlanders, het gaat om uw eer toont dat u uw plaats in ons volk waard zijt doet uw plicht: Meldt u aan bij het vrijwilligers legioen Nederland. Koninginnegracth 22 te 's-Gravenhage. EEN WAARSCHUWING AAN ALLE NEDERLANDERS. De bevelhebber der weermacht in Ne derland, generaal der vliegers F. Chris tiansen, deelt mede: In verband met de talrijke vijande lijke vliegtuigen, welke in den laatsten tijd boven Nederlandsch gebied omlaag zijn geschoten, is het herhaalde malen voorgekomen, dat bij het wegvoeren van de gevangen genomen Engelsche leden der bemanning de bevolking sympathie- betoogingen jegens de gevangenen heeft gehouden. Dergelijke betoogingen voor den vijand, welke vooral werden ge houden op de stations en in de straten, hebben in ieder geval het karakter van een brutale provocatie van de Duitsche weermacht. De terughoudendheid, welke de Duit sche weermacht tot nu toe in dergelijke gevallen in acht heeft genomen, schijnt door dwaze betoogers als zwakte te wor den beschouwd. De bevolking wordt derhalve hiermede nogmaals gewaar schuwd. Deze waarschuwing geschiedt, omdat de weermacht thans opdracht heeft in dergelijke gevallen op te treden en zoo noodig van de wapens gebruik te maken. De gevolgen moeten dan door de betoo gers zelf worden gedragen. ..Het Letlandsche volk moest gedepor teerd worden', zoo meldt een speciale cor respondent van Stockholms Tidningen, die, nadat de bolsjewisten waren verdreven, een bezoek heeft gebracht aan Riga en zich ter plaatse een eigen oordeel heeft kunnen vormen. Het Letlandsche volk heeft, volgens de meening van dezen neutralen journalist, in het eene jaar, waarin het onder bolsjewis tische heerschappij gebukt ging, ongeveer een tiende deel van zijn bevolking, dus on geveer 200.000 inwoners, verloren. De mees sten van hen. van het kleinste kind tot den tachtig jarigen grijsaard werden, naar de correspondent meldt, naar de uitge strekt Russische steppen en de Noordpool gebieden van Siberië overgebracht. Nie mand wist, hoeveel de plaats van bestem ming levend zouden bereiken. Men wist slechts, dat b.v. een trein, vol gestopt met Letten, die naar het Oosten zou vertrekken, door de Duitschers werd aangehouden. Geen der ongelukkige passa giers was nog in leven. Allen waren dood geschoten. In Riga zelf hebben zich nog vreeselijke dingen afgespeeld. De Zweedsche correspondent meldt voorts, dat een nauwkeurig zakelijk plan van de bolsjewisten bestond om het Let landsche volk te vernietigen. Het zal jaren duren, voordat men een beeld kan vormen wat een jaar bolsjewisme voor de Letten heeft beteekend. Hij zelf heeft deportatie bevelen gezien, waaruit men kan zien, dat het de bedoeling der bolsjewisten was het geheele Letlandsche volk uit Letland naar de oneindige steppen over te brengen. Daarbij hebben zij getracht de deportaties zonder al te veel opzien uit te voeren. Zoo zijn de kinderen van 14 tot 16 jaar met de belofte van sprookjesachtige loonen ertoe verleid zich te laten opleiden voor de Rus sische spoorwegen of voor andere onder nemingen. Op zekeren dag moesten zij op een verzamelplaats komen en waren daar na verdwenen. Kleine arbeiderskinderen die in Riga in April in kinderkampen en kampen voor jonge communisten bijeen waren gekomen, zijn nooit bij hun ouders teruggekeerd. De binnenrukkende Duitsche troepen hebben op een goederenstation te Riga vier gesloten spoorwagens gevonden. Toen men deze opende, waren zij vol kinder lijken. De correspondent was zelf getuige van ontzettende tooneelen, die zich in het lijkenhuisje te Riga bij de identificatie van deze lijken van kleine kinderen hebben afgespeeld. Ook een groot deel van de marktvrouwen, alsmede het geheele perso neel van het grootste warenhuis te Riga werden, naar de Zweedsche journalist ver der vertelt, eveneens uit Riga weggevoerd. Op deze wijze zijn honderden kleine ver koopsters en bedienden verdwenen. De bolsjewisten hadden een bijzonder oog op de kapsters. Vele van haar kregen op ze keren dag het bevel zich op het militiefiu- reau te melden. Zij zijn daarheen gegaan en nooit weer teruggekomen. In Riga zijn ontelbare massagraven geopend, het waren stomme getuigen tegen het communisme. Tegen het voormalige Letlandsche leger, zoo meldt de Zweedsche correspondent ver der, zijn de bolsjewisten nog meedoogen- loozer opgetreden. De leiding is zonder uit zondering vermoord. Reeds op 15 Juni wa ren alle officieren van het voormalige Let landsche leger gearresteerd en doodge schoten. Alleen bij Waionden 300, die men de handen met staaldraad had samenge bonden en vier dagen lang gefolterd heeft. Vele van hen zijn ook levend begraven. Op 24 Juni gingen de bolsjwisten in Riga ver volgens tot massa-arrestaties over. Op 27 Juni staken zij de oude stadswijken in Riga in "brand. De geschrokken bewoners, die trachtten te vluchten, werden voor een deel door mitrailleurs, welke in de straten waren opgesteld, neergeschoten. Tenslotte werd de stad door de terugtrekkende sov jets nog onder artillerievuur genomen. (D.NB.) Sovjets waren omsingeld, hebben zij met zware, bloedige verliezen steeds weer ge tracht uit te breken. De Duitsche troepen slaagden er echter in deze pogingen te verijdelen en bovendien aanvallen tot ont zetting, die waren ondernomen om de in gesloten troependeelen te bevrijden, af te slaan. Het Duitsche hichtwapen heeft de ope raties van het leger door aanvallen op de terugtochtsbewegingen van de Sovjets el- ken dag ondersteund. Bovendien werden spoorwegtransporten, verkeersinstallaties en vliegvelden aangevallen, waarbij ook het Sovjet-luchtwapen opnieuw belangrijke verliezen werden toegebracht. De succes, die de laatste dagen van het Finsche front werden gemeld, konden in- tusschen verder worden uitgebreid, zoodat op den Noordelijken sector van het Sovjet front een krachtiger druk van de verbon den strijdkrachten kan worden vefwacht. In de omgeving van het eiland Dagö m de Oostzee tegenover de kust van Estland, hebben Zaterdag Duitsche gevechtsvlieg tuigen een aanval gedaan op lichte vloot- strijdkrachten der Sovjets. Zij wierpen een torpedoboot jager in brand en beschadigden twee andere torpebobootjagers zwaar. Ten Zuidoosten van het Visschersschiereiland werd een koopvaardijschip van 4000 ton tot zinken gebracht. Duitsche gevechtsvliegtuigen hebben Vrijdag in de baal van Riga Sovjet torpe doboot jagers aangevallen, die zich door een wilden zigzagkoers voor de Duitsche bom menwerpers in veiligheid trachtten te stellen. Acht bolsjewistische torpedoboot- jagers werden door bommen zwaar bescha digd. Het D.N.B. meldt voorts volgende bijzon derheden: Bij de gevechten in de buurt van Kief heeit een Duitsche luchtdoeleenheid geheel alleen tien moderne, zware versterkte Sov- jetbunkers buiten gevecht gesteld. Boven dien schoot ze zes krachtig verdedigde veld verdedigingen „stormrijp". Naar eerst, thans bekend wordt, heeft op 17 Juli alleen een groep van 29 Duitsche gevechtsvliegtuigen aan het Oostelijk front negen Sovjet-batterijen tot zwijgen ge bracht, waarbij drie stukken geschut vol komen vernield werden. Voorts werden elf pantserwagens en 150 vrachtauto's ver nietigd, zes spoortreinen in brand gewor pen en drie andere locomotieven vernield. Dezelfde Duitsche vliegers vernietigden voorts het emplacement van een station en een brug volkomen en brachten twee groo te olietanks tot ontploffing. Van verschei den vliegtuigen der Sovjets, die dezen ver nietigenden tocht trachtten tegen te hou den werd er één neergeschoten, terwijl de Duitsche vliegers weer voltallig en zonder schade op hun basis landden. Bij een verrassenden aanval van de Sov jets zag zich Zaterdag, naar aan het D.NJ3. wordt gemeld, de batterij comman dant van een Duitsche batterij luchtaf weergeschut, die zich bij het voorste stuk geschut bevond, plotseling geplaatst tegen over een groote groep Sovjet-tanks. Aan gezien er geen tijd meer was om alle vuur monden te doen optreden, nam hij op dit oogenblik van het hoogste gevaar zelf de leiding van het eenige, voor schieten ge reed staande, vervooruitgeschoven kanon en schoot in korten tijd 16 aanvallende tanks in elkaar. De rest van de vijandelijke tanks sloeg op de vlucht. Toch werden ook hiervan nog met hetzelfde kanon dooreen onderofficier vier tanks vernietigd. STALIN VOLKSCOMMISSARIS VAN DEFENSIE. Volgens een bericht van den Moskou- schen omroep Is Stalin benoemd tot volks commissaris voor de verdediging. Maar schalk Timosjenko is benoemd tot zijn plaatsvervanger. (D.N.B.) van hedenavond tot morgenochtend De maan kwam heden op te 2.45 uur en gaat onder te 18.23 uur Dit Nummei bevat TWEE Bladen Binnenland Ouderdomsgrens van rechters tot 65 jaar verlaagd (Binnenland, 2e Blad). Verplichte vertooning van bepaalde films (Binnenland, 2e Blad). Groote drukte tijdens de Kaagweek; Hol land leidt in den Holland-Friesland wedstrijd (Sport, 2e en le Blad). Buitenland De Duitsche opmarsch in het Oosten (le Blad). Wijzigingen in het Britsche Kabinet (le Blad). De V-actie (le Blad). ZIE VOORTS „LAATSTE BERICHTEN" EERSTE BLAD.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1941 | | pagina 1