Onweerstaanbaar wordt de Duitsche aanval voortgezet Het „Paradijs" van Stalin S2sfe Jaargang WOENSDAG 16 JULI 1941 No. 24939 De opmarsch naar Kief en St. Petersburg De sovjets willen de Duitsche hospifaalschepen niet respecteeren Reisherinneringen van Colin Ross De ellende der kinderen in de sovjet-unie Verduisteren: 21.56 uur 5.36 uur EERSTE BLAD Feiten van den dag J LEIDSCH DAGBLAD Directeur: J.W.Henny DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Hoofdredacteur: B. W. Menkhoret, Lelden Pl.verv K. Been. Lelden. PRIJS DER ADVERTENTIES 32 ets. per regel voor advertenties uit Leiden en plaatsen waar agentschappen van ons Blad zijn gevestigd. Andere advertenties 37 ets. per regeL Minimum 5 regels. - Verplicht bewijsnummer 5 ets. - Incassokosten volgens postrecht. „Kleine Advertenties" (hoogstens 30 woorden) uitsluitend bij vooruitbetaling, alleen 's Woensdags en 's Zaterdags 55 ets. - Voor toezending van brieven wordt 10 ets. berekend. Bureau Witte Singel no. 1, hoek Noordeindsplein Telef. nrs. Directie en Administratie 25041 (2 lijnen) Redactie 21507 Postcheque- en Girodienst no. 57055 - Postbus no. 54 PRIJS DEZER COURANT Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn: per 3 maandenƒ2.47 per week ƒ0.19 Franco per post ƒ2.47 per 3 maanden -f portokosten (voor binnenland ƒ0.80 per 3 mnd.) Naar het D.N.B. uit Berlijn meldt, is Maandagavond in. het gebied van Witebsk de laatste, het verst in het Oosten gelegen, bunker van de Stalin- linie veroverd. Anderhalven dag streden de Duitsche in fanteristen, liggend in het bunkerveld, voordat het voornaamste bolwerk, een ge- dig blok van beton en ijzer, met onderaard sche installaties, geheel veroverd was. De bunker was tot onherkenbaar wordens toe gecamoufleerd en van draaibare koepels voorzien. Infanteristen, die in de boomen waren verscholen, hadden buiten de bewa king op zich genomen en bestookten de na derende Duitsche soldaten vart zeer dicht bij met een hagel van kogels. Met steun van zware houwitsers en mortieren gelukte het de gepantserde koepels buiten gevecht te stellen. Vervolgens traden infanteristen en pioniers gemeenschappelijk op en be vestigden onder het hevigste vuur van de omringende bunkers hun ladingen dyna miet voor de schietgaten van het voor naamste bolwerk. Hevige ontploffingen scheurden de be tonnen wanden open en doodden de be manning. Nadat dit belangrijke steunpunt was veroverd, slopen de stoottroepen over het door de kanonnen niet te bestrijken veld naar de overige bunkers. Zij verover den deze bunkers eveneens met ladingen dynamiet en rolden zoo vanuit de beide flanken de geheele verdedigingslinie op. Na de doorbraak door de zwaar versterkte Stalinlinie zijn Duitsche formaties op 14 Juli verder in de richting van Kief opge rukt. De overblijfselen van de tusschen Skitomir en Berditsjew in het vuur ge worpen bolsjewisten, versterkt door de snel gevormde, gemengde eenheden, trachten de diep naar het Oosten gedreven wig van de Duitsche troepen aan te vallen. Ofschoon tegelijkertijd meer naar het Westen omsin gelde sterke Sovjetformaties wanhopige uitvalspogingen ondernamen, hebben Duit sche strijdkrachten, die numeriek in de minderheid waren, na drie dagen de bolsje wistische overmacht verslagen. De ingeslo ten Sovjets in het gebied ten Westen van Berditsjew werden vernietigd of gevangen genomen. De tegenstand in de flanken werd overal gebroken. De bolsjewisten leden zware verliezen aan menschen, wapens en oorlogstuig De ontbinding van de Sovjetdivisies schrijdt overigens voort. Volgens de verkla ringen van gevangenen zouden de bevel hebber van het Sovjetleger in de Baltische landen en tien officieren van zijn intiemen staf doodgeschoten zijn. De reden voor deze terechtstelling zou daarin gezocht moeten worden, dat de bevelhebber in de Baltische landen zijn stellingen te vroeg heeft opge geven. In het gebied van Witebsk hebben Duitsche troependeelen Maandag nog hon derden Sovjetsoldaten gevangen genomen. In korenvelden, bosschen en kapot gescho ten hofsteden vonden dé Duitsche soldaten bonte menigten, de laatste manschappen van de uitéén gedreven resten der 140ste en 146ste Sovjetdivisie, naar de gevangenen verklaarden. Het voornemen van de bolsjewisten om achter de doorbroken Stalinlinie in het Dnjepr-Dunagebied een afweerfront op te bouwen, is definitief verijdeld. Uit alle wa pensoorten bestaande gemengde formaties zijn door de Sovjets ijlings derwaarts ge zonden, maar onweerhoudbaar gaat de op marsch der Duitsche troepen naar St. Pe tersburg verder. De opmasch der Duitschers gaat in de hitte van den zomer voort. Tank na tank rolt over de kapotgereden, slechte wegen. De rupsbanden woelen in het zand, dat in dichte stofwolken rondom de gepantserde kolossen hangt. Daarachter marcheeren de colonnes der Duitsche infanterie, gevolgd door voertuigen met zware wapens. Sinds de doorbraak door de Stalinlinie gelukte, zijn de Duitsche gepantserde gevechtswa gens den vluchtenden bolsjewisten voort durend op de hielen gebleven. (D.N.B.) Het Duitschei uchtwapen heeft, aldus het DN.B.. ook verder in luchtgevechten en aanvallen op bolsjewistische vliegvelden den Sovjetvoorraad vliegtuigen van allerlei slag zeer aanzienlijk verminderd. Binnen 24 uur werden 72 Sovjet-toestellen neer geschoten en 150 machines op den grond vernield. Tegenover dit verlies van 222 bolsjewistische vliegtuigen staan slechts 9 Duitsche. Het totaal der tot dusver neerge schoten en op den grond vernielde Sovjet-vliegtuigen bedraagt 7182. Sterke formaties Duitsche gevechtsvlieg tuigen hebben in alle sectoren van het Oostelijk front niet slechts voor den oor log belangrijke doelen, ravitailleeringsba- ses en verkeerswegen, in den rug van de bolsjewiki aangevallen, maar ook ter on dersteuning van de Duitsche legerforma- ties deelgenomen aan den strijd op den grond. In het gebied van Smolensk werden daarbij in enkele uren 33 tanks en 500 vrachtauto's vernietigd, benevens een vrij groot aantal stukken geschut buiten ge vecht gesteld. Gevechtsvliegtuigen vielen den weg Smo- lensk-Moskou en de spoorbanen en spoor - weginstallaties in dit gebied met groot suc ces aan. Verscheiden stations en zijsporen werden daarbij volledig vernietigd. Een aantal pontonbruggen werd door voltref fers in verscheiden deelen uiteengescheurd. De gebombardeerde lijnen vallen daarmee als verkeerswegen der bolsjewisten uit. HONGAARSCH COMMUNIQUÉ. De chef van den generalen staf van de Honved deelt mede: Tijdens de gevechten met de vijandelijke achterhoeden hebben onze snelle troepen verscheidene groote aanvallen van gepantserde Sovjettroepen afgeslagen. Ons luchtwapen heeft de terugwijkende vijandelijke colonnes met succes gebombardeerd. Het A.N.P. te Berlijn verneemt van wel ingelichte zijde: Met betrekking tot de kwestie van het in acht nemen van de regels eener humani taire oorlogvoering, verklaarde men gis teren in de Wilhelmstrasse, dat er geen twijfel over bestaat, dat van Duitsche zijde alles wordt gedaan om deze regels in acht te nemen. In dit verband legde men den nadruk op het feit, dat het Duitsche Rijk aan de Sovjet-unie mededeeüng heeft ge daan van het gebruik van hospitaalsche pen in de Oostzee, waarop de bolsjewisten slechts een brutaal antwoord gaven, waar in zij mededeelden, dat zij er niet aan den ken, de Duitsche hospitaalschepen te respecteeren, doch dat zij vastbesloten waren deze schepen als oorlogsschepen te behandelen. In politieke kringen der Rijkshoofdstad beschouwt men dit eclatante bewijs voor de vastbeslotenheid der bolsjewisten om de beginselen van de menschelijke samenle ving brutaal en cynisch te verwaarloozen, als een uitdaging van het geheele Avond land. „Thans is het uur gekomen, waarop ik eindelijk openlijk spreken kan". Dit woord van Adolf Hitler bevrijdt ook de tongen van hen, die eerst kortgeleden in de sovjet-unie vertoefden en die de toestanden daar uit eigen aanschouwing hebben leeren kennen. Dat zijn er niet veel. Ook na het sluiten van het pact met Duitschland werd de grens voor waarnemers en verslaggevers slechts zoover geopend als onvermijdelijk was. Wanneer het mij in 1940 gelukte om voor mij en mijn gezin niet alleen een verblijfs vergunning te Moskou te krijgen maar zelfs de mogelijkheid om in Rusland te reizen, dan was dat slechts te danken aan een samenloop van gelukkige omstandigheden met een vast besloten aangrijpen, ja af dwingen van een gunstige gelegenheid met gebruikmaking van nauwkeurige bekend heid met de bolsjewistische mentaliteit en taktiek, die ik op vroegere reizen in de sovjet-unie heb kunnen verwerven. Deze laatste reis door het rijk van Stalin in een richting van het Oosten naar het Westen, van den Stillen Oceaan naar de Oostzee en van het Noordén naar het Zuiden, van de Finsche grens tot diep in de Oekraine, be hoort tot de interessantste reizen van mijn leven. Om te beginnen mag men niet vergeten, dat, wat meestal ten onrechte kortheids halve sovjet-rusland wordt genoemd meer is dan een land en meer dan een rijk. Het is een contingent, een „halfrond" een ein deloos „leefgebied" met ongeveer 180 mil- lioen inwoners. En die zijn zoo verschillend van aard, omvatten menschen van zóó ver schillend ras, van zóó verschillende bescha ving en levensvorm, dat zij allen onmogelijk onder één hoofd benaamd kunnen worden. En daar komt bij, dat in deze ruimte en deze sfeer, die op zichzelf reeds afwijkt van alles, wat voor ons gewoon is, in den loop der laatste twintig jaar zoo vreeselijke din gen gebeurd zijn, dat de toestanden en om standigheden, die in het rijk van Stalin feiten van den dag zijn, waarover men niet eens spreekt, ons menschen van het avond land eenvoudig ongeloofelij k moeten voor komen. Het rijk van Stalin is een complex van feiten en denkbeelden, die voor een Euro peaan eenvoudig onvereenigbaar lijken. Het schokkendste daarbij, ook voor een over tuigd anti-bolsjewist, is echter, dat millioe- nen en nog eens millioenen menschen hun leven hebben gelaten ter verbetering van den toestand van arbeiders en boeren met als resultaat, dat het dezen arbeiders en boeren thans slechter gaat dan tevoren. De bloedigste sociale revolutie der wereldgeschiedenis is tevergeefs uitge vochten. In de z.g. dictatuur van het proletariaat is de proletariër er gemid deld ellendiger aan toe dan onder den Czaar. Hij heeft echter één troost voor zoover men dat een troost kan noemen allen, wien het eenmaal be ter ging dan hem, die hem eenmaal on derdrukten en overheerschten, de adel, den grootgrondbezitter, den keizerlijken officieren en ambtenaren, gaat het thans even slecht, voor zoover men ze niet doodgeschoten of onder martelin gen om het leven heeft gebracht. Een klein, uitermate klein aantal prole- nërs is het gelukt, zich op te werken naar .le thans heerschende laag. Gemeten echter volgens Europeesche maatstaven is de levensstandaard zelfs van deze menschen belachelijk laag, tenminste op de laagste en gemiddelde trappen der hiërarchie. Men moet bijv. al heel hoog gestegen zijn op den ladder van de sovjethierarchie, om zich te kunnen verheugen in de luxe van een wo ning met drie kamers. De eenkamerwoning is regel in het arbeidersparadijs. Dat wil zeggen, dat ik niet eens weet of het regel is. Ik ben in genoeg woningen geweest, die uit een enkele kamer bestonden, waarin 2 ge zinnen huisden. In een zoo'n kamer stonden twee bedden tegenover elkaar en in ieder bed sliep een echtpaar met verscheidene kinderen. En ik heb ook gesproken met de nieuwe bewoners. Zij waren van meening, dat zij het eigenlijk heel goed hadden zoo bescheiden zijn de eischen in sovjet- Rusland wanneer ze maar genoeg brood hadden. Maar daar mankeerde het vaak aan. In Moskou hebben wij de bevolking in de rij zien staan voor de bakkerswinkels. Drie dagen lang was in geheel Moskou geen brood te krijgen. Maar toen wij vlak daar na naar Kief gingen, kon men daar op alle hoeken van de straten brood koopen. Zoo kan men zeer verschillende indrukken uit Rusland mee naar huis nemen. Er zijn verder ook enkele paradepaardjes, zooals de ondergrondsche spoorweg van Moskou, die inderdaad technisch volmaakt is. Men kan ook opera's en ballet-uitvoe ringen in Moskou of in St. Petersburg zien. Ook zijn er enkele modelfabrieken en mo delinstellingen op het gebied van sociale zorg, die men om propagandistische rede nen aan buitenlandsche bezoekers toont. Hier hapert het echter al. Men heeft ons tenminste fabrieken laten zien, waar de ar beidsvoorwaarden slechter waren dan in de ergste werkplaatsen van New York. Ook bracht men ons naar kindertehuizen en zuigelinginrichtingen, die ondenkbaar arm zalig waren. Naar het schijnt, hield men ze voor voortreffelijk, anders zou men ze ons toch nauwelijks hebben laten zien. Dit bewijst, dat men er in de sovjet-unie ieder denkbeeld van heeft verloren, hoe de „pro letariër" in de niet-bolsjewistische landen leeft en onder welke voorwaarden hij werkt. Hoe zou het ook anders kunnen zijn. Het land van hamer en sikkel is sedert een kwarteeuw hermetisch afgesloten van de rest van de wereld. Bijna allen, die nog van vroeger wisten, hoe het er buiten Rus land in de wereld uitziet, heeft men uit den weg geruimd. Vele kenners van de toe standen in de sovjet-unie zijn van mee ning, dat de massa-executies der laacste jaren geen andere reden hadden, dan een opruiming te houden onder degenen die nog eenig idee hadden van de niet-bolsje- wistische wereld en inderdaad gelooft de massa dan ook, dat het het volk buiten den sovjetstaat, vooral in de z.g. fascistische landen, nog veel slechter gaat. Juist op dit gebrek aan kennis berust niet voor het minste deel de heerschappij van Stalin. De noodzakelijkheid deze verkeerde denkbeelden tot iederen prijs in stand te houden, bepaalde echter tegelijkertijd de verhouding ten aanzien van Duitschland, ook na het sluiten van het pact. De waarheid over het nationaal-socialis- me mocht niet doorsijpelen. Daarom kon de anti-Duitsche propaganda niet ophouden, daarom kon een eerlijke verstandhouding van vertrouwen tusschen de beide landen en volken niet tot stand komen en zoo moest het ten slotte komen tot een breuk. A.N.P.) 3000 Oekraïners door de Sovjets vermoord. In de G.P.Oe-gevangenis van Lemberg alleen werden 2 a 3000 Oekraïners door de Sovjets vermoord. Aangrijpende tooneelen speelden zich onder de bevolking af. (PK. Fremke-Hoffmann). De Gepeoe heeft duizenden en nog eens duizenden twaalf-, dertien- en veertien jarige kinderen in de Sovjet-Unie ver moord met als motief, dat zij verraders, spionnen, Trotzkisten, fascisten, agenten van Hitler en van den Mikado waren, zoo schrijft de „Deutsche Allgemeine Zeitung" in een artikel over de ellende der Sovjet- jeugd. De actie der Gepeoe steunde op een be paling der Sovjet-regeering van 8 April 1935, welke als titel droeg „maatregelen tot bestrijdLng van de misdaad onder de min derjarigen". De doodstraf stond" op iedere soort misdaad, te beginnen met diefstal tot aan „hoogverraad", welke de honderddui zenden verwaarloosde kinderen bedreven. De Gepeoe heeft deze verwaarloosden op gepakt en in een concentratekamp gewor pen, tot dwangarbeid of ter dood veroor deeld. De hongercatastrofen. welke meennalen de Sovjet-Unie in de afgeloopen tientallen jaren hebben geteisterd, de totaal ontred derde gezinstoestanden als gevolg van den invloed der communistische propaganda, hebben vele honderdduizenden kinderen en jonge menschen van hun opvoeders en kostwinners beroofd. In het warme jaarge tijde trokken zij in groepen of in heele benden door het land en trachtten eenig voedsel bij elkaar te bedelen of in de meeste gevallen te stelen Bij de nadering van het koude jaargetijde stroomden zij naar de steden terug, waar zij in lompen gehuld, stijf van het vuil, vermagerd tot op het gebeente, aan verschillende besmette lijke ziekten lijdend, in kelders, ruines of ergens anders een schuilplaats zochten. Genoemd Duitsch blad citeert een artikel uit de Sovjetpers, welke zelf deze toestan den heeft geschilderd. In een soort schuur aan het Internationale Prospeki te St. Pe tersburg was een nachtasyl voor deze jeugd ingericht, waar zij tien kopeken moest betalen, om er te kunnen overnach ten. Bij massa's lagen deze jonge menschen op den met bloed en zweet bezoedelden grond, levende lijken, die een ontzettenden stank verspreidden: vuil, stank, vloeken, van hedenavond tot morgenochtend De maan kwam heden op te 1.15 uur en ging onder te 14.02 uur (Laatste Kwartier) vechtende kaartspelers. Men moest een gasmasker opzetten om in de slaapruimte te kunnen gaan. Overdag slenterden zij door de straten en stalen, wat niet muur vast bevestigd was. Dit getuigenis, een van vele, is voldoen de om den toestand van een aanzienlijk deel van de jeugd in den Sovjetstaat te schetsen. Wanneer van Sovjetzijde wordt beweerd, dat het gelukt is een deel dezer verwaarloosden in asylen onder te brengen dan is daarmede niet het kwaad in zijn geheelen omvang bestreden, want de be paling van 8 April 1935 is nooit opgeheven en werd steeds toegepast, hetgeen boven den uit de verschillende processen tegen ambtenaren der Gepeoe in 1939 bekend is geworden. Het was niet veel, wat uitlekte, doch het wierp een zoo veelbeteekenend licht op de toestanden, dat ook de her metisch afgesloten buitenwereld hierover iets vernam. Aangeklaagd werden jonge Gepeoe-ambtenaren wegens het folteren van tienjarige knaapjes om zoodoende een bekentenis los te krijgen, dat zij „anti-revo- lutionnaire, fascistische daden en daden van terreur hadden gepleegd.' In Lenn-Koesnetzk werden 160 verwaar loosde kinderen met lage misdadigers in een cel geworpen, waar zij acht maanden zonder een bed moesten slapen en iederen nacht aan een kruisverhoor worden onder worpen. In geen enkel land ter wereld bestaat er een dergelijke ellende onder de. kinderen die natuurlijk tot a-sociale elementen op groeien, terwijl overal, en voornamelijk in Duitschland, zooals de „Deutsche Allge meine Zeitung" schrijft, de opgroeiende jeugd met bijzondere zorg wordt omringd. (A.N.P.) Dit Nummei bevat TWEE Bladen Binnenland Regeling vacantiedagen voor werknemers in de confectie-industrie. (Binnenland, 2e Blad). Rembrandt's geboortedag plechtig in de Westerkerk te Amsterdam herdacht. (2e Blad). Op 77-jarigen leeftijd is te Den Haag over- lede n oud-minister mr. dr. J. Schok king. (le Blad). Tot 1 September zijn alle afstandsmar- schen verboden, (le Blad). Buitenland De Duitsche opmarsch in het Oosten gaat I geregeld voort, (le Blad). Uit het sovjet-„paradijs", (le Blad). ZIE VOORTS „LAATSTE BERICHTEJ^ EERSTE BLAD.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1941 | | pagina 1