AKKERVlESJZm 3ZS£
Reorganisatie van de
werkverruiming
Maandag 14 Juli 1941
LEIDSCH DAGBLAD - Tweede Blad
Herziening van loonregeling en
arbeidsvoorwaarden
AGENDA
Winterhulp Nederland
De Nederlandsche Pijnstiller lLusteloosheid
FEUILLETON
Een man verdween..
Zaterdagochtend ls ton kantore van het
N.V.V. te Amsterdam een persconferentie
gehouden, waar het onderwerp „reorgani
satie der werkverruiming" In den breede
werd belicht,
Het was de commissaris van het N.V.V.,
de heer Woudenberg, die op deze conferen
tie een woord ter Inleiding sprak,
HIJ zelde dat een reorganisatie van de
werkverruiming thans ln den vorm van een
besluit van den secretaris-generaal van het
departement van sociale zaken ln de staats
courant ls afgekondigd.
De grondgedachte van deze reorganisatie
ls: het losmaken van de werkverschaffing
van de steunsfeer, waarin zij tot nu toe
vertoefde, een steunsfeer, die zich uitte op
tweeërlei wijze, n.l. alleen arbeiders kwamen
voor plaatsing ln aanmerking, die recht
hadden op ultkeerlng krachtens de rijks
steunregeling, terwijl de beloóning van den
gepresteerden arbeid nauw aansloot op de
uitkeering volgens de rijkssteunregeling.
Zoaiwel de plaatsing als de belooning zijn
thans geënt op de daarvoor geldende maat
staven ln het vrije bedrijf, hetgeen betee-
kent, dat voortaan iedere werklooze voor
plaatsing bij de werkverruiming ln aanmer
king komt en dat zijn loon- en arbeidsvoor
waarden zich nauw aansluiten bi] die van
het vrije bedrijf. Bovendien is voor de nale
ving van deze arbeidsvoorwaarden thans
definitief een belangrijke taak toegewezen
aan de vakbeweging.
Vervolgens gaf de heer A. Vermeulen, lei
der van de sociaal-economische afdeeling,
een commentaar op de reorganisatie van de
werkverruiming.
De sociale structuur van de werkverschaf
fing was tot aan den dag van vandaag, zoo
zelde hij, ten nauwste verbonden aan het
steunbegrip en het was dan ook volkomen
begrijpelijk, dat de arbeider, die bij de
werkverschaffing geplaatst was, zich min of
meer het slachtoffer voelde van overhelds-
weldadigheid. Erkend moet worden, dat de
behandeling van de arbeiders den laatsten
tlld veel menschelllker was geworden, dat
er,mede dankzij het N.V.V. schullkeeten en
schaftlokalen zijn gekomen, dat extra-voed-
seltoewljzlngen zijn verstrekt en warm eten
tegen geringe vergoeding kan worden ver
kregen. Niettemin was en bleef de arbeider
het type van den steuntrekker, die tijdelijk
werd tewerkgesteld. In feite was het zoo,
dat men den naam van werkverschaffing
wel veranderd had in werkverruiming, maar
dat het karakter hetzelfde was gebleven.
Toch was deze positie niet noodlg, noch
wenschelijk. De arbeider bij de cultuur
technische werken verricht volwaardigen
arbeid. Hij werkt mede aan de voorziening
van voedsel en natuurschoon voor de Ne-
derlandsche gemeenschap. Hij verricht
productleven arbeid en hij schept waarden.
Zoo gezien heeft hij ook recht op dienover
eenkomstige behandeling en belooning:
moeten zijn arbeidsvoorwaarden in over
eenstemming gebracht worden met die van
het vrije bedrijf.
Nu doet zich het verschijnsel voor, dat de
cultuur-technische werken ln grooten om
vang aanwezig zijn, doch dat de uitvoering
van deze werken in wisselend tempo kan
geschieden. Bovendien is de aard van deze
werken zeer arbeidsintensief, hetgeen wil
zeggen, dat het meerendeel der productie
kosten uit arbeidsloon bestaat, terwijl daar
naast Iedere arbeider, mits lichamelijk ge
schikt, bij de uitvoering der werken ge
plaatst kan worden, ongeacht zijn oorspron
kelijke vakbekwaamheid. Op grond van deze
feiten leonen de werken zich dus wel zeer
ln het bijzonder voor uitvoering door werk-
loozen, vormen zij een productieve basis
voor dc arbeidsreserve. Ook vanuit dezen
gezichtshoek bezien is er alle aanleiding om
lederen werklooze een plaatsingskans te
geven en hem overeenkomstig zijn producti
viteit te beloonen.
De grondslagen der reorganisatie zijn
derhalve: aanpassing van de plaatslngs- en
arbeidsvoorwaarden aan die van het vrije
bedrijf.
PLAATSINGSKANS VERGROOT.
Tot nu toe was de situatie zoo, dat alleen
zij, die uitkeering krachtens de steunrege
ling genoten, in aanmerking kwamen voor
plaatsing bij de werkverschaffing. Dit be-
teekende echter tevens:
le. dat de arbeider geen bezit meer mag
hebben, dus m.a.w. eerst zijn huisje moet
verkoopen en zijn spaargeld moet opma
ken;
2e. dat de arbeider geen noemenswaar
dige inkomsten mag hebben van zijn ge
zinsleden, m.a.w. als zijn gezinsleden meer
verdienen dan zijn steunbedrag, komt hij
niet voor plaatsing in aanmerking.
De plaatsingskans was dus beperkt tot
een bepaalde categorie van werkloozen. Af
gezien nu van het feit, dat de sterke af
name der werkloosheid in het laatste jaar
een dergelijke beperking niet langer duldde,
ls dit standpunt tevens ln strijd met het
recht van ieder mensch op arbeid en met
de plaatsingsmogelijkheid In het vrije be
drijf. In dit opzicht was dus wijziging in
de voorschriften geboden.
Deze wijziging ls aangebracht middels
een rondschrijven van den wnd. secretaris
generaal van het departement van sociale
zaken aan de gemeentebesturen, gedateerd
27 Juni 1941. In dit rondschrijven wordt
bepaald, dat van 30 Juni af in principe
iedere manlijke Nederlandsche werklooze,
van 18 tot en met 65 jaar, die Ingeschreven
ls bij een gewestelijk arbeidsbureau of bij
kantoor daarvan, mits lichamelijk ge
schikt, voor plaatsing bij de werkverrui
ming in aanmerking komt.
Een uitzondering hierop vormen:
a. de z.g. b. en c. boeren en tuinders.
b. personen, die zonder geldige reden
werk in Duitschland weigeren te aanvaar
den, resp. zonder geldige reden aldaar hup
dienstverband hebben verbroken.
c. personen, die zonder geldige reden
werk ln het bezette Nederlandsche gebied
hebben geweigerd of neergelegd.
d. personen, die vroeger wegens wange
drag bij de werkverruiming zijn uitgeslo
ten.
In dit rondschrijven ls tevens bepaald,
dat bij een grooter aanbod van arbeids
krachten dan de plaatsingsmogelijkheid,
voorrang verleend moet worden aan hen,
die steuntrekken krachtens een steunrege
ling, dan wel uitkeering ontvangen van
een gesubsidieerde werkloozenkas, of be-
hooren tot de categorie kleine zelfstan
digen. Indien de gesteunde, kastrekker of
zelfstandige zelf lichamelijk niet geschikt
is, geniet een ander gezinslid zijn voor
rang. Bestaat het gezin van genoemde
categorie uit meer dan zes personen, dan
geniet nog een tweede gezinslid den voor
rang.
DE LOONREGELING.
De tot nu toe geldende loonvoorwaarden
vormden een typisch verlengstuk van de
steunregeling, De basls-uurioonen waren
niet gebaseerd op de loonen van het vrije
bedrijf, maar vormden rond 110 procent
van den steunnorm. Wanneer dus de arbei
der in accoord werkte, werden zijn ver
diensten practisch opgehangen aan de nor
men van zijn steun En om dit su-unkarak-
ter nu volledig te bewaren werd vastgesteld,
dat de werkverschaffingsarbelder, evenals
de steuntrekker, in aanmerking kwam voor
den kolentoeslag.
z.g. b-steun, dat is de steun ln natura en
Zij die onmiddellijk na plaatsing de ac-
coordprestatie niet ten volle konden ver
richten, kregen over de eerste weken een
z.g. trainingstoeslag.
In de nieuwe regeling ls men uitgegaan
van een minimum uurloon van 30 cent,
waarop het accoordwerk wordt gebaseerd.
Dit minimum uurloon geldt voor de kleinste
gemeenten én is practisch gelijk aan de
laagste landarbeidersloonen. Komt de ar
beider boven zijn accoord, dan ontvangt hij
vanzelfsprekend een evenredig bedrag
boven de 30 eent. Een volwaardig arbeider
verdient in den regel 10 tot 15 Drocent
boven zijn minimum-uurloon. Voor grootere
gemeenten wordt een z.g. woonplaatstoeslag
gegeve.n, die varieert naar den omvang der
gemeente en de daar geldende kosten van
levensonderhoud. Voor de vier grootste ge
meenten: Amsterdam, Rotterdam, Den
Haag en Utrecht bedraagt deze woonplaats
toeslag f. 1,60 per dag, zoodat het totale
minimum weekinkomen bij een werkweek
van 48 uren bedraagt: 48xf. 0.30 plus
6xf 1,60 f. 24,00 per week. Dit bedrag ls
iets hooger dan de loonen voor ongeschool
de Industrie-arbeiders en iets lager dan de
gemiddelde loonen van geschoolden en on
geschoolden. In totaal zijn er zeven ge
meente-klassen, waarvoor de weekloonen
resp. bedragen;
Klasse 1 f. 24,— per week.
Klasse 2 f. 22.20 per week.
Klasse 3 f. 20 40 per week.
Klasse 4 f. 18,90 per week.
Klasse 5 f. 17,40 per week.
Klasse 6 f, 15.90 per week.
Klasse 7 f, 14,40 per week.
Een en ander is geregeld in de artikelen 1
en 2 van het besluit. Het komt voor, dat ar
beiders, die zich liohamelljk aan hun nieu
wen arbeid moeten aanpassen, niet ln staat
zijn de volle accoordprestatie te verrichten,
of m.a.w. niet aan hun uurloon van 30 cent
komen. Deze arbeiders komen voor een
extra toelage in aanmerking. Dit heeft tot
gevolg, dat de arbeider die: le. minder dan
15 cent heeft verdiend, een uurloon krijgt
van 22 cent, de arbeider, die van 15 tot 20
cent heeft verdiend een uurloon ontvangt
van 24 cent, van 20 tot 25 cent een uurloon
van 25 cent, van 25 tot 27 een uurloon van
27 cent en ,27 cent of meer een uurloon van
29 cent.
Deze aangevulde uurloonen worden weer
verhoogd met een woonplaatstoelage, en
wel zoodanig, dat van de eerste tot en met
de zesde klasse een totaal loon per uur uit
betaald wordt van resp. 45/27 41/27 38/27,
35/27, 32/27, 29/27 maal het aangevulde
uurloon. De Amsterdammer, die dus de
helft van zijn accoordprestatie heeft ver
richt, ontvangt aan het einde van de week
derhalve: 45/27xf. 0,22x48 f. 17,60.
OVERIGE ARBEIDSVOORWAARDEN.
Evenals ln iedere collectieve arbeidsover
eenkomst bevat het besluit een aantal be
palingen omtrent de overige arbeidsvoor
waarden. De b-steun en de kolentoeslagen
komen bij deze nieuwe regeling uiteraard te
vervallen. Zoo bepaalt art. 4, dat bij huis
vesting van overheidswege den arbeider da
gelijks aan kostgeld ingehouden zal worden
resp. f. 0.50 voor de 1ste en 2de gemeente
klasse, f. 0.40 voor de 3e en 4e gemeenteklas
se, f. 0.30 voor de 5e en 6e en f. 0.20 voor de
7e gemeenteklasse. Niet-kostwinners moe
ten het dubbele bedrag betalen.
Art. 5 regelt de straffen bij wangedrag.
De straffen bestaan uit een waarschuwing,
schorsing gedurende maximaal drie dagen
of plaatsing in een speciaal werkkamp. In
het laatstgenoemde geval ontvangt het ge
zin zoo noodig de normale steunuitkeering.
Lange schorsingen van 2 of 3 weken, gedu
rende welken tijd het gezin broodeloos werd
zullen dus niet meer voorkomen. Volgens
art. 6 wordt bij overwerk vanaf het eerste
uur 25 procent extra loon betaald. De ar
beiders, die bulten hun woonplaats gehuis
vest worden, hebben eenmaal per drie
weken recht op drie dagen vacantle met
behoud van loon.
In artikel 7 zijn de verletvergoedingen
vastgesteld, die varieeren van 70 procent tot
100 procent van het loon. Bovendien bepaalt
dit artikel, dat een laarzenvergoeding van
Of ,50.en een fletsvergoeding van f. 0.50 tot
f. 1.30 kan worden toegekend.
Tenslotte zijn volgens art. 10 de sociale
verzekeringswetten voor de arbeiders van
toepassing, n.l. de ziektewet, de Invaliditeits
wet, en ouderdomswet, de ongevallenwetten
en de kinderbijslagwet. De dagloonbereke
ning voor deze sociale wetten zijn belangrijk
opgevoerd, Vroeger was het maximum ver
zekerd dagloon f. 3,50, thans ls dit f. 4 25
geworden.
REGELING DER MEDEZEGGENSCHAP.
Volgens art. 9 van het besluit zal op leder
werkobject, waar meer dan 100 arbeiders
werken, op voordracht van de vakcentralen
een vertrouwensman worden aangesteld. De
taak van deze vertrouwensmannen is in dit
artikel uitvoerig vastgelegd. In het alge
meen zijn ,de vertrouwenmannen belast met
de controle op en behandeling van klach
ten over de sociale verzorging en de loon-
bepaling, zulks in samenwerking met de
werkleidlng. Boven werkleiding en vertrou
wensmannen staan de provinciale contact
commissies, samengesteld uit de inspecteurs
van den rijksdienst en de vertegenwoordi
gers der vakcentralen, terwijl er in den top
een landelijke contact-commissie bestaat,
welke gevormd wordt door dë directie van
den rijksdienst en de vakcentralen.
Bij het toekennen van straffen, vaststel
len van nieuwe voorschriften of regelingen
zullen deze verschillende arbeidersvertegen
woordigers worden geraadpleegd.
SLOTBESCHOUWING.
Wanneer men mij nu vraagt, aldus de
heer Vermeulen, of deze reorganisatie een
effectieve verbetering ls, dan kan ik niet
anders dan deze vraag met een volmondig
„ja" beantwoorden. Als men nagaat, dat
thans nog meer dan 550 gemeenten in Ne
derland een lager basis-uurloon betalen,
dan 24 cent per uur, kan men begrijpen, dat
voor deze categorie die meer dan 10,000 ar
beiders omvat, van een loonsverhooging
sprake is, die varieert van 20 tot 45 procent.
Vanzelfsprekend is de loonsverhooging voor
grootere gemeenten degressief. Als men nu
verder bedenkt, dat het practisch mogelijk
is het aantal thans geplaatste arbeiders te
verdubbelen, dus van 50,000 op te voeren tot
rond 100,000 dan zal ieder de waarde van
deze verbetering moeten erkennen.
VOOR DINSDAG 15 JULL
Hilversum I, 415,5 M. 6.45 Gram.muziek
6.50 Ochtendgymnastiek 7.00 Gram.muziek
7.45 Ochtendgymnastiek 8.00 BNO: Nieuws
berichten 8,15 Schriftlezing en meditatie
(Voorbereid door de Christ. Radio Stichting)
8.25 Gram.muziek 9.15 Voor de huisvróuw
9.25 Gram.muziek 11.00 Declamatie 11.20
Orgelconcert 12.00 Amusementsoi kest 12.25
Het kwartier van den arbeid 12.40 Almanak
12.45 BNO: Nieuws- en economische berich
ten 1.00 Pianovoordracht 1.30 Spranke
lende middagklanken 3.30 Zang met plano
begeleiding 4.00 Cursus „Ons geloof en ons
werk" (Voorbereid door het Vrijzinnig Protes-
tansch Kerkcomité) 4.20 Gram.müziek 4.45
Sport en spel voor de jeugd 5.15 BNO:
Nieuws-, economische en beursberichten 5.30
De Mandolinisten 6.00 Causerie „Ons Plane
tarium" 6.15 Vroolijk programma 7.00 BNO:
Vragen van den dag 7.15 Zang met plano
begeleiding 7.45 Voor den boer 8.00 BNO:
Nieuwsber, 8.15 Spiegel van den dag 8.30
Amusementsorkest en .solist 9.30 Berichten
(Engelsch) 9.45 BNO: Nieuwsber 10.00--
10.15 BNO: Uitzending ln de Engélsche taal:
Economic News from Holland".
Hilversum II, 301,5 M. 6.45 Gram muziek
6.50 Ochtendgymnastiek 7.00 Grammuziek
7.45 Ochtendgymnastiek 8.00 BNO: Nieuws
berichten 81.5 Grammuziek 10 20 Zang met
pianobegeleiding 10.40 Declamatie 11.00
Molto Cantabile en pianomelodieen. 12.00
Berichten 12.15 Orkest Malando en solist
12.45 BNO: Nieuws- en economische berichten
1.00 De Ramblers 1.30 Grammuziek 2.00
De Haarlemsche Orkestvereeniging en gram.
muziek 3.30 Voor de zieken 4.00 „Muziek
langs de oevers van den Congo", causerie (met
HEDEN.
Oud Hortuszicht: Tuinconcert „Werkman»
Wilskracht" en „Kunst na Arbeid".
Haarl.str. 48a: Spr. de heer Bartelmijer van
Noordwljk,- 8 uur nam.
Woensdag.
Rotterdam (Oosterkade 10)Ledenverg.
Ver. Instituut voor Tropische Geneeskunde. 3%
uur nam.
Oegstgeest (Geversstraat 13): «emeente
Gods. Nam. 7# uur.
DAGELIJKS.
Lakenhal: Tentoonstelling „De Kunst om de
Kunst" (t/m. 20 Juli): Werkdagen 10—5, Zon
dags 1—5 uur.
BIOSCOPEN.
t 18 ]aar; 14 )aar; I alle leeftijden.
Luxor-theater: „Butterfly" t
Dagelijks nam 2 en 8 uur Zondag 3—7 uur
doorl. voorstelling
Lldo-theater: „Mag dat wel Erlka" t
Dagelijks 8.15 uur nam.; 'e Zondags te 21/4,
4.30 en 81/4 u. Woensdag en Zaterdag ma-
tinée 3.80 uur.
Trianon-theater: „Land der liefde" I
Dagelijks 2 en 8 uur 's Zondags van 2—650
uur doorl voorstelling.
Casino-theater: „Lajla"
Dagelijks 8 uur. Woensdag en Zaterdag ook
uur Zondags te 2 414 eD 8 uur nam
Rex-theater: „Een moderne Robinson" 5
Dagelijks 2 en 8 uur nam.: Zondag 2—614 uur
doorl voorstelling.
Katwijk Zee: Nova-theater: „Onder het
asphalt van een grooto wereldstad". Dagelijks
8 uur nam. 's Zondags gesloten.
De avond-, nacht- en Zondagsdienst der
apotheken te Lelden wordt van Zaterdag 12
Juli 20 uur tot Zaterdag 19 Juli 8 uur waarge
nomen door: de Apotheek „Tot Hulp dèr
Menschheld, Hooigracht 48, Tel. 21060 en de
Doeza-Apotheek, Doezastraat 31, Tel. 21313.
Te Oegstgeest door de Oegstgeeststhe apotheek
Wllhelminapark 8, Tel. 26274.
LUCHTTEMPERATUUR.
WATERTEMPERATUUR.
9 uur voorin.: 20 gr. C. (68 gr. P.).
Zweminrichting „De Ztjl".
Voorm. 12 uur: 24 gr. O.
Gironummer van de W. H. N.
5553.
De Bank van de W.H.N. Is Kas-
vereenlglng N. V. Amsterdam,
Postglronnmmer
877.
Stort op 5553 of 877.
Ge brengt gelnk In veler leven.
grammuziek) 4.30 Grammuziek 5.15 BNO:
Nieuws-, economische en beursberichten 5.30
Ensemble Jonny Kroon 6.00 Grammuziek
6.15 Cyclus „Land en landschap" 6.30 Piano
spel 6.45 De jeugdsportclub 7.00 BNO: Vra
gen van den dag 7.15 Causerie „Sport en
.lichamelijke opvoeding voor de vtouw" 7.30
Grammuziek 8.00 BNO: Nieuwsberichten
8.15 Gram.muziek 850 Radiotooneel 9.25
Grammuziek 9.45 BNO: Nieuwsber. 10.00
Avondwijding (Voorbereid door het Vrijzinnig-
Protestantsch Kerkcomité) 10.05—1015 Poli
tiek weekpraatje.
GEM. RADIO DISTRIBUTIEBEDRIJF.
Dinsdag 15 Juli.
lste Programma: 6,4522.00 Hilversum I
22.0024.00 Duitsch Programma.
2de Programma: 6.45—22.15 Hilversum II
22.1523.00 Holl. Progratnma uitsluitend .voor
Radio Centrales 23.00—24.00 Duitsch Pro
gramma.
3de en 4de Programma: 6.0024.00 Duitsch
Programma.
104
(Inges. Med.)
Door LESLIE FORD.
(21
Een van de dwaze dingen in Yellowstone
ofschoon, zooals ik Ridley had hooren
opmerken, het niet zoo dwaas is, als ie be
denkt dat er van Juni tot September onge
veer een half millioen mensch'en den groo
ten rondrit door het Park maken is de
manier, waarop je tegen menschen aan
loopt die je sedert de schoolbanken niet
meer gezien hebt. Zoo verging het mij ten
minste. Bij de lunch ontmoette ik een vrouw
die ik niet meer gezien had, sinds we samen
bruidsmeisjes waren, en die ik me alleen
herinnerde omdat ze op den sleep van de
bruid getrapt had. Zij stroomde over van
vriendelijkheid.
Haar man scheen een dag uit visschen
te zijn, en zij vroeg me dien middag met
haar mee te gaan om den grooten Canyon
te bezoeken. Omdat ik toch niets anders te
doen had, stemde ik er in toe. Wij liepen
door de hotelhal, toen een chasseur mij op
een allervriendelijkste manier wenkte.
„Gaat u niet naar de trouwerij?" vroeg
hij grinnikend.
„Trouwerij?" vroeg ik onnoozel.
„O, misschien is het een geheim", zei hij
stralend. „Mijnheer Ridley vroeg waar zij
trouwpapieren konden krijgen, en hij. en
juffrouw Chapman en mijnheer Pelham
zijn daarnet in den rooden auto wegge
reden".
„Nee, dat is aardig!" riep ik uit, en pro
beerde te glimlachen. In werkelijkheid had
ik kolonel Primrose wel kunnen doodslaan.
Om de een of andere dwaze reden was ik
er zoo vast van overtuigd geweest dat hij
dit wel verhinderd zou hebben, dat ik mij
niet eens werkelijk ongerust gemaakt had.
Ik had gedacht, dat hij George wel het een
of ander formeel of Informeel huis
arrest of iets dergelijks zou hebben opge
legd; zoodat het Cecily ten minst een kans
zou laten, haar verstand terug te krijgen.
Plotseling zag ik door de glazen deuren
hem buiten in de hotelportiek staan. Ik
haastte mij voort, maar toen ik mijn mond
opende om te roepen, zag ik hem in de
auto van den opperhoutvester stappen, en
zij schoten zonder omkijken de oprijlaan
af De chauffeur van mijn vriendin reed
voor, en ik kon niets anders doen dan in
stappen.
„Hoor eens, beste", zei mij vriendin, ter
wijl ze zich op haar gemak in de kussens
nestelde, „ik hoop maar dat je niet een van
die vreeselijke menschen bent, die altijd
overal willen uitstappen om over rotsen en
watervallen te klauteren. Ik weet zeker dat
we van den weg af alles even goed kunnen
zien. Veel zal cr trouwens wel niet te zien
zijn. Behalve Natuur, bedoel ik."
En zoo ratelde ze door, over alles en nog
wat, over menschen die ik kende en niet
kende: en toen we tegen donker bij het
Meerhotel terugkwamen, liep mijn hoofd
om en viel ik volkomen uitgeput in den sa
lon neer. Na een poosje kwam de chasseur
met wien ik klaarblijkelijk op buitengewoon
goeden voet moest staan, met een geheim
zinnig lachje op mij toe.
Hij boog zich over me heen en fluisterde:
„Ze zijn in aantocht".
„Wie?" vroeg ik.
„U weet wel!"
„O, lieve hemel!" dacht ik en sprong snel
op. Door de deuren heen zag ik de groote
roode auto in een stofwolk de binnenplaats
oprijden. Ik greep mijn tasch en haastte
mij naar mijn kamer; ik kon niet, zelfs
niet afgescheiden van wat er gebeurd was,
de eerste zijn, die hen feliciteerde. Ik draai
de het licht niet op. Het halfduister en de
stilte waren een weldaad, na alles wat ik
dien middag ondergaan had; ik ging in een
stoel zitten en sloot de oogen.
Plotseling schrok ik op. Ik hoorde vlugge
stappen in de gang die snel luider werden
tot ze bij Cecily's deur naast de mijne stil
hielden. Ik hoorde de deur openen en hard
dichtslaan en het jammerende gepiep van
veeren, toen ze zichzelf op het bed liet
vallen.
Ik stond op en liep naar de deur tusschen
onze kamers, waarachter ik een zwak ge
luid hoorde van hevig gesmoord snikken.
Aarzelend bleef ik staan, met de hand aan
den knop. Toen kon ik het niet langer aan-
hooren het was al te hartverscheurend.
Ik ging de donkere kamer binnen; bij het
flauwe licht van buiten zag ik haar op bed
liggen met het hoofd in de kussens, een
zielig hoopje ellende.
Ik legde een hand op haar trillenden en
schokkenden schouder. „Cecily, lieverd; wat
is er?"
Ze schudde stormachtig Het hoofd.
„Niets!"
Haar stem klonk zeker niet wanhopig of
innig verdrietig; wel verstikt door snikken,
maar het was eer woede en verslagenheid.
„Ik wou met George trouwen, maar ze
ze hebben ons niet uit dat dat ver
vloekte park willen laten!"
Ze hief het hoofd niet op en ik was er
blij om, want ik stond te grinniken als een
idoot. Wat zoii ik graag de gezichten van
George en var» den b'-minnclijken zelfbe-
wusten Ridley gezien hebben' Die zouden
nu vast druk bezig zijn met telegrafeeren
aan invloedrijke kennissen in Washington
om het halve personeel van Yellowstone te
doen ontslaan.
Ik keek vlug op: de tusschendeur naar de
zitkamer was opengegaan en in de verlichte
opening zag ik de oude dame staan in een
onmogelijk rose en groen gebloemd neg
ligee.
„Bedoel je dus dat het huwelijk niet door
gegaan is?" vroeg ik.
Cecily schudde opnieuw het hoofd. „Nee!
Ze wilden ons niet door de uitgang laten!"
Mevrouw Chapman sloot onhoorbaar de
deur en ik hoorde de rieten stoel kraken,
toen zij er in neerviel. En ik begreep dat zij
hetzelfde, bijna verlammende gevoel van
opluchting moest gevoelen, als ik den vo-
rigen dag gehad had, toen we aan wal ge
stapt waren en ik achterom gezien over het
meer naar d^ nevelige blauwe bergen ln de
richting van Doorlaat.
En met even weinig profetisch inzicht
als ik! Want juist twee uur later struikelde
mevrouw Ridley over het doode lichaam
van George Pelham, dat met een schot in
het voorhoofd in het dennenbosch lag, geen
vijftig meter verwijderd van het woonwa
genkamp.
X.
Maar toen ik daar bij Cecily ln de on
verlichte kamer zat, had George nog twee
uur te leven. Hij werd gedood om tien mi
nuten voor half elf. Zijn zuster vond hem
om half twaalf. Het uur van zijn dood
stond duidelijk vast. De houtvester zelf had
in zijn woning het schot gehoord, en her
innerde zich dat hij daarna naar de klok
op zijn schrijftafel gekeken had Ook men
schen in de woonwagens hadden het ze
hoord, maar hadden gemeend dat het een
onwillige auto was. De houtvester had h-»t
wel als een schot herkend, maar had ge
meend dat het bestemd was vóór een beer,
die al eenige dagen door het kamp stroopte
en die dien morgen ter dood veroordeeld
was, omdat hij gevaarlijk geworden was en
een vrouw vrijwel den arm van het lichaam
gescheurd had.
Maar die beer was al een uur eerder dood
geschoten achter de gouvernements-eetzaal,
toen de houtvester naar den Oostelijken in
gang geweest was om een heerschap over
te nemen, dat. met bijna vierhonderd forel
len achter in zijn auto was aangehouden,
op weg naar de vischmarkt van Cody. En
wat George betreft, niemand scheen te we
ten waar hij geweest was, nadat hij met
Ridley en Cecily van hun vergeefsche reis
was teruggekeerd, en voordat mevrouw Rid
ley hem vond.
Toen mevrouw Chapman de deur achter
Cecily en mij gesloten had, was het tegen
achten geweest. Cecily ging rechtop zitten,
trok de voeten onder zich Op en streek de
natte krullen uit haar oogen. Haar woede
was gemakkelijk genoeg te begrijpen. Ik
veronderstel dat niets in staat is een vrouw,
hetzij jong of oud, woedender te maken dan
het feit dat zij verhinderd wordt iets te
doen waarvan zij in haar hart weet dat het
dwaas ls, maar dat zij met geweld wil door
zetten, omdat zij trotsch is en omdat haar
trots ondragelijk gekwetst is. Cecily moest
in haar hart wel gevoeld hebben dat zij
heethoofdig en al te impulsief geweest was,
#ndanks haar uiterlijke kalmte toen zij de
zitkamer van haar grootmoeder had ver
laten Misschien had ze zelfs niet welbe
wust terug willen slaan, en de menschen
wonden die haar het meest gekwetst had
den; Steve in de eerste plaats natuurlijk,
maar ook haar grootmoeder, voor wat
zij meend. haar lage verraad, daaruit
bestaande, dat zij hem alsof er niets ge
beurd was begroet had.
(Nadruk verboden) (Wordt vervolgd).
2—2
