Uit de sovjet-hel
MAANDAG 14 JULI 1941
No. 24937
Stalin-linie op alle beslissende
plaatsen doorbroken
Oproep.
82ste Jaargang
Opmarsch naar Kief en St. Petersburg
Engeland en de Sovjets
Duitsche bevrijding
De Diplo over de
sovjet-unie
EERSTE BLAD
Feiten van den dag
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: J. W. Henny
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Hoofdredacteur: B. W. Menkhorst, Lelden
Pl.verv.: K. Been, Lelden.
PRIJS DER ADVERTENTIES
32 ets. per reg^l voor advertenties uit Leiden en plaatsen waar agentschappen
van ons Blad zijn gevestigd Andere advertenties 37 ets. per regel. Minimum
5 regels. - Verplicht bewijsnummer 5 ets - Incassokosten volgens postreclit
„Kleine Advertenties"*(hoogstens 30 woorden) uitsluitend bij vooruitbetaling,
alleen 's Woensdags en *s Zaterdags 55 ets. - Voor toezending van brieven
wordt 10 ets. berekend.
Bureau Witte Singel no. 1, hoek Noordeindsplein
Telef. nrs. Directie en Administratie 25041 (2 lijnen)
Redactie 21507
Postcheque- en Girodienst no. 57055 - Postbus no. 54
PRIJS DEZER COURANT
Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn:
per 3 maanden ƒ2.47
per week ƒ0.19
Franco per post ƒ2.47 per 3 maanden -f portokosten
(voor binnenland ƒ0.80 per 3 mnd.)
Uit het hoofdkwartier van den Führer meldde het opperbevel der Duitsche
weermacht gistermorgen:
Aan het Oostelijk front is de Stalin-linie op alle beslissende plaatsen in een
moedigen aanval doorbroken. De uit Moldavië oprukkende Duitsch-Roemeen-
sche legers hebben den vijand over een breed front teruggeslagen tot over den
Dnjestr. Van Galicië uit achtervolgen Duitsch-Slowaaksch-Hongaarsche troepen
den vluchtenden vijand. Ten Noord-Oosten van den Dnjestr staan Duitsche
troepen tot voor Kief. Ten Noorden van de Pripet-moerassen is de krachtig
versterkte linie aan den Dnjepr genomen. Daarmede is het centrum van ons
aanvalsfront verlegd tot 200 kilometer ten Oosten van Minsk.
Bij talrijke vijandelijke legergroepen doen zich verschijnselen van ontbinding
voor. Witebsk bevindt zich sedert 11 Juli in onze handen.
Ten Oosten van het Peipusmeer rukken Duitsche gepantserde afdeelingen
naar St. Petersburg op.
Onze luchtmacht heeft door vernieling van het vijandelijke spoorwegnet den
tegenstander nu reeds iedere verdere mogelijkheid tot het ondernemen van een
grootsch opgezet tegenoffensief ontnomen. De aanvoeren, die noodzakelijk zijn
voor de voortzetting der operaties van onze gepantserde afdeelingen, hebben
inmiddels de vroegere Stalin-linie bereikt.
Met de publicatie van dit extra-commu
niqué heeft het Duitsche opperbevel het
geheim prijsgegeven, dat de laatste week"
den strijd aan het Sovjet-front omgaf.
De Stalin-linie was naar het D.N.3. ter
aanvulling verneemt, de eenige aaneenge
sloten verdedigingslinie, die de bolsjewiki
in het Europeesche deel der Sovjet-Unie in
vredestijd hadden voorbereid. In den loop
der gevechten is gebleken, dat deze verde
digingslinie op vele plaatsen aan het lange
front was uitgebreid tot een verdedigings-
strook, die op sommige punten vijftig, kilo
meter breed was. Natuurlijke en kunstma
tige hindernissen, benevens ten deele mo
derne bunkerstellingen en snel aangelegde
veldversterkingen kenmerken dit uitge
strekte defensiestelsel. Het feitelijke resul
taat van de doorbraak door de Stalin-
linie op alle beslissende plaatsen kan in
de volgende punten worden samengevat:
1. Overwinning van de laatste voorbereide
bolsjewistische verdedigingslinies en van de
groote rivierstelsels van Dnjestr en Dnjepr.
Ieder oogenblik is de bezetting van de
hoofdstad der Oekraïne, Kief te verwach
ten.
2. Opmarsch over den Boven-Dnjepr naar
het Oosten, 200 K.M. ten Oosten van Minsk
en inneming van het sleutelpunt Witebsk
aldaar. Hiermede is de helft van den af
stand tusschen de voormalige belangen-
grens en Moskou afgelegd en bovendien de
zoogenaamde landbrug tusschen den Bo
ven-Dnjepr én de Boven-Duna opengesteld
voor den verderen opmarsch naar Moskou,
daar hier thans natuurlijke noch kunst
matige hindernissen meer liggen.
3. In den Noordelijken sector wordt de
belangrijkste hoeksteen van het front al
daar, St. Petersburg, door het optrekken
van de Duitsche pantserformaties ten
Oosten van het Peipusmeer rechtstreeks be
dreigd.
Voorts bevatte het extra-bericht nog een
belangrijke mededeeling omtrent de teeke
nen van verval en ontbinding bij talrijke
Sovjet-formaties. Dat moet opgevat worden
als een onmiskenbare aanwijzing, dat de
voornaamste kracht van het geheele Sovjet-
leger thans gebroken is. Bovendien hebben
de Sovjet-formaties de juiste onderlinge
opstelling volslagen verloren en de aanvoe
ring vermag zich blijkbaar niet meer te
handhaven.
De veelvoudige doorbraak door de Stalin-
linie is een beslissing van een beteekenis,
die vér uitgaat boven het succes van den
dag. Deze doorbraak heeft tegelijkertijd over
voortgang en afloop van den veldtocht te
gen het bolsjewisme in het belang van
Europa beslist.
Een der vele voorbeelden voor de begin
nende ontbindingsverschijnselen in het
Sovjet-leger wordt uit het Zuidelijke deel
van het front gemeld. Een Duitsche stoot
troep nam daar 300 Sovjetsoldaten gevan
gen. Met opgeheven handen kwamen de bol
sjewisten uit het struikgewas te voorschijn.
Een korporaal zwaaide met een stuk doek
en riep in gebroken Duitsch: „Niet schieten,
wij zijn vrienden."
De overloopers verklaarden tegenover den
Duitschen tolk, dat vele hunner kameraden
bij de eerstvolgende gelegenheid eveneens
zouden overloopen. Herhaaldelijk zeiden zij
„Sedert vier dagen hebben we niets te eten
gehad. Wij hebben honger, geeft ons wat te
eten."
BERLIJN VERNEEMT HET NIEUWS.
De doorbraak der Stalin-linie op alle be
langrijke punten is het gesprek van den dag
en de sensatie voor Berlijn. Reeds dagen
lang had men op grond van de gereserveerde
berichtgeving van het opperbevel aangeno
men, dat spoedig een samenvattend bericht
over de successen van de Duitsche weer
macht en haar bondgenooten verwacht kon
worden. Toen gisteren te middernacht het
speciale bericht door den omroep werd be
kend gemaaikt, kon men velen hooren zeg
gen, dat de verwachtingen nog overtroffen
waren. Bijzonder opzien heeft de mededee
ling gebaard, dat Duitsche troepen dichtbij
Kief staan en dat gepantserde afdeelingen
naar St. Petersburg oprukken.
De ochtendbladen werden den verkoopers
letterlijk uit de handen gerukt en voor alle
winkels, waar landkaarten zijn opgehangen,
verzatnelde zich een groote menigte (DNB).
k£AART van pelt
United Press meldt uit Londen, dat het
bericht van de doorbraak der Duitsche troe
pen door de Stalin-linie daar de grootste
onrust heeft teweeggebracht. Men kwalifi
ceert dit Duitsche succer als de verbijste-
rendste doorbraakactie, die ooit in de krijgs
geschiedenis is voorgekomen.
HET GEBRUIK VAN GIFGAS.
Het Britsche persagentschap Reuter en
de zender Droitwich hebben een bericht uit
Moskou gepubliceerd, dat zoowel de plaats
vervangende chef van het sovjet-voorlich
tingsbureau, Losofskyi, als de sovjet-gezant
te Buenos Aires hebben beweerd, dat van
Duitsche zijde in den sirijd tegen het
bolsjewisme gifgas is gebruikt.
Van bevoegde Duitsche zijde wordt hier
omtrent verklaard: Overeenkomstig de
meermalen herhaalde ondubbelzinnige ver
klaring van de leiding der Duitsche weer
macht geen gifgas toe te passen zoolang de
tegenstander zelf niet daartoe over gaat,
behoeft het geen bijzondere bevestiging van
Duitsche zijde dat tot dusver van Duitsche
z.de op geen enkel strijdtooneel gifgas tegen
den vijand is gebruikt De bolsjewistische
machthebbers schijnen in hun vertwijfelde
positie na de geweldige doorbraak der Duit
sche troepen door de Stalin-linie dezen echt
bolsjewistischen leugen te verspreiden met
de bedoeling daaraan het recht te ontlee-
nen van hun kant met het gebruik van
gas te beginnen De leiding der Duitsche
weermacht zal iedere poging der sovjets tot
overtreding van het volkenrechtelijke ver
bod tot gebruik iran gifgas met de aller-
scherpste tegenmaatregelen beantwoorden.
(D.NB.)
Volgens Reuter is te Londen officieel
medegedeeld, dat Engeland en de Sovjet-
Unie zich wederkeerig verplicht hebben
geen afzonderlijken vrede te sluiten en
elkander alle hulp te verleenen.
Naar de omroep te Moskou mededeell.. is
het tusschen Londen en Moskou gesloten
accoord een „overeenkomst over gemeen
schappelijke handelingen der regeeringen
van de Sovjet-Unie en Engeland tegen
Duitschland". Het is op 12 Juli geteekend,
voor de Sovjet-Unie door den plaats vervan
gend en voorzitter van den Raad van Volks
commissarissen en volkscommissaris van
Buitenlandsche Zaken, Molotof. Voor Enge
land door den ambassadeur te Moskou, Sir
Stafford Crips. De contracteerende partijen
zijn overeen gekomen, dat de overeenkomst
onmiddellijk - van kracht wordt en geen
ratificatie behoeft.
In politieke kringen te Berlijn acht men
het officieele oorlogspact tusschen Enge
land en de Sovjet-Unie tegen Duitschland
volkomen van belang ontbloot voor de mili
taire situatie. Het is bekend, zoo zegt men.
dat de val niet gestuit wordt wanneer twee
die reeds aan het vallen zijn, zich aan elkaar
vastklemmen. In politiek opzicht beschouwt
Nederlanders,
Het Nederlandsch legioen is opgericht en
strijdt straks mede.* Dan zullen Nederlan
ders zich scharen naast alle andere volken
uit Europa om weerstand te bieden aan den
greep van den communistischen beren
klauw. Zij strijden niet alleen. Naast c'.
Duitschers en de Finnen en Roemenen
trekken mee op vrijwilligers uit Noorwegen,
uit Zweden, uit Spanje, ja zelfs uit Frank
rijk.
Ook wij doen mee en waarom?
Wij strijden niet als protestant of katho
liek.
Niet als fascist of als democraat.
Niet als Fries of als Zeeuw
Ja, zelfs niet als Nederlander.
Want deze strijd is er een om het behoud
van Europa. Wij zullen daarom strijden als
Europeanen.
Jarenlang is het de bedoeling geweest van
de Sovjet-politiek een ijsvrije haven te be
zitten. Petsamo aan de Noordelijke ijszee
gelegen, is te hoog. Leningrad aan de Oost
zee is maandenlang eveneens toegevroren.
Vandaar dat men het oog richt op Ham
burg, op Rotterdam, op Antwerpen en Bor
deaux.
Vandaar dat millioenen soldaten klaar
stonden om Duitschland en de bezette ge
bieden binnen te vallen en deze gebieden,
die nu door een Duitsch nationaal-soclalis-
me geregeerd worden, te veroveren en tc
brengen onder het bestuur van een bar
baarsch communisme.
Het gaat niet om de Hollanders of de
Noren.
Het gaat niet om de Germanen of ie
Romanen.
Het gaat niet om de protestante of de
katholieke kerk.
Het gaat hier om het blanke ras.
Daar leven 300 millioen slaven. Hier leven
100 millioen blanken.
Nu is er strijd. Zullen wij hen regeeren
of zij ons? Dat is het doel van den strijd
Hoofdkwartier Vrijwilligerslegioen
Nederland, Koninginnegracht 22,
Den Haag.
men deze overeenkomst tusschen Londen
en Moskou evenwel in zooverre opmerkelijk,
omdat daarmede het anti-Europeesche een
heidsfront tusschen de Engelsche plutocratie
en het bolsjewisme voor dc geheele wereld
openlijk gedocumenteerd wordt. Dit Chur
chill bereid is op ieder tijdstip Europa te
verraden aan het bolsjewisme, werd in de
politieke kringen der rijkshoofdstad nim
mer betwijfeld. Gelukkig, zoo verklaart men,
is de situatie reeds zoover voortgeschreden,
dat over de gerechte straf in den vorm van
een algeheele vernietiging, zoowel van de
Engelsche plutocratie als van het bolsje
wisme, evenmin twijfel meer kan bestaan.
(D.N.B.)
In de gevangenis van het district Liuai. is
door Duitsche soldaten de zwaargewonde,
vroegere Russische stafkapitein Alexis Ol
denburg gevonden. Hij vertelde o.m. het
volgende:
Ik was als boekhouder werkzaam bij het
gemeentebestuur van Libau en werd op 23
Juni gearresteerd. Ik werd voor den bolsje
wistischen kapitein Rosoel geleid, een uit
de Sovjetunie hierheengekomen Jood, die
hoofd was van de Libausche Gepeoe. Ik
werd herhaalde malen gefouilleerd en men
ontnam mij al mijn geld, papieren en voor
werpen van waarde. Vervolgens werd ik met
28 andere arrestanten te zamen in een nau
we cel opgesloten. Wij werden herhaalde
malen verhoord en met geweld gedwongen
protocollen te onderteekenen Des nachts
hoorden wij uit de andere cellen schoten en
luid geschreeuw. Daarop werd ook onze cel
deur opengerukt en wij moesten een voor
een naar buiten komen. Ieder.' die der
drempel overschreed, kreeg een schot in
den nek. Voor onze celdeur stapelden de
lijken zich op. Ook ik moest naar buiten
komen. Ik kreeg een schot irt den nek en
werd bewusteloos. Toen ik weer bij kennis
kwam. voelde ik op mij de zware lichamen
van andere neergeschotenen Ik was volko
men met bloed overdekt. De bolsjewistische
beulen hadden klaarblijkelijk de vlucht ge
n-men. Daar ik aan den linkerschouder was
getroffen en de kogel bij het verlaten van
mijn lichaam mijn rechteronderkaak had
verbrijzeld kon ik mij niet bewegen Vier
dagen lag ik tusschen de intusschen reeds
tot ontbinding overgaande lijken, te zamen
met den Lette ndschen kapitein Kaus, die
eveneens slechts gewond was De rottings-
lucht was verschrikkelijk en dreigde ons te
verstikken. Steeds weer verloren wij door
bloedverlies, honger en stank het bewust
zijn. Op den vierden dag werden wij door
Duitsche soldaten uit onze positie bevrijd
De correspondent te Helsinki van Afton-
bladet geeft een schildering van de toe
standen in het door de Sovjets in het afge-
loopen jaar bezette Oost-Karelische gebied.
De bevolking stond steeds aan de grens van
den hongerdood. In een houtzagerij werd
het zwaarste werk door vrouwen gedaan
die per maand 110 tot 115 roebel verdien
den. Hierbij moet worden opgemerkt, dat
c n liter melk zeven roebel, een roggebrood
1.20, een wittebrood drie, een paar vilt-
schoenen 50 roebel kostten. Heerenpakken
waren er in het geheel niet te koop, daar
een pak niet minder dan 1520 roebel kostte.
Het gemiddelde loon van een arbeider be
liep 250 roebel per maand.
En een Roemeensch frontbericht meldt
uit Czernowitz, dat daar een volledige chaos
heerscht. Het is er smerig, terwijl er z'ek-
ten heerschen. De uitstalkasten der winkels
zijn geplunderd: van vele huizen is de in
boedel vernield. Slechts weinige inwoners
zijn in de stad gebleven, velen zij meege
voerd. Het lot van zeer veel jongens tus
schen 16 en 20 jaar is niet bekend.
De Duitsche en Roemeensche troepen zijn
door de Ro?meensche bevolking met een
onbeschrijfelijk gejuich begroet. Overal
werden de vlaggen die verborgen waren, ge-
heschen; vrouwen en kinderen waren fees
telijk gekleed. De Oekrainische en Roe
meensche bevolking gaf uiting aan haar
dankbaarheid voor de verlossing van de
bolsjewistische heerschappij Uit alle be
richten blijkt, dat slechts de Joodsche be
volking voordeel van het sovjet-stelsel heeft
gehad. (DN.B.)
Duitsche soldaten hebben voorts den
grooten Poolschen violist Heinrich Scha-
blinky na een lijden van twee jaar in de
gevangenissen van de Gepeoe uit de han
den der bolsjewiki bevrijd naar het DN.B
nog verneemt.
Schablinsky, die in 1890 is geboren, is ja
renlang eerste concertmeester van het
Philharmonisch orkest van Philadelphia
onder Leopold Stokowski geweest. Boven
dien bekleedde hij het hoogleeraarsambt
aan de Princetown-universiteit. In 1939
werd hij te Lemberg door de Gepece gear
resteerd. nadat dezp stad door de bolsjewiki
was bezet Hij heeft bijna twee jaar door
gebracht in de gevangenissen van Bialystok
en Minsk, alvorens hij door de Duitsche
troepen werd bevrijd.
De consequenties, die de sovjet macht
hebbers uit de onherroepelijke catastro-
phen en terugtochten van hun armeeën
trekken, zijn typisch bolsjewistisch, volgens
het motto „apres nous le déluge". (Na on»
de zondvloed!) aldus de Dlplo. Was het
reeds in den geest van de roode heerschap
pij in het oude Russische rijksgebied op
kosten der belangen van de daar wonende
volken een expansief revolutieleger op te
stellen, dat ieder oogenblik bereid en ln
staat moest zijn, net Europeesche conti
nent met zijn cultuur als een stoomwals te
verpletteren, ook de tegenwoordige heeren
van het Kremlin toonen op het huidige
oogenblik waarop hun ster daalt, hoe wei
nig hun gelegen is aan het verdere be
staan van de tot dusver aan hen toever
trouwde volken. De eenige zorg, die zij
thans hebben, is niet dat te vernielen, het
geen militair den vijand van dienst kan
zijn, doch te vernietigen alles wat ln het
algemeen een verder bestaan en verder
leven van de ingezetenen mogelijk zou
maken. De zorg van het in stand houden
van de eigenlijke waarden van het vader
land een gevoel, dat anders alle gecivi
liseerde volken kennen ontbreekt den
bolsjewisten. Van den oppersten heerscher,
Stalin, tot aan de politieke commissarissen
gaan de vernietigingsbevelen uit om behal
ve het opblazen en verbranden van alle in
stallaties ook de voorraden levensmiddelen
te vernietigen, ja zelfs het vee en het
pluimvee te vergiftigen. Dit zijn maatrege
len, welke op geenerlel wijze de actie van
het Duitsche leger, dat door het vaderland
van alles wordt voorzien, kunnen belemme
ren, doch waardoor alleen de achterblij
vende bevolking aan den totalen onder
gang wordt prijsgegeven. Niet alleen ln
Duitschland, doch ook ln de overige Euro
peesche landen worden deze, voor het
bolsjewisme zoo typeerende zelfmoordende
maatregelen opgevat als symptomatische
verschijnselen van een anarchisme, dat aan
het leven geen waarde teekent. Evenals
totdusver het bolsjewisme zijn hoogste taak
zag in het uitsluitend en alleen kweeken
van machtsmiddelen, waarmede het de
overige wereld kon overrompelen en ver
volgens daar, zooals in Rusland zelf, alle
waarden van traditie en welvaart te ver
nietigen, evenzoo wil thans het bolsjewisme
de macht, zoolang het die nog heeft, ertoe
gebruiken, om het nageslacht niets anders
dan pulnhoopen en chaos achter te laten.
De kruistocht, die thans de volken van
Europa onder leiding van het Duitsche rijk
tegen de vernietigingswoede van het bol
sjewisme voeren geldt ook die welke het ln
zijn eigen land heeft aangericht. De steun,
welke dit bolsjewisme thans van Churchill
en Roosevelt, de z.g. behoeders van de vrij
heid en de humaniteit, ontvangt, zal het
lijden van diegenen, die wachten op de be
vrijding van het roode Juk, verlengen, dik
wijls ook bezegelen. Nog tegen het einde
van den laatsten Finsch—Russlschen oor
log, dien Churchill zooals bekend met alle
geweld tot de volledige afslachting van de
Finsche natie heeft willen verlengen, heeft
deze man verklaard: de sovjet-regeerlng
heeft door haar aanval op de heldhaftige
Finnen aan de geheele wereld geopenbaard
welke verwoestingen het communisme aan
de kracht van iedere natie toebrengt, wel
ke aan deze doodelljke, geestelijke en mo
rale ziekte ten offer valt.
Thans heeft deze Churchill zich met de
boozen verbonden, waarvan hij zelf weet,
dat zij het grootste gevaar zijn voor de
beschaving dezer wereld. (D.N.B.)
Dif Nummei bevat TWEE Bladen
Binnenland
De Rijkscommissaris sprak op Houtrust (2e
Blad).
Reorganisatie van de werkverruiming (2e
Blad).
Buitenland
De Stalin-linie op de belangrijkste punten
doorbroken (le Blad).
Uit de sovjet-hel (le Blad).
Wapenstilstand in Syrië (le Blad).
ZIE VOORTS „LAATSTE BERICHTEN"
EERSTE BLAD.