De veldtocht tegen Rusland
JGÏte Jaargang
DINSDAG 24 JUNI 1941
24920
De strijd aan de Russische grens
Verduisteren:
Een front van 2400 K.M.
Engeland en de Sovjets
Het kleine maar dappere
Finland
Een verklaring van
Sumner Welles
Hongarije verbreekt diplomatieke
betrekking met de Sovjet-Unie
Bulgarije behartigt de Duitsche
belangen in Rusland
22.07 uur
5.17 uur
EERSTE BLAD
Feiten van den dag
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: J.W.Henny
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Hoofdredacteur: B. W. Menkhoret, Lelden
Pl.verv.r K. Been, Lelde*
PRIJS DER ADVERTENTIES
32 ets. per regel voor advertenties uit Leiden en plaatsen waar agentschappen
va!n ons Blad zijn gevestigd. Andere advertenties 37 ets. per regeL Minimum
5 regels. - Verplicht bewijsnummer 5 ets. - Incassokosten volgens postrecht.
„Kleine Advertenties' (hoogstens 30 woorden) uitsluitend by vooruitbetaling,
alleen 's Woensdags en 's Zaterdags 55 ets. - Voor toezending van brieven
wordt 10 ets. berekend.
Bureau Witte Singel no. 1, hoek Noordeindsplein
Telef. nrs. Directie en Administratie 25041 (2 lijnen)
Redactie 21507
Postcheque- en Girodienst no. 57055 - Postbus no. 54
PRIJS DEZER COURANT
Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd ztfn:
pet 3 maandenƒ2.47
per weekƒ0.19
Franco per post 2.47 per 3 maanden portokosten
(voor binnenland ƒ0.80 per 3 mnd.).
Het karakteristieke kenmerk van den
veldtocht tegen de sovjet-unie bestaat,
naar het D.NS. van welingelichte militaire
zijde wordt -medegedeeld, in het feit, dat
deze gevechten zioh moeten uitstrekken
over groot-e gebieden en waarschijnlijk aan
beide kanten de gebruikmaking van groote
menschenmassa's te verwachten is.
Reeds thans kan men de uitgestrekt
heid van het front in het Oosten in
vogelvlucht becijferen op rond 2400 k.m.
Dat komt overeen met ongeveer de
luchtlijn BerlijnGibraltar. In dit ge
weldige gebied zullen nu waarschijnlijk
in de eerstvolgende dagen door mar-
schen te voet en hoogstwaarschijnlijk
ook met gebruikmaking van sterke ge
motoriseerde strijdkrachten zoo talrijke
troepenmassa's in beweging worden ge
bracht als in de historie tot dusver nog
nooit op één enkel oorlogstooneel.
De troepen der sovjetunie zijn samenge
vat in het roode leger en in de roode ma
rine. Een afzonderlijk luchtwapen bestaat
niet, de verschillende vliegerformaties zijn
verdeeld over het leger en de marine. Of
schoon de laatste jaren een aanzienlijke
verbetering van het roode leger is ont
staan, heeft de Finscbe veldtocht toch ge
leerd, dat het leger klaarblijkelijk moeilijker
■te bewegen is, naarmate grootere en ver-
schillender formaties er in zijn samengevat.
Het zou voorbarig zijn, wanneer men na
het verloop van de eerste 24 uur, die natuur
lijk slechts tot den aanloop der operaties
kunnen dienen, reeds ondubbelzinnige con
stateeringen te willen doen ten aanzien van
het verdere verloop der dingen. Zoo veel is
echter zeker, dat de Duitsche weermacht
klaarblijkelijk er in geslaagd is den aan de
grens opmarcheerenden tegenstander tac
tisch te verrassen. Het Duitsche leger heeft
reeds nu op verscheidene plaatsen aanzien
lijke terreinwinst behaald. Dit zal in zeer
korten tijd lelden tot grootere botsingen
met de hoofdstrijdkrachten van de sovjet
unie, aangezien deze immers reeds sedert
geruimen tijd aan de Westelijke grens van
de sovjet-unie waren samengetrokken en
voor den aanval in gereedheid waren ge
bracht.
Ook de Duitsche marine is terstond offen
sief geworden, zooals de gemelde aanval
van motortorpedobooten in het Oosten van
de Oostzee en de veikenningsaanval van
gemengde Duitsch-Roemeensche lichte zee-
strijdkrachten bewijzen. Bovendien heeft
de Duitsche marine door middel van mijn-
versperringen de Oostzee afgesloten, waar
door de bewegingsvrijheid der roode marine
in de Oostzee aanzienlijk zal worden be
nadeelde
Zooals altijd heeft het Duitsche lucht
wapen ook ditmaal geweldige slagen tegen
den tegenstander ingezet en reeds in de
eerste 24 uur den rooden luchtformaties
vernietigende slagen toegebracht bij zoo
gering mogelijke eigen verliezen. Daartegen
steekt de met ontoereikende krachten op
het Duitsche Oosten ondernomen lucht
aanval von roode vliegers zeer zwak af,
volkomen afgezien van het feit, dat de
aanvallers bijna allen werden neerge
schoten.
De Duitsche luchtstrijdkrachten hebben
met dezelfde hevigheid waarmede zij de
sovjetvliegtuigen aanvielen, ook ingegrepen
in de gevechten te land en in grooten om
vang de achterwaartsche verbindingen van
het bolsjewistische leger verstoord. In den
loop van 23 Juni werden spoorlijnen en
stations, wegen, bruggen en oprukkende
colonnes met groot succes aangevallen.
Alleen op één punt achter het front werden
twaalf oprukkende pantserwagens en ver
scheidene auto's vernield. Op een andere
plek werden twee bruggen door voltreffers
verwoest. Bij aanvallen op stellingen lucht
doelgeschut werden verscheidene stukken
onklaar gemaakt.
De eerste dag van het optreden tegen de
roode weermacht heeft de groote superio
riteit van het Duitsche luchtwapen aange
toond. Tot diep in den rug van den vijand
drongen sterke formaties Duitsche ge-
vechts- en torpedovliegtuigen door en
richtten zware verwoestingen aan in be
langrijke verkeerswerken en verbindingen,
zonder dat de vijandelijke afweer in staat
was de Duitsche actie te belemmeren.
Andere formaties vielen vijandelijke pant-
ser-"en artillerie-colonnes aan, die tijdens
haar opmarsch naar de Duitsche grens ver
spreid en deels volkomen vernietigd wer
den. Munitiedepots sprongen in de lucht,
transporttreinen berden vernield en mili
taire barakken verwoest. Door groote aan
vallen op verscheidene sovjet-Russische
Vliegvelden werden ten slotte talrijke vlieg
tuigen vernietigd, en de inrichtingen zoo
grondig vernield, dat zij nauwelijks meer
te gebruiken zijn (D.N.B.).
Formaties van het Duitsche luchtwapen
hebben voorts ondanks sterken afweer oor
logshavens en steunpunten van de Sovjet
marine gebombardeerd. Een Sovjet-duik
bootbasis aan de Zwarte Zee was het doel
van bijzonder hevige aanvallen. De Duitsche
vliegtuigen naderden in scheervlucht de ha
ven. Iedere afzonderlijke landtong stak dui
delijk af tegen den donkeren grond van de
zee. Zeer dichtbij en duidelijk lagen de be
volen doelen voor de Duitsche vliegers, n.l.
werven, havenwerken, machinewerkplaatsen
en silo's. Zonder zich van de wijs te laten
brengen door het hevige schieten van de
luchtdoelartillerie, wierp elk van de aanko
mende vliegtuigen zijn bommen neer. Door
de waarnemers en bommenwerpers der Duit
sche vliegtuigen kon worden waargenomen,
dat aan werven en haven-installaties schade
was toegebracht en dat in de olleopslag-
plaatsen in de havens groote branden woed
den. Alle in actie zijnde vliegtuigen keerden
naar hun steunpunten terug. Slechts enkele
vliegtuigen hadden door granaatsplinters
van de luchtdoelartillerie lichte beschadi-
;ingen opgeloopen.
In afzonderlijke acties heeft de Duitsche
infanterie op talrijke plaatsen de versterkte
linies van de Sovjettroepen doorbroken.
Zoo heeft een compagnie infanterie na een
gevecht van twee uur vijf bunkers bestormd
en versterkte veldstellingen op strategisch
belangrijke plaatsen veroverd.
In een dikken ochtendnevel rukte deze
compagnie over weiden en velden, verdeeld
in afzonderlijke stoottroepen, tegen de ver
sterkte stellingen van den vijand op, die
klaarblijkelijk een strijd in het open veld
wilde vermijden. Hij had zich gedeeltelijk in
de huizen van het plaatsje verschansd. On
der dekking van mitrailleurs en zware ini-
fanterlewapens drongen de stoottroepen dit
plaatsje binnen, waarop zij den eenen haard
van tegenstand na den andere uitrookten.
In het centrum van het plaatsje kwam
het tot een hevig straatgevecht met een vrij
groote troep, die totaal in de pan werd ge
hakt. Daarna concentreerde de rest van den
vijand zich rondom een bunker aan den uit
gang van het plaatsje. Doch ook deze laatste
poging tot tegenstand werd door een Duitsch
pantser afweerkanon gebroken, terwijl de
bunker buiten gevecht werd gesteld. Het
grootste deel der bemanning gaf zich over.
De rest vluchtte naar de omliggende bos-
schen, waar zij later opgejaagd en even
eens gevangen genomen werd.
De steden Dobritsj en Baltsjik, in de
Noordelijke Dobroedsja, zijn Zondag door
een Sovjet-vliegtuig met bommen aangeval
len. De aangerichte schade is niet groot.
Enkele personen werden gewond.
Duitsche en Roemeensche troepen zijn op
22 Juni Bessarabië binnengerukt. Hun op
marsch beweegt zich in de richting van de
grens tusschen Roemenië en de Sovjetunie
van vóór de inlijving van Bessarabië bij de
Sovjetunie.
Alle te Boekarest ontvangen particu
liere inlichtingen over het verloop van
de militaire operaties aan de Roe-
meensch-Russische grens maken mel
ding van een zonder tegenstand terug
trekken van de Russen pp de Dnjestr-
linie.
Cart. Bur. Van Pelt.
Deze kaart gééft een algemeen overzicht van Oost-Euröpa; mét dikke zwarte lijn is
de Russische grens aangegeven.
Het luchtwapen der Sovjet-unie heeft
zijn vluchten naar het Oost-Duitsche grens
gebied en het gouvernement-generaal met
zware verliezen moeten boeten. Het D.N.B.
heeft een bericht ontvangen over een
luchtgevecht van 11 Juni, waarbij van 35
Sovjet-Russische bommenwerpers 32 door
Dnitscihe jagers werden neergeschoten, toen
zij, beschermd door jagers een kleine stad
in het gouvernement-generaal trachtten
aan te vallen.
Reeksgewijs stortten de toestellen bran
dend neer. Terwijl de uit nood neergewor
pen bommen ontploften, zweefden talrijke
neergeschoten piloten aan hun vierhoekige
valschermen naar omlaag en werden ge
vangen genomen.
Het D.N.B. meldt uit Berlijn:
De besprekingen tussohen den Engelsohen
minister van buitenlandsche zaken, Eden,
en den Sovjet-Russischen ambassadeur,
Maiski, die de laatste dagen gehouden rijn
met deelneming van den uit Rusland naar
Londen ontboden Engelschen ambassadeur
Cripps, zullen volgens de laatste berichten
uit Londen, zeer spoedig eindigen.
De Engelsche regeering heeft rich, vol
gens de hier ontvangen berichten bereid
verklaard de vroegere Baltlsdhe landen de
jure en de facto te erkennen als deelen van
de Sovjet-Unie en rich tegelijkertijd gedes
interesseerd verklaard bij Finland. Voorts
wil de Britsche regeering zioh niet verzet
ten tegen het verwerven van Sov i
steunpunten aan den Bosporus en aan de
Dardanellen. De onderteekening van het
verdrag zaJ. in de eerstvolgende dagen ge
schieden.
De Russische ambassadeur Maiski heeft
naar United Press meldt een telefonisoh on
derhoud gehad met zijn collega in
Washington, Oemanski. over de reactie in
Britsche militaire kringen op den Dultsoh-
Russischen oorlog.
De Amerikaansehe ambassadeur, Winant,
die te Londen teruggekeerd is, heeft giste
ren een bezoek gebracht aan den Sovjet-
Russischen ambassadeur Maiski, zoo meldt
Reuter.
De Britsche ambassadeur in Moskou. Sir
Stafford Cripps, zal volgens een bericht van
de „Nya Dagligt Allehanda" uit Londen,
vermoedelijk thans naar MoSkou terugkee-
ren. Men acht het in Londen belangrijk,
dat de Britsche regeering voortdurend in-
gelioht wordt over de ontwikkeling der ge
beurtenissen.
Het A.N.P. te Berlijn verneemt van wel
ingelichte zijde:
Omtrent de missie, die de Engelsche am
bassadeur in Moskou, Sir Stafford Cripps,
te vervullen had in het bestek van de En-
gelseh-Russische samenwerking heeft men
gisteren in de Wilhelmstrasse voor verte
genwoordigers van de buitenlandsche pers
voor een bepaald tijdstip pikante onthul
lingen" aangekondigd. Men voegde daaraan
toe, dat uit het te publiceeren materiaal
voor zekere staten, ten aanzien van de En
gelsche rol van beschermer daarbij bijzon
der interessante feiten aan den dag zullen
komen.
,,Voor ons is het belangrijkste, dat Chur
chill ons verstrekkende en nieuwe bewijzen
heeft geleverd, dat tusschen Engeland en
Rusland sedert geruimen tijd een militaire
en politieke samenwerking bestaat". Met
deze woorden kenmerkte men gisteren in de
Wilhelmstrasse den Dultsohen weerklank
op de Zondag door Churchill uitgesproken
radiorede. De beginselen zoo voegde men
hier aan toe die de Britsche premier
Men schrijft ons:
In de proclamatie van den Fuehrer en de
nota van den Duitschen rijksminister von
Rlbbentrop heeft men kunnen lezen, met
welk een cynisme sovjet-Rusland zich be-
bedreigd verklaarde door het kleine Finland
en van Duitschland eischte, dat het een
nieuwen aanval op Finland, welke een ge-
heele bezetting en annexeering van het land
der duizend meren tot doel zou hebben,
goedkeuren moest.
Duitschland heeft kort en krachtig neen
gezegd en het bolsjewistische voorwendsel,
als zou het kleine Finland het machtige
Russische rijk bedreigen, als belachelijk ge
kenschetst.
En zoodoende ziet men thans de Finsche
heldenscharen opnieuw onder de wapenen.
Tegelijkertijd meldt een Tass-bericht uit
Moskou, dat tusschen Moskou en Engeland
een volkomen overeenstemming tot stand is
gekomen
Mgr. Cobben, R.K. bisschop in Finland,
zond Dec. 1939 een ontroerende noodkreet
uit, die in de geheele wereld weerklank
vond, ook in Engeland en Amerika.
In Duitschland zag men den sovjetRussi-
schen aanval op Finland met droefenis,
doch het non-agressiepact bond de handen;
men moest Sovjet-Rusland zijn gang laten
gaan.
Maar dit £old niet voor Engeland en Ame
rika. Deze twee machtige landen, die zoo
menig mooi woord voor het recht der kleine
staten gesproken hebben, konden iets doen.
In beide landen was de verontwaardiging
ontzaglijk diep en groot.
Finland laafde zich er aan. Het had reeds
zoolang in den Engelschen koers gevaren;
het rekende op zijn Angelsaksische vrienden.
En Amerika en Engeland zwegen niet Zie,
wat president Roosevelt en lord Halfax des
tijds verklaarden!
Deze slagen zijn door- Sovjet-Rusland
nooit gepareerd!
De bewoordingen der resolutie, waarbij
Sovjet-Rusland uit de Engelsch-Fransche
volkerengemeenschap werd uitgestooten,
waren dan ook vernietigend.
Voorts lezen wij van 30 Britsohe vliegtui
gen, die naar Finland gezonden zijn ea
vonden wij rapporten over Fransch geschut,
dat eveneens ter hulp werd gezonden. Dat
waren kanonnen uit den oorlog van 1870
1871, met elk 20 granaten om er mee te
schieten.
En dan eindigt de geschiedenis. Finland
moest toegeven en Duitsche bemiddeling
zorgde voor zooveel mogelijk verzachting.
Resumeerend moet men zeggen, dat Fin
land niet veel aan de hulp van Brlttannië
en zijn vrienden gehad heeft. Maar onmacht
om wezenlijk te helpen kan een veront
schuldiging zijn.
In één ding echter konden, zooal niet de
Finnen, dan toch wel de Engelschen en
Amerikanen blijven gelooven, namelijk dat
de genoemde diepe verontwaardiging echt
was, dat al die goede en treffende woorden
hartelijk gemeend waren en dat het Vol-
kenbondsbeslult de moreele overtuiging van
de eigen volkeren en de eigen regeeringen
uitmaakte. De Volkenbond vertegenwoordig
de de meest Christelijke overtuiging der ge
noemde machten, dat elke niet geprovo
ceerde agressie met de beschaving in strijd
is, dat de leden van den Volkenbond met
den bedrijver daarvan nooit of te nimmer
aan één tafel willen zitten, en dat dit de
onverwoestbare, eeuwige principes van ge
rechtigheid en moraal, die dze volkeren be
zielen, tot uitdrukking brengt.
Finland geloofde er niet meer aan en is
in Duitschen koers gaan varen. Thans staan
de Finnen en de Duitschers schouder aan
schouder.
Maar de Volkenbondswereld, deze geloof
de er aan. Althans de volkeren der volken
bondsmachten geloofden er aan, de man
nen, de vrouwen, de jeugd.
En nu!
Sovjet-Rusland (zie de 4 eischen van Mo-
lotof) nog onbeschaamder agressie tegen
Finland, tevens tegen Roemenië en Bulga
rije en in principe ook tegen Turkije, dan in
December 1939. En nu telegrafeert men uit
Moskou, dat Engeland en Sovjet-Rusland
het volkomen eens zijn geworden.
De eenheid Is dus tot stand gekomen op
het minimum der 4 eischen van Moiotof.
voorgeeft te verdedigen, zijn geen principes,
maar kwalijke, zwakke uitvluchten. Niets
kan, volgens de opvatting van politieke
kringen alhier, den indruk wegnemen, dat
Engeland op het punt stond de Sovjet-unie
tot opmarschgebied tegen Duitschland te
maken. Alle volken van Europa, zoo ver
klaart men in de Wilhelmstrasse, kunnen
uitrekenen, wat gebeurd zou zijn, wanneer
Churchill er in geslaagd zou zijn eer. op
marsch van het bolsjewisme naar Europa
tot stand te brengen. Mer. noemt het hier
niet oninteressant, dat in Churchill's uit
eenzettingen ook het woord „Indië" is voor
gekomen. Behalve dat, biedt zijn rede vol
gens de opvatting van politieke kringen
alhier ten hoogste nog stof tot vermaak.
De oorlog tegen Rusland moet beschouwd
worden ais integreerend bestanddeel van
onzen oorlog tegen Engeland, zoo ver
klaarde men in de Wilhelmstrasse tegen
over vertegenwoordigers van de buiten
landsche pers Het van haat vervulde stand
punt van het bosjewisme tegenover
Duitschland beschouwt men in politieke
kringen alhier als een schakel in den Brit-
schen strijd tegen het Duitsche rijk. Een
schakel na de andere wordt verbroken
zoo voegde men hier aan toe en eenmaal
komt ook de laatste aan de beurt.
Het D.N.B. meldt uit Washington:
Met betrekking tot het conflict tusschen
Duitschland en de Sovjetunie heeft de
plaatsvervangende staatssecretaris Sumner
Welles in een formeele verklaring de Duit
sche weermacht „het grootste gevaar voor
Amerika" genoemd en de Sovjetunie ver
welkomd als een „versterking der krachten"
tegen dit gevaar. De kwestie van de hulp
verleening aan de Sovjetunie is, naar Wel
les mededeelde, nog niet beslist.
In zijn verklaring, die, naar hij met na
druk verklaarde, na ruggespraak met Huil
en Roosevelt was geformuleerd, heeft Sum
ner Welles gesproken van een „verraderlij
ken aanval op de Sovjetunie" en van „vij
andelijke en moorddadige bedoelingen" en
verklaard, dat „aan de Rijksregeering het
woord eer onbekend is."
Hoewel het Amerikaansehe volk ook het
Sovjet-regime van de hand wijst, zoo ver
klaarde Welles voorts, wordt thans toch de
vraag acuut, of het „plan om de wereld te
veroveren en alle volken in een brutale sla
vernij te brengen" te niet kan worden ge
daan. Het gaat thans om de verdediging en
veiligheid van de nieuwe wereld. Volgens
de opvatting der Amerikaansehe regeering
zal derhalve iedere verdediging tegen het
Hitler-regime, van welken kant zij ook moge
komen, voordeeiig rijn voor den eigen af
weer en veiligheid. De legers van Hitier
vormen thans het voornaamste gevaar voor
de Amerikaansehe landen.
Met het oog op den ingetreden oorlogs
toestand tusschen het Duitsche rijk en de
Sovjetunie heeft de Hongaarsche regeering
besloten, de tot dusver tusschen Hongarije
en de Sovjetunie bestaande diplomatieke
betrekkingen te verbreken. (DJiB.)
Het D.NJB. meldt uit Sofia:
De Bulgaarsche regeering heeft zich, naar
in bevoegde kringen verluidt, op verlangen
van Duitschland belast met de behartiging
der Duitsche belangen in de Sovjetunie.
van hedenavond:
tot morgenochtend
De maan kwam hedenmorgen
om 5.28 uur op en gaat om 21.27
uur vannacht weer onder (nieuwe
maan).
.J
Dii Nummei beval TWEE Bladen
Binnenland
Registratie van volkstuintjes. (2e Blad)
Wegens prijsopdrijving van hout veroor
deeld tot f. 40.000.boete.
Rechtzaken, le Blad)
Benoemd tot burgemeester der gemeente
Aalsmeer, de heer H. W. F. Kolb.
(2e Blad)
Buitenland
De veldtocht togen Rusland, (le Blad)
Wat de pers over het Oosten zegt. (le Blad)
'IE VOORTS „LAATSTE BERICHTEN"
EERSTE BLAD.
