Duitschland, Italië,
Finland en Roemenië in
oorlog met de sovjets.
MAANDAG 23 JUNI 1941
No. 24919
Tengevolge van Russische
machinaties in samenwerking met
Engeland.
Verduisteren:
82sfe Jaargang
De Proclamatie van den
Fuehrer.
22.07 uur
5.17 uur
EERSTE BLAD
Feiten van den dag
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: J. W. Henny
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Hoofdredacteur: B. W. Menkhoret. Lelden
PI.very.: EL Been. Lelde-
PRIJS DER ADVERTENTIES
32 ets. per regel voor advertenties uit Lelden en plaatsen waar agentschappen
van ons Blad zijn gevestigd Andere advertenties 37 ets. per regel. Minimum
5 regels. - Verplicht bewijsnummer 5 ets. - Incassokosten volgens postrecht.
„Kleine Advertenties' (hoogstens 30 woerden) uitsluitend bij vooruitbetaling,
alleen 's Woensdags en 's Zaterdags 55 ets. - Voor toezending van brieven
wordt 10 ets. berekend.
Bureau Witte Singel no. 1, hoek Noordeindsplein
Telef. nrs. Directie en Administratie 25041 (2 lijnen)
Redactie 21507
Postcheque- en Girodienst no. 57055 - Postbus no. 54
PRIJS DEZER COURANT
Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zUn:
per 3 maandenƒ2.47
per week ƒ0.19
Franco per post ƒ2.47 per 3 maanden portokosten
(voor binnenland ƒ0.80 per 3 mnd.)
Rijksminister dr. Goebbels heett gisterochtend vroeg te 5.30 uur
een oproep van den Fuehrer aan het Duitsche volk voorge
lezen.
Hierin stelde de Fuehrer het Duitsche volk op de hoogte van
Sovjet-Russische machinaties tegen het rijk, in samenwerking
met Engeland.
Hij kondigde in zijn oproep aan, dat een front is opgericht van
de Noordelijke IJszee tot de Zwarte Zee, te zamen met het Fin-
sche en het Roemeensche leger, ter bescherming van Europa.
Ten slotte deelt dr. Goebbels mede, dat de Fuehrer besloten
heeft het lot en de toekomst van het Duitsche rijk en het Duitsche
volk wederom in handen van de soldaten te leggen.
De Italiaansche regeering heeft, bij monde van graat Ciano, den
Sovjet-ambassadeur medegedeeld, dat zij zich van 5.30 uur af
in staat van oorlog met de Sovjet-Unie beschouwt.
De Führer heeft den volgenden oproep
tot het Duitsche volk gericht.
Duitsch volk, nationaal-socialisten. Door
zware zorgen gedrukt, tot maandenlang
zwijgen gedoemd, is thans het oogenblik ge
komen, waarop ik eindelijk openlijk kan
spreken.
Toen het Duitsche rijk op 3 September
1939 de Engelsche oorlogsverklaring ontving
werd de Britsche poging ieder begin van
een consolideeren, en daarmede een opgang
van Europa, door den strijd tegen de sterk
ste macht van het continent te verijdelen,
herhaald. Zoo heeft Engeland eens in vele
oorlogen Spanje ten gronde gericht. Zoo
voerde het zijn oorlogen tegen Holland, zoo
bestreed het met behulp van geheel Europa
later Frankrijk en zoo begon het, omstreeks
de eeuwwisseling, met de omsingeling van
het Duitsche rijk en begon in 1914 de we
reldoorlog.
Slechts door zijn eigen innerlijke oneenig-
heid heeft Duitschland in 1918 verloren. De
gevolgen waren verschrikkelijk. Nadat men
eerst huichelachtig had verklaard, alleen
tegen den keizer en zijn regiem gestreden
te hebben, begon men na het neerleggen der
wapens door het Duitsche leger, met het
stelselmatig vernietigen van het Duitsche
rijk. Terwijl zich de profetie van een
Fransch staatsman, dat in Duitschland
twintig millioen menschen te veel waren
en door honger, ziekte of emigratie uit den
weg geruimd moesten worden, schijnbaar
letterlijk in vervulling ging, begon de natio-
naal-socialistische beweging met haar her-
eenigingswerk onder het Duitsche volk,
waarmede het herstel van het Duitsche rijk
werd ingeleid. Deze opheffing van ons volk
uit nood en ellende en smadelijke misken
ning stond in het teeken van een zuiver
innerlijke wedergeboorte. Op de eerste
plaats Engeland werd hierdoor niet getrof
fen of ook maar bedreigd. Desalniettemin
begon toch onmiddellijk de nieuwe, van
haat vervulde omsingelingspolitiek tegen
Duitschland. Van binnen en van buiten
kwam het tot de ons bekende complotten
tusschen Joden' en democraten, bolsjewis
ten en reactionairen, welke alleen ten doel
hadden het oprichten van den nieuwen
Duitsch'en volksstaat te verhinderen, het
rijk opnieuw in onmacht en ellende te stor
ten. Behalve ons, trof de haat var. dit inter
nationale wereldcomplot die volken, welke
eveneens door het geluk over het hoofd ge
zien waren en gedwongen waren, in harden
strijd om het bestaan het dagelijksch brood
te verdienen. Voor allen werd Italië en Ja
pan het aandeel in de goederer. dezer we
reld evenzoo bestreden, ja zelfs verboden,
als Duitschland.
Het aaneensluiten van deze landen was
derhalve slechts een daad van zelfbescher
ming tegen de hen bedreigende, egoïstische
wereldcoalitie van rijkdom en macht.
Reeds in 1936 heeft Churchill gezegd, vol
gens de verklaring van een Amerikaanschen
generaal Wood in een commissie van het
Amerikaansche Huis van Afgevaardigden,
dat Duitschland weer te machtig wérd en
derhalve vernietigd moest worden. In den
zomer 1939 scheen Engeland het tijdpunt
gekomen de nieuwe voorgenomen vernieti
ging met de herhaling van een uitgebreide
omsingelingspolitiek tegen Duitschland te
beginnen. Het systeem van de tot dit doel
begonnen leugencampagne bestond hierin,
andere volken voor bedreigd te verklaren,
ze eerst in te palmen door Engelsche be
loften van garantie en bijstand en dan,
evenals voor den wereldoorlog tegen
Duitschland te laten oprukken. Zoo geluk
te het Engeland van Mei tot Augustus 1939
de bewering de wereld In te sturen, dat Li
thauen, Estland. Letland, Finland. Bessa-
rabië, alsook de Oekraïne door Duitschland
onmiddellijk bedreigd werden. Een deel de
zer staten liet zich hierdoor verleiden, de
met deze beweringen aangeboden garantie-
belofte te aanvaarden en ging hiermede
over in het nieuwe omsingelingsfront tegen
Duitschland.
Onder deze omstandigheden achtte
ik het voor mijn geweten en voor de
geschiedenis van het Duitsche volk te
kunnen verantwoorden, dezen landen,
of hun regeeringen, niet alleen te kun
nen verzekeren, dat deze Britsche be
weringen onwaar waren, doch boven
dien de sterkste macht in het Oosten
nog in het bijzonder door een plechtige
verklaring gerust te stellen ten aanzien
van de grenzen van onze belangen.
Nationaal-socialisten, ge hebt het
toen allen wel gevoeld, dat deze stap
voor mij een zeer bittere en zware was.
Nooit heeft het Duitsche volk tegen de
volken van Rusland vijandelijke gevoe
lens gekoesterd. Alleen, sedert meer
dan twintig jaar, heeft een Joodsch-
boisjewistische clique van machtheb
bers uit Moskou getracht niet alleen
Duitschland, doch geheel Europa in
brand te steken.
Niet Duitschland heeft toen getracht zijn
nationaal-socialistische wereldbeschouwing
naar Rusland ie brengen, doch de Joodsch-
bolsjewlstlsche machthebbers in Moskou
hebben steeds weer gepoogd ons en anderen
Europeeschen volken hun heerschappij op
te leggen en dit niet alleen langs geestelijken
weg, doch op de eerste plaats door middel
van de militaire macht De gevolgen van het
optreden van dit regiem waren in alle lan
den slechts chaos, ellende en hongersnood
Ik heb daarentegen sedert twintig jaar
gestreefd met een 'minimum van ingrijpen
en zonder eenige verstoring van onze pro
ductie te komen tot een nieuw socialistische
orde in Duitschland, waardoor niet alleen
de werkloosheid uit den weg wordt geruimd,
doch ook de winst van den arbeid in steeds
grooter omvang den werkenden mensch ten
goede komt. Het succes van deze poütiek van
economische en sociale nieuwe ordening van
ons volk, welke stelselmatig het uit den weg
ruimen van de tegenstellingen van klasse
en stand, als werkelijk doel van een ware
volksgemeenschap nastreeft, is in de ge-
heele wereld ongekend. Het was derhalve
voor mij in Augustus 1939 een zware stap
mijn minister naar Moskou te zenden om
daar te pogen de Britsche omsingelingspoli
tiek tegen Duitschland tegen te werken. Ik
heb dit slechts gedaan in het bewustzijn van
mijn verantwoordelijkheid tegenover het
Duitsche volk en voor alles in de hoop, ten
slotte toch te kome.. tot een duurzame ont
spanning en misschien de van ons geëischte
offers toch te kunnen verminderen.
Terwijl nu Duitschland in Moskou plech
tig verzekerde, dat de betrokken gebieden,
behalve Lithauen, buiten elk politiek belan-
gengebied van Duitschland lagen, werd nog
een speciale overeenkomst getroffen voor
het geval, dat het Engeland zou lukken Po
len werkelijk tegen Duitschland in den oor
log te hitsen. Dooh ook hier werd een grens
gesteld voor de Duitsche aanspraken, welke
niet in verhouding stond tot de prestaties
van de Duitsche wapens.
Nationaal-socialisten. De gevolgen van
dit, door mijzelf gewenschte en in het
belang van het Duitsche volk gesloten ver
drag, waren, in het bijzonder voor de in
de getroffen landen levende Duitschers,
zeer zwaar. Ver over een half millioen
Duitsche volksgenooten, allen kleine boe
ren, handwerkers en arbeiders, werden
bijna op staanden voet gedwongen hun
vroeger vaderland te verlaten, om een
nieuw regiem te ontloopen, dat hen om te
beginnen met grenzenlooze ellende be
dreigde en vroeg of laat geheel zou uit
roeien. Toch zijn nog duizenden Duit
schers verdwenen. Het was niet steeds mo
gelijk iets van hun lot of van hun ver
blijfplaats te ontdekken. Onder hen be
vonden zich alleen al ruim 160 mannen van
Duitsche nationaliteit.
Ik heb over dit alles gezwegen, omdat
ik zwijgen moest, want het was toch mijn
wensch, een definitieve ontspanning en
zoo mogelijk een duurzame overeenkomst
met dezen staat tot stand te brengen.
Reeds tijdens onzen opmarsch in Polen
echter maakten de Sovjet-machthebbers
plotseling, in tegenstelling met het verdrag,
ook aanspraken op Lithauen. Het Duitsche
Rijk heeft nooit de bedoeling gehad. Li
thauen te bezetten en heeft dan ook niet
alleen geen dergelijken eisch aan de Li-
thausche regeering gesteld, doch integen
deel het verlangen van de Lithausche re
geering, Duitsche troepen naar Lithauen
te zenden, afgewezen, aangezien dit niet
overeenkwam met de doelstellingen van de
Duitsche politiek. Toch heb ik mij in dezen
nieuwen Russischen eisch geschikt.
Dit was evenwel slechts het begin van
steeds nieuwe afpersingen, welke steeds
weer werden herhaald.
De overwinningen in Polen, welke slechts
door Duitsche troepen werd bevochten,
was voor mij opnieuw aanleiding een vre
desaanbod aan de Westelijke mogendheden
te doen. Door de internationale en Jood-
sche oorlogsophitsers werd dit van de
hand gewezen De reden van deze weige
ring vond reeds toen haar oorzaak in het
feit dat Engeland nog steeds hoopte een
Europeesche coalitie tegen Duitschland te
kunnen mobiliseeren, het inbegrip van den
Balkan en de Sovjet-Unie. Derhalve be
sloot men te Londen Mister Cripps als
ambassadeur naar Moskou te zenden. Hij
^kreeg de duidelijke opdracht, onder alle
omstandigheden de betrekkingen tusschen
Engeland en Sovjet-Rusland opnieuw aan
te knoopen en in Engelschen zin te ont
wikkelen Over de vorderingen van deze
missie publiceerde de Britsche pers be
richten, zoolang zij niet om tactische re
denen tot zwijgen genoopt was. In den
herfst van 1939 en in het voorjaar van
1940 lieten zich inderdaad ook de eerste
gevolgen merken. Terwijl Rusland zich ge
reed maakte niet alleen Finland, doch
ook de Baltische staten militair onder zijn
juk te brengen, motiveerde het dit optre
den plotseling met de even leugenachtige
als belachelijke bewering, dat het deze
landen moest beschermen tegen een
vreemde bedreiging of deze dreiging moest
voorkomen worden.
TEGEN DUITSCHLAND.
Hiermede werd alleen Duitschland be
doeld. want geen andere macht zou in het
Oostzeegebied kunnen binnendringen of
daar oorlog voeren. Toch moest ik zwijgen
De machthebbers in het Kreml gingen ech
ter onmiddellijk verder. Terwijl Duitsch
land in het voorjaar van 1940 zijn strijd
krachten in den zin van het z.g. vriend
schapsverdrag ver van de Oostelijke gren
zen terugtrok, ja zelfs dit gebied voor een
groot deel geheel van Duitsche troepen ont
blootte, begon reeds in dezen tijd de op
marsch van de Russische strijdkrachten in
een mate, welke slechts opgevat kon wor
den als een bewuste bedreiging tegen
Duitschland. Volgens een destijds door
Molotof persoonlijk afgelegde verklaring be
vonden zich reeds in het voorjaar van 1940
22 Russische divisies alleen In de Baltische
landen Aangezien de Russische regeering
zelf steeds beweerde, dat zij door de bevol
king van deze landen zelf was geroepen, kon
het doel van hun aanwezigheid aldaar
slechts een demonstratie tegen Duitschland
zijn. Terwijl nu onze soldaten van 10 Mei
1940 af de Fransch-Britsche macht in het
Westen hadden gebroken, werd de Russi
sche opmarsch aan ons Oostelijk front
evenwel in een steeds dreigender mate voort
gezet. Van Augustus 1940 af meende ik der
halve dat het in het belang van het Rijk
niet meer te verantwoorden was, onze, reeds
zoo dikwijls verwoeste Oostelijke provincies
onbeschermd te laten tegenover dezen ge
weldigen opmarsch van bolsjewistische di
visies Hiermede ontstond, wat de Brltsch-
Russische samenwerking beoogde, n.l. zoo
sterke Duitsche krachten in het Oosten te
binden, dat. vooral in de lucht, een radicaal
einde van den oorlog in het Westen niet
meer voor de Duitsche leiding te verant
woorden was. Dit strookte niet alleen met
het doel van de Britsche, doch ook van de
Sovjet-Russische politiek, want zoowel En
geland als Sovjet-Rusland streeft het doel
na, den oorlog zoo lang mogelijk te laten
duren, ten einde geheel Europa te verzwak
ken en in een steeds grootere onmacht te
brengen.
GARANTIE AAN ROEMENIË.
De dreigende aanval van Rusland op Roe
menië moest ten leste slechts diénen, een
belangrijke basis niet alleen van het Duit
sche. doch van het geheele economische le
ven van Europa in handen te-krijgen of
toch minstens te vernietigen. Juist het Duit
sche Rijk heeft sedert het jaar 1933 met
oneindig geduld getracht de staten in het
Zuidoosten van Europa als handelspartners
voor zich te winnen. Wij hadden derhalve
ook het hoogste belang bij hun inwendige
staatkundige consolidatie en orde. De Inval
van Rusland in Roemenië, de koppeling van
Griekenland aan Engeland, dreigden ook
deze gebieden binnen korten tijd in een al
gemeen oorlogstooneel te veranderen. Te
gen onze beginselen en gewoonten in heb
ik op dringend verzoek van de toenmalige
Roemeensche regeering, die zelf schuld
droeg aan dezen gang van zaken, den raad
gegeven om des vredes wille toe te geven
aan de Russische afpersing en Bessarabië
af te staan.
De Roemeensche regeering meende even
wel, dit slechts voor haar eigen volk te
kunnen verantwoorden, als Duitschland en
Italië ten minste als schadevergoeding daar
voor een garantie zouden geven, dat aan
het resteerendè grondgebied van Roemenië
niet meer kon worden getornd. Met be
zwaard hart heb ik dit gedaan. Vooral reeds
daarom: als het Duitsche Rijk een garantie
geeft, beteekent dit, dat het er ook voor
instaat. Wij zijn noch Engelschen. noch
Joden. Zoo meende ik nog op het laatste
oogenblik den vrede in dit gebied te heb
ben gediend, al had ik dan ook zelf een
zware verplichting op mij genomen.
VRAGEN VAN MOLOTOF.
Om deze problemen echter definitief op
te lossen en tevens duidelijk te kunnen
vaststellen, wat het standpunt van Rusland
tegenover Duitschland was, benevens onder
den druk van de steeds krachtiger mobili
satie aan onze Oostelijke gTOns, heb ik den
heer Molotof uitgenoodigd naar Berlijn te
komen. De Russische minister vnn Buiten-
landsche Zaken wenschte nu opheldering
respectievelijk een toestemmend antwoord
van Duitschland op de volgende vier vra
gen:
le. Vraag Molotof: Zou de Duitsche ga
rantie aan Roemenië in geval van een Rus
sischen inval op Roemenië ook voor de
Sovjet-Unie gelden?
Mijn antwoord: De Duitsche garantie is
algemeen en verplicht ons onvoorwaarde
lijk. Maar Rusland, aldus vervolgde ik,
heeft ons nooit verklaard, dat het behalve
Bessarabië, overigens nog belangen In Roe
menië bezat. Reeds de bezetting van het
Noordelijke deel van de Boekowina maakte
inbreuk op deze verzekering. Ik meende
derhalve niet. dat Rusland thans plotseling
nog bedoelingen van verdere strekking te
gen Roemenië kon hebben.
2de vraag MolotofRusland voelt zich op
nieuw dcor Finland bedreigd. Rusland is
vast besloten, dit niet te dulden. Is Duitsch
land bereid, Finland geenerlei bijstand te
verleenen en vooral de Duitsche troepen,
die ter aflossing naar Kirkenes op weg
waren, terstond terug te trekken?
Mijn antwoord: Duitschland heeft nog
steeds geen politieke belangen in Finland
Een nieuwe oorlog van Rusland tegen het
kleine Finsche volk kan door de regeering
van het Duitsche Rijk niet langer draaglijk
beschouwd worden, des te meer omdat wij
nooit aan een bedreiging van Rusland door
Finland hebben kunnen gelooven. Wij wil
len echter ln het geheel niet, dat de Oostzee
nogmaals oorlogstooneel wordt.
3e vraag Molotof: Is Duitschland bereid
toe te staan, dat Sovjet-Rusland zijnerzijds
een garantie aan Bulgarije geeft en met dit
doel Russische troepen naar Bulgarije
zendt, waarbij hij Molotof - wilde ver
klaren dat zij niet voornemens waren naar
aanleiding hiervan b.v. den koning terzijde
te schuiven?
Mijn antwoord: Bulgarij ls een souvereine
staat en ik wist niet, dat Bulgarije aan
Sovjet-Rusland, evenals Roemenië aan
Duitschland, om een garantie had ver
zocht. Bovendien moest ik daarover mijn
bondgenooten raadplegen.
4de vraag Molotof: Sovjet-Rusland heeft
onder alle omstandigheden vrijen doortocht
door de Dardanellen noodig en verlangt,
ook tot zijn verdediging de bezetting van
enkele belangrijke steunpunten aan de
Dardanellen, respectievelijk den Bosporus.
Gaat Duitschland daarmede accoord of
niet?
Mijn antwoord: Duitschland is te allen
tijde bereid zijn toestemming tot een wijzi
ging van het statuut van Montreux ten
gunste van de staten aan de Zwarte Zee te
verleenen. Duitschland Is niet bereid er
mede accoord te gaan, dat Rusland steun
punten aan de zeeëngten in bezit neemt.
HET JOEGOSLAVISCHE CONFLICT.
Nationaal-socialisten, ik heb hier dit
standpunt Ingenomen, dat ik als verant
woordelijk leider van het Dultsohe Rijk,
maar ook als vertegenwoordiger van de
Europeesche cultuur en beschaving, die
zijn verantwoordelijkheid beseft, uitsluitend
kon Innemen. Het gevolg was een verster
king van de Russische tegen Duitschland
gerichte activiteit en vooral het directe be
gin der uitholling van den nieuwen Roe-
meenschen staat en de poging door propa
ganda de Bulgaarsche regeering ter zijde
te schuiven. Met behulp van verdwaasde,
ging, slaagde men er in in Roemenië een
staatsgreep te ensceneeren, die ten doel
had het hoofd van den staat, generaal An-
tonescu, ten val te brengen en ln het land
een chaos te verwekken, om door terzijde
stelling van een wettige heerschappij de
onrijpe figuren uit de legionnaire bewe-
voorwaarden te elimineeren voor het in
werking treden van de Duitsche garantie
beloften. Desondanks meende ik nog steeds,
het beste te doen door te blijven zwijgen.
Terstond na de mislukking van deze on
derneming werden de Russische troepen
concentraties aan de Oostelijke grens van
Duitschland nogmaals versterkt. Tankfor
maties en valschermtroepen werden ln
steeds grooter aantal dreigend dicht bij de
Duitsche grens gebracht. De Duitsche
weermacht en het Duitsche vaderland
weten, dat nog tot voor enkele weken geen
enkele Duitsche gepantserde of gemotori
seerde divisie aan onze Oostelijke gTenslag.
Indien er nog een laatste bewijs noodig
mocht zijn, voor de coalitie tusschen
Engeland en Sovjet-Rusland, die on
danks alle afleidings- en camouflage-
manoeuvres intusschen tot stand ge
komen was, dan heeft het Joegosla
vische conflict dit geleverd.
van hedenavond:
tot morgenochtend
De maan kwam hedenochtend
om 4.47 uur op en gaat heden
avond onder om 20.34 uur.
Dit Nummer bevat DRIE Bladen
Binnenland
Distributie van vaste brandstoffen begint
24 Juni (Laatste Berichten, le Blad).
Meerdere slachtoffers van het water
(Gemengd, 2e Blad).
Heracles voetbalkampioen van Nederland
(Sport, 3e Blad).
De Leidsche schoolsportdag (Sport 3e Blad)
Buitenland
Duitschland, Italië, Finland en Roemenië
in oorlog met de Sovjets (le Blad).
Een oproep van den Fuehrer tot het Duit
sche volk (le Blad).
Een nota van von Ribbentrop (2e Blad).
ZIE VOORTS „LAATSTE
EERSTE BLAD.
BERICHTEN"