Zomerkamp voor journalisten
te Vaassen
Dr. Goedewaagen over den zin der
volksvoorlichting
Op "het kasteel De Cannenburgïi te
Vaassen is Zaterdag het eerste zomer
kamp voor journalisten, georganiseerd
door den Raad van voorlichting der
Nederlandsche pers, zoowel plechtig als
vroolijk ingewijd.
Als eerste genoodigde was de secretaris
generaal van het Departemen^van Volks
voorlichting en Kunsten, dr. T. Goedewaa
gen, vergezeld door zijn echtgenoote, aan
wezig.
Verder waren er van dit departement
o.a. de heer W. Hulstijn, persoonlijk pers
referent van den secretaris-generaal, Max
Blokzijl, hoofd van de afd. perswezen, N.
Oosterbaan, hoofd van de afdeeling Alge-
meene propaganda, en vervolgens de S.S.-
onderschaarleider A. Meyer Schwencke,
plaatsvervangende'voorzitter van den Raad
van voorlichting der Ned. pers, tevens or
ganisatieleider van het kamp, drs. W.
Goedhuys, plaatsvervangende voorzitter
van het Verbond van Ned. journalisten, W.
Learbuch, secretaris van genoemd ver
bond, K. W. Boekholt, secretaris van het
genootschap Nederland en Europa, en dr.
L. F. Bursch van de Volksche werkgemeen
schap en conservator van het Museum
voor Oudheden te Leiden, tevens directeur
van het Rijksbureau vcor oudheidkundig
Bodemonderzoek, die de leiding heeft bij
de in de buurt van het kasteel plaats heb
bende opgravingen en die tevens daar allen
zal rondleiden.
Als eeregast was aanwezig de heer H.
J. Sperling, die in de periode, toen de
Raad van Voorlichting der Nederlandsche
pers zijn werkzaamhedeen pas begonnen
was, deze organisatie met zijn adviezen
terzijde heeft gestaan.
Tegen den avond Is een feestelijk ope
ningsmaaltijd gemeenschappelijk genut
tigd. De organisatieleider van het kamp.
de heer Meyer Schwencke, noemde het sa
menzijn een historisch moment in de ge
schiedenis van het Nederlandsche pers
wezen. Het zomerkamp van journalisten,
aldus spr.. is geen kamp in den gewonen
zin des woords, het is tevens het begin
van een meer systematische opleiding van
den journalist. Meer dan vroeger zal alle
aandacht worden besteed aan de opleiding
van onze Nederlandsche krantenschrijvers.
Wanneer zij straks, na afloop van
den te houden cursus, naar huis gaan, dan
zullen'zij, daarvan was spr. overtuigd, met
meer zekerheid en meer arbeidsvreugde
hun werk hervatten, want dan weten zij
waarvoor zij werken: voor de toekomst van
het Nederlandsche volk,
Drs. Goedhuys dankte in het bijzonder
den secretaris-generaal van het dep. van
Volksvoorlichting en Kunsten voor zijn
aanwezigheid en sprak het vertrouwen uit,
dat de komende dagen door alle deelne
mers in volledige kameraadschap zouden
worden doorgebracht.
Dr. Goedewaagen zeide van de hier te
houden bijeenkomsten vele verwachtingen
te koesteren. Spr. dankte de organisato
ren van dit kamp voor de gelegenheid,
hem geschonken, om dezen avond een le
zing te houden, waarbij spr. van huis uit
philosoof, gaarne de rechten en plichten
van de journalisten van den philosofischen
kant zal bezien.
Met de verzekering te geven, dat de be
langen der journalisten, met wie hij zich
solidair verbonden weet, hem als secretaris
generaal van het dep. van Volksvoorlich
ting ^n Kunsten zeer ter harte gaan, ver
klaarde spr. dit eerste journalistenkamp
voor geopend.
Ten slotte heeft de heer N. Oosterbaan,
hoofd van de afdeeling algemeene propa
ganda van het departement van V. en K.,-
in een geestige tafelrede zijn beste ver
wachtingen uitgesproken voor het welsla
gen van dit kamp en voor de samenwer
king tusschen pers en propaganda in een
nieuwen staat. De maaltijd eindigde met
het gemeenschappelijk zingen van een
vroolijk, speciaal voor deze gelegenheid
geschapen lied.
LEZING VAN DR. GOEDEWAAGEN.
In zijn lezing, tijdens het gezellige sa
menzijn na den gemeenschappelijken maal
tijd. heeft dr.- Goedewaagen het volgende
gezegd
Wanneer men in een departement van
Volksvoorlichting dagelijks in het practisch
werk verdiept is. krijgt men bij tijd en
wijle de behoefte, zich eens af te vragen,
wat de groote lijn is. die door dit werk
heen loopt, pgn liomt de wijsgeerige vraag
op riav dei ?!n °p den omvang van het
JgbW -V- haar het on
derscheid en het verband met andere ver
wante vormen van cultuur.
Wat wij hier in Nederland moeten
krijgen, is dit: dat de volksvoorlichter
zich niet meer voelt als een vrijbuiter
en enkeling, gebonden aan de belan
gen van een groep of bedrijf zonder
meer, maar dat hij zich bewust wordt
van zijn ambt, als zijnde een openbare
werkzaamheid.gebaseerd op vakkun
digheid en deskundigheid. Het is noo-
dig, dat de volksvoorlichting uitgroeit
tot een beroep met een eenigszins
vastomlijnd doel. Hoewel de volksvoor
lichting over een ruime ervaring be
schikt, is zij, in Nederland althans nog
niet, tot een eigenlijke bezinning ge
komen.
Men kan drie vormen van kunst onder
scheiden, de technische kunst, de schoone
kunsten en de kunst der volksvoorlichting.
Tusschen de technische en schoone
kunst in bevindt zich de kunst der volks
voorlichting. Zij grenst aan beide en paart
het nut aan het ideëele moment der
schoonheid. De volksvoorlichter is „kunste
naar", in zooverre hij uit het materiaal
van menschelijke gevoelens en sociale si
tuaties door vormgeving een werk schept
met een eigen karakter. Het gaat er om dat
de volksvoorlichter zich van een eigen taak
bewust wordt en kennis krijgt van zijn
eigenaardig doel en van de specifieke mid
delen, waarover hij beschikt.
Het beginsel der volksvoorlichting is het
werven en winnen van menschen voor een
idee. Zij is in ruimen zin „reclame", sug
gestie, psychische machtsoefening over een
publiek, dat zij winnen wil. De volksvoor
lichting is militant, missionair. Zij stelt
een bepaald doel en hangt een bepaalde
idee aan, waarvoor zij direct de menschen
tracht te winnen.
Volksvoorlichting is een kunst met een
bepaalde methodiek. Deze methodiek is die
der tactiek en der tact. Zij kan, ter onder
scheiding van de technische en schoone
kunst een "tactische kunst genoemd worden.
Volksvoorlichting heeft evenwel nog een
anderen kant, nl. de zijde van de theoreti
sche leer, die uit de ervaring opgediept, an
derzijds aan de ervaring richting en hou
vast geeft. Een cultureele bezigheid wordt
nooit tot een „vak", wanneer niet een
kunstleer den beginneling houvast geeft.
Nooit wordt hier het dilettantisme over
wonnen, wanneer niet straks een persin
stituut, een filmacademie, een radioschool,
een reclame-opleidingsinstituut, een ten-
toonstellingsschool worden opgebouwd. Dit
wil niet zeggen, dat men het kunstvak der
volksvoorlichting alleen op de schoolban
ken kan leeren, maar wel, dat zonder een
leerinstituut de 'continuïteit .blijft ontbre
ken.
Tactische kunst, en kunstleer moeten el
kaar daarbij aanvullen. Zonder talent leert
tv—, et niet maar zonde- leer komt het
taicnc niet tot zijn recht, doch verzandt in
willekeur en ten slotte in mislukking.
De volksvoorlichter heeft een bijzonder
vak. Anders dan de man van wetenschap
leeft hij in een uit het actueele gebeuren.
Actualiteit is zijn medium, zijn element. De
volksvoorlichter moge uitweiden en omwe
gen bewandelen zooveel hij maar wil: het
nu moet zijni leidraad zijn. Anders wordt
hij tot volksuniversiteit en dit is niet de
bedoeling.
SCHEPPEND LEVEN.
De kunst der volksvoorlichting is een
vorm van scheppend leven. De schepper is
het actieve en het schepsel het passieve
element. Actief is de volksvoorlichting pro
paganda in den zin van het uitspreiden,
het voortplanten van een idee in de hoof
den der menschen. Het schepsel van den
actieven voorlichter en het resultaat van
zijn bezigheid is 'de meening der massa, de
openbare meening.
Anders dan de opvoeding, die zich in
haar beste vormen van persoon tot persoon
richt, werkt de volksvoorlichting met de
middelen der techniek uit de verte op de
massa. Zij maakt de massa met haar pro
paganda zonder onmiddellijke aanraking
door „Fernwirkung", zonder direct con
tact, maar met tactische middelen, die uit
de psychologie der massa voortkomen.
Het begrip volksvoorlichting heeft ver
schillende elementen, die slechts met el
kaar het' juiste verband en de goede wer
king opleveren: die elementen zijn: het
onderhoudende, boeiende, het informatie
ve, het opinie vormende.
Men mag van den journalist eischen,
dat hij geen berichtcnmachine, maar
een persoonlijkheid isk die met de mid
delen, die hem ter beschikking staan,
anderen tot een positieve wüshouding
weet te dwingen. Dit is een zaak van
talent en van leer, van tact en van
kennis. Er is geen „journal d'informa-
tion" naast een „journal d'opinion",
want elke krant, die dien naam wil
dragen, zal door haar informatie en
voorlichting opinievormend werken. Er
is dan ook geen neutrale voorlichting,
maar alleen een strijdbare, die aan
hangers weet te werven.
Met dit practische doel voor oogen werkt,
aldus spr., de volksvoorlichting in de vor
men van rede, beel den geschrift. De rede
is het gesproken woord, tot de massa ge
richt. hetzij natuurlijk, hetzij bemiddeld
door de techniek. Het is een ramp voor
onze maatschappij, dat de redenaarskunst
niet meer als kunst gevoeld wordt en dat
handboeken' en leerscholen op dit gebied
verdwenen zijn. De nieuwe orde der maat
schappij stelt eischen op dit gebied. Rede
vc-cren moe*- weer een kunst worden, ge
grond op talent en leering. De sterk poli
tiek denkende Grieken en Romeinen heb
ben dit begrepen, toen zij de rhetorica als
een der hoogere kunsten deden onderwij
zen en leeren. Dr. Goedewaagen pleitte voor
wederoprichting van redenaarsscholen of
-instituten.
Het tweede middel is het beeld. Het beeld
kan zijn statisch als de foto of dynamisch
als de film.
HET GESCHREVEN WOORD
Het derde middel is het geschreven woord,
hetzij de circulaire, hetzij de brochure en
boek, hetzij de periodieke vorm van het ge
schrift, de pers. Tegenover het beeld en
het woord heeft deze voorlichting het voor
deel, dat zij meer een beroep op het den
ken is en beter geklijft, terwijl zij aan den
anderen kant minder pakkend en evident is.
De leer der volksvoorlichting is nog maar
in woorden. Op reclamegebied zijn wij al
verder, maar dit hangt samen met de com-
mercieele instelling der reclame. De staat
heeft in de liberale wereld het werven en
winnen als beneden zijn waardigheid be
schouwd. De overheid liet het winnen der
meeningen aan jamfabrikanten en uitvin
ders van schoensmeer over; de liberale
overheid hing het dogma der vrije mee-
ningsvorming aan en vergat, dat een staat
gedragen wordt door de overtuiging der
onderdanen en dat de staat zich hier een
hecht fundament moet maken door mid
del der volksvoorlichting.
Het departement is een experiment, dat
slagen moet. Wij willen ons volk winnen
voor het natipnaal-socialisme, maar wij
weten, dat hier niets met dwang is te be
reiken. maar dat alleen de kalme over
tuiging het wint, aldus spr.
Volksvoorlichting is een zware kunst.
Iedere werker in het gebied der volksvoor
lichting moet zijn taak zien als die van
een kunstenaar, uit een ogpunt dus van
„vak-kunnen".
Dit is de eerste leidende idee van den
volksvoorlichter. De tweede is de eisch der
gemeenschap, die bij ons in het departe
ment naast de eerste geldt en waarvan wij
de vervulling eischen van iederen volks
voorlichter in ons land. De samenkoppe
ling van deze beide eischen schept den mo
dernen voorlichter, zooals anderzijds de
samenkoppeling van voorlichters en kun
stenaars in engeren zin ook geen toevallig
heid is. De naam van het Dep. van Volks
voorlichting en Kunsten, zoo besloot dr.
Goedewaagen zijn rede, moge gelden als een
symbool, waarachter eenlg begrip en niet
alleen organisatorische noodzaak schuilt.
Drs. Goedhuys dankte den secretaris-ge
neraal namens alle aanwezigen voor diens
belangwekkende rede.
Vaassens muziekgezelschap verraste de
aanwezigen met een muzikale hulde bij den'
toegang tot het kasteel, waarop een vroo-
lijke muzikale ommegang en eenige ronde
dansen volgden. Hieraan namen verschil
lende leden van de burgerij van Vaassen en
de meisjes van het bedienende personeel te
samen met alle gasten op geestdriftige
wijze deel.
DE ROEMEENSCHE STAATSCHEF ANTONESCU DOOR DEN FÜHRER IN
MÜNCHEN ONTVANGEN. De Roemeensche staatschef, Generaal Antonescu,
die op uitnoodiging van de Rijksregeering een bezoek aan München bracht, werd
op 12 ^uni j.l. door den Führer begroet. Telegrafisch overgebrachte foto Hoffmann)
DE NEDERLANDSCHE ZEIL- EN ROEIVEREENIGING IS VERHUISD van
het IJsselmeer naar de Westeinderplassen, waar de eerste wedstrijden plaats
vonden. De start van de Drakenklasse. (Polygoon),
GEVANGEN GENOMEN AUSTRALIËRS WACHTEN IN EEN KAMP
OP KRETA OP HET .pÖGENBLIK, DAT ZIJ WEGGEBRACHT
ZULLEN WORDEN. (Hoffmann)
P.S.V. MOEST DEN WEDSTRIJD TEGEN V.S.V. WINNEN, wilde deze vereeniging haar kleine kans op
het kampioenschap van Nederland behouden. De wedstrijd eindigde in een overwinning voor P.S.V. met 10.
Het kostbare doelpunt van P.S.V.; de scheidsrechter wijst onverbiddelijk naar het midden. (Polygoon)
OP HET AARDEWERK-KERKHOF TE MAASTRICHT speelt
de vrouwelijke jeugd „huismoedertje" met de misbaksels der
aardewerkfabrieken. Het Zuiden)
