De strijd om de
Middellandsche Zee
STADSNIEUWS
DONDERDAG 15 MEI 1941
No. 24888
De strijd bij Solloem
Verduisteren
82ste Jaargang
Uit Irak
Uit Frankrijk
Het geval Hess
Uit Amerika
Verspreide berichten
21.28 uur
5.43 uur
EERSTE BLAD
Feiten van den dag
LEIDSCH
Directeur: J. W. Henny
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
HoofdredacteurB. W. Menkhorst, Lelden
Pl.verv.. K. Been, Leiden.
PRIJS DER ADVERTENTIES
32 ets. per regel voor advertenties uit Leiden en plaatsen waar agentschappen
van ons Blad z^jn gevestigd. Andere advertenties 37 ets. per regel. Minimum
5 regels. - Verplicht bewijsnummer 5 ets. - Incassokosten volgens postrecht.
„Kleine Advertenties" (hoogstens 30 woorden) uitsluitend bij vooruitbetaling,
alleen 's Woensdags en 's Zaterdags 55 ets. - Voor toezending van brieven
wordt 10 ets. berekend.
Bureau Witte Singel no. 1, hoek Noordeindsplein
Telef. nrs. Directie en Administratie 25041 (2 lijnen)
Redactie 21507
Postcheque- en Girodienst no. 57055 - Postbus no. 54
PRIJS DEZER COURANT
Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn:
per 3 maanden2.47
per weekƒ0.19
Franco per post ƒ2.47 per 3 maanden -f portokosten
(voor binnenland ƒ0.80 per 3 mnd.)
Het D.N.B. meldt nader:
Bij Solloem drongen Duitsch-Italiaansche
strijdkrachten in den vroegen ochtend van
Maandag uit hun basis 70 km diep over de
Egyptische grens voorwaarts. De vijand ont
week beslissende gevechtshandelingen door
ijlings terug te trekken.
Malta is voor de 600ste maal gebombar
deerd. De laatste maand alleen is 100 maal
luchtalarm gegeven.
HET BEZOEK VAN ROOSEVELT JR.
AAN KRETA.
Het A.NP. meldt uit New York: Naar de
Associated Press over het bezoek van kapi
tein Roosevelt aan ex-koning George van
Griekenland meldt, zou de boodschap van
president Roosevelt, welke hij aan den ex-
koning heeft overhandigd, nog voor de
Grieksche ineenstorting geschreven zijn.
Kapitein Roosevelt heeft den ex-koning
zijn leedwezen uitgesproken over het" feit,
dat de hulp van Amerika te laat gekomen
is en hem verzekerd, dat Amerika Grieken
land in zijn verzet zal blijven ondersteu
nen.
DE EGYPTISCHE WAFD BEREID OM TOT
DE REGEERING TOE TE TREDEN.
Naar het D.N.B. uit Beiroet meldt, heeft
de Wafd, de nationalistische partij van
Egypte, zich bereid verklaard tot een re
geering van de nationale eenheid toe te
treden, mits Egypte nooit aan de zijde van
Engeland aan den oorlog zal gaan deel
nemen.
VON PAPEN BIJ TURKSCHEN PRESIDENT
Volgens het D.N.B. in Istanboel, heeft von
Papen gistermiddag een onderhoud van een
uur gehad met den president der Turksche
republiek, Inönü. De audiëntie werd bijge
woond door Saradj'ogloe.
DE GEWEZEN IRAKSCHE PREMIER
PLOTSELING OVERLEDEN.
Naar het D.N.B. uit Rome meldt verneemt
het Giornale d'Italia uit Damascus, dat de
voormalige Iraksche premier Taha el Has-
jimi plotseling is gestorven: De overledene
was de voorganger van den huidigen titu
laris Kailani. Toen deze aan de macht
kwam, vluchtte Hasjimi uit Bagdad.
„ROOSEVELT's VREDESAANBOD VAN TE
VOREN REEDS GEDISCREDITEERD"
Naar het agentschap Stefani uit Beiroet
meldt, zou volgens daar uit Bagdad ontvan
gen berichten de regeering der Vereenigde
Staten haar bemiddeling hebben aangebo
den in het Iraksch-Engelsche conflict. In
Iraksche kringen verklaart men, dat dit
aanbod reeds van te voren is gediscredi
teerd, daar Roosevelt als tuschenpersoon
voor Engeland alleen in overeenstemming
met de Engelsche belangen zal handelen.
DE STEUN AAN IRAK.
Fauzi Kaukji Bey, de leider van den Pa-
lestijnschen opstand van 1936, is benoemd
tot majoor in het Iraksche leger. Hij had
zich met een afdeeling vrijwilligers naar
Palestina begeven om den strijd tegen de
Engelschen te organiseeren. Hij blijft ge
plaatst onder het Iraksche bevel en heeft
den status van Iraksch soldaat.
Ook van elders krijgt Irak nog geregeld
steun.
ENGELSCHE VROUWEN EN KINDEREN
UIT PALESTINA.
Het D.N.B. meldt uit Beiroet:
Volgens een hier uit Jeruzalem ontvangen
bericht heeft de Britsche hooge commissa
ris het vertrek van alle Engelsche vrouwen
en kinderen uit Palestina bevolen.
Volgens onbevestigde berichten uit Kaïro
zullen deze vrouwen en kinderen naar
Egypte worden gebracht.
Naar het A.N.P. uit Ankara meldt, heb
ben de Amerikaansche staatsburgers in
Turkije, Irak, Syrië, Palestina en Egypte
van de desbetreffende consulaten een mede-
deeling ontvangen, dat iij Suez vier Ameri
kaansche schepen in gereedheid worden ge
houden om hen naar Amerika terug' te
brengen en dat zij zich naar Suez moeten
begeven om aan boord te gaan.
DE MINISTERRAAD.
Officieel is te Vichy meegedeeld:
De ministerraad heeft gisterochtend on
der voorzitterschap van maarschalk Pétain
vergaderd. Admiraal Darlan hè eft een ver
klaring afgelegd. Deze werd eenstemmig
goedgekeurd. De uitwerking van deze be
spreking zal zeer spoedig aan den dag
treden.
DE DEMARCATIE-LIJN.
Het A.N.P. meldt uit Vichy:
In een officieel communiqué is medege
deeld, dat het op 7 Mei te Parijs gesloten
accoord betreffende de verzachting der be
palingen voor de demarcatielijn tusschen
bezet en onbezet gebied nog deze maand
van kracht zal worden voor het vrije goe
deren- en geldverkeer. Met uitzondering
van enkele artikelen kunnen dan goederen
van het bezette naar het niet-bezette ge
bied en omgekeerd vervoerd worden. Oqk
het betalingsverkeer is vrij, slechts het
de vlezen verkeer blijft verboden.
GEEN ZWITSERSCHE KRANTEN MEER.
Het Zwitsersche Telegraafagentschap
meldt uit Vichy, dat den Zwitserschen in
stanties officieel mededeeling is gedaan van
het verbod van invoer van Zwitsersche dag
bladen in Frankrijk.
Naar verluidt is de aanleiding tot dit
verbod de niet objectieve berichtgeving
over Frankrijk. Bovendien beteekent dit
verbod een bescherming voor de Fransche
dagbladen, die zwaar te lijden hadden van
de concurrentie der Zwitsersche dagbladen,
die tot dusverre in onbeperkte mate in
het onbezette deel van Frankrijk konden
worden ingevoerd. (D.N.B.)
HIJ WILDE „DE WAARHEID IN
ENGELAND BRENGEN".
Het A.N.P. meldt uit Berlijn
Rudolf Hess heeft, naar uit Ingewijde
kringen vernomen wordt, toen hij naar
Engeland vertrok, tamelijk uitvoerige aan-
teekeningen achtergelaten. Hieruit blijkt,
dat hij zich in staat achtte uit eigen initia
tief een compromis-vrede tusschen Duitsch-
land en Engeland tot stand te brengen, als
het hem zou gelukken „de waarheid in
Engeland te brengen".
De drijfveer van zijn optreden, dat in zijn
volstrekte miskenning van de werkelijke
mogelijkheden en in de wijze van uitvoe
ring slechts verklaard kan worden door de
aanwezigheid van waanvoorstellingen,
schijnt in de eerste plaats haar oorsprong
te vinden in een algemeen menschlievend
gevoel, waarvoor hij als gevolg van zijn
zwaar lichamelijk lijden bijzonder toegan
kelijk was.
Rudolf Hess was weliswaar uiteraard niet
ingewijd in de plannen van de opperste
militaire leiding van het Rijk. waarmee
slechts een zeer kleine kring van personen
bekend is, naar men weet, maar anderzijds
wist hij genoeg om de overtuiging te koes
teren, dat uitvechten van den Duitsch-
Engelsehen oorlog tot de uiterste conse
quentie. welken steun Engeland ook nog
moge krijgen, niet slechts moet eindigen
met een nederlaag, maar zelfs met de ver
nietiging van Engeland.
Hij wist, dat Engeland niet alleen bij de
taxatie van de militaire, maar ook van de
binnenlandsche en oeconomische situatie in
Duitschland van onjuiste premissen uitgaat.
Uit zijn papieren blijkt onmiskenbaar, dat
volgens hem de voortzetting van den oorlog
door Engeland slecht mogelijk is door be
drog jegens het Engelsche publiek van de
zijde van Churchill en zijn kliek, hetgeen
naar hij schrijft het eenige is, dat een
beletsel vormt voor den vrede op de wereld,
waaruit vreeselijke gevolgen voor de men-
schen op het eiland moeten voortvloeien.
Hess gelooft nu. naar hij opmerkt, dat
het mogelijk zou zijn Engeland te overtui
gen van den waanzin der houding van zijn
huidige leidende figuren, als het hem zou
gelukken andere Engelsche persoonlijk
heden omtrent de ware situatie in te 'lich-
•en Hiervoor kwam volgens hem Lord Ha
milton in aanmerking, dien hij blijkbaar
van de Olympiade in 1936 te Berlijn kende.
Inderdaad is hij, toen zijn benzine op was,
in de nabijheid van diens landgoed met
een parachute uit zijn vliegtuig gesprongen.
Blijkbaar rekende hij er op, dat Hamilton
en zijn kring tn Engeland voldoenden in
vloed bezaten.
Hess meende, dat een bespreking met
Churchill doelloos was, want hij heeft uit
drukkelijk opgemerkt, dat hij in geen geval
den Engelschen premier zelf wilde spreken.
Naar voorts uit zijn aanteekeningen blijkt,
was hij vast overtuigd van het succes van
zijn missie.
Hij rekende er op binnen ongeveer twee
dagen weer terug te zijn, ja, hij geloofde
zelfs, dat men in Engeland de noodige ben
zine voor de terugreis tot zijn beschikking
zou stellen. Hij heeft niemand, ook zijn
familie niet, die hij spoedig hoopte terug
te zien, van zijn voornemen verwittigd.
CHURCHILL BELOOFT VERDERE
VERKLARINGEN.
De Britsche draadlooze dienst publiceert,
naar het A.N.P. uit Berlijn verneemt, het
volgende bericht over de Lagerhuisvergade
ring van Dinsdag:
„Naar aanleiding van een aantal vragen
heeft de minister-president in het Lager
huis de verzekering gegeven, dat in de
naaste toekomst een verdere verklaring
over de zaak-Hess zal worden afgelegd. Een
der afgevaardigden verzocht Churchill er
voor zorg te dragen, dat de minister van
voorlichting, Duff Cooper, de berichten
over de vlucht van Hess op handige wijze
en met fantasie zou behandelen".
SCHEPEN YOOR ROOSEVELT.
Na een conferentie met de Bondsscheep-
vaartautoriteiten verklaarde de vertegen
woordiger der Amerikaansche scheepvaart
lijnen, dat binnen 30 dagen 20 vrachtsche
pen en tot midden Juli nog 20 andere
vrachtvaarders aan de regeering der Ver
eenigde Staten, in verband met de hulp
verleening van Engeland, ter beschikking
zullen worden gesteld.
Deze schepen zullen, naar Associated
Press meldt, in de vaart naar de Roode Zee
worden gebruikt. Op de terugreis zullen
deze schepen de noodige grondstoffen uit
Nederlandsch Indië vervoeren voor de be
wapeningsindustrie. (D.N.B.).
Het scheepvaartbureau heeft bekend ge
maakt, aldus meldt United Press uit Was
hington, dat de scheepvaartmaatschap
pijen, die aan het Amerikaansche kustver-
keer deelnemen, uitgenoodigd zijn 40 van
haar 108 schepen ter beschikking te stellen,
om Roosevelt in de gelegenheid te stellen
2 millioen ton scheepsruimte voor de hulp
aan Engeland disponibel te maken.
Het bureau heeft voorts de zes groote
scheepsbouwondernemers, die elf werven
aan de groote meren bezitten, uitgenoodigd
aan een Donderdag te Washington te hou
den conferentie deel te nemen, waarop be
sprekingen zullen plaats vinden over de
vraag, of het mogelijk is zeeschepen op
deze werven te bouwen.
Deze schepen zouden dan via de kana
len naar zee gebracht gunnen worden.
EEN FRANSCHE WAARSCHUWING.
Jean Luchaire schrijft in Nouveaux
Temps onder het opschrift: Frankrijk ver
klaart zich solidair met het Duitsche rijk
in het geval van een Amerikaanschen aan
val op Europa, dat, wanneer Roosevelt be
sloten is tegen den wil van de meerderheid
van het Amerikaansche volk aan den oor
log deel te nemen, om het geschokte mo
reel der Britsche bevolking te versterken,
de vooraanstaande Fransche persoonlijk
heden een deelnemen van Amerika aan
den oorlog tegen Duitschland gelijk zullen
stellen met een aanval van Amerika op het
Europeesche continent. Een aanval van
Amerika op Duitschland vormt derhalve ook
een aanval op Frankrijk en dientengevolge
moet Frankrijk met. het Duitsche rijk sa
menwerken bij de verdediging van Europa
en ook van Afrika, daar dit natuurlijke ver
lengstuk van Europa voor Europa onont
beerlijk is. De houding van Frankrijk kan
in den volgenden zin worden samengevat:
„Frankrijk staat nèutraal tegenover het
Engelsch—DuitschItaliaansche conflict.
Het zal echter aan den strijd deelnemen,
wanneer deze den vorm van een aanval van
de Amerikaansche wereld op het Europee
sche halfrond en zijn Afrikaansch verleng
stuk aanneemt". (D.N.B.)
DUITSCH-RUSSISCHE HANDELS
BESPREKINGEN GUNSTIG VERLOOPEN.
In politieke kringen te Berlijn verneemt
men, dat de eerste plaatsvervangende Rus
sische volkscommissaris van Buitenland-
dien Handel, Kroetikoew, zich bij zijn
terugkeer naar Moskou tevreden heeft uit
gelaten over zijn economisohe onderhande
lingen in Duitschland. Deze besprekingen,
zoo wordt verklaard, zijn op den ouden
grondslag gevoerd en beteekenen, dat het
Duitsch-Russische handelsverdrag in da
den wordt omgezet. (D.N.B.),
DE OORLOG TER ZEE.
Twee in Britschen dienst varende Noor-
sche vrachtschepen met een gezamenltjken
inhoud van 6800 b.r.t. zijn door Duitsche
zeestrijdkrachten in het Noordelijk deel
van den Atlantischen Oceaan tot zinken
gebracht. Volgens berichten uit Amerikaan
sche marinekringen hadden deze schepen,
die onderweg waren van Amerika naar En
geland, oorlogsmateriaal aan boord.
In de haven van Carthagena zijn negen
schipbreukelingen aangekomen in een mo
torboot, die afkomstig waren van een
tankschip, dat ter hoogte van Tanger door
een Duitsehen onderzeeër was getorpe
deerd. Zij hadden tien dagen in volle zee
rondgedreven. (D.N.B.).
ENGELSCHEN IN CHINA WORDEN
OPGEROEPEN.
De Engelsche ambassadeur in China
heeft de daar wonende Engelschen van 20
tot 30 jaar opgeroepen, zich te melden voor
den militairen dienst. Tevens is den En-
ZILVEREN JUBILEA.
Vandaag herdacht onze stadgenoot, de
heer H. Goddijn zijn zilveren jubileum als
coupeur in dienst van de kleermakerij der
firma Marks aan de Hoogewoerd.
Hedenmorgen werd de jubilaris van zijn
woning gehaald en in de feestelijk ver
sierde snijkamer ontvangen en toegespro
ken door de heeren H. Marks Jr. en Th.
Jongmans, die den jubilaris namens de
firma een ameublement aanboden, terwijl
de boekhouder, de heer A. C. de Vriend
namens het personeel de gelukwenschen
uitsprak onder overhandiging van bloemen.
Na deze hartelijke huldiging bleef men
nog geruimen tijd in ongedwongen stem
ming bijeen.
Onze stadgenoote mej. J. Prevo, herdacht
vandaag het feit dat zij 25 jaar bij de firma
Tieleman en Dros aan de Middelstegracht
werkzaam is. Hedenochtend werd zij aller
eerst door haar onmiddellijken chef, den
heer J. M. v. d. Velde, toegesproken, die
haar als aandenken een damesstoel en
kleinere geschenken aanbood, terwijl daar
na de heer H. H. Tieleman namens de di
rectie haar gelukwenschte en de traditio-
neele enveloppe overhandigde.
De jubilaresse heeft vervolgens den dag
in huiselijken kring doorgebracht.
MUTATIES BIJ DE NED. SPOORWEGEN.
Met ingang van 15 Juni as. is de heer
J. W. F. Kuijk, ohef-oommies der Ned.
Spoorwegen en waarnemend chef van het
station alhier, benoemd tot onder-stations-
chef te 's-Hertogenbosch.
Maandag as. wordt de heer C. de Wit,
assistent bij den stationsdienst der Ned.
Spoorwegen te Noordwijkerhout als zoo
danig overgeplaatst naar het station der
Ned. Spoorwegen alhier.
Met ingang van 15 Mei as. zijn de heeren
A. C. de Joode en P. M. de Joode, hulp
schrijvers aan het station alhier, benoemd
tot schrijvers.
WIJKVERPLEGING NED. PROT.-BOND.
Jaarverslag over 1940.
Het werk in de twee wijken heeft het
zelfde verloop gehad als in de voorgaande
jaren. Beide zusters vervullen haar taak
met zorg en toewijding. In de Wijk Lange-
straat werd 138 liter melk verstrekt, in de
Prinsenstraat 20 liter zoete melk en 10 liter
karnemelk en 6 eieren. Dit is in beide wij
ken minder, vooral in de Langestraat (vo
rige jaar 547V2 litér). Dit is het gevolg van
de mindere bijdragen, speciaal voor dit
doel.
Hierbij een overzicht van de werkzaam
heden in beide wijken:
Langestr. Prlnsenstr.
1940 1939 1940 1939
Bezoeken aan huis 4512 4508 5079 5451
Stadspatiënten 9 10 26 13
Fondspatiënten 232 245 286 286
Polikliniekbehandeling 4637 4335 3253 3376
Stadspatiënten 283 304 45 52
Fondspatiënten 306 335 288 270
Hoogtezonbehandeling 558 552 662 767
Stadspatiënten 21 30 3 5
Fondspatiënten 28 25
Hieruit ziet men een vermindering van
ongeveer 400 bezoeken aan huis in de Prin
senstraat. Het aantal polikliniekbehande-
lingen in de Langestraat is 300 meer, ter
wijl het aantal hoogtezonbehandelingen in
de Prinsenstraat is teruggeloopen.
In het bestuur kwamen dit jaar geen
wijzigingen.
gelschen firma's verzocht, het voor den
dienst geschikte personeel van dien leef
tijd te ontbinden van zijn contractueele
verplichtingen. Deze oproep heeft in inter
nationale en Chineesche kringen groot op
zien gebaard, temeer daar van officieele
Engelsche zijde tot dusver allen Engelschen
in China was aangeraden, in hun betrek
king te blijven, daar dit belangrijker zou
zijn dan in militairen dienst te gaan, waar
toe voldoende reserves in Engeland be
schikbaar zouden zijn. (D.N.B.)
van hedenavond
tot morgenochtend
De maan kwam heden op te 0.53
uur en ging onder te 10.02 uur.
AANGEHOUDEN.
In den afgeloopen nacht zijn aangehou
den de 27-jarige koopman F. F. van T. en
de even oude fabrieksarbeider I. von W.,
die bij een caféhouder in de Looierstraat
een deur hadden vernield uit wraak omdat
de caféhouder weigerde hen een half uur
na sluitingstijd nog te tappen.
Voorts is aangehouden en in verzekering
gesteld de 17-jarige schildersknecht J. H. F.,
die tijdens zijn werkzaamheden ten nadeele
van een der cliënten van zijn patroon een
horloge en een gouden ring had ontvreemd.
AUTO'S EN MOTORBOOTEN
OP NON-ACTIEF.
De inspecteur der directe belastingen, le
afdeeling verzoekt ons er de aandacht op
te vestigen, dat houders van auto's en
pleiziervaartuigen, die daarvan gedurepde
het geheele jaar 1941 geen gebruik maken,
tot 1 Juni 1941 hun aangifte als bedoeld
bij artikel 63 par. 2a der wet op de perso-
neele belasting, bij hem Jcunnen indienen.
Zij, die reeds een verzoek hebben inge
diend, ook al was dit volgens de tot nu
bestaande voorschriften te laat, worden
verzocht niet weer te schrijven, aangezien
de reeds ontvangen brieven in behandeling
zullen worden genomen.
FRAUDULEUZE SLACHTING.
Hedenmorgen kreeg een rechercheur het
advies om eens een kijkje te gaan nemen
in een pakhuis in de Kerksteeg nabij de
Heerengracht. Het zou daar „niet pluis"
zijn! De rechercheur begaf zich met een
agent naar het opgegeven adres en zag, dat
juist iemand naar buiten kwam en het pak
huis afsloot. Aan zijn verzoek om de deur
nogmaals te openen voldeed de man slechts
schoorvoetend en geen wonder! Want toen
de politie binnentrad zag zij op den grond
een zwaar varken van liefst vijfhonderd-
pond liggen, dat e<ven tevoren het tijdelijke
met het eeuwige had verwisseld. Over de
herkomst kon de politie hedenmorgen nog
geen mededeelingen doen. De man, die bij
het pakhuis werd aangetroffen, zelde het
varken van een onbekende voor f. 385.— te
hebben gekocht. Er is tegen hem proces
verbaal opgemaakt, terwijl het varken in
beslag is genomen.
HANDELSREGISTER
KAMER VAN KOOPHANDEL.
Wijzigingen
Het Leidsch Metselbedrijf, Geeregracht
31, Leiden. De vennootschap onder firma
is ontbonden door uittreding van den ven
noot J. A. Uljee. Het bedrijf wordt onder
den ouden naam voortgezet door den over-
blij venden vennoot J. Bon, als eenig eige
naar.
N.V. „Stroomlijn" tot Exploitatie van
Octrooien, Nassaulaan 15, Oegstgeest. Uit
tredend Gedelegeerd Commissaris: Mr. Ch.
J. F. Karsten, Huizen, dd. 30 Sept. 1940.
J. van Duijn, Louwestraat 30, Katwijk
a/Zee. Winkel in melk, boter, kaas en
eieren. De zaak is dd. 19 Dec. 1940 omge
zet in een vennootschap onder firma onder
den naam: Jacob van Duijn en Zoon. Ven-
nooten: J. van Duijn en J. van Duijn Jr.,
Katwijk a/Zee.
Voor het fittersexamen, afgenomen te
Utrecht door de Vereendging van Gasfa-
brikanten in Nederland, zijn geslaagd L. A.
v. Brero, J. Steenbergen en D. C. v. d.
Weyden, allen alhier.
Dit Nummer bevat TWEE Bladen
Binnenland
Toespraak van Dr. Goedewaagen tot een
aantal Nederlandsche schrijvers. (2e
Blad).
Buitenland
De strijd rond de Middellandsche Zee en
omgeving. (Ie Blad).
ZIE VOORTS „LAATSTE BERICHTEN*
EERSTE BLAD.
