STADSNIEUWS WOENSDAG 14 MEI 1941 No. 24887 Roode Zee tot operatiegebied verklaard Nieuwe grens tusschen Duitschland en Kroatië Verduisteren 82sfe Jaargang Waarschuwing aan de scheepvaart Darlan terug te Vichy Bijeenkomst van leiders der N.S.D.A.P. Beslissing voor Amerika gevallen Generaal-veldmaarschalk Von Witzleben in Den Haag Uit het Verre Oosten Verspreide berichten Ongeveer 100 K.M. lang 21.27 uur 5.45 uur EERSTE BLAD Feiten van den dag J LEIDSCH DAGBLAD Directeur: J. W. Henny DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN HoofdredacteurB. W. Menkhorst, Lelden Pl.verv.: K. Been, Leiden. PRIJS DER ADVERTENTIES 32 ets. per regel voor advertenties uit Leiden en plaatsen waar agentschappen van ons Blad z(jn gevestigd. Andere advertenties 37 ets. per regel. Minimum 5 regels. - Verplicht bewijsnummer 5 ets. - Incassokosten volgens postrecht. „Kleine Advertenties" (hoogstens 30 woorden) uitsluitend bü vooruitbetaling, alleen 's Woensdags en 's Zaterdags 55 ets. - Voor toezending van brieven wordt 10 ets. berekend. Bureau Witte Singel no. 1, hoek Noordeindsplein Telef. nrs. Directie en Administratie 25041 (2 lijnen) Redactie 21507 Postcheque- en Girodienst no. 57055 - Postbus no. 54 PRIJS DEZER COURANT Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn: per 3 maanden2.47 per weekƒ0.19 Franco per post 2.47 per 3 maanden -f portokosten (voor binnenland ƒ0.80 per 3 mnd.) Officieel wordt te Berlijn bekend ge maakt: Na de ontwikkeling van den oorlog in het Oosten der Middelland- sche Zee moeten in de toekomst ook gevechtshandelingen der Duitsche strijdkrachten op de Roode Zee ver wacht worden. Ieder schip, dat dit, daar mede tot operatie-gebied geworden zee gebied bevaart, stelt zich bloot aan ver nietiging door mijnen en andere oor logsmiddelen. De Duitsche regeering waarschuwt der halve dringend voor het bevaren van het in gevaar gebrachte gebied, dat als volgt is begrensd: Het Noordelijke deel van de Roode Zee met inbegrip van de Golf van Suez en de Golf van Akaba tot aan den Noordelijken keerkring. Uitgezonderd blij ven de territoriale wateren van Saoedie Arabië. Een regeling voor het bevaren van het genoemde operatiegebied door speciaal ge kenmerkte pelgrimsschepen blijft voorbe houden. (D.N.B.). VERLIEZEN DER BRITSCHE VLOOT. Het D.NH. meldt: Tusschen 1 en 12 Mei zijn zes Engelsche oorlogsbodems tot zinken gebracht en vijf in gevechten ernstig beschadigd. In de zeeën om Engeland hebben Duitsche .ge vechtsvliegtuigen een torpedoboot jager, een wachtschip van ongeveer 1000 ton, een mo tortorpedoboot en een twee patrouillevaar tuigen tot zinken gebracht. Bij Malta is, eveneens door een luchtaan val, een Engelsche duikboot vernield, in de golf van Soeda bij Kreta,is een Engelsche kruiser door volle treffers ernstig bescha digd. Bij de beschieting van Benghazi door een Britsch eskader zijn door den Duitschen tegenaanval, ondernomen door Stuka's, drie Engelsche kruisers en torpedobootjagers zwaar beschadigd. Bovendien is een Brit- sche duikbootval door een duikboot getor pedeerd. WILLEKEURIG GEWORPEN BOMMEN. Bij den Engelschen luchtaanval van Maan dagnacht op Bremen, werden brisant- en brandbommen wederom willekeurig boven het geheele stadsgebied neergeworpen. O.a. een lagere school werd door brand grooten- deels vernield, een meisjeslyceum door brandbommen getroffen en een historisch museum, waarin niet te vervangen verza melingen waren ondergebracht, werd door een zwaren brand beschadigd. Van een zie kenhuis werden de wasscherij, de machine kamer en het lijkenhuis totaal vernield. Bij den jongsten Engelschen luchtaanval op Berlijn in den nacht van 9 op 10 Mei zijn in totaal zeventien bewoners van de rijks hoofdstad, waaronder een kind, om het le ven gekomen. (D.N.B.) Uit Vichy meldt het D.N.B.Admiraal Darlan is via Parijs van zijn onderhoud met den Führer en den rijksminister van buitenlandsche zaken in Vichy teruggekeerd waar hij door den chef van den staat, maar schalk Pétain, werd ontvangen, dien hij over zijn besprekingen met hooge Duitsche persoonlijkheden rapport uitbracht. Darlan werd begeleid door den vice-secretaris. van het ministerie van Inlichtingen Paul Mar- riot en den vice-secretaris van den vice- president van den ministerraad Benoist Mécain. Voor hedenochtend is een ministerraad bijeengeroepen, waaraan alle leden der re geering zullen deelnemën. In politieke krin gen alhier neemt men aan, dat admiraal Darlan rapport zal uitbrengen over zijn be sprekingen met den Führer en den rijks minister van buitenlandsche zaken. Von Ribbentrop. Na den ministerraad zal een officieel communiqué worden uitgegeven- Zoowel van Duitsche als van Fransche zijde bewaart men een volledig stilzwijgen over de plaats gehad hebbende Fransch- Duitsche ontmoeting. Het DNB meldt uit Berlijn: De National-sozialistische Partei Kor- respondenz deelde mede: „Bij den Füher is een bijeenkomst gehouden van alle rijks- tèiders en gouwleiders der NSDAP, waaraan °°k rijksmaarschalk Hermann Göring deel nam. De leiders brachten den Führer, die een to^praak hield, een overweldigende ovatie, «aarin de vastbesloten wil tot overwinnen uiting kwam." HET GEVAL-HESS. Van welingelichte zijde verneemt het ANP: In politieke kringen in de rijkshoofdstad wees men inzake het geval-Rudolf Hess in het bijzonder op een passage van het hier over van Engelsche zijde uitgegeven com muniqué, waaruit blijkt, dat Hess gebracht is naar een plaats, die streng geheim wordt gehouden en waar niemand hem mag be zoeken. Men noemt in de genoemde kringen deze passage van het Britsche communiqué bijzonder belangwekkend en voegde hieraan toe, dat onder dergelijke omstandigheden natuurlijk niemand kan onderzoeken, hoe men Hess behandelt en met welke methodes men hem eventueel zekere verklaringen ont wringen zal. Van Duitsche zij de is men dien tengevolge niet in staat te controleeren in hoeverre berichten, die door Londen hier over worden uitgegeven, authentiek zijn. Men twijfelt er echter in politieke kringen hier reeds thans niet aan, dat Churchill en zijn kliek van de geheele aangelegenheid het meest euvele propagandistische mis bruik zullen maken. Het DNB meldt uit Washington: De minister van marine Knox, heeft in een rede voor den bond van militaire inge nieurs verklaard, dat de Vereenigde Staten slechts nog wachten op het marschbevel, want de beslissing is reeds gevallen. Over het konvooi-vraagstuk te redetwisten, is woordenverspilling, zoo. meende de minister. Misschien zijn konvooien niet eens de juiste oplossing. In ieder geval moeten de Vereenigde Staten een methode ontwikke len, die de levering van bewapeningsmate riaal aan Engeland waarborgt. Intussohen wordt de actie tegen den oor log in Amerika nog altijd met kracht voort gezet! DIPLO CONTRA WELLES. De Amerikaansche vice-minister van bui tenlandsche zaken, Sumner Welles, heeft onlangs voor de In de Vereenigde Staten vertoevende hooge marine-officieren der Zuid-Amerikaansche republieken feen rede gehouden, waarin hij zeide, dat alle Ame- rikaansche volkeren weten, hoe zij machten tegenover zich zien, die naar de wereld heerschappij of. naar de vernietiging van alle den Amerikanen dierbare vrijheden streven. Welles weet, zoo schrijft in verband hier mede de „Diplomatisch Politisehe Korres- pondenz" dat hij onwaarheid spreekt, daar hij bij zijn bezoek aan Berlijn het Duitsche standpunt der zelfbeperking tot zijn na tuurlijke leefruimte en der onvoorwaarde lijke erkenning van de Monroe-leer uit de eerste hand heeft leeren kennen en ver staan. Inmiddels heeft hij in zijn rede de onvoorzichtigheid begaan, zelf zijn eigen Op een bezichtigingsreis door de Weste lijke gebieden is generaal-veldmaarschalk Von Witzleben gisteren te 's-Gravenhage aangekomen. De veldmaarschalk bracht bij deze gelegenheid een bezoek aan den mili tairen bevelhebber hier te lande, generaal der vliegers Fr. Christiansen, en aan den rijkscommissaris voor de bezette Neder- landsche gebieden, rijksminister Seyss Inquart. paniekverwekking te desavoueeren, want terwijl hij eenerzijds over de „groote geva ren" ook voor de Zuid-Amerikaansche re publieken sprak, praalde hij anderzijds met de kracht van Amerika, welke hem „het vaste vertrouwen rechtvaardigt, dat er geen succesvolle aanval op de veiligheid van eenig Amerikaansch land ondernomen kan worden." De gevaren voor Zuid-Amerika worden dus volgens deze opvatting niet door de landen van het driemogendhedenpact opgeroepen, doch hoogstens daardoor, dat Noord-Ameriküanschefantasten, die den oorlog willen uitbreiden, ernaar streven, niet alleen door verlenging van den oorlog tot een verdere verarming van de Zuid- Amerikaansche landen bij te dragen en hun financieele afhankelijkheid van het Noor den te vergrooten, doch in geval van een conflict ook de neutraliteit van deze landen te compromitteeren. De tactiek van de tegenstanders van Duitschland om door een uitbreiding of verlenging van den oorlog de op zich zelf hopelooze positie van Engeland althans voor een bepaalden tijd te willen compenseeren, noemt de Diplo des te gewetenloozer, daar zij er niet voor terugschrikt om ondanks alle rampzalige ervaringen in dezen oorlog nieuwe nuttelooze slachtoffers te eischen, alleen om het onafwijsbare proces van een nieuwen organLschen. opbouw in gebieden, waar zij als vreemdèlingen niets te zoeken hebben, ter wille van hun plutocratische be langen te verstoren. (DNB)., In de provincie Tsjekiang hebben Japan- sche troepen tien Chineesche divisies aan gevallen, die bij Tsjoeki geconcentreerd lagen. Tenslotte zijn in Zuid-China in de om geving van Hongkong operaties in vollen gang om het goederenverkeer tusschen Hongkong en Tsjoengking af te snijden. In totaal zijn van Chineesche zijde op het oogenblik bijna een millioen soldaten in den strijd gewikkeld, met Japansche troepen. Het Mei-offensief, zoo merkte de woord voerder ten slotte op, beoogt niet alleen de verkrijging van terreinwinst, doch ook de vernietiging van den wil tot verzet bij den tegenstander. (D.N.B.). V.S. WIL GEEN AFSTAND DOEN VAN EXTERRITORIALITEIT. De Amerikaansche minister van buiten landsche zaken, Huil, heeft volgens de „New York Times" verklaard, dat de kwestie van een verdere terugtrekking van Amerikaan sche troepen uit China niet meer is bespro ken en dat de Amerikanen in China nog steeds een ex-territorialiteit genieten, waar van de Vereenigde Staten geen afstand doen. De tijd is nog niet gekomen, dat men zou kunnen afzien van bescherming der Amerikanen in China door Amerikaansche troepen. (D.N.B.). TSJOENGKING EN AUSTRALIË. Naar het D.N.B. uit Tsjoengking meldt, wordt in een mededeeling van het ministerie van buitenlandsche zaken gezegd, dat de regeeringen van China en Australië hebben besloten wederzijds diplomatieke vertegen woordigers te benoemen. HET LAGERHUIS IN NIEUTVE VERGADERZAAL BIJEEN. Het Britsohe lagerhuis Is gisteren in een nieuwe vergaderzaal bijeengekomen. Chur chill zeide, dat het oude gebouw zooveel schade heeft opgeloopen, dat het herstel waarschijnlijk zeer lang zal duren. Voor het geval, dat ook de nieuwe zaal mocht worden getroffen, zijn reeds maatregelen getroffen voor de verhuizing naar een ander gebouw. Op een desbetreffende vraag heeft Chur chill verklaard, dat de minister zonder por tefeuille, Lord Beaverbrook tot taak heeft algemeen mede te werken bij de beraadsla gingen van de oorlogscommissie, voorts te werken in het verdedigingscomité en ten slotte bepaalde ravitailleeringsproblemen te behandelen. Bovendien is hij referent voor „prioriteiten". (D.ND.). DE TOESTAND IN BRITSCH-INDIË. De minister-president van Bengalen, Fazal Oelhay, is na een kort onderhoud met den Britschen vice-koning weer uit Simla ver trokken. Omtrent het verloop van de onder handelingen is geen communiqué uitge geven. In Indische kringen neemt men echter algemeen aan, dat de besprekingen zonder succes zijn verloopen. De vice-koning had de bedoeling te komen tot een overeenstemming met de Indische moslemliga, waartoe het plan bestond'voor een bijeenroepen van alle politieke groepen in Indië. De algemeene toestand in Indië is Inmiddels slechter geworden. (D.NJB.). JAPANSCH MEI-OFFENSIEF. Het Mei-offensief van het Japansche leger in China is begonnen, zoo deelde de woord voerder van de Japansche militairen, luite nant-kolonel Akiyama mede. Hij verklaarde, dat het ditmaal, in tegenstelling tot de vroegere operaties, gaat om gelijktijdige actie van de Japansche troepen in vijf ver schillende provincies. In het Zuiden van de provincie Sjansi, waar de operaties op 10 Mei zijn begonnen, zijn naar de Japansche woordvoerder ver klaarde, bijna 200.000 Chineezen omsingeld. Deze hebben tot dusver 15.000 dooden en 8000 gevangenen verloren. In de provincie Hoepeh, tusschen Hankau en Istjang, zijn gevechten tegen het leger van generaal Litsoengjen, dat bijna 250.000 soldaten telt, aan den gang. De eerste ge vechten zijn veelbelovend. Het D.N.B. meldt uit Zagreb: In het regeeringsgebouw hier hebben de gevolmachtigden van het Duitsche Rijk en den Kroatischen staat gisteren een verdrag gesloten, waarbij de grenzen tusschen bei de landen worden vastgelegd. Dit is het eerste verdrag, door Kroatië met een an dere mogendheid gesloten. De nieuwe Duitsch-Kroatische grens is ongeveer 100 K.M. lang. Zij begint in het Oosten bij den dri'elandenhoek bij Varas- din, gaat dan in Westelijke richting, Zui delijk voorbij Rogitsj en Windisch-Lanz- berg, loopt daarna langs het riviertje de Sutla tot de plaats, waar dit in de Save uitmondt, vervolgens verder naar het Wes ten over den berg Dorionci tot enkele kilo meters van Kalje. Daar begint de Italiaan- sche demarcatielijn. De Duitsch-Kroatische grens komt in het 3]gemeen overeen met de vroegere admi nistratieve grens tusschen de Oöstenrijk- sche kroonlanden Krain en Stiermarken eenerzijds en het koninkrijk Kroatië, Sla- vonië en Dalmatië anderzijds. Deze grens zal zoo spoedig mogelijk door een Duitsch- Kroatische commissie afgebakend worden, waarbij rekening zal worden gehouden met de economische situatie. De ratificatie- oorkonden zullen zoo spoedig mogelijk te Berlijn worden uitgewisseld. Het verdrag werd door de ondertéekening van kracht. Na de onderteekening en de zegeling der beide oorkonden hield de Duitsche gezant, Kasche, een toespraak, waarin hij zeide: „Het is voor het Duitsche Rijk een bijzon dere voldoening, dat het vandaag dit eerste verdrag tot vastlegging van de door den Führer bepaalde Duitsch-Kroatische gren zen heeft gesloten. De wederzijdsche sym pathie en het begrip, dat Duitschland en de onafhankelijke Kroatische staat voor elkander hebben, hebben den weg tot dit verdrag gemakkelijk geëffend. Het is im mers een oprechte wensch van het Duit sche Rijk den jongen Kroatischen staat hierdoor een nieuwen grondslag te geven voor -een snelle ordening van zijn binnen- landschen toestand, voor zijn buitenland sche betrekkingen en voor een gezonden bloei. Een Kroatië, dat naar binnen en naar buiten krachtig is, dat nationaal ge ordend is en op economisch gebied bloeit, is een waardevol bestanddeel van het nieu we Europa." In zijn antwoord zeide de staatssecreta ris Lorkowitsj onder meer: „Het verheugt ons, dat het onafhankelijke Kroatië reeds een maand na zijn stichting door het eer ste verdrag, dat het Kroatische volk na een lang tijdperk van vernedering weer als drager van volledige souvereiniteit en als zelfstandig subject der volken-rechtelijke orde sluit, zijn eerste definitieve grenzen krijgt. Het Groot-Duitsche Rijk heeft door de bepaling der grenzen het Kroatië op nieuw een grootmoedige bijdrage tot de consolideering van het herrezen Kroatië geleverd. Wij gelooven, dat het oogenblik niet ver meer is, waarop ook de andere Kroatische grenzen vastgesteld zullen wor den. Met groote dankbaarheid richten zich onze gedachten tot den Führer, Adolf Hitler." EEN ZELDZAAM JUBILEUM. 65 jaar getrouwd. Een 50-jarige echtvereeniging moge een weinig voorkomende gebeurtenis vormen, een diamanten huwelijksfeest tot de hooge zeldzaamheden behooren, slechts aan zéér weinige echtparen is het gegeven een 65-jarige echtverbintenis te beleven. Dit voorrecht is weggelegd voor onze stadgenooten Johannes Ciere en Suzamna Mazurel, wonen-de Nipponstraat 40, die op 24 Mei ejk. voor de vijfenzestigste maal de verjaring van hun trouwdag hopen te her denken. Helaas is de gezondheidstoestand van den 84-jarigen bruidegom niet zoo onverdeeld gunstig als tot voor kort het geval was, zulks tengevolge van een val, waardoor hij reeds een tien-tal weken het bed moet hou den. Gelukkig gaat de patient langzaam- maar zeker vooruit en over eenigen tijd hoopt Ciere dan ook weer zijn dagelijksch wandelingetje te kunnen maken. Ciere was zijn geheele leven als machinist werkzaam bij de binnenscheepvaart. Op 40-jarigen leeftijd maakte hij op de Zuiderzee een schipbreuk mede, toen het schip „De On derneming", dat met aardappelen voer, van voren te zwaar geladen was, waardoor het op een gegeven oogenblik zijn neus in de golven stak en zonk. Zijn patroon, de heer Fontein van de Hoogewoerd, kwam daarbij om het leven. Ciere slaagde er in zich ge durende drie uren aan een staaldraad van dsn mast vast te klampen en werd toen door Urker visschers gered en op het eiland aan wal gebracht. Op ongeveer 70-jarigen leeftijd heeft hij het varen er aan moeten gegeven; het laatst voer hij als machinist op de „Pauline". Zijn 83-jarige bruid houdt zich voor haar leeftijd buitengewoon goed; ook zij heeft een druk leven achter den rug, niet het minst doordat op haar schouders de taak rustte om veertien kinderen op te voeden. En nog heden ten dage is zij met hart en ziel bij haar klompenhandel annex kruidenierszaakje, waarvan de opbrengst in beider onderhoud moet voorzien. Moge het haar gegeven zijn voor hen bei den nog gedurende eenige goede jaren het dagelijksche brood te verdienen. RUWIELDIEF AANGEHOUDEN. De politie alhier heeft op vermoeden van rijwieldiefstal aangehouden den 28-jarigen D. S., die een volledige bekentenis aflegde en na verhoor weer op vrije voeten is ge steld. van hedenavond tot morgenochtend De maan ging heden onder te 8.57 uur. NAGEDACHTENIS VAN OUD-STADGENOOT GEËERD. Te Dordrecht is Maandag door de „Alge meene Commissie der Nederlandsche Scho len en Opleidingen tot Reserve-officier" een krans gelegd op het graf van onzen oud- stadgenoot, vaandrig H. Metz, den eersten voorzitter dier commissie, die daar een Jaar geleden sneuvelde. De bedoelde commissie, die in het cursusjaar 1937/38 werd opge richt als overkoepeling van de senaten der diverse opleidingsscholen, had ten doel den vriendschapsband tusschen de verschillende adspinant-reserve-officieren te versterken. De vaandrig Metz, die indertijd voorzitter van den Kampenschen Senaat was, speelde 'hierbij een belangrijke rol. AANBESTEDING VAN VERFWERKEN. De directeur van Gemeentewerken heeft gisteren aanbesteed het verrichten van buitenverfwerken aan gemeente-eigendom men (in 12 perceelen), waarvoor als volgt was ingeschreven: S. Wolff, Scheveningen, 2. f730, 3. f944. Fa. v. d. Voort, Leiden, 7. f. 285, 10. f. 752. F. A. van Kleef, Leiden 1. f 1729, 2. f 1045, 3. f.1239, 4. f.1560, 5. f.995, 8. f.1496, 11. f1756. 12. f1360. N.V. Rott. Zandstraal Be drijf. Schiedam, 1. f2100, 2. f1235. Bleys, N.V. Leiden, 3. f 1290, 4. f 1390, 9. f 1395, 10. ff 985, 11. f819, 12. f1295. H. P. Jansen, Leiden, 1. f1690, 2. f1117, 3. f1435, 4. f 1560, 5. f956, 6. f 1578. 7. f411, 8. f 1445, 9. f 1235, 10. f1132, 11. f734, 12. f1362. B. de Vries, Leiden 2 f930, 7. f430, 11. f880. Fa. M. Ziegelaar en Zn., Leiden, 1. f 1624, 2 f1097, 3. f 1470, 4. f1500, 5. f1025, 6. f 1470, 7. f 390, 8. f 1600, 9. f 1320, 10. f 1070, 11. f799, 12. f1249. G. S. Bakhuyzen, Lei den. 5. f990, 6. f 1085, 8. f 1295, 11. f680. P. F. Smit, Leiden 3. f 1354, 4. f 1535, 10. f1020, 11. f707. J. A. Verwer, Leiden, 2. f 1270, 3. f 1365, 4. f1480, 5. f934, 8. f1590, 11. f850. J. J. L. Koet, Leiden, 1. f1775, 3. f 1397, 4. f 1499, 7. f 375. De gunning werd aangehouden. Di< Nummei bevat TWEE Bladen Binnenland De organisatorische opbouw van het bedrijfsleven (2e Blad). Crematie van wijlen mr. Slingenberg (Binnenland, 2e Blad). Buitenland De Roode Zee door Duitschland tot oorlogs- terrein verklaard (le Blad). De grenzen tusschen Duitschland en Kroatië zijn getrokken (le Blad). ^IE VOORTS „LAATSTE BERICHTEN" EERSTE BLAD.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1941 | | pagina 1