SANATOCEH
BINNENLAND
De rantsoeneering
van levensmiddelen in Zweden
LEIDSCH DAGBLAD, Vrijdag 2 Mei J 941
Derde Blad No. 24877
82sie Jaargang
De distributie
De taak van den architect
Maandag een nieuw
spoorboekje
Bond van Nederlandsche
haringexporteurs
De smokkelhandel in
aardappelen
De voedsel-situatie is goed, maar veel hangt
af van den komenden oogst
NIEUWE BONNEN AANGEWEZEN.
Aardappelen.
De twintig met „17" genummerde bon
nen van de broodkaart geven te zamen
recht op het koopen van l'/j kg. aardappe
len. De verbruiksperiode van deze bonnen
loopt vanaf Maandag 5 Mei tot en met Zon
dag 11 Mei as. en het koopen op deze
bonnen is geoorloofd van Zaterdag 3 Mei
tot en met Woensdag 14 Mei a.s.
Melk.
De met „15" genummerde bon van de
melkkaart geeft recht op het Koopen van
13/4 liter melk.
De verbruiksperiode van deze bon loopt
van Maandag 5 Mei tot en met Zondag 11
Mei a.s. Het koopen op deze bon is geoor
loofd van Zaterdag 3 Mei tot en met Zon
dag 11 Mei a.s.
Eieren.
De met ,.95" genummerde bon van de
„bonkaart algemeen" geeft recht op het
koopen van één ei. De verbruiksperiode van
deze bon loopt van Maandag 5 Mei tot en
met Zondag 11 Mei a.s. Het koopen op deze
bon is geoorloofd van Zaterdag 3 Mei tot
en met Zondag 18 Mei a.s. Gedurende den
kooptljd mag de bon ook gebruikt worden
in hotels, restaurants e.d.
Kaas.
De met „65" en „75" genummerde bonnen
van de bonkaart algemeen geven recht op
het koopen van 100 gram kaas. De ver
bruiksperiode dezer bonnen loopt van
Maandag 5 Mei tot en met Zondag 18 Mei
a.s. Het koopen op deze bonnen is geoor
loofd van Zaterdag 3 Mel tot en met Zon
dag 1 Juni a.s.
Brood, gebak, thee en koffiesurrogaat.
De bonaanwijzingen voor brood en ge
bak alsmede voor thee en koffiesurrogaat
zullen bij afzonderlijk .bericht bekend wor
den gemaakt.
DE OUDE GILDEGEDACHTE HERLEEFT
IN MODERNEN VORM.
Op uitnoodiging van den secretaris-ge
neraal van het departement van volks
voorlichting en kunsten zijn dezer dagen
een vijftigtal architecten uit alle streken
van ons land, op het departement samen
gekomen, waar zij door dr. T. Goedewaa
gen en den heer Ed. Gerdes, hoofd van de
afdeeling bouwkunst, beeldende kunst en
kunstnijverheid zijn toegesproken.
De heer Gerdes zeide, dat het departe
ment ernaar streeft een einde te maken
aan den regentengeest. Wij wenschen ons
niet te binden aan 'n bepaalde groep, maar
wij willen in de toekomst aan alle archi
tecten, die goede krachten zijn, een kans
geven.
Wij zullen ons wenden tot hen, die
volksch kunnen bouwen. Wij wenschen
geen gebouwen, die evengoed in Sofia, in
Madrid als in Oslo zouden kunnen staan.
Wij hebben een Nederlandschè traditie op
architectonisch gebied. Indien wij op onze
eigen nationale kracht vertrouwen zullen
wij een grootsche toekomst tegemoet gaan.-
Dr. Goedewaagen zeide dat de samen
bundeling der architecten tot een vakgroep
van het gilde der beeldende kunstenaars
parallel loopt met die van andere cultuur
werkers. Ook de architecten moeten zich,
om sterk te staan, aaneen sluiten tot een
gesloten corporatie, die hun economische
en sociale belangen behartigt, hun titel
veilig stelt, hun opleiding en geestelijk-
politieke gezindheid onderzoekt en vorm
geeft, en beunhazerij bestrijdt. Directe
staatsleiding vereischt als tegenpool de ge
sloten vakcorporatie, die allen omvat en
binnen het kader der Nederlandsche
cultuurkamer en haar gilden regelend en
verordenend optreedt.
Het is de oude gildegedachte in moder
nen vorm en aan de eischen van het heden
aangepast. De staatsleiding van onzen
kant, aldus dr. Goedewagen, behoeft een
j.tegenspeler" in de architectencorporatie.
Om tot deze ordening te komen is het
noodig, dat wij de handen ineenslaan, dat
wij wat her en der uit particulier initiatief
is opgekomen, als het in goede richting
werkt, overnemen en opnemen in onzen
door dit departement geleiden bouw.
Het departement is de directiekeet», zoo
besloot dr. Goedewaagen zijn^toespraak,
inaar het practische werk ligt in de han
den en in den goeden wil der architecten
zelf. De technische uitwerking laten wij
gaarne aan de architecten zelf over. De
cultureele. aesthetische zijde van den we
deropbouw van ons land, onze dorpen en
onze steden is een zaak, die dit departe
ment krachtens zijn bevoegdheid niet on
verschillig zal laten.
Na deze toespraken begaven de aanwe
zigen zich naar de ontvangzaal van het
departement, waar dr. Goedewaagen zich
langen tijd met d§ architecten onderhield
Op Maandag 5 Mei zal een nieuw spoor
boekje gaan gelden.
Het is niet, zooals met de uitgave van den
laatsten winterdienst eenige malen het ge
val was, een bijgewerkt spoorboekje, rnaar
bet betreft een geheel nieuwen dienst.
öcso uitgave, waardoor men van de vele
aanvullingsbladen voor laten wij hopen
7~ ni.et al te korten tijd verlost wordt, zal
m reizigerskringen zeker met vreugde wor
den begroet.
DE HEER D. F. E. MEERBURG,
UIT KATWIJK, VOORZITTER.
De bond van Nederlandsche haringexpor
teurs hield gistermiddag zijn ledenvergade
ring in hotel „Terminus" te 's-Gravenhage.
De voorzitter, de heer P. Goedknegt, hield
een openingsrede, waarin hij wees op een
zekere gedrukte stemming, waarin vele le
den verkeeren, hetgeen ook begrijpelijk is,
daar op het gebied van den haring- en
exporthandel het bedrijf tot totalen stil
stand is gekomen. Dit mag echter nog geen
reden zijn om geen belangstelling te too-
nen. In tegendeel was spr. van meening,
dat men zich op alle mogelijke gebeurte
nissen nu reeds moet voorbereiden, zoodat
wanneer de mogelijkheid weer komt om
zaken te doen, men dan ook gereed is om
dadelijk weer aan te pakken.
Door den bond zijn krachtige pogingen
in het werk gesteld om te komen tot meer
eenheid in het visscherijbedrijf. Algeheele
organisatie werd gewenscht voor het bedrijf
van den producent tot en met den consu
ment. Deze pogingen hadden succes. Ze
hebben er toe geleid, dat een federatie van
verschillende bedrijven werd opgericht, n.l.
de F. O. V., waarvan ook de bond nu een
..derdeel uitmaakt.
Nadat de notulen waren goedgekeurd,
bracht de secretaris, inr. A. Hoekema, een
zeer uitvoerig jaarverslag uit.
In de plaats voor den heer Goedknegt,
die zich niet herkiesbaar stelde, werd tot
voorzitter benoemd de heer D. F. E. Meer
burg, Katwijk. Tot bestuurslid werd in diens
plaats benoemd de heer M. van der Valk
Dzn., Vlaardingen en als leden van het be
stuur werden herkozen de heeren C. den
Duik, Katwijk aan Zee en C. Vrolijk, Sche-
veningen.
Ten slotte werd de contributie voor het
vereenigingsjaar 1941/1942 vastgesteld op
2/3 van het bedrag van het afgeloopen
jaar. met een minimum van f.25.per lid,
zulks in verband met de tijdsomstandig
heden.
VAKBEKWAAMHEID IN HET
SCHILDERSBEDRIJF.
De secretaris-generaal van het departe
ment van Handel, Nijverheid en Scheep
vaart heeft als diploma, uit het bezit waar
van het voldoen aan de in het Vestlgings-
besluit schildersbedrijf bedoelde minimum-
eischen van vakbekwaamheid voor het
schildersbedrijf kan blijken, aangewezen
den graad van „Meester in het huisschil
deren", voor zoover deze is toegekend dooi
de Vereeniging ter Veredeling van het Am
bacht, te Amsterdam, in de jaren 1940, 1941
en 1942.
MAATREGELEN TEGEN FRAUDULEUS
VERVOER NAAR BELGIË.
Het rijksbureau voor de voedselvoorzie
ningen deelt in verband met het frauduleu
ze vervoer van aardappelen naar België het
volgende mede:
Reeds geruimen tijd geleden werd bekend,
dat consumptie-aardappelen uit de voorra
den, die zich in de grensstreek bevonden, in
steeds grooteren omvang naar België frau
duleus werden uitgevoerd. Om hieraan een
eind te maken, heeft toen de groothandel,
handelaren, die door de V. B. N. A. worden
georganiseerd in de vereeniging tot behar
tiging van den Nederlandschen aardappel-
handel (V.B.N.A.) deze voorraden in korten
tijd van de telers opgekocht.
Echter werd de vraag naar aardappelen
in België steeds grooter en bleek men be
reid, hiervoor nog hoogere prijzen te be
talen. Zoo werd de aandacht van den smok
kelhandel op de goedgekeurde, geplombeer
de pootaardappelen gevestigd, die in Neder
land zonder eenige formaliteit konden wor
den vervoerd. De handel in deze soort was
uitsluitend in handen van pootaardappel-
erkend. Spoedig gingen groote partijen naar
en over de grens. Doordat de douane ette
lijke hoeveelheden hiervan in beslag nam,
kwam ook deze frauduleuze handel aan het
licht. Er zijn toen direct maatregelen ge
nomen, waardoor het vervoer van deze soort
aardappelen aan dezelfde bepalingen werd
onderworpen als dat der consumptie-aard
appelen, terwijl tevens het vervoer naar de
grens zoo goed als geheel werd stilgelegd.
Nog op een andere manier werd 'de smok
kelhandel bestreden. Door middel van een
bonnenstelsel konden telers,' in de grens
streek woonachtig, de aardappelen bestel
len, benoodigd voor eigen uitpoot. De aan
vraag om bonnen nam echter, juist te Zun-
dert, Achtmaal en Baarle-Nassau, zulk een
grooten omvang aan, dat de behoeften van
die telers aan een grondig onderzoek wer
den onderworpen, voordat tot levering toe
stemming kon v/orden gegeven.
De vindingrijkheid van het smokkelaars-
gilde bleek echter nog niet uitgeput. Im
mers, spoedig kwamen ten kantore van den
provincialen voedselcommissaris copie-ver-
voerbewijzen binnen, welke betrekking had
den op het vervoer van zoogenaamde voer-
aardappelen naar de grens. Voederaardap
pelen zijn zeer kleine aardappelen, uitslui
tend voor veevoer geschikt. Uit den aard
der zaak trok het de aandacht, dat de
grensstreek de bestemming van.deze aard
appelen was. Daar ook het veevoer in ons
land niet in ruime mate voorhanden is,
moest ook het vervoer van deze voeder
aardappelen streng aan banden worden ge
legd.
Ondanks de hierboven geschetste maat
regelen ontveinst men zich geenszins, dat
de smokkelhandel steeds blijft zinnen op
nieuwe mogelijkheden om aardappelen
frauduleus uit te voeren. Mocht in de ko-
Er Is genoeg te doen, nier
alleen voor den handwerksman.
Zorg dus. dat U lichamelijk
en geestelijk In goede condi
tie blijft. Dat kin. wanneer U
de daarvoor onontbeerlijke
voedingsstoffen krijgt.
Daarom, neem Sanatogenl
Sanatogen geeft niet alleen
Uw zenuwen kracht, docb
versterkt Uw geheele lichaam
en stelt U in staat om bergen
werk te verzetten en op Uzelf
te kunnen vertrouwen.
Begin er nog heden mede en bedenk, dat U
den raad volgt van meer don 25.000 doktoren.
A Verkrijgbaar bij
alic Apotheken
en drogisterijen.
Het zenuwsterkende voedsel vj pa
2393
.(Ingez. Med>V
mende dagen blijken, dat verder optreden
hiertegen noodig is, dan zal hiertoe onver
wijld worden overgegaan. Maatregelen van
ingrijpend karakter zijn in dit verband in
overweging. De tot dusverre gesmokkelde
partijen aardappelen zijn, wat het aantal
kilogrammen betreft, ongetwijfeld belang
rijk, maar in verhouding tot den totalen
Nederlandschen voorraad zeer gering.
DE IJSSELBRUG NABIJ ZWOLLE.
In antwoord op een gezamenlijk schrij
ven van den A.N.W.B., den B.B.N., de Ka
mer van Koophandel te Zwolle, de K.N.A.C.
de K.N.M.V., de N.O.B., de V.V.V. Zwolle
en de Zwolsche Vereeniging voor Handel
en Industrie, gericht aan den directeur-
generaal van den Rijkswaterstaat met het
verzoek te willen bevorderen, -dat bij den
herbouw van de hoofdoverspanning van de
brug over de IJssel bij Katerveer zoo mo
gelijk tegelijkertijd verbreeding zou plaats
vinden, werd bericht ontvangen, dat ver-
breeding van het rij dek van de te herstel
len brug practisch niet. uivoerbaar is.
Technisch zou het weliswaar mogelijk zijn
de zijpaden, die een breedte hadden van
1.75 M. tot 3.50 M. te verbreeden, doch dit
zou een materiaalverbruik vereischen, dat
daarvoor thans niet beschikbaar kan wor
den gesteld.
Latere uitvoering van de verbreeding zal
in gunstiger tijdsomstandigheden in over
weging kunnen worden genomen.
DE DAG DER JUBILARISSEN BIJ DE
SPOORWEGEN.
Verschillende ambtenaren en beambten
in alle deelen van het land herdachten in
den loop van de vorige maand den dag,
waarop zij voor veertig jaar in dienst tra
den bij de Nederlandsche spoorwegen. Eer
gisteren kwamen zij allen te zamen in
Utrecht, waar zij op de gebruikelijke wijze
door de directie werden ontvangen. De
jubilarissen werden hartelijk toegesproken
en ontvingen een oorkonde als blijvende
herinnering aan dezen dag, terwijl hun
bovendien via hun chefs een enveloppe met
inhoud werd overhandigd.
JUBILEUM A. M. NOPPEN.
Gisteren is de directeur van de Stads
reiniging te Amsterdam, de heer A. M.
Noppen, door wethouder dr. J. Smit, ge
huldigd ter gelegenheid van zijn 25-jarig
jubileum. Ook tal van andere toespraken
werden gehouden.
Vleesch- en koffiedistributie baren
de meeste zorg.
(Van onzen correspondent te Stockholm)
Het is al weer een week of wat geleden,
dat In de krant de eerste foto stond van
een ploegenden boer, de eerste foto van
dit. jaar dan, want telkenjare komt er zoo
omstreeks het begin van April ter opmon
tering van de in sneeuw en kou verkniesde
Stockholmers dat plaatje van paarden met
lentezon in de blonde manen en glimmen-
den grond, die opkrult tegen het blanke
ploegijzer en een rustig voortschrijdenden
boer, waarvan je weet. dat hij van „bezui
den den grooten weg" is. Dat is de straat
weg van Malmö naar Ystad en daar bezui
den ligt die gebenedijde, welige hoek van
Schonen, waar de grond beter is dan ergens
elders in dit lange land en waar met milde
winden over Sont en Oostzee het voorjaar
het eerst komt op zijn jaarlijkschen tocht
naar het Noorden.
Het is, zooals gezegd, al een paar weken
geleden, dat daar in het verre Zuiden het
ploegen begon, maar hier, een nacht met
den sneltrein Noordwaarts, ligt nog overal
sneeuw op de velden en ln de bosschen en
na een dag van zon en dooi en lekker lente
weer brengt vaak de avond weer een paar
graden vorst en nieuwe sneeuwbuitjes,
alsof we nu de laatste vijf maanden nóg
niet genoeg sneeuw hadden gehad. Dat is
zoo elk Jaar ongeveer hetzelfde liedje; elk
voorjaar weer komen er dagen, dat de win
ter weerkeert nadat je al zoo sterk de lente
had gevoeld, geproefd, geroken, elk Jaar
duurt de nawinter lang, tè lang voor den
naar bloemen en koesterende warmte
snakkenden Noorderling. Maar dit jaar
duurt hij véél te lang: al zijn de wilgen
reeds met katjes-paarlen beregen en al
hangt er weer dat bleek violette waas van
goede belofte over de nu sneeuwwit glan
zende berken, toch zit de vorst nog een
meter of anderhalf in den grond, zoodat er
hier en overal elders in Midden-Zweden nog
niet aan ploegen gedacht kan worden.
Daarmee Is men nu al veertien dagen ten
achter bij het vorige jaar, toen het toch ook
een heel late lente was. En als de boeren
niet in hun lange samen-leven met zon en
regen en grond geleerd hadden, af te
wachten en veel over te laten aan de .goede
machten van aarde en hemel, zouden zij
zich reeds nu ernstig ongerust maken. Want
hoe later het voorjaar komt, hoe later het
groeiproces beginnen kan, des te kleiner
wordt de weerstand van het gewas tegen
slechte weersinvloeden en des te kleiner
ook de kans op een goeden oogst.
GRAAN AAN FINLAND
UITGELEEND.
En juist dit jaar heeft Zweden, in veel
sterker mate dan in lang het geval'is ge
weest, een goeden oogst noodig. Verleden
jaar was de oogst ten gevolge van het late,
natte voorjaar en den veel te drogen zomer
over het algemeen slecht en het jaar daar
voor was hij ook al erg middelmatig. Bij
het opmaken van de plannen voor de
voedselvoorziening die in groote lijnen
al geruimen tijd voor September 1939 wa
ren vastgesteld ls men er echter van
uitgegaan, dat de mogelijkheid van drie op
eenvolgende slechte oogsten practisch ver
waarloosd kon worden, omdat zaaigoed en
akkergrond de laatste decennia zulke ver
beteringen hebben ondergaan, dat volgens
de deskundigen de kans op twee slechte
oogsten aohter elkaar al vrij gering was.
Valt de oogst nu weer tegen, dan betee
kent dit naar alle waarschijnlijkheid, dat
de plannen voor de voedselvoorziening in
grijpend gewijzigd en de rantsoenen van
verschillende levensmiddelen ingekrompen
moeten worden. Voorloopig hoeft dat, on
voorziene omstandigheden voorbehouden,
echter nog niet en voorloopig is de voed
selvoorziening nog goed, nog zoo goed zelfs,
dat er bijvoorbeeld suiker en peulvruchten
naar Noorwegen geëxporteerd konden wor
den en spek en graan en grondstoffen voor
margarine naar Finland, dat bovendien tot
November een tachtigduizend ton brood
graan uit de Zweedsche graanreserve ter
leen gekregen heeft. In deze beide buur
landen heeft de voedselvoorziening te kam
pen' met problemen, die men in Zweden
niet kent. maar het Zweedsche volk acht
het zijn broederplicht, te helpen voor zoo
ver dat mogelijk ls en daarom wekt het niet
alleen algemeene instemming, dat ook van
gedistribueerde levensmiddelen partijen
naar de buurlanden gezonden worden, maar
wordt er tevens van verschillende zijden in
pers en parlement op aangedrongen, op
grootere schaal dergelijke hulp aan de Fin
nen en de Noren te verleenen ook al zou
den daartoe de rantsoenen van de Zweden
verminderd moeten worden. Trouwens, een
eenigen tijd geleden door het Roode Kruis
georganiseerde inzameling van suiker voor
zieken, kinderen en noodlijdenden in Fin
land en Noorwegen heeft tot resultaat ge
had, dat niet minder dan 800.000 weekrant-
soenen suiker zijn afgestaan.
DE BESTE KANT VAN DEN
LANDBOUWSTEUN.
Dat de voedselvoorziening zoo goed is
als zij is, hebben de Zweden uit den aard
der zaak in belangrijke mate te danken
aan het feit, dat hun land tot dusver buiten
den oorlog gebleven is. Toch zou de situatie
heel wat mander gunstig en zelfs regelrecht
ongunstig zijn. wanneer er niet reeds sedert
1930 -hard en doelbewust aan was gewerkt
om zelf zooveel mogelijk in de eigen be
hoeften aan lévensmiddelen te voorzien en
wanneer niet bovendien in de laatste twee
jaren voor den oorlog uitbrak aanzienlijke
„oorlogsvoorra-den" van allerlei waren, o.a.
van kunstmest en van grondstoffen voor de
fabricage van krachtvoer, waren geïmpor
teerd en opgeslagen. Dat eerstgenoemde
streven hield natuurlijk aanvankelijk, in
tegenstelling tot het laatstgenoemde, geen
verband met de kans op oorlog, het was de
noodzakelijke consequentie van allerlei
maatregelen, die toen genomen moesten
worden om de boeren door de crisis heen
te helpen, maatregelen, die eerst als een
noodzakelijk kwaad werden beschouwd,
maar 'die er dan toch toe geleid hebben,
dat Zweden in weinige jaren van graan-
importeerend land een graan-exporteerend
land werd (zij 't ook met behulp van export-
premies) en dat het nu, na twee jaren van
slechten oogst, nog een, inmiddels door
Import verdubbelde, reserve overhoudt van
ruim 100.000 ton broodgraan. Van boter
had Zweden de laatste jaren een zoodanig
export-overschot, dat de consumptie lang
niet zoo sterk ingekrompen behoefde te
worden als de productie ten gevolge van
de schaarschte aan zooveel inheemsch als
uitheemsch veevoer daalde, al moet hier
bij aangeteekend worden, dat de marga
rineproductie, dank zij de bijtijds ingesla
gen voorraden van grondstoffen, den afge
loopen winter in vrij grooten omvang voort
kon gaan, iets wat volgens de -berekeningen
ook den volgenden winter het geval zal
kunnen zijn. De varkensstapel, die zoowat
twee millioen stuks telde, zoolang er vrijelijk
maïs geïmporteerd kon worden, moet gelei
delijk tot circa 1.300.000 stuks Ingekrompen
worden; van den rundveestapel is tot nog
toe gemiddeld zeven procent meer geslacht
dan normaal, maar de schaarschte aan vee
voer, die hiervan de oorzaak was, blijkt toch
nogal mee te vallen want de deskundigen
hadden een reductie met tien procent noo
dig geacht en de slachtingen zijn, nu het
voorjaar komt. eerder teruggeloopen, dan
men had berekend, hetgeen ten gevolge
had, dat Zweden ook eerder hun vleesch-
distributie hebben gekregen dan zij ver
wacht hadden.
Daarmede ls de levensmiddelendistributie
waarschijnlijk compleet; alleen melk, ma
gere kaas, eieren (die Zweden zoo noodig
uit Denemarken kan krijgen, dat o.a. om
Zweedsch hout verlegen zit), vlsch, peul
vruchten, groenten en aardappelen zijn,
van de belangrijke levensmiddelen, nog niet
op den bon en zij zullen, met uitzondering
misschien van melk, ook wel niet gerant
soeneerd behoeven te worden, terwijl de
autoritei-ten goede hoop hebben, dat zij de
voor andere levensmiddelen vastgestelde
rantsoenen niet zullen hoeven te verlagen.
Niet alleen zijn die rantsoenen opzettelijk
een beetje aan den lagen kant vastgesteld,
maar er wordt ook op een uitbreiding van
de productie van verschillende landbouw
producten gerekend: door aanlokkelijke
prijzen te garandeeren en door voorlichting
te geven verwacht men tot een uitbreiding
van den verbouw van broodgraan en van
verschillende andere gewassen, o.a. lijnzaad
en voederwikke, te 'komen. En die uitbrei
ding kan er komen, want men beschikt
over voldoende voorraden van zaaigoed'
en van de meeste meststoffen en bovendien-
en dit ls een zeer belangrijke factor
zijn over hot algemeen de boeren ln dit
uitgestrekte en dunbevolkte land' nog steeds
gewoon, elk jaar een deel van hun bouw
land br-aaJk te laten liggen en met weinig
moeite kunnen die gronden nu bruikbaar
gemaakt worden voor den verbouw van
voengewassen.
DE ZWEED EN ZIJN RANTSOENEN.
Zweden staat er, wat zdjnj levensmiddelen-
voorziening betreft, niet slecht voor, het
staat er in vergelijking met verschillende
ander landen in Europa zelfs heel goedi
voor. Maar natuurlijk zijn. er ook in Zwe
den menschen. die over de distributie kla
gen. Over het rantsoen spijsvet, dat 250
gram boter of margarine of vet per week
is en voor schoolgaande kinderen en zwaar
werk verrichtende arbeiders het dubbele,
hoort men weinig; met het pond suiker per
week zijn de meesten tevreden en het rant
soen v-an 1625 gram brood of 1250 gram:
meel per week voor bepaalde catego
rieën zijn extra-rantsoenen beschikbaar ge
steld maken de meesten niet op, al zijn
er op het platteland vele gezinnen, waar
men zooveel meelpap eet, dat men vroeger
meer gebruikte. Maar met de koffie is het
droevig gesteld1: vijf ons in de negen weken
krijgen de Europeesche recordhouders in
het koffie-drinken, die de Zweden zijn, en
het ls daarom geen wonder, dat een pakje
zuivere koffie het meest-gewaardeerde ge
schenk geworden is, dat men thans een
jarige of een jubilaris kan geven, dat het
met groote koppen op de reclame-bilj ettert
van de kranten komt te staan, wanneer een
van de vijf schepen, die per maand uit
Amerika naar Gothenburg bunnen komen,
óók wat baaltjes koffie aan boord heeft en
dat de meeste Zweden de twee ons thee of
twee ons cacao, die zij lnplaats van de kof
fie krijgen, overlaten aan de moderne mi
noriteit, die eindelijk en ten langen leste
geleerd heeft, thee te drinken en die de
kleuters een kop chocola voorzet in plaats
van zwarte gekookte koffie.
Maar het meest liggen de Zweden over
hoop met hun vleeschrantsoen, misschien
omdat ze dat nog maar pas hebben en nog
niet getraind zijn in het rekenen met pun
ten. Nu kan het voorkomen, dat een oner
varen huisvrouw net als vroeger voor den
Zondag een kalfsbout koopt van vijf pond
plus een ons ham en een stuk worst en wat
leverpastei, hoewel dat goed-gerekend 2370
punten worden en zij met haar gezin van
drie man maar 3000 punten in de veertien
dagen te verteren heeft. Het rantsoen is
namelijk berekend op een basis van 500
gram vieesch-zonrier-been of vleeschwaren
per persoon per week en voor de erg weinig
vegetarisch aangelegde Zweden is dit door
gaans veel minder dan zij gewoon waren
aan vleesch te verorberen. Mijn vrouwelijke
collega, die in de krant wenken voor het
Zondagsche menu pleegt te geven heeft
vandaag ten einde raad- dan ook maar een
menu voorgeschreven, waarvoor de ontbre
kende vleeschpunten van een vriendin ge
leend moeten worden
(Nadruk verboden*
