In Griekenland een nieuwe
regeering gevormd
Reorganisatie der politie
Amerika en de patrouillegrens
82ste Jaargang
WOENSDAG 30 APRIL 1941
No. 24875
Verduisteren
Voor den wederopbouw
Bezoek aan
hei Zuidoostelijk
oorlogstoone.el
Dover beschoten
Geen Joden in
Nederiandsche orkesten
Staatspolitie in de groote steden
Halverwege den
Oceaan
Verklaringen van
Churchill in het Lagerhuis
21.04 uur
6.10 uur
EERSTE BLAD
Feiten van den dag
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
PRIJS DER ADVERTENTIES
32 cfcs. per regel voor advertenties uit Leiden en plaatsen waar agentschappen
van ons Blad zijn gevestigd. Andere advertenties 37 ets. per regel. Minimum
5 regels. - Verplicht bewijsnummer 5 ets. - Incassokosten volgens postrecht.
••kleine Advertenties" (hoogstens 30 woorden) uitsluitend bij vooruitbetaling,
alleen 's Woensdags en 's Zaterdags 55 ets. - Voor toezending van brieven
wordt 10 ets. berekend.
Bureau Witte Singel no. 1, hoek Noordeindsplein
Tèlef. nrs. Directie en Administratie 25041 (2 lijnen)
Redactie 21507
Postcheque- en Girodienst no. 57055 - Postbus no. 54
PRIJS DEZER COURANT
Voor Lelden en gemeenten,- waar agentschappen gevestigd z(]n:
per 3 maanden ƒ2.47
per weekƒ0:19-*
Franco per post ƒ2.47 per 3 maanden portokosten
(voor binnenland ƒ0.80 per 3 mnd.)
De Atheensche zender heeft gister
avond gemeld, dat onder voorzitter
schap van generaal Tsolaköglu een
nieuwe Grieksche regeering is gevormd
Deze regeering heeft, naar radio
Athene meldt, een oproep gericht tot
het Grieksche volk, waarin o.m. ge
zegd wordt: „Na de bezetting van
Athene door de Duitschers, na de
vlucht van de Engelschen en na het
vertrek van den koning uit het land,
kan geen sprake meer zijn van een
voortzetting van den oorlog. Het Griek
sche volk moet de feiten nemen, zooals
ze in werkelijkheid zijn. Wij hebben een
sterke en autoritaire regeering noodig,
weshalve ik besloten heb de nieuwe re
geering in overeenstemming met de ge
neraals van het Grieksche leger te vor
men.
Deze steunt op den wil van het Griek
sche volk. Het doel der regeering is het
ongelukkige volk en land de veiligheid te
schenken. Ieder van u zal er naar streven
om door zijn loyauteit de regeering te hel
pen die er uit al haar krachten naar streeft
de zware lasten die de oorlog heeft veroor
zaakt, uit den weg te ruimen. Dezelfde rede
nen, die mij indertijd dwongen u de op
dracht te geven de wapens neer te leggen,
toen ik te zamen met u streed en de kans
loosheid van den strijd zag, geven mij aan
leiding u thans op te roepen mij te volgen,
om ons geliefde vaderland weer op te bou
wen en niftteloos bloedvergieten te vermij
den. Onbeïnvloed door vreemde en egoïsti
sche belangen, maar alleen in het belang
van het volk zelf, willen wij er naar stre
ven, dat Griekenland weer zal leven en
dat het volk arbeid en vrede zal worden
verzekerd. Ik verlaat mij op de vaderlands
liefde van ieder uwer." (D-N.B.)
Op uitnöodiging van den rijksperschef dr.
Dietrich, zijn thans binnen- en buiten-
landsche journalisten uit Berlijn op een
rondreis over de oorlogs'toonjeelen van het
Zuidoosten onder leiding van het opper
commando der weermacht.
De reis ging eerst naar Belgrado, dat
zich nog nauwelijks onderscheidt van het
vroegere dagelijksche beeld. Water-, gas en
lichtleidingen zijn reeds hersteld. De win
kels worden weer geopend. Ook een krant
verschijnt weer. De uitbreide desorganisatie
is door krachtdadig ingrijpen der Duitsche
instanties opgeheven. De bevolking is reeds
van haar schrik bijgekomen. De persverte
genwoordigers bezichtigden o.m. het stede
lijk slot, den konak, waarvan precies slechts
het deel is verwoest, uit welks vensters in
1903 Servische samenzweerders het toen
malige koningspaar Alexander en Draga in
de rivier wierpen. De door de Duitsche bom
men aangerichte schade aan voor den oor
log belangrijke doelen wordt geleidelijk op
geruimd en het puin weggehaald. Men kan
zien, met wat voor zekerheid de Duitsche
bommen hun doel troffen. Zoo zijn bijv. de
gebouwen van het ministerie van oorlog en
van den generalen staf verwoest, terwijl de
in de nabijheid staande gebouwen van het
ministerie voor het verkeerswezen en van
den senaat niet getroffen werden. Het
meest geleden heeft de haven- en opslag-
wijk.
Van Belgrado ging de reis verder door de
breede Donauvlakte naar het Servische ge
bergte, door vruchtbare dalen en dichte
wouden verder naar het Zuiden. Groote
sporen van gevechten zijn slechts gering in
aantal, aangezien het zegevierende Duitsche
Iger als een wervelwind door het land is
getrokken. In een kamp, waar gevangenen
bijeen werden gebracht, en dat werd be
zichtigd, bevinden zich behalve 3000 Ser
vische krijgsgevangenen ook 250 Engelschen,
voor het grootste deel Australiërs, die van
Noord-Afrika naar Griekenland waren ge
bracht. Het zijn voor het meerendeel oudere
mannen, die den opmarsch van generaal
Wavell nog hadden meegemaakt, en nu niet
weinig verbaasd waren, dat zij van de
Amerikaansche correspondenten hoorden,
dat de Duitsch-Italiaansche pantsercolon
nes de Egyptische grens reeds hadden over
schreden. Ook waren er enkele zeer jonge
Engelschen die eerst kort geleden onder de
wapens waren geroepen en in allerijl naar
Griekenland waren gezonden. De reis ging
vervolgens naar Sofia, vanwaar de tocht zal
gaan naar Saloniki en de Metaxaslinïe.
DE AFBAKENING VAN HET
MONTENEGRIJNS "TI GEBIED.
Naar het ANP uit Berlijn meldt wordt van
welingelichte zijde gemeld:
De afbakening van het gebied door den
Italiaanr^hen civielen gouverneur in Mon
tenegro valt, naar gisteren in de Wilhelm-
strasse vernomen werd, onder de maatre
gelen welke het beste met de uitdrukking
„vcorloopige regeling" kunnen worden sa
mengevat. In ieder geval beteekent deze
maatregel niet, dat het hier de definitieve
afbakening van het Montenagrijnsche
staatsgebied betreft.
UIT KROATIË.
Sedert gisteren is in Kroatië de politie
macht weer genormaliseerd d. w. z. alleen
de gewone politieautoriteiten hebben nog
het recht op te treden ter handhaving van
orde en rust. Het tot dusver geldige optre
den der Oestasji in dezen zin is geëindigd.
Gearresteerden moeten binnen 48 uur vér
hoord worden. Vrijdag j:l. is een aantal aan
hangers van Matsjek gearresteerd, die ech
ter Zondag resp. Maandag weer zijn vrij
gelaten. (DNB)
Gistermorgen zijn Duitsche motortorpe-
dobooten bij een aanval op de Britsche
Zuidoostkust op vijandelijke motortorpedo-
booten gestooten. In het gevecht, dat zich
ontwikkelde, werden eenige Britsche sche
pen beschadigd. De vijand trok daarop af.
De Duitsche vaartuigen keerden onbescha
digd op hun basis terug.
Dover, dat opnieuw door het vèrdragend
geschut van het Duitsche leger, is bestookt
zou, naar Reuter meldt, de hevigste be
schieting hebben meegemaakt sinds het
vorige najaar; het vuren duurde 7 uur aan
één stuk. Na de eerste drie'uur vuurden de
Duitschers in plaats van afzonderlijke scho
ten, salvo's uit vier tot zes vuurmonden af,
■met tusschenpoozen van ongeveer drie mi
nuten. Ook de Britsche kanonnen haddén
verscheidene granaten op de Fransche kust
afgeschoten, doch die moeten in zee zijn ge
vallen. (DNB).
LUCHTGEVECHTEN BOVEN HET
KANAAL.
Het DNB meldt uit Berlijn:
Twee afzonderlijk opereerende afdeelin-
gen der Britsche luchtmacht,hebben gister
ochtend getracht boven Fransch gebied
door te dringen. Zij werden reeds boven het
Kanaal door Duitsche jagers teruggedreven,
voor zij schade hadden kunnen aanrichten.
De eerste formatie, bestaande uit een ge-
Besluit gaat 15 Mei in.
EEN JOODSCH ORKEST ONDER LEIDING
VAN ALBERT VAN RAALTE.
Het A.N.P. meldt: Met ingang van 15
Mei sls. zullen de Joden, die volgens
verordening reeds maanden geleden
van hun functie hadden moeten wor
den ontheven, uit de Nederiandsche
gesubsidieerde orkesten worden ontsla
gen. Ter voorkoming van technische
moeilijkheden kunnen Joodsche or
kestleden nog na dien datum gehand
haafd worden, indien het winterspeel-
seizoen van het betreffende orkest na
15 Mei eindigt.
In verband met dezen maatregel heeft
de secretaris-generaal van het depar
tement van volksvoorlichting en kun
sten gezocht naar een oplossing om de
ontslagen orkestleden in de gelegenheid
te stellen als musici werkzaam te blij
ven. Daartoe is overleg gepleegd met
de Joodsche coördinatie-commissie, die
het voorstel om te komen tut de stich
ting van een Joodsch orkest wil steu
nen en pogingen in het werk stelt de
Joodsche orkestleden in een uitsluitend
Joodsch orkest onder te brengen. Met
de leiding van dit orkest zal Albert van
Raalte worden belast. Het zal in Am
sterdam worden gevestigd: de concer
ten door dit orkest te geven zullen uit
sluitend door Joden kunnen worden
bezocht.
Met deze oplossing zijn zoowel de
Joodsche musici en het Joodsche pu
bliek, als de Nederiandsche musici en
het Nederiandsche publiek gebaat.
U
vechtsvliegtuig en 12 jagers, werd op vijf
•kilometer van de kust door Duitsche jagers
•tót den strijd gedwongen. Na korten tijd
waren drie .Spitfires neergeschoten, waar
na liet verstrooide eskader afzwenkte.
Ongeveer een kwartier later ontdekten
Duitsche jagers midden boven liet Kanaal
drie Brisol Blenheim machines, die even
eens op weg naar Frankrijk waren. Zij vlo
gen slechts enkele meters boven de zee, om
niet uit de hoogte gezien te worden. Niette
min werden zij onverwijld aangevallen.
Twee Britsche bommenwerpers werden
neergeschoten, de derde kon ontkomen. In
een half uur tijds hebben Duitsche jagers
dus vijf vijandelijke vliegtuigen vernietigd
zonder zelf verliezen te lijden.
BRITSCHE DUIKBOOT TORPEDEERT
FRANSCH SCHIP.
Een Britsche duikboot heeft op 27 April
in den ochtend een klein ongewapend
Fransch schip tot zinken gebracht (DNB).
De chef van den Amerikaanschen ma
rinestaf, Stark, heeft gisteren in een rede
verklaard, dat de Amerikaansche neutrali-
teitspatroualle op enkele plaatsen tot op
2000 zeemijlen van de kust wordt gehou
den. Over het geheel zal zij zich tot hal
verwege den Atlantischen Oceaan uit
strekken.
Voorts heeft Stark verklaard, dat de
V. St. een vloot willen bouwen, waarin alle
scheepstijden in passende verhouding zijn
vertegènwoordigd. De V. S. moeten echter
bereid zijn van hun voorraden af te staan,
wat er ook moge gebeuren, binnen de grens
van de eigen veiligheid.
De Associated Press meldt hieromtrent,
dat deze redevoering aanleiding heeft ge
geven tot het vermoeden, dat de Ameri-
Kaansche vloot verdere oorlogsbodems zou
kunnen afstaan. (D.N.B.).
De republikeinsche senator Nye heeft
officieel het voorstel ingediend om het
beschikbaar stellen van convooien afhan
kelijk te doen zijn van de toestemming van
het federale congres. Het voorstel bepaalt
dat wannneer het congres niet binnen, twee
weken na een desbetreffend verzoek van
den president convooien goedkeurt, geen
convooien 'ter beschikking mogen worden
gesteld. (D.N.B.).
LINDBERGHS ONTSLAG AANVAARD.
Het ministerie van Oorlog heeft gisteren
de ontslagaanvrage van kolonel Lindbergh
aanvaard.
MEVROUW ROOSEVELT SPREEKT.
Naar Associated Press uit Los Angeles
meldt, werd na een lezing van mevrou/w
Roosevelt aan haar gevraagd, of de Ame
rikaansche president zijn belofte zou hou
den en de V. S. buiten den oorlog zou hou
den. Zij verklaarde, dat de president nooit
een dergelijke belofte had afgelegd. Hij
had gezegd, dat hij den vrede wenschte.
De laatste beslissing berust bij het volk.
Een ander zei in dit verband, dat hij zijn
leven slechts op Amerikaanschen grond
wilde offeren. Hem antwoordde mevrouw
Roosevelt: „Wie niet wil vechten, waarheen
hij ook gezonden wordt, is geen Ameri
kaan."
BRUINKOOLSTAKING GEËINDIGD.
In de bruinkoolstaking is onverwacht
overeenkomst bereikt,nadat de eigenaars
van de Zuidelijke mijnen zich bereid had
den verklaard tot een loonsverhooging van
een dollar per dag. In vakvereenigingskrin-
gen wordt hervatting van den arbeid tegen
morgen aangekondigd.
Volgens een overzicht van de „National
association of manufacturers" zijn er voor
de Amerikaansche industrie ruim drie mil-
lioen werkdagen in de laatste drie maan
den als gevolg van de stakingen verloren
gegaan, hetgeen een verhooging van 300
procent beteekent tegenover de stakingsver-
liezen in het overeenkomstige tijdperk van
het vorige jaar. (D.N.B.).
ROOSEVELT JR. TE TSJOENKING.
James Roosevelt, de zoon van den presi
dent is te Tsjoenking aangekomen. Hij heeft
een brief van zijn vader voor Tsjang kai-
sjek bij zich, naar Reuter meldt.
Aan persvertegenwoordigers verklaarde
hij, dat hij vier dagen in China zou blijven.
Vandaar gaat hij haar Rangoon en vervol
gens naar Cairo. Hij dementeerde geruchten
dat hij als militair adviseur naar Tsjoen
king zou zijn gegaan en verklaarde: „ik ben
gekomen om wat te leeren en niet om les
sen, uit te deelen." (D.NB.),
In een persconferentie heeft de waarne
mend hoofdcommissaris van politie te Rot
terdam, de heer J. P. Roszbach, mededee-
lingen gedaan over wijzigingen, welke alle
Nederiandsche politiecorpsen in den eerst-
volgenden tijd zullen ondergaan.
Naar het voorbeeld van Duitschland zal
er een strenge scheiding komen tusschen
den justitionëelen- en den straatdienst. Te
Rotterdam gaat die maatregel reeds Maan
dag 5 Mei in!
De politie-taak krijgt een geheel ander
karakter, maar zij krijgt grootere bevoegd
heden, waartoe nieuwe politie-wetten gecre-
eerd zullen worden. Het corps zal op mili
taire leest worden geschoeid, hetgeen vooral
voor de oudere agenten niet gemakkelijk
zal zijn en zoo zal het „veldwachter-achtige"
dat men iri het corps toch altijd nog kon
opmerken, langzaam maar zeker verdwij
nen, aldus de heer Roszbach.
De reorganisatie-plannen, welke in de
eerste plaats zullen omvatten de politie
corpsen van de zes grootste gemeenten
van Nederland, t.w. Rotterdam, Am
sterdam, Den Haag, Utrecht, Groningen
en Eindhoven, terwijl er tevens sprake
van is om de gemeente Haarlem er
onder te laten vallen, zullen per 1 Jan.
1942 hun beslag moeten hebben gekre
gen. Men krijgt dan een staatspolitie,
in bovengenoemde steden, dragende een
gelijk uniform, welke men in Rotter
dam reeds gedeeltelijk zal aantreffen.
Alles is tot stand gekomen dank zij de
medewerking van dr. Muller Schöltes en in
laatste instantie generaal Rauter voor wat
betréft den crimineelen dienst en voor wat
betreft den ordedienst dank zij generaal
Schümahft en'zijp. staf.
De nieuwe ordë-pólitie zal in de toekomst
mede een meer opvoedende taak krijgen,
zooals dit in Duitschland eveneens het ge
val is. Echter zal zy eveneens volledig op
de hoogte moeten zijn van de nooden der
gemeenschap en daaraan ontbrak tot nog
toe wel een en ander. Als het ware stond
de politie zelfs buiten de gemeenschap. Het
beste meende de heer Roszbach de nieuwe
taak aldus te kunnen karakteriseeren„de
ordepolitie zal in de toekomst niet alleen
tot taak krijgen de orde en tucht op strenge
wijze te handhaven, maar aan den andereu
kant bestaat zij, opdat de burgerij een be
roep op haar kan doen. Ook dan zal zij op
haar post moeten zijn en helpen." Hieruit
volgt, dat ook sociale bevoegdheden op het
programma staan.
Zooals reeds opgemerkt, wordt de po
litie in de groote steden staatspolitie
en dientengevolge kunnen de perso
neelleden zonder meer overgeplaatst
worden. Het solliciteeren behoort even
eens tot het verleden en de mutaties
gaan uit van den inspecteur-generaal
van politie te 's-Gravenhage, welke
post thans bekleed wordt door den ko
lonel De Coningh. In de toekomst zal
deze rang eveneens worden vervangen
door een militairen titel, die waar
schijnlijk zal luiden generaal-majoor
der Nederiandsche politie.
In de meeste gemeenten is de burge
meester het hoofd der politie, maar zooals
wel vanzelf spreekt, zal ook deze kwestie
mettertijd worden opgelost. Dan zal de
hoofdcommissaris van politie dezelfde be
voegdheden krijgen als een politie-presi
dent in het groot-Duitsche rijk en niet
meer onder de bevelen staan van een bur
gemeester. In de allerkleinste gemeenten
zal deze figuur echter voorloopig nog be
waard blijven.
In de toekomst zal ook de marechaussee
deel uitmaken van de staatspolitie.
DE FRANSCHE RADIO OVER DE
MILITAIRE GEBEURTENISSEN
VAN DUINKERKEN.
De Fransche radio van1 het onbezette ge
bied heeft gisteren interessante bijzonder
heden verstrekt over de militaire gebeurte
nissen van Duinkerken eind Mei en begin
Juni van het vorige jaar.
Nadat de laatste Engelsche soldaat de
Fransche kust bij Duinkerken verlaten had,
liet de Britsche admiraliteit aan de Fran
sche admiraliteit weten, dat de inscheping
der Fransche troepen in Duinkerken een t e
moeilijke en te riskante onderneming zou
zijn, dat zes Engelsche torpedojagers tot
zinken gebracht waren, dat de Engelsche
matrozen vermoeid waren en dat de Engel
sche marine daarom aan de redding van de
te Duinkerken achtergebleven Fransche sol
daten niet kon deelnemen. Verontwaardigd
over deze mededeeling, zoo vervolgde de
Fransche radio, antwoordde admiraal Dar-
lan, dat de Fransche marine bij de opera
ties van Duinkerken acht torpedojagers
verloren had en dat zeven andere torpedo
jagers zwaar beschadigd waren, dat de
Fransche matrozen even vermoeid waren
als hun Engelsche kameraden, doch dat de
redding der Fransche soldaten in Vlaande
ren moest worden voortgezet, zoolang er nog
een schip gereed lag. Admiraal Darlan zond
verder een boodschap aan Churchill, waar
in hij hem te verstaan gaf, dat het Engel
sche leger des ochtends zijn woord gebro
ken had en dat de-Engelsche marine even
eens op het punt stond de Fransche solda
ten, die door hun dapper optreden den En
gelschen soldaten den overtocht naar En
geland mogelijk hadden gemaakt, aan hun
lot over te laten. Op grond van dit krach
tige protest heeft de Britsche marine toen
bevel gekregen, nog 48 uur aan h£t red
dingswerk te blijven deelnemen. Op 1 Juni
heeft de Engelsche admiraliteit Darlan op
nieuw er van in kennis geseld, dat zij als
gevolg van de geleden verliezen de opera
ties wenschte te staken, hetgeen beteekend
zou hebben, dat ruim 100.000 Fransche sol
daten zouden zijn prijsgegeven. Pas na een
nieuw scherp protest van Darlan konden
weer Fransche soldaten uit Duinkerken op
3 Juni en in den nacht van 3 op 4 Juni ge-
evacueerd worden. Desondanks konden er
slechts half zooveel Franschen als Engel
schen geëvacueerd worden (DNB).
Naar Reuter meldt, aldus het D.N.B. in
Berlijn, heeft de Britsche minister-presi
dent, Churchill, gisteren in het Lagerhuis
verklaard, dat het vast staat, dat het land
geen berichten over den oorlogsoestand
wenscht te vernemen, die de gevaren voor
de troepen zouden kunnen vergrooten op
een oogenblik, dat- riskante en kritieke
operaties worden ondernomen. Churchill
legde deze verklaring af in een discussie
over een „reorganisatie der kabinetsmachi
nerie" en een algemeen debat over den
oorlogstoestand. Een dergelijk debat, aldus
zeïde Churchill, kan bij de eerste bijeen
komst van het Parlement na deze week
worden gehouden. Dit debat, waarin Edëh
een belangrijk aandeel zal hebben, zou
worden besloten, aldus Churchill,- met het
aannemen van de volgende motie: „het
Huis keurt de politiek der regeering, n.l.
het zenden van hulp naar Griekenland,
zonder acht te slaan op het risico, goed en
verklaart te vertrouwen, dat onze operaties
in het midden-Oosten en op alle andere
oorlogstooneelen door de regeering met de
grootste kracht zullen worden voortgezet."
Tevoren had Churchill een voorstel tot
het vormen van een kleiner oorlogskabinet
met ministers zonder portefeuille en met
deelneming van staatslieden als den
Australischen premier Menzies van de hand
gewezen.
van hedenavond
tot morgenochtend
De maan kwam hedenmor
gen op te 8.49 uur en gaat kort
na middernacht onder.
V._J
Dit Nummei bevat DRIE Bladen
Binnenland
De aar te van aardappelen; een ernstige
waarschuwing. (Binnenland, 3de Blad)
Ordemaatregelen te Haarlem.
(Binnenland, 3e Blad)
De firma P. Clos en Leembruggen bestaat
morgen 175 jaar. (Stadsnieuws, le Blad)
Buitenland
In Athene is een nieuwe regeering gevormd
voor wederopbouw, (le Blad)
Amerika en de patrouilleering. (le Blad)
/IF VOORTS „LAATSTE BERICHTE*"
EERSTE BLAD. j
