82sfe Jaargang
DINSDAG 29 APRIL 1941
Ho. 24874
Nu de strijd op den Balkan
ten einde loopt
Het verzet in Amerika tegen
den oorlog
Hoe Griekenland onder den
voet werd geloopen
Weekoverzicht van generaal
Glatee von Horstenau
Verduisteren
Ook de Australiërs
irachten weg te komen
Zware verliezen van hel Brilsrhe
luehtwapen boven de Noordzee
Berlijn over rede van
Churchill
De Gaulle in actie in
Fransch Somaliland
Verspreide berichten
Lindbergh neemt ontslag
uit het leger
21.02 uur
6.12 uur
EERSTE BLAD
Feiten van den dag
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
PRIJS DER ADVERTENTIES
32 ets. per regel voor advertenties uit Leiden en plaatsen waar agentschappen
van ons Blad zijn gevestigd. Andere advertenties 37 ets. per regel. Minimum
5 regels. - Verplicht bewijsnummer 5 ets. - Incassokosten volgens postrecht.
.Kleine Advertenties" (hoogstens 30 woorden) uitsluitend bij vooruitbetaling,
alleen 's Woensdags en 's Zaterdags 55 ets. - Voor toezending van brieven
wordt 10 ets- berekend.
Bureau Witte Singel no. 1, hoek Noordeindsplein
Telef. nrs. Directie en Administratie 25041 (2 lijnen)
Redactie 21507
Postcheque- en Girodienst no. 57055 - Postbus no. 54
PRIJS DEZER COURANT
Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn:
per 3 maandenƒ2.47
per week0.19
Franco per post ƒ2.47 per 3 maanden portokosten
(voor binnenland ƒ0.80 per 3 mnd.)
De Australische minister van oorlog 'heeft
naar de Engelsche berichtendienst meldt,
gisteren medegedeeld, dat ook de Australi
sche troepen Griekenland verlaten.
Het D.NB. meldt uit Berlijn, dat de ge
weldig succesrijke .aanvallen van het Duit-
sche luehtwapen op de vluchtende Britsche
transportvloot door overeenstemmende be-
richten uit Volos en Athene worden be
vestigd.
Volgens deze berichten zijn in de afge-
loopen dagen ontelbare lijken van Britsche
soldaten en matrozen aan de kust van de
Aegeisohe Zee aangespoeld.
De indruk, die dit afgrijselijk schouwspel
biedt, is. naar gemeld wordt, niet met woor
den te beschrijven.
Het A.NP. verneemt te Berlijn, dat bij de
bezetting van Korinthe 900 Engelschen ge
vangen werden genomen. Zij waren door
het verschijnen van Duitsche valscherm
troepen zoo verrast, dat zij uit hun huizen
moesten worden gehaald.
Ter aanvulling op liet Duitsche weer-
maohtsbericht vernam het D.N.B. gisteren,
dat de catastrophe van het Britsche expe
ditie-leger niet meer is te remmen. Na Zon
dagmorgen luidt het parool: Redde wie zich
kan redden. Dat geldt zoowel voor de strijd
krachten die nog op het vasteland zijn als
voor de ingescheepte. Dit tweede Duinker
ken gaat voor de Britsche transportvloot
en voor de troepen met onvergelijkelijk
zwaarder verliezen gepaard dan het edrste,
Tot 27 April waren al 287.000 ton tot zin
ken gebracht, dat is reeds 25.000 ton meer
dan bij Duinkerken.
De opoffering van de Australische en
Nieuw-Zeelandsche troepen in Griekenland
heeft de belangstelling van de geheele
wereld. Indien na Churchill's bewering van
Zondag, de helft van het expeditiecorps uit
troepen uit het moederland heeft bestaan,
dan blijft de vraag, waar deze Engelsche
strijdkrachten zioh bevonden, toen de
Australische en Nieuw-Zeelandsche regi
menten zioh bij den Olympus, de Thermo
pylae en Larissa moesten opofferen.
de hongaarsche verliezen
in de ratsjka.
Het D.N.B. meldt uit Boedapest:
Volgens de gisteren gepubliceerde offi-
cieele verlieslijst zijn bij het binnenrukken
m de Zuidelijke gebieden tusschen 11 en
20 April in de Batsjka vijf officieren en 602
man gevallen. Gewond werden acht officie
ren en 290 man. Vijftien man worden ver
mist.
vernon bartlett over den
toestand.
Volgens de Nya Dagligt Ahehanda schrijft
Vernon Bartlebt in de News Chronicle on
der meer:
„Wij moeten voorkomen, dat wij knocx
out worden geslagen, zelfs wanneer wij ge
dwongen zijn voor den vijand terug te trek
ken, tot de Amerikaansche hulp ons in
grooten omvang bereikt. Als wij den slag
ader over den Atlantischen Oceaan kunnen
openhouden, zal Engeland deze nederlagen
kunnen overleven. Engeland kan uit de
Middellandsche Zee verdreven worden en
toch den oorlog winnen. Engeland kan zich
genoopt zien Egypte te ontruimen en toch
de zege behalen. Maar dat alles slechts on
der de voorwaarde, dat de vruchten der
Amerikaansche hulppogingen Engeland wer
kelijk bereiken".
De Daily Herald schrijft, dat het Engel
sche volk thans in dezelfde stemming ver
keert als na Duinkerken.
Het Hongaarsche telegraafagentschap
meldt uit Istamboel, dat de Britsche gene
rale staf te Kairo in koortsachtige haast
overleg pleegt. De Egyptische regeering
neemt aan de besprekingen deel. Uit deze
conferenties, met gesloten deuren maakt
men te Istamboel op. dat Londen alles zal
doen om Egypte te bewegen tot deelneming
aan den strijd in Noord-Afrika.
Gisteravond meldde het D.N.B. uit Berlijn
dat in den loop van den dag het Britsche
luehtwapen zeer gevoelige verliezen heeft
geleden.
Gistermiddag probeerde een formatie van
vier vijandelijke gevechtsvliegtuigen van
het type Bristol Blenheim voor de Neder-
landsche kust enkele Duitsche transport
schepen aan te vallen. Alle vier vliegtuigen
werden door den afweer van de patrouille
vaartuigen vernietigd, alvorens zij hun
bommen konden uitwerpen.
Na het einde van den strijd begonnen de
Duitsche schepen terstond met de bergings
werkzaamheden en redden van enkele van
de vliegers, die ten deele gewond waren, van
den verdrinkingsdood. Enkelen waren reeds
tijdens den strijd gedood. Hun lijken wer
den eveneens geborgen en mee aan land
genomen om begraven te worden.
Enkele uren tevoren was reeds een
andere Bristol-Blenheim bij een aanval op
Duitsche mijnenvegers aan de Kanaalkust
omlaaggehaald.
Des middags ondernam een formatie van
drie Britsche Spitfires opnieuw een aanval
op het Nederlandsche kustgebied. De for
matie werd door Duitsche jagers aangehou
den en tot een luchtgevecht boven het Ka
naal gedwongen. Alle drie Britsche vlieg
tuigen werden neergeschoten. Er deden
zich geen Duitsche verliezen voor.
In Duitsche gezaghebbende kringen wordt
omtrent Churchill's rede verklaard, aldus
U. P. dat deze de „zwakste, meest defaitis
tische en negatieve rede is geweest, die hij
ooit sedert het begin van den oorlog ge
houden heeft." Zij verklaarden verder, dat
Churchill getracht heeft door humanitaire
en filosofische verklaringen het Engelsche
volk over de teleurstelling heen te helpen.
Men zeide verder, dat „Churchill zijn vroe
ger vertrouwen schijnt te hebben verloren.
Hij heeft zich niet aan de practische pro
blemen van den oorlog gewaagd. Blijkbaar
was hij zeer slecht gedisponeerd."
De „Berliner Börsenzeitung'' schrijft vol
gens het D.N.B. over Churchill's rede:
Plotseling is alles wat in het Zuidoosten
is gebeurd en nog gebeuren zal van secun
daire beteekenis tegenover den slag op den
oceaan. Hier hoopt Churchill nog, indien
de Amerikaansche hulp effectief blijkt, on
danks de zware scheepsverliezen, succes te
behalen. Het lijdt geen twijfel, dat alle mi
litaire voorbereidingen van Engeland gedu
rende den winter slechts één doel gehad
hebben: een aanval uit de Middellandsche
Zee op Duitschland en Italië en de Duitsche
ravitailleeringsbases. Gelooft Churchill wer
kelijk, dat een bevoegde toeschouwer aan
neemt, dat honderdduizenden manschappen
der best uitgeruste troepen van het Brit
sche rijk met een aanzienüijk deel der
Engelsche vloot in het Nabije Oosten zijn
geconcentreerd alleen voor de verovering
van Benghazi?
Alles was er op gericht, dat de voorjaars
gevechten ih het Zuidoosten Engeland een
beslissende overwinning op de As-mogend-
heden zouden brengen. Den weg, dien Enge-
lanJd op den Balkan is gegaan, zoo besluit
de B.B.Z., zal het overal gaan, waar de vuist
der Duitsche soldaten den vijand grijpt.
Volgens Churchill's woorden, zoo schrijft
de „Nachtausgabe" kan Engeland nog
slechts op redding hopen, wannieer het zich
staande kan houden tot een actief en effec
tief ingrijpen der Vereenigde Staten moge
lijk wordt. Indirect heeft Churchill daar
mede de mogelijkheid van een nederlaag in
1941 toegegeven.
De „Berliner Lokal Anzeiger" zegt: Chur
chill verklaart duidelijk, dat Engeland zon
der hulp der Vereenigde Staten verloren is.''
Het D.N.B. meldt uit Vichy:
Het ministerie van koloniën deelt mede,
dat volgens een bericht uit Dzjiboeti strijd
krachten van de Gaullegesteund door
Engelsche gemotoriseerde af deelingen, zijn
samengetrokken langs de Zuidgrens van
Fransch Somaliland, vooral bij Dawenle,
een station aan de spoorlijn Dzjiboeti
Addis Abeba. Andere dissidente strijdkrach
ten zouden te Zeila in Britsch Somaliland
aan land gaan. Kleinere afdeelingen heb
ben reeds getracht met verschillende Fran-
sche voorposten in contact te komen, doch
zonder succes. Een vliegtuig van de Gaulle
heeft boven het geheele Fransche gebied
pamfletten la-ten vallen, waarin de Fran
sche troepen werden aangespoord met mu
nitie en voertuigen op marsch te .gaan in
de richting van Dawenle en Zeila. De pam
fletten zijn onderteekend door den vroege-
ren generaal Gentilhomme, oud-comman
dant der Fransche strijdkrachten in het
Oosten, die zich thans te Aden bevindt.
In de mededeeling van het ministerie van
koloniën wordt er de nadruk op gelegd, dat
er geen sprake van kan zijn, dat de Fran
sche kolonie met de dissidenten in overleg
treedt. De Fransche regeering heeft overi
gens den Franschen bestuurder der kolonie
de noodige aanwijzingen gegeven.
DirrrscH ministerie van koloniën
in oprichting.
in politieke kringen te Berlijn heeft men
een bevestigend antwoord gegeven op de
vraag van journalisten, of voorbereidingen
worden getroffen voor de oprichting van
In een brief aan president Roosevelt heeft
Lindbergh ontslag genomen als kolonel bij
het corps reservevliegers van de Ameri
kaansche weermacht.
Hij verwijst in dezen brief naar opmer
kingen, die Roosevelt op één zijner pers
conferenties gemaakt heeft en waarin hij
Lindberghs trouw aan de Vereenigde Sta
ten in twijfel trok.
„Ik had gehoopt aldus schrijft Lind
bergh, „dat ik als Amerikaansch burger ge
bruik had kunnen maken van mijn recht
de bevolking van mijn land in vredestijd
van mijn meening in kennis te stellen, zon
der dat ik afstand zou behoeven te doen
van het voorrecht, mijn land in oorlogstijd
als officier te mogen dienen. Daar gij ech
ter, in uw hoedanigheid van president der
Vereenigde Staten en opperbevelhebber der
weermacht, duidelijk te verstaan hebt ge
geven, dat ik als reserve-officier dit land
niet langer nuttig ben, en met het oog op
andere opmerkingen, die gij, mijnheer de
president, gemaakt hebt ten aanzien, van
mijn verknochtheid jegens het land, ten
aanzien van mijn karakter en mijn motie
ven, kan ik geen anderen eervollen weg kie
zen dan afstand te doen van mijn officiers
rang als kolonel der luchtmacht. Ik doe
dezen stap met het grootste leedwezen,
want mijn betrekkingen tot de luchtmacht
behoorden tot de dingen, die mij het dier
baarst waren. Deze betrekkingen moesten
slechts wijken voor het reoht, dat ik als
Amerikaansch burger openlijk tot mijn me
deburgers mag spreken en met hen van
gedachten mag wisselen over de beslissin
gen van oorlog en vrede, waartegenover het
land zioh in deze crisis geplaatst ziet. Ik
zal als particuUer mijn land naar beste
krachten blijven dienen". (D.N.B.)
wheelers rede in chicago.
Toan Wheeler Zondagavond te Chicago
voor 10.000 toehoorders zijn rede tegen de
deelneming der Vereenigde Staten aan den
oorlog hield, werd hij begroet met een ein^
deloos geroep „weg met Engeland". Toen
hij den naam Lindbergh noemde, werd deze
minutenlang toegejuicht. Wheeler eischte,
dat „de Amerikaansche marsch naar den
oorlog" gestaakt zou worden. Langer zwij
gen, zeide hij, kan thans noodlottig zijn.
Churchill heeft thans den Australisohen
premier, Menzies, verlof gegeven naar
Australië terug te keeren. De reden voor
het overhaaste vertrek van Menzies is dui
delijk. Churchill heeft er naarstig naar
gestreefd een rijksconferentie te Londen te
doen houden. Menzies' aanwezigheid moest
voor de andere vertegenwoordigers der
dominions aanleiding zijn, eveneens naar
Londen te komen. Maar Churchill had wei
nig succes met zijn lokvogel, want de Cana-
deesohe premier verklaarde ronduit, dat
zijn reis naar de Vereenigde Staten veel
belangrijker was dan zijn aanwezigheid te
Londen en zelfs Smuts zeide, dat hij in
dezen tijd Zuid-Afrika niet kon verlaten.
Toen nu in Australië een regeeringscrisis
uitbrak, kon Churchill niets anders doen
dan zijn propagandafiguur hals over kop
terug te zenden. Zijn rijksconferentie is in
het water gevallen en hij kan er over na
denken, hoe hij het fatsoen van een Britsch
wereldrijk nieuw leven kan inblazen om
het te gebruiken voor zijn duistere plannen.
(D.N.B.)
geen verduistering te
washington.
Het Huis van Afgevaardigden heeft met
171 tegen 117 stemmen het wetsvoorstel
van het ministerie van oorlog verworpen,
waarin voorgesteld werd bij wijze van proef
in Washington verduisteringen te houden.
Verscheidene aanhangers der regeering, die
voor het voorstel pleitten, zeiden dat het
niet gepast is zich in dezen oorlogstijd aan
rust over te geven. Verscheidene sprekers
noemden het voorstel echter belachelijk en
een poging in de S. V. een door niets ge
rechtvaardigde oorlogshysterie te wekken.
De republikeinsche afgevaardigde Fish stel
de sarcastisch voor liever direct den presi
dent, de leden van het congres en de fede
rale rechters uit te rusten met stalen hel
men, asbestcotuums en gasmaskers.
(D.N.B.)
een Duitech ministerie van Koloniën. Men
vestigde er de aandacht op, dat Duitsch
land altijd heeft verklaard, geen afstand
van zijn koloniale aanspraken te kunnen
doen. (D.N.B.)
In het weekoverzicht van den militairen
medewerker van het DUB., generaal Glaise
von Horstenau, wordt het volgende gezegd:
De met onweerstaanbare kracht en met
een alles berekenend verstand gevoerde be
slissende slagen van de Duitsche weermacht
op Griekenland's historische slagvelden ston
den in de algeloopen week in het middel
punt van de radioberichtgevmg en de pers
van de geheele wereld. Het zou echter ver
keerd zijn tegenover deze gebeurtenissen
Noord-Afrika, het Britsche eiland, ën de
zee, die dit eiland omringt en het van de
Amerikaansche hulpbronnen scheidt, als
oorlogsfronten van minder belangrijke ge
beurtenissen te beschouwen. De Duiisch-
Italiaansche Afrika-formatios staan drei
gend aan de Egyptische grens. Zij houden
Solloem in hun bezit, slaan flankaanvallen
af, verijdelden Britsche landingspogingen
bij Bardia en trokken ondanks actieve ver
dediging de ring om Toorcek nauwer en
steviger aan en troffen met stuka's en ge
vechtsvliegers ha rans, schepen, pantserwa
gens en voorraden. Nog houdt de dappere
schare van den hertog van Aosta de Brit
sche eenheden vast en vurig verlangend
wacht generaal Wavell op de overblijfselen
van de naar Griekenland gezonden briga
des. Het gejubel over den tweefronten-oor
log, die thans het rijk eindelijk was opge
drongen en die de voor het eiland zoo on
aangename gevechtseskaders naar den Bal
kan moest doen verhuizen, is allang ver
stomd, In de afgeloopen week waren er drie
zware nachtelijke aanvallen op Plymouth,
waarbij met het grootste succes de haven
en werfinstaliaties werden bestookt, nieuwe
nachtelijke aanvallen op bewapeningscen
tra, vliegvelden en havens. Afzonderlijke
acties op klaarlichten dag tot aan de
Noord-Oostkust van Schotland met dol
drieste en succesvolle scheeraanvallen op
belangrijke afzonderlijke 'doelen vormden
voor de voorbarigen een leering, dat het
Duitsche luehtwapen sterk genoeg is voor
een actie ook aan verscheidene fronten.
Niet minder zwaar dan deze permanente
en succesvolle bombardementen op het
eiland weegt de stelselmatige vernietiging
van de voor Engeland zoo belangrijke
scheepsruim te, die ook in de afgeloopen
week wederom nieuwe gaten heeft geslagen
Hieraan had ook de Duitsche marine een
niet onbelangrijk aandeel. Ook in het ge
bied van de Middellandsche Zee was het
Duitsche luehtwapen zeer succesvol: zij
voerde herhaalde aanvallen op uit Malta,
plaatste in de haven la Valetta talrijke
treffers op de staatswerf en de havenin
stallaties, bracht uit convooien twee torpe
dojagers en verscheidene koopvaardijsche
pen tot zinken. Vooral echter stelde het
luehtwapen zioh tot taak de uit Grieken
land vluchtende empire-troepen den terug
weg af te snijden.
In het begin van de vorige week werd
het bergmassief van den Olympus bedwon
gen en de opmarsch in de laagvlakte van
Thessalië ingezet.
Hoewel de hier aanvallende eenheden
berg jagers en pantsereenheden reeds sedert
eenige dagen geen nachtrust en warm eten
hadden gehad, bleven zij de vluchtende
empire-troepen op de hielen, die uit hun
onoverwinlijk schijnende rotsstellingen ver
dreven waren en toen onbedwingbaar op
den weg LarissaLamia naar het Zuiden
vluchten. Stuka's, golf na golf, stortten
zich op voortjagende aan ontbinding ten
prooi zijnde colonnes en verspreidden schrik
en vernielmg. Met deze vlucht van de En
gelschen over de laagvlakte van Thessalië
was ook het lot van de Grieksche leger
corpsen in Macedonië en Epirus beslist.
Het was hetzelfde spel, waaraan ook het
Oostelijk legercorps in Thracië ten offer
was gevallen. Evenals daar door den over
haasten aftocht van de Engelschen uit
Saloniki en de vernieling van de bruggen
over de Vardar de linker flank van het
Grieksche Oostelijke leger werd openge
scheurd en van zijn terugtochtlinies afge
sneden en zoo tot capitulatie werd gedwon
gen, zoo beteekende de vlucht van de En
gelschen uit Thessalië de ontblooting van
de rechter flank van de ten Westen van
het Pin dus-gebergte strijdende Grieksche
legeronderdeelen. Ondanks de door zijn
troepen bewezen opofferende dapperheid
bleef den opperbevelhebber van deze afdee
lingen niets over als zioh op 23 April on
voorwaardelijk over te geven. Hiermede
was het Grieksche leger in hoofdzaak uit
geschakeld en het lot van de in Grieken
land gelande empire-troepen bezegeld.
Voor generaal Wilson kwam het er alleen
op aan een zoo groot mogelijk deel van zijn
formaties op de schepen in veiligheid te
brengen, in het beste geval een stelling te
betrekken op de landengte van Corinthe en
den Pelopponesos te verdedigen. Voor het
eerst scheen hem de sprookjesachtig-be-
roemde nauwe pas van Thermopylae als
slotstelling geschikt. Via de Engelsche radio
werden reeds nieuwe overwinningsberich-
ten verspreid, toen was echter deze stelling
al doorbroken. De weg naar Thebe, naar
Attika was vrij. De dappere opmarsch via
het eiland Euboea heeft hiertoe in aanzien
lijke mate bijgedragen, omdat op dit eiland
de rechterflank en den rug van de vijande
lijke verdediging lag. In doldrieste acties
van valschermjagers werd in den prillen
ochtend van 26 April de landengte van
Corinthe bezet en Corinthe zelf génomen,
terwijl de landengte werd beveiligd.
Op 27 April werd Athene bereiku en op de
Acropolis de hakenkruisvlag geheschen. Op
denzelfden dag bereikte de Leibstandarte
Adolf Hitler in een onstuimigen opmarsch
naar het Zuiden de golf van Patras, wist de
Pelopponesos te bereiken en veroverde de
belangrijke havenstad Patras. Hiermede
was het reeds aangekondigde voornemen
van de Engelschen, om, de Pelopponesos t >t
een onneembare eilahdve$ting te maken,
verijdeld, voordat hiermede nog een begin
was gemaakt.
Thans bleef alleen, evenals in Andalsnes
en Duinkerken, als bitter einde de vlucht.
Reeds in het begin van de vorige week wa
ren van alle kanten oorlogsschepen, trans
portschepen, schuiten en sloepen aan de
kusten van Griekenland geconcentreerd,
waar een beschermd hoekje maar insche
pingsmogelijkheden bood. Het Duitsche
luehtwapen verkende de opgave en de ge
legenheid. In onophoudelijke golven be
stookte het de in de havens en landings
plaatsen voor anker liggende schepen en
waar het vol geladen transportschepen ge
lukt was open zee te bereiken, wist het
luehtwapen deze te achterhalen en bracht
schip na schip tot zinken of beschadigde
het. Tot Kreta en zelfs voorbij Kreta werden
de eenheden van de vluchtende transport
vloot achtervolgd en in haar schuilplaatsen
in de baal van Soeda opgejaagd. Nog is de
geheele omvang van de catastrophe niet te
overzien. Doch de eerstkomende dagen zul
len licht brengen in de vraag hoe hoog de
tol aan bloed is geweest, die de Engelschen
moesten betalen, voor het feit, dat zij met
dwang en beloften een dapper volk het
slachtoffer lieten worden van hun eigen
egoïstische belangen.
tegen de zwitsersche pers.
In de Wilhelmstrasse heeft een buiten-
landsch journalist een vraag gesteld naar
aanleiding van een commentaar van den
radiozender te Rome op Zwitsersche pers
stemmen. Het antwoord luidde, dat de Zwit
sersche pers steeds meer moeite schijnt te
doen Duitschland en Italië voortdurend te
ergeren. Wellicht, aldus werd hieraan toe
gevoegd, zal Duitschland nog eens tijd vin
den om over de vraagstukken, die met de
houding der Zwitsersche pers verband hou
den, na te denken. Het zal het dan ook niet
aan wenken laten ontbreken, die de Zwit
sersche pers tot nadenken kunnen stem
men. (D.NJ3.)
van hedenavond
tot morgenochtend
De maan kwam heden op te 8.09
uur en gaat onder te 23.47 uur.
Dit Nummei bevat TWEE Bladen
Binnenland
De gelijkstelling van getuigschriften: een
nadere uiteenzetting (Binnenland, 2de
Blad).
Buitenland
Nu de strijd in Griekenland ten einde loopt
(lste Blad).
Het verzet in Amerika tegen deelneming
aan den oorlog (lste Blad).
zif voorts „laatste berichten"
eerste blad.
zie voor ons kort verhaal pagina
twee van het tweede blad.
