VRIJDAG 25 APRIL 1941
No. 24871
Engelschen in Griekenland
vollen aftocht
Echec van Joegoslavië ook een
echec voor Roosevelt
Verduisteren:
82sfe laargang
Duitsche troepen maken grooten buit
Hoe de ommekeer in Zuid-Slavië
in zijn werk ging
De Bulgaren bezetten
Thracië
De Kroatische staat
constitueert zich
Van week tot week
in den moestuin
Duitschland en de
zee-engten
Uit Hongarije
Uit België
Aldus het blad Berlin-Rom-Tokio
20.55 uur
6.20 uur
Verspreide berichten
EERSTE BLAD
Feiten van den day
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
PRIJS DER ADVERTENTIES
32 ets. per regel voor advertenties uit Leiden en plaatsen waar agentschappen
van ons Blad zijn gevestigd. Andere advertenties 37 ets. per regel. Miniiqum
5 regels. - Verplicht bewijsnummer 5 ets. - Incassokosten volgens postrecht.
„Kleine Advertenties" (hoogstens 30 woorden) uitsluitend bij vooruitbetaling,
alleen 's Woensdags en 's Zaterdags 55 ets. - Voor toezending van brieven
wordt 10 ets. berekend.
Bureau Witte Singel no. 1, hoek Noordeindsplein
Telef. nrs. Directie en Administratie 25041 (2 lijnen)
Redactie 21507
Postcheque- en Girodienst no. 57055 - Postbus no. 54
PRIJS DEZER COURANT
Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn:
per 3 maandenƒ2.47
per weekƒ0.19
Franco per post 2.47 per 3 maanden 4- portokosten
(voor binnenland ƒ0.80 per 3 mnd.)
De zender te Londen heeft gisteren mede
gedeeld, dat de Britsche strijdkrachten in
Griekenland hun nieuwe stellingen ver
sterken. Daarentegen verneemt het D.N.B.
van bevoegde zijde te Berlijn, dat een deel
der Britsche troepen zich reeds verscheidene
dagen in volle zee bevindt. De Britsche dek
kingstroepen, die zijn achtergebleven, heb
ben geen tijd meer om nieuwe stellingen
te versterken, daar de hen achtervolgende
Duitschers reeds In de stellingen van Ther
mopylae binnendrongen.
Met eiken stap stooten de Duitsche ach-
tervolgingstroepen in Griekenland op de
sporen van de in wilde vlucht ontaarden
Engelschen terugtocht. Cadavers van paar
den, verbrande en vernielde gevechtswagens
en auto's langs de opgepropte wegen en tal
rijke gesneuvelden, voor het begraven van
wie de Engelschen zich geen tijd hebben
gegund, spreken een duidelijke taal omtrent
het krachtige optreden vanhet Duitsche
luchtwapen. Engelsche en Australische sol
daten verklaarden volgens D.N.B. bij hun
gevangenneming, nog geheel versuft van
de bomaanvallen der Duitsche duikbom
menwerpers: die verschrikkelijke gieren van
Göring.
Het twaalfde Duitsche leger in Grieken
land heeft reusachtige hoeveelheden muni
tie, brandstof en uitrustingsstukken ver
overd. De buit is nog niet te overzien.
Het Duitsche Nieuwsbureau meldt nader,
dat op een uit strategisch oogpunt belang
rijke plaats van Thessalië de Britten bij
den overval van de Duitsche troepen geen
tijd meer vonden hun tenten af te breken.
Een reusachtig voor duizenden soldaten in
gericht bivak met talrijke 10.5 cm. stuk
ken. honderden tanks en auto's met mate
riaal, munitie en proviand viel den Duit
schers in handen. De onoverzienbare buit
werd nog vermeerderd door een bevoorra
dingstransport, dat aan het bewuste station
werd onderschept.
AANVALLEN OP BRITSCHE SCHEPEN.
Het DN.B. meldt:
De aanvallen van Duitsche gevechtsvlieg
tuigen op vijandelijke schepen ln de Griek-
sche wateren in den loop van 23 April waren
bijzonder succesvol. Te zamen werden vijf
vrachtschepen met bij elkaar 21.600 brt.
tot zinken gebracht en tien koopvaardij
schepen met bij elkaar 35.000 brt. bescha
digd. Hierover wordt nog afzonderlijk be
kend, dat bij Salamis een vrachtschip van
10.000 brt. tot zinken gebracht en een koop
vaardijschip van 1000 brt. vernietigd wer
den. Een torpedojager werd door voltreffere
zwaar beschadigd en een koopvaardijschip
van 5000 brt. door voltreffers midscheeps
onder zware rookontwikkeling eveneens
ernstig getroffen. Een vhegboot op de reede
van Salamis werd ln brand geschoten. Bij
Megad werd een vrachtboot van 4000 brt.
tot zinken gebracht. Twee koopvaardijsche
pen met te zamen 3000 brt. werden zwaar
beschadigd en twee oorlogshulpvaartuigen
van elk 2000 brt. kregen zware voltreffers.
Bij Metiana werd een vrachtboot van 600
brt. tot zinken gebracht. In de baai van
Argolikos werd een koopvaardijschip van
6000 brt. tot zinken gebracht en een ander
schip van 10.000 brt. zwaar bescradigd. Bij
Nauplia en Ydra werden een vrachtboot van
6000 brt. en een ander vaartuig van 4000
brt zwaar beschadigd. In de Golf van Ko-
rinthe werden twee transportschepen van
te zamen 3000 brt. zoo zwaar getroffen, dat
de bemanning terstond daarna ir. de booten
ging.
Volgens te Vlchy uit Cairo ontvangen be
richten zou de staf van het Britsche expe-
ditieleger verwijten gericht hebben tot de
marine-officieren, die verantwoordelijk zijn
voor het troepenvervoer van Griekenland
naar Egypte. Zij zouden verzuimd hebben
de troepentransportschepen, welke naar
Griekenland gebarcht waren, om de Brit
sche troepen naar Egypte terug te vervoe
ren, van voldoende reddingsmiddelen te
voorzien. Op de schepen bevonden zich uit
sluitend reddingsbooten voor de beman
ning, doch niet voor de troepen. Dienten
gevolge zijn duizenden Britsche soldaten,
die uit de gevechtszone in Griekenland
konden worden weggehaald, bij de aanval
len op de transportschepen in de Middel-
landsche Zee verdronken. (DNB).
een verklaring van tswetkowitsj.
Tswetkowitsj, de vroegere Zuidslavische
minister-president, heeft aan een specialen
verslaggever van het Bulgaarsche blad Utro
een uiteenzetting gegeven van de wijze,
waarop de omwenteling in Zuid-Slavië is
geschied.
Een geestelijk verwarde groep van twin
tig officieren heeft in een enkelen nacht,
naar Tswetkowitsj zei, den grooten staat in
den afgrond gestort en een geheel volk aan
den ondergang prijsgegeven. Deze groep
wilde niet begrijpen, dat de groote mogend
heid Duitschland elke hindernis op den weg
naar het vervullen van haar taak zou ver
nietigen. Zoo heeft ze Duitschland van een
vriendschappelijk tot een vijandig land ge
maakt, ofschoon niet eens doortocht van
Duitsche troepen door Zuid-Slavië was ver
langd. Doch de generaals hielden vast aan
hun helsche plan en door een nachtelijke
putsch riepen ze het noodlot op. Twetko-
wits werd dien nacht door den commissaris
van politie telefonisch verwittigd, dat vóór
het gebouw van den ministerraad militai
ren bijeenkwamen. Toen Tswetkowitsj op
het punt stond de aan de regeering ge
trouwe commdanten van de koninklijke
garde op te bellen drongen drie vlieger-of
ficieren met eenige gewapende soldaten zijn
slaapkamer binnen en verklaarden, dat de
Putsch zijn beslag had gekregen, waarop
Tswetkowitsj met zijn vrouw werd gear
resteerd en in een kamer opgesloten. Na
drie dagen werden zij, vergezeld door een
kapitein en eenige soldaten, naar Nisj over
gebracht en daar in een villa geïnterneerd.
Op 7 April doken de eerste Duitsche pant
serwagens in Nisj op, hetgeen voor den ka
pitein en de wacht aanleiding was te vluch
ten, waarbij ze Tswetkowitsj en zijn vrouw
meenamen met de bedoeling hen over te
dragen aan het in de richting van Morava
wijkende Servische leger. Onderweg gelukte
het daarop aan een officier, den kapitein te
bewegen Tswetkowitsj en zijn vrouw vrij te
laten.
Thans is hij te Nisj in volledige vrijheid.
De Duitsche autoriteiten zijn zeer correct.
Tenslotte zeide Tswetkowitsjdat Cincar
Marcowitsj, de vroegere Zuidslavische mi
nister van buitenlandsche zaken, eveneens
na den terugtocht is bevrijd en zich naar
Belgrado heeft begeven.
Nog verklaarde Tswetkowitsj, dat de
geestelijk verwarde generaals en militai
ren geen acht sloegen op zijn woorden, dat
er geen macht bestaat, die zich tegen
Duitschland kan verzetten. Volgens de
grondwet beschouwt hij zich neg steeds als
chef van de regeering, daar hij als zoo
danig niet aftrad, doch door een troep
putschisten terzijde gesteld en gearresteerd
is. (D.N.B.).
De Bulgaarsche troepen hebben bijna heel
Thracië tusschen Maritsa en Stroema bezet.
Gisteren rukten ze Kavalla binnen. In Ma
cedonië zijn de vastgestelde gebieden van
de eerste etappe bezet. De komende dagen
worden de steden Prilep, Britolja en Resen
bezet. (D.N.B.)
United Press verneemt uit Rome:
Naar de Messaggero uit Zagreb meldt
heeft de Kroatische staatsleider dr. Pave-
litsj den nieuwen minister van oorlog gene
raal Kwatemik opdracht gegeven een
nieuw Kroatisch leger te vormen. Naar het
blad verder bericht, zal reeds in de komende
dagen een eigen Kroatisch betaalmiddel in
gebruik worden genomen. Voorts wordt een
reeks Kroatische postzegels gedrukt.
Nu, in verband met de tijdsom
standigheden. zeer vele particulieren
zich gaan toeleggen op het kweeken
van groenten teneinde daardoor zoo
veel mogelijk in hun eigen voedselbe-
hoeften te voorzien, hebben wij on
zen tuinbouwkundigen medewerker
verzocht wekelijks een rubriekje te
verzorgen.
„Van week tot week in den
moestuin."
Elders in dit Blad vindt men van
deze serie het eerste artikel.
Vragen dienaangaande kunnen
worden gericht aan onze Redactie
onder motto „Tuinbouw" en zullen
zooveel mogelijk bij het eerstvolgend
artikel worden beantwoord.
Wij spreken de hoop uit, dat deze
nieuwe reeks artikelen velen tot lee
ring en voordeel zal strekken.
Engelsche berichten, dat Duitschland het
militaire toezicht op de Dardanellen en den
Bosporus zou hebben geëischt, heeft men
gisteren in de Wilhelmstrasse als typisch
Britsche propaganda gekenmerkt, die de
aandacht wil afleiden.
Van Duitsche zijde verklaarde men, al
dus ANP., in antwoord op een vraag, dat
deze Engelsche berichten thuishooren in
dèzelfde groep als die omtrent druk der
Duitschers op Spanje. Blijkbaar wil Enge
land door zoo'n propaganda op touw te zet
ten de aandacht afleiden van de pijnlijke
gebeurtenissen in Griekenland en tevens in
nieuwe gebieden onrust stichten.
HORTHY DOOR HITLER ONTVANGEN.
Naar het Hongaarsche persbureau M.T.I.
meldt is de Hongaarsche rijksbestuurder
Horthy door den Führer en rijkskanselier
in het hoofdkwartier van den Führer ont
vangen., De rijksbestuurder is nog denzelf
den dag naar Boedapest teruggekeerd.
REDE VAN HONGARIJE'S NIEUWEN
PREMIER.
Program van Teleki zal worden voortgezet.
De Hongaarsche minister-president en
minister van buitenlandsche zaken, Bar-
dossy, heeft in de Kamer zijn eerste rede
gehouden. Hij zeide het regeermgsprogram-
ma ongewijzigd van zijn voorganger, Te
leki, over te nemen, en met dezelfde mede
werkers en dezelfde partij naar verwezen
lijking hiervan te zullen streven. De regee
ring wenscht de agrarische hervormingen
te bespoedigen en een oplossing te vinden
voor het Joodsche vraagstuk, dat geen uit
stel duldt.
Ten aanzien van de buitenlandsche po
litiek, zeide de premier, dat een sterk Hon
garije in het zwaartepunt van Zuid-Oost-
Eurcpa, niet alleen in het belang der buur-
volken, maar ook in dat van geheel Europa
is. Uit de eeuwenoude geestelijke en eco
nomische verplichtingen tusschen het Hon
gaarsche volk eenerzijds en Duitschland en
Italië anderzijds, zijn stérke banden voort
gekomen. Het geheele volk is dan ook dank
baar jegens Hitler en Mussolini, omdat zij
met liefde het lot van het Hongaarsche volk
bepalen. Onze politiek, aldus Bardossy, kan
niets anders zijn dan een onverbrekelijke
vriendschap voor onze groote vrienden. De
minderheden in Hongarije zullen beschikken
over alles, waarop zij op grond van de
rechtsgelijkheid aanspraak kunnen maken,
opdat haar taal, beschaving en economi
se^0 Vracht behouden kunnen blijven.
(D.N.B.).
GEMEENTERADEN VOOR DUUR
VAN DEN OORLOG GESCHORST.
Reeder, de chef van het militaire be
stuur, heeft in een brief aan den secretaris
generaal van het Belgische departement
van binnenlandsche zaken en volksgezond
heid met een beroep op de noodzaak alles
te zetten op het welzijn van land en volk,
afgescheiden van een volkomen loyale hou
ding jegens de bezettingsoverheid, er aan
herinnerd, dat deze stelselmatig heeft ver
meden in het bestuur van België verder in
te grijpen dan door de omstandigheden ge
boden werd.
De Kamer en Senaat moesten als zuiver
politieke instellingen hun werkzaamheden
staken, evenals de provinciale raden. Ten
aanzien van de gemeenteraden hoopte het
militaire bestuur, dat zij onder den drang
van den toestand positief werk zouden
doen. Deze verwachting is niet in vervul
ling gegaan. De gemeenteraden zijn met
bewust misbruik van hun positie tegen
over elk initiatief van de gemeentebesturen
meer en meer remmend gaan werken. Zoo
bleven ze in het spoor van de oude traditie,
wat, zoo gaat de brief verder, indruischt
tegen het besef van verantwoordelijkheid,
dat thans ieder vervuiler van een openbaar
ambt moet bezielen. Reeds lang vertegen
woordigen de gemeenteraden in hun hui
dige samenstelling niet meer de openbare
meening, die sinds 10 Mei een grondigen
ommekeer heeft ondergaan.
Algemeene raadsverkiezingen kunnen nu
niet worden uitgeschreven. Derhalve dient
de vertegenwoordigüng van de gemeentebe
langen voorloopig aan burgemeesters en
schepenen te worden toevertrouwd. Om een
vlotten gang van zaken te verzekeren en
het gezag van de gemeentebesturen te ste-
vigen is elke verdere werkzaamheid van de
gemeenteraden voor den duur van den oor
log verboden. (D.N.B.).
DE OMVANG DER OORLOGSSCHADE.
De wereldoorlog heeft in België onverge
lijkelijk grootere schade aangericht dan
deze bliksemoorlog. Deze verklaring werd
afgelegd door den leider van het Bureau
Oorlogsschade bij het commissariaat-gene
raal voor den wederopbouw, aan de hand
van een officieele statistiek.
Volgens deze statistiek werden in den
wereldoorlog 104.054 huizen, waaronder
kasteelen, villa's en boerderijen, volkomen
verwoest, 16[419 huizen werden zwaar en
217.000 licht beschadigd. Hiermede verge
leken werden thans 10.775 huizen verwoest,
26.971 zwaar en 132.147 licht beschadigd.
In den oorlog van 19141918 werden te
zamen 553 openbare gebouwen verwoest,
518 zwaar en 297 licht beschadigd. De dien-
Het maandblad BerlinRomeTokio, dat
nauwe betrekkingen met de Wilhelmstrasse
onderhoudt, schrijft om.:
„De samenzwering in Joegoslavië tegen
Europa was tegelijkertijd de eerste poging
van de regeeriri? van Roosevelt om haar
inmengingspolitiek op het vasteland te ver
wezenlijken en hier de leiding van de vij
anden vanj Duitschland en het nieuwe
Europa op zich te nemen.
Met persoonlijke medewerking van den
president moest hier voor de eerste maal
zijn politiek van interverjtie op het vaste
land van Europa tot de overwinning ge
voerd en aan Duitschland een nlederlaag
bereid worden. Van hem ging het parool
voor de volken van Europa uit; staat op
tegen de nieuwe orde. Wie het waagt
Duitschland tegeru te houden, het te tarten
en zich ter beschikking van de Angelsak
sische contrarevolutie te stellen, is zeker
van den onbeperkten steun der Vereenjigde
Staten, vooral van volledige hulp in den
vorm van oorlogsmateriaal en geld. Wie zich
bij de nieuwe orde l&at injlijven, moet bij
het sluiten van den vrede op Amerika's
ongenade rekenen.
Met alle middelen van de propaganda, de
diplomatieke, persoonlijke boodschappers en
boodschappen werden aan Joegoslavië de
macht en de zoogenaamde onbeperkte mo
gelijkheden van Amerika voor oogen gesteld
een macht, waarvan Roosevelt zelf weet,
dat zij grootenldeels slechts op papier be
staat, dat het een spelletje met cijfers,
kortom meer bluf en grootdoenerij dan wer
kelijkheid en tastbare hulp was. De zooge
naamde leen- en pachtwet, door de Ameri-
kaansche propaganda opgeblazen tot een
waar worider van machts-ontplooiing, moest
te Belgrado ten volle gewicht in de schaal
leggen, maar elke poging tot bezinning en
ontnuchtering werd onderdrukt.
Het is begrijpelijk, zoo verklaart het offi
cieuze tijdschrift, dat een kleine staat als
Joegoslavië, waaraan de maatstaven voor
groote proporties ontbreken, het verstand
verliest, als hem dergelijke machtsdimensies
voorgespiegeld worden.
Te grooter is de verantwoordelijkheid van
de regeering vani Roosevelt, die met derge
lijke middelen een kleinen staat in het ver
derf gedreven heeft, ofschoon zij nauwkeu
rig wist, dat zij hem niet te hulp kon
komen. De aansopring aan Joegoslavië tot
trouwbreuk is daarmede een uitnoodiging
tot zelfmoord geworden.
Dit verraad viel Roosevelt ook daarom ge
makkelijk, daar niet het geringste politieke,
economische of menschelijke belang hem en
zijn land met de volken op den onbeken
den Balkan verbindt. Naar men weet be-
hooren zij tot de elementen, die voor de
immigratie in de Ver. Staten als onge-
wenscht en minderwaardig worden be
schouwd. Als kanonnenvleesch zijn zij ove
rigens goed genoeg.
Het hoofdartikel .gaat tot slot de poli
tieke consequenties na, die uit de ineen
storting van den Joegoslavischen staat voor
de interventiepolitiek van de V. St. voort
vloeien. Nadat Roosevelt en Enjgeland zich
in voorspoed met het lot van Joegoslavië
hebben vereenzelvigd, zullen zij dat, van
het standpunt van de internjationale poli
tiek bezien, ook in tegenspoed moeten doen.
D.w.z. als Joegoslavië en Griekenland ver
pletterd en Engeland van den Balkan ver
dreven is, behoort daarmede ook de Amerl-
kaansche inmengingspolitiek en daarmede
president Roosevelt tot de verslagenen. Hij
heeft hier niet alleen zijn eigen, aanzien,
maar ook dat van de Vereenigde Staten op
het spel gezet. Hij heeft de leiding van en
de verantwoordelijkheid voor dit avontuur
op zich genomen1 en de afwikkeling daarvan
zal derhalve ook ten koste van hem gaan.
In de Europeesche werkelijkheid blijkt dat
de Amerikaansche bluf en het aureool van
alomtegenwoordigheid en almacht der An
gelsaksen in de politiek wordt terugge
bracht tot zijn wezen, waarvoor geen groot
vastberaden volk behoeft te vreezen, maar
waardoor ook niemand in de verleiding
kómt politieke zaken met hen te doem De
liquidatie van de Engelsche en Amerikaan
sche inmenging op het vasteland zal der
halve in de geheele wereld heilzame gevol
gen hebben. (D.N.B.)
van hedenavond
tol ïMbrgenochtend
De maan kwam heden op te 6.12
uur en graat onder te 19.49 uur.
overeenkomstige getallen van het vorige
ja-ar bedragen 243, 1065 en 2092. Tot eind
Maart 1941 werd voor ongeveer 471 millioen
francs crediet aangevraagd tot herstel van
de oorlogsschade en werd 283 millioen
francs verleend. De helft van deze credie-
ten werd aan de industrie, 40 procent aan
particulieren en de rest aan den landbouw
verstrekt. (A.NJP.).
ITALLAANSCHE ONDERSCHEIDING
VOOR GENERAAL ROMMEL.
In tegenwoordigheid van minister Teruzzi
heeft generaal Garriboldi op het slagveld de
Italiaansche dapperheidsmedaille in zilver
uitgereikt aan luitenant-gene ra al Rommel,
commandant van het Duitsche legercorps
in Afrika. (D.N.B.)
CHEF VAN DE AMERIKAANSCHE
LUCHTMACHT DOOR ENGELSCHEN
KONING ONTVANGEN.
Naar de Associated Press uit Londen
meldt, Is de chef van de Amerikaansche
luchtmacht, generaal-majoor Arnold, door
den Engelschen koning ontvangen. Arnold
zal na een verblijf van twee weken in Enge
land thans naar Washington terugkeeren.
(D.N.B.)
NAGEDACHTENIS VAN VON MOLTKE
GEËERD.
Ter herdenking van het feit, dat gene
raal-veldmaarschalk von Moltke 50 jaar
geleden is gestorven heeft de weermacht
gistermorgen een eenvoudige plechtigheid
aan het graf van von Moltke te Kreisau bij
Schweldnitz gehouden. In opdracht van den
Führer is in het mausoleum een krans
neergelegd. Verder is de nagedachtenis van
den generaal-veldmaarschalk geëerd met
kransen'van den opperbevelhebber van het
leger, generaal-veldmaarschalk von Brau-
chitsch, alsmede van den chef van het
oppercommando vaii de weermacht, gene
raal-veldmaarschalk Keitel. (D.N.B.)
HET PROCES VAN RIOM.
Naar officieel wordt medegedeeld, heeft
het opperste gerecthshof van Riom het on
derzoek tegen de verdachten Daladier,
Blum, Pierre Cot, Guy Lachambre en ge
neraal Gamelin geëindigd. Gebleken Is, dat
de controleur generaal Jacomet van defen
sie en oorlog eveneens zijn plicht heeft ver
zaakt. Hij is gearresteerd en in staat van
beschuldiging gesteld. (D.N.B.)
DE KEIZER VAN JAPAN BEKRACHTIGT
HET VERDRAG MET MOSKOU.
Officieel wordt te Tokio medegedeeld, dat
de keizer van Japan het neutraliteitsver
drag met de Sovjet-Unie heeft bekrachtigd.
Het treedt vandaag in werking.
DE AUSTRALISCHE REGEERING.
De Australische vice-premler Fadden
heeft gisteren de Australische Labourpartij
ultgenoodigd, naar de Londensche berich
tendienst meldt, toe te treden tot de regee
ring, daar het „thans geen tijd is voor on-
eenigheden".
Dit Nummei bevat DRIE Bladen
Binnenland
Nieuwe distributiebonnen aangewezen.
(2de Blad).
Een nieuwe inhoudsmaat van een kwart
liter (Binnenland, 3de Blad).
Maatregelen tegen den smokkelhandel
(Binnenland, 3de Blad).
Centrale Stierenkeuring te Leiden. (Stads
nieuws, 1ste Blad).
Een onderhoud met „Hendrik van Njord"
(3de Blad).
Buitenland
Groote buit der Duitschers in Griekenland
(lste Blad).
Tswetkowitsj over den ommekeer in Zuid-
Slavië 1ste Blad)
De Belgische gemeenteraden uitgeschakeld
(lste Blad).
'1F VOORTS „LAATSTE BERICHTEN*
EERSTE BLAD.
