BINNENLAND LEIDSCH DAGBLAD, Woensdag 23 April 1941 Derde Blad No. 24869 82ste Jaargang Gemengd Nieuws Vereeniging van Huisvrouwen Gemaal bij De Voorst in werking gesteld Hulp voor inwoners van Den Helder De strijd tegen de smokkelarij De nieuwe aardappelen zijn er Reizen en avonturen van Mijnheer Prikkebeen CONGRES TE UTRECHT. Voor een tweedaagsch congres kwam gis termiddag de Nederlandsohe Vereeniging van Huisvrouwen in de groote zaal van Kunsten en Wetenschappen te Utrecht bij een. Van de 101 af deelingen van de vereeniging waren vrij/wel alle afgevaardig den naar Utrecht gekomen, zoodat aan alle tafeltjes in de zaal dames hadden plaats genomen. De presidente van het hoofdbestuur, me vrouw Oh. Neytzell de WildeMac Gillavry, heette de vele dames hartelijk welkom en in het bijzonder de eere-presidente van de afdeeling Utrecht, mevr. J. J. ter Pelkwijk- Donath. In haar openingsrede zeide de presidente om.: Het is nu eenmaal de taak van ons huisvrouwen te zorgen, dat in onzen kleinen kring, ondanks alles wat er om ons heen gebeurt, het leven zoo normaal mogelijk verloopt. In tijden van ingrijpende gebeur tenissen zullen alleen de allerjongsten on beroerd blijven. De grootere kinderen en de huisvader ge voelen meer of minder den ernst van moe ders zorgen en weten, dat zijook op huis houdelijk gebied een zekere medewerking moeten geven, die vroeger niet van hen ge vraagd behoefde te worden. U weet het a- len, hoe snel de gezinsleden zich hebben leeren aanpassen aan een redelijke verdee ling van hetgeen de distributiemaatregelen tot onze beschikking stellen. In het eene huishouden zal dit gemakkelijker gaan dan in het andere, maar ovëral zat een gTooter gevoel van saainhoorigheid ontstaan door het overwinnen van deze en andere distri- butie-moellij kheden. Nadat enkele huishoudelijke punten wa ren afgehandeld, verkreeg de afgevaar digde van Rotterdam het woord. Spreekster bracht in het bijzonder dank voor den steun, welke de afdeeling Rotterdam heeft ontvangen in de moeilijke dagen vlak na 14 Mei. Ondanks de duisternis waren er zoo vele lichtende bakens, dat er inderdaad zeer veel leed verzacht is gewaden. Nadat de begrootingen 'vervolgens waren goedgekeurd, kwam aan de orde de verkie zing van drie hoofdbestuursleden. Aan de beurt van aftreden waren mevr. J. v. d, Griend-Bunk (herkiesbaar), mevr. J. Kam- Haas (niet herkiesbaar) en mevr, B. G. TammensBoers (herkiesbaar). Gekozen werden mevrouw J. v. d. Griend- Bunk uit Kampen, mevrouw B. G. TammesBoers uit Andel (Gr.) en mejmr. M. Goedhart uit Den Haag. Vervolgens wer den in de arbitrage-commissie gekozen mevr. P. A. KranenlburgSmid uit Eind hoven, en tot plaatsverwangend lid mevr. M. J. BraunsSchagen uit Aerdenhout, ter wijl in de vacature van plaatsvervangend secretaresse, ontstaan door het overlijden van mevr. mr. J. Goslings-Lijsen, werd ge kozen mevr. mr. Van EekThiel uit Haar lem. Van de afdeeling Den Haag was een voord stel ter tafel gebracht luidende: het hoofd bestuur schrijve een prijsvraag uit voor het meest doeltreffende middel om ongewenscht bellen aan de deur te voorkomen of te be perken. Nog steeds is het vele aanbellen een zware belasting op het werk van huisvrouwen en dienstmeisjes, aldus de toeliching op dit voorstel. Een, middel tegen ongewenscht aanbellen, dat op gemakkelijke en een voudige wijze is toe te passen en dat finan cieel ook voor kleine beurzen ndet onover komelijk is, zou een niet te onderschatten arbeidsbesparing voor de huisvrouw be tee kenen. Het voorstel werd ,-met 95# tegen 72 stem men aangenomen. In de gisteravond voortgezette vergade ring werd verworpen een voorstel van de afdeeling Hilversum om de leden, die be danken en binnen het jaar weer lid wen- söhen te worden b.v. f0.50 te laten beta len als entreegeld. Op een vraag van de afdeeling Arnhem of het niet mogelijk zou zijn. dat dames die in pension wonen, een gedeelte van haar punten van de textielkaart ter be schikking stellen van de pensionhoudster, opdat deze hiervoor het linnengoed dat de pensionnaires gebruiken, kan aanvullen, adviseerde het hoofdbestuur in deze moei lijke tijden in onderling overleg een en ander zoo soepel mogelijk te regelen. Een vaste lijn daaromtrent valt niet aan te geven. De afdeeling Assen stelde voor een zilve ren lepeltje met het embleem van de ver- ■eeniglng ln den handel te brengen. Dit voorstel werd in handen gegeven van het hoofdbestuur ter nadere uitwerking. Gezien .de onverminderde belangstelling voor eenvoudig huishoudonderwijs op de lagere scholen aan meisjes van centrale 7e en 8e leerjaarscholen, zag de afd. Dordrecht gaarne, dat het hoofdbestuur bij de be trokken regeeringsinstanties zou aandrin gen op het invoeren van dit onderwijs op bedoelde scholen. Na ampele bespreking werd besloten, dat de presidente over dit onderwerp op het departement een onder houd met den desbetreffenden ambtenaar zal aanvragen. Een der rondvraagpunten betrof de vraag van de afdeeling Den Haag over het uit reiken van medailles (na 25-jarigen dienst) jan personeel van niet-leden. Over deze kwestie kon de vergadering niet tot een beslissing komen, zoodat het hoofdbestuur bit punt nader in overweging zal nemen. Nadat nog langen tijd over inhoud en typografische verzorging van het maand blad was gesproken, werd als plaats van de volgende algemeene vergadering Eind hoven aangewezen, met dien verstande, dat Jhn het hoofdbestuur zou worden overge laten om te beslissen of deze plaats in ver band met de tijdsomstandigheden al dan niet gewensoht zou zijn. O. DEGGELLER Sr. f ïn den ouderdom van 69 jaar is te Arn hem overleden de heer O. Deggeller, oud- Jhspecteur van het ziekenhuiswezen in Ne- Jerlandsch-Indië, officier in de orde van uranje-N assau. DE DROOGLEGGING VAN DEN NOORDOOSTPOLDER. Gisteren, een dag later dan de berekening luidde, is het gemaal bij De Voorst inwer king gesteld. Dit gemaal heeft tot taak het water uit den Noordoostpolder in het scheepvaart- kanaal BlokzijlKadoelen over te hevelen. Het is in een diepe put. tusschen deze beide water.en gebouwd, en het werd aan weerszijden daarvan beschermd door twee dammen. Zoolang die dammen daar lagen, was er geen communicatie mogelijk. Vorige week Donderdag is men begonnen met het doorgraven van de dammen. Men had gedacht daarmede eergisteren gereed te zijn, maar het isr een dag later geworden. Het was Maan<rag kwart voor vijf, toen aan de zijde van den Noordoostpolder het eerste gat in den dam viel. Een kwartier later werd ook aan de kanaalzijde het laatste beletsel der versperring opgeruimd. Hiermede waren ook de openingen vrijge komen van de sluis, dde thans het scheep vaartkanaal met den nog gevulden Noord oostpolder verbindt en die in de toekomst- de verbinding zal vormen tusschen den zoo juist gevormden scheepvaartweg en het nog te graven kanaal dwars door Urkerland tiaar Urk en het IJsselmeer. Gistermorgen omstreeks twaalf uur is de eerste pomp van het gemaal in werking ge steld. Terstond daarop werd het eerste wa ter uitgeslagen. Chn halféén gistermiddag werd de tweede pomp aangeslagen. Ook deze functioneerde perfect. Toen tegen een uur beide pompen tegelijk in bedrijf werden ge steld, wierpen ze 1140 kub. meter water per minuut in het IJsselmeer. De plechtigheid van de inbedrijfstelling van het gemaal werd o.m. bijgewoond door hoofdingenieur Romein, namens de ÏJssel- centrale, door hoofdingenieur Tennissen namens Werkspoor, terwijl van de firma Smit te Slikkerveer de heeren Van Dijk en Zonneveld aanwezig waren. De drie centrifugaalpompen te Lemmer, die sinds Januari in werking zijn, werpen elk per minuut 520 kub. meter water uit. Zij maken den waterstand in den polder eiken dag ongeveer 9 m.M. lager. De beide pompen aan De Voorst slaan elk 570 kub. M. water per minuut uit. Zij bren gen den waterstand lederen dag pl.m. 5 m.M. omlaag, zoodat nu beide gemalen per dag 14 m.M. water uit den polder pompen. Over 50 dagen, aldus is de berekening, zal de helft van het water reeds uit den polder zijn uitgeslagen. Werkspoor maakte de pompen en Smit te Slikkerveer leverde de electrische aandrij ving en installaties. De constructie van de pompen in het gemaal te Voorst is eenig in Europa. De „Notstandsbelhilfe" van den rijkscom missaris voert haar actie thans te Den Hel der. Behalve degenen, die thans woon achtig zijn in Den Helder, kunnen ook nog in aanmerking komen, personen, die op 10 Mei 1940 in Den Helder stonden ingeschre ven, doch tengevolge van de gebeurtenissen naar elders zijn vertrokken. In verband hiermede kunnen zij, die in een andere ge meente woonachtig zijn, zich voor een aan vraag melden bij den burgemeester ter plaatse. Een uitzondering wordt gemaakt voor de gemeenten in Noord-Holland ten Noorden van de lijn Heilo-Alkmaar-Hoom, alwaar reeds maatregelen zijn genomen. In aanmerking komen alle personen, die op 10 Mei 1940 in Den Helder woonachtig varen en wier verdiensten of gezinsinkom sten in de periode van 13 Januari22 Fe bruari j .1. gemiddeld niet hooger waren dan f. 11 per week voor alleenstaande perso nen; f. 18 per week voor gezinnen zonder kin deren beneden 16 jaar; f. 18 per week voor gezinnen met 1 en 2 kinderen beneden 16 jaar; f. 19 per week voor gezinnen met 3 kin deren beneden 16 jaar; f. 20 per week voor gezinnen met 4 kin deren beneden 16 jaar; f.21 per week voor gezinnen met 5 kin deren beneden 16 jaar; f. 22 per week voor^gezlnen met 6 kin deren beneden 16 jaar; f. 23 per weck voor gezinen met' 7 kin deren beneden 16 Jaar; f.24 per week voor gezinnen met 8 kin deren beneden 16 jaar; f.25 per week voor gezinnen met 9 kin deren beneden 16 jaar; f.26 per week voor gezinnen met 10 en meer kinderen beneden 16 jaar; (gezinsinkomsten worden voor de helft bij het loon van den kostwinner gerekend). KWEEKELINGEN WORDEN ONDERWIJZERS. Dank zij den nieuwen bepalingen al dus schrijven B. en W. van Den Haag aan den Raad kunnen thans in het geheel 35 zelfstandige kweekelingen tot onderwij zer benoemd worden. Thans zijn ef 37. Deze zijn echter niet allen geschikt, m.a. w. alle geschikte zelfstandige kweekelingen met akte kunnen thans geplaatst worden als onderwijzer. B. en W. zijn van oordeel, dat Den Haag de gelegenheid om aan het zoo herhaalde lijk veroordeelde instituut van „zelfstan dige kweekeling met akte" een einde te maken niet ongebruikt voorbij mag laten gaan. Voor de z.g. Septemberscholen zouden zij deze kweekelingen willen afschaffen op het tijdstip, waarop het nieuwe schooljaar begint, dus 1 September aanstaande, voor de z.g. Maartscholen op het tijdstip, waar op de nieuwe leerlingenschaal voor deze scholen van kracht zal zijn, dus 1 Maart 1942. „B. en D.", de schrik der smokkelaars. HET VERHAAL VAN EEN BOER, DIE SPEK GEVONDEN HAD. Men schrijft aan „De Tijc." „Dat hammetje kost u dan, laat 's kijken, 16 maal twee en vijf en twintig is op den kop af 36 guldentjes en nog een rijksdaal der voor de moeite. En mondje dicht, me vrouw er hangt te veel van af." En doodgelukkig stapt mevrouw een half uurtje later in den trein naar Arnhem, doodgelukkig, omdat het haar gelukt Is een 16-ponds hammetje te smokkelen zon der dat B. en D. er ook maar iets van merkten. Want B. en D. zijn in deze streken we doelen op Utrechts Noord-Oosthoek en de vredige plaatsjes op de grens van het Vehiwsch heuvelland een begrip gewor den, een begrip, dat den smokkelaars de stuipen op het lijf jaagt. B. en D. hebben het leeuwenaandeel ge had in het verdrijven van de smokkelaars, die Barneveld, Veenendaal, Harderwijk en Nijkerk, kortom den geheelen Veluwezoom met hun ongewenschte praktijken onveilig maakten, die maandenlang, zonder dat iemand er eigenlijk wat aan doen kon, tal rijke huisgezinnen in de provincies Utrecht en Gelderland van clandestien geslacht vleesch voorzagen, hiermee schatten ver dienden, hun .handel" zelfs tot Amster dam en Den Haag uitstrekten, vorige maand een hausse in hun bedrijf door maakten en nu zoo goed als uitgeroeid .zijn. De Veluwezoom was door hen het meest beruchte clandestiene vleeschoord in ons land geworden. B. en D. zijn de twee wakkere ambtena ren van den Centralen Crisis Controle dienst, die de namen Van Baayen (vandaar de B) en van Degenaar (waarvan de D af komstig is) dragen, doch bij de smokke laars beter bekend staan onder hun „pseudo", B. en D. Belden zijn in Ede ge- statlonneerd en afkomstig uit het Neder- landsohe leger, waarin Van Baayen offi cier-vlieger was en Degenaar onderofficier bij de infanterie. Reeds maandenlang vertoeven zij in Ede, doch de eerste weken van hun ver blijf aldaar merkten de smokkelaars wei nig van hen. In die dagen hebben zij zich ingewerkt, hebben zij zich vertrouwd ge maakt met de gebruiken ln deze streek, maar ook hebben zij zich in die weken naar alle zijden georiënteerd. Hier werd een geheime post uitgezet, daar weer wer den belangrijke inlichtingen ingewonnen. Personen, die in gewone tijden nooit in deze omgeving gezien werden, werden ge schaduwd en zoo kwam aan het licht, dat zoowel chique gekleede heeren als sjofel tjes uitziende juffrouwen met een sterk TJtrechtsch accent, regelmatig bij dte-of-dle kwamen, steeds met een koffer gewapend, steeds met een wat zwaarderen koffer er weer vandaan gaand. De bus van Veenen daal naar Zeist werd eenige malen „ge fouilleerd" en al deze maatregelen werkten er toe mede, dat er in de afgeloopen weken heel wat aan het licht gekomen is. De eeste nieuwe aardappelen zijn ge oogst; Maandag werden zij uit de kas sen in het Westland aangevoerd door. den kweeker H. G. Zuidgeest te Monster Men betaalde tot 74 cent per kilo, zoo meldt „De Tijd". W. TH. LA RIVIÊRE. f In Den Haag is, 67 jaar oud, overleden de heer Willem Theodoor la Rlvière, die 22 jaar, tot eind 1936, directeur van het Dordreehtsch Nieuwsblad is geweest. A. REINDERS OVERLEDEN. In den ouderdom van 69 jaar is te Haren bij Groningen overleden de heer A. Rein- ders, oud-directeur van de Amsterdamsche Bank te Groningen. De heer Reinders werd te Warffum geboren en bjzoeht de HB.S. in Groningen. Hij was bestemd om inge nieur te worden, waarvoor hij de colleges te Aken volgde. Na onderbreking van zijn studie trad hij toe tot de firma Reinders en Knol Bruins te Groningen. Later richt te hij met den heer Roelfsema de Gro ninger crediet- en handelsbank op. De overledene, die verschillende functies be kleedde. was o.m. comimssarls van de Noord-Nederlandsche beetwortelsuikerfa- brlek te HoogkerkVierverlaten. EXTRA RANTSOEN KOFFIE OF THEE. Voor hen. die nachtdienst verrichten. Aan personen, die bij den Luchtbescher ming nachtdienst verrichten, en aan het P.T.T., Politie- en Brandweerpersoneel, dat geregeld nachtarbeid verricht, mogen losse rantsoenbons voor ten hoogste één rant soen koffie of thee en een half rantsoen suiker per persoon en per distributiepe riode worden verstrekt. Dit voorschrift geldt thans voor alle per sonen, die, al dan niet vrijwillig, bij de luchtbescherming nachtdienst verrichten ook indien zij nu in vasten dienst zijn en gesalarieerd wordtn. (Vad.) AANSCHAFFING EN VERBETERING VAN KRANEN IN AMSTERDAMS HAVENGEBIED. De regeeringscommissaris voor Amster dam heeft besloten een crediet van f 600.000 beschikbaar te stellen voor de aanschaf fing van nieuwe kranen ten behoeve van de Ceonhaven, van een rupsbandkraan, voor het verbouwen van kranen in het Oostelijke havengebied en de verbetering en herstelling van bestratingen, kademu ren en kraansporen in het lüvengebled. Iedere ontdekking leidde weer verder en zoo kon, langzaam, maar zeker, de geheele bende ontmaskerd worden. Smokkelaars opsporen Is overigens nog zoo'n heel saai werkje niet. Voor hen, die zin voor humor hebben, zit er zelfs iets vermakelijks ln. Want stelt u zich 'een oud boertje voor met een groot pak achter op zijn fiets en even verder aan den kant van den weg een paar „speurders" van de C.C. C. Eén van hen roept: „Zeg, stap eens even af," En het manneke stapt af. Dat treft, beweert het „slachtoffer", als de ambtenaren zich bekend hebben ge maakt. Dat treft bar best. Ik was juist op weg najr jullie. Het boertpe babbelt verder in zijp typisch Oost-Utrechtsoh taaltje. Hij verhaalt van het groote pak, dat hij daar op de splitsing gevonden heeft. Het lag vlak naast de brievenbus. Natuurlijk heeft hij het toen op zijn flets gebonden om het naar het politiebureau te brengen. Want iets, dat zonder iemand er bij op den weg ligt, hoort immers op het politiebureau? Dat moeten de ambtenaren ook toegeven en gedrieën gaan ze het pak nu maar weg brengen. lakker vet spek zat er in en ook nog een pond of tien van een ander var- kensdeel. Was ik jullie nu maar niet tegenge komen en was het maar niet mijn bedoe ling geweest naar het bureau te gaan, zegt het boertje schalks, want de C.C.C. heeft hem laten gaan. Hij hield tè strak vol, dat hij het pak gevonden had en het tegendeel- kon niet bewezen worden. De eerlijke vinder moet inwendig ge juicht hebben, toe hij het politiebureau verliet. Let goed op, heere, waren zijn laatste woorden, over één jaar en zes weken kom ik terug en als het dan nog niet wegge haald is, is het spek voor mij. Menschen kinderen, wat zal mijn vrouw er dan van smullen B, .en D, boekten een werkelijk sensatio neel succes, toen een smokkelaffalre, die haar oorsprong ln de hoofdstad des lands had en over complete inkoopcentrales ln Ederveen en vele andere plaatsjes beschik- toe, ontmaskerd werd. Vooral de clandestiene slagers, die hier bij betrokken waren, moeten handen met geld verdiend hebben. Er werd liefst bijna 3000 pond varkensvleesch In beslag geno men, terwijl de ambtenaren vernuftig ln elkaar gezette rookerijen ontdekten. Zelfs oude afgedankte auto's werden hiervoor gebruikt Op een andere plaats waren het weer kunstig omgebouwde kip penhokken, die geen kippen, maar een vuurtje, rook en vleesch bevatten. Ontdekking op ontdekikng werd alzoo gedaan. B. en D. kregen een zekere faam in deze streken. De smokkelaars werden hang, de boetes waren hoog en de winsten daalden. De smokkel ging uit ais de veel besproken nachtkaars en blijft voor velen een herinnering aan een spannende reis, een zwaren koffer en een lekker maar duur en gevaarlijk stukje varkens vleesch. VUURZEE TE NIEUWOLDA. Twee stroosohuren in vlammen opgegaan. Gistermiddag omstreeks twaalf uur is door onbekende oorzaak brand uitgebro ken in de twee groote schuren, grenzende aan dé woning van de gebroeders. Van der Wal te Nieuwolda (Gr.) De schuren bevat ten een grooten voorraad stroo en vormden een welkome prooi voor de fel om zich heen grijpende vlammen. Twee motorspuiten uit Nieuwolda en een uit "Midwolda war$n spoedig op het terrein van den brand, doch konden tegen de vlammenzee niet veel uit richten, Om zes uur liet het zich dan ook W 6117 (tngea Mod.) aanzien, dat de geheele voorraad stroo ver loren zou gaan. Dank zij de windrichting konden woonhuis en aangrenzende percee- len behouden blijven. Om half negen vértrok de motorspuit uit Groningen, naar de geweldige vuurzee, die op dat oogenbllk een ernstig aanzien kreeg. Vanochtend woedde de brand met on verminderde kracht voort. Om acht uur keerde de motorspuit uit Groningen terug en vertrokken! ter aflos sing twee kleine spulten uit Groningen naar de plaats van den brand. Het vuur wordt mede bestreden door een spuit uit Wagenborgen, die hedenmorgen ter assistentie is vertrokken. Met een groot aantal stralen wordt nog steeds water in de vuurzee geworpen, doch het laat zich aanzien, dat het bluschwerk nog wel den geheelen dag ln beslag zal nemen. DOODELLÏKE VAL, Gisteravond om kwart over zes Is op het rangeerterrein aan den Westzeedijk te Rotterdam de 13-Jarlge jongen O. M. S. Hoogendoorn, woonde aan de Schans -al daar, zoo niet den bulk op een spoorrail gevallen, dat hij tijdens het vervoer naar een hospitaalschip is overleden. De jongen bevond zich op verboden terrein en is hard loopend over de rails gestruikeld. Waar schijnlijk heeft 1)ij hierbij een gescheurde milt opgeloopen, die een doodelljke bloe ding veroorzaakte. GESCHROKKEN KOE VEROORZAAKT DOODELIJK ONGEVAL. Op den Enschedenschenweg tn de ge meente Haaksbergen is een doodelijk on geluk gebeurd. De 54-jarlge gehuwde fa brieksarbeider J. Hoebink, liep daar met een koe aan het touw. Op een gegeven oogenbllk schrok het dier van een achter- oprljdenden autobus. Het sprong op zij en wierp H. onder den volgwagen van de bus. De man was op slag dood,. BUITENLANDSCH GEMENGD. SENSATIONEELS REDDING IN AMERIKA. Arbeiders werd. door een vliegtuig uit een brandend boseh de weg gewezen. UJ. uit Port Dlx (New Jersey): Tachtig spoorwegarbeiders zijn op sensationeele wijze gered uit een brandend bosch. Ach tervolgd door vlammen en rook, konden zij eerst geen uitweg meer vinden. Plotseling verscheen een vliegtuig, dat enkele malen rond het bosch vloog en vervolgens in duik vlucht een met ijzer bezwaard briefje Met vallen, waarop de arbeiders aanwijzingen lazen, hoe zij uit het woud moesten gera ken. Het vliegtuig bleef boven 'hen en toen zij toch den verkeerden weg namen, wierp de piloot andermaal een briefje met nieu we aanwijzingen naar beneden. Toen de arbeiders ten slotte het gevaarlijke bosch verlaten hadden en zich ln veiligheid 'be vonden, verdween het vliegtuig. Tot dus verre weet men nog niet, wie de redder ge weest is. 171 Teekenlng van Aart van EwUk. (Reizen en avonturen van Mijnheer Prikkebeen). Naar J. J. A. Gouverneur, Maar zie wie drijft daar kalm gerust Of hem het schoone strand zou lijken. Al op een houtblok naar de kust HIJ stuurt heel handig, vordert snel t Ls d oude vriend, die eens komt kijken, En ziet daar waarlijk Pietemei.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1941 | | pagina 9