LEID5CH DAGBLAD - Eerste Blad Woensdag 23 April 1941 De- Oude Gevel van het Nieuwe Stadhuis KERK- EN SCHOOLNIEUWS Buitenland Amerika en de oorlog Italiaansch Weermachtsbericht Duitsch weermachtsbericht Stadsnieuivs BEURSOVERZICHT MARKT ROOSEVELT OP DE PERSCONFERENTIE. President Roosevelt is gisteren in de persconferentie gewezen op berichten uit Londen, waarin gezegd wordt, dat leidende Engelsche kringen ongerust zijn. dat de zware tegenslagen in het gebied van de Middellandsche Zee de geestdrift in de Vereenigde Staten voor een ondersteuning van Engeland zouden kunnen afkoelen en dat het Roosevelt in de huidige atmosfeer nauwelijks zal gelukken de hulp voor En geland te vergrooten! De president ant woordde hierop, dat dit maar krantenbe richten waren. De president werd er opmerkzaam op'ge maakt, dat hij toch vari zijn ambassade in Londen en de talrijke door hem naar Enge land gezonden waarnemers wel nauw keurige berichten zal krijgen. Hem werd de vraag gesteld, of hij niet het voornemen heeft het Amerikaansche volk daarvan in kennis te stellen. Na langdurig nadenken antwoordde Roosevelt, dat het een moei lijke kwestie is, uit te maken, wat gepubli ceerd en wat niet gepubliceerd kan wor den. Want de toestand wijzigt zich vaak en wie de geschiedenis bestudeerd heeft, weet. dat men in oorlogen plotseling van de hoogste verwachtingen in de diepste wan hoop zwaait. Ook ln den huldigen oorlog zijn daar voorbeelden voor. Deze oorlog, aldus Roosevelt, zal niet door één enkelen slag beslist worden, ja zelfs niet door de beslissingen in het Oosten van de Middel landsche Zee, maar deze oorlog zal gewon nen worden, doordat men den democratlën, en dat beteekent het Brltsche empire, hulp verleent. Roosevelt weigerde iets te zeggen over het probleem der convooleering. Ook wilde hij niets zeggen over hetgeen hij dacht van den uitslag van den slag om de Middel landsche Zee. De president merkte slechts op, dat hij niet het orakel van Delphi was. President Roosevelt heeft voorts aange kondigd, dat een nationale conferentie zal worden bijeengeroepen voor het bestudee- ren van voedingsproblemen. De besprekin gen zullen gevoerd worden van 26 tot 28 Mei ln de federale hoofdstad. Het program der conferentie behelst de toepassing van het wetenschappelijk onderzoek op het gebied der voeding, opdat vooral de arbeiders ln de wapenindustrie en de recruten In de op leidingskampen en de kinderen een beier samengestelde voeding zullen krijgen. In dit verband werd Roosevelt er op gewezen, dat de as. verhoogingen der belastingen de koopkracht zouden kunnen doen dalen en dat ook gevaar bestond van stijgende prij zen voor levensmiddelen en huur. De presi dent antwoordde ontwijkend, dat men in deze zaken niet mag generaliseeren. Ove rigens is het zeker, dat ieder, aldus Roose velt, in het belang van de zaak bereid is iets minder royaal te leven en Iets meer te betalen. D.N.B.) DE REIS VAN MATSOEOKA. Kolonel Nagal, die Matsoeoka als ver tegenwoordiger en adviseur op zijn veer- tigdaagsche reis'heeft vergezeld, heeft in een interview met het dagblad Tokio Asahi SJimboen. over zijn indrukken die hij ln Buitschland en sovjet-Rusland heeft opgedaan, weergegeven. hl Duitschland, zoo vertelde Nagal, ls vooral de geestdriftige ontvangst indruk wekkend geweest, die de Japansche delega tie ln officieele en particuliere kringen werd bereid. Verder ls hem de machtige vlucht opgevallen, die Dutschland genomen heeft. Uiterst indrukwekkend ls ook de eerste ont moeting met den Fuehrer geweest. Wat de Fuehrer doet, zoo verklaarde Nagal, is door hem steeds zeer zorgvuldig overwogen, waarbij hij rekening houdt met alle moge lijkheden. Dan neemt hij echter ook eer duidelijke en onverbiddelijke beslissing «- doelbewust en zonder haast of weifelin- ten uitvoer wordt gelegd" Deze van een stc karakter getuigende houding kenmerkte den Fuehrer van den aanvang af en hieraan zijn alle successen te danken. Tevens is dit de oorzaak voor het onbe grensde vertrouwen zoowel van alle voor aanstaande persoonlijkheden als van het geheele volk in Adolf Hitler. De Fuehrer en de Duce, zoo meende Nagal, staan als broeders tegenover elkaar en in het alge meen vormt men zich geen juist beeld van de nauwe betrekkingen tusschen de beide staatslieden. Over het oponthoud van de Japansche delegatie in Moskou zelde kolonel Nagai, dat na de onderteekening van het neutra- liteitspact Stalin persoonlijk voor het hier op volgende banket de tafels en stoelen heeft verdeeld. Stalin heeft een dronk uitgebracht op net welzijn van den tenno en de Japansche weermacht, waarbij hij zich tot Matsoeoka en de hem vergezellende Japansche offi cieren wendde. Matsoeoka heeft hierop vrijmoedig verklaard, dat deze Japansche omcleren steeds aan een verslaan van de sovjet-unie gedacht hebben, doch thans is echter een neutraliteitspact tusschen de belde landen gesloten (D.N.B.) NEDERLANDSCHE VEREENIGING VAN HUISVROUWEN. Vanmorgen om half tien is te Utrecht het tweedaagsch congres van 'de Nederlandsche verceniging van Huisvrouwen, dat gisteren R,erd geopend, hervat. Na het openingswoord was het woord aan mevr. J. van Iterson- Rotgans, die een lezing hield over het onder- werp ,,Onze strijd tegen de distributie" doelmatige voeding ondanks distributie), vervolgens sprak mevr. B.G. Tammens-Boer ..Wat de landbouw daartoe bijdraagt", rinks als aanvulling op de toespraak van mevr. Van Iterson. Na de rondvraag werd net congres gesloten. Het Italiaansch weermachtsbericht num mer 322 luidt als volgt: Onze troepen hebben tot op het oogen- blik der capitulatie van het Grieksche leger in Epirüs en Macedonië, hun zegevierenden opmacsch op vijandelijk gebied voortgezet, den hevigen weerstand gebroken en ge van4 genen en een buit aan wapens en oorlogs materiaal binnengebracht. Onze luchtformatles hebben in het Ka naal van St. Maur Grieksche schepen aan gevallen. Een stoomschip van 2000 ton en twee groote zeilschepen werden tot zinken gebracht. Een duikboot erf" andere vijande lijke schepen werden beschadigd. Op 21 April heeft in het Oosten van de Middel landsche Zee een Italiaansch torpedovlieg tuig een stoomschip van 8000 ton, dat in een krachtig beveiligd convooi voer, tot zinken gebracht. Het Buitsohe vliegercorps heeft in den nacht van 22 April herhaalde malen militaire doelen aangevallen van de luchtvlootbasis op Malta. In Noord-Afrika heeft de vijand te To- broek opnieuw pogingen tot uitvallen ge daan, welke snel gebroken werden door -de Italiaansch-Duitsche troepen. Verscheidene Britsclie tanks werden vernield. Wapens en materiaal werden buitgemaakt. Engelsche vliegtuigen hebben aanvallen gedaan op eenige plaatsjes in Cyrenaica, een vijande lijk Vliegtuig werd neergeschoten. In Oost-Afrika is een nieuwe aanval van den vijand in den sector van Dessie door onze troepen afgeslagen. GEVECHTSHANDELINGEN IN CHINA. Na de succesvolle verovering door de Ja panners van Ningpo, Foetsjau, Haimen, Öji- poe en Wentsjau, de voornaamste haven plaatsen van de provincies Tsjekiang en Foekien, hebben de Japansche marine- sbrijdkrachten vanochtend Soengmen en Tsjaikiao, twee andere belangrijke haven steden aan de kust van Tsjekiang bezet, zoo meldt de persafdeeling van de Japan sche vloot in de Chineesche wateren. Tsjai- kiao is een belangrijke haven aan de Zuid kust van de Hangt-sjau taai, gelegen op on geveer dertig kilometer ten Westen van Ningpo. Soengmen ligt-op 35 kilometer ten zuiden van Haimen en 25 kilometer ten Oosten van Wenling. BESCHERMING VAN BIJKANTOREN DER POSTERIJEN IN ENGELAND. l5e Engelsche regeering heeft zich, naar de „Daily Mirror" meldt, op instigatie van den minister van P.T.T. gedwongen gezien door Scotland Yard een speciale politie- troep te doen samenstellen ter bescherming van de kleine postkantoren. Zekere Engel sche misdadigerskringen hebben zicli den laatsten tijd, naar het blad meldt, toege legd op het berooven van bijkantoren der posterijen, welke ln verband met de belang rijke hoeveelheden contant geld, die door de oorlogsomstandigheden ook in de kleine postkantoren gereed moeten worden ge houden, een loonenden buit beloven. (D.N.B.) DE SCHE SCHEPEN W'ÜftERIKA. De voorzitter van de commissie uit het ;aU^ran Afvaardigden voor de koop- »a5i heeft een wetsontwerp in nend, volgens hetwelk de Amerikaansche o --~© elk buitenlandsch schip, dat in ens van de Ver. Staten ligt, kan overnemen en in dienst stellen. (MB.) DE NATIONALE REVOLUTIE IN FRANKRIJK. De Fransche onderstaatssecretaris voor de jeugd, Lamirand, heeft na een inspectie op een kampement voor landarbeid in Bor- deauXj in een redevoering voor 3000 jonge Franschen een schets gegeven van het be grip der „nationale revolutie", die Frank-» rijk thans beleeft. Sommigen, zoo zeide hij, zouden het woord revolutie nief? willen hoo- ren, omdat zij zich daaronder een of an dere soort van anarchie voorstellen. Ande ren verstaan onder het woord nationaal al leen de reactie in de oude beteekenis. De nationale revolutie van thans is echter een revolutie in orde en rust. Zij is nationaal, omdat zij aan geen enkel egoisme voordee- len wil geven, maar alleen het land wil dienen. Voorwaarde is echter een volkomen en definitieve breuk met alles, wat Frank- ïijk in zijn tegenwoordige ongeluk heeft ge- stort. Frankrijk moet, boven zijn nationale solidariteit in arbeid, gezin en als volk uit, thans ook medewerken aan de Europeesche volkerengemeenschap. Voortgaande keerde Lamirand zich tegen de Franschen, die sympathiseeren met de beweging van de Gaulle. Zij zondigen daarmede zwaar tegen hun vaderland, zoo verklaarde hij, want maarschalk Pétain, Reeft de leuze gegeven, de eenheid van het land te bewaren. Er is slechts één equipe: Frankrijk en slechts één chef: Pétain. (D.N.B.) AANVAL OP SCHEPEN IN GRIEKSCHE HAVENS. In de Soeda-baai op Kreta liggende sche pen zijn op 22 April blootgesteld geweest aan zware aanvallen van Duitsche ge vechtsvliegtuigen. Een in de baai liggende bom van het zwaarste kaliber zwaar be schadigd, drie koopvaardijschepen en trans- sportschepen met een totalen inhoud 'van 25.000 brt. werden door goed geplaatste.tref fers tot zinken gebracht en twee andere schepen met te zamen 8.000 brt. beschadigd. Ook bij Salamis werd een vrachtschip van 5000 b.r.t. door bommen getroffen. Het Duitsche luchtwapen bracht een anderen zwaren sla-g toe aan de in de Golf van Ko- rinthe liggende transport- en koopvaardij schepen, die bestemd zijn voor het wegvoe ren van de Brltsche strijdkrachten in Griekenland. In het gebied van Patras wer den dertien schepen door Duitsche stuka's en formaties gevechtsvliegtuigen aangeval len. Vier schepen met een totalen inhoud van 12.000 brt. vielen ten prooi aan den aan val en zonken, negen andere schepen met een gezamenlijken inhoud van 30.000 brt. werden beschadigd. (DNB) PLYMOUTH WEER AANGEVALLEN. In den afgeloopen nacht hebben wederom sterke formaties van hét Duitsche lucht wapen, naar het'D.NE. verneemt, de oor logshaven Plymouth met uitstekend gevolg aangevallen. In de haven en de stad werden een reusachtige brandende oppervlakte en verscheidene branden, die gepaard gingen met groote ontploffingen, waargenomen. Voorts werden voor den oorlog belangrijke doelen bij Plymouth met succes gebombar deerd. De Engelsche oorlogsvloot leed even eens weer verliezen. Vannacht zijn wederom 4 schepen met in totaal rond 11.000 ton tot zinken gebracht. Het opperbevel der Duitsche weermacht maakt bekend: De bewegingen van het Duitsche leger in Griekenland verloopen volgens de opgestel de plannen. Voorbij Lamia naar het Zuiden oprukkende strijdkrachten hebben in den historischen pas van Thermopilae strijd ge leverd met Engelsche achterhoeden. In de Grieksche wateren vernietigden Duitsche gevechtsvliegtuigtuigen gisteren zeven vij andelijke koopvaardijschepen met een ge zamenlijken inhoud van 37.000 br. t., en be schadigden twaalf andere groote schepen door bommen. In de baai van Soeda trof een bom van het zwaarste kaliber een groot oorlogsschip. De aangevallen schepen waren overwegend transportschepen, die deelen van de uit Griekenland vluchtende Britsche troepen aan boord hadden. Gevechts- en jachtvliegtuigen vernielden gisteren en eergisteren bij aanvallen op vijandelijke steunpunten voor vliegtuigen op het Grieksche vasteland 24 vliegtuigen op den grond en stelden verscheidene stukken luchtdoelgeschut buiten gevecht. Duitsche gevechtsvliegtuigen en duik bommenwerpers richtten in den afgeloopen nacht nieuwe zware vernielingen aan op de oorlogswerf en in de tankinstallaties van de haven van La Valetta op het eiland Malta. Een Britsche torpedojager werd zwaar ge troffen. In de haven ontstonden groote branden, Bij luchtgevechten boven het eiland verloor de vijand een jachtvliegtuig van het type Hurricane. In het zeegebied rondom Engeland brach ten gevechtsvliegtuigen door scheeraanval- ler. op een convooi ten Zuiden van Alde- brough een koopvaardijschip van 3.000 brt. tot zinken en beschadigden een ander schip door bomtreffers zwaar. In den afgeloopen nacht vernietigden gevechtsvliegtuigen drie koopvaardijschepen met te zamen 11.000 brt. en beschadigden drie andere groote schepen. Sterke formaties gevechtsvliegtuigen be stookten in den nacht van 22 op 23 April opnieuw de belangrijke, oorlogshaven Ply mouth met brisant- en brandbommen. Het zwaartepunt van den aanval was gericht op de werf installaties, ravitailleeringsbedrijven en levensmiddelenopslagplaatsen van de marine. Er ontstonden uitgestrekte branden. Anderegevechtsvliegtuigen vielen met goed succes de oorlogshaven van Ports mouth, alsmede de haveninstallaties aan de Zuidoost- en Zuidwestkust van het Britsche eiland" en aan de Schotsche Oostkust aan. Bij pogingen van den vijand om naar het bezette gebied te vliegen schoot de ludht- doelartdllerie een Britscfh vliegtuig omlaag. Boven het rijksgebied vonden geen ge vechtshandelingen plaats. In de periode van 19 tot 22 April verloor de vijand in totaal 95 vliegtuigen. Hiervan werden 38 vliegtuigen in luchtgevechten en 5 door 1 uchtdoelarfcilierie neergeschoten, terwijl de rest op den grond werd vernield. In dezelfde periode gingen veertien eigen vliegtuigen verloren. Formaties- van den generaal der vliegers Loehr hebben een bijzonder aandeel gehad in de groote suc cessen bij de bestrijding van de vijande lijke scheepvaart in de Grieksche wateren. HANDELSREGISTER KAMER VAN KOOPHANDEL. Nieuwe inschrijving: N.V. Ritz Cafetaria, in oprichting. Gan getje 14, Leiden. Cafetaria en restaurant. Eigenaar: J. A. J. van Santen, Rotterdam. Wijziging: N.V. Stoombroodfabriek en Melkinrichting „De Vefeeniging" v.h. Koole. Nicola en Compagnie. Geeregracht 15, Lelden. Overl. Proc.: Wed. S. P. van Dorsten—Weiman, Lelden, 66. 13 April 1941 V -rsnrr Reeds een zeer vluchtige blik overtuigt ons, dat het gedeelte van den Westelijken vleugel, grenzend aan de middenpartij vrij wel geheel gelijk *is aan het eerste gedeelte der Oostelijke partij. De topgevels en de poortjes stemmen geheel overeen. Deze beide poortjes zijn vervaardigd door den steenhouwersgezel Albert Rothfeld, die dit werk trouwens te Bremen deed en daarna de behakte steenen per schuit overzond. Met meerder ornament van het Stadhuis schijnt dit trouwens het geval te zijn ge weest. Alleen is er verschil van tijd tus schen de Jonische pilasters. Misschien herinnert men zich, dat er een overlevering bestaat, die de afkomst van den zwarten opschriftsteen in het Weste lijk poortje behandelt. Deze zou oorspron kelijk een altaarsteen geweest zijn, welke door Willem n bij de geboorte van Floris V aan de Pieterskerk was geschonken. Het Roomsch-Koningschap van Duitschland bracht mede dat Willem II ontzaglijk veel reisde in Duitschland, dan weer naar Vlaanderen en Zeeland om daar zijn rech ten te verdedigen, soms ook naar de gren zen van West-Friesland. Op 25 Januari huwde hij te Brunswijk met de vorsten dochter Elizabeth van Brunswijk. Een tijd lang zwierf hij toen in Duitschland rond om zijn rechten te kunnen bevestigen. In den zomer van. 1253 vinden we hem zeker te Leiden, waar o.a. een nieuw benoemde bisschop van Maagdenburg de regaliën van hem ontving. Gedurende de eerste helft van 1254 roept de strijd hem weer naar Vlaanderen. Doch als op 26 Juli 1254 de wapenstilstand van Quesnoy gesloten wordt is Willem op reis naar Holland om dat hij de geboorte van zijn zoon Floris V heeft vernomen. Dat kan dan wel niet an ders geweest zijn dan naar Leiden, want hier bekrachtigde hij op 30 Juli het bo vengenoemde wapenstilstandsverdrag. De overlevering, dat Floris V te Leiden gebo ren zou zijn, wint hierdoor wel eenigszins aan kracht. Zelfs op 21 Augustus 1254 ls er nog een stuk van hem onderteekend en bezegeld te Leiden. Of hij nu inderdaad een altaarsteen aan de Pieterskerk heeft geschonken, is hier mee nog niet bewezen. Doch is het wel zeker dat de bewuste opschriftsteen ln 1577 door Cornells Symonszn. Stand, in de Pieterskerk werd opgedolven en in Januari van genoemd jaar naar het Stadhuis ge bracht. Een en ander pleit wel voor de waarheid der overlevering. Het tijdvers was ontworpen door Jan van Hout en de letters werden op den steen geteekend door Jan Liefrinck, een schilder. Het luidt: Thrijc van Spaengien, hem verbliden In tbeleggen, als zi zagen Met gedult mi dragen tliden Zo veel letters zo veel dagen. NED. HERV. KERK. Beroepen: Te Akfcrum (toez.), ds. M. Onnes te Baflo. CHR GEREF KERK. Tweetal te Papendrecht: ds. I. van der Knijff te De Kr lm. en ds. W. Ruiter té Lutten en De- demsvaart. DOOPSGEZ BROEDERSCHAP. Beroepen: Te Tjallcberd, mej. da. C. Boerlage te Sint Anna Parochie. AMSTERDAM, 23 April. De publicatie van de verordening inzake de certificaten van Amerikaansche aandee- len riep voor de Amerikaansche waarden ter beurze van Amsterdam een vaste stem ming te voorschijn. De uitgevaardigde be palingen werden in zooverre op voordeelige wijze geïnterpreteerd, dat men thans offi cieel weet in de toekomst, zij het onder de daarvoor vastgestelde voorschriften, nog in de fondsen in kwestie te kunnen handelen. Bij de opening ontwikkelde zich vooral in de Staalaandeelen nogal wat affaire, ter wijl ook de Koperwaarden eenigen handel te zien gaven. Daarbij werd op een vrij flink verhoogd koerspeil gehandeld. Spoe dig echter bleek dat men iets te hoog had gegrepen, want de koersen volgden een benedenwaartSche richting, mede onder den Invloed van verkoopen te voorschijn geroepen door de hoogere noteeringen. Maar aan het einde van de rekening kon den toch over de geheele linie koersstij gingen worden opgemerkt. Nadat het enthousiasme vrij spoedig was bekoeld, kreeg de handel in de Amerikaan sche fondsen een kalm karakter en later op, den middag was er niet zooveel meer te doen. Van de Spoorwegshares, die even eens hooger waren, wisten vooraf Pennsyl vania's de aandacht op zich te vestigen; Public Utilities waren wederom goed ge- ddssponeerd, hoewel de affaire vergeleken met gisteren gering was. Voor de locale markt was de belangstel ling lichtelijk bekoeld, hetgeen klaarblijke lijk moest worden toegeschreven aan de attentie, die voor de Amerikaantjes aan den dag werd gelegd, zoodat men dus van een zekere verplaatsing van animo kon spreken. In tegenstelling met de Amerikaansche fondsen, waarvoor zich vraag openbaarde, waren de locale aandeelen meerendeels aan aanbod onderhevig. Dit aanbod was geenszins van overstelpenden aard, maar er scheen weinig lust te bestaan om het" aangeboden materiaal op te nemen en het gevolg was, dat de koersen onder beurs- tijd een benedenwaartsche richting volg den, terwijl tegen het slot op 'ongeveer de laagste prijzen van den dag werd gehan deld. De handel in Olies was van rustigen aard. Bij de opening werd afgedaan tegen onge veer de vorige slotprljzen, maar geleidelijk aan liep de koers naar beneden tot om streeks 251%. Van de Cultuurfondsen had den H.V.A.'s een gedeprimeerd voorkomen en de gisteren behaalde koerswinst ging vandaag weer geheel verloren, daar onder beurstijd een zevental punten moest wor den opgeofferd en per saldo op omstreeks -140% werd aanbeland. Vorstenlanden zakten na prijshoudende opening eenige procenten in, de Rubber- afdeeling was kalm. Amsterdam Rubbers liepen tijdens het beursuur langzaam aan iets terug, waarbij de doorsnqekoers ver geleken met gisteren vrijwel onveranderd was. Dè incourante soorten trokken weinig belangstelling. De Tabaksafdeeling was stil en prijshoudend, maar weinig veran derd. Voor Industrieelen was de animo niet groot, de Philips-aandeelen die gisteren een drukke affaire te zien hadden gegeven bewogen zich thans weer in een rustig vaarwater. Na prijshoudende opening zakte de koers een vijftal punten in; maar gemiddeld kwam er in de noteering toch niet veel ver andering. Aku's bleven gemakkelijk op peil. Unilevers daarentegen zakten een kleinig heid af. De minder courante industrieelen waren verdeeld, maar over het geheel ge nomen toch aan den vasten kant. De af faire in Schee^vaartaandeelen was van kleine afmetingen. Hoewel onder beurstijd een kleine ver zwakking kon worden opgemerkt, onderging het doorsneekoerspeil geen wijziging van beteekenis. De belèggingsmarkt was kalm en nauwe lijks veranderd voor de Nederlandsche staatspapieren. Gemeentelijke en provin ciale obllgatiën bleven goed prijshoudend. Voor pandbrieven kwam voor de afwisse ling weer eens eenig aanbod opdagen, zon der dot dit noemenswaardigen invloed uit oefende. (A.N.P.) Prolongatie 23/j OFFICIEELE VALUTAKOERSEN DER NEDERLANDSCHE BANK Valuta's (schriftelijke en tel transactfes) New-York 1,88 3/16—1,88 9/16; Brussel 30,11 30,17; Helsinki 3,81—3,82; Stockholm 44.81— 44,90; Zürich 43,63—43.71. Bankpapier: New-York 1,86 1/21,90 1/4; Brussel 30.08 30,20; Stockholm 44,76-44(94; Zürich 43,59— 43/75, nae zWarte hUnger-noot gebraCht had tot de doot bJnaest zes-d VI zent MensGhen; aList god den heer Verdroot gaf hl Uns Weder broot zo Veel WI CUnsten WensOhen. Zouckt en viht tjaer, van liden zwaer, Dat niet en was te herden De Here, maer, vrid' uns daar naer Den tienden maent, den derden. Wie zijn Romeinsche cijfers nog niet vergeten is, kan uit de capitaal gedrukte letters het jaartal van het beleg aflezen, waarbij hij er rekening mee moet houden, dat de W telt voor V. V. Het aantal letters van de middelste zes regels is 128, het aan tal dagen van het beleg. Wie het Stadhuis vóór den brand heeft gekend, weet, dat er een eenigszins ver hoogd gedeelte aan grensde, dat we in oorspronkelijke toestand kennen met drie Gothische vensters. Op 15 Maart 1663 be sloot men, dat dit gedeelte, dat waarschijn lijk van baksteen was, ook onderhanden moest worden genomen. Architect er van was Willem van der Helm die zich echter grootendeels bij den ouden toestand heeft aangesloten. Wel werden de Gothische bogen verwijderd. Daarvoor kwamen blind- arcaden boven de vensters, het geheel over spannen door een ellipsvormigen boog, ter wijl een acanthusrozet in de boogzwekken werd aangebracht. Buitengewoon karakte ristiek voor den knappen bouwmeester Van der Helm was deze transigeerende oplos sing niet. En toen door den brand dit ge deelte onherstelbaar was verwoest, heeft „Monumentenzorg" gemeend het geheel in den stijl van het meest Oostelijke deel te moeten restaureeren. Ons komt dit geluk kig voor. De balustrade loopt nu geheel door. Op de zelfde wijze als in den Öostelijken vleu gel zijn hier boven de vensters strekken ge plaatst. Doch consequenter, dus daar heeft men in de middelste drie van elke vijf strekken tafereelen uitgehakt, die her inneren aan de geschiedenis van Leiden en omgeving. Op een rustig uur in den vroegen morgen, als het verkeer nog niet al te druk is, laten deze voorstellingen zich wel bekijken. Het aardige poortje van 1670 dat vroeger aa nde Vischmarkt stond, is thans aan het uiterste Westelijke einde als afsluiting geplaatst. Op nog een aardige bizonderheid wil ik ten slotte nog even opmerkzaam maken. Naast het Westelijke poortje met het tijd vers van Jan van Hout vinden we een steenen trapje met Ijzeren omrastering. Sommigen meenen nog, dat dit de Kaak was, waar zij die gezondigd hadden tegen diverse burgelijke regelen tot straf werden tentoongesteld en aan openbare bespotting prijs gegeven. Doch dat is niet zoo De kaak werd reeds in het begin van de 17de eeuw uiterst wei nig meer gebruikt. Ze werd dan ook bij besluit van 2 Mei 1663 verwijderd „als 't aensien van 't raedthuys onclerende". Ons trapje is de oude Roepstoel, waar van verschillende publicaties werden afge lezen. Bij dien Roepstoel zien we een Ijzer aan den muur vastgekramd, dat precies de lengte van een Rijnlandsche voet aangeeft. En verder zien we in den muur Ingekeept de lengte van een Rijnlandsche roede. Dit waren in dien tijd de hier gebruikelijke officieele lengtematen. Wanneer zich in Lelden of omgeving geschillen voordeden over uitgestrektheden en begrenzingen van erven en landerijen, vond men hier de juiste standaardmaat, die moest worden toegepast. Doch deze maten hebben ook in den jongsten tijd nog haar waarde bewezen. Toen men voor de restauratie van den ouden gevel allerlei opmetingen deed met onze moderne lengtematen, kwam men met de verhoudingen van een en ander nooit precies uit. Men kwam voor allerlei proble men te staan, die schier onoplosbaar wa ren. Toen kwam men tot de herontdekking van de oude maten aan den muur bij den Roepstoel. En hiermee had men ook den sleutel voor de verhoudingen gevonden. Deze maten had Lieven de Keij natuurlijk in zijn tijd ook gebruikt. En toen „Monu mentenzorg" met de oude maten den gevel, de overgebleven deuren en vensters eens opnam was het heel eenvoudig, om nu ook de juiste plaatsing van het verloren gegane te bepalen en om den vernieuw den linkervleugel geheel in overeenstem ming te brengen met den behouden Ooste lijken vleugel. We zullen het hierbij laten. De hoofd zaken hebben onze aandacht gehad. Tal van details heten we onbesproken. Doch moge het behandelde een stimulans geven, dat we het bouwwerk met liefdevolle aan dacht blijven bekijken. Het is hier en daar nu alles nog wat nieuw, doch over enkele jaren is dat door den tijd. door zon én wind weer bijgekleurd. Wie in de hitte van den strijd hebben gestaan, kunnen wellicht niet alles waar- deeren. Doch zonder twijfel zal het nage slacht het waardeeren dat op deze wijze aan de schepping van Lieven de Key Techt is gedaan. N. J. S. KATWIJK AAN DEN RIJN, 22 April. Knol- selderie A f. 12,5014; schorseneeren A f. 16,40— 17 per 100 stuks; waspeen f. 2,202.90; kroten 7074 ct. per kist van 20 KG. Roode kool f7.90 —3.50; gele kool f.7—7,20 per 100 KG. Uien f.5,706; prei f.88,50; witlof f.2223,50 per 100 KG. LEIDSCHENDAM, 22 April. Kropsla, le soort f. 8,50, 2de soort f 7,00, 3de soort f. 1,50—3,00; stoof sla f.712; bloemkool 1ste soort f,20—24, 2de soort f«-712; andijvie per 4 Ko 5468 cl. spinazie per 4 Kilo 60 ct.; raapstelen'f. 14,5017; rabarber per 100 kilo f.12—17,50; radijs f. 2,10— 2,80; prei f.712; selderie f.12,70. WOERDEN, 23 April. Aangevoerd 14 partijen kaas. Prijs met rijlwmerk 1ste kw. f.4041,50, Handel vlug, s-i

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1941 | | pagina 3