Vleeschbon-periode van
10 tot 16 dagen verlengd
82sie Jaargang
VRIJDAG 18 APRIL 1941
No. 24865
He} geheele Joegoslavische
leger legt wapens neer
De zware aanval op Londen
De melkdistributie toegelicht
Verduisteren:
Montenegro door Italianen bevrijd
Ifaliaansch offensief aan hef
Grieksche front
Duurde meer dan 7 uur
Uit Amerika
Verspreide berichten
a
De Aardappelenvoorziening is voldoende
20.43 uur
6.35 uur
EERSTE BLAD
Feiten van den dag
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
PRIJS DER ADVERTENTIES
32 ets. per regel voor advertenties Hit Leiden en plaatsen waar agentschappen
van ons Blad zij'n gevestigd. Andere advertenties 37 ets. per regel. Minimum
5 regels. - Verplicht bewijsnummer 5 ets. - Incassokostenvolgens postrecht.
„Kleine Advertenties" (hoogstens 30 woorden) uitsluitend bij vooruitbetaling,
alleen 's Woensdags en 's Zaterdags 55 ets. - Voor toezending van brieven
wordt 10 ets. berekend.
Bureau Witte Singel no. 1, hoek Noordeindsplein
Telef. nrs. Directie en Administratie 25041 (2 lijnen)
Redactie 21507
Postcheque- en Girodienst no. 57055 - Postbus no. 54
PRIJS DEZER COURANT
Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn:
per 3 maandenƒ2.47
per weekƒ0.19
Franco per post 2.47 per 3 maanden portokosten
(voor binnenland ƒ0.80 per 3 mnd.)
Het D.NJ8. meldt: Op den 17en April, des avond om 9 uur, heeft het geheele
Joegoslavische leger, voor zoover het ilog niet ontwapend is, onvoorwaardelijk de
wapens neergelegd. De capitulatie treedt op den 18en April des middags om 12
uur in werking.
Een der bijzondere correspondenten van
Stefani meldt van het front, dat de Itali-
aansche troepen Montenegro definitief van
de Servische onderdrukkers hebben verlost.
Terstond nadat de Italiaansche troepen de
Montenegrin nsche hoofdstad Cettinje wa
ren binnengerukt, werd een telegram gezon
den aan de koningin-keizerin deze is van
Montenegrinnsche afkomst als dochter van
den laatsten koning om haar op de hoog
te te brengen van de vreugde der soldaten
en van het Montenegrijnsche volk over deze
grootsche en gelukkige gebeurtenis. De in
tocht der Italiaansche troepen ging met
grootsche manifestaties van geestdrift ge
paard. Sinds gisteren is het geheele grond
gebied van het oude koninkrijk van Nicolaas
Petrowitsj Niegosj bevrijd.
O
Naar gisteren in de Wilhelmstrasse ver
nomen werd, aldus een A.N.P .-bericht uit
Berlijn, zijn den Duitschen troepen te Bel-
gado ook de archieven van het voormalige
Zuid-Slavische ministerie van buitenland-
sche zaken in handen gevallen.
INCIDENTEN IN DE GEVANGENIS
VAN NISJ.
Bulgaarsche studenten werden, naar het
blad Sora meldt in de gevangenis van Nisj
mishandeld en met den dood bedreigd. Op
den dag van den Duitschen intocht heeft
de Servische stadscommandant gelast, dat
alle in.de gevangenis opgesloten Bulgaren
moesten worden doodgeschoten. De beide
cipiers hadden echter geweigerd dit onwet
tige bevel na te komen. De cipiers en de
gevangenen hadden afgesproken, dat de
studenten zouden doen alsof ze waren
doodgeschoten en dat de cipiers, na den
intocht der Duitsche troepen, niet gear
resteerd zouden worden. De Duitschers heb
ben toen de cipiers niet eens naar een ge
vangenkamp vervoerd. In dezelfde gevan
genis zoo besluit het blad, heeft aanvanke
lijk ook de vroegere minister-president van
Joego-Slavië, Tswetkowitsj, gevangen ge
zeten. (D.N.B.
Het Italiaansche hoofdkwartier publiceer
de gisteravond een extra légerbericht, het
315e, dat luidt:
„De divisies van het elfde leger heb
ben vanochtend na bloedige gevechten
haarv opmarsch met onstuimigheid
voortgezet, nadat op 14, 15 en 16 April
bressen waren geslagen in de eerste
verdedigingslinies der Grieken. Het
geheele vijandelijke front is in beroe
ring".
O O
/- O
Athene erkent, dat de situatie ongun
stig is.
De kracht van den Duitschen aanval
neemt van uur tot uur toe. Ondanks onzen
feilen tegenstand duurt-de opmarsch van
den vijand onverminderd voort" zöo is
gezegd in een door den Atheenschen zen
der uitgezonden verklaring.
De verklaring zegt dan verder, dat on
danks de- vroegere- successen aan het Al-
baneesche front het Grieksche leger is
overwonnen. Het Grieksche volk, vooral de
bevolking in het achterland, wordt opge
roepen kalm te blijven, opdat het leven,
zijn normalen loop kan nemen. „De koop
man, de handwerksman en ieder mensch
moét op zijn plaats blijven, want een ver
zaken van dezen plicht is verraad jegens
het vaderland. Het Grieksche volk bewijst
door deze instructie op te volgen, dat het
een dapper volk is, opgewassen tegen den
gewijzigden toestand", zoo eindigt de
Atheensche radioverklaring.
SUCCESRIJKE AANVAL OP TOBROEK.
Naar het D.N.B. uit Berlijn meldt doen
Duitsche en Italiaansche strijdkrachten nog
steeds succesrijke aanvallen op Tobroek
(Noord Afrika). Pogingen van de Engelschen
om met behulp van pantsereenheden door
de omsingeling heen te breken, zijn met
verliezen voor de Engelschen verijdeld.
C APT Alk FALLS OVER ENGELAND'S
POSITIE IN DE MIDDELLANDSCHE ZEE.
Het D.N.B. meldt uit Stockholm:
De militaire medewerker van de Times,
kapitein Gyrill Falls, heeft gisteren voor de
Britsche radio een lezing gehouden,'waarin
hij een pessimistische uiteenzetting gaf over
de positie van Engeland in het Oostelijk deel
van de Middellandsche Zee. Het Duitsche
pantserwapen in Noord-Afrika, zoo zeide hij
is meer dan een gewone verzameling tanks.
Het heeft in zijn strijdwijze een zoodanige
prachtige organisatie vertoond, dat men
geen recht heeft het nog op eenigerlei wijze
te onderschatten. Maar niet alleen de
eerste linie van het Duitsche pantserwapen,
ook de tweede linie is in alle totdusver ge
leverde gevechten schitterend gebleken.
Nog heeft Engeland, .zoo ging kapitein
Cyrill Falls verder, geen slag in Noord-
Afrika verloren, want Engeland heeft den
strijd in het geheel niet aangebonden. De
troepen wan generaal Wavell zijn eenvoudig
uitgeweken, hetgeen wellicht om strategi
sche redenen-juist is, maar dit verandert
niets aan het feit, dat het prestige van
generaal Wavell daardoor eeji zwaren slag
heeft geleden.
Verder zeide de spreker: „Ik beken open
lijk, dat ik nog steeds niet begrijp hoe de
Duitsche aanval in Noord-Afrika zoo snel
van stapel kon loopen en hoe de ravitaillee
ring ongestoord kon geschieden. Wij kun
nen niet anders dan den toestand, waarin
generaal Wavell zich in Noord-Afrika be
vindt als zeer kritiek achten- Cyrill Falls
zeide over den toestand in Griekenland o.a.
dat thans de beide beslissende slagen in de
geschiedenis van Engeland in Griekenland
en_Noord-Afrika geleverd zullen worden. In
geen geval mag thans de stand van zaken
met een of ander lichtzinnig optimisme be
oordeeld worden. „Ik voel heel goed; dat wij
in de komende weken en maanden een har
den strijd voor de boeg hebben", zoo zeide
de spreker, „wij moeten iedere overdreven
optimisme achterwege laten. Dit komt wer
kelijk niet meer te pas."
Meer dan zeven uur lang, zoo zegt U. P.,
moest Londen in den nacht van Woensdag
op Donderdag een luchtaanval verduren,
die op zijn minst de hardnekkigste was van
den heelen oorlog*.
De Britsche hoofdstad dreunde voortdu
rend van de ontploffingen der bommen, die
uit den stralenden sterrenhemel fluitend
neerdaalden. Men gelooft, dat de Duitsche
luchtmacht in de vroege morgenuren tal
rijke Junkers 87 en 88 heeft gebruikt, daar
uit verschillende wijken van Londen werd
bericht, dat bommenwerpers laag onder de
versperringsballons doorvlc0en en ondanks
het razende afweervuur over de daken
scheerden.
Men acht een Stuka-aanval op Londen,
waar de luchtverdediging zeer sterk is, een
buitengewoon vermetel waagstuk. In totaal
hebben aan den nachtaanval zeker vele
honderden vliegtuigen meer deelgenomen
dan aan eenigen vroegeren grooten aanval
op Londen, 's Ochtends te vijf uur war :n
weliswaar nog niet zeer veel slachtoffers
gemeld, doch men twijfelt er niet aan, dat
de doodenlijst snel zal stijgen als de oprui
mingswerkzaamheden in den loop van den
dag voortgaan.
Het bombardement begon als gewoonlijk
met het werpen van duizenden brandbom
men, die talrijke branden veroorzaakten.
Over heel Londen was de hemel door den
weerschijn der vlammen brandend rood ge
kleurd en tegelijk stegen boven vele stads-
deelen rookwolken op. Bijna onafgebroken
klonken de bellen der brandweerauto's door
de straten en temidden -van een regen van
explosieve bommen arbeidden vrijwillige
brandweerlieden met koortsachtige haast.
Ook nacht jagers zijn iru gebieden, die door
zwaar spervuur der afweerbatterijen wer
den afgepaald, tegen de Duitsche bommen
werpers gebruikt. Uren lang zijn er boven
de brandende stad luchtgevechten geleverd.
Reuter meldt, dat als gevolg van de vijan
delijke actie een van de belangrijkste eco
nomen van Groot-Brittannië, lord Stamp,
en zijn vrouw1 om het leven zijn gekomen.
'Lord Stamp werd kort voor het uitbreken
van den oorlog door de Britsche regeering
benoemd tot haaf voornaamsten financiee-
len adviseur.
De National Broadcasting Company meldt
dat haar gebouw te Londen dpor een bom
is vernield; er is niemand om liet leven ge
komen. -
Ook de Columbia Broadcasting Company
meldt, dat haar Londensche centrale door
bommen is verwoest; het personeel bleef
ongedeerd.
MACKENZIE KING IN WASHINGTON.
Het DNB meldt uit Washington:
Roosevelt heeft Woensdag den Canadee-
schen premier, Mackenzie King, voor een
onderhoud ontvangen. Associated Press-ver-
neemt uit 'welingelichte kringen te W:.s-
hingtc. dat hét voornaamste onderwerp
van dit gesprek wel de levering van oorlogs-
materieel aan Canada volgens.de leen- en
pachtwet zal zijn geweest, daar de Cana-
deesche dollarreserves steeds slinken. In
Amerikaansche financieele kringen heerscht
volgens génoemd bureau de cpvatting, dat"
Canada dientengevolge vroeg of laat om
financieele hulp zal moeten vragen. Canada
zou de voorkeur geven aan een leenii
maar de Vereenigde Staten zouden Canada
evenals Engeland verzoeken althans een
deel van zijn beleggingen ten bedrage van
omt.er.' een milliard dollar in de Vereenig
de Staten te liquideeren om het oor: gsma-
tericel zoo lang mogelijk te betalen.
Najir het DNB verder uit Washington
meldt heeft dè Amerikaansche minister van
buit-nlandsche zaken, Hull, e ens een
onderhoud gehad met Mackenzie King. La
ter deelde Huil op zijn persconferentie
mede, da.t slechts ..lgemeenc inlichtingen
waren uitgewisseld. Een overe nkomst was
niet besproken.
LEGER DER PHILIPPIJNEN ONDER
CONTROLE DER V. S.
Volgens betrouwbare berichte.! uit Ma
nilla, ebben de Amerikaansche autoritei
ten, naar de „Hwanpau" meldt, de gezins
leden van Amerikaansche militairen, die
op de Philippijnen woonachtig zijn, aange
maand de eilanden uiterlijk 15 Mei te ver
laten.
Deze aanmaning baarde algemeen opzien,
daar dit tijdstip oorspronkelijk op 15 Juli
was bepaald.
Naar de „New-York Times" uit Manilla
meldt, zal het Phili^ijnsche leger onder
controle van de Amerikaansche weermacht
komen te staan, onder leiding van generaal
Grunert.
De organisatie van het leger wordt in
overeenstemming met de defensieplannen
der Vereenigde Staten gebracht (DNB).
VERKLARINGEN VAN MORGENTHAU.
Na besprekingen tusschen de regeering
en de democratische en republikeinsche
congresleiders heeft de minister van finan
ciën, Morgenthau, in een aan de pers ver
leend interview verklaard, dat voor de vol
gende begrooting aanvullende belastingen
tot een bedrag van 3,5 milliard dollar zul
len moeten worden geheven. Morgenthau
raamt de uitgaven der V. St. voor het op 1
Juli beginnende begrotingsjaar op 19 mil
liard dollar. Twee derden van deze som
moeten worden opgebracht door belastin
gen en een derde door leeningen. Zelfs na
het heffen der nieuwe belastingen is de
Amerikaansche schatkist gedwongen maan
delijks 500 millioen dollar te leenen om de
reusachtige uitgaven voor de bewapening
en voor de hulpverleening aan Engeland
te dekken. President Roosevelt gaat ac-
coord met de nieuwe belastingsom, die naar
Morgenthau zeide, de hoogste is in de ge
schiedenis der S. S. (D.N.B.)
WHEELER OVER DE OORZAKEN
VAN DEN BALKANOORLOG.
.De leider der isolationisten, senator
Wheeler, heeft Dinsdagavond voor de af-
deeling Denver van het comité „America
first" verklaard, dat duizenden zijn Opge
offerd in de bloedbaden van Europa en
Afrika door de oorlogsophitsing van de
regeering Roosevelt, vooral door de ophit
sing van de Amerikaanschediplomaten.
Het valt niet te betwijfelen, aldus Wheeler,
dat de toezegging van de regeering der
Vereenigde Staten, doeltreffende hulp te
zullen verleenen aan Joegoslavië en Grie
kenland, een der hoofdoorzaken van het
uitbreken van den Balkanoorlog was. Van
tevoren was het daarbij duidelijk, dat deze
beloften niet te houden waren en dat zij
even krachteloos zouden blijven - als de
garanties, welke Frankrijk en Engeland in
der tijd aan Polen verstrekt hebben.
(A.N.P.)
OPROEP DER VVAFD.
Volgens een A.N.P.-bericht uit Ankara
heeft het bestuur van de Egyptische Waf-
distische partij, naar uit Cairo wordt ge
meld, een oproep gepubliceerd, waarin de
voortzetting van de politiek om geen ooflog
te voeren onder alle omstandigheden gepro
clameerd wordt. Uit de Egyptische bladen
blijkt, dat deze oproep onder de Egyptische
bevolking grooten weerklank heeft gevon
den. De tegenstelling tusschen de Engelsche
autoriteiten en het .Britsche opperbevel in
Egypte aan den eenen kant en de Egyptische
regeering aan den andem kant wordt met
den dag grooter.
BESLAG OP PARTICULIERE AUTO'S IN
PALESTINA.
Volgens te Istanboel' ontvangen berichten
hebben de Engelsche autoriteiten in Pales
tina alle particuliere auto's in beslag ge
nomen voor troepentransport. De marine-
autoriteiten stellen eveneens pogingen in
het werk om vaartuigen te verkrijgen voor
het vervoer overzee, (D.N.B.).
In de heden te Den Haag gehouden pers
conferentie heeft de regeeringscommissaris,
de heer H. D. Louwes, een toelichting ge
geven op de maatregelen, welke thans ge
nomen moesten worden voor een behoor
lijke voedselvoorziening.
Hij wees er op, dat de toestanden zich in
den loop der tijden zoodanig hebben ont
wikkeld, dat we thans op zoo, juist moge
lijke wijze moeten verdeelen, waarover we
nog kunnen beschikken.
DE MELKDISTRIBUTIE.
In de eerste plaats kwam spreker hierbij
tot de met ingang van Maandag a.s. inge
voerde melkdistributie. Wanneer we nagaan
welk kwantum per persoon zal worden ge
leverd en daarbij ook rekening houden met
de grootere rantsoenen voor kinderen, voor
vrouwen in den bevallingstij d en voor hen
die zwaren arbeid verrichten, dan komen
we tot de conclusie, dat de hoeveelheid,
welke nu op bonnen beschikbaar zal worden
gesteld, niet zoo heel veel verschilt van het
normale verbruik. Misschien is de toewij
zing iets minder,1 maar dat zal dan slechts
een kleinigheid zijn. Een andere kwestie is
natuurlijk dat wel het verbruik der beschik
bare melk anders verdeeld zal zijn, want op
het oogenblik zijn er menschen, die veel
meer melk gebruiken dan ze voortaan zul
len krijgen.
Gevraagd zal wellicht worden: „waarom
is deze distributie van melk noodig?" Het
antwoord daarop luidt, omdat we met onze
melk zuinig moeten zijn, want door het
gebrek aan voldoende veevoeder is de melk
productie minder geworden. En nu tal van
andere artikelen reeds onder de distributie
waren gebracht, bestond er een algemeen
streven om voor de voedselvoorziening te
vluchten in de artikelen, welke nog vrij wa
ren. Daartoe behoorde ook melk, zoodat het
gevaar groot was, dat de consumptie van
melk aanzienlijk zou oploopen.
In verband echter met de melkproductie
kon een dergelijke^ verhooging der con
sumptie niet worden toegestaan, want dan
zou er op een andere wijze weer een tekort
dreigen. Want melk is de bron voor de vet-
voorziening, en wanneer de geproduceerde
melk maar ongelimiteerd zou kunnen wor
den opgebruikt, zou deze vetvoorziening in
gëvaar worden gebracht.
Daarom moesten de aangekondigde maat
regelen worden getroffen, omdat een be
paalde hoeveelheid der geproduceerde melk
welke dus niet voor de consumptie in om
loop kan worden gebracht, noodig is voor
de bereiding van vet, in het bijzonder van
boter.
Want bij de vetvoorziening waren we
steeds voor een bela- ;;rijk leel a gewezen
op den aanvoer van grondstoffen, dierlijke
vetten en oliën uit het buitenland. Daarin
is door den toestand verandering gekomen
en. zijn we aangewezen op onze eigen bo
demproductie.
Het gevolg van deze noodzakelijkheid is,
dat we wel voor een paar maanden, doch
niet voor een' geheel jaar, in staat zijn ons
vetrantsoen op peil te houden, zoodat het
beter is, thans tijdig in te grijpen dan te
wachten tot een catastrophe.
VETRANTSOEN GELIJK AAN DAT IN
DUITSCHLAND.
Ook het vetrantsoen moest dus iets wor
den ingekrompen. In verband hiermede
wees.de heer Louwes er nog eens op, dat het
standpunt der Duitsche autoriti iten steeils
is geweest, dat, wat onze voedselvoorziening
betreft, we niet zouden komen beneden de
rantsoenen in Duitschland, maar daar ook
niet boven uit zouden gaan. Dit was tot dus
ver wel het geval met de vetvoorziening.
Wanneer nu het wekelijksch rantsoen vet
wordt teruggebracht tot 200 gram per week,
zooals is aangekondigd, dan zullen we
daarmede komen op ongeveer hetzelfde
rantsoen, dat in Duitschland geldt.
MINDER VLEESCH.
De heer Louwes deelde voorts mede, dat
het noodzakëlijk is om onzen veestapel zoo
veel mogelijk te sparen, met het oog
op het feit. dat v/e later ook vee te onzer
beschikking zullen moeten hebben.
De toestand is thans zoo, dat we slechts
beschikken over veel mager vee, in hoofd
zaak hoogdrachtige koeien. Het zou met
het oog op de toekomst jammer zijn, thans
te veel van dit mager vee voor de slacht
bank te bestemmen, want door te sparen
kan worden bereikt, dat we zooveel moge
lijk vleesch en vet behouden voor later.
Daarom zal minder vee worden afge
slacht, en als gevolg daarvan zal ook
minder vleesch voor de consumptie be
schikbaar kunnen worden gesteld. Het
ligt daarom in de bedoeling voortaan
de periode der vleeschbonnen te ver
lengen tot 16 dagen, waarmede men te
vens hoopt te voorkomen, dat in ver
schillende plaatsen, de aangewezen
bonnen niet zullen kunnen worden in
gewisseld.
Door het kleinere kwantum vleesch, dat
beschikbaar zal komen, zal ook de hoeveel
heid eiwit voor onze voedselvoorziening
kleiner worden, en om dit tekort aan eiwit
weder aan te vullen, is besloten om met
ingang van Maandag a.s. opnieuw peul
vruchten verkrijgbaar te stellen en wel in
een hoeveelheid van 1 pond per drie weken
Wat de voedselvoorziening in het alge
meen betreft merkte de beer Louwes nog
op, dat zeer veel bereikt kan worden als er
slechts medewerking van het publiek be
staat. Tot dusver zijn de voorzieningen,
behalve dan bij de vleeschdistributie, in
het algemeen zeer goed verloopen en heeft
het publiek zich rustig gedragen.
DE AANVOER VAN AARDAPPELEN.
Thans doet zich echter iets 'onaange
naams voor en dat betreft de geruchten,
over een z.g. aardappelgebrek. Derge
lijke geruchten noemde spreker vreemd
en onbegrijpelijk, want dezelfde hoe
veelheden zijn tot dusver steeds naar de
centra gezonden en zoo noodig zal er
nog meer naar toe worden gezonden.
Sommige menschen hebben zich echter
in het hoofd gezet, dat er geen aard
appelen zijn en dat is voor velen, die
dat hooren, een reden om meer dan ge
bruikelijk in te slaan, met het gevolg,
dat anderen daarvan de dupe worden.
Uitdrukkelijk gaf de heer Louwes de ver
zekering, dat de aanvoer van aardappelen
normaal is en zelfs nog iets boven normaal,
wanneer ieder niet meer dan het noodige
neemt, is er voor allen voldoende. Wij zou
den, aldus spr., de voorziening ook kunnen
regelen door een straffe distributie, maar
dat willen we ^juist niet.
Bij aller medewerking is de toestand nor
maal en daarom waarschuwde spreker met
klem tegen het ontstaan van een angst
psychose, waarvoor geen enkele reden
aanwezig is.
van hedenavond
tot morgenochtend
"A
De maan kwam hedennacht op
te 2.59 uur en ging onder te
12,18 uur (Laatste Kwartier).
.J
Dit Nummei bevat DRIE Bladen
Binnenland
Vetrantsoen wordt verlaagd; melkdistribu
tie begint Maandag. (3e Blad)
Het vraagstuk der Leidsche drinkwater
voorziening definitief tot oplossing ge
bracht. (Stadsnieuws. Ie Blad).
Een bezoek aan de Centrale Keuken te
Leiden. (3e Blad).
Buitenland
Het Zuid-Slavische leger heeft in zijn ge
heel gecapituleerd. (Ie Blad).
Verdere terugtocht der Grieken. (Ie Blad).
ZIF VOORTS „LAATSTE BERICHTEN"
EERSTE BLAD.
