LEIDSCH DAGBLAD - Derde Blad
Donderdag 17 April 1941
VISSCHERIJ-BERICHTEN
De Nederlandsche arbeidsmarkt
Nederlandsche schilderskunst
te Keulen
Gemengd Nieuws
Door het dakvenster op
straat geslingerd
BUITENI1ANDSCH GEMENGD.
De aardbeving in Mexico
RECHTZAKEN
Rede van ir. Verwey
Rede van dr.
T. Goedewaagen
'n TIP VAN BOOTZ
Nieuwe Filferinstallafie
te Bodegraven
WTENdiim
Dagbladreclame
is niet te vervangen
TWEE MEISJES TE UTRECHT GEWONp.
Te Utrecht zijn gistermorgen twee meis
jes van resp. tien en zeven jaar spelender
wijs uit het dakvenster van het twee ver
diepingen hooge woonhuis, Keukenstraat 44,
op straat gevallen. Zij werden ernstig ge
wond naar de Rijksklinieken overgebracht.
Terwijl er verder niemand thuis was
aldus de Tel. vermaakten de tienjarige
Dicky Adelaar en de zevenjarige Marietje
Damen zich op den zolder van het huis. Zij
haden een schommel gemaakt aan een der
zolderbalken en schommelden naar harte
lust, niet denkend aan eenig gevaar. Dat
gevaar was evenwel zeer nabij, want de
zolderramen stonden open. Op een gegeven
oogenblik brak een der touwen. Het twee
tal hield zich nog vast aan het plankje van
den schommel, maar ,door de vaart was
het niet meer mogelijk er af te komen.
Eenige seconden later vlogen de meisjes
door het dakvenster en vielen met één slag
op straat. Onmiddellijk kwam hulp opda
gen van buren, die den hevigen, slag ge
hoord hadden. Een en ander veroorzaakte
groote consternatie, vooral onder de talrijke
moeders, die de kinderen op het trottoir
zagen liggen en het ergste vreesden.
Van het aan de Nieuwe Gracht gelegen
Kinderziekenhuis kwamen terstond eenige'
doktoren, die de eerste hulp verleenden. De
kinderen waren nog goed bij kennis. Zij
klaagden over hevige inwendige pijnen,
zoodat het niet uitgesloten is, dat zij eenige
ribben gebroken hebben. Het oudste meisje
was er het ergst aan toe. Zij toch, was
juist op den trottoirband gevallen en had
bloedende'verwondingen aan het voorhoofd.
De Geneeskundige Dienst was spoedig ter
plaatse en onder algemeene deelneming
van de buurtbewoners werden de meisjes in
de auto gedragen en haar de klinieken ver
voerd. Daar niemand thuis was, verklaarde
een der buurvrouwen zich bereid met de
kinderen mee te gaan.
Het mag een wonder heeten, dat dit
ongeluk althans zooals het zich op het
oogenblik laat aanzien nog zoo betrek
kelijk goed is afgeloopen. De'meisjes hebben
een val gemaakt van ongeveer vijftien
meter. Het zijn kinderen van twee in dit
huis wonende gezinnen, waarvan vaders en
moeders uit werken zijn en 's morgens vroeg
het huis liadden verlaten.
ERNSTIG ONGEWJK OP ONBEWAAKTEN
OVERWEG.
Op den onbewaakt-en spoorwegovergang
in de buurt van de papierfabriek van den
heer Schut te Eerbeek is gistermiddag een
vrachtauto, afkomstig uit Loenen, door
een trein gegrepen en vernield. Een twaalf
jarig jongetje uit Rotterdam, dat in Loenen
logeerde en in den auto zat, werd uit het
voertuig geslingerd en op slag gedood. De
éigenaar van den auto', de heer Revenberg
en diens knecht, werden zwaar gewond
naar het ziekenhuis in Apeldoorn vervoerd.
KINDEREN SPEELDEN MET CARBID.
Eenige kinderen, die bij de sluisput aan
-de Voorst bij Vollenhoven aan het spelen
waren, vonden een bus, waarin zich nog
wat carbid bevond. Zij deden er water bij
en staken vervolgens het ontsnappende gas
aan. Het gevolg was, dat de bus uiteen
sprong eji dat het zoontje-van den heer
Rienmeyer een stuk van de bus tegen het
hoofd kreeg. Het kind werd ernstig gewond
en moest naar het ziekenhuis in Zwolle
worden overgebracht. Waarschijnlijk zal het
kind een oog moeten missen.
BOSCHBRANDEN; STEDEN BN DORPEN
VERWOEST.
United Press meldt uit Mexico City:
Uit de berichten die hier over de aardbe
ving, die in Mexipo een reusachtig gebied
tusschen den Stillen en den Atlantischen
Oceaan heeft geteisterd, binnen zijn geko
men, blijkt, dat dit de zwaarste ramp is,
welke uit de Mexicaansche geschiedenis be
kend is. Voortdurend komen draadlooze
hulproepen uit ver uit elkander liggende
gebieden binnen, welke verhalen over zware
aardschokken, vulkanische erupties, bosch-
branden, die door gloeiende lava veroor
zaakt werden, en over verwoeste steden en
dorpen. Door deze ramp werden de volgende
staten getroffen: Colima, Dalisca, Mexico,
Guanajua, Guanajuata, Tlaxoala, Puebla,
Michoacan, Aguascallentes, Guerrero en
Vera Crux. De aardschokken duurden den
geheelen nacht door. De gouverneur van
den staat Colima telegrafeerde dat het
grootste deel van de stad vernietigd is en
dat een aanzienlijk deel van de bevolking
gedood is. De overlevenden zoeken vertwij
feld onder de puinhoopen naar hun fami
lieleden. Onder de tot 'dusverre geborgen
lijken bevinden zich die van den militairen
commandant van de stad Colima generaal
Galindo en stafchef Chavez, die beiden om
kwamen toen de infanteriekazerne in
stortte. De vulkaan Colima is in hevige
werking en werpt asch en gloeiende lava-
stroomen uit zijn krater, waardoor reus
achtige boschbranden veroorzaakt worden.
Oe overlevenden brachten den geheelen
nacht onder den blooten hemel door. Velen
knelden voor de ruïnes der ingestorte ker
ken en baden.
Het stadje Coalcoman, in de nabijheid
van Colina, dat 6000 inwoners telt, is ge
heel verwoest. Bijzonderheden ontbreken
echter bijna geheel daar de getroffen ge
bieden bijna geheel van de buitenwereld
zijn afgesneden. Volgens berichten uit Gua-
salajara de op een na grootste stad van
Mexico, liggen onder de puinhoopen van
de dorpen Tuxpan en Zapitilto honderden
dooden. Door aardverschuivingen tenge
volge van de aardbeving 'is volgens spoor
wegbeambten een groot aantal spoorweg
en rangeerstations vernietigd. Overal in de
getroffen gebieden is het spoorwegverkeer
verbroken zoodat het zeer moeilijk blijkt de
noodzakelijke reddingscolonnes daarheen
te sturen. Uit Vera Cruz wordt bericht dat
de vulkanen Orizaba Cofrede en Pretote in
hevige werking zijn. De door deze vulkanen
aangerichte, schade en het aantal slacht
offers zijn nog niet bekend. President
Camacho heeft persoonlijk de leiding van
de reddingswerkzaamheden op zich geno
men. De autoriteiten werken samen met
het Roode Kruis en alle toebereidselen wor
den getroffen, om de geteisterde gebieden
zoo snel mogelijk hulp te verleenen. Voort
durend verlaten vliegtuigen de stad Mexico
met artsen, ziekenverpleegsters, medica
menten en levensmiddelen voor deze ge
bieden.
MIJNONTPLOFFING.
In een steenkoolmijn op Hokkaido (Japan)
is door nog niet bekende oorzaken een ont
ploffing ontstaan. Daarbij werden 30 mijn
werkers gedood. Een aantal arbeiders werd
gewond.
VISCHPRIJZEN.
IJMUIDEN, 17 April.
Groote bot f.108—63; kl. bot f.30; kl. schol
f.74; pufschol f.31; kl. schar f.31; pufschar
f.1716 (alles per 50 KG); tongen f.74 per
kilogram.
Besomming open booten: Dm, 307 f. 12;
IJm. 302 f.17; IJm. 370 f.14; IJm. 386 f.25.
EEN BELEEDIGENDE BROCHURE.
Baron de Wijkerslooth veroordeeld.
De civiele kamer der arrondissements
rechtbank te Utrecht heeft "uitspraak ge
daan in het geding van den heer B. W.
Wttewaal te Houten tegen mr. L. L. C. M.
I. baron de Wijkerslooth de Weerdesteyn en
in het geding tusschen de Steenkolenhan-
delsvereenigilig en baron de Wijkerslooth
de Weerdesteyn.
In beide zaken was tegen gedaagde,
baron de Wijkerslooth de Weerdesteyn, een
vordering ingesteld uit hoofde van belee-
diging, subs, uit hoofde van onrechtmatige
daad, in verband met uitlatingen van ba
ron de Wijkerslooth in een door hem uit
gegeven brochure, waarin zoowel de heer
Wttewaal als de Steenkolenhandelsvereeni-
ging in verband werden gebracht met de
vrijmetselarij. De heer Wttewaal vorderde
een schadevergoeding van 10.000 gulden,
alsmede een verbod tot het doen van ver
dere publicaties op verbeuring van een
dwangsom, bij niet betaling waarvan lijf-
dwang zou kunnen worden uitgeoefend.
De Steenkolenhandelsvereeniging was
genoemd in een ander geschrift van baron
de Wijkerslooth over de vrijmetselarij,
waarvan deze honderd exemplaren had
rondgestuurd. De S.H.V. achtte zich bena
deeld in dit geschrift te zijn genoemd,
De nieuwe organisatie van de openbare
arbeidsbemiddeling, die met 1 Mei as, in
werking treedt, stelt uiteraard bijzondere
eischen aan de directeuren van de gewes
telijke arbeidsbureaux 37 in getal die,
onder de centrale leiding van het Rijksar
beidsbureau, in hun ressort een gewichtige
sociaal-economische fupctie zullen gaan
vervullen.
Thans is voor de nieuw benoemde ge
westelijke directeuren en een aantal andere
belanghebbenden te Den Haag, onder lei
ding van den heer Th. van Lier, chef van
de afdeeling arbeidsbemiddeling van het
Rijksarbeidsbureau, 'n cursus begonnen, die
van 16 tot en met 25 April duurt en een
tweeledig doel beoogt.
Allereerst zal deze leergang gelegenheid
bieden tot het géven van een grondige uit
eenzetting van de verschillende aspecten
van de taak, tot welker vervulling de be
trokkenen geroepen zijn. Daarnaast zullen
de deelnemers door het stellen van vragen
zich helderheid kunnen verschaffen om
trent punten, die hun nog duister mochten
zijn gebleven, zoodat aan het einde van
den cursus bij allen een klaar en gedetail
leerd inzicht mag -worden verwacht in de
eischen, die de practijk van het werk straks
zal doen gelden.
Het lesrooster van den cursus vermeldt
voordrachten over doel en wezen van de
rijks arbeidsbemiddeling', over haar orga
nisatie en werkwijze, en over de hulpmid
delen, die te harer beschikking staan.
De inleiding van dit samenstel van on
derwerpen geschiedt door den heer Th. van
Lier. Vervolgens zal de heer J. A. Knetsch,
chef van het bureau Arbeidsbemiddeling
der afdeeling Arbeidsbemiddeling van het
Rijksarbeidsbureau, een drietal voordrach
ten wijden aan de practijk der arbeidsbe
middeling in binnen- en buitenland. Drs. J.
van Wijk chef van het bureau voor sociaal-
economische documentatie en statistiek,
spreekt over de bemiddelingsadministratie
en de statistiek, de heer E. P. Webef,.chef
van het bureau Algemeene Zaken behan
delt onderwerpen van meer administratie
ven en financieelen aard.
De cursus geopend.
Bij de opening van dezen cursus heeft de.
wnd. secretaris-generaal van Sociale Za
ken, ir. R. A. Verwey een rede uitgespro
ken over de taak van het Rijksarbeidsbu
reau.
Het feit, aldus spr., dat wij.zijn afgeslo
ten van onze koloniën en van de zeevaart,
beïnvloedt, naar zich laat begrijpen, de
welvaart-en de werkgelegenheid uiterst on
gunstig. Daarom moeten wij ons inspannen
tot het bereiken, van grootere prestaties
dan ooit, opdat v/ij uit de armoede oprijzen
tot nieuwen rijkdom.
Een werkloosheidscrisis, zooals wij die
gedurende de laatste tien jaren hebben ge
kend, moet voor altijd tot het verleden be-
hooren. Het feit, dat jaren achtereen hon
derd duizenden werkloos waren (in den
maximumtijd bedroeg het werkloozencijfer
zelfs 600.000) heeft tot een geweldig wel-
vaartsverlies geleid. Enkele eenvoudige cij
fers kunnen hiervan een sprekend voor
beeld geven. Indien men er in slaagt om
200.000 werkloozen zoodanig te werk te
stellen, dat de arbeid van elk hunner voor
de gemeenschap een gewin van f. 5{>0 per
jaar oplevert, dan is reeds alleen hiermede
een bedrag van f. 100 millioen per jaar ge
moeid. Gaat mén echter nog een stap ver
der door een organisatie te scheppen, die
den juisten man en de juiste vrouw op de
voor hen meest geëigende plaats brengt,
dan bestrijkt men reeds aanstonds een veel
wijder arbeidsveld, n.l. het 2 millioen om
vattende werkersleger. Wordt hier bereikt,
dat iedere werker door een juiste tewerk
stelling, per jaar een vijftig gulden meer
baat voor de gemeenschap oplevert, dan is
nogmaals een winst van f. 100 millioen
verkregen. Deze cijfers doen zien, hoe in
een reeks van luttele jaren, de schade der
werkloosheid, die wel op I1/® milliard, mag
morgen geraamd, kan worden ingehaald.
Is dit eenmaal geschied, dan blijft de ver
beterde arbeidsorganisatie ook in de ver
dere toekomst no* haar zegenrijke vruch
ten afwerpen.
Dit raakt echter slechts de materieele
zijde van het probleem. Van grooter betee-
kenls mag echter de ideëele factor worden
genoemd, die met het herstel der arbeids
vreugde wordt verkregen. Wij moeten in,
ons land de vreugde van den arbeid over
geheel de linie herstellen, van den kunste
naar tot aan den onvolwaardige toe. De
steuhverleening is in het verleden een
prachtige prestatie der gemeenschap ge
weest. Zij heeft bereikt, dat de volkskracht
bewaard bleef.
De werkloozen moeten nu aan den ar
beid, hetzij in het vrije bedrijf, hetzij in de
werkverschaffing. In November 1940 werkte
47 pCt. der verzorgden in de werkverschaf
fing en dat was een hooger percentage dan
sedert 1932 werd bereikt.
De toekomstige ontwikkeling hier te lan
de ligt opgesloten in het verleden herfst
genomen besluit, waarbij een Rijksarbeids
bureau werd ingesteld als orgaan van dé
openbare arbeidsbemiddeling, dat tevens de
rechten en verplichtingen van den Rijks
dienst der Werkloosheidsverzekering en
Arbeidsbemiddeling heeft overgenomen.
vooral daar dit van schadelijken invloed
zou kunnen zijn op de verhouding tot haar
relaties in het buitenland en met name in
Duitschland.
De rechtbank heeft de brochure beleedi-
gend geacht en baron de Wijkerslooth ver
oordeeld tot betaling van een schadever
goeding van 250 gulden, alsmede hem ver
boden voort te gaan met dergelijke publi
caties op straffe van een dwangsom van
5000 gulden.
Voorts heeft de rechtbank aanplakking
van het vonnis gelast en den gedaagde in
de proceskosten, groot 175 gulden, veroor
deeld.
Uitspraak doende in (Je tweede zaak
heeft 'de rechtbank geoordeeld, dat baron
de Wijkerslooth zich schuldig heeft gemaakt
aan een onrechtmatige daad en de gevor
derde schadevergoeding toegewezen, als
mede ook in dit geval hem veroordeeld in
de kosten van het geding, groot 175 gulden.
Onder groote belangstelling van militaire
en burgerlijke autoriteiten en een zeer
groot kunstlievend publiek is gisteren te
Keulen de tentoonstelling van Nederland
sche werken in den „Kolnische Kunst Vër-
ein" geopend.
Oberhürgermeister dr. Winkeln Kemper
sprak een welkomstwoord. Hij begroette
den secretaris-generaal van het departe
ment van Volksvoorlichting en Kunsten,
dr. Goedewaagen, en de vertegenwoordi
gers van den Rijkscommissaris in Neder
land, dr. Bergfeld en dr. Ehrfurt. Hij wees
er op, dat het gebouw van den „Kolnische
Kunst Verein" tot nog toe steeds werd ge
bruikt voor de eigen Duitsche kunst. Thans
zijn de zalen geopend voor een tentoonstel
ling van schilderijen en plastiek van het
stamverwante Nederlandsche volk. Heel
Europa staat voor een wending in zijn ge-
schiédenis. Nieuwe vormen ontwikkelen
zich. Wij gaan een tijdperk te gemoet van
nieuwe economische vormen en nieuwen
cultureelen bloei. Deze tentoonstelling is
nog maar een bescheiden éanvang yan de
cultureele uitwisseling tusschen het Duit
sche en het Nederlandsche volk. Spr. ver
trouwt, dat dit begin tot een groot succes
zal lelden en het begin zal zijn van een
reeks soortgelijke tentoonstellingen, zoo
wel in Duitschland als in Nederland.
Vervolgens heeft de secretaris-generaal
van' het departement van Volksvoorlichting
en Kunsten, dr. T. Goedewaagen, eendrede
gehouden.
„De Leidsche historicus, prof. Huizmga
heeft enkele jaren voor den oorlog ge
meend te moeten vaststellen, dat de grens
tusschen west- en midden-Europa over
Delfzijl naar Maastricht loopt. Hij bouwde
een .cultureele Maginotlinie. Huizinga is
een historicus van een vroeger tijdvak, die
de grootsche wereldrevolutie onzer dagen
niet in haar breedheid vermag te zien.
De mentaliteit, waarvan Huizinga het
symptoom is, kan men noemen „de theorie
van het cultureele evenwicht der mach
ten."
Europa is echter niet meer een concern,
aldus ir. Goedewaagen, waarin Londen, Pa
rijs en Berlijn elkaar ln evenwicht houden
eiv Nederland, als in een idylle teruggetrok
ken en geïsoleerd, in een leegen driehoek
vegeteert, dankbaar zich voegend naar drie
kanten tegelijk. Europa vond in deze jaren
zijn middelpunt, zijn eenheidspunt" en lei
dende idee in de visie van een Germaansch
Europa, met Duitschlands leidersinitiatief
als stuwende kern. Nederlands positie is
niet meer die van een negatief „niemands
land" tusschen twee cultuurfronten, maar
Nederlands zaak is, zich positief uit eigen
bodem en eigen bloed op te bouwen, met
den blik naar het kernland gericht.
Wie in Nederland deze blikrichting niet
weet te vinden, kent zijn tijd. en zichzelf
en zijn volk nog niet. De eenige levenskans
van Nederland is, zichzelf te worden in den
groótsten samenhang der Europeesche or
dening dezer generatie. Dit beteekent een
bewustwording en cultureele heroriëntatie
n^ar het Oosten,
De politieke breuk tusschen de Neder
landen en het rijk heeft niet verhinderd,
dat de cultureele handen innig konden blij
ven: ruim een eeuw lang werd de Leidsche
universiteit voor de helft met studenten uit
Duitschland bevolkt, terwijl ook 't profes
sorencorps der Groningsche universiteit in
de zeventiende eeuw half uit Duitschers
bestond, en omgekeerd, de in 1388 gestich
te Keulsche universiteit de helft harer leer
lingen uit Friezen en Nederlanders heeft
betrokken. Dürer's reis aan het eind zijns
levens naar de Nederlanden, in 1520/'21,
tijdens welke hij het werk van Stephan
Lochner en Quinten Matsys, Barend van
Orley en Lucas van Leyden persöonlijk
leerde kennen, is van symbolische beteeke-
nis voor de Duitsche schilders: Rem
brandt's het „einmalige" phenomeen in de
Germaansche cultuurwereld, werd Duitsch
lands „Erzieher".
Omgekeerd is de bloeitijd der negentien -
de-eeuwsche cultuurwetenschappen-filoso
fie in Nederland niet zonder de Duitsche
romantiek en haar historisch en wijsgee-
rig bewustzijn te denken.
Cultureele uitwisseling was er steeds,
maar het is de taak van onzen tijd, deze
vruchtbare wisseling in kunst en weten
schap. in denken en doen,, stelselmatig te
bevorderen.
Wij zien de geestelijke stroomingen niet
meer los van de politiek. Wij begrijpen, daf
politiek en geestesleven gestalten van een
zelfden krachtstroom zijn. Nationaal-socia-
lisme heeft niet alleen politieke, maar ook
cultureele verplichtingen ten opzichte dei-
volkeren en de Germaansche opbouw heeft
in onze oogen ook een geestelijk aspect.
Nu Nederland na een kort interregnum
sinds 1933 opnieuw zijn blik naar het Oos
ten wendt, om zich van den gemeenschap-
pelijken stam onzer Germaansche cultuur
bewust te worden, nu wil ik ook den blik
van het Rijk naar het Westen trekken,
waar in en ondanks niet gemakkelijke
omstandigheden een volk van verwant
bloed zijn scheppingskracht nog niet heeft
ingeboet. De Nederlandsche schilder is
dankbaar, dat hem de gelegenheid geboden
is, het zelfportret van den Nederlandschen
geest ten toon te stellen.
Ten slotte sprak de Leiter des Reichs-
propaganda-Amtes Köhi-Aachen, Gau-pro-
pagandalelter Ohling. Hij begroette de Ne
derlandsche journalisten en de Nederland
sche kunstenaars, die ter gelegenheid van
de tentoonstelling naar Keulen waren ge
komen. Zij hadden nu gelegenheid, zoo
merkte hij ironisch op, de Engelsche be
richten te controleeren over de „pulverisatie
van Keulen." Niet alleen is de stad volko
men ongerept, doch er is veel vertier en
niettegenstaande den oorlog heeft mep hier
tijd en belangstelling voor cultureele wer
ken.
w
Er was eens een café
in Roermond,
Waar de kellner riep met
luider stem in 'trond:
,,'tls tegen zevenen, heeren!
'kMoet den laatsten borrel
serveeren."
Schenk mij gauw een TIP van
Bootz," klonk uit aller mond.
Inz. C. W. B. te Amsterdam ontvangt
een flesch TIP.
1792 (Ingez. Med.)
DE WATERLEIDING THANS EEN
MODELBEDRIJF.
De leden van den gemeenteraad van Bo
degraven zijn gistermiddag door B. en W.
ontvangen op het terrein van de Waterbe
drijven, ter bezichtiging van de gereedge
komen nieuwe filterinstallatie.
Om 2 uur werd het gezelschap in de mooie
machinekamer van de Waterleiding, die
ruim een jaar geleden in gemoderniseerden
vorm is ingewijd, door den wethouder van
Bedrijven, den heer H. J. v. d. Poll, in te-
génwoordigheid van den burgemeester,
wethouder Batelaan, den technischen advi
seur ir. Eksteen uit Bilthoven, den chef
monteur, den heer Bekker en den admini
strateur, den heer Breekveld, ontvangen.
De burgemeester begroette daar de gasten
waarna de wethouder een uitvoerige toe
lichting gaf. Hij deelde mede, dat het filter
gebouw al eenigen tijd gereed was, maar
dat men de officieele ingebruikneming had
uitgesteld, tot óók de afwerking geheel ge
reed was.
In het bijzonder complimenteerde spr.
ir. Eksteen met deze nieuwe aanwinst
en prees dienst verdienstelijk werk voor
de electrificatie, de mechaniseering en
nu ook voor de stichting van het nieu
we filtergebouw, waardoor de gemeen
telijke waterleiding thans een model-
bedrijf is geworden.
Spr. releveerde, dat de Raad op 23 Nov.
1939 een crediet toestond van f. 23000.dat
vervolgens de aanbesteding werd gehouden
De laagste inschrijver was de heer Rijn uit
Waddinxveen voor f. 16182.welk bedrag
met de kosten van de technische installa
tie deed vreezen, dat hét crediet overschre
den zou worden. In verband met de ge
schiedenis van het besluit meende men
onder géén beding een overschrijding te
mogen accepteeren. Na eenige vereenvou
digingen was de aannemer bereid voor
f. 15000.het gebouw te maken. Voor zijn
uitnemende medewerking en groote des
kundigheid prees spr. den aannemer ten
zeerste. Eenige moeilijkheden zijn nadien
echter wel gekomen; men moest zich ge-
ruimen tijd behelpen met alleen de ronde
open filter en dat was vooral in de vorst
periode moeilijk. Bovendien kwam toen de
oorlog, maar de moeilijkheden werden over
wonnen. Men slaagde erin, alle materialen
nog volledig te verkrijgen'en zoo is, ondanks
alles, de totale bouwsom nog beneden het
gevraagde crediet gebleven. Bijzonder prees
spr. den chef-monteur van het bedrijf, die
de geheele technische installatie in eigen
beheer heeft uitgevoerd. Gevolg van den
nieuwbouw was, dat de watertoren een ge
heel andere bestemming kreeg. De ontijze-
ringsinstallatie kon eruit verdwijnen en
alleen de taak van het dragen van het
reservoir bleef over.
Vervolgens werd onder leiding van ir.
Eksteen de tocht naar het nieuwe gebouw
een vlerkante betonconstructie van groote
soliditeit op het achterterrein gemaakt.
Het is een uiterst doelmatig ingericht
gebouw, dat nog weer moderner is dan de
eveneens nieuwe installatie van de „Bo-
wadi", onder Zegveld, een dochteronderne-
min van de N.V, Bodegr. Waterleiding, die
destijds bezichtigd is. Het gebouw werd ge
sticht op de zware fundeering van de be
staande filters; alleen de dienstgang moest
eraan gebouw worden. Het principe berust
op het omhoogpompen van het onreine
water tot boven in het gebouw, waar het
door middel van krachtig opspuiten iwordt
ontijzerd, het koolzuur er uitgeslagen wordt
en het zuurstof kan opnemen. Vervolgens
stroomt het door den muur, in de ernaast
gelegen eerste filter, die onderverdeeld is
in 27 kleinere filters, allen door zware be
tonnen muren gescheiden. Deze filters her
vatten zand en grind en kunnen stuk voor
stuk, in series van drie achter elkaar, weer
van achtergebleven slib gezuiverd worden
door terugpompen van gezuiverd water.
Door deze filters, %die ong. 2 M. diep zijn,
heen stroomt het water in reeds zeer helde
ren vorm naar de nafilter, die .onder de
ontijzeringsinstallatie is aangebracht. Hier
is de installatie dezelfde en na deze filte
ring zakt het als zuiver rein water in den
reinwaterkelder, als hoedanig de oude fil
ters onder het gebouw fungeeren, vanwaar
het wordt opgepompt naar den toren in het
reservoir.
O O
O
Ir. Eksteen, die de installatie uitvoerig
en interessant toelichtte, prees eveneens in
hooge mate dén aannemer, den chef Bek
ker, die de gemeente zekereen voordeel
van f. 5000.bezorgde, maar speciale wet
houder v. d. Poll, die voor dit bedrijf ge
streden heeft, of het zijn eigen zaak was.
Bovendien den administrateur, die ook vrij
wel dag en napht in de weer is geweest, om
in de moeilijke bouwperiode het bedrijf te
dienen.
De gemeente Bodegraven kan met
deze moderne installatie zeer tevreden
zijn en krijgt; thans drinkwater, dat aan
alle eischen volkomen voldoet.
De geheele werkwijze van de moderne
inrichting werd gedemonstreerd; men zag
het ontijzeren, het filteren, het schoonma
ken van de filters, eerst door lucht, latei-
door water en ten slotte ook nog den ver
anderden watertoren, die nu grootendeels
bergplaats is en door het uitblijven van het
altijd maar stroomen de water heel wat
goedkooper in het onderhoud zal worden.
Ten slotte waagden verschillende raads
leden nog een tocht naar het 35 M. hooge
torendak.
RESIDENTIE-ORKEST.
Het zesde Abonnementsconcert.
Zondagmiddag20 April a.s. zal liet 6e
abonnementsconcert in de Stadsgehoorzaal
plaats hebben onder leiding van Frits
Schuurman. Solist is Jan Prins, fluit.
Uitgevoerd zullen worden orkestwerken
van dr. Joh. Wagenaar en Ant. Dvorak,
terwijl als noviteit Jan Prins het Fluitcon
cert van Cor de Groot zal spelen, onder
leiding van den componist.
NIEUWE UITGAVEN.
„Sai horasma hïta".
De Vereeniging „Oost en West" liet een boekje
uitgeven, getiteld „Sai horasma hita" („Dat hét
U allen welga"), waarin door middel van een
aantal schetsjes het dagelijksche schoolleven
van de Bataksche kinderen wordt uitgebeeld.
Het doel van deze uitgave, is de bevordering van
het contact en de onderlinge waardeering tus
schen Moederland en Koloniën. Schrijver van
de schetsjes is Goeroe Kapala, oud-schoolhoofd
in Nederlandsch-Indië, terwijl vele aardige teê-
keningen, die den inhoud verlevendigen, door
Menno van Meeteren Brouwer uitgevoerd zijn.
Een ernstig woord aan bezitters van schilderijen
Onder den titel „Een ernstig woord aan be
zitters van schilderijen" schreef C. B. van Bo-
hemen, schilderijenrestaurateur te Den Haag,
eenige richtlijnen bevattend voor de conservee-
ring van oude schilderstukken, die veelal dooi;
zorgelooze behandeling verloren dreigen te gaan.
Eenige fotografische afbeeldingen toonen dui
delijk de beschreven gebreken in behandeling
en de wijzen van herstel en voorkoming.
2-3
