Belgrado, Bardia, Solloem
en Koritza in handen
van
de
as
Tobroek omsingeld
Neutraliteitspact tusschen
Japan en de Sovjets
82sfe Jaargang
DINSDAG 15 APRIL 1941
No. 24862
Verduisteren:
Britsche tonnage
vernietigd
Joden moeten hun
radio-toestellen
inleveren
Matsoeoka op thuisreis
Afscheid
Stalin—Matsoeoka
Verklaring van Konoje
20.38,
6.41
uur
uur
J
EERSTE BLAD
huil
over het pact
Feiten van den dag
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
PRIJS DER ADVERTENTIES
32 ets. per regel voor advertenties uit Lelden en plaatsen waar agentschappen
van ons Blad zyn gevestigd. Andere advertenties 37 ets. per regel. Minimum
5 regels. - Verplicht bewijsnummer 5 ets. - Incassokosten volgens postrecht.
„Kleine Advertenties" (hoogstens 30 woorden) uitsluitend bij vooruitbetaling,
alleen 's Woensdags en 's Zaterdags 55 ets. - Voor toezending van brieven
wordt 10 ets. berekend.
Bureau Witte Singel no. 1, hoek Noordeindsplein
Telef. nrs. Directie en Administratie 25041 (2 lijnen)
Redactie 21507
Postcheque- en Girodienst no. 57055 - Postbus no. 54
PRIJS DEZER COURANT
Voor Leiden en gemeente waar agentschappen gevestigd zijn:
per 3 maanden2.47
per weekƒ0.19
Franco per post 2.47 per 3 maanden -f- portokosten
V (voor binnenland ƒ0.80 per 3 mnd.)
Met groote snelheid hebben de Duitsch-
Italiaansche legers hun succes op den Bal
kan en in Noord-Afrika voorgezet.
Het Duitsche opperbevel deelde daarover
mede:
Zondag:
Duitsche tro-epen, onder leiding van
den kolonel-generaal von Kleist, heb
ben in den vroegen ochtend van 13
April de Servische hoofdstad en vesting
Belgra'do uit het Zuiden komende, be
zet, nadat op 12 April des namiddags
een kleine S.S.-afdeeling der S.S.-divi-
sie „Reich", onder leiding van kapitein
Klingenberg, uit het Noorden over den
Donau de stad was binnengedrongen
en de vlag had geheschen op het Duit
sche gezantschapsgebouw.
Bij de zuivering van het bekken van Lai-
bach in het gebied rondom Agram zetten
troepen van het Duitsche leger hun bewe^
gingen systematies voort.
Bij Karlstadt hebben zij contact tot
stand gebracht met de Italiaansche
strijdkrachten.
Het aantal bij Agram gemaakte krijgs
gevangenen bedraagt volgens de tot dusver
ontvangen berichten 22 generaals, onder
wie twee commandanten van legercorpsen,
300 andere officieren en 12.000 manschap
pen. Bovendien werden ongeveer 100 stuk-,
ken geschut, tien vliegtuigen, talrijke op
slagplaatsen van munitie en benzine en een
nog niet te overziene hoeveelheid infante-
riewapens en ander oorlogstuig buitge
maakt.
De Hongaarsche troepen hebben ten Noor
den van Dsijek en tusschen Donau en Theis
een doorbraak bewerkstelligd door de vij
andelijke grensversterkingen en rukken
verder op.
In Zuid-Servië is de opmarsch na het
overwinnen van den plaatselijken weer
stand van uiteengedreven Servische troe-
penonderdeelen systematisch voltrokken.
Het luchtwapen heeft in het Zuidooste^
lijke gebied ook gisteren voor den oorlog
belangrijke doelen met groot succes be
stookt. Het vernielde op vliegvelden in
Bosnië en in Herzegowina in totaal 39 vij
andelijke vliegtuigen.
In het gebied rondom Belgrado, gelukte
het transport- en materiaaltreinen met
bommen te vernielen en op marsch zijnde
colonnes uiteen te drijven.
In den nacht van 11 op 12 April hebben
Duitsche gevechtsvliegtuigen bij een aan
val op de reede van Salamis een vijandelijk
koopvaardijschip van 4000 BR..T. tot zinken
gebracht en bomtreffers geplaatst op vier
andere groote schepen. In de haven van
Piraeus zijn twee benzinedepots, een elec-
trische centrale en een maalderij met suc
ces gebombardeerd, terwijl een vijandelijk
vliegtuig van het type Hurricane werd
neergeschoten. Andere Duitsche gevechts
vliegtuigen hebben denzelfden nacht ben
zinedepots en onderkomens van het vlieg
veld Venezia op het eiland Malta in brand
geworpen
5000 B.R.T., terwijl het ten Westen van
Bedford en ten .Z.W. van Cardiff twee groo
te koopvaarders met voltreffers zwaar be
schadigde. Ten Westen van Miïford Haven
is een konvooi met goed succes aangeval
len. Andere aanvallen waren gericht op
haveninstallaties aan de Engelsche Zuid
kust. Bij aanvallen op vliegvelden zijn ver
scheiden toestellen op den grond vernield
en zijn langdurige branden waargenomen.
Bij een poging van den vijand om over
dag naar de kust van het bezette gebied
te vliegen hebben jachttoestellen een En-
gelsch jachttoestel van het type Hurricane
en luchtafweer een gevechtstoestel van het
type Bristol-Blenheim neergeschoten.
In den afgelbopen nacht heeft het lucht
afweergeschut nog drie vijandelijke vlieg
tuigen doen neerstorten.
De vijand is Duitsch gebied niet binnen
gevlogen, De totale verliezen van den vij
and gisteren overdag en in den afgeloopen
nacht zijn 46 vliegtuigen. Twee eigen vlieg
tuigen worden vermist.
En Maandag:
In Joego-Slavië is het grootste deel
van de tegen de Duitsche troepen vech
tende vijandelijke strijdkrachten ver
nietigd. De restivan het Servische leger
trekt zich voor de Duitsche en Itali
aansche troepen in het bergland terug.
Alleen op enkele plaatsen wordt nog
tegenstand geboden. Bij de achtervol
ging van den verslagen vijand werd de
Save overschreden.
Over de inneming van Belgrado wordt
nog gemeld, dat reeds in den nacht van
12 op 13 April onderdeelen van een pant
serdivisie van het Westen uit tot aan het
centrum der stad waren doorgedrongen.
In Noord-Griekenland ontwikkelen de
operaties zich volgens het opgestelde plan.
Het luchtwapen ondersteunde ook op 13
April in het Zuidoostelijke gebied de opera
ties van het leger door vernietigende aan
vallen van af deelingen jacht- en gevechts
vliegtuigen en duikbommenwerpers op vij
andelijke troepencolonnes in het gebied
rondom Belgrado, alsmede op troepencon-
EEN TERMIJN VAN 14 DAGEN GESTELD.
Op grond van par. 1 dér verordening
van den rijkscommissaris voor het be
zette Nederlandsche gebied over de
strafbaarheid van overtredingen van
militaire of politionaire maatregelen,
mede in aanmerking genomen par. 1 der
verordening nr. 26 van 1941 over bijzon
dere t veiligheidsmaatregel op radio-
gebied, verordent de commissaris-gene
raal, S.S. Brigadeführer Rauter het
volgende:
De in het bezit van Joden in Neder
land zich bevindende radio-ontvangst
toestellen gelden met onmiddellijken in>-
gang als door de politie in beslag ge
nomen.
Als Joden gelden alle personen, die
in den zin van par. 4 der verordening
189 van 1940 Joden zijn of voor Joden
te houden zijn.
De radio-ontvangtoestellen moeten in
onbeschadigden toestand binnen 14 da«
gen na de publicatie in de pers bij de
gemeente-autoriteiten, waar de bezitter
van het radio-apparaat zijn woning en
zijn zaak heeft, worden ingeleverd. Het
herstellen van beschadigde apparaten
moet op kosten van den bezitter ge
schieden.
Handelingen in strijd hiermede wor
den gestraft.
Nader vernemen wij nog, dat Joden wel
aangesloten mogen zijn bij de radio-distri
butie.
centra ties bij Banjaluka. Andere succes
volle aanvallen werden ondernomen op
vliegvelden in Midden-Bosnië en in Her
zegowina.
Aanvallen op militaire doelen te Sera-
jewo veroorzaakten zware vernielingen en
uitgestrekte branden in een groot troepen
kamp en in spoorweginstallaties. z
In Noord-Afrika werd bij den verderen
opmarsch na een gevecht het fort Ca-
puzo, alsmede het op Egyptisch grond
gebied liggende Solloem genomen.
Duitsche duikbommenwerpers vernietig
den bij een aanval op vliegvelden op Malta
in den nacht van 12 op 13 April twee op
den grond staande vijandelijke jachtvlieg
tuigen van het type Hurricane en plaatsten
een voltreffer op het achterste gedeelte
In het Kremlin te Moskou is Eersten
Paaschdag om 14 uur 30 plaatselijken
tijd een neutraliteitspact onderteekend
tusschen Japan en de Sovjet-Unie. De
onderteekening geschiedde door den
Japanschen minister van Buitenland
sehe Zaken, Matsoeoka en den Sovjet
Russïschen premier en volkscommissa
ris van Buitenlandsche Zaken, Molotof.
Tegelijk met de onderteekening van
het uit vier punten bestaande neutra
liteitspact hebben Japan en de Sovjet
Unie een gemeenschappelijke verkla
ring uitgegeven, waarin het Japansche
rijk de territoriale integriteit en on
schendbaarheid van de Mongoolsche
volksrepubliek erkent en de Sovjet-Unie
de territoriale integriteit en onschend
baarheid van het keizerrijk Mand-
sjoekwo.
In Noord-Afrika hebben de Duitsch-
Italiaansche troepen de omsingeling
van Tobroek voltooid en met een stout-
moedigen opmarsch het aan de Oost
grens van Cyrenaica gelegen steunpunt
de haven Bardia, ingenomen.
Bijzondere successen hebben de marine
en het luchtwapen verworven in den strijd
tegen de scheepvaart voor de ravitailleering
van het Britsche moederland. Duikbooten
hebben in het Noorden en midden van den
Atlantischen Oceaan en ten Westeh van
Afrika vijftien gewapende vijandelijke koop
vaarders tot zinken gebracht met een* to
talen inhoud van 75.922 B.R.T^ Zij brach
ten voorts zware schade toe aan een groot
koopvaardijschip.
Lange-afstandbommenwerpers hebben op
ongeveer 400 K.M. ten Westen van de Or
kaden een koopvaarder van 3800 BH.T. tot
zinken gebracht.
Ten Z.O. van Harwich vertoonde een vrij
groot koopvaardijschip nadat bommen ge
worpen waren, .slagzij. In de afgeloopen
nacht is door het luchtwapen aan den uit-
De kern van het Japansch-Russische neu
traliteitspact luidt volgens Domei als volgt:
„Het Japansche rijk en de UB.S.R., be
wogen door den wensch tot versterking der
vreedzame en vriendschappelijke betrek
kingen, die tusschen de beide landen be
staan. hebben besloten een neutraliteits
pact te sluiten en zijn wederkeerig het
volgende overeengekomen:
Art. 1. De beide hooge contracteerende
partijen komen overeen de vreedzame en
vriendschappelijke betrekkingen tusschen
haar te handhaven en elkanders territo
riale integriteit en onaantastbaarheid te
eerbiedigen.
Art. 2. In geval een van beide hooge
contracteerende partijen het voorwerp
wordt van militaire actie door een of meer
derde mogendheid (-heden), zal de andere
partij gedurende den geheelen duur van
een dergelijk conflict de neutraliteit
acht nemen.
Art. 3, Het onderhavige pact zal van
kracht worden van den dag af der voltrek
king van zijn ratificatie door de beid.e hoo
ge verdragsluitende partijen en het zal gel
dig. zijn voor een tijd van vijf jaar. In ge
val geen van beide hooge verdragsluitende
partijen het verdrag een jaar voor den
afloop opzegt, zal het pact geacht worden
automatisch voor de volgende vijf jaar te
zijn verlengd.
Art. 4. Het onderhavige pact zal zoo
spoedig mogelijk worden geratificeerd. De
uitwisseling der ratificaties zal geschieden
te Tokio zoo spoedig zulks mogelijk is."
De -Japansche minister van Buitenland-
gang van het kanaal van Bristol een koop- sche Zaken, Matsoeoka, is Zondagavond uit
vaardijschip tot zinken gebracht, groot 'Moskou vertrokken, op weg naar ïokio.
Voor het vertrek van den trein arriveerden
Stalin en Molotof. Na een buitengewoon
hartelijk afscheid tusschen Matsoeoka, Sta
lin en Molotof en onder herhaalde hand
drukken, vertrok de trein tegen 18 uur
Moskouschen tijd.
Naar Domei meldt, heeft Matsoeoka bij
het afscheid op het station te Moskou tot
Molotof gezegd: „Komt u in ieder geval
spoedig naar Japan."
Naar in goed ingelichte kringen te Tokio
verluidt, zoo meldt D.N.B. nog, zou het be
sluit om het tusschen Matsoeoka en Molo
tof uitvoerig- besproken pact nog tijdens
de aanwezigheid van Matsoeoka in Moskou
te onderteekenen, op persoonlijk verzoek
van Stalin genpmen zijn. Stalin heeft zich
bij het onderhoud met Matsoeoka beijverd
voor do onmiddellijke sluiting van het
pact, waarop in Tokio telegrafisch instruc
ties werden gevraagd. Na aan den keizer
rapport te hebben uitgebracht, heeft mi
nister-president prins Konoje, telegrafisch
zijn toestemming gegeven, waarop het pact
werd onderteékend.
De .Japansche premier, Konoje, heeft
naar aanleiding van het sluiten van het
Japansch-Russische neutraliteitspact een
verklaring afgelegd, waarin hij o.m. het
volgende zeide:
Japan heeft eenigen tijd geleden, bij
het sluiten van he't driemogendhedenpact
mets Duitschland en Italië, zijn onveran
derlijk besluit bekend gemaakt, om een
uitbreiding van den oorlog te verhinderen
en den vrede in Oost-Azië te verzekeren.
De spil van zijn buitenlandsche politiek is
het driemogendhedenpact. Om dit voorne
men te bereiken, was het van belang, dat
Japan en Rusland als naburen hun vriend
schappelijke betrekkingen versterken."
Konoje zeide verder: „Hierdoor wordt te
gelijkertijd de geest' van het driemogend
hedenpact versterkt. In deze overtuiging
heeft de regeering sedert eenigen tijd met
de Sovjet-Russische regeering onderhande
lingen gevoerd met de bedoeling, een prin-
cipieele opheldering in de betrekkingen
van Japan met Rusland tot stand te bren
gen. De onderhandelingen zijn met het be
zoek van Matsoeoka snel gevorderd en
hebben geleid tot de onderteekening van
het pact. Het is mijn vaste overtuiging, dat
het pacts in de betrekkingen tusschen de
beide landen van historische beteekenis is
en dat het tot de bevordering van den
wereldvrede essentieel zal bijdragen. Ik
twijfel niet, dat het pact tot grondslag voor
een snelle oplossing voor de verschillende
tusschen beide landen hangende proble
men zal dienen."
Zoowel de Japansche, Russische als
Duitsche pers juicht het pact ten zeerste
toe.
Zoo zegt de Diplo ojn.:
Problemen, die (jarenlang de betrekkin
gen tusschen Japan en de Sovjet-unie be
dreigden, ja in gevaar gebracht hebben,
als het standpunt van beide mogendheden
tegenover het keizerrijk Mansjoekwo resp.
de republiek van Buiten-Mongolië, zijn
-door de verklaringen omtrent de weder-
zijdsche eerbiediging van de territoriale in
tegriteit en onaantastbaarheid van deze
beide staten uitgeschakeld als storende
factoren in de Japansch-Russische betrek
kingen.
Bovendien zal deze overeenkomst, zoo
schrijft de Diplo, waarvan de totstandko
ming reeds gerulmen tijd geleden van Duit
sche zijde als toe te juichen gequalificeerd
was, een nieu\ye zware teleurstelling vor
men voor het streven naar uitbreiding van
den oorlog, zooals dit in den loop van de
zen oorlog door de Angelsaksische mogend
heden met positief, maar voor hen zelf
bepaald catastrofaal resultaat aan den dag
is gelegd.
Duitschland kan deze ontwikkeling slechts
toejuichen. Immers, zij biedt Japan gele
genheid in het Groot-Aziatisch gebied
zijn gang te gaan in de richting van een
constructieve reorganisatie en wel tegen-
ij ver .iedere mogendheid van elders, die
hoe weinig zij daar ook te maken moge
hebben uit nijd of winstbejag lederen
organischen vooruitgang, die slechts de
welvaart van de daar woonachtige volken
dient, zou willen beletten.
De Angelsaksische inmengingsmanie
heeft juist de laatste dagen in het geval-
Joegoslavië een hevige blamage en een
zvvaren slag opgeloopen. Het zoo juist te
Moskou onderteekende verdrag zou wel
eens oorzaak kunnen zijn, dat niet in de
laatste plaats ook Washington zich weinig
aangemoedigd voelt om ditmaal in hetf
Vérre .Oosten een nieuwe nederlaag voor
zijn prestige uit te lokken.
Voor de in het driemogeridhedenverdrag
vereenigde groote mogendheden, zoo ein
digt de Diplo, geldt voor en na de stelregel
ongeacht de kuiperijen van buitenstaan
ders de ordening in hun gebied voort te
zetten tot welzijn van de daar levende vol
ken.
van een Brltschen torpedojager. Gisteren
werd het vliegveld Luca op het eiland
Malta alsmede de haven Valetta opnieuw
gebombardeerd. Duitsche jachtvliegtuigen
schoten in een luchtgevecht boven het
eiland een Britsch jachtvliegtuig van het
type Hurricane neer.
In het zeegebied rondom Engeland bracht
hetluchtwapen uit gewapende konvooien
in het St. George-kanaal drie schepen met
een gezamenlijken inhoud van 28.000 B.R.T.
tot zinken en veroorzaakte zware schade
aan twee andere groote koopvaardijsche
pen. Gevechtsvliegtuigen brachten in den
afgeloopen nacht een koopvaardijschip van
5000 B.R.T. tot zinken en bombardeerden
haveninstallaties aan de Britsche Zuid
oostkust.
Een duikboot bracht bij IJsland een
Britschen hulpkruiser van ongeveer 10.000
B.R.T. tot zinken.
Twee patrouillevaartuigen schoten aan
de Noordzeekust van zes aanvallende Brit
sche vliegtuigen er twee neer en bescha
digden een ander vlitgtuig zwaar. Jacht
vliegtuigen schoten bij Dover vier versper
ringsballons omlaag. De vijand vloog noch
overdag noch des nachts het rijksgebied
binnen.
Bij de gevechten in Zuid-Servië heeft de
commandant van een afdeeling pantserja
gers, majoor Stiefvater, zich als comman
dant van een vooruitgeschoven afdeeling
docr persoonlijke actie bijzonder onder
scheiden.
van hedenavond
tot morgenochtend
De maan kwam vannacht op
te 0.07 uur en ging onder te
9.21 uur.
Dit Nummei bevat DRIE Bladen
De Amerikaansche minister van buiten
landsche zaken, Cordell Huil, heeft in een
persconferentie op een commentaar op het
Russisch-Japansche pact de volgende offi-
cieele verklaring afgelegd:
De beteekenis van het pact tusschen de
sovjet-unie en Japan met betrekking tot
de neutralitetit, zooals dit in de pers is weer
gegeven, moet niet overschat worden. Dit
verdrag maakt den indruk overeen te ko
men met de situatie, die in wezen sedert
eenigen tijd tusschen beide landen bestaat.
Derhalve vormt zij geen verrassing, of
schoon er twijfel bestond, of de beide re
geeringen haar al dan niet op schrift zou
den stellen. Natuurlijk blijft de politiek
van onze regeering ongewijzigd.
Huil weigerde uiteen te zetten, hoe de
Vereenigde Staten de Russische erkenning
van.Mandsjoekwo beschouwèn en verwees
slechts naar bovengenoemde verklaring. Op
een andere vraag, of de Vereenigde Staten
beperkende maatregelen nopens Japan of
Rusland overwogen, zei Huil slechts, dat
deze aangelegenheid nog niet besproken
was. Ook weigerde nij, zoolang hij de aan
gelegenheid niet nader had bestudeerd,
te zeggen, of dit pact eenige uitwerking
had op de Russisch-Amerikaansche betrek
kingen en op de handelsbesprekingen tus
schen beide landen. (Domei).
Binnenland
Vergadering te Haarlem van „Bloembollen
cultuur". (2e Blad).
Spoorwegdiefstallen te Rotterdam opgehel
derd. (Gemengd, 2e Blad).
Buitenland
Nieuwe successen van de as op den Balkan
en in Noord-Afrika. (Ie Blad).
Een neutraliteitsverdrag tusschen Japan
en de sovjet-unie gesloten. (Ie Blad).
Het Engelsche expeditie-leger in Grieken
land scheept zich in. (Ie Blad).
ZIE VOORTS „LAATSTE
EERSTE BLAD.
BERICHTEN"
MEN ZIE VOOR ONS KORT VERHAAL
PAGINA 3 VAN HET DERDE BLAD.