VRIJDAG 4 APRIL 1941 No. 24855 Crisis in Zuid-Slavië naar de beslissing Benghazi door de Engelschen ontruimd Amerika en de schepen-kwestie Verduisteren: 82ste Jaargang Dr. Matsjek in de regeering Verbod beurshandel Amerikaansche certificaten Eden weer bij den Grïekschen koning Als gevolg van krachtigen Italïaansch- Duitschen aanval De oorlog ter zee 20.18 uui 7.07 uur EERSTE BLAD Feiten van den dag LE1DSCH DAGBLAD DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN PRIJS DER ADVERTENTIES 32 ets. per regel voor advertenties uit Leiden en plaatsen waar agentschappen van ons Blad zijn gevestigd. Andere advertenties 37 ets. per regel. Minimum 5 regels. - Verplicht bewijsnummer 5 ets. - Incassokosten volgens postrecht. „Kleine Advertenties" (hoogstens 30 woorden) uitsluitend by vooruitbetaling, alleen 's Woensdags en 's Zaterdags 55 ets. - Voor toezending van brieven wordt 10 ets. berekend. Bureau Witte Singel no. 1, hoek Noordeindsplein Telef. nrs. Directie en Administratie 25041 (2 lijnen) Redactie 21507 Postcheque- en Girodienst no. 57055 - Postbus no. 54 PRIJS DEZER COURANT Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd.zyn: per 3 maandenƒ2,47 per week0.19 Franco per post 2.47 per 3 maanden portokosten (voor binnenland ƒ0.80 per 3 mnd.) De crisis om Zuid-Slavië schijnt thans spoedig te zullen worden beslist. Het A.NP. meldt uit Berlijn: •De Zuid-Slavische regeering doet niets, om de tot een crisis opgevoerde stemming in Zuid-Slavië tegen te gaan, welke door uitspattingen en tereur van de staat en door de ontketende instincten van chau vinistische kringen de revolutionnaire ge voelens van het volk opgewekt. Deze opvatting huldigde men gisteren in politieke kringen alhier, waarbij men op merkte, dat deze crisis-stemming in Bel grado en in andere deelen van Zuid-Slavië ook in de gevoelens doorwerkt. Ben officieel standpunt ten aanzien van de politieke kwesties in verband met de Duitsch-Zuid-Slavische crisis werd echter ook gisteren nog door de bevpegde instan ties afgewezen. Het meest opvallende ver schijnsel na den staatsgreep te Belgrado noemde men het feit, dat de tegenwoordige Zuid-Slavische regeering het volk volko men in het duister laat over de problemen waarin de regeeringswisseling, de militaire putsch en de uitspattingen tegen de Duit- schers het gebracht hadden. Het Zuid-Sla vische volk, zoo zeide men van Duitsche zijde, wordt kunstmatig in onwetendheid gelaten over de crisis en haar problemen. Als tweede opvallend punt noemt men in deze kringen de anti-Duitsohe actie van Zuid-Slavische diplomaten in het buiten land. Men wees erop, dat lasthebbers van de Zuid-Slavische regeering overzee en in het Zuid-Oosten zich ondubbelzinnig anti- Duitsclï gedragen. Het derde punt, dat in Berlijnsche politieke kringen opvalt, is het steeds meer aan den dag tredende feit, dat vreemde inmengingen geduld worden zoo wel wat betreft het geheele vraagstuk van het Zuidoostelijke gebied alsook wat be treft de Zuid-Slavische belangen zelf. Deze inmengin gen zoo zeide men in de Wilhelm- strasse, worden door Bélgrado niet alleen geduld, doch zelfs uitgelokt. Het innemen van een standpunt ten aanzien van de kwestie, in hoeverre een dergelijk dulden van vreemde inmengingen in overeenstem ming gebracht moet worden met de begin selen van het drie-mogendhedenpact, wees men yan Duitsche zijde af. Op de vraag, of de naar Berlijn terugge keerde Zuid-Slavische gezant, Andritsj.een speciale boodschap zal meebrengen of mee gebracht heeft, verklaarde men gisteren in de Wilhelmstrasse, dat hiervan niets be kend is. DE LEIDER DER KROATEN NAAR BELGRADO. Het DNB meldt uit Zagreb: De bespreking, welke dr. Matsjek gister ochtend anet den banus dr. Sjoebatitsj, den vice-voorzitter der Kroatische boerenpartij Kosjoetitsj en den algemeen secretaris der partij, dr. Krnjevitsj gevoerd heeft, heeft geduurd tot half twee. Naar verluidt» heeft dr. Matsjek be sloten, de hem aangeboden functie van vice-president in de regeering van gene raal Simowitsj te aanvaarden. Dr. Motsjek zou gisteravond naar Belgrado vertrekken. Met hem reizen de banus en de partijsecretaris. ALLE RESERVISTEN TOT EN MET LICHTING 1893 ONDER DE WAPENEN. De uit Zuid-Slavië in het Roemeensche banaat aangekomen Duitsche vluchtelingen melden eenstemmig, dat in Zuid-Slavië het gewone treinverkeer volkomen gestaakt is en dat er nog slechts militaire treinen rij den. Practisch wordt de algemeene mobili satie ten uitvoer gelegd, ook al wordt ze niet afgekondigd. Van de Serviërs en Slo- venen zijn alle reservisten tot en met de lichting 1893 opgeroepen. Van de Duitschers valt als laatste lichting nog de lichting 1902 onder de mobilisatie. De Duitschers worden gedeeltelijk bij Zuid-Slavische regimenten ingedeeld, gedeeltelijk naar verzamelplaat sen gebracht, waar dan arbeidscorpsen zul len worden gevormd. In de Roemeensche grensgemeenten van het banaat komen voortdurend nieuwe vluchtelingen aan. Bij de gemeente Loenga aan de Zuid-Slavische grens, hebben Woensdag weer Roemeensche grensposten' aan een groep Duitsche vluch telingen, die de grens overkwamen, gewa pende hulp verleend. De incidenten. De uitgeweken Duitschers bevestigen allen 'de reeds vermelde excessen. Juist acht dagen geleden, op 26 Maart, zoo vertelden de Rijksduitschers, toen de inkt der Joegoslavische onderteekening der toetreding tot het driemogen ihedenpact in Belvédère nog nauwelijks gedroogd was, vormden zich te Belgrado de eerste samen scholingen. Joden en Engelsche agenten hitsten en stookten, wierpen geld onder de menigte, kochten alcohol en schonken hier van aan de Serven. Reeds des nachts weer klonk de kreet: „Leve Engeland, weg met Duitschland." Den volgenden ochtend raas de de Servische haat tegjen Duitschland door de straten. Een enkel Duitsch woord bracht dengeen die het uitsprak in het grootste gevaar. Studenten, leeraren, Joden, vrij metselaars, officieren en soldaten, gingen zich te buiten aan scheldwoorden tegen Duitschland, zijn volk en zijn Fuehrer. Duitsche inrichtingen^ werden bestormd. Het Duitsche verkeersbureau geleek weldra een puinhoop. De politie vond geen aanleiding om op te treden. In de Duitsche school te Belgrado werd de hakenkruisvlag afgerukt en door een .Engelsche vlag vervangen. Duitsche kinderen werden door Servische scholieren uitgescholden en mishandeld. De leerkrach ten stonden ernaast en deden niets. In de straten demonstreerden Serven en Joden eri riepen voortdurend: „wij willen geen pact met Duitschland, wij willen oorlog." Ook de volgende dagen brachten niet het eind van dezen waanzin. Zoo was het in Belgrado, in Petrograd, in Neusatz, zoo was het overal," En nog altijd houdt de stroom vluchte lingen aan. Ook Roemenen zijn reeds uit geweken. De Serven nemen tegenover de Roemenen uit het Joegoslavische benaat een dreigende houding aan, omdat de Roe menen niet meedoen aan den haat van de Serven jegens de Duitschers. Om deze reden zijn in de gemeente Wlikowets in het Joego slavische banaat ernstige botsingen tus- schen Serven en Roemenen voorgevallen. Bovendien melden de Roemeensche auto riteiten, dat de Joegoslavische autoriteiten vierhonderd Roemeensche spoorwegwagons in Joegoslavië achterhouden met de motd- veering, dat Roemenië sinds enkele dagen geen petroleum meer levert aan Joegoslavië. Radio Belgrado heeft gisteren bekend ge maakt, dat vanavond laat een luchbbescher- mingsoefening op vrij grooteschaal wordt gehouden. Daarop maakte de omroeper be kend, dat' Belgrado tot open stad ver klaard was. Ook Agram en Ljoebljana zijn tot open steden verklaard. De Italianen evacueeren de stad Zara. De Vereeniging voor. den Effectenhandel maakt het volgende bekend: 1. In opdracht van de Duitsche auto riteiten deelt het departement van financiën mede, dat met ingang van I Mei 1941 de certificaten van aandee- len, welke in de prijscourant van de Vereeniging voor den Effectenhandel onder het hoofd: Amerika, zijn geno teerd, zullen worden aangemerkt als buitenlandsche fondsen in den zin van het deviezenbesluit 1941. Derhalve ko-* men zij van dien datum af te vallen onder het verbod van beurshandel in buitenlandsche fondsen, bekend ge maakt in de Staatscourant van 11 Juli 1940 No. 133. Zij vervallen dan uit de dagelijksche noteering en zullen met ingang van 1 Mei 1941 slechts met een vergunning van het deviezen-instituut kunnen worden verhandeld. 2. Van heden tot en met Dinsdag 8 April 1941 zullen geen noteeringen in deze fondsen plaats vinden. 3. In afwachting van nader vast te stellen bepalingen omtrent geldleenin- gen, waarvan het onderpand geheel of gedeeltelijk uit dergelijke certificaten bestaat, wordt bepaald, dat zoodanige geldleeningen niet opzegbaar zijn. Het D.N.B. meldt uit Athene: De koning heeft den Britsehen minister van buitenlandsche zaken, Eden en den chef van den genralen staf, Sir John Dill, op nieuw in audiëntie ontvangen. Maakte gisteren het Duitsche Hoofd kwartier, gelijk in een deel onzer vorige oplage nog kon worden vermeld, melding van de bezetting van Agedabia en Zuetina het officieele weermachtsbericht meldde: In Noord-Afrika is het op 31 Maart door Duitsche en Italiaansche pantsertroepen en luchtstrijdkrachte behaalde succes nog grooter geworden. Daarbij Werden 30 vijan delijke voertuigen buitgemaakt. Het luchtwapen ondernam gewapende verkenningen boven het zeegebied rondom Groot-Brittannië en bestreed daarbij ook Woensdag op succesvolle wijze de vijande lijke koopvaardijscheepvaart. Twee schepen van 4000 brt. werden tot zinken gebracht, zes andere koopvaardijschepen werden deels zoo ernstig beschadigd, dat zij als verloren beschouwd moeten worden. Een gevechtsvliegtuig vernielde in scheervlucht drie vijandelijke vliegtuigen op een vlieg veld in Zuid-Engeland en beschadigde ver scheidene andere toestellen. Andere lucht aanvallen waren geright op havens- en fa- brieksinstallaties in Zuid-Engeland en Schotland. In de Middellandsche Zee vernietigden Duitsche gevechtsvliegtuigen ten Westen van Kreta in een dapperen aanval op een krachtig beschermd convooi twee gewapen de vijandelijke koopvaardijschepen met te zamen 16.000 brt. De vijand vloog noch overdag, noch des nachts naar Duitschland. Reuter meldt heden, naar D.N.B. uit Stockholm seint: Het groote hoofdkwartier- van de Britsche strijdkrachten te Cairo heeft het extra-bericht uitgegeven, dat de Engelsche dekkingstroepen als gevolg van een vastberaden aanval door Aan zienlijke Italiaansche en Duitsche strijd krachten, die over talrijke tanks be schikten, teruggetrokken en in te voren uitgezochte punten geconcentreerd zijn. Tijdens deze terugtrekkende beweging is de stad Benghazi ontruimd. Cart. Bureau v. Pelt. Benghazi is van militair gezichtspunt be keken, aldus het Britsche bericht, onbe langrijk. Tevens deelt het mede, dat Benghazi door de Engelsche strijdkrachten als haven gebruikt werd. In den Engelschen nieuwsdienst is medegedeeld, dat de ont ruiming van Benghazi voor Engeland een tegenslag beteekent. Men moet aan de waarschuwing van den ministerpresident denken, dat men zoowel overwinningen als tegenslagen moet verwachten. Terugroeping Italiaansch marine-attaché geëischt. De Duitsche ambassade heeft den inhoud van de eerste Duitsche protest-nota over de bezetting van de Duitsche schepen door de autoriteiten der Vereenigde Staten gepubli ceerd. Daarin wordt verklaard, dat deze maatregel een schending van het verdrag van 8 December 1923 vormt. Duitschland eischt' de onbeperkte teruggave der vaar tuigen, welker inbeslagneming zonder vol kenrechtelijken grondslag is geschied. Het departement van buitenlandsche za ken heeft de Duitsche ambassade gister avond het antwoord op de beide Duitsche protestnota's van 31' Maart en 1 April doen toekomen. De Amerikaansche nota wijst den Duitschen eisch tot het vrijlaten van schepen en bemanningen af. Slechts ten aanzien van het Duitsche protest tegen de behandeling en de huisvesting der Duit sche zeelieden wordt verklaard, dat een nieuwe nota zal volgen, zoodra het onder zoek voltooid is. Naar Associated Press uit. Boston meldt, zijn kapitein Heitzmann, vier officieren en vijf leden der bemanning van het Duitsche tankschip „Pauline Friederich", tegen wie Woensdag het federale gerechtshof een aanklacht had ingediend, gisteren door justitueele ambtenaren onder zware bewa king van het immigratiebureau naar de gevangenis overgebracht. De gearresteer den die Zondag j.l. bij de bezetting van het tankschip door de Amerikaansche kust wacht zijn gearresteerd, worden er van be schuldigd, de machine-installaties van het schip door sabotage onbruikbaar te hebben gemaakt. De in berichten uit Washington voorko mende bewering, dat de Duitsche en Ita- Maansche schepen', die zich in Amerikaan sche havens bevinden, in beslag zijn geno men om daden van sabotage te voorkomen, werd gistereh in politieke kringen der rijkshoofdstad „volmaakte onzin" genoemd, zoo vernemen wij van welingelichte zijde. Zooals bekend, kan een kapitein resp. de eigenaar van een schip met zijn eigendom doen wat hij wil, voor zoover hij daarmede niet andere schepen of de haven bescha digt Als een kapitein bovendien nog de vrees koestert, dat het schip, dat onder zijn bevel is geplaatst, in handen van den vij and zou kunnen vallen, is het zijn erkend en goed recht, zijn schin onbruikbaar te maken. Echter, de jongste uitlatingen van den Amerikaanschen minister van justitie, Jackson, wijzen er duidelijk genoeg op, dat men zich in de Vereenigde Staten ver boven het volkenrecht verheven voelt, ja, de rechtsbasis van de betrekkingen, die fcus- schen staten bestaan, als van nul en geener waarde beschouwt, aldus het D.N.B. Volgens een bericht van Associated Press uit Washington heeft de Amerikaansche minister van Financiën, verklaard, dat zoo wel hij als zijn collega van Justitie, Jack son, thans een onderzoek instellen naar de mogelijkheid van stappen om de dertig schepen van de spil, waarop in Amerikaan sche havens beslag is gelegd, in het bezit van de Vereenigde Staten te brengen. Voor de technische bijzonderheden van dit optreden, waarbij de schepen aan de Vereenigde Staten vervallen verklaard zou den worden, verwees hij naar Jackson. Op de vraag of ook beslag op schepen van andere landen wordt overwogen, ant- woorde Morgenthau, dat van tevoren geen mededeelingen hieromtrent gedaan konden worden, zoo dit al in het voornemen mocht liggen. (D.N.B.) 9 De Amerikaansche regeering heeft gis teren de onverwijlde terugroeping geëischt van den Italiaanschen marine-attaché te Washington, admiraal Lais. Van Ameri kaansche zijde wordt beweerd, dat Lais be trokken is bij „sabotagedaden" tegen Ita liaansche koopvaardijschepen in Ameri kaansche havens. De minister van Buiten landsche Zaken, Cordell Huil, heeft dezen Amerikaanschen eisch op de persconferen tie bekend gemaakt. (D.N3.) De regeering van Columbia is niet van plan buitenlandsche schepen in beslag te nemen, aldus verklaarde de perschef van het Columbiaansohe ministerie van buiten landsche zaken. De Columbiaansche regee ring heeft in tegenstelling tot andere Amerikaansche landen na bestudeering van den toestand besloten aan alle buiten landsche schepen ielere bescherming te verleenen. (A.NP.). De brand aan boord van de Duitsche schepen te Callao (Peru) duurt voort. De Peruaansohe autoriteiten hebben de geïn terneerde bemanningen herhaaldelijk on derworpen aan een verhoor om motieven voor de formuleering van een aanklacht te verkrijgen. Ook de bemanning van het Duitsche schip Friesland is nu gearresteerd. De Peruaan sche oorlogsschepen, die de gevluchte Duit sche schepen moesten achtervolgen, zijn gisteren te Callao teruggekeerd zonder de bemanning der Duitsche vaartuigen te hebben gevonden (D.N.B.). WEEK-CIJFERS. 387.800 brt. zijn, naar het D.N.B. ver neemt, in de week van 16 tot 23 Maart in den handelsoorlog tegen Engeland door de op den Atlantisch en Oceaan opereerende Duitsche slagschipformatie en de Duiftsche duikbooten tot zinken gebracht. ITALIAANSCH SCHIP DOORBREEKT BLOKKADE. Het Italiaansche schip Imalaia is, naar Stefani uit Rio de Janeiro meldt, aldaar uit Somaliland aangekomen. De Italiaansche boot Is er dus in geslaagd, ondanks de Brit sche blokkade in den Indischen Oceaan in Brazilië aan te komen. ENGELSCH TRANSPORTSCHIP VERNIETIGD. Gistermiddag is het Spaansche ss. „Cabo de Homos" te Santa Cruz de Teneriffe aangekomen met aan boord 77 geredden van het Engelsche troepentransportschip „Britannia" van 8800 ton, dat onlangs door een Duitsch oorlogsschip in den Atlanti- schen Oceaan tot zinken is gebracht. Onder de schipbreukelingen bevonden zich tien gewonden, die naar een kliniek gebracht zijn. De geredden meldden, dat de bemanning van de ,3ritarinia" uit 480 personen be stond en dat haar door het Duitsche schip van hedenavond lót morgenochtend De maan kwam hedenmorgen op te 11.43 uur en gaat van nacht te 3.28 onder. na drie waarschuwingsschoten gelast werd m de reddingbooten te gaan. Daarop werd de „Britannia" tot zinken gebracht De geredden dreven vijf dagen en vijf nachten lang op zee rond, tot zij door het Spaan sche schip werden opgenomen. (D.N.B.) BRITSCH HULPSCHIP TOT ZINKEN GEBRACHT. De Britsche admiraliteit heeft medege deeld, dat het hulpschip „Rosaura" tot zin ken gebracht is. (D.NB.) Dit Nummei bevat DRIE Bladea Binnenland Zeilersavonturen in vroeger dagen; een onderhoud met „den Pipa". (3e Blad). Nieuwe distributie-bonnen. (2e Blad) Bijzonderheden omtrent de komende nieuwe pachtwet. (Ie Blad). Buitenland Benghazi door de Engelschen ontruimd. (Ie Blad). Dr. Matsjek treedt toe tot het Zuid-Sla visch kabinet Simowitsj. (Ie Blad). Bij den dood van den Hongaarschen premier Teleki. (Ie Blad). ZEE VOORTS „LAATSTE BERICHTEN* EERSTE BLAD.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1941 | | pagina 1