Matsoeoka ie Rome
De spanning rond Zuid-Slavië
groeit
Amerika gaat voort schepen
in beslag, te nemen
82sfe Jaargang
WOENSDAG 2 APRIL 1941
No. 24853
Verduisteren:
Toenemende
anti-Duitsche gezindheid
De besprekingen
de Kroaten
met
Eden in Belgrado?
Aanvalsplannen
„Het Bulgaarsche leger
houdt de wacht aan
de grenzen"
Besprekingen
den Duce
met
Zuid-Amerika volgt
Nog altijd incidenten
20.14 uur
7.12 uur
EERSTE BLAD
Feiten van den dag
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
PRIJS DER ADVERTENTIES
32 ots. per regel voor advertenties uit Leiden en plaatsen waar agentschappen
van ons Blad zijn gevestigd. Andere advertenties 37 ets. per regel. Minimum
5 regels. - Verplicht bewijsnummer 5 ets. - Incassokosten volgens postrecht.
„Kleine Advertenties" (hoogstens 30 woorden) uitsluitend bij vooruitbetaling,
alleen 's Woensdags en 's Zaterdags 55 ets. - Voor toezending van brieven
wordt 10 ctsa berekend.
Bureau Witte Singel no. 1, hoek Noordeindsplein
Telef. nrs. Directie en Administratie 25041 (2 lijnen)
Redactie 21507
Postcheque- en Girodienst no. 57055 - Postbus no. 54
PRIJS DER ADVERTENTIES
Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn:
per 3 maandenƒ2.47
per weekƒ0.19
Franco per post ƒ2.47 per 3 maanden -f- portokosten
(voor binnenland ƒ0.80 per 3 mnd.)
„De algemeen anti-Duitsche tendentie in
Zuid-Slavie is sterk toegenomen", aldus
hoorde men gistermiddag In politieke krin
gen te Berlijn. In deze kringen verluidt
verder, dat in Zuid-Slavië een mobilisatie
heeft plaats gehad, die op het oogenblik
nog voortduurt. Aan de uitlatingen, die tot
dusver gedaan zijn, over de politieke vraag
stukken en de gebeurtenissen in Zuid-Sla
vië heeft men niets toe te voegen. De ont
wikkeling in Zuid-Slavië staat in het tee-
ken van oncrotoleerbare, van haat vervul
de ophitsers, die dórpen in brand steken,
vrouwen mishandelen, menschen vermoor
den en Duitschers verjagen. In dezelfde
politieke kringen constateert men, dat de
Zuid-Slavische regeering steeds weer tracht
berichten over demonstraties, die in het
land gehouden zijn, tegen te spreken. Zoo
heeft men van Belgrado uit b.v. het be
richt verspreid, dat de pro-Duitsche Zuid-
Slavische journalisten met aan het hoofd
den hoofdredacteur van de Vreme, dr, Gre-
goritsj, weer vrijgelaten zijn, terwijl in wer
kelijkheid vaststaat, dat deze personen zich
nog steeds in arrest bevinden. Van Zuid-
Slavische zijde blijkt duidelijk de poging
om wel bepaalde maatregelen te nemen
doch in theorie een zekeren afstand daar
van in acht nemen. Welke bedoelingen Bel
grado hiermede heeft, Is voorlooplg slechts
zeer moeilijk vast te stellen. Volgens be
richten die gisteren in Berlijn zijn ontvan
gen, zijn ook de leiders van de Duitsche
volksgroepen gearresteerd. Het feit, dat de
wederzijdsche gezanten naar Berlijn resp.
Belgrado zijn gegaan, noemt men in poli
tieke kringen alhier een bewijs voor den
ernstigen toestand, waarin de Duitsoh-
Zuid-Slavische crisis is geraakt.
Italië neemt geheel hetzelfde standpunt
in en heeft tot dusver volstaan met een
protest togen de mishandeling van Italia
nen.
Het A.NP. meldt uit Berlijn
Het li|ft voor de hand, zoo heeft men
gisteren in de Wilhelmstrasse nog ver
klaard, dat Duitschland in nauw con
tact met al zijn bondgenooten staat
ten aanzien van.al die gebeurtenissen
welke een in gevaar brengen van de
stabiliteit in het Europeesche Zuid-
Oosten, bij welker instandhouding
Duitschland in zoo hooge mate geïn
teresseerd is, tengevolge zouden kun
nen hebben.
EERSTE VERORDENING VAN
GENERAAL SIMOWITSJ.
De Zuid-Slavische bladen publiceeren een
eerste verordening- van don nieuwen mi
nister president, generaal Simowitsjwaarin
hij waarschuwt voor onrustbarende berich
ten, welke door buitenlandsche agenten
verspreid worden om onrust te zaaien. De
regeering voert een politiek van vriendschap
met adie naburen en onderneemt in dien
zin alles wat binnen de perken der moge
lijkheden valt. Het verlaten van de woon
plaatsen en de huizen is verboden. De be
langen van land en volk vereischen, dat
elkeen zijn huis verdedigt. Leger, lucht
macht en vloot zijn bereid hun plicht te
doen. De bevoegde ministers zullen slechts
de vastgestelde evacuatie, waarvan de voor
schriften gegeven worden, toestaan. De
minister van binnenlandsche zaken zal alle
noodige maatregelen treffen, om alle ver
gaderingen, welke niet door den» toestand'
vereischt worden, te verbieden, evenals alle
samenscholingen van burgers in de onder
scheidene plaatsen. (D.NP.)
VERORDENINGEN VAN KONING PETER.
De bladen te Belgrado melden, dat de
vroegere minister-president Tswetkowitsj
en de Servische ministers, die 28 Maart ter
beschikking werden gesteld, thans gepen-
sionneerd zijn.
Krachtens een verordening van koning
Peter II zijn de banussen van het Donau-
banaat en van het Urbatsj ka-banaat afge
zet. In een tweede verordening van den
koning worden de senatoren van hun taak
ontheven en worden nieuwe verkiezingen
uitgeschreven.
Te Agram zijn de besprekingen met de
Kroatische leiders, in de eerste plaats dr.
Matsjek, voortgezet.
Hoewel over het resultaat geen authen
tieke inlichtingen zijn ontvangen acht men
het niet uitgesloten, dat een overeenkomst
tusschen de boerenpartij van Matsjek en
de naar getal zeer sterke nationale oppo
sitie tot stand komt. Dit zou de eenwording
van de Kroaten beteekenen. De nationale
oppositie, waarvan de leider, dr. Ante Pa-
welitsj, na den koningsmoord te Marseille
naar Italië is uitgeweken, stuurt op een
totale losmaking van Servië aan. In dit
verband is het opmerkelijk, dat de anti-
Servische stemming in Kroatië toeneemt.
Eep gedeelte van de Kroaten, die zich in
Belgrado ophouden, is naar Zagreb ver
trokken, daar voor hun veiligheid niet kan
worden ingestaan. De treinen naar Zagreb
zijn zoo overvol, dat talrijke Kroatische
reizigers moesten achterblijven.
Stefani meldt uit Belgrado:
Volgens inlichtingen uit Kroatische krin
gen mag men wel aannemen, dat Matsjek
vast besloten is volstrekt te weigeren zich
door militaire kringen te Belgrado den oor
log te laten opleggen. De Kroaten eischen
waarborgen voor den binnenlandschen toe
stand. In de eerste plaats eischen zij on
middellijke demobilisatie om rust aan het
land en vertrouwen aan aan de buren te
hergeven. Voorts zou de buitenladsche pro
paganda onmiddellijk gestaakt moeten
worden. Het bewind te Belgrado bevindt
zich adus voor een dilemma van enorm
belang.
Het DJNJB. meldit uit Berlijn: Naar in
Bërlijnsehe politieke kringen verluidt, is de
Britsche minister van buitenlandsche zaken,
Anthony Eden, in Belgrado aangekomen.
Men neemt hier aan, dat hij begeleid
wordt door generaal Dill en men houdt het
voor mogelijk, dat hij reeds voeling heeft
met de Zuidölavische regeering.
Het agentschap Stefani meldt, dat Eden's
activiteit in Zuid-Slavië niet alleen ten doel
heeft rechtstreeks contact tot stand te
brengen met de vertegenwoordigers van het
nieuwe Zuid-Sla/vische regime, maar vooial,
zooals de aanwezigheid van generaal Dill
bewijst, de militaire en strategische moge
lijkheden van een gemeenschappelijk En-
gelsch-Grieksch-Zuidslavische actie te on
derzoeken.
Het Zuid-Slavische agentschap Avala
deelt echter mede, dat van een bezoek van
Eden en Dill niets bekend is
Stefani meldt uit Boedapest, dat volgens
betrouwbare berichten de Zuid-Slavische
mobilisatie op 24 Maart is begonnen en
op 3 April gereed zal zijn. Een groot ge
deelte van de Zuid-Slavische strijdkrach
ten is op het oogenblik in den sector van
Nisj geconcentreerd.
Het D.N.B. meldt uit Berlijn:
De militaire voorbereidingen in Zuid-
Slavië, zoo meldt de Times uit Belgrado,
worden voortgezet. Steeds meer reservisten
worden opgeroepen. Gisteren zijn de scho
len gesloten, hetgeen de Times-correspon
dent te Belgrado de laatste voorbereiding
noemt voor de algemeene mobilisatie. Tal
van officieren zijn bevorderd.
De correspondent te Belgrado van de
New York Times Sulzberger, beweert in een
uitvoerig bericht uit Bi tol j, dat de Grieken
een offensief voorbereiden van het Ochrida-
meer tot aan de Adriatische Zee. De Brit
sche strijdkrachten komen Griekenland
binnen, terwijl Zuid-Slavië een aanzienlijk
leger heeft samengetrokken van de Griek-
sche garens tot aan Montenegro. Van Zuid-
Slavische zijde heeft men op Griekschen
bodem gemotoriseerde Britsche eenheden
in de nabijheid van Albanië gezien. De
Zuid-Slavische strijdkrachten in deze streek
zijn practisch op oorlogssterkte. Het tijd
stip voor het offensief hangt voornamelijk
van Belgrado af. Onder de jonge Zuid-Sla
vische officieren bestaat er geen twijfel
over, dat men tegen Italië zal optrekken.
Reeds bevinden zich verscheidene Grieken
als verbindingsofficieren in Zuid-Slavië,
terwijl Britsche waarnemers tusschen Bel
grado en Athene op en neer reizen. Ten
Zuiden van de Grieksch-Zuid-Slavische
grens heeft dé correspondent zélfs een
Engelschen -generaal aangetroffen, die de
streek inspecteerde.
POSITIES BETROKKEN.
De vertegenwoordiger van Stefani te
Boekarest meldt, dat langs de Roemeen-
sche grens aan de Donau drukke Zuidsla-
vische troepenbewegingen konden worden
waargenomen, waarbij de Zuidslaviërs langs
den oever werden opgesteld, terwijl zwaar
geschut op de heuvels werd geplaatst, dat
den oever van de Servische Donau be-
heerscht. Er kan dus geenerlei twijfel be
staan omtrent de doelstellingen, die de
nieuwe Zuidslavische regeering in het oog
vat bij deze alles behalve vriendschappe
lijke houding, niet alleen jegens de spil-
mogendheden, maar ook jegens de nabuur
landen als Roemenië en Bulgarije, waar
mede Zuidslavlë voorgaf goede betrekkingen
te hebben.
DE AMERIKAANSCHE TOEZEGGINGEN
AAN ZUID-SLAVIË.
De correspondent van International News
Desider Geleji meldt uit Belgrado, dat Zuid-
Slavië van de Vereenigde Staten opnieuw
de toezegging van materieelen steun ge
vraagd heeft. De minister van buitenland
sche zaken, Nintsjitsj, heeft tweemaal met
Washington getelefoneerd. De gezant te
Washington, Totitsj, heeft daarop een be
vestiging overgebracht van de officieele
belofte, dat de Amerikaansche regeering
bereid is Zuid-Slavië steun te verleenen in
het kader van de wet tot hulpverleening
aan Engeland. (D.N.B.)
Het D.N.B. meldt uit Sofia:
Naar de omroeper van de radio te Sofia
verklaart, blijft Bulgarije in deze dagen
van spanning volkomen kalm, aangezien
het zich in de eerste plaats niet wil mengen
in de internationale politiek en ten tweede
omdat het bereid is zich tegen lederen
aanval te verdedigen. De sterkte van Bul
garije^ heeft steeds bestaan uit zijn kalmte
en bereidheid tot verdediging. Het Bulgaar
sche leger belichaamt de beste deugden des
volks en houdt de wacht aan alle grenzen.
Tegelijkertijd wordt door de regeering ge
zorgd voor de familieleden der opgeroepen
reservisten.
Matsoeoka heeft zich gisterochtend met
gevolg naar het koninklijk paleis begeven
om de registers te teekenen. Vervolgens
ging hij naar het Pantheon waar hij kran
sen legde op de koninklijke graftombe. Bij
het verlaten van de kerk werd hij warm
toegejuicht, waarvoor hij met den Romein-
schen groet dankte. Een andere krans werd
neergelegd op het graf van den Onbeken
den Soldaat en nog een op het Capitool bij
het gedenkteeken voor wie vielen voor de
fascistische revolutie. Na een bezoek aan
het Capitool wachtte hem een noenmaal,
waar o.a. aanzaten de duce en leden van de
Italiaansche regeering.
Na afloop daarvan heeft Ciano een rede
uitgesproken, waarin hij wees op de betee-
kenis van het driemogendhedenpact, welke
bcóeekenis nog vergroot was door de toe
treding van andere staten. Tot slot hief hij
het glas op ter eere van den keizer van
Japan en dronk op de gezondheid van zijn
gast en diens land.
Matsoeoka gewaagde in zijn antwoord
van zijn dankbaarheid voor de ontvangst,
die hem ten deel gevallen was en van de
zekerheid van de overwinning der gemeen
schappelijke zaak. Hij huldigde de Italianen
die de geschiedenis van het Romeinsche
Rijk voortzetten en bracht bij zonderen
dank aan Ciano. daar deze, alhoewel hij
's konings rok droeg, naar Rome was terug
gekeerd om de oude vriendschap met spi
te hernieuwen. Hij bracht een dronk uit op
de gezondheid van den koning-keizer, den
Duce en Ciano benevens op den toenemen-
den voorspoed van Italië en de aanstaande
overwinning van Duitschland en Italië.
Even over 17 uur is Matsoeoka naar het
Pallazo Chigi gegaan, waar hij werd ont
vangen door graaf Ciano, met wien hij een
hartelijk gesprek voerde. Na dit gesprek
volgde een bezoek aan het Palazzo Venezia.
Toen de staatslieden het Palazzo Chigi ver
lieten; juichte de menigte den Japanschen
minister toe.
Het onderhoud tusschen Matsoeoka en
'Mussolini is begonnen om 18 uur 05 in te
genwoordigheid van graaf Ciano en den
ambassadeur Korokiri Zembei. De menigte,
die Matsoeoka op zijn weg naar het Palazzo
Venezia "had toegejuicht bleef opeengepakt
staan op het plein om het einde van het
onderhoud af te wachten en den Duce en
den vertegenwoordiger der verbonden natie
haar geestdriftige gevoelens te doen blij
ken. Even voor 19 uur, toen de hartelijke
bespreking eindigde verschenen de Duce en
de Japansche minister op het balkon en
begroetten de massa, wier toejuichingen
steeds in kracht toenamen. De betooging
begon opnieuw, toen Matsoeoka vergezeld
door graaf Ciano, het Palazzo Venezia ver
liet om zich naar zijn verblijf, de Villa
Madama, te begeven. De manifesteerende
menigte bleef opeengepakt staan bij het
Palazzo Venezia, waar het steeds weer
juichte voor den Duce, die verscheidene
malen op het balkon verscheen. (Stefani)
DE JAPANSCHE AMBASSADEUR
TE LONDEN WENSCHT MATSOEOKA
TE ONTMOETEN.
De Nitsji-Nitsji meldt uit Londen, dat de
Japansche ambassadeur aldaar, Sjigemitsoe
het voornemen heeft een onderhoud aan te
vragen met den minister van buitenland
sche zaken, Matsoeoka. Ingeval dit voor
nemen verwezenlijkt kan worden, zal de
ambassadeur per vliegtuig van Londen naar
Lissabon reizen. (D.N3.)
U. P. meldt uit Washington:
Bekend wordt gemaakt dat ook 19 Fran-
sche schepen die momenteel in Ameri
kaansche havens liggen, onder bewaking
gesteld zijn. Hiertoe behoort ook de Nor-
manië. Van gezaghebbende zijde werd
verklaard dat binnen de volgende 24 uur
geen verdere schepen in beslag zullen wor
den genomen.,
De Fransche ambassadeur heeft na een
bezoek aan hst departement van buiten
landsche zaken de pers medegedeeld, dat
hy aanneemt, dat de Vereenigde Staten
geen maatregelen zullen nemen met be
trekking tot de in Amerikaansche havens
liggende Fransche schepen. De Amerikaan
sche regeering, aldus de ambassadeur, zal
misschien alle buitenlandsche schepen on
der bewaking stellen, doch de Fransche
schepen zullen waarschijnlijk niet worden
bezet zooals de Duitsche, Italiaansche en
Deensche.
Een kustwacht van het Amerikaansche
leger is aan boord gegaan van het in San
Pedro, in Californië voor anker liggende
Roemeensche vrachtschip Prahova, dat
kort na het overnemen der regeering door
generaal Antonescu op het scheepsregister
van Panama is geplaatst. De officieren van
de kustwacht verklaarden, dat het niet
gaat om een in beslag nemen, zij deelden
echter niet mede, wat de redenen der be
zetting waren. (D.N.B.)
Op zijn persconferentie heeft Huil gewei
gerd, den tekst van de Italiaansche en
Duitsche protesten ten aanzien van de
maatregelen tegen de schepen bekend te
maken. Hij zeide nog geen tijd gehad te
hebben om de Duitsche nota nauwkeurig
te bestudeeren. Hull verklaarde niets te
kunnen zeggen over het definitieve lot der
Duitsche en Italiaansche schepen, omdat
men in deze aangelegenheid nog niet ver
der gekomen is. Washington heeft de Ibe-
ro-Amerikaansche regeeringen onmiddel
lijk na de beslagneming op de schepen
daarvan in kennis gesteld. (D.N.B.)
In de federale hoofdstad is men van
meening, zoo melde de New-York Daily
News dat het in dienst nemen van de in
beslag genomen Duitsche, Italiaansche en
Deensche schepen slechts een kwestie van
tijd is. De schepen zullen varen in dienst
van de Ver. Staten en Engeland. Roosevelt
zal de aangelegenheid zelf ter hand ne
men door den nationalen noodtoestand uit
te roepen, welke hem absolute volmachten
geeft. Diplomatieke gewoonten en het vol
kenrecht zullen daarbij, naar het Ameri
kaansche blad schrijft, in den vuilnisbak
worden geworpen. (D.N.B.)
Mexico en Peru zijn reeds gevolgd. Het
blijkt, dat de volgende Duitsche en Itali
aansche schepen In Mexicaansche havens
door de autoriteiten in beslag zijn geno
men: het passagiersschip Orinoco, het
vrachtschip Hameln, de tankschepen Gior
gio Fassio, Americano, Genoano, Vigor,
Tuscania, Lucifero, Fede en de vrachtsche
pen Marina en Stelvis. Het Italiaansche
tankschip Atlas, dat te Tamplco lag, is tot
zinken gebracht door de bemanning, die
daarna gearresteerd is.
De Peruaansche militairen hebben het
Duitsche schip Leipzig bezet en het Ita
liaansche s-s. Montserrate in beslag geno
men. Beide schepen werden daarop door
hun bemanningen in brand gestoken. De
leden der bemanning werden door de Pe
ruaansche autoriteiten gearresteerd. Ook
het in een Noord-Peruaansche haven lig
gende Duitsche schip Friesland is door zijn
bemanning in brand - gestoken en bevindt
zich in zinkende toestand.
De Peruaansche autoriteiten hebben
voorts de werkplaatsen en vliegtuigen van
het Peruaansche filiaal der Duitsche Luft
hansa verzegeld. Ook hebben Peruaansche
troepen het vliegveld der Lufthansa in
Lijatambo bezet. Hier bevonden zich twee
Junkers-vliegtuigen. Redenen voor dit op
treden zijn tot dusver niet officieel bekend
gemaakt. (D.N.B.)
EEN JAPANSCHE PERSSTEM.
Het in beslag nemen van Duitsche, Ita
liaansche en Deensche schepen noemt het
leidende Japansche economische blad
„Tsjoegai Sjogyo Sjimpo" een drieste maat
regel, die zelfs den schijn van een recht
vaardiging mist. Wanneer de Ver. Staten
onder het voorwendsel van zelfverdediging
zich de rechten van een oorlogvoerende
aanmatigen, beteekent dit slechts een oor
logshandeling. De Ver. Staten moeten ver
wachten, dat de spihnogendheden scherp
terugslaan; wanneer de Ver. Staten zich
ook aan Japansche schepen mochten ver
grijpen, zou Japan vastberaden vergelding
uitoefenen.
De „Tokio Nitsjl Nitsji" noemt het op
treden der Ver. Staten een uitdaging van
de kalme houding der spilmogendheden.
(D.N.B.)
Het DNB meldt uit Szegedin:
Betrouwbare berichten van de overzijde
van de grens vermelden, dat de kreet
„maakt jacht op de Duitschers" de politieke
leuze geworden is van Servische studenten
en militairen, wier optreden tegen de Duit
sche en Italiaansche, doch ook tegen de
Hongaarsche en Bulgaarsche volksgroep
steeds gewelddadiger vormen aanneemt.
Vooral de Duitschers en Italianen zijn in
de steden en dorpen van het Servische en
Sloveensche gebied op het oogenblik hun
leven en bezit niet zeker. Daarentegen
wordt in de berichten uit het Kroatische en
Dalmatische gebied vermeld, dat de Duit
schers en Italianen zich niet alleen onge
hinderd iri het openbaar kunnen bewegen,
doch dat in tal van Kroatische dorpen de
betoogingen ten gunste van de spil worden
voortgezet. De Servische politie en gendar
merie probeeren echter betoogingen voor
Duitschland tegen te gaan, terwijl zij de
uitspattingen tegen de Duitschers laten
gaan en niets ondernemen tegen de demon
straties tegen de mogendheden van de spil,
welke door den orthodoxen cler en Servi
sche militaire kringen worden gesteund.
Elfhonderd uit Belgrado geëvacueerde
rijks-Duitschers zijn even na 9 uur gister
ochtend met de stoomschepen Uranus en
Schönbrunn in Boedapest aangekomen. In
het begin van den middag zetten zij hun
reis naar Weenen voort.
Een groep volks-Duitsche vluchtelingen
uit Zuid-Slavië heeft slechts dank zij het
van hedenavond
tot morgenochtend
De maan kwam hedenmorgen
op te 10.10 uur en gaat van
nacht onder te 1.51 uur.
optreden van Roemeensche grensbeambten
de grens van Roemenië kunnen passeeren,
daar Servische soldaten hen wilden tegen
houden.
In den nacht van Maandag op Dinsdag
zijn weer volks-Duitsche vluchtelingen uit
Zuid-Slavië in het Roemeensche banaat
aangekomen. In het nachtelijke duister was
het hun op verscheidene plaatsen gelukt,
de grens te passeeren. Onder de vluchtelin
gen bevonden zich ditmaal ook vrouwen en
kinderen, alsmede dienstplichtige mannen.
Naar de vluchtelingen melden, heeft de
Servische militaire overheid alle personen
Dit Nummei bevat DRIE Bladen
Binnenland
Nieuwe Jodenverordening te Haarlem (3e
Blad)
Voorloopig geen nieuwe brandstoffen-bon
nen (Binnenlan 3e Blad).
Een bijzondere medewerker schrijft over
„De hond en zijn verzorging" (3e Blad)
Buitenland
De overheid en het tooneel; één gezelschap
voor het geheele land? (2e Blad).
De spanningen rond Zuid-Slavië groeien
(le Blad).
Matsoeoka bij Duce en Paus (le Blad).
Ook Mexico en Peru nemen Duitsche en
Italiaansche schepen in besla» (le BI.)
J
ZIE VOORTS „LAATSTE BERICHTEN"
EERSTE BLAD.
