STADSNIEUWS
VRIJDAG 21 MAART 1941
No. 24843
De hevigste aanval op Londen
Verduisteren:
82sfe Jaargang
Ooggetuige-verslag
Verspreide berichten
Burgemeester van Delft
eervol ontslagen
Uit Amerika
Rond den Balkan.
De verhouding
Nederland -Duitschland
N.Z.H.T.M. gaat langer
rijden
19.53 uur
7.40 uur
EERSTE BLAD
Feiten van den dag
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
PRIJS DER ADVERTENTIES
32 ets. per regel, voor advertenties uit Leiden en plaatsen waar agentschappen
van ons Blad zijn gevestigd. Andere advertenties 37 ets. per regel. Minimum
5 regels. - Verplicht bewijsnummer 5 ets. - Incassokosten volgens postrecht.
„Kleine Advertenties" (hoogstens 30 woorden) uitsluitend btf vooruitbetaling,
alleen 's Woensdags en 's Zaterdags 55 ets. - Voor toezending van brieven
wordt 10 ets. berekend.
Bureau Witte Singel no. 1, hoek Noordeindsplein
Telef. nrs. Directie en Administratie 25041 (2 lijnen)
Redactie 21507
Postcheque- en Girodienst no. 57055 - Postbus no. 54
PRIJS DEZER COURANT
Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn:
per 3 maandenƒ2,35
per week ƒ0.18
Franco per post ƒ2.35 per 3 maanden portokosten
(voor binnenland ƒ0.80 per 3 mnd.)
Volgens berichten uit Londen, die via het
neutrale buitenland te Berlijn zijn opge
vangen, was de aanval, dien de Duitscne
luchtmacht gisternacht op Londen heeft
gedaan, het grootste luchtbombardement,
ooit op Engeland ondernomen. Zelfs het
bombardement van Coventry wordt door
dezen aanval in de schaduw gesteld.
Het D.N.B. ontving een ooggetuige ver
slag, waaraan het volgende ontleend is:
„Het was kort na tienen. Na onze bom
men te hebben laten vallen, vlogen wij over
de in lichter laaie staande haveninstalla
ties en graanpakhuizen en zagen beneden
ons een huiveringwekkend tooneel van
branden en verwoestingen. Aan den Noor
delijken oever van de Theems staat Whi-
techapel met zijn ravitailleeringsbediïjven
en zijn opslagplaatsen met grondstoffen,
die voor de voedselvoorziening van Londen
van zoo groot belang zijn, in vlammen.
Tusschen honderden groote branden ziet
men duizenden kleinere brandhaarden. Op
eenige plaatsen woeden vernielende bran
den, die nauwelijks te overzien zijn. Rond
om de Royal Albert-, Victoria en West-In-
diadocks stijgen de vlammen hoog op.
Rechts van ons vliegen twee gashouders
in de lucht.
Maar het verschrikkelijkste is de bran
dende stad. In de City en ten Oosten daar
van woedt de eene brand naast den an
dere. Een reusachtige, walmende kern van
vuur, waaruit zich de branden in alle rich
tingen verspreiden. Door den weerschijn
der langs de Theems liggende, brandende
pakhuizen en hallen is de rivier een weg
van vuur geworden, zoodat men zich ge
makkelijk kan oriënteeren. Voor ons, achter
en naast ons, werpen de andere vliegtui
gen hun bommen van zwaar kaliber om
laag. Op alle wijken valt een hagel van
brandbommen. Deze hel van vuur kan door
geen brandweer bedwongen worden, al zou
men ook hulp uit alle steden vam Midden-
Engeland krijgen. De roodverlichte rook
wolken drijven steeds dichter over de stad.
Temidden daarvan donkere punten, hon
derden versperringsballons boven de ge-
heele stad, die echter geen gevaar voor de
Duitsche vliegtuigen opleveren en door de
reusachtige hitte voor het grootste deel
uiteenspringen.
In dezen nacht zal de bevolking der reus
achtige stad ontdaan uit de schuilplaatsen
komen en met ontzetting zien, wat de „be
koorlijke oorlog" in het voorjaar van het
Britsche eiland zal eischen".
Onder het opschrift: „Vreeselijke nacht
te Londen", schrijft de Londensche corres
pondent van Aftonbladet, dat zelfs het he
vigste afweervuur van de Britsche lucht
doelartillerie de Duitsche gevechtsmachi
nes niet heeft belet om onophoudelijk bo
ven de Britsche hoofdstad rond te blijven
vliegen. Terwijl men trachtte de buitenge
woon groote hoeveelheden neergeworpen
brandbommen te blusschen, daalde een
ware regen van brisantbommen neer, waar
door groote materieele schade werd aan
gericht.
Alle Duitsche vliegtuigen zijn onbescha
digd weergekeerd op hun basis, meldt het
D.N.B.
liet men zich slechts zeer terughoudend uit
over de ontmoeting tusschen Eden, den En-
gelschen minister van buitenlandsche za
ken, met Saradjogloe, den Turkschen mi
nister van buitenlandsche zaken. In de
Wilhelmstrasse achtte men het Turksche
communiqué over deze ontmoeting zeer op
vallend, omdat hierin met nadruk ver
klaard werd dat deze ontmoeting op Cyprus
op wensch van Eden was gearrangeerd.
De talrijke Engelsche intriges en pogin
gen het conflict op den Balkan van Grie
kenland tot de andere gebieden van het
schiereiland uit te breiden, zijn, naar de
Giornale d'Italia betoogt, thans als'defini
tief mislukt te beschouwen. De onlangs uit
gebreide handelsovereenkomst tusschen
Italië en Joego Slavië heeft den wil der
beide landen van de Adriatische zee tot sa
menwerking opnieuw bevestigd. Dezelfde
hartelijke betrekkingen bestaan ook tus
schen Berlijn en Belgrado. Alles spreekt
voor een op gang komende opheldering en
rust op den Balkan in den geest der politiek
van de asmogendheden, welke bestemd is
den Britschen invloed uit Europa weg te
nemen.
DUITSCHLAND EN GRIEKENLAND.
De Berlijnsche correspondent van het
„Vad." meldt:
De verhouding tusschen Duitschland en
Griekenland schijnt zich langzamerhand
duidelijker te gaan af teekenen. De ant
woorden van de Grieksche regeering ter
zake van de punten die voor Duitschland
van groot belang zijn, te weten de verhou
ding van Griekenland tot Engeland en de
Ver. Staten moeten een uitwijkend en dila-
torisch karakter hebben gehad.
Naar men zal weten is intusschen Roo
sevelt tot eereburger van Athene benoemd
en heeft men de Academiestraat in die stad
Rooseveltstraat herdoopt. In normale tijden
zou deze handelwijze geen internationaal
politieke strekking hebben gehad maar in
de tegenwoordige omstandigheden kan men
er een demonstratie in zien. Van Griek
sche zijde een uiterlijk teeken van den
tegenzin om met Duitschland door conces
sies op goeden voet te komen.
Wat de landingen van Engeland aangaat
wordt hier nauwelijks geloof gehecht aan
de in verband daarmede hier en daar ge
noemde groote getallen, omdat Engeland
in het Oosten van de Middellandsche Zee
niet over voldoende tonnage beschikt om
inderdaad in korten tijd een troepenmacht
van beteekenis over te brengen. Maar dat
er inderdaad op eenige punten van het
Grieksche vasteland Engelsche strijdkrach
ten zijn ontscheept, zij het ook in betrek
kelijk geringen omvang daaraan wordt
steeds minder getwijfeld. Naar verluidt
maakt zich het Grieksche gezantschap te
Berlijn gereed om zoo noodig te vertrekken.
Alles bijeengenomen schijnt de hoop op
een vreedzaam accoord dus gering te zijn
geworden.
KAPITEIN PRIEN BEVORDERD.
De Führer en opperste bevelhebber van
de weermacht heeft kapitein-luitenant
Günther Prien wegens zijn buitengewone
verdiensten en bijzondere successen bij de
onlangs bekendgemaakte bestrijding en ver
nietiging van vijandelijke konvooien, bevor
derd tot korvet-kapitein. (D.N.B.)
Ook kapitein-luitenant Kretschmer is tot
dezen rang bevorderd. Hij heeft groot aan
deel gehad in de bestrijding en vernieti
ging van een groot vijandelijk konvooi en
daarmede naast de vernietiging van den
torpedojager Daring in totaal ruim 300.000
brt. vijandelijke scheepsruimte tot zinken
gebracht.
HONGAARSCH MINISTER NAAR BERLIJN
Gisteren werd in de Wilhelmstrasse ver
nomen, dat de Hongaarsche minister van
buitenlandsche zaken, von Bardossy, heden
een ontmoeting zal hebben met den rijks
minister van buitenlandsche zaken.
In politieke kringen alhier, zoo vernemen
wij van welingelichte zijde, gaf men als zijn
meening te kennen, dat het hier het vesti
gen van een persoonlijk contact tusschen
de twee ministers van buitenlandsche za
ken zal betreffen.
De vraag van buitenlandsche journalis
ten of de nieuwe Hongaarsche minister van
buitenlandsche zaken ter gelegenheid van
zijn reis naar Duitschland ook door den
Führer zal worden ontvangen, bleef onbe
antwoord. (A.N.P.)
HONGAARSCHE REPRESAILLE TEGEN
AMERIKA.
Het D.N.B. meldt uit Boedapest:
Naar het regeeringsblad Pesti Ujsag
meldt, zou als represaille-maatregel tegen
het blokkeeren van Hongaarsche saldi in
Amerika binnenkort een opheffing van de
Amerikaansche filmvertegenwoordigingen
te verwachten zijn.
DIENSTTIJD HONGAARSCHE „SNELLE
TROEPEN" VERLENGD.
De Hongaarsche minister van oorlog
heeft met onmiddellijke inwerkingtreding
den diensttijd der zg. snelle troepen, waar
toe behooren de gemotoriseerde eenheden,
de cavalerie en de rijwieltroepen, van twee
tot drie jaar verlengd. (D.NJ3.)
DE HEER F. W. VAN VLOTEN
TOT BURGEMEESTER
BENOEMD.
De rijkscommissaris voor het
bezette Nederlandsche gebied
heeft, op grond van par. I van
zijn verordening Nr. 340, be
treffende uitoefening van de
regeeringsbevoegdheden in Ne
derland, met ingang van 20
Maart 1941 den burgemeester
van de gemeente Delft, mr. G.
van Baren, eervol ontslag ver
leend onder toekenning van
pensioen.
In zijn plaats benoemde de
rijkscommissaris voor het be
zette Nederlandsche gebied, op
grond van par. I van zijn veror
dening No. 108-40 betreffende
bijzondere maatregelen op ad-
ministratief-rechtelijk gebied,
met ingang van 1 April 1941 den
bankdirecteur F. W. van Vloten
te Delft tot burgemeester van
deze gemeente. Tot de indienst
treding van den nieuwen bur
gemeester wordt de functie door
den bevoegden wethouder
waargenomen.
Mr. G. van Baren, in 1882 ge
boren te Papekop bij Oude
water, werd in 1920 tot burge
meester van Delft benoemd.
Van deskundige zijde verneemt het D.N.B.,
dat de verhouding der aan Engelsche en
Duitsche zijde in het vuur gebrachte strijd
krachten op grond van de laatste ontwik
keling in den luchtoorlog zeker één tot
vijftien bedraagt Ten aanzien van den
neergeworpen bommenlast is de verhou
ding nog eenige malen ongunstiger. Dit is,
aldus zegt men te Berlijn, in de harde wer
kelijkheid van den oorlog de qualitatieve
quantitatieve superioriteit der Engelsche
luchtmacht, waarvan de Britsche minister
van Luchtvaart, Sinclair, onlangs in het
Lagerhuis meende te kunnen spreken.
Engeland zal langen tijd noodig hebben
om de sporen van de Duitsche bomaanval
len uit te wisschen, heeft de Britsche mi
nister van Luchtvaart, Sinclair, in een ver
gadering van de liberale partij te Londen
verklaard Ook na den oorlog zal er geen
tijd voor verkiezingen zijn. Alle krachten
moet men besteden aan den opbouw des
lands.
Hedennacht zijn nieuwe aanvallen op
London gedaan en voorts op de havenwij
ken van Plymouth en eenige vliegvelden.
TURKSCH ANTWOORD.
Het D.N.B. meldt:
Gerede, de Turksche ambassadeur, heeft
den Führer een eigenhandigen brief van
den president der Turksche republiek Ismet
Inönü overhandigd. Hitier heeft Gerede
verzocht aan Inönü zijn dank voor deze
boodschap over te brengen.
Men kan zeggen, dat een verheldering
van de wederzijdsche standpunten ingetre
den is. Aldus de opvatting, die gisteren in
politieke kringen der Duitsche rijkshoofd
stad werd vernomen. In-dezelfde kringen
BEWAPENINGSCIJFERS.
De senaat heeft gisteren de marinebe-
grooting van omstreeks 3.4 milliarddollar
goedgekeurd en tevens het door het Huis
van Afgevaardigden ingediende amende
ment aanvaard dat de Amerikaansche ma
rine geen vleeschconserven uit Spaansch-
Amerikaansche landen mag koopen maar
zich als voorheen tot producten uit de Ver-
eenigde Staten moet beperken.
De begrooting omvat ongeveer iy2 mil
liard dollar voor den bouw van schepen,
waaronder zes slagkruisers van 20.000 tot
25.000 ton van een nieuw dreadnought-type.
Omstreeks 350 millioen is voor nieuwe vlieg
tuigen bestemd.
Tevoren had de senaat reeds definitief
345 millioen dollar voor bouwwerken bij de
marine goedgekeurd, waaronder de uitbrei
ding van Goeam en Samoa en van de pas-
verworven voormalige Engelsche steunpun
ten. Hiervoor is nog slechts de handteeke-
ning van Roosevelt noodig en de marinebe-
grooting gaat nogmaals naar het Huis van
Afgevaardigden ter behandeling van de
door den senaat aangenomen amendemen
ten. (D.N.B.)
OPEN BRIEF VAN LINDBERGH.
De bekende vlieger Lindbergh heeft in
het weekblad Colliers een open brief aan
het Amerikaansche volk gericht, waarin hij
zegt, dat hij persoonlijk tegen een deelne
ming der Ver. Staten aan den oorlog is.
Waarschuwend wijst Lindbergh het Ameri
kaansche volk er op dat de Ver. Staten met
toenemende snelheid en met alle valsche
middelen in den oorlog gestort zouden wor
den. Dit drijven naar oorlog is des te ge
vaarlijker, daar de Amerikaansche leiders
niet het minste idee ervan hebben, hoe
deze oorlog gewonnen kan worden. Zij ver-
keeren daarover evenzeer in het duister als
de leiders van Frankrijk en Engeland, toen
dezen Duitschland den oorlog verklaarden.
Het Amerikaansche leger en de marine be
zitten niet eens zooveel prima gevechts
vliegtuigen als Duitschland in een week
vervaardigt. Het Amerikaansche volk wordt
tegen den wil van 80 tot 95% zijner.bevol
king in den oorlog gestort. (D.N:B.)
UITEENZETTING DOOR DEN HEER
SCHWEBEL.
Voor een aantal vertegenwoordigers van
plaatselijke weekbladen en andere perio
dieken uit de omgeving van Den Haag en
Leiden heeft de Gevolmachtigde van den
Rijkscommissaris voor de provincie Zuid-
Holland, de heer Schwebel een uiteenzet
ting gegeven van de taak van de pers in
dezen tijd en daarbij uitvoerig gesproken
over de verhouding tusschen Nederland en
Duitschland.
Moet, aldus spr., de beteekenis van de
pers in het algemeen buitengewoon groot
worden geacht, zeer zeker geldt dat ook
voor de „kleine pers", wier invloed op den
lezerskring veelal grooter is dan van de
landelijke bladen, omdat de plattelandsbe
volking over het algemeen de dingen met
minder reserve aanvaardt.
Het Nederlandsche volk, dat sedert eeuwen
in vrede heeft geleefd, beleeft den huidi-
gen oorlog als iets onnatuurlijks; het ver
mag hem niet te zien als een groot histor-
risch gebeuren, dat boven de menschen uit
gaat en dat zij moeten ondergaan. Voor de
Nederlanders, die niet als de Duitschers,
den strijd om het bestaan hebben moeten
voeren, is dat heel moeilijk te begrijpen,
maar toch voltrekt zich ook onder hen een
geestelijke ommekeer, welke zich op ver
schillende manieren uit. Gaandeweg wint
hier de gedachte veld, dat deze oorlog een
einde zal maken aan de geheele liberalisti
sche wereldbeschouwing die staatkundig den
grondslag der democratie vormde. Het is
de fout der democratie geweest en tevens
de reden van haar ondergang, dat de ver
antwoordelijkheid der staatsleiding niet
vastomlijnd was. Dynastie, parlement en de
partijen onderling schoven elkander de
verantwoordelijkheid op de schouders en
het beste bewijs, dat de leiding innerlijk
hier te lande niet gezond was, is dat de
staatsleiding binnen vijf dagen na het Duit
sche offensief in elkaar zakte. Deze woor
den houden allerminst een verwijt in, maar
het moet worden vastgesteld, dat in Neder
land het pacifisme hoogtij vierde en dat is
de ergste ziekte, welke een staat kan tref
fen. De Nederlandsche staat is gevallen
bij gebrek aan bewaking.
Sprekende over het begrip „vrijheid in
nationalen zin", zeide de heer Schwebel,
dat de meerderheid van het Nederlandsche
volk daaronder verstaat het herstel van de
vrije zelfstandigheid zooals zij tot 10 Mei is
geweest Wij, Duitschers, aldus spr. respec-
teeren dien vrijheidswil, maar wij voegen
daaraan toeVolledig vrij is alleen dat volk
dat ook in staat is met eigen kracht zijn
vrijheid te verdedigen. Zoo niet, dan is dati
volk in wezen afhankelijk, gelijk hier te
lande het geval was, doordat Nederland
vertrouwde op de Britsche macht. De Ne
derlandsche vrijheid was in feite dan ook
slechts een fictieve.
Er is evenwel ook een deel van het Ne
derlandsche volk, dat herstel der zelfstan
digheid afleidt uit de bloed- en lotsverbon
denheid met het Duitsche volk. Deze is
inderdaad bijzonder groot; de verschillen
in volksaard tusschen de Noord- en Zuid-
Duitsche volksstammen bijvoorbeeld zijn
naar den aard van bloed en temperament
grooter dan die tusschen den Nederland-
schen stam en bepaalde Duitsche volks
groepen (Westfalen, Hannover, enz.)
Wie niet volslagen blind tegenover de
historie sta^-t, moet inzien, dat Engeland
van het vasteland van Europa is uitge
schakeld en dat Duitschland het continent
beheerscht. Engeland heeft door de histo
rie heen steeds ons bestaan bedreigd; het
kan ons derhalve niet onverschillig zijn
hoe het Nederlandsche volk staat ten op
zichte van het Duitsche. Onze plicht tegen
over het eigen volk dwingt ons ertoe ons
te wapenen tegen de mogelijkheid van een
herhaling van den tienden Mei. Het is voor
Duitschland's eigen bestaan, ontoelaatbaar,
dat tusschen Engeland en het Duitsche rijk
een land ligt. waarvan de bewoners inner
lijk vijandig staan tegenover Duitschland.
Een economische samenwerking biedt in
dit opzicht onvoldoende waarborgen; het
komt aan op een innerlijke gemeenschap.
De Fueher heeft duidelijk gezegd, dat het
in zijn bedoeling ligt de Nederlandsche
zelfstandigheid zoover te herstellen als
slechts mogelijk is De onzerzijds erkende
bloedsgemeenschap met het Nederlandsche
volk brengt mede, dat wij dat volk eeren,
dat wij er niet aan denken het in knecht
schap te doen leven, maar dat het onze
innigste en eerlijke wensch is daarmede in
broederlijke gemeenschap te leven. Maar
eerst als die wensch ook van de andere
zijde tot uiting wordt gebracht, kan er
sprake zijn van het wederzijdsche vertrou
wen dat de noodzakelijke voorwaarde vormt
voor het herstel der zelfstandigheid.
Men kan met die samenwerking niet
wachten totdat eens de vrede gesloten zal
zijn. In het organische leven is stilstand
ondenkbaar en in een dergelijke bewust-
afwachtJende houding schuilt een element
van innerlijke onoprechtheid, zelfs van
lijdelijken weerstand. Het internationale
oorlogsrecht gaf Duitschland de bevoegd
heid de geheele Nederlandsche weermacht
in gevangenschap weg te voeren, de Fuehrer
heeft dat niet gedaan, maar integendeel
met geneaal Winkelman een wapenstil
stand gesloten, welke eenig is in de anna
len der oorlogsgeschiedenis. Alleen reeds
uit die overweging rust op het Nederland
sche volk de verplichting om dit niet als
iets vanzelfsprekends te aanvaarden, maar
om zelf de nieuwe toekomst mee voor te
bereiden. Duitschland heeft het volste recht
Nederland als zijn vijand te behandelen,
maar het doet dat niet omdat het in de
Nederlanders zijn ware vijanden niet ziet.
En daarom is het ook mogelijk, dat de le
vensstandaard hier te lande altijd nog een
graad hooger is dan in Duitschland.
Steeds meer Nederlanders en waarlijk
niet uitsluitend leden der N.S.B. komen
tot het inzicht, dat het lot van het eigen
land zich in gemeensohajp met Duitsch
land moet voltrekken; waar wij den Neder
landers eer bewijzen, zoo schuilt daarin
voor hen niets oneervols om „ja" te zeggen.
Het is de taak van de Nederlandsche pers
om den toestand weer te geven overeen
komstig de werkelijkheid; zij dient den
haat onder het eigen volk te voorkomen en
evenmin haat te zaaien tegen de bezetten
de macht.
Wie heden ten dage waarlijk pro-Neder-
landsch is, moet bespeuren, dat hij ook pro-
Duitsch is in dien zin, dat hij zich reken
schap geeft van de lotsverbondenheid, die
de basis vormt waarop de Nederlandsche
vrijheid berust.
'S MORGENS EEN UUR VROEGER,
•s AVONDS l'/t UUR LATER.
Naar wij vernemen heeft de N.ZU.TJVI.
van de autoriteiten toestemming ge
kregen om met ingang van morgen
haar dienstregeling aanmerkelijk nit
te breiden, in dier voege, dat 's morgens
de trams een uur vroeger mogen be
ginnen en 's avonds anderhalf uur later
eindigen.
De vertrektijden van de eerste trams
worden op werkdagen dan als volgt:
Naar Den Haag: 6.15 uur; naar Katwijk
en Noordwijk 6 uur; naar Haarlem 6.02 uur;
stadslijn van Hooge Rijndijk en Oegstgeest
6.18 uur.
Des avonds worden op werkdagen de
nieuwe vertrektijden: naar Den Haag
20.47 uur, naar Voorschoten 21.27 uur; naar
Katwijk 20.57 uur, naar Noordwijk 20.48 uur
en naar Haarlem '20.32 uur.
De laatste doorgaande stadstram ver
trekt van den Hooge Rijndijk te 21.20 uur
en van Oegstgeest te 21.15 uur.
Van den Hooge Rijndijk vertrekt de
laatste tram naar het station te 21.40 uur
en van Oegstgeest tot het station te 21.45 u.
7 APRIL RAADSZITTING.
Ter kennis van de leden van den Ge
meenteraad is gebracht dat de eerstvol
gende vergadering van den Raad hoogst
waarschijnlijk zal plaats hebben op Maan
dag 7 April as.
van hedenavond
tot morgenochtend
De maan kwam hedenmorgen
op te 4.16 uur en ging onder te
13.24 uur.
0it Nummei bevat DRIE Bladen
Binnenland
Nieuwe distributie-bonnen aangewezen.
(3e Blad)
'Vat zijn vrü-mctselaars? (2e Blad)
Buitenland
Nieuwe aanvallen op Engeland. (Ie Blad)
ZIE VOORTS ..LAATSTE
EERSTE BLAD.
BERICHTEN»