STADSNIEUWS VRIJDAG 21 MAART 1941 No. 24843 De hevigste aanval op Londen Verduisteren: 82sfe Jaargang Ooggetuige-verslag Verspreide berichten Burgemeester van Delft eervol ontslagen Uit Amerika Rond den Balkan. De verhouding Nederland -Duitschland N.Z.H.T.M. gaat langer rijden 19.53 uur 7.40 uur EERSTE BLAD Feiten van den dag LEIDSCH DAGBLAD DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN PRIJS DER ADVERTENTIES 32 ets. per regel, voor advertenties uit Leiden en plaatsen waar agentschappen van ons Blad zijn gevestigd. Andere advertenties 37 ets. per regel. Minimum 5 regels. - Verplicht bewijsnummer 5 ets. - Incassokosten volgens postrecht. „Kleine Advertenties" (hoogstens 30 woorden) uitsluitend btf vooruitbetaling, alleen 's Woensdags en 's Zaterdags 55 ets. - Voor toezending van brieven wordt 10 ets. berekend. Bureau Witte Singel no. 1, hoek Noordeindsplein Telef. nrs. Directie en Administratie 25041 (2 lijnen) Redactie 21507 Postcheque- en Girodienst no. 57055 - Postbus no. 54 PRIJS DEZER COURANT Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn: per 3 maandenƒ2,35 per week ƒ0.18 Franco per post ƒ2.35 per 3 maanden portokosten (voor binnenland ƒ0.80 per 3 mnd.) Volgens berichten uit Londen, die via het neutrale buitenland te Berlijn zijn opge vangen, was de aanval, dien de Duitscne luchtmacht gisternacht op Londen heeft gedaan, het grootste luchtbombardement, ooit op Engeland ondernomen. Zelfs het bombardement van Coventry wordt door dezen aanval in de schaduw gesteld. Het D.N.B. ontving een ooggetuige ver slag, waaraan het volgende ontleend is: „Het was kort na tienen. Na onze bom men te hebben laten vallen, vlogen wij over de in lichter laaie staande haveninstalla ties en graanpakhuizen en zagen beneden ons een huiveringwekkend tooneel van branden en verwoestingen. Aan den Noor delijken oever van de Theems staat Whi- techapel met zijn ravitailleeringsbediïjven en zijn opslagplaatsen met grondstoffen, die voor de voedselvoorziening van Londen van zoo groot belang zijn, in vlammen. Tusschen honderden groote branden ziet men duizenden kleinere brandhaarden. Op eenige plaatsen woeden vernielende bran den, die nauwelijks te overzien zijn. Rond om de Royal Albert-, Victoria en West-In- diadocks stijgen de vlammen hoog op. Rechts van ons vliegen twee gashouders in de lucht. Maar het verschrikkelijkste is de bran dende stad. In de City en ten Oosten daar van woedt de eene brand naast den an dere. Een reusachtige, walmende kern van vuur, waaruit zich de branden in alle rich tingen verspreiden. Door den weerschijn der langs de Theems liggende, brandende pakhuizen en hallen is de rivier een weg van vuur geworden, zoodat men zich ge makkelijk kan oriënteeren. Voor ons, achter en naast ons, werpen de andere vliegtui gen hun bommen van zwaar kaliber om laag. Op alle wijken valt een hagel van brandbommen. Deze hel van vuur kan door geen brandweer bedwongen worden, al zou men ook hulp uit alle steden vam Midden- Engeland krijgen. De roodverlichte rook wolken drijven steeds dichter over de stad. Temidden daarvan donkere punten, hon derden versperringsballons boven de ge- heele stad, die echter geen gevaar voor de Duitsche vliegtuigen opleveren en door de reusachtige hitte voor het grootste deel uiteenspringen. In dezen nacht zal de bevolking der reus achtige stad ontdaan uit de schuilplaatsen komen en met ontzetting zien, wat de „be koorlijke oorlog" in het voorjaar van het Britsche eiland zal eischen". Onder het opschrift: „Vreeselijke nacht te Londen", schrijft de Londensche corres pondent van Aftonbladet, dat zelfs het he vigste afweervuur van de Britsche lucht doelartillerie de Duitsche gevechtsmachi nes niet heeft belet om onophoudelijk bo ven de Britsche hoofdstad rond te blijven vliegen. Terwijl men trachtte de buitenge woon groote hoeveelheden neergeworpen brandbommen te blusschen, daalde een ware regen van brisantbommen neer, waar door groote materieele schade werd aan gericht. Alle Duitsche vliegtuigen zijn onbescha digd weergekeerd op hun basis, meldt het D.N.B. liet men zich slechts zeer terughoudend uit over de ontmoeting tusschen Eden, den En- gelschen minister van buitenlandsche za ken, met Saradjogloe, den Turkschen mi nister van buitenlandsche zaken. In de Wilhelmstrasse achtte men het Turksche communiqué over deze ontmoeting zeer op vallend, omdat hierin met nadruk ver klaard werd dat deze ontmoeting op Cyprus op wensch van Eden was gearrangeerd. De talrijke Engelsche intriges en pogin gen het conflict op den Balkan van Grie kenland tot de andere gebieden van het schiereiland uit te breiden, zijn, naar de Giornale d'Italia betoogt, thans als'defini tief mislukt te beschouwen. De onlangs uit gebreide handelsovereenkomst tusschen Italië en Joego Slavië heeft den wil der beide landen van de Adriatische zee tot sa menwerking opnieuw bevestigd. Dezelfde hartelijke betrekkingen bestaan ook tus schen Berlijn en Belgrado. Alles spreekt voor een op gang komende opheldering en rust op den Balkan in den geest der politiek van de asmogendheden, welke bestemd is den Britschen invloed uit Europa weg te nemen. DUITSCHLAND EN GRIEKENLAND. De Berlijnsche correspondent van het „Vad." meldt: De verhouding tusschen Duitschland en Griekenland schijnt zich langzamerhand duidelijker te gaan af teekenen. De ant woorden van de Grieksche regeering ter zake van de punten die voor Duitschland van groot belang zijn, te weten de verhou ding van Griekenland tot Engeland en de Ver. Staten moeten een uitwijkend en dila- torisch karakter hebben gehad. Naar men zal weten is intusschen Roo sevelt tot eereburger van Athene benoemd en heeft men de Academiestraat in die stad Rooseveltstraat herdoopt. In normale tijden zou deze handelwijze geen internationaal politieke strekking hebben gehad maar in de tegenwoordige omstandigheden kan men er een demonstratie in zien. Van Griek sche zijde een uiterlijk teeken van den tegenzin om met Duitschland door conces sies op goeden voet te komen. Wat de landingen van Engeland aangaat wordt hier nauwelijks geloof gehecht aan de in verband daarmede hier en daar ge noemde groote getallen, omdat Engeland in het Oosten van de Middellandsche Zee niet over voldoende tonnage beschikt om inderdaad in korten tijd een troepenmacht van beteekenis over te brengen. Maar dat er inderdaad op eenige punten van het Grieksche vasteland Engelsche strijdkrach ten zijn ontscheept, zij het ook in betrek kelijk geringen omvang daaraan wordt steeds minder getwijfeld. Naar verluidt maakt zich het Grieksche gezantschap te Berlijn gereed om zoo noodig te vertrekken. Alles bijeengenomen schijnt de hoop op een vreedzaam accoord dus gering te zijn geworden. KAPITEIN PRIEN BEVORDERD. De Führer en opperste bevelhebber van de weermacht heeft kapitein-luitenant Günther Prien wegens zijn buitengewone verdiensten en bijzondere successen bij de onlangs bekendgemaakte bestrijding en ver nietiging van vijandelijke konvooien, bevor derd tot korvet-kapitein. (D.N.B.) Ook kapitein-luitenant Kretschmer is tot dezen rang bevorderd. Hij heeft groot aan deel gehad in de bestrijding en vernieti ging van een groot vijandelijk konvooi en daarmede naast de vernietiging van den torpedojager Daring in totaal ruim 300.000 brt. vijandelijke scheepsruimte tot zinken gebracht. HONGAARSCH MINISTER NAAR BERLIJN Gisteren werd in de Wilhelmstrasse ver nomen, dat de Hongaarsche minister van buitenlandsche zaken, von Bardossy, heden een ontmoeting zal hebben met den rijks minister van buitenlandsche zaken. In politieke kringen alhier, zoo vernemen wij van welingelichte zijde, gaf men als zijn meening te kennen, dat het hier het vesti gen van een persoonlijk contact tusschen de twee ministers van buitenlandsche za ken zal betreffen. De vraag van buitenlandsche journalis ten of de nieuwe Hongaarsche minister van buitenlandsche zaken ter gelegenheid van zijn reis naar Duitschland ook door den Führer zal worden ontvangen, bleef onbe antwoord. (A.N.P.) HONGAARSCHE REPRESAILLE TEGEN AMERIKA. Het D.N.B. meldt uit Boedapest: Naar het regeeringsblad Pesti Ujsag meldt, zou als represaille-maatregel tegen het blokkeeren van Hongaarsche saldi in Amerika binnenkort een opheffing van de Amerikaansche filmvertegenwoordigingen te verwachten zijn. DIENSTTIJD HONGAARSCHE „SNELLE TROEPEN" VERLENGD. De Hongaarsche minister van oorlog heeft met onmiddellijke inwerkingtreding den diensttijd der zg. snelle troepen, waar toe behooren de gemotoriseerde eenheden, de cavalerie en de rijwieltroepen, van twee tot drie jaar verlengd. (D.NJ3.) DE HEER F. W. VAN VLOTEN TOT BURGEMEESTER BENOEMD. De rijkscommissaris voor het bezette Nederlandsche gebied heeft, op grond van par. I van zijn verordening Nr. 340, be treffende uitoefening van de regeeringsbevoegdheden in Ne derland, met ingang van 20 Maart 1941 den burgemeester van de gemeente Delft, mr. G. van Baren, eervol ontslag ver leend onder toekenning van pensioen. In zijn plaats benoemde de rijkscommissaris voor het be zette Nederlandsche gebied, op grond van par. I van zijn veror dening No. 108-40 betreffende bijzondere maatregelen op ad- ministratief-rechtelijk gebied, met ingang van 1 April 1941 den bankdirecteur F. W. van Vloten te Delft tot burgemeester van deze gemeente. Tot de indienst treding van den nieuwen bur gemeester wordt de functie door den bevoegden wethouder waargenomen. Mr. G. van Baren, in 1882 ge boren te Papekop bij Oude water, werd in 1920 tot burge meester van Delft benoemd. Van deskundige zijde verneemt het D.N.B., dat de verhouding der aan Engelsche en Duitsche zijde in het vuur gebrachte strijd krachten op grond van de laatste ontwik keling in den luchtoorlog zeker één tot vijftien bedraagt Ten aanzien van den neergeworpen bommenlast is de verhou ding nog eenige malen ongunstiger. Dit is, aldus zegt men te Berlijn, in de harde wer kelijkheid van den oorlog de qualitatieve quantitatieve superioriteit der Engelsche luchtmacht, waarvan de Britsche minister van Luchtvaart, Sinclair, onlangs in het Lagerhuis meende te kunnen spreken. Engeland zal langen tijd noodig hebben om de sporen van de Duitsche bomaanval len uit te wisschen, heeft de Britsche mi nister van Luchtvaart, Sinclair, in een ver gadering van de liberale partij te Londen verklaard Ook na den oorlog zal er geen tijd voor verkiezingen zijn. Alle krachten moet men besteden aan den opbouw des lands. Hedennacht zijn nieuwe aanvallen op London gedaan en voorts op de havenwij ken van Plymouth en eenige vliegvelden. TURKSCH ANTWOORD. Het D.N.B. meldt: Gerede, de Turksche ambassadeur, heeft den Führer een eigenhandigen brief van den president der Turksche republiek Ismet Inönü overhandigd. Hitier heeft Gerede verzocht aan Inönü zijn dank voor deze boodschap over te brengen. Men kan zeggen, dat een verheldering van de wederzijdsche standpunten ingetre den is. Aldus de opvatting, die gisteren in politieke kringen der Duitsche rijkshoofd stad werd vernomen. In-dezelfde kringen BEWAPENINGSCIJFERS. De senaat heeft gisteren de marinebe- grooting van omstreeks 3.4 milliarddollar goedgekeurd en tevens het door het Huis van Afgevaardigden ingediende amende ment aanvaard dat de Amerikaansche ma rine geen vleeschconserven uit Spaansch- Amerikaansche landen mag koopen maar zich als voorheen tot producten uit de Ver- eenigde Staten moet beperken. De begrooting omvat ongeveer iy2 mil liard dollar voor den bouw van schepen, waaronder zes slagkruisers van 20.000 tot 25.000 ton van een nieuw dreadnought-type. Omstreeks 350 millioen is voor nieuwe vlieg tuigen bestemd. Tevoren had de senaat reeds definitief 345 millioen dollar voor bouwwerken bij de marine goedgekeurd, waaronder de uitbrei ding van Goeam en Samoa en van de pas- verworven voormalige Engelsche steunpun ten. Hiervoor is nog slechts de handteeke- ning van Roosevelt noodig en de marinebe- grooting gaat nogmaals naar het Huis van Afgevaardigden ter behandeling van de door den senaat aangenomen amendemen ten. (D.N.B.) OPEN BRIEF VAN LINDBERGH. De bekende vlieger Lindbergh heeft in het weekblad Colliers een open brief aan het Amerikaansche volk gericht, waarin hij zegt, dat hij persoonlijk tegen een deelne ming der Ver. Staten aan den oorlog is. Waarschuwend wijst Lindbergh het Ameri kaansche volk er op dat de Ver. Staten met toenemende snelheid en met alle valsche middelen in den oorlog gestort zouden wor den. Dit drijven naar oorlog is des te ge vaarlijker, daar de Amerikaansche leiders niet het minste idee ervan hebben, hoe deze oorlog gewonnen kan worden. Zij ver- keeren daarover evenzeer in het duister als de leiders van Frankrijk en Engeland, toen dezen Duitschland den oorlog verklaarden. Het Amerikaansche leger en de marine be zitten niet eens zooveel prima gevechts vliegtuigen als Duitschland in een week vervaardigt. Het Amerikaansche volk wordt tegen den wil van 80 tot 95% zijner.bevol king in den oorlog gestort. (D.N:B.) UITEENZETTING DOOR DEN HEER SCHWEBEL. Voor een aantal vertegenwoordigers van plaatselijke weekbladen en andere perio dieken uit de omgeving van Den Haag en Leiden heeft de Gevolmachtigde van den Rijkscommissaris voor de provincie Zuid- Holland, de heer Schwebel een uiteenzet ting gegeven van de taak van de pers in dezen tijd en daarbij uitvoerig gesproken over de verhouding tusschen Nederland en Duitschland. Moet, aldus spr., de beteekenis van de pers in het algemeen buitengewoon groot worden geacht, zeer zeker geldt dat ook voor de „kleine pers", wier invloed op den lezerskring veelal grooter is dan van de landelijke bladen, omdat de plattelandsbe volking over het algemeen de dingen met minder reserve aanvaardt. Het Nederlandsche volk, dat sedert eeuwen in vrede heeft geleefd, beleeft den huidi- gen oorlog als iets onnatuurlijks; het ver mag hem niet te zien als een groot histor- risch gebeuren, dat boven de menschen uit gaat en dat zij moeten ondergaan. Voor de Nederlanders, die niet als de Duitschers, den strijd om het bestaan hebben moeten voeren, is dat heel moeilijk te begrijpen, maar toch voltrekt zich ook onder hen een geestelijke ommekeer, welke zich op ver schillende manieren uit. Gaandeweg wint hier de gedachte veld, dat deze oorlog een einde zal maken aan de geheele liberalisti sche wereldbeschouwing die staatkundig den grondslag der democratie vormde. Het is de fout der democratie geweest en tevens de reden van haar ondergang, dat de ver antwoordelijkheid der staatsleiding niet vastomlijnd was. Dynastie, parlement en de partijen onderling schoven elkander de verantwoordelijkheid op de schouders en het beste bewijs, dat de leiding innerlijk hier te lande niet gezond was, is dat de staatsleiding binnen vijf dagen na het Duit sche offensief in elkaar zakte. Deze woor den houden allerminst een verwijt in, maar het moet worden vastgesteld, dat in Neder land het pacifisme hoogtij vierde en dat is de ergste ziekte, welke een staat kan tref fen. De Nederlandsche staat is gevallen bij gebrek aan bewaking. Sprekende over het begrip „vrijheid in nationalen zin", zeide de heer Schwebel, dat de meerderheid van het Nederlandsche volk daaronder verstaat het herstel van de vrije zelfstandigheid zooals zij tot 10 Mei is geweest Wij, Duitschers, aldus spr. respec- teeren dien vrijheidswil, maar wij voegen daaraan toeVolledig vrij is alleen dat volk dat ook in staat is met eigen kracht zijn vrijheid te verdedigen. Zoo niet, dan is dati volk in wezen afhankelijk, gelijk hier te lande het geval was, doordat Nederland vertrouwde op de Britsche macht. De Ne derlandsche vrijheid was in feite dan ook slechts een fictieve. Er is evenwel ook een deel van het Ne derlandsche volk, dat herstel der zelfstan digheid afleidt uit de bloed- en lotsverbon denheid met het Duitsche volk. Deze is inderdaad bijzonder groot; de verschillen in volksaard tusschen de Noord- en Zuid- Duitsche volksstammen bijvoorbeeld zijn naar den aard van bloed en temperament grooter dan die tusschen den Nederland- schen stam en bepaalde Duitsche volks groepen (Westfalen, Hannover, enz.) Wie niet volslagen blind tegenover de historie sta^-t, moet inzien, dat Engeland van het vasteland van Europa is uitge schakeld en dat Duitschland het continent beheerscht. Engeland heeft door de histo rie heen steeds ons bestaan bedreigd; het kan ons derhalve niet onverschillig zijn hoe het Nederlandsche volk staat ten op zichte van het Duitsche. Onze plicht tegen over het eigen volk dwingt ons ertoe ons te wapenen tegen de mogelijkheid van een herhaling van den tienden Mei. Het is voor Duitschland's eigen bestaan, ontoelaatbaar, dat tusschen Engeland en het Duitsche rijk een land ligt. waarvan de bewoners inner lijk vijandig staan tegenover Duitschland. Een economische samenwerking biedt in dit opzicht onvoldoende waarborgen; het komt aan op een innerlijke gemeenschap. De Fueher heeft duidelijk gezegd, dat het in zijn bedoeling ligt de Nederlandsche zelfstandigheid zoover te herstellen als slechts mogelijk is De onzerzijds erkende bloedsgemeenschap met het Nederlandsche volk brengt mede, dat wij dat volk eeren, dat wij er niet aan denken het in knecht schap te doen leven, maar dat het onze innigste en eerlijke wensch is daarmede in broederlijke gemeenschap te leven. Maar eerst als die wensch ook van de andere zijde tot uiting wordt gebracht, kan er sprake zijn van het wederzijdsche vertrou wen dat de noodzakelijke voorwaarde vormt voor het herstel der zelfstandigheid. Men kan met die samenwerking niet wachten totdat eens de vrede gesloten zal zijn. In het organische leven is stilstand ondenkbaar en in een dergelijke bewust- afwachtJende houding schuilt een element van innerlijke onoprechtheid, zelfs van lijdelijken weerstand. Het internationale oorlogsrecht gaf Duitschland de bevoegd heid de geheele Nederlandsche weermacht in gevangenschap weg te voeren, de Fuehrer heeft dat niet gedaan, maar integendeel met geneaal Winkelman een wapenstil stand gesloten, welke eenig is in de anna len der oorlogsgeschiedenis. Alleen reeds uit die overweging rust op het Nederland sche volk de verplichting om dit niet als iets vanzelfsprekends te aanvaarden, maar om zelf de nieuwe toekomst mee voor te bereiden. Duitschland heeft het volste recht Nederland als zijn vijand te behandelen, maar het doet dat niet omdat het in de Nederlanders zijn ware vijanden niet ziet. En daarom is het ook mogelijk, dat de le vensstandaard hier te lande altijd nog een graad hooger is dan in Duitschland. Steeds meer Nederlanders en waarlijk niet uitsluitend leden der N.S.B. komen tot het inzicht, dat het lot van het eigen land zich in gemeensohajp met Duitsch land moet voltrekken; waar wij den Neder landers eer bewijzen, zoo schuilt daarin voor hen niets oneervols om „ja" te zeggen. Het is de taak van de Nederlandsche pers om den toestand weer te geven overeen komstig de werkelijkheid; zij dient den haat onder het eigen volk te voorkomen en evenmin haat te zaaien tegen de bezetten de macht. Wie heden ten dage waarlijk pro-Neder- landsch is, moet bespeuren, dat hij ook pro- Duitsch is in dien zin, dat hij zich reken schap geeft van de lotsverbondenheid, die de basis vormt waarop de Nederlandsche vrijheid berust. 'S MORGENS EEN UUR VROEGER, •s AVONDS l'/t UUR LATER. Naar wij vernemen heeft de N.ZU.TJVI. van de autoriteiten toestemming ge kregen om met ingang van morgen haar dienstregeling aanmerkelijk nit te breiden, in dier voege, dat 's morgens de trams een uur vroeger mogen be ginnen en 's avonds anderhalf uur later eindigen. De vertrektijden van de eerste trams worden op werkdagen dan als volgt: Naar Den Haag: 6.15 uur; naar Katwijk en Noordwijk 6 uur; naar Haarlem 6.02 uur; stadslijn van Hooge Rijndijk en Oegstgeest 6.18 uur. Des avonds worden op werkdagen de nieuwe vertrektijden: naar Den Haag 20.47 uur, naar Voorschoten 21.27 uur; naar Katwijk 20.57 uur, naar Noordwijk 20.48 uur en naar Haarlem '20.32 uur. De laatste doorgaande stadstram ver trekt van den Hooge Rijndijk te 21.20 uur en van Oegstgeest te 21.15 uur. Van den Hooge Rijndijk vertrekt de laatste tram naar het station te 21.40 uur en van Oegstgeest tot het station te 21.45 u. 7 APRIL RAADSZITTING. Ter kennis van de leden van den Ge meenteraad is gebracht dat de eerstvol gende vergadering van den Raad hoogst waarschijnlijk zal plaats hebben op Maan dag 7 April as. van hedenavond tot morgenochtend De maan kwam hedenmorgen op te 4.16 uur en ging onder te 13.24 uur. 0it Nummei bevat DRIE Bladen Binnenland Nieuwe distributie-bonnen aangewezen. (3e Blad) 'Vat zijn vrü-mctselaars? (2e Blad) Buitenland Nieuwe aanvallen op Engeland. (Ie Blad) ZIE VOORTS ..LAATSTE EERSTE BLAD. BERICHTEN»

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1941 | | pagina 1