Amerika's steun aan Engeland 82ste Jaargang WOENSDAG 19 MAART 1941 No. 24841 Debat om 7 milliard Welke voorraadartikelen moeten worden opgebruikt Zuid-Amerika en het standpunt der Vereenigde Staten Verduisteren: Britsche verliescijfers Bevin spreekt opnieuw Adviezen van den voedingsraad Beschouwing van Karl Megerle Hulp aan Frankrijk Verspreide berichten 19.50 uur 7.44 uur EERSTE BLAD Feiten van den day LEIDSCH DAGBLAD DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN PRIJS DER ADVERTENTIES 32 ets. per regel voor advertenties uit Leiden en plaatsen waar agentschappen van ons Blad zijn gevestigd. Andere advertenties 37 ets. per regel. Minimum 5 regels. - Verplicht bewijsnummer 5 ets. - Incassokosten volgens postrecht. „Kleine Advertenties" (hoogstens 30 woorden) uitsluitend bij vooruitbetaling, alleen 's Woensdags en 's Zaterdags 55 ets. - Voor toezending van brieven wordt 10 ets. berekend. Bureau Witte Singel no. 1, hoek Noordeindsplein Telef. nrs. Directie en Administratie 25041 (2 lijnen) Redactie 21507 Postcheque- en Girodienst no. 57055 - Postbus no. 54 PRIJS DEZER COURANT Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn: per 3 maandenƒ2.35 per weekƒ0.18 Franco per post ƒ2.35 per 3 maanden portokosten (voor binnenland ƒ0.80 per 3 mnd.) Gisteren zijn in het Amerikaansche Huis van Afgevaardigden de debatten begonnen over de financiering van de wet tothulp- verleening aan Engeland. Daarbij zijn thans verklaringen ter publicatie vrijge geven,-die staatssecretaris Huil en andere leden van regeering en weermacht verleden week in een geheime zitting van de finan- cleele commissie van het Huis van Afge vaardigden hebben afgelegd. Staatssecretaris Huil heeft daarbij de natie aangespoord, met alle middelen de landen, die zich tegen een aanval van de „veroveraars" verzetten, te steunen. Hij drong aan op goedkeuring van het door Roosevelt verlangde crediet van zeven mi- liard dollar, waarbij hij er op wees, dat op de zeeën de gevaren gestegen zijn en Amerika zich omtrent den omvang dezer gevaren niet langer illusies kan maken. De chef van den legerstaf, generaal Mars hall, verklaarde bij dezelfde gelegenheid, dat het toestaan van zeven milliard dollar een bewijs zou zijn van den ernstigen wil der Vereenigde Staten. Stimson, de minis ter van oorlog, bracht het argument naar voren, dat vertraging in de financiering de verdediging kostbaarder zou maken. De leider van de verdedigingscommissie Knudsen heeft in de geheime zitting mee gedeeld. dat de Vereenigde Staten in to taal 784 fabrieken voor de vervaardiging en herstel van wapentuig ter beschikking staan. De regeering heeft reeds 1574 milli- oen dollar uitgegeven voor het bouwen van 302 fabrieken voor de vervaardiging van wapentuig, waarmede in totaal een bedrag van 12.6 milliard dollar gemoeid zal zijn. Engeland heeft daarvan 61 fabrieken ge financierd .Uit particuliere middelen wor den 421 in aanbouw zijnde fabrieken, waar van de kosten 393 millioen dollar bedragen, gefinancierd. Tot de door de Amerikaan sclie regeering gefinancierde 302 fabrieken behoorenL 14 munitiefabrieken, een vlieg- tuigmotorenfabriek, 20 .vliegtuigfabrieken, 66 fabrieken voor het vervaardigen van vliegtuigonderdeelen, 18 voor het vervaar digen van granaten, bommen en torpedo's, negen kruitfabrieken, vijf machinegeweer- fabrieken, 27 geschutfabrieken, twee fa brieken voor het vervaardigen van gewe- re nen revolvers, 40 voor het vervaardigen van soheepsonderdeelen, 65 voor het ver vaardigen van tanks, 12 voor de vervaar diging van stalen platen, 20 werktuig-ma chinefabrieken, negen voor het vervaardi gen van optische instrumenten, zeven me- tasöfabrieken. vijf fabrieken voor het ver vaardigen van pompen, drie voor het ver vaardigen van scheepsmotoren, 10 voor het vervaardigen van algemeen wapenmateri aal, 19 als uitbreiding voor de bestaande arsenalen. O Uit Washington meldt United Press: Roosevelt is overwegende een controle- en bemiddelingsinstantie te vormen om de Engelsche en Amerikaansohe behoeften aan oorlogsmateriaal te regelen. Men neemt aan, dat tot voorzitter hiervan Ber nard Baruch benoemd zal worden. Baruch was tijdens den wereldoorlog voor zitter van de controle-instantie der ge- heele Amerikaansche oorlogsindustrie. Harriman, de speciale vertegenwoordiger van Roosevelt in Londen, deelde aan Brit- sche journalisten mede, dat het Amerikaan sche volk, indien noodzakelijk, bereid zal zijn de eigen voeding te beperken om Engeland die levensmiddelen te kunnen zenden die het noodig heeft. Harriman zeide verder, dat hoofdzakelijk melkpro ducten over den Oceaan gezonden zullen worden. CHURCHILL EN WINANT AAN HET WOORD. Churchill heeft gisteren tijdens een lunch van de „Pilgrims" een organisatie van in overzeesche gebieden wonende Amerikanen een toespraak gehouden. Bij deze gelegen heid heeft de nieuwe ambassadeur van de Vereenigde Staten, Winarit, zijn eerste toe spraak gehouden na de aanvaarding van zijn functie. Churchill verklaarde o.a. het volgende: „Wij verwelkomen hier den heer Winant op het oogenblik, waarop zich de groote slaa op den Atlantischen Oceaan in al zijn grootte en hevigheid ontwikkelt. Niet al leen Duitsche duikbooten. doch ook Duit- sche linieschepen zijn reeds over den At lantischen Oceaan tot aan de Amerikaan sche kust genaderd en hebben reed§ eenige van onze schepen tot zinken gebracht, die niet in konvooien alleen op zee voeren. Zij hebben reeds schepen ver in het Westen op d-n 42sten lengtegraad tot zinken gebracht Aan deze kust en voor de Westelijke toe gangen tot ons eiland wordt thans een he vige en onbarmhartige strijd gevoerd, op dat ons de stroom van munitie- en levens middelenleveranties bereiken kan. zond°> 'welken wij onze oorlogsinspanningen hier zoowel als in het midden-Oosten niét zul len kunnen volhouden, daar dit laatste oor logsfront niet verzwakt mag worden. Onze verliezen op dit oogenblik zijn gestegen en wij gebruiken onze geheele macht, al onze hulpbronnen, al ons talent en onze kennis om deze doodelijke beproeving te kunnen doorstaan. Doch ook onze krachten nemen iedere week toe. Ik heb er derhalve recht op, dat men mij gelooft, wanneer ik hier verkondig, dat wij het vertrouwen koesteren alles te kunnen doorstaan. WLnant heeft gewezen op de beteekenis van de Amerikaansche hulpverleening en o.a. verklaard, dat hij alles zal doen om deze politiek te bevorderen. De Vereenigde Staten staan op het punt, zooals president Roosevelt Zaterdag reeds te kennen heeft gegeven, op te treden. De Vereenigde Sta ten mobiliseeren met toenemende snelheid hun geweldige hulpbronnen om de midde len voor oorlogvoering ter beschikking van Engeland te stellen. DE BRITSCHE AMBASSADE TE WASHINGTON. Het Britsche ministerie voor de blokkade heeft medegedeeld, dat prof. Noel Hall is toegevoegd aan de ambassade te Washing ton voor de behandeling van vraagstukken der economische oorlogsvoering. Hij krijgt den rang van gezant <D.N.B.) DUITSCHE CRITIEK. De Duitsche pers blijft de rede van Roo sevelt critiseeren. De Angelsaksische bladen overtreffen elkaar in het verheerlijken van de jongste rede van Roosevelt, zoo schrijft o.a. de Nachtausgabe. Men doet, alsof Roo sevelt verklaard had, hoe en wanneer Enge land gered en de spil overwonnen zou kun nen worden. Men spreekt van „overwinnin gen" men beschouwt de scheldwoorden, die Roosevelt aan het adres van Duitschland en Italië heeft gericht als „werkelijke suc cessen" van de Britsche oorlogvoering, zoo schrijft het verder. Hoe slecht de stemming in Engeland is, blijkt indirect uit deze overdreven verheer- lij king van de rede van Roosevelt. De Berliner Boersenzeitung noemt de rede van Roosevelt een „slag in de ruimte". De bedoeling van Roosevelt om niet alleen den Engelschen een kamferirijectie te geven, doch ook het wantrouwen onder het eigen volk in slaap te sussen en daarenboven nog zekere kleine naties onder druk te zetten, is overal doorzien. De besliste neutraliteits- verklaring van den Ierschen minister-pre sident, de Valera, is een van de opmerke lijkste reacties op de rede van Roosevelt en vormt een zuivere weigering aan den Ame- rikaanschen president, wiens afgezanten zich tot pleitbezorgers hebben gemaakt van de Britsche wenschen inzake de steun punten. Met betrekking tot den in de laatste ge heime zitting van het Engelsche Lagerhuis gepubliceerde catastrophalen toestand, waarin de Britsche scheepvaart verkeert, verklaart de Lokal Anzeiger de pogingen van de Angelsaksische propaganda om den elfden Maart als den belangrijksten dag van deh geheelen oorlog, ja als een „over winning" voor te stellen, zeer begrijpelijk. De geschiedenis zal op zekeren dag, zoo be sluit dit blad, waarschijnlijk een ander oor deel vellen. Zij zal vaststellen, dat deze dag van Roosevelt een jaar te laat gekomen is en dat tusschen beide werelden een Oceaan was, waarin behalve vele schepen ook alle Britsche illusies ten onder zijn gegaan. Duitsche motortorpedobooten hebben op 17 Maart bij een actie aan de Engelsche Oostkust tegen Britsche konvooien meer dan 10.000 brt. vijandelijke handelsscheeps- ruimte tot zinken gebracht. De verliezen aan koopvaardijschepen in de week eindigende op 9 Maart worden door officieele Engelsche kringen opgege ven met twintig Britsche en vijf geallieerde vaartuigen met een gezamenlijke tonnage van 98. 832 ton. Nu Lloyds gepubliceerd heeft, dat de door haar vastgestelde Britsche scheepsverliezen in de eerste achttien maanden van den oorlog 1.245 eenheden hebben bedragen met een totalen inhoud van 4.962.257 ton, meldt Associated Press hierover nog, dat bij deze cijfers voor de eerste maal ook de Engel sche verliezen bij den terugtocht uit Duin kerken zijn inbegrepen. De Engelschen hebben hierbij 73 schepen met een inhoud van 280.556 ton verloren. Hun bondgenooten verloren 39 schepen met een inhoud van 280.556 ton. Hierbij zijn echter niet inbegrepen de jachten en vis- schersbooten die op den terugtocht zelf nog verloren zijn gegaan. (D.N.B.) Het D.N.B. meldt uit New-York: Volgens berichten uit Londen heeft de Engelsche minister van arbeid, Bevin, nog maals gesproken over de mobilisatie van alle arbeidskrachten voor de Britsche oor logsindustrie. Bevin verklaarde, dat bij deze mobilisa tie van het menschenmateriaal geen en kele uitzondering gemaakt zal worden. Of het nu jonge meisjes uit de beste kringen of dienstboden zijn, beursmakelaars of ar beiders, allen zullen in dezelfde mate hier bij betrokken worden. Voor de inschrijving is geen maximaal aantal bepaald en of de oudere lichtingen worden opgeroepen, hangt van den gang en den duur van den oorlog af. Geen rekening zal gehouden worden met gehuwde vrouwen of overwe gingen van wereldbeschouwing, wel echter met vrouwen met kleine kinderen. Volgens Bevin zijn er genoeg alleenstaande of kin- derlooze vrouwen, met inbegrip van dege nen, die nog nooit hebben gewerkt. Voor zwaren arbeid in de staal- en ijzer industrie en bij de reparatie van bom- schade zijn veel mannen noodig. Zware a'r- oeid zal gezonden kantoorwerkers geen na- ceel berokkenen. Voor zoover mogelijk mag ieder zijn werk uitzoeken. Wie echter niet kiest, dien zal men wel helpen gauw een beslissing te nemen. In April begint de op leiding in daartoe ingerichte rijkskampen. A Het voorlichtingsbureau van den voe dingsraad deelt mede: Nu het voorjaar zijn Intrede doet is het aan te raden den geregeld gecontroleerden voorraad nog eens wat nauwkeuriger na te gaan. Er moet een splitsing gemaakt wor den tusschen die artikelen, welke nog lan- geren tijd bewaard kunnen worden en die, welke nu dienen te worden opgebruikt. De duurzaamheid van bepaalde voedings middelen is moeilijk vast te stellen,, daar verschillende factoren hierop hun invloed uitoefenen. Men weet niet, hoe lang een artikel reeds bij den fabrikant, grossier of- winkelier gelegen heeft en zoo kan dit reeds oud geweest zijn, toen het in het be zit van de huisvrouw kwam. Vóór alles bedenke men dus, dat de voch tigheid en de temperatuur van de lucht, met daarnaast de kwaliteit en ouderdom van het artikel een grooten invloed op de duurzaamheid uitoefenen. De eieren, in kalk en waterglas, moeten langzamerhand opgemaakt worden. Vooral als het waterglas tot een dikke massa, met hier en daar scheuren, begint te worden. Ook de kalkeieren moeten opgebruikt worden, daar de schalen dun beginnen te v/orden. De ingelegde boter, waarvan het pekel- laagje telkens ververscht werd, moet lang zamerhand opgebruikt worden. Mocht de boter eenigszins in kwaliteit zijn achteruit gegaan, dan behoeft deze nog niet als „be dorven" te worden beschouwd en worden weggedaan In de keuken is ze in den regel nog uitstekend bruikbaar, als ze eerst ver hit wordt. Hierdoor verdwijnen n.l. de vluchtige stoffen en aldus de „ranzige" smaak. De volle-melk-poeder, die door het daarin daarin aanwezige melkvet op den duur ranzig wordt, kan in het algemeen niet langer dan 3—6 maanden bewaard wor den. Het is dus aan te raden de poeder, die den- vori^en zomer gekocht is, nu te ge bruiken eh niet nog eens een warmtepe- riode te laten doormaken. Tapte-melk-poeder daarentegen, die wei nig O/s vet bevat, kan althans in wa terdichte verpakking, veel langer bewaard worden. Bij de gecondenseere melk hangt het van het merk af of ze langeren of kortoeren tijd houdbaar is. Het beste is, eens een blikje te probeeren en afhankelijk daqrvan den voorraad snel of gedeeltelijk op te maken. Spek, worst en gedroogd vleesch moeten, al naar de bewaarplaats langzamerhand opgebruikt worden. Goed gewekt of inge blikt vleesch kan bewaard blijven. Heeft men nog een vrij groote hoeveel heid gesteriliseerde groenten en vruchten, dan behoeft deze niet snel achter elkaar opgebruikt te worden. Het te veel kan rus tig tot een volgend jaar bewaard blijven. Zoodra de jonge groenten verkrijgbaar zijn 'en binnen het bereik van de verschil lende beurzen komen, moet men deze ge bruiken. De winterwortelen, bieten en kool raap, die in zand bewaard werden, moeten tegen dat de nieuwe groenten er zijn, zijn opgebruikt. Ook de appelenvoorraad moet langzamerhand worden opgemaakt. Het duurt nog wel even voordat de nieu we aardappelen er zijn. Verschillende aard appelen beginnen echter uit te loopen, doordat men ze niet zoo koel bewaren kan als men wel wenscht. Het verdient aanbe veling, deze aardappelhoopen nog eens ex tra om te zetten. De inmaak zal in de meeste gezinnen reeds grootendeels ten einde loopen. Mocht dit niet geval zijn, dan wordt aangeraden ze op te gebruiken. De zuurkool mag bij de versche groenten gerekend worden. Daar zuurkool door de geringe hoeveelheid zout maar weinig ge conserveerd is, moet ze nu toch opgebruikt worden, anders bederft ze. Bovendien ver mindert het vitamine c. gehalte sterk. De peulvruchten, die, toen ze aangeschaft werden, al overjarig waren, worden opge bruikt in soepen, stamppotten enz. Het onbeperkte partij kiezen der Ameri kaansche regeering voor den Engelschen oorlog brengt de Spaansch-Amerikaansche landen in een ernstigen toestand zoo schrijft de diplomatieke medewerker van de Boersenzeitung, Karl Megerle, in een hoofd artikel onder het opschrift „Bedrog jegens Ibero-Amerika." De Pan-Amerikaansche politiek is door de Ver. Staten onder den voet geloopen, zoo merkt de schrijver verder op, want in plaats van de solidariteit der Ver. Staten met Spaansch-Amerika. is de solidariteit met. Engeland gekomen. De levensbelangen vandeze landen worden in Washington ver achter die van Engeland en de Angel saksische wereld geplaatst en meedoogen- loos aan die belangen ondergeschikt ge maakt. De Pan Amerikaansche idee die hun veiligheid, vrede en welstand moet brengen, is een middel gebleken voor het Angelsaksische doel, en wanneer de 140 millioen Ibero-Amerikanen niet komen tot zelfstandige bescherming van hun levens belangen, moeten zij verwachten door Roo sevelt aan den Angelsaksischen oorlogswa gen te worden gekoppeld. Hier wordt het gewroken dat zij niet van den aanvang af opgetreden zijn tegen de Angelsaksische propaganda met de vijfde colonne, waar achter zich alleen een krachtige machts politiek en economisch imperialisme ver borgen heeft. Het nieuwe steunpuntensy steem. der Vereenigde Staten, zoo gaat Me gerle verder, omvat reeds van Noord naar Zuid geheel midden-Amerika en de Noord kust van Brazilië, overal heerscht het grie zelige gevoel, dat dit slechts het begin van een ontwikkeling is, die geleidelijk het ge heele Zuid-Amerikaansche vasteland zou kunnen omvatten. De Monroeleer, die, eerlijk uitgevoerd vol gens haar rechten en plichten jegens an dere vastelanden, een onaantastbare positie vormde, is door de Ver. Staten eenzijdig en zonder rekening te houden met midden en Zuid-Amerika vernield. De aanval op de neutraliteit van Amerika is niet van buiten, maar van binnen geko men, aldus Megerle. In plaats door een loyaal in acht nemen der neutraliteit dit continent buiten de huidige conflicten te houden, tracht Roosevelt het systematisch de oorlogszone in te laveeren. Met gebruik making van den economischen noodtoe stand dezer landen en met meedoogenloos gebruik van zijn financieel, economisch en machtspolitiek overwicht oefent de kolos in het noorden een toenemenden druk op hen uit, waaraan zij zich slechts met moeite kunnen onttrekken. Tenslotte verklaart Megerle: terwijl on der deze omstandigheden de wereld zich geplaatst ziet tegenover een universeele Angelsaksische aanspraak op inmenging en overheersching, vertegenwoordigen de vol keren van het driemogenhedenpact het be ginsel der zelfbeperking tot de natuurlijke leefgebieden. Een beginsel, dat ook voor Spaansch-Amerika de garantie beteekent voor een vrije, vreedzame, zelfstandige toe komst. Een beginsel, dat rekening houdt met de moreele, economische en politieke kracht van die 140 millioen tellende Ibero- Amerikaansche gemeenschap. (D.N.B.) Volgens berichten in de ochtendbladen, aldus het D.N.B. uit New-York, heeft Sumner Welles, de onderstaatssecretaris van buitenlandsche zaken, bevestigd dat nu overwogen wordt op verzoek van de re geering te Viqhy twee scheepsladingen tarwe naar het onbezette Frankrijk te stu ren, indien behoorlijke controle op de ver- deeling ingesteld kan worden. AMERIKANEN IN HET BEZETTE DEEL VAN FRANKRIJK MOETEN HET LAND VERLATEN. Het D.N.B. meldt uit Parijs: De Amerikaansche staatsburgers in het bezette deel van Frankrijk hebben, naar verluidt, van de Amerikaansche ambassade de aanzegging gekregen het land te ver laten. Hun passen zullen niet meer ver lengd worden. - AMERIKANSCH CREDIET AAN FINLAND. Finland, dat reeds gedurende den oor log met. Rusland een Amerikaansch crediet van 30 millioen dollar heeft ontvangen, heeft nu de beschikking gekregen over vijf millioen voor den aankoop van noodzake lijke levensmiddelen Op instigatie van den directeur voor de federale leeningen, Jesse Jones, heeft de bank voor in- en uitvoer dit bedrag beschikbaar gesteld. (D.N.B.) DE DUITSCHE LEVERANTIES AAN FRANKRIJK. De Oeuvre meldt dat Duitschland reeds 25.000 ton ijzer en staal aan de Fransche industrie heeft geleverd, alsmede 20.000 ton zware olie uit Duitsche voorraden. Verder levert Duitschland oer maand 150.000 ton steenkolen. Wat de voedselvoorziening betreft Duitschland heeft al 100 000 ton aardappe len-ter beschikkinv van Parijs gesteld en 450.000 ton zal nog ?eleverd worden, waar van een deel voor het niet-bezette gebied bestemd is. Verder hebben de Duitsche militaire autoriteiten 1.125.000 ton graan dat in beslag was genomen, teruggegeven Deze cijfers weerleggen, aldus de Oeuvre, de tendentieuze buitenlandsche propaganda over Duitsch-Fransche samenwerking. 'DN.B.) DE COMMISSIE DIES. De voorzitter van de commissie van net Huis van Afgevaardigden voor het instellen van een onderzoek naai on-Amerikaansche activiteit. Martin Dies beeft medegedeeld, dat hij de gezworenen zal uitnoodigen een aanklacht in te dienen tegen verscheidene organisaties, omdat zij niet zijn gere gistreerd als agenten van een vreemde mo gendheid, In de eerste plaats gaat het om de communistische partij, de Workers Al liance. de internationale orde van arbeiders en den German American Bund. De com missie heeft omvangrijk materiaal bijeen gebracht, dat voor het proces ter beschik king zal worden gesteld. (D.NJ3.) van hedenavond tot morgenochtend De maan kwam in den afge- 100pen nacht te 2.24 uur op en ging hedenmorgen onder te 11.29 Uur. Dit Nummei bevat TWEE Bladen Binnenland Het klachtenboek d^r Spoorwegen, ver dwijnt. (2e Blad). Regeling voor de uitgifte van radiopro grammabladen. (2e Blad). Advies van den voedingsraad over voor raadartikelen, die moeten worden op gebruikt. (Ie Blad). Buitenland Amerika's steun aan Engeland. (Ie Blad). Kalr Megerle over de verhouding der Ver. Staten tot Zuid-Amerika. (Ie Blad). /At VOORTS .LAATSTE BERICHTEN" EERSTE BLAD.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1941 | | pagina 1