Hitier eert de gevallenen No. Z4839 Van de gevechtsterreinen 82sfe Jaargang MAANDAG 17 MAART 1941 Rede te Berlijn De huislijstcollecte voor de Winterhulp Duitsche Weermachtsberichten Italiaansche Weermachtsberichten Uit Engeland De kwestie van Amerikaansche levensmiddelen voor Frankrijk Verduisteren: 19.46 uur 7.49 uur J EERSTE BLAD Feiten van den day LEIDSCH DAGBLAD DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN PRIJS DER ADVERTENTIES 32 ets. per regel voor advertenties uit Lelden en plaatsen waar agentschappen van ons Blad zijn gevestigd. Andere advertenties 37 ets. per regel. Minimum 5 regels. - Verplicht bewijsnummer 5 ets. - Incassokosten volgens postrecht. „Kleine Advertenties" (hoogstens 30 woorden) uitsluitend bij vooruitbetaling, alleen 's Woensdags en 's Zaterdags 55 ets. - Voor toezending van brieven wordt 10 ets. berekend. Bureau Witte Singel no. 1, hoek Noordeindsplein Telef. nrs. Directie en Administratie 25041 (2 lijnen) Redactie 21507 Postcheque- en Girodienst no. 57055 - Postbus no. 54 PRIJS DEZER COURANT Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn: per 3 maandenƒ2.35 per weekƒ0.18 Franco per pqst ƒ2.35 per 3 maanden portokosten (voor binnenland 0.80 per 3 mnd.) Ter gelegenheid van den- „Heldengedenk- tag" is gistermiddag in het Zeughaus te Berlijn een herdenkingsplechtigheid gehou den voor hen, die in den wereldoorlog en in dezen oorlog gesneuveld zijn. De Führer heeft hierbij een rede gehouden, welke door de radio werd uitgezonden. Hij zeide hierin o.a. het volgende: Wanneer het Duitsche volk in 1941 zijn helden eert, dan geschiedt dat in een tijd en onder omstandigheden, die ons het recht geven, met opgeheven hoofd diegenen te herdenken, die in den strijd in een ver en in een nabij verleden hun leven voor de natie geofferd hebben. Toen wij, twaalf maanden geleden, in deze gewijde hal onze helden herdachten, lag achter ons het al leszins geslaagde begin van een oorlog, dien Duitschland niet gewild heeft, doch die ons opgedrongen was door dezelfde krachten, die voor de geschiedenis reeds de verant woordelijkheid dragen voor den grooten vol- kerenkrijg van 19141918. Het waren de elementen, die zich destijds ten doel stel den, de Duitsche natie van het primitiefste levensrecht te berooven, die in de jaren van het dictaat van Versailles de politieke sla vernij en economische verarming van Duitschland tot dogma eener nieuwe we reldorde maakten en die thans weer de wederopstanding van ons volk denzelfden haat toedroegen als zij eens het tweede Rijk deden. Met volkomen miskenning van de feitelijke situatie en een daaruit voort vloeiende verkeerde beoordeeling van de eigen en de Duitsche kracht, echter ook in hun volkomen onwetendheid van de wils kracht en de vastberadenheid van de nieu we Duitsche leiding, geloofden zij, dat het de tweede maal gemakkelijker zou zijn het Duitsche volk er onder te krijgen dan de eerste maal. Toen de Amerikaansche generaal Wood voor de Senaatscommissie van onderzoek verzekerde, dat Churchill hem reeds in 1936 had verklaard, dat Duitschland reeds weer te machtig was geworden en daarom in een nieuwen oorlog moest worden vernietigd, werd door dit feit, dat thans door de ge schiedenis bevestigd is, de ware verantwoor delijkheid voor de tegenwoordige ontwikke ling in het licht gesteld Engeland en Frank rijk wilden den oorlog, alleen waren het minder d volken dan wel dunne lagen, die op politiek en financieel gebied leiding ga ven, waarachter als laatste stuwende kracht het internationale jodendom met zijn over de geheele wereld vertakte samenzweringen de democratie en vrijmetselarij staat. Deze verantwoordelijke oorlogsstokers hoopten echter, door Polen op den voor grond te schuiven, niet alleen de uiterlijke aanleiding tot den oorlog te vinden doch de versnippering van de Duitsche krachten, hetgeen hun reeds in den wereldoorlog zoo nuttig voorkwam, reeds bij voorbaat te be werkstelligen. De achttiendaagsche veld tocht in Polen heeft aan die hoop den bo dem ingeslagen. Met trotsch vertrouwen kon de Duitsche natie onder deze omstan digheden het jaar 1940 beginnen. Desondanks leefde ons volk geenszins in zelfmisleiding omtrent de moeilijkheden van het jaar, dat komen ging. De strijd in het Westen, waaraan iedere oude Duitsche frontsoldaat thans nog een herinnering be waart van een lijdensweg zonder einde, moest worden beslist. Met volledige kennis van onze voorbereidingen en plannen, met grenzeloos vertrouwen in den Duitschen soldaat, in zijn bewapening, zijn aanvoe ring, zijn kunnen en vooral zijn houding waagde ik het op den vorigen herdenkings dag der gevallenen den aanstaanden strijd als de roemrijkste overwinning van onze ge schiedenis aan te kondigen. Acht weken later begon deze strijd. Doch nog vóór de weermacht in het Wes ten in het veld kwam, was misschien de belangrijkste beslissing in dezen oorlog reeds gevallen. Op 9 April is met enkele uren vo' jprong de gevaarlijkste poging van En geland, om de Duitsche defensieve kracht van het Noorden uit in het hart te treffen, verijdeld. Toen de ochtend van den lOden Mei gloor de, was deze, wat zijn gevolgen betreft, mis schien wel ernstigste bedreiging van onze militaire en economische positie reeds met succes afgeweerd. De strijd om de beslissing in het Westen kon dus beginnen. Hij verliep volgens plan. Wat in vier jaar van niet onder woorden te brengen opof feringen in den wereldoorlog niet gelukt was, voltrok zich binnen enkele weken, n.l. de ineenstorting van het Britsch-Fransche front. Zonder acht te slaan op de plat- vloersche meeningen van den toenmaligen met schuld beladen Britschen premier zal dit jaar 1940 in de wereldgeschiedenis aan- geteekend worden als een der beslissende en wat de gevolgen betreft een der belangrijk ste jaren. Want in dit jaar trad een ver schuiving van krachten in, die van waarlijk historische beteekenis is. Had Duitschland nog in het jaar 1918 maar een deel van deze successen kunnen boeken, dan was de we reldoorlog gewonnen geweest. Thans staat de Duitsche weermacht in een gebied van ontzaglijke afmetin gen gereed om, numeriek en mate rieel op enorme wijze versterkt, be sluitvaardig en vol vertrouwen, datgene te voltooien, wat in het historisch be slissende jaar 1940 begonnen werd. Hiermee treden wij thans met nog meer recht dan in 1940 voor de Duitsche helden van het verleden. Nog weten wij allen wat zij, vooral in den wereldoorlog, moesten dul den en hebben gepresteerd. Maar voor hun offer zelf buigen wij ons niet als onwaar- digen neder. Toen de Duitsche divisies haar opmarsch in het Westen begonnen, heeft de huidige herdenking der gesneuvelden haar meest verheven aanvang genomen. Want op ontelbare soldatenkerkhoven ston den in dankbare ontroering de zegevierende zonen aan de graven van hun heldhaftige vaders. Het Duitsche volk heeft alles weer goedgemaakt, wat, het eens in waanzinnige verblinding prijsgaf en verloor. Het gevoelt zich weer den voltrekker van den wil zijner dappere voorvaderen! Naast de dooden van den wereldoorlog rijen zich nu de slachtoffers van dezen strijd. En weer liggen, als destijds, de zonen van ons volk overal verspreid in de wijd heid van- landen en zeeën als de dappere strijders voor hun Groot-Duitsche vader land. Het is dezelfde Duitsche mensch, die zijn leven op het spel zet en het offert om aan zijn volk als geheel de toekomst einde lijk te verzekeren en een vrede af te dwin gen, die tot een betere organisatie der men- schelijke gemeenschap leidt, dan die vrede dien de dictatoren van Versailles op hun ge weten hebben. Wij '\erdenken evenwel ook de Italiaan - sche soldaten, die thans als bondgenooten in een groot deel van de wereld eveneens hun leven hebben moeten geven. Hun idea len en strijddoeleinden zijn dezelfde als de onze: de wereld is er niet alleen maar voor enkele weinige volken en een orde, die voor eeuwig alleen opbezitters en haveloozen wil steunen, kan slechts bestaan totdat de haveloozen besluiten hun recht op God's aarde te stellen en er voor op te komen. Ook het vaderland moet in dezen oorlog zwaarder offers brengen dan vroeger. Ook zijn heldendom draagt er toe bij, dat de be- slissendste strijd uit de Duitsche geschiede nis met succes eindigt. En hier toont niet .lleen de man zijn weerstandsvermogen, maar vooral ook de vrouw. De natie is thans een strijdende eenheid geworden. Niet om dat zij dezen strijd zocht, maar omdat hij haar opgedrongen werd. Zoodra Engeland en Frankrijk den oorlog verklaard hadden, begon Engeland ook den oorlog tegen het burgerleven. Aan de blok kade van den wereldoorlog, aan den hon- geroorlog tegen vrouwen en kinderen voeg de het ditmaal den lucht- en brandoorlog tegen vreedzame dorpen en steden toe. Doch Churchill zal met den door hem mis dadig ontketenden luchtoorlog niet Duitschland vernietigen, doch Brittannië zelf. En evenmin zal de blokkade Duitsch land treffen, doch degenen, die er mee be gonnen zijn. Al beperkte het invallen van den winter de oorlogshandelingen te land, de gevechten in de lucht en op zee zijn doorgegaan. Aan het heldendom van onze duikboot- en scheepsbemanningen paart zich het heldendom van onze vliegers. Wij kunnen de herdenking der gesneu velden niet waardiger besluiten dan met onze gelofte te herhalen den door onze in ternationale tegenstanders ontketenden strijd tot onze vernietiging in een Duitsche eindzege te doen verkeeren. Achter ons ligt een winter van veel werk. Wat aan onze opleiding nog te verbeteren viel, is geschied. De Duitsche weermacht is thans tot het militair sterkste werktuig van onze geschiedenis gerezen. Kreeg in deze wintermaanden onze bondgenoot in de eerste plaats de geheele kracht van de Britsche aanval len te verduren, van nu af aan zal de Duitsche weermacht haar deel van deze lasten weer'overnemen. G^en mo0endheid en geen steun ter we reld zullen aan den uitslag van dezen strijd iets veranderen. Engeland zal vallen. De eeuwige Voorzienigheid laat niet diegenen zegevieren, die bereid zijn alleen om de heerschappij van hun goud het bloed van menschen te vergieten. Duitschland heeft van Engeland en Frankrijk nlJts verlangd. Alle keeren, dat het afstand van tets ge daan heeft, al zijn ontwapenings- en vre desvoorstellen waren vergeefsch. De inter nationale financkele plutocratie wil dezen oorlog tot het einde toe voeren. Derhalve moet en zal het eind van dezen oorlog haar Vernietiging zijn. Moge de Voorzienigheid ons dan den juisten weg doen vinden om de volken, die van hun boeien bevrijd zijn, naar een betere orde te leiden. Koud en vatberaden zullen wij derhalve in 1S41 aantreden om te voltooien, wat vo rig jaar begonnen is. Onverschillig waar te land, ter zee of in de lucht Duitsche sol daten strijden, zij zullen weten dat deze strijd het lot, de .vrijheid en de toekomst van ons volk voor altijd beslist. Door dezen strijd zegevierend te beëindigen danken wij alle helden van het verleden op de waar digste wijze, want wij redden datgene, waarvoor ook zij eenmaal gevallen zijn: Duitschland, ons volk en zijn Groot-Duit sche Rijk. AANLEG VAN WAARDIGE SOLDATENKERKHOVEN. De Führer heeft ter gelegenheid van de herdenking der gevallenen last gegeven tot den aanleg van waardige soldaten kerkho ven om de gevallenen van dezen oorlog bij te zetten. Met de uitvoering heeft hij den chef van het opperbevel der weermacht be last. Tot algemeen bouwtechnb -iviseur heeft hij prof. Wilhelm Kreir benoemd. (D.NJ3.) Van heden tot den komenden Zaterdag zal in geheel Neder land van huis tot huis worden gegaan, om nogmaals een offer te vragen voor steun aan den behoeftigen landgenoot. Onder groote opoffering heb ben duizenden collectanten zich voor dit werk beschikbaar gesteld. Opent uw deuren voor hen, weest vriendelijk voor hen en zorgt, dat uw gift klaar ligt, of stelt het bedrag aan een uwer huisgenooten ter hand, indien gij uw woning verlaat, opdat de collectant niet vele malen naar hetzelfde adres behoeft terug te keeren. Vele Nederlanders zien vol verwachting ook naar uw offer uit. Zaterdag deelde het opperbevel der Duit sche weermacht mede: De luchtmacht heeft in den afgeloopen nacht haar operaties tegen Groot-Brittan- nië met onverminderde kracht voortgezet. Sterke afdeelingen gevechtsvliegers hebben opnieuw bij goed weer en helder zicht Glas gow met groot succes aangevallen. In de havens, de scheepswerven en de pakhui zen ontstonden talrijke groote branden. De laatste afdeelingen konden een zeer sterke rookontwikkeling boven de aange vallen doelen waarnemen. Tegelijkertijd heeft een andere sterke afdeeling gevechts vliegtuigen het staalcentrum Sheffield aangevallen. Bommen van zwaar en zeer zwaar kaliber troffen verscheidene staal fabrieken en een geschutfabriek en deden hevige branden uitbreken. Andere geslaagde aanvallen waren ge richt op de Tilbury-havens bij Londen en de havenwerken van Plymouth en Southampton. Ook in verscheidene voor den oorlog belangrijke fabrieken te Leeds ontstonden tengevolge van brisant- en brandbommen groote branden. Bij een aanval op een konvooi aan de Britsche Oostkust heeft de luchtmacht twee koopvaarders met een gezamenlijken inhoud van ongeveer 11.000 ton tot zinken gebracht en een derde schip zwaar be schadigd. Zwakke afdeelingen vijandelijke vliegtui gen hebben in den afgeloopen nacht op verschillende plaatsen in West-Duitsch- land brisant- en brandbommen laten val len. De schade aan industrieele installa ties is gering. Eenige burgers werden ge dood of gewond. Kapitein Streib heeft met zijn nachtja ger zijn tienden tegenstander neergescho ten. En Zondag: Het binnenrukken der Duitsche troepen in Bulgarije verloopt nog steeds volgens de vastgestelde plannen. Een sterke formatie gevechtsvliegtuigen heeft in den afgeloopen nacht, ondanks de moeilijke weersomstandigheden belangrij ke doelen in Londen en Zuid-Engeland aangevallen. In de haven van Londen ont stonden verscheiden middelgroote branden en een brand van grooten omvang. Op andere plaatsen in Zuid-Engeland werden vliegvelden en havenwerken doeltreffend met brisant- en brandbommen bestookt. In Noord-Afrika hebben Duitsche ver kenningsvliegtuigen met goed gevolg auto colonnes en troepenconcentraties nabij Agedabia aangevallen. Op het eiland Malta heeft de Duitsche luchtmacht de vliegvelden Halfar en Luc ca gebombardeerd. Een Duitsch jacht vliegtuig heeft hierbij in een luchtgevecht een Britsch vliegtuig van het type Vickers- Wellington neergeschoten. De vijand heeft in den afgeloopen nacht met zwakke strijdkrachten in het West- Duitsche grensgebied eenige bommen ge worpen. Er is geen militaire schade aaii7 gericht. De materieele schade is overigens gering. In een krijgsgevangenkamp werden twee Franschen door een brisantbom ge wond. In het tijdvak van 12 tot 15 Maart heeft de vijand 31 vliegtuigen verloren, waarvan 11 in luchtgevechten, 11 door nachtjagers, 6 door afweergeschut en 3 door marine- geschut. Over dezelfde periode bedroegen de eigen verliezen 21 vliegtuigen. Het Italiaansche hoofdkwartier deelde Zaterdag mede: Aan het Grieksche front actie van plaat selijk karakter in den sector van het elfde leger. In den nacht van Donderdag op Vrij dag en gisteren overdag hebben onze lucht macht-af deelingen herhaaldelijk de wegen stellingen, batterijen en troepen van den vijand aangevallen. Bij luchtgevechten zijn vier vijandelijke toestellen neergeschoten. Twee onzer jachtvliegtuigen zijn niet op hun basis teruggekeerd. In Noord-Afrika is een vijandelijke aan val op Dzjaraboeb afgeslagen. Donderdag hebben toestellen van het Duitsche vlie gerkorps gemechaniseerde af deelingen van den vijand in Cyrenaica bestookt met bom men en machinegeweervuur. In Oost-Afrika activiteit der vijandelijke luchtmacht boven Keren en andere plaat sen in Eytrea. Aan het westelijk front is een vijandelijke aanval afgeslagen. Aan het zuidelijke front hebben onze vliegtui gen langs den weg van Gorrehei naar Da- gaboer Britsche gemotoriseerde troepen bestook met lichte bommen en machine- geweervuur. En Zondag: Aan het Grieksche front hebben wij in den sector van het elfde leger bij plaatse lijke acties wapens buitgemaakt, terwijl gevangenen in onze handen zijn gevallen. Onze vliegtuigen hebben een belangrijke Grieksche vliegtuigbasis gebombardeerd, evenals vijandelijke troepen. Gistermiddag hebben vijandelijke vliegtuigen Valonamet bommen bestookt, waarbij lichte schade werd aangericht. Het afweergeschut der marine heeft een vijandelijk toestel neer gehaald. Vliegtuigen van het Duitsche vlieger- corks hebben de installaties van het vlieg veld Halfar op Malta aangevallen. Een vij andelijk vliegtuig werd neergeschoten. In Noord-Afrika hebben de Duitsche af deelingen concentraties van Britsche auto's en voertuigen nabij Agedabia gebombar deerd. In Oost-Afrika heeft de vijand gisteren zijn aanvallen over het geheele front van Keren met sterke strijdkrachten hervat. Hij werd overal teruggeslagen en leed zware verliezen. De vijand heeft voorts luchtaanvallen ondernomen op Abrascicco in Erythrea, waarbij eenige schade werd aangericht, op Diredawa, waar geen scha de ontstond, en in den sector van Keren, waar een vijandelijk vliegtuig met geweer vuur is neergehaald. BRITSCHE LUCHTAANVAL OP ITALIAANSCH HOSPITAALSCHIP: Een frontcorrespondent van Stefani meldt, dat twee Britsche torpedovliegtui gen in den nacht van i4 op 15 Maart een aanval hebben ondernomen op een in de Albaneesche wateren, op 3 km. uit de kust, liggend hospitaalschip, dat duidelijk ver licht en van alle voorgeschreven internatio nale teekens voorzien was. Het schip werd door twee torpedo's getroffen. Aan boord van het hospitaalschip bevond zich gravin Edda CianoMussolini als vrijwillige Roode Kruisverpleegster. Zij wilde pas als een der laatsten van boord gaan, hoewel het schip snel zonk. Er zijn eenige dooden te betreu ren. ENGEELSCHE SCHEPEN VERNIETIGD. De Engelsche admiraliteit deelde gister avond mede, dat de Engelsche duikboot Shapper over tijd is en als verloren be schouwd moet worden. De Shapper was in 1935 van stapel geloopen. Zij had een wa terverplaatsing van 670 ton ein een beman ning van veertig koppen. Haar snelheid be droeg 15 zeemijlen boven en 10 zeemijlen onder water. De wapening bestond uit zes torpedolanceerbuizen, een stuk geschut van 7.6 centimeter en een machinegeweer. Volgens een mededeeling van New-York- sche marinekringen is het op één na groot ste motorschip met koelinrichting, de 11.900 grt. groote „Afric Star" onlangs door vijan delijke actie tot zinken gebracht. Het schip hoorde te Londen thuis en was eigendom van de Blue Star Line (DNB). AANGIFTE VOOR SCHEEPSBOUW. Gedurende de komende drie dagen moeten alle mannen van twintig jaar en ouder in Groot-Britannië die op een of andere ma nier in aanmerking komen voor werk in den Engelschen scheepsbouw, zich bij een bu reau van het ministerie van arbeid aanmel den, naar de Londensche berichtendienst meldt. Slechts wie reeds in den scheepsbouw werkzaam is, behoeft zich niet te laten in schrijven. (DNB). Naar het DNB meldt, heeft Bevin, de Britsche minister van arbeid, voor de En gelsche radio een rede gehouden over het vraagstuk van de voorziening van de Engel sche voor den oorlog belangrijke industrieën met arbeiders. Bevin verklaarde daarbij o.a. dat het hierbij voor Engeland om een „zeer inge wikkeld probleem" gaat. De komende tijd zal geweldige eischen stellen aan de in En geland wonende menschen. Vooral vrouwen moeten in de industrie te werk gesteld wor den. Om te beginnen hebben leger, lucht- wapen en marine nieuwe menschen noodlg. Om die vrij te kunnen maken van hun werk moeten vrouwen daarvoor worden opgeleid. De scheepsbouw in Engeland heeft voorts toenemende behoefte aan arbeidskrachten. Derhalve spoorde hij lederen Engelsohman en iedere Engelsche vrouw, die In vroeger jaren op Britsche werven hadden gewerkt, aan, zich terstond te melden, opdat zij weer bij deze voor het land zoo belangrijke in dustrie in dienst konden treden. Ook aan marine-ingenieurs heeft men dringend be hoefte. Ter voorlichting van de werkge vers over het in dienst nemen van vrouwe lijke arbeidskrachten had hij een vlug schrift opgesteld, dat iedere werkgever moet bestudeeren. De minister besloot zijn uiteenzetting met de opmerking, dat iedere Engelsche staats burger, die tot werken in staat is, onver schillig of het een man dan wel een vrouw is, het werk, dat hem het beste ligt, ter hand moet nemen, Indien Engeland er ln zal wil len slagen, Duitschland te verslaan. De werknemer evenwel, die zijn werk verwaar loost of slechte prestaties levert, moet uist zoo behandeld en gestraft worden als een actief dienend soldaat, die deserteert. Tusschen den Amerlkaanschen, den En gelschen en den Franschen vertegenwoor diger is Zaterdag te Washington een voor stel besproken, hetwelk behelst, dat de Ver. Staten toezicht uitoefenen op de verdee ling van levensmiddelen ln het onbezette Frankrijk. Na de bespreking verklaarde de Fransche ambassadeur tegenover de pers, dat hij meende, dat de werkelijke toestand thans algemeen bekend ls. De Franschen wen- schen, dat Engeland de blokkade zoodanig verzacht, dat Frankrijk in de Ver. Staten tatwe kan koopen en dat dit naar het on bezette Frankrijk kan worden verzonden. De Fransche regeering is niet geneigd, Amerika de controle te geven over alle le vensmiddelen die naar 't onbezette Frank rijk worden gezonden. Om allen echter tevreden te stellen, is de Fransche regee ring bereid, alle verlangde waarborgen te geven, dat alle uit de Ver. Staten betrok ken levensmiddelen in 't onbezette Frank rijk verbruikt worden. De Fransche ambas sadeur wees er met nadruk op, dat Frank rijk niets ten geschenke wil ontvangen, doch bereid ls, de ontvangen levensmid delen te betalen. De voorzitter van het Amerikaansche Roode Kruis, Daves, heeft eveneens een onderhoud met Huil gehad over de kwestie van levensmiddelen voor het onbezette Frankrijk. (D.N.B.) van hedenavond tol morgenochtend De maan ging hedenmorgen onder te 9.59 uur en komt van nacht op te 1.15 uur. Dit Nummei bevat DRIE Bladen Binnenland Adviezen voor het publiek bij luchtalarm, (Binnenland, 3e Blad). De moord te Soest opgehelderd (Gemengd, 3e Blad). Ernstige treinbotsing te Utrecht (Gemengd 3e Blad). Buitenland De Fuehrer eert de oorlogs-gevallenen, (le Blad). Van de gevechtsterreinen (le Blad). ZIE VOORTS „LAATSTE BERICHTEN" EERSTE BLAD.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1941 | | pagina 1