82sfe Jaargang
WOENSDAG 12 MAART 1941
No. 24835
Matsoeokcx's reis naar Berlijn
en Rome
De Amerlkaansche leen- en
pachtwet in werking
Verduisteren:
Van groote beteekenis
De regeling te Tokio
Van de gevechtsterreinen
Na bekrachtiging door
president Roosevelt
Italiaansch
weermachtsbericht
Uit Frankrijk
Duitsch
weermachtsbericht
19.38 uur
8.01
uur
EERSTE BLAD
Feiten van den dag
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
PRIJS DER ADVERTENTIES
32 ets. per regel voor advertenties uit Leiden en plaatsen waar agentschappen
van ons Blad zijn gevestigd. Andere advertenties 37 ets. per regel. Minimum
5 regels. - Verplicht bewijsnummer 5 ets. - Incassokosten volgens postrecht.
.Kleine Advertenties" (hoogstens 30 woorden) uitsluitend bij vooruitbetaling,
alleen 's Woensdags en 's Zaterdags 55 ets. - Voor toezending van brieven
wordt' 10 ets. berekend.
Bureau Witte Singel no. 1, hoek Noordeindsplein
Telef. nrs. Directie en Administratie 25041 (2 lijnen)
Redactie 21507
Postcheque- en Girodienst no. 57055 - Postbus no. 54
PRIJS DEZER COURANT
Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn:
per 3 maanden235
per weekƒ0.18
Franco per post ƒ2.35 per 3 maanden portokosten
(voor binnenland ƒ0.80 per 3 mnd.)
Het A.NP. herinnert er aan, dat Mat
soeoka de eerste minister van Japan is, die
sinds de vredesonderhandellgen van
Portsmouth in 1905 als actief minister van
buitenlandsche zaken weer met een offi-
cieele opdracht een buitenlandsche regee
ring bezoekt.
Arohief „L. D."
Matsoeoka.
Matsoeoka zal op zijn reis naar Europa
geschenken meenemen voor de leiders van
Duitschland en Italië, o.m. voor Hitier,
Goering, von Ribbentrop, Mussolini en
Ciano. Onder de geschenken bevinden zioh
voorwerpen van Japansch lakwerk, bloem
vazen, oude Japansche schilderijen e.d.
In een interview heeft Matsoeoka ont
kend, dat hij naar Berlijn en Rome gaat
met een „geheime missie". Hij zeide: „Na
tuurlijk heb ik een missie als Japansoh
minister van buitenlandsche zaken". Hij
wees er voorts op, dat hij nooit een ont
moeting heeft gehad met Hitier, Goering
of von Ribbentrop en al steeds den wensch
gevoeld had met hen van gedachten te
wisselen. „Wanneer ik in Europa kom, ben
ik voornemens om niet alleen de samen
werking van de spil nauwer aan te halen,
maar ook een uiteenzetting te -geven van
mijn theorie over den wereldvrede.
Kort voor zijn vertrek naar Europa heeft
Matsoeoka nog vertegenwoordigers van de
Duitsche en de Itallaansche pers ontvan
gen. De uitnoodiging, welke von Ribbentrop
en Ciano bij het sluiten van het drie-lan-
den-pact tot mij gericht hebben, aldus de
minister, heb ik er van laten afhangen,
dat de toestand In het Verre Oosten mij een
langdurige afwezigheid uit Japan mogelijk
maakt. Dit tijdstip is thans gekomen, nu
ook de vredesconferentie van Tokio ge
slaagd is. Ik ben voornemens zoo spoedig
mogelijk weer naar Japan terug te keeren
en hoop tegen den 20en April in Tokio aan
te komen. Op deze reis naar Europa heb ik
de zeldzame gelegenheid, den Fuehrer,
Goering, von Ribbentrop en andere voor
aanstaande mannen van Duitschland te
leeren kennen en mijn kennismaking met
Mussolini uit het jaar 1932 en mijn vriend
schap met Ciano te vernieuwen. Juist aan
deze persoonlijke kennismaking hecht ik
de grootste waarde. De komende bespre
kingen zie ik met de grootste belangstel
ling tegemoet. Ten slotte wees Matsoeoka
er op, dat hij bij zijn reis door Moskou
een hoffelljkheidsbezoek zal brengen aan
de Russische regeering. Wellicht zal hij op
den terugweg opnieuw een bezoek aan
Moskou brengen. (D.N.B.)
de doeltreffendheid van het drie-mogend
heden-pact op grond van zijn ontwikkeling
nog eens overziet, kan men hierin slechts
een versterking van de in dat pact vastge
legde grondbeginselen zien, n.l. het vestigen
van een rechtvaardige orde in de eigen
levensgebieden, geen inmenging in vreemde
gebieden en ondubbelzinnig verzet te-
elke uitbreiding van den oorlog. In dit
verband werd in politieke kringen te Ber
lijn tTwijfel uitgesproken aan de eerlijkheid
van de Noord-Amerikaansche leen- en
pachtwet. Als van Amerlkaansche zijde
wordt beweerd, dat deze wet een defensief
karakter heeft is dit, zoo was men te Ber
lijn van meening, een al te doorzichtige
manoeuvre.
Ten slotte vernam men, dat er op het ge
bied der internationale politiek vele ac-
tueele vraagstukken zijn, die naar aanlei
ding ran het bezoek van Matsoeoka be
sproken kunnen worden. Men vermoedt,
dat de Jaoansche gast in het gebouw, dat
de Duitsche regeering aan gasten ter be
schikking stelt, n.l. het kasteel Belvédère,
zijn intrek zal nemen.
Matsoeoka wordt over 14 dagen te Ber
lijn verwacht. Daarna gaat hij zooals ge
meld, naar Rome.
De Giornale d'Italia verwacht andere be
langwekkende toetredingen tot het drie-
mogendheden-pact. De Tribuna zoekt een
groot deel der beteekenis van het bezoek
in het tijdstip in verband met de aanne
ming van de leen- en pachtwet en zegt
o.a.: de besprekingen moeten de Ver. Sta
ten te binnen brengen, dat het onmogelijk
is in het Westen tusschen beide te komen
zonder dit in het Oosten te'doen.
Stefani schrijft het samengaan van de
Latijnsche, Germaansche en Japansche be
schaving aan gemeenschappelijk verzet te
gen Britsche methoden toe. Dit is het begin
van een nieuw tijdperk in de geschiedenis.
Matsoeoka zal naar Europa komen om deze
gebeurtenis te bezegelen. De moderne revo
lutie heeft de kunstmatige slagboomen
doorbroken, die ten onrechte Europa en
Azië scheidden. Door middel van het drie-
mogendhedenverdrag kent Europa aan
Japan zijn rijpheid en beschavingsmissie
toe. Er kan volstrekt geen gebrek aan be
grip bestaan tusschen twee universeele
geesteshoudingen, die de grootste, men zou
kunnen zeggen de eenige beschaving ter
wereld hebben geschapen.
ALLE PARTIJEN TEVREDEN.
Voor de onderteekening van het vredes
verdrag te Tokio heeft Matsoeoka een kor
te toespraak gehouden waarin hij zeide,
dat het door de tegemoetkomende hou
ding zoowel van Thailand als van Frank
rijk en door de onvermoeide inspanningen
van Japan na een maand van onderhan
delingen gelukt ls, een grondslag voor een
vreedzame verstandhouding te leggen.
Daarmede zijn niet alleen de oude betrek
kingen tusschen Thailand en-Fransch In-
do-China hersteld, maar is ook een essen-
tieele bijdrage geleverd voor de rust in
Oost-Azlë, in het belang van alle landen
van het Verre Oosten.
In antwoord op Matsoeoka's rede heeft
prins Vanvaidjakara Varavarn, de gevol
machtigde van Thailand, gezegd: Ik breng
mijn hartelijken dank aan de Japansche
regeering voor haar bemiddeling, die een
voorspoedige regeling van het grensgeschil
tusschen Fransch Indo-China en Thailand
ten gevolge heeft gehad.
Charles Arsène Henry, de Fransche ge
volmachtigde, zei: ik spreek mijn harte
lijken dank uit aan den minister van bui
tenlandsche zaken van de Japansche re
geering voor zijn vriendschap en moeite
op de bemiddelingsconferentie, daar hier
uit een gelukkig slot van deze conferentie
is voortgevloeid.
Een communiqué geeft de hoofdpunten
weer van het door beide partijen aangeno
men voorstel, volgens hetwelk Frankrijk
aan Thailand zal afstaan het gebied van
Pakley, zooals nader bepaald in artikel 2
van de overeenkomst tusschen Frankrijk
en Slam van Februari 1904, alsmede ge
bieden in Noordwestelijk, Westelijk en Zuid
westelijk Kambodsja, ongeveer zooals Siam
ze in 1904 en 1907 afstond. De nieuwe
grens raakt het groote meer enkel aan de
Noordwestelijke punt. Alle afgestane ge
bieden worden gedemilitariseerde zones,
waarin staatsburgers van Frankrijk en
Fransch Indo-China gelijke rechten en
plichten geniet als Thailanders. Thailand
verplicht zich de graven van het konings
huls van Loeang Prabang, die in het af
gestane gebied liggen, te beschermen en
in stand te houden. Een ander artikei
stelt de grens vast in de rivier de Mekong,
waarbij naar men weet wordt bepaald, dat
de beide eilanden Khong en Khone onder
souvereiniteit van Thailand, gemeenschap
pelijk door Frankrijk en Thailand zullen
worden bestuurd.
In verband met de onderteekening van
de overeenkomst heeft een briefwisseling
plaats gevonden tusschen Japan eenerzijds
en Frankrijk en Thailand anderzijds, waar
uit blijkt, dat een overeenkomst bereikt is
ter handhaving van den vrede in Oost-
Azië alsmede voor een nauwere samen
werking tusschen de drie landen en dat
Japan het onaantastbare karakter van
deze overeenkomst garandeert. Behalve
dat ze bevorderlijk is voor de rust in Oost-
Azië draagt ze bij, aldus eindigt het D.N.B.-
bericht, tot het herstel van de nagestreef
de nieuwe ordening en rust in de wereld.
DE AANVAL OP PORTSMOUTH.
In aanvulling op het Duitsche weer-
machtsbericht van gisteren verneemt het
D.NB. nog het volgende:
In den nacht van Maandag op Dinsdag
is opnieuw een hevige aanval gedaan op de
Engelsche oorlogshaven Portsmouth. Deze
Met 31771 stemmen heeft het Ame
rlkaansche Huis van Afgevaardigden
de pacht- en leenwet aangenomen in
den vorm, zooals de Senaat de wet
goedkeurde en gisteravond heeft pre
sident Roosevelt de wet onderteekend,
zoodat de wet van kracht is geworden.
VERKLARING VAN MINISTER KNOX.
Knox, de Amerikaansche minister van
Marine, heeft te New Orleans een rede ge
houden, waarin hij, volgens United Press,
het volgende verklaarde: „Na aanvaarding
van de wet tot hulpverleening aan Enge
land, moet elke Amerikaan aan de uit
voering van déze wet medewerken. Deze
wet beteekent de eerste opbouwende
stap ter waarborging van den vrede voor
Amerika, ingeval het nog mogelijk zou zijn,
vrede en veiligheid voor de Vereenigde
Staten te verzekeren. De minister noemde
het noodzakelijk, de vloot en de lucht
macht van de Vereenigde Staten tot de
sterkste ter wereld te maken, en ook een
groot landleger op te stellep. Persoonlijk
gelooft hij dat de Vereenigde Staten „zeer
zorgelijke tijden tegemoet gaan" en dat de
toestand als „zeer critiek" beschouwd moet
worden.
ROOSEVELT ZAL ZEVEN MILLIARD
DOLLAR VRAGEN.
President Roosevelt heeft, naar Associa
ted Press meldt, gisteren in een conferen
tie van de voorzitters der credietcommis-
^ies van het Congres meegedeeld, dat hij
hoeksteen versterkt. Wanneer men thans'.voornemens is, het Congres te verzoeken,
De Duitsche bladen wijden in hartelijken
toon gestelde artikelen aan het a.s. bezoek
van Matsoeoka, waarin de gemeenschappe
lijke doeleinden van de mogendheden van
het drie-mogendheden-pact onder woorden
worden gebracht.
Niet een politieke conjunctuur, doch een
belangengemeenschap, dezelfde vijanden in
dezen tijd en dezelfde taken in de toekomst
hebben de drie mogendheden tot elkaar ge
bracht. Vastbesloten heeft Japan, zoo
schrijft de „Angriff", zich aan de zijde van
Duitsohland en Italië geschaard, zoodat
thans het pact van deze drie mogendheden
de uitdrukking is van een gemeenschappe
lijk front der levenskrachtige volken van
Europa en het Verre Oosten tegen de Brit
sche wereldheerschappij.
In de Wilhelmstrasse achtte men het tijd
stip van het bezoek symptomatisch De
Mogendheden van het wereldomvattende
drie-mogend-hedenpact, zoo verklaarde men
tan Duitsche zijde, kunnen juist thans oo
nieuwe successen bij haar acties op het
Sebied van de nieuwe orde terugzien. Ja-
ban kan voor zichzelf als succes de Indo-
Chineesche-Thailandsche overeenkomst
boeken, die door zijn bemiddeling ondanks
alle moeilijkheden van derden tot stand is
gekomen. In Europa heeft de toetreding
van Bulgarije tot het drle-mogendheden-
Pact het blok der orde met een nieuwen
7 milliard dollar toe te staan voor de uit
voering van het program tot hulpverlee
ning aan Engeland.
De voorzitter van de credietcommissie
van den Senaat, dr. Glass, heeft na deze
conferentie verklaard, dat Roosevelt het
totale bedrag contant zal verlangen.
Senator Byrnes heeft desgevraagd ver
klaard, dat de 7 milliard gedacht zijn als
totaal voor den geldigheidsduur van de
wet en dat hierin ook begrepen zijn de 1.3
milliard voor de onmiddellijke levering van
aanwezige voorraden.
Zeven milliard is het grootste bedrag,
dat het Amerikaansche Congres in vredes
tijd ooit te voteeren heeft gehad.
„ENGELAND HEEFT GOUD NOODIG"
ZEGT DE HERTOG VAN WINDSOR.
Het weekblad „Liberty" publiceert een
interview van den hoofdredacteur Fulton
Oursler met den hertog van Windsor. Deze
•zou verklaard hebben: Wanneer de Ver
eenigde Staten Engeland werkelijk willen
helpen, moeten zij Engeland goud ter be
schikking stellen, dat dringend noodig is.
Op de vraag, of de gelden ooit terugbetaald
zouden worden, antwoordde de hertog:
Misschien niet, een vriend leent men geen
geld, men schenkt het hem. wanneer hij
het onvoorwaardelijk noodig heeft, en En
geland heeft thans geld noodig.
DE OORLOGSSTERKTE DER
CANADEESCHE WEERMACHT.
WORDT VERDUBBELD.
De Canadeesche regeering, zoo ontleent
D.N.B. aan den Engelschen berichtendienst
heeft besloten de oorlogssterkte te land,
in de lucht en ter zee te verdubbelen.
Britsche deskundigen zijn op weg naar
Canada om van advies te dienen bij den
bouw van torpedoboot jagers voor de Ca
nadeesche marine.
Het Itallaansche hoofdkwartier publi
ceert weermachtsbericht no. 27B. Het luidt
als volgt:
Aan het Grieksche front zijn vijandelijke
aanvallen in den sector van Vajussa af
geslagen. De vijand heeft zware verliezen
geleden. De Italianen hebben krijgsgevan
genen gemaakt en hun zijn wapens in
handen gevallen. Gisteren en vannacht
hebben onze luchteskaders herhaaldelijk ra-
vitailleeringsbases, Installaties en militaire
Inrichtingen, batterijen en vijandelijke
troepen aangevallen in ononderbroken ac
ties. Tijdens luchtgevechten zijn twee vij
andelijke vliegtuigen neergeschoten. Twee
Itallaansche vliegtuigen zijn niet terug
gekeerd.
In den nacht van 11 op 12 Maart heb
ben vliegtuigen van het Duitsche vlieger-
corps militaire doelen op Malta gebombar
deerd.
In Noord-Afrika heeft het Duitsche vlie
gercorps een Britsch kantonnement en
Britsche gemotoriseerde strijdmiddelen be
stookt.
In den nacht van 10 op 11 Maart heeft
de vijand een luchtaanval gedaan op Tri
polls; er viel geen enkel slachtoffer, lichte
schade.
Op de Aegelsche zee hebben vijandelijke
toestellen onze luchtbases op het eiland
Rhodos aangevallen. Eén persoon werd
gewond, eenige schade ontstond.
In Oost Afrika hebben onze detachemen
ten een positie van den vijand in den sec
tor van Keren aangevallen en bezet en
het garnizoen op de vlucht gedreven. In
den sector van Somaliland heeft onze
luchtmacht brandbommen geworpen naar
vijandelijke troepen, waardoor hevige
branden ontstonden. Britsche toestellen
hebben plaatsjes 1-n Erpthrea gebombar
deerd zonder noemenswaardige schade aan
te richten.
aanval duurde bijna vijf uur, van negen uur
's avonds tot even voor drie 's ochtends en
hield met onverminderde sterkte aan. In de
voor den oorlog belangrijke installaties van
de havens en het industriegebied werden
zware vernielingen aangericht. Na het ont
ploffen van de bommen, die vlak na elkaar
neerkwamen, volgden talrijke hevige explo
sies. Uit de docks, de pakhuizen en arsenalen
in het havengebied en de fabrieken in het
centrum der stad schoten ontelbare vuur
zuilen omhoog, die zich uitbreidden tot ge
weldige met elkaar in verbinding staande
brandhaarden. De werf- en docktnstallaties
van deze groote staatswerf, waarin de groot
ste en modernste oorlogsschepen kunnen
worden opgenomen, behooren tot de belang
rijkste installaties van de Engelsche marine.
Behalve in de heele wereld bekende
staatswerf zijn in Portsmouth verscheidene
particuliere scheepswerven met een belang
rijke productiecapaciteit ondergebracht, o.a.
een speciale werf voor het bouwen van mo-
tortorpedobooten. Daar alle Engelsche
scheepswerven met reparaties voor de En
gelsche marine- en koopvaardijvloot propvol
zitten, beteekent de verwoesting van de
groote reparatiewerkplaatsen een gevoelig
verlies. Behalve deze voor den oorlog belang
rijke marine-Installaties bevindt zich te
Portsmouth ook een aantal vrij groote vlieg
tuigfabrieken, voornamelijk montagehallen
en fabrieken voor vliegtuigonderdeelen.
DE BRITSCHE SCHEEPSVERLIEZEN.
Naar de B'Hsche berichtendienst op grond
van een communiqué van de Admiraliteit
mededeelt bedroegen de verliezen ten ge
volge van vijandelijke actie In de op 6 Maart
geëindigde week twintig Britsche koopvaar
dijschepen met een gezamenlijken inhoud
van ongeveer 102 000 brt en acht geallieerde
schepen met een tonnage van ongeveer
43.000 brt. Deze verliezen aan handels-
scheepsruimte, zoo wordt verder medege
deeld, zijn de zwaarste, die Engeland sedert
het begin van den oorlog heeft geleden. Of
schoon ook in de naaste toekomst met groote
verliezen rekening moet worden gehouden,
kan men toch zeggen, dat het zelfs in dezen
omvang niet verder kan gaan. (D NB.).
WEYGAND TERUG TE ALGIERS.
Generaal Weygand is uit Vichy te Algiers
aangekomen. Hij verklaarde, dat hij te
Vichy volkomen solidariteit der Fransche
regeering met het streven van Noord-
Afrika geconstateerd heeft. De Fransche
regeering en maarschalk Pétain zijn vast
besloten, het Fransche koloniale rijk het
koste wat het wil tegen alle aanvallen
te verdedigen. De eenheid tusschen het
moederland en Noord-Afrika zal daardoor
worden onderstreept, dat enkele vooraan
staande Mohammedaansche persoonlijk
heden in den Franschen nationalen raad
worden benoemd. Hiermede wil Frankrijk
bewijzen, dat de geest van loyaliteit tus
schen het moederland en het imperium
ongebroken is. Tevens is het de belooning
voor de trouw der koloniën aan Frankrijk.
Deze trouw is nooit in twijfel getrokken.
(D.N.B.)
NIEUWE MAATREGEL TEGEN
AANHANGERS VAN DE GAULLE.
Het Fransche Journal Officiel publiceert
een decreet, dat een aanvulling vormt op
de wet van 10 September 1940 over het van
de Fransche nationaliteit vervallen verkla
ren van die personen, die de overzeesohe
bezittingen verlaten. Deze wet ls thans ook
van toepassin® op die Franschen, die zich)
ZWARE BRITSCHE SCHEEPSVERLIEZEN.
Het opperbevel van de Duitsche Weer
macht maakt bekend:
De handelsoorlog tegen Engeland heeft
gedurende de vier wintermaanden van
November 1940 tot en met Februari 1941
aanzienlijke resultaten opgeleverd. De
vijand verloor in dien tijd 2.037.000 brt
koopvaardijscheepsruimte.
Daarvan werden 1.524.000 brt. door de
marine en 513.000 brt. door het lucht-
wapen tot zinken gebracht. Bovendien
beschadigde het Iuchtwapen 175 vijan
delijke koopvaardijschepen door bom-
treffers ernstig. In deze cijfers zijn niet
berekend de verliezen van den vijand
als gevolg van mijnen.
Formaties gevechtsvliegtuigen deden van
nacht doeltreffende aanvallen met bommen
op voor de oorlogvoering belangrijke ln-
dustrieele installaties te Birmingham, als
mede op de havenlnriohtlngen van Londen
en Southampton. Een verkenningsvliegtuig
bombardeerde voor de kust van Noord-
Schotland een ln oonvooi varend gToot
koopvaardijschip, dat een voltreffer kreeg
en bleef liggen. Geslaagde aanvallen wa
ren overdag gericht op vliegvelden in Zuid
Engeland en op de haveninrichtingen van
Portsmouth.
Verdragend geschut van het leger be
schoot vijandelijke oorlogsvaartuigen in
het Kanaal.
In het gebied van de Middellandsche Zee
plaatsten formaties van het Duitsche Iucht
wapen bomtreffers van zwaar kaliber pp mi
litaire inrichtingen op het eiland Malta.
Andere geslaagde aanvallen waren ge
richt op Britsche colonnes voertuigen in
Noord-Afrika.
De vijand liet vannacht op eenige plaat
sen in Noord Duitschland brisant- en
brandbommen vallen. Behalve geringe ma-
terieele schade werden eenige burgers ge
dood of gewond. In den tijd van 6 tot 11
Maart verloor de vijand elf vliegtuigen,
waarvan vier in luchtgevechten, twee door
luchtdoelartillerie en een door marine-
artillerie werden neergeschoten. Vier vlieg
tuigen werden, naar met stelligheid kon
worden waargenomen, op den beganen
grond vernield. De vernietiging van andere
op den beganen grond aangevallen vlieg
tuigen kan met zekerheid warden aange
nomen. Gedurende denzelfden tijd bedragen
de eigen verliezen negen machines.
zonder toestemming der regeering naar een
dissidente zone hebben begeven. Het decreet
ls te beschouwen als een nieuwe maatregel
van de Fransche regeering tegen de aan
hangers van De Gaulle ln de Fransche
koloniën. (DJ4.B.1.
van hedenavond
tot morgenochtend
De maan komt hedenavond op
te 18.37 uur en gaat morgenoch
tend te 7.52 onder.
Dit Nummei bevat TWEE Bladen
Binnenland
De rijksbijdrage voor de extra-hulp aan
gesteunden. (Binnenland, le Blad).
Buitenland
Matsoeoka's reis naar Europa. (Ie Blad).
Roosevelt onderteekende de pacht- en
leenwet tot hulp aan Engeland, (le BI.)
ZIE VOORTS „LAATSTE
EERSTE BLAD.
BERICHTEN"
