BRANDHOUT
STADSNIEUWS
ZATERDAG 22 FEBRUARI 1941
No. 24820
Geen bemiddeling door Japan
BONNEN VOOR BRANDSTOF
BIJ ONS NIET.
Verduisteren:
Slsfe Jaargang
De verklaring van Italië en de algemeene
Matsoeoka
Berlijn's strategisch plan
toestand
Fa. DE CLERCQ v. LENNEP
Korte Diefsteeg Ga - Tel. 22332
Griekenland vraagt hulp
Verklaring van jhr. mr.
D. J. de Geer
Uit Amerika
Verspreide berichten
19.06 uur
8.41 uur
19.07 uur
8.39 uur
EERSTE BLAD
Feiten van den dag
IS UW RADIO DEFECT?
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
PRIJS DER ADVERTENTIES
32 ets. per regel voor advertenties uit Leiden en plaatsen waar agentschappen
van ons Blad zyn gevestigd. Andere advertenties 37 ets. per regel. Minimum
5 regels. - Verplicht bewijsnummer 5. ets. - Incassokosten volgens postrecht.
„Kleine Advertenties" (hoogstens 30 woorden) uitsluitend by vooruitbetaling,
alleen 's Woensdags en 's Zaterdags 55 ets. - Voor toezending van brieven
wordt 10 ets. berekend.
Bureau Witte Singel no. 1, hoek Noordeindsplein
Telef. nrs. Directie en Administratie 25041 (2 lijnen)
Redactie 21507
Postcheque- en Girodienst no. 57055 - Postbus no. 54
PRIJS DEZER COURANT
Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn:
per 3 maanden2.35
per weekƒ0.18
Franco per post ƒ2.35 per 3 maanden 4- portokosten
(voor binnenland ƒ0.80 per 3 mnd.)
In zijn uiteenzetting voor de Japansche
pers, heeft de minister van Buitenlandsche
Zaken, Matsoeoka, nog verklaard, dat er
teekenen zijn, die er op wijzen dat de Ver.
Staten, Engeland, Australië, Nieuw-Zee-
land en Nederlandsch-Indië, in Washing
ton onderhandeld hebben over een „ge
meenschappelijke verdediging van den
Stillen Oceaan". Dit is des te onbegrijpe
lijker, aangezien Japan niets ondernomen
heeft wat Engeland, resp. Amerika in den
Stillen Oceaan kan verontrusten.
Matsoeoka betoogde verder, dat Enge
land en de Ver. Staten voorzichtiger met
hun propaganda moeten zijn en vooral
niet de met wederzijdsch goedvinden ge
schiede landing van Japansche troepen
in Fransch Indo-China tendentieus inter
preteeren. Japan heeft zich in Fransch
Indo-Ohina gehouden aan de met Hanoi
gesloten overeenkomsten.
Gevraagd naar den inhoud van de nota's
welke tusschen Japan en Engeland zijn
gewisseld, antwoordde Matsoeoka, hierover
zonder toestemming van Engeland niets te
kunnen publiceeren. Nu echter de onder
staatssecretaris Butler reeds in het parle
ment van een beweerde boodschap gewag
gemaakt heeft, wil hij het volgende zeggen
De minister van Buitenlandsche Zaken,
Eden, heeft tegenover den Japanschen
ambassadeur beweerd, dat door Japans be
middeling in het conflict tusschen Thai
land en Fransch Indo-China de algemeene
toestand in de Zuidzee is verscherpt. Ik,
aldus Matsoeoka, heb hierop terstond de
Engelsohe voorstelling rechtgezet, doch ik
heb geen boodschap of iets van dien aard
gezonden. Ik heb uitsluitend, verwijzende
naar de door mij onderstreepte vreedzame
bedoelingen van Japan, mijn meening ge
uit over kwesties van den wereldvrede.
Nadrukkelijk zou ik willen vaststellen, dat
in mijn antwoord aan Eden niets staat,
wat als een, bemiddelingsaanbod in den
Europeeschen oorlog kan worden uitgelegd
Ik geloof ook niet, dat Eden een derge
lijke misvatting heeft begaan
Ik zou hieraan willen toevoegen, dat
ik voor het verzenden van mijn ant
woord aan Eden maatregelen genomen
heb om elk misverstand of elke ver
keerde opvatting te voorkomen, die het
zou kunnen doen voorkomen alsof
wij een dergelijken stap met instem
ming van Duitschland zouden hebben
ondernomen.
Onder het opschrift „BerMjn's strategisch
plam" publiceert de „Dienst aus Deutsch-
land" een interessant artikel. De eerste
twintig dagen van Februari, zoo wordt
daarin gezegd, is er volgens de Duitsche
weermachtsberichten 296.000 brt. scheeps-
ruimte tot zinken gebracht, weüke op weg
was naar Engeland. Het werkt verhelderend
wanneer men weet dat daarvan slechts
78.500 brt. door dtókfoooten tot zinken ge
bracht zijn. Van Duitsche zijde wordt er op
gewezen, dat dit cijfer zeer laag is, omdat
vele bemanningen thans met de voorbe
reidingen voor het groote offensief bezig
zijn, dat Hitler heeft aangekondigd.
In aansluiting op deze inleidende opmer
king behelst genoemde correspondentie als
„Berlijnsche berekeningen" de volgende
samenvatting:
1. Men is er in Berlijn van overtuigd, dat
een intensieve duikbootoorlog, vereenigd
met het groote offensief van de luchtvloot
en de strijdkrachten boven water, een doo-
delijke isolatie van het Engelsche eiland
mogelijk maakt.
2. Groot succes verwacht men in Berlijn,
evenals tot dusver, van een luchtoorlog
boven Engeland, welke gericht is op wapen
industrieën, verkeerswegen en Engelsche
veldstellingen. Bovendien zal Duitschland
tegelijkertijd probeeren een radicale mili
taire oplossing te verkrijgen van het vraag
stuk der Middellandsche Zee, waar de Duit
sche oorlogvoering van alle kansen van een
rechtstreekschen aanval op Engeland partij
ral trekken. Men acht daarbij te Berlijn
de mogelijkheden voor de invasie zoo tal
rijk, dat het den Engelschen zeer moeilijk
ral vallen, schijnacties te doorzien.
In dit verband, zoo merkt de correspon
dentie ten slotte op. wordt van Duitsche
rijde op de fout van Ludendorf gewezen,
wien het bij de beslissing in het Westen aan
menscheliike en materieele reserves voor de
vorming van een zwaartepunt ontbroken
beeft, omdat hij deze op afgelegen oor
logsfronten verbruikte.
Duitschland zal zich voor deze fout hoe
den, zoo wordt in militaire kringen gezegd,
waar tegenover eerst nog moet blijken, of
Hngeland zijn aanvallende kracht niet op
de verkeerde plaats heeft gebruikt, daar de
Meinste Engelsche haven en het kleinste
Engelsche dorp als bruggehoofd eener
Duitsche invasie voor de beslissing van den
oorlog van meer belang is dan Libyë en
relfs Abessynië in Engelsche hand. (AH.P.)
DE MILITAIRE, MOREELE EN POLITIEKE
POSITIE VAN HET LAND.
In vooraanstaande kringen te Rome, zoo
schrijft de diplomatieke redacteur van Ste-
fani, wordt de algemeene toestand met ab
solute rust en vastberadenheid gevolgd.
Vooraanstaande Italiaansche kringen vat
ten den algemeenen toestand sis volgt
samen:
1. Met mathematische zekerheid kan ge
zegd worden, dat de as de overwinning be
haalt. Dezelfde redenen die Engeland toe
stonden in 1918 de overwinning te behalen,
veroordeelen het thans tot de nederlaag,
ondanks alle hulp welke het zal kunnen
ontvangen.
2. De solidariteit tusschen Italië en
Duitschland solidariteit der twee even
wijdig loopende revoluties is onwrikbaar
3. Het binnenlandsche front van Italië
is zeer stevig en er is niets gebeurd, dat
het tegendeel kan doen ontstaan. De ge
beurtenissen in Afrika worden met het ge
zonde Italiaansche verstand beoordeeld als
episodes en elke speculatie van den vijand
op het moreel van Italië is tot een armza
lige mislukking gedoemd.
4. Italië gaat er trotsch op thans met
zijn strijdkrachten den zwaarsten druk van
het Britsche rijk te verduren en dit nood
zaakt Italië tot een zeer zware inspanning
welke het land vastberaden en met toene
mende geestdrift, doorstaat. De militaire
voorbereiding van Italië is in volle ontwik
keling en de vijand zal daarvan op de toe
komstige slagvelden het gewicht voelen.
5. In Afrika en in het Oosten zal Italië
zijn militaire taak vervullen met ontem
bare energie tot de uiterste consequenties
en met den onwrikbaren wil om het den
vijand zoo moeilijk mogelijk te maken in
dé zekerheid, dat de oplossing van het
conflict niet zal plaats hebben aan secon
daire fronten, maar aan de hoofdfronten,
waar Engeland onverbiddelijk veroordeeld
is om verslagen te worden.
6. Er bestaat jn Europa een anti-Britsch
bewustzijn en dit bewustzijn begint de ge-
heele wereld te winnen. Voor de recht
bank van het menschdom is Engeland ver
oordeeld om zichzelf te veranderen of te
verdwijnen.
heeft iedereen noodig.
Wij hebben nog een ruimen voorraad
Gemengd (50 °/o hard, 50 °/o zacht hout)
a 4.20 P» kS* franco huis.
Electr. Brandhoutzagerij
7574
(Ingez. Med.)
VOORAL BEHOEFTE AAN VLIEGTUIGEN.
De Grieksche regeering heeft, naar Asso
ciated Press meldt, opnieuw een beroep op
de Vereenigde Staten gedaan met het ver
zoek zoo spoedig mogelijk oorlogsmateriaal
en in het bijzonder vliegtuigen beschikbaar
te stellen „voor het te laat is". Ambtenaren
van het Amerikaansch defensiebureau, zoo
vervolgt Associated Press, zijn op zoek naar
vliegtuigen, die aan Griekenland zouden
kunnen worden afgestaan. Het verzoek van
Griekenland is enkele dagen voor het tot
stand komen van het Bulgaarsch-Turksche
pact te Washington ontvangen. Het is
echter moeilijk, vliegtuigen voor Grieken
land te vinden, daar de vliegtuigfabrieken
reeds overladen zijn met orders voor de
Amerikaansche weermacht, alsmede voor
Engeland en China. Het departement van
Marine en dat voor Oorlog trachten even
wel een weg te vinden om Griekenland van
vliegtuigen te kunnen voorzien.
In diplomatieke kringen te Washington
is men van oordeel, dat Griekenland met
groote moeilijkheden te kampen heeft en
niet weet, hoe het den oorlog tegen Italië
dat zesmaal zoo groot is als het zelf is, zal
voortzetten. De allergrooste moeilijkheid
is hoe Griekenland de voortzetting van den
oorlog moet financieren. Griekenland heeft
de goud-reserves, ter waarde van 23,5 mil-
lioen dollar, die bij het uitbreken van het
Italiaansch-Grieksche conflict in de Ver.
Staten lagen, reeds verbruikt. De levens
middelen zijn in Griekenland reeds in aan
zienlijke mate gerantsoeneerd. Associated
Press meldt voorts, dat men in Grieken
land reeds ondervoeding der arme volks
klassen heeft geconstateerd. Met uitzonde
ring van geneesmiddelen heeft Griekenland
tot dusver van de Vereenigde Staten nau
welijks noemenswaardige hulp ontvangen.
(D.N.B.)
Het „Vaderland" van Vrijdagavond bevat
de hieronder volgende verklaring van jhr.
mr. D. J. de Geer:
Van verschillende zijden is mij ge
vraagd naar de beteekenis van mijn
terugkeer in Nederland. In antwoord
hierop kan het volgende gemeld worden.
Mijn natuurlijke plaats is thans aan de
zijde van mijn echtgenoote en te midden
van mijn volk, welks lief en leed ik ook
in dezen tijd wil deelen. Dit is de.
éénige beteekenis van mijn terugkeer.
Het is mijn voornemen, mij van alle
politiek te onthouden en slechts als een
vergeten burger te leven.
(w.g.) DE GEER.
OM DE PACHT- EN LEENWET.
Vijf vooraanstaande tegenstanders van de
leen- en pachtwet, de senatoren Nye, Walsh,
Wheeler, Taft en Bennett Clark, hebben
Donderdagavond gelijktijdig in een radio
rede, die zij over verschillende radiostations
uitspraken, een aanval op deze wet gedaan.
Zij waarschuwden het Amerikaansche volk,
dat dit voorstel- niets anders dan een oor-
logsvoorstel is. Het volk moet zijn stem
tegen dit voorstel verheffen, de aanneming
zou de Vereenigde Staten in den oorlog be
trekken. Allen verklaarden dan nog, dat de
Vereenigde Staten noch van Engeland, noch
van de Engelsche vloot afhankelijk zijn.
Engeland, zoo zeiden ze: strijd niet onzen
strijd. (United Pressl.
VERKLARING VAN WELLES.
Onderstaatssecretaris Welles heeft als
vertegenwoordiger van den minister van
buitenlandsche zaken, Cordell Huil, die we
gens verkoudheid zijn kamer moet houden,
tegenover persvertegenwoordigers bevestigd,
dat de Grieksche regeering de Ver. Staten
opnieuw om hulp in den vorm van materiaal
heeft verzocht. Welles verklaarde, dat .de
principieele bereidwilligheid van de Ameri
kaansche regeering in dezen bekend is, doch
dat hij niet kon zeggen in hoeverre hulp
verleening inderdaad te verwezenlijken is.
Vervolgens dementeerde Welles een ge
rucht, dat de Engelsche regeering de Ver.
Staten heeft verzocht om bemiddeling bij
Ierland in zake afstand van steunpunten.
Welles bevestigde, dat de Amerikaansche
regeering zich evenals de meerderheid van
de Pan-Amerlka-staten heeft aangesloten
bij het Braziliaansche protest tegen de
schending van de neutraliteitszone in de
Mendoza-affaire. Volgens de opvatting van
de Amerikaansche regeering komen bij
schending van de neutraliteitszone uitslui
tend diplomatieke stappen in aanmerking,
doch geen sancties, zooals b.v. een verbod
tot het gebruik maken van Pan-Ameri-
kaansche havens. (D.N.B.).
DR. DIETRICH OVER DE DUITSCHE
OORLOGSCORRESPONDENTEN.
De Duitsche rijksperschef dr. Dietrich,
heeft het woord gevoerd in een in het be
zette Frankrijk gehouden vergadering van
de Duitsche oorlogscorrespondenten. Hij
zeide o.m.:
De Duitsche oorlogsberichtgevers hebben
vergeleken met de totale verliezen der
Duitsche weermacht, het groptste percen
tage aan gesneuvelden. Het Duitsche volk
is doordrongen van de zekerheid der over
winning. Wij hebben niet alleen de sterkste
weermacht en de beste soldaten ter wereld
wij hebben niet alleen het grootste oor
logspotentieel en de beste leiding, wij heb
ben ook het beste denkbeeld. In de kracht
van dit denkbeeld ligt de diepste recht
vaardiging voor de zekerheid van onze
overwinning. In de soldaten van het nat.-
socialistische Duitschland, zoo besloot dr.
Dietrich zijn betoog, bestormt de jeugdige
bemanning van den nieuwen tijd de bol
werken van de plutocratische reactie. De
bolwerken vallen, want wie met de denk
beelden der toekomst optrekt, dien zal de
toekomst behooren. (D.N.B.)
KOHT AFGETREDEN.
Naar Reuter meldt, is de minister van
Buitenlandsche Zaken van de Noorsche re
geering te Londen, professor Koht, afge
treden. Zijn aftreden werd in de vergade
ring van den z.g. Noorschen Raad van Sta
te te Londen aangenomen. Tot zijn opvol
ger is benoemd Trygve Lie, die in 1935 mi
nister van Justitie was, vervolgens in 1939
minister van Handel en sinds October 1940
minister van Voedselvoorziening en Scheep
vaart in de uitgeweken z.g. Noorsche regee
ring te Londen.
VIJFTIENJARENPLAN IN RUSLAND.
Overeenkomstig de richtsnoeren van de
18de pansovjet-partijconferentie heeft het
centrale comité van de. partij aan den raad
van volkscommissarissen opdracht gegeven
een algemeen economisch plan voor de
Sovjet-Unie gedurende de komende vijf
tien jaar op te stellen. (D.N.B.)
HET AUTOVERKEER IN ITALIC.
Met ingang van 1 Maart mogen in Italië
op feestdagen ook auto's die op methaan
of andere brandstof loopen, niet meer rij
den. De benzinedistributie wordt op dien
datum opnieuw geregeld. De politie heeft
opdracht de auto's te noteeren, die voor
schouwburgen, bioscopen en andere inrich
tingen van vermaak geparkeerd zijn.
(A.N.P.)
MUSSOLINI ONTVANGT DR. CLODIUS.
Mussolini heeft den Duitsohen gevol
machtigden minister dr. Clodius ontvan
gen, die hem rapport uitbracht over de
economische besprekingen tusschen Italië
en Duitschland. De Duce gaf uitdrukking
aan zijn voldoening over de gunstige ont
wikkeling der onderhandelingen en in het
bijzonder aan zijn erkentelijkheid voor de
activiteit van Clodius, die niet alleen wordt
beheerscht door de behoeften van de As,
maar ook door gevoelens van hartelijke
vriendschap jegens het fascistische Italië.
(Stefani).
van een huisvestingsbureau, voogdij en na
zorg voor meisjes, die steun behoeven en
het algemeen bekende stationswerk. In het
clubhuis wx>rdt bovendien een groot aantal
cursussen gegeven, die zich in een druk be
zoek mogen verheugen evenals de biblio
theek.
Nadat nog een aantal vragen was ge
steld en beantwoord, sloot mevrouw Roze-
mond de bijeenkomst met woorden van
dank aan de spreekster, wie als blijk van
erkentelijkheid een boekwerk werd aange
boden.
J. BOEHMER t.
In den ouderdom van 65 jaar is overleden
de heer J. Boehmer, een bekende figuur in
de kringen der Ned. Herv. Gemeente te
dezer stede.
De heer Boehmer, die de diaconie dezer
gemeente sedert 1897 als boekhouder heeft
mogen dienen, aanvankelijk alleen in de
avonduren en later in vollen dienst, is van
zijn jeugd af steeds in het Prediker-ver
band opgenomen geweest. In de verschil
lende afdeelingen van „Prediker" heeft hij
actief aan het jeugdwerk deelgenomen. Op
ouderen leeftijd nam hij zitting in de Com
missie van Toezicht en was lid van de
Commissie voor het Bouwfonds.
Als oudere wist hij zich met enthousiasme
te geven waar het de belangen der jeugd
betrof. Op de Prediker-vergaderingen was
hij dan ook steeds een welkome gast. Eeni-
gen tijd heeft de heer Boehmer de functie
van directeur van het Kinderhuis Voordorp
te Leiderdorp waargenomen.
De teraardebestelling zal a.s. Maandag
om één uur op „Rhijnhof" plaats vinden.
NED. VER. TOT BEHARTIGING VAN DE
BELANGEN DER JONGE MEISJES.
De jaarvergadering.
In de bovenzaal der sociëteit „Amicitia"
hield gistermiddag de afdeeling Leiden der
Ned. Ver. tot behartiging van de belangen
der jonge meisjes „l'Union" haar jaarlijk-
sche algemeene vergadering, welke slechts
matig was bezocht.
De presidente, mevrouw Rozemond-Tja-
den sprak een kort welkomstwoord en her
innerde eraan hoe de vorige jaarvergade
ring was vastgesteld op 10 Mei van het vo
rige jaar. Op die bijeenkomst zouden voor
stellen aan de orde worden gesteld, inhou
dende een uitbreiding van de werkzaam
heden der afdeeling door haar zorgen ook
uit te strekken over het verwaarloosde
kind onder de fabrieksmeisjes. Als ideaal
staat het afdeelingsbestuur voor oogen de
stichting van een eigen clubhuis met daar
aan verbonden een vaste kracht. Spreek
ster is er ten volle van overtuigd, dat de
volksopvoeding een zeer zware taak is, wel
ke veel geduld eischt; er zullen vele voor-
oordeelen moeten worden overwonnen en
zelfs wanneer de stichting eenmaal tot
stand is gekomen, moet een dergelijke in
richting eerst nog haar bestaansrecht be
wijzen. De tijdsomstandigheden hebben ons
intusschen verder van dit ideaal gebracht
dan ooit tevoren; mogen volgende jaarver
gaderingen in dat opzicht blijder perspec
tieven openen! Het zwaartepunt der werk
zaamheden viel dientengevolge op het le
denhulpwerk, het bijeenbrengen van meis
jes, die uit den vreemde naar de stad zijn
gekomen en daar geheel alleen staan.
Zoolang „l'Union" niet de beschikking
heeft over een eigen clubhuis met een
eigen kracht, blijft alles half werk, maar.
toch, aldus spr., zijn wij er steeds in ge
slaagd onderdak te vinden. Na nog een be
knopt overzicht te hebben gegeven van het
werk, dat in de afgeloopen jaren werd ver
richt, wekte spr. op om juist in deze moei
lijke tijden de vereeniging metterdaad en
financieel te steunen en zij besloot met
een dringend beroep op de leden om de
schuld ten opzichte van de gemeenschap
en den naaste te betalen en te doen wat
in ons vermogen ligt.
De secretaresse mevrouw A. M. H. Korff-
Adrian las vervolgens de jaarverslagen over
1939 en 1940 voor. In het eerste jaar wer
den 399 meisjes bezocht en met andere in
contact gebracht, in het tweede jaar 217.
Dit contact werd op verschillende manie
ren bewerkstelligd, o.a. door het organi-
seeren van instuifavonden, wandelingen,
een filmvoorstelling e.d. De behoefte aan
een eigen tehuis dc:t zich echter sterk ge
voelen, terwijl vooral na de opheffing van
het Tehuis voor Vrouwen in de Nieuwsteeg
een logeergelegenheid voor vrouwen en
meisjes op doorreis zeer gewenscht zou
zijn. Beide jaarverslagen werden onder
dank goedgekeurd evenals dat van de pen-
ningmeesteresse, mevrouw Schallenberg
van Huffel, dat melding maakte van een
batig saldo van ruim f. 30. De kascommis-
sie, bestaande uit de dames Pera en Kruyt
adviseerde tot het verleenen van décharge,
waartoe werd besloten. Mevrouw de Vries
en mevrouw Heering zullen de nieuwe kas-
commissie vormen.
Na de pauze hield mej. L. von Löben
Seis, directrice van het Sterhuis in Den
Haag een vlotte causerie over deze inrich
ting, haar werkwijze en indeeling, waarbij
zij een uitvoerig overzicht gaf van het ar
beidsterrein der Haagsche afdeeling, dat
o.m. omvat het verleenen van bemiddeling
voor het verrichten van huishoudelijk werk
het verstrekken van informaties over per
soneel en adressen, gegevens over maat
schappelijk werk, regelmatig bezoek aan
nieuw ingekomen meisjes, de exploitatie
van hedenavond
tot morgenochtend
en van Zondagavond
tot Maandagmorgen
De maan kwam heden op
te 6.18 uur en ging onder te
15.29 uur. Voor morgen zijn
deze tijdstippen: op 6.59 uur;
onder 16.34 uur.
.J
Dit nummei bevat VIER Bladen
Binnenland
Teeltregeling voor de pluimveehouderij
(Binnenland, 3e Bladl.
Wijziging der jachtwet in voorbereiding
(Binnenland, 3e Blad).
Rede van den nieuwen commissaris der
provincie Utrecht (Laatste Berichten,
le Blad).
Buitenland
Geen bemiddeling van Japan (le Blad).
ZIE VOORTS „LAATSTE BERICHTEN"
EERSTE BLAD.
MEN ZIE VOOR ONS KORT VERHAAL
PAGINA 2 VAN HET DERDE BLAD.
Bel 24244
De Radiotechnische Dienst fEMCO n.fi
NIEUWE RIJN 32.
6798 (Iagez. Med.)
