Amerika en de oorlog ZATERDAG 8 FEBRUARI 1941 No. 24808 Verduisteren: De voedselvoorziening in België 81ste Jaargang De oorlog ter zee Duitsche voornamen in Luxemburg Uit Frankrijk 18.39 uur 9.09 uur 18.41 uur 9.07 uur Aardappelen, graan en vleesch De prestaties der organisatie Todt EERSTE BLAD Feiten van den dag IS UW RADIO DEFECT? LEIDSCH DAGBLAD DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN PRIJS DER ADVERTENTIES 30 ets. per regel voor advertenties uit Leiden en plaatsen waar agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertenties belangrijk lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling 's Woensdags en 's Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden van 30 stuks. - Incasso volgens postrecht. - Voor opzending van brieven moet 10 ets. porto betaald worden. - Verplicht bewijsnummer 5 ets. Bureau Witte Singel no. 1, hoek Noordeindsplein Telef. nrs. Directie en Administratie 25041 (2 lijnen) Redactie 21507 Postcheque- en Girodienst no. 57055 Postbus no. 54 PRIJS DEZER COURANT Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn: per 3 maanden2.35 per weekƒ0.18 Franco per post 2.35 per 3 maanden portokosten (voor binnenland 0.80 p. 3 maanden) AMENDEMENTEN OP DE WET TOT HULP- VÉRLEENING AAN ENGELAND. De commissie voor buitenlandsche aange legenheden uit het Amerikaansche Huis van Afgevaardigden heeft een belangrijk amendement op de wet tot hulpverleening aan Engeland aangenomen. Volgens dit amendement wordt het gebruik van Ame rikaansche schepen voor het vervoer van goederen naar Engeland verboden. De com missie hoopt hierdoor een tegenwicht in handen te hebben met het oog op de krach tige oppositie in het Huis van Afgevaardig den tegen deze wet. Het Huis heeft met 183 tegen 123 stem men het voorstel van den republikeinschen afgevaardigde Fish -.erworpen, waarin ver langd werd, dat geen Amerikaansche sche pen aan oorlogvoerende landen zonder toe stemming van het Congres zullen worden afgestaan. (D.N.B.) Voorts heeft het Huis een aanvulling op de wet tot hulpverleening aan Engeland aangenomen, waarin bepaald wordt, dat de waarde van het oorlogsmateriaal dat aan een buitenlandsche mogendheid wordt af gestaan, niet hooger mag zijn dan tien pro cent van de totale bewapeningsbegrooting der Vereenigde Staten in het op 30 Juni 1941 eindigende dienstjaar. De speaker van het Huis, Rayburn, verklaarde, dat de totale bewapeningsbegrooting der Vereenigde Sta ten voor het loopende dienstjaar twaalf tot dertien milliard dollar bedraagt. Dientenge volge zou practisch aan Engeland materiaal geleverd kunnen worden tot een maximum bedrag van 1.3 milliard dollar. WINANT VERTREKT OVER TIEN DAGEN NAAR LONDEN. President Roosevelt heeft in de perscon ferentie verklaard, dat John G. Winant, de nieuwe ambassadeur der Vereenigde Staten voor Groot Brittannië, over ongeveer tien dagen naar Engeland zal vertrekken. Alle journalisten, die aan de persconfe rentie van president Roosevelt willen deel nemen, krijgen thans een speciaal legiti matiebewijs dat van hun foto is voorzien. Zij worden gefotografeerd door den Ameri- kaanschen geheimen dienst en er worden vingerafdrukken van hen genomen. Jour nalisten, die een bezoek willen brengen aan het ministerie van oorlog, alsmede de amb tenaren van dit departement, zijn aan de zelfde voorschriften onderworpen. (D.N.B.) DE VER. STATEN EN NIEUW ZEELAND. Associated Press meldt uit Washington: In bevoegde kringen verluit, dat de Ver eenigde Staten en Nieuw Zeeland overwegen rechtstreeksche diplomatieke betrekkingen aan te knoopen. Het bureau heeft voorts vernomen, dat de Britsche ambassadeur Lord Halifax thans met het departement van buitenlandsche zaken de inrichting der gezantschappen bespreekt, alsmede de benoeming van gezanten door de beide lan den. Volgens welingerichte kringen te Washington hebben vooral de toenemende beteekenis van Nieuw-Zeeland in het Zuide lijke deel van den Stillen Oceaan en de belangrijke strategische positie van Nieuw- Zeeland tot een nauwer diplomatiek contact gestimuleerd. (D.N.B.) CONFERENTIE DER LA PLATA-LANDEN GESLOTEN. Over 27 voorstellen werd overeenstemming bereikt. De conferentie der La-Plata-landen, incl. Brazilië en Bolivia, is Donderdag met toe spraken van de leiders der delegaties ge sloten. Van de vijftig plarinen, welke oor spronkelijk op de agenda der conferentie stonden, zijn er 27 aangenomen. Juist de principeele vraagstukken zijn hangende ge bleven. Zooals bekend had de bijeenkomst als punt van uitgang de door de Engelsche blokkade van het Europeesche continent en de verliezen van Engeland aan tonnage ont stane economische moeilijkheden, vooral van de La Plata-landen. Door stijging van het regionale handelsverkeer zou men hen te hulp willen komen. In.de slotredevoeringen werd de wensch tot uiting gebracht, dat het oude handelsverkeer weer spoedig moge terugkeerén. (D.N.B.). DE DUIKBOOTOORLOG VAN 1917 EN VAN THANS. Het tijdschrift „Die Deutsche Wehr" pu bliceert een vergelijking over den strijd tusschen Duitsche duikbooten en Engelsche convooien tijdens den wereldoorlog enden tegenwoordigen oorlog. In 1917 heeft de invoering van het con- vooistelsel Engeland het leven gered, na dat het door de Duitsche duikbooten aan den rand van den afgrond was gebracht. Het naar verhouding groote succes van de convooien was voornamelijk te danken aan de ongunstige strategische positie van de Duitsche duikbootbases, aan het geringe ftantal duikbooten en aan de ongeschikte taktiek van de duikbooten, die gedwongen waren de vijandelijke schepen aan.de op pervlakte van het water aan te vallen en Je dus gemakkelijk het slachtoffer van de üuikbootaanvallen werden. De strijd tus- schen duikboot en convooi, zoo gaat het tijdschrift verder, vertoont thans een ge heel ander aspect. Door de overwinningen in Noorwegen, Nederland, België en Frank rijk zijn uitvalbases geschapen, waardoor tijdroovende en gevaarlijke aanvalsroutes worden 'vermeden en meer torpedo's en munitie medegenomen kan worden. De aanvalstactiek van de tegenwoordige duik booten verschilt aanzienlijk van die tijdens den wereldoorlog. De zeewaardigheid der booten, de draagwijdte en de trefzekerheid van het torpedoschot, de snelheid bovehen onder water konden aanzienlijk verbeterd worden. Van beslissende beteekenis voor het optreden en de actie van een duikboot is voorts de samenwerking met het hicht- wapen, waardoor het mogelijk wordt, ver scheidene schepen gelijktijdig op bijzonder belangrijke punten samen te trekken. Als klassiek voorbeeld van deze samenwerking kan het tot zinken brengen van de Em press of Britain beschouwd worden. Hierbij komt echter nog een ander feit. In 1917 verklaarde de Britsche admiraliteit, dat er in het geheel niet voldoende torpedojagers voor den convooidienst aanwezig waren. Daarbij beschikte Groot Brittannië destijds over vierhonderd eigen torpedojagers, waar bij nog vijfhonderd Amerikaansche kwa men. In den huidigen oorlog begon Enge land met ongeveer tweehonderd eigen tor pedojagers, waarbij de ingeruilde vijftig Amerikaansche torpedojagers van een ver ouderd type komen. Hiervan echter moet men de intusschen geleden verliezen af trekken. De Engelsche duikbootaanvallen hebben thans geenerïel mogelijkheid meer om successen te behalen. Wanneer nu in de Engelsche pers steeds veelvuldiger stemmen van vaklieden op gaan, die het terugkeeren naar het alleen varende koopvaardijschip eischen, dan kan hierbij opgemerkt worden, dat ook dit in den wereldoorlog onhoudbaar is gebleken. Het gaat er voor Duitsohland niet om ieder Engelsch schip afzonderlijk tot zinken te brengen, want de zeemacht van Groot- Brittannië is niet overwonnen, als zijn al lerlaatste schip getorpedeerd is. Engeland kan dan niet meer verder strijden, wan neer z(jn scheepsverliezen een zoodanigen omvang hebben aangenomen, dat de aan voer voor zijn bestaansminimum niet meer mogelijk is. Het stadium, waarin de strijd tusschen de Duitsche duikbooten en de Engelsche convooien thans gekomen is, doet deze ontwikkeling duidelijk aan den dag treden. (D.N.B.) ACHT SCHEPEN DER UNITED-FRUIT* VERGAAN. De United Fruit Company in Amerika heeft gisteren bekend .gemaakt, dat acht van haar onder Britsche vlag varende 23 vrachtschepen door vijandelijke actie tot zinken gebracht zijn. Een negende vracht schip werd zoo zwaar beschadigd, dat het voor onbepaalden tijd moest worden op gelegd. De Britsche regeering had begin 1940 krachtens een charter-overeenkomst alle 23 schepen der maatschappij overge nomen. (D.NB.) DUITSCHE HUWELIJKSWET, WET VOOR BURGERLIJKEN STAND, ENZ. VAN KRACHT. Volgens een verordening van het hoofd van het burgerlijk bestuur moeten de Luxemburgsche onderdanen en vaderlands- loozen, die in Luxemburg wonen of er ge woonlijk verblijven, voor zoover zij een vreemden of niet Duitschen voornaam heb ben, in de plaats van dezen naam den overeenkomstigen Duitschen voornaam kie zen en in het geval zulks niet mogelijk is, moeten zij een Duitschen 'voornaam aan nemen. De personen, wier familienaam van Duit schen oorsprong is en achteraf een vreem den of niet Duitschen vorm heeft aange nomen, moeten hun naam in zijn oorspron- kelijken vorm overnemen. Een verandering der vreemde of niet Duitsche familiena men, voor zoover ze niet van Duitschen oorsprong zijn, wordt aanbevolen doch is niet verplicht. De aandacht wordt er echter op gevestigd, dat het niet veranderen van een dergelijken, familienaam een afwijzen de houding beteekent tegenover het Ger- manendom. Leden van eenzelfde familie zullen denzelfden naam aannemen, indien echter de voorstellen niet eensluidend zijn, wordt van ambtswege een beslissing ge troffen, waarvan alle familieleden verwit tigd worden. •Bovendien zijn op 1 Februari in Luxem burg de Duitsche wet voor den burgerlijken stand, de Duitsche huwelijkswet en de Duitsche wet betreffende de gezondheid in het huwelijk, benevens de bepalingen van de wet ter bescherming van het ras van kracht geworden. (D.N.B.) DE BIJEENKOMST VAN DEN NATIONALEN RAAD. Naar uit goed ingelichte kringen te Vichy verluidt, is, in tegenstelling tot het geen totdusverre werd aangenomen, waar schijnlijk, dat de werkvergadering van den nationalen raad in Vichy zal worden ge houden. De openingszitting van den natio nalen raad zal in de eerstvolgende dagen te Lyon worden gehouden. Het motief voor het houden van de werkvergaderingen te Vichy is, dat dit provisorische parlement in Vichy in een nauwer contact kan staan met de regeering. Aan de plechtige openingszitting te Lyon zal maarschalk Pétairi met de leden der regeering deelnemen. Deze zitting zal openbaar zijn, terwijl de andere zittingen geheim zullen zijn. (D.N.B.) GEDEELTELIJKE DEMOBILISATIE VAN LICHTING 1938. De Fransche regeering heeft besloten, van 25 Februari af wederom een deel der lichting 1938. d-ie reeds meer dan 2 jaar in werkelij'ken dienst is geweest, naar huis te zenden. Dit betreft alle gehuwde offi cieren en soldaten, alsmede hen,' die reeds bij de voormobilisatie in 1938 onder de wapenen waren geroepen. De rest der lich ting zal met regelmatige tusschenpoozen naar huis worden gezonden. (D.N.B.) WEGEN-AANLEG. Als onderdeel van het groot-opgezette op- bouwprogram van de regeering Pétain, zal naar de Fransche minister van verkeer Jean Berthelet verwacht, in de komende vijf jaren zeven tot acht milliard francs beschikbaar worden gesteld voor de verbetering van het Fransche wegennet. Onlangs werd bij een interview met den minister het gesprek gebracht op de Duitsche autowegen en de vraag gesteld of Frankrijk dit Duitsche voor beeld niet zou volgen. Berthelet antwoordde: „Ongetwijfeld kunnen wij veel van de Duit- schers leeren, maar wij zouden een fout begaan, als wij eenvoudig alles, wat in het Duitsche Rijk gedaan wordt, nabootsten. Toen Dultschland met den bouw van de autowegen begon, beschikte het niet over zulk een goed wegennet als in Frankrijk be staat. De autowegen zijn kostbare dingen en voor Frankrijk niet noodzakelijk. Deson danks hebben ook wij een grooten weg van deze soort aangelegd en wel den Westelijken verkeersweg, die ondergronds uit Parijs voert en het den Parijzenaars mogelijk maakt in den kortst mogelijken tijd en zon der vrees voor verkeersstoornis Normandlë te bereiken. Deze weg zal In het voorjaar gereed zijn. Bij de projecten, die thans in uitvoering zijn, bevindt zich ook de weg. die het verkeer om Lyon heen langs de Rhone zal leiden alsmede de autoweg, die Nice en Cannes verbindt". Berthelet deelde voorts mede, dat hij van plan is de gevaarlijke spoorwegovergangen in geheel Frankrijk langzamerhand te doen verdwijnen. „Ons program", zoo ging de minister voort, „voorziet in de afschaffing van 130 van dergelijke overwegen, voorna melijk in de nabijheid van steden. Wij zullen al deze werkzaamheden met behulp van het leger der werkloozen uitvoeren. Deze werk- van hedenavond tot morgenochtend en van Zondagavond tot Maandagmorgen De maan ging heden onder te 6.12 uur en kwam weer op te 15.11 uur. Voor morgen zijn deze tijdstippen: onder: 7 uur; op: 16.11 uur. J De secretaris-generaal van het Belgische ministerie van landbouw en voedselvoor ziening heeft de pers bij zich verzameld, ten einde haar een en ander mede te deeen omtrent de voorziening der bevolking met de allernoodigste levensmiddelen. In de eerste plaats, zoo luidde de heer De Winter de bespreking in, vraagt de voorziening met aardappelen, graan en vleesch onze aandacht. Het aardappelvraagstuk heeft in de laat ste weken veel stof tot klagen gegeven, doch er bestaat gelukkig geen twijfel of in den loop dezer maand zal hierin een belangrijke, zoo niet afdoende, verbetering komen. Alles beheerschend in dit vraagstuk is het weer. Er liggen inderdaad zeer groote hoeveelheden aardappelen in Nederland en Dultschland voor verlading naar België gereed. Reeds een deel is aangekomen en zal in de eerste plaats dienen om de groo te steden, industriecentra en steenkolen-ge bieden van het noodige te voorzien. Reeds zeer spoedig kan weer verwacht worden, dat het vervoer van uit Nederland moge lijk zal maken. Naast deze zeer belangrijke hoeveelhe den kan altijd nog een beduidend quan tum aardappelen uit het binnenland ver wacht worden. Overeenkomsten zijn af gesloten voor de levering van 100 millioen k.g. plantaard appelen uit Nederland en Duitschland. Deze zullen, zooals bekend, slechts aan de boeren worden afgeleverd tegen afgifte van consumptieaardappelen en wel kilo tegen kilo geruild. De toestand op het gebied der brood voorziening is iets verbeterd. De opvorde ring en de inlevering bij de boeren gaat steeds voort. De boeren moeten zich echter meer nog dan tot op heden bewust zijn, dat het hun taak is voor de voedselvoorziening van de geheele Belgische bevolking het uiterste bij te dragen. Daarnaast wordt door de Duit sche en Belgische overheid het noodige gedaan om zich de voor de bevolking noo dige hoeveelheden broodgraan te verzeke ren. Een broodtekort zal zich niet meer voordoen. Het derde vraagstuk, het vleeschvraag stuk is op het oogenblik in volle oplossing. Toen in September en October van het vorige jaar zooveel meer vleesch op de markt kwam dan volgens de uitgegeven bonnen voor de distributie noodig was, heeft de regeering gehoopt, door het op- koopen van een aantal dieren en het con- serveeren van vleesch in blik. een voorraad te kunnen aanleggen voor het vroege voor jaar, wanneer, zooals altijd, het minste slachtvee beschikbaar is. Ongelukkigerwijze is toen te veel vleesch in den sluikhandel verdwenen en kon geen voldoende voorraad worden aangelegd. Daar een goede vleeschvoorziening van het grootste belang is, is inmiddels de vee- en vleeschcentrale der corporatie van land bouw en voedselvoorziening geschapen. Teneinde productie en afzet beter te kunnen overzien, werd begonnen het aan tal veemarkten in te krimpen, zoodat er op het oogenblik nog maar 31 in België toe gelaten zijn. Haast al deze markten heb ben thans een eigen abattoir. Ook het aantal private slachthuizen moest worden verminderd en de sluiting van niet minder dan 12.000 dezer instel lingen moest worden bevolen. Wanneer wordt aangenomen, dat elk van deze slachthuizen wekelijks slechts één dier slacht, kan men zich een beeld vormen van den omvang van den sluikhandel in vleesch die hoofdzakelijk van die inrichtingen uit-*1 ging. De veemarkten als zoodanig verliezen veel van hun vroegeren vorm. Zij worden nu in de eerste plaats verdeelingscentra, waarop het vee aan de slagers wordt toe gewezen. Hierbij zal elke slager zooveel vleesch ontvangen als zijn klanten van hem tegen bonnen kunnen verlangen. Dat daarnaast tegen den sluikhandel met de meeste kracht zal worden opgetreden, spreekt van zelf. Teneinde deze regeling te doen slagen, is het natuurlijk noodzakelijk, dat de boeren en veekoopers met hun vee naar de mark ten komen. De marktpremie die thans voor het aangevoerde vee gegeven wordt, zal ongetwijfeld voor de boeren een sterke aansporing zijn hun vee op de markt aan te bieden, maar reeds nu is de mogelijk heid voorzien, dat niet voldoende vee zou worden aangevoerd. In dat geval zal tot opeisching moeten worden overgegaan. Deze opeischingen worden dan gedaan m overeenstemming met het nieuwe vleeschrantsoen van 35 gram per persoon. In de eerste plaats zullen natuurlijk de opeischingen geschieden bij die boeren, die hun andere leveringsplichten niet te volle nakwamen. Zoo zal ook samenwerking be staan tusschen de vee- en vleeschcentrale en de centrale voor zuivelvëtten en eieren teneinde in de eerste plaats den toestand te onderzoeken in de stallen van die boe ren. die niet voldoende melk aan de mei kersen leveren. Ongetwijfeld zal in de geheele organi satie nog een aantal moeilijkheden over wonnen moeten worden, maar verwacht (mag. worden, dat voor het einde der maand deze nieuwe regeling toch op bevredigende wijze zal werken. (Belga). loozen kunnen op bevel van de werkloos- heidscommissie-Lediheux gemobiliseerd wor den. Binnen korten tijd zullen 50.000 arbei ders aan de wegen werken en laat in het voorjaar zal hun aantal tot 100.000 gestegen zijn. Voor den wegenbouw zal jaarlijks een milliard francs van het staatsbudget ter be schikking staan en nog een milliard komt voor rekening van de verwijdering van ge vaarlijke overwegen. Als het program uit gevoerd is en ik kan U verzekeren dat wij ons door transportmoeilijkheden en ge brek aan materialen niet zullen laten ont moedigen zal er in Frankrijk iets nieuws zijn. Het nieuwe Frankrijk van Pétain wil niet "ter zijde blijven staan en de ruïnes van het verleden beschouwen moreele zoowel als materieele Er moet opgebouwd wor den. Frankrijk wil werken om de positie waard te zijn, die het in het nieuwe Europa zal innemen. Wie bouwt, vertrouwt op de toekomst. Dit gezegde is voor naties nog juister dan anders". (United Press). Over de verrichtingen der frontarbeiders van de organisatie Todt in de bezette ge bieden publiceert de „Deutsche Baumeister" een samenvattend artikel, dat o.a. de vol gende gegevens behelst: Binnen het bestek van den opmarsch der Duitsche troepen en van de daarop vol gende werkzaamheden van opbouw in de nieuwe rijksgebieden in het Westen en in het bezette gebied, werden 807 bruggen met een gezamenlijke lengte van 24 k.m. ge bouwd, werden 6.000 kilometer straatwegen in orde gebracht, 550 kraters gevuld en werd in 70 plaatsen puin geruimd. Voorts werden 1500 kanalen weer voor de scheep vaart in orde gebracht. Ijzerfabrieken en houtzagerijen, electrische centrales en wa terbouwkundige werken werden in bedrijf gesteld. Daar komt bij de bouw van vier hoofdkwartieren, hetgeen alleen reeds be teekent, dat twaalf plaatsen met 300 hui zen moesten worden ingericht, dat tachtig barakken moesten worden opgesteld, 45 be tonnen bouwwerken gegoten, 25 kilometer wegen hersteld of aangelegd moesten wor den en dat ten slotte nog over vele kilo meters moest worden gegraven. Tot de taak van de organisatie Todt behoorde voorts ook de wijziging op de plek van den wapen stilstand te Compiègne en het aanbrengen van straatnaambordjes. Een enkele- groep heeft 34.000 straatnaambordjes aange bracht. In 69 plaatsen met 9443 huizen wer den herstelwerkzaamheden verricht. De na den wapenstilstand gewijzigde oorlogstoe stand bracht nieuwe groote acties tegen Engeland. Afdeelingen frontarbeiders leg den vliegvelden aan en standplaatsen voor verdragend geschut. Bij het begin van het jaar ziet de organisatie Todt zich voor drie nieuwe groote arbeidsprogramma's ge plaatst, die tot den strijd tegen Engeland dienen. Bovendien kreeg zij tot taak, om buiten het frontgebied en binnen het be reik van de door Duitschland bezette of gecontroleerde landen bij te dragen tot het doel der economische aaneensluiting van het Europeesche continent. In toenemenden omvang wordt van bui tenlandsche werkkrachten gebruik ge maakt. Zij krijgen loon naar Duitsch ge bruik, zij leeren den Duitschen arbeider als vriend kennen en vooral leeren zij het Duitsche socialisme kennen, waarvan zij tot dusver slechts karikaturen gezien hebben. (D.N.B.) Dit nummer bevat VIER Bladen Binnenland Ordening van het fotografisch bedrijf. (Binnenland, 3e Blad). Te Bussum is 59 jaar oud, overleden dr. ir. E. B. Wolff, oud-directeur van het nationaal luchtvaartlaboratorium. (Binnenland, 3e Blad). De training van veelbelovende schaatsen rijders. (Sport, 3e Blad). Buitenland Amerika en de oorlóg. (Ie Blad). De voedselvoorziening in België. Ge Blad). De duikbootoorlog in 1917 en thans (le BI.) ZIE VOORTS „LAATSTE BERICHTEN" EERSTE BLAD. MEN ZIE VOOR ONS KORT VERHAAL PAGINA 3 VAN HET TWEEDE BLAD. Bel 24244 De Radiotechnisehe Dienst IEMCO n.v. NIEUWE RIJN 32. 6798 (Ingez. Med.)

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1941 | | pagina 1